Moskou: Europese landen (24) verenigt U
voor veiligheidspact
Onderdrukking en verzet'
KERK en SCHOOL
2
MAANDAG 15 NOVEMBER 1954
DOORZICHTIGE PROPAGANDASTUNT
Maar Washington, Londen, Parijs en Bonn
koel tegenover invitatie
HET LUKT NIET WAARSCHUNLIJK, dat op 29 November een confe
rentie van Oost- en Westeuropese landen zal beginnen over een
Europees veiligheidspact, zoals jl. Zaterdag door de Sowjetunie werd voor
gesteld. De eerste reacties uit Washington, Londen, Parijs en Bonn wijzen
er op, dat als er sprake is van een dergelijke conferentie, deze zeker niet
zal worden gehouden vóórdat de verdragen van Parijs, betreffende de
herbewapening van West-Duitsland, van kracht zijn geworden. Dit on
danks het Russische dreigement, dat die bekrachtiging de deur voor on
derhandelingen over de hereniging van Duitsland voor goed zal sluiten.
vangen. Men acht het daar practisch on
mogelijk. binnen zestien dagen een derge
lijke belangrijke conferentie voor te be-
In een Russische nota. die aan bijna
•11e Europese landen, ook aan Nederland,
{uitgezonderd Spanje en Portugal) la ver
zonden, wordt voorgesteld uiterlijk op 29
November a s. te Moskou of te Parijs bij
een te komen. Er worden 24 landen ge-
De nota werd te Londen zeer koel ont-
De Fransen denken er ook zo over. zo
verluidt uit Parijs
Premier Mendès-France. die thans in
Canada vertoeft, is namelijk van oordeel,
dat eerst de Parijse accoorden aanvaard
moeten zijn, wil er sprake kunnen zijn
•handelingen
in de nota een nieu
we poging, de oppositie tegen Adenauer
aan te wakkeren. Maar Adenauer heeft
voorzichtig gereageerd De bondskanse
lier, die enige weken geleden tijdens zijn
OM de persoonlijkheid, de politieke i Amerikaanse reis het sluiten van een niet-
fieuur He rnl van Mendès-France als
De politieke reis van 't.°££1«w
oo::r.c. de
Mendès-France
'I Verklaarde
uitzicht
figuur, de rol van Mendès-France als
regelaar der Franse huishouding, te kun
nen beoordelen, dient men na te gaan.
wat zijn voorgangers in die weinig oenlj-
denswaardige positie van premier, daar
van terecht hebben gebracht. Dit zou
vooral, als de conclusie ten gunste van
Mendès-France uitviel, een soort wiskun
dig ..bewijs uit bet ongerijmde" moeten
zijn. Wij zullen er ons niet aan wagen,
aangezien Franse premiers een reken
kundige reeks vormen, zoveel zijn er,
sinds het einde van de tweede wereld
oorlog. geweest. Wel dient opgemerkt, dat
al meende Mendès-France in de nationale
vergadering niet de minste kans te ma
ken met da E.D.G.. waardoor hij zich
daar tegen kantte,
hij in ieder geval
met de Parijse ac
coorden inzake Duits
land een kranig
stukje werk geleverd
heeft. Mendès-France
schroomt niet een gevecht te beginnen
tegen de (wijn) kaai, daar hij een voor
stander is van bestrijding der excessen
door misbruik van alcohol. Hij aarzelt
niet een krachtige actie te beginnen, als
de belangen van Frankrijk in Algiers op
het spel staan. Vóór zijn vertrek naar
Canada en de Ver. Staten heeft hij enige
tegenslagen moeten incasseren. Op maat
schappelijk terrein kreeg hij het aan de
stok met het overheidspersoneel en dat
van de P.T.T.. die wegens looneisen zelfs
tot staking overgingen en met demonstra
ties de Avenue de l'Opèra onveilig maak
ten. Een slokje wijn of melk k la Mendès-
France. later genoten in bistro of café.
zai de betogers wel hebben afgekoeld.
Een ander» tegenslag werd gevormd
door de presentatie van een socialistische
offerte voor deelneming aan het kabinet,
maar dit waslijstje van condities was dus
danig. dat daarover voorlopig niet te pra
ten viel. De zaak is daarmee niet van d<
baan. omdat Mendès-France veel voelde
voor opneming van zes socialisten in zijn
regering, en na zijn terugkeer uit Ame
rika zullen de voorwaarden opnieuw on
der de loupe worden genomen. Boven
dien had de premier, zo kort vóór zijn
vertrek naar de V.S., geen tijd alle bij
zonderheden te bestuderen. Geen klei
nigheid. daar de socialisten o.a. de eis ge-
steld hebben van loonsverhoging en belas
tingherziening. Had Mendès-France deze
strenge eisen der socialisten ingewilligd,
dan had hij zich tevens aan handen en
voeten gebonden aan deze zeer machtige
partij in de nationale vergadering, boven
dien het risico lopende, dat de conserva
tieve leden van zijn coalitie-kabinet hem
een por in de rug hadden gegeven Be
halve Mendès. zijn ook de secretaris
generaal der Socialistische Partij. Guy
MoUet en Lussy. de voorzitter van de
socialistische fractie van mening, dat er
ruimte is voor verdere onderhandelingen,
als de premier in Parijs teruggekeerd is.
Wij wijzen er op. dat de Franse soc.ans-
ten op hun congres wel hebben toege
zegd. Mendès-France te steunen bij de
ratificatie der verdragen betreffende de
Westeuropese Unie en de Duitse herbewa
pening. Dit besluit wijst er dus niet op.
dat de positie van de Franse premter ver-
ewakt zou zijn. Trouwens Mendès doet
alles om een steeds krachtiger team te
verkrijgen, waardoor orde In de chaos der
Franse huishouding kan worden gebracht.
Zo heeft hij ook vóór zijn vertrek. Mau
rice Lemaire weer in zijn kabinet opgeno
men. een Gaullist, die met nog twee an
dere partijgenoten aan de vooravond der
Brusselse conferentie (toen de E.D.G nog
aan de orde was) zijn portefeuille voor
huisvesting en wederopbouw ter beschik
king stelde. Voorts maakt daar nu ook
deel van uit, de 33-jarige André Moynet.
•en ex-oorlogspiloot, die als staatssecre
taris toegevoegd is aan het bureau van
de Franse premier, speciaal belast met
Jeugdproblemen. Men zal zich herinneren,
dat Mendès-France ook de jeugd een ..fair
chance" wil geven en groter Invloed op
het beleid. Volledigheidshalve: er zijn ook
nog twee andere staatssecretarissen be
noemd. namelijk de radicaal-soc.alist
Billières en de onafhankelijk» Philippe
Mnrvn
Al» een tegenslag moet men ook be
schouwen. vlak vóór het vertrek
Mendèa-France naar de V.S het vrijwil
lig genomen ontslag van Jean Monnet als
voorzitter van de Hoge Autoriteit der
Europese Kolen- en Staalgemeenschap en
dat van Marjolin, algemeen secretaris van
de O E E S., dat Ls de organisatie voor de
Europese Economische Samenwerking.
He', besluit van Jean Monnet dient men
te beschouwen als een reactie op het feit.
dat Mendès-France er de hand in gehad
heeft, dat het E.D.G -verdrag van de baan
ls. Tussen Monnet en de Franse regering
boterde het al sinds lang niet. Waarschijn
lijk riet Monnet meer kans de F.uropese
gedachte te dienen als hij niet langer aar
het hoofd blijft staan van de K S G Na
dat de Franse national» vergadering he'
K.D G -verdrag verwierp en het duidelijk
1». dat Mendès-France een méér nationa
listische economische politiek wil voeren
zijn de Europese integratiegedachte en he
^aupra-nationale karakter" weer meer Ir
nevelen gehuld. Was de EDG wel to'
atand gekomen, dan had de Europese in
tegratie veel meer kans gehad.
Onder deze omstandigheden gaat Men
dès-France besprekingen voeren met F os- i
ter Dulles en Eisenhower, waarbij o.a een
eventuele viermogendheden-conferentle. I
het jongste voorstel van Rusland betref
fende een Europees collectief vellighelds-
verdrsg. het Saaraccoord (waarvoor hij
een Amerikaanse garantie verlangt, nu
Bonn aan de overeenkomat tornt), de toe-
a'.and In Indochina (waarover Dulles zich
zo juist nog zeer bezorgd heeft uitgela
ten). op het programma staan. Zijn
..winstneming" bij een succesvol bezoek
aan de Ver. Staten, zal ongetwijfeld de
ParHse po'itleke beurs, ln dit geval, gun
stig beïnvloeden I
aanvalsverdrag tussen Oost en West voor
stelde. verklaarde Zaterdag dat het nu
nog te vroeg is om de. door de Russen,
uitgeschreven conferentie te houden. Hij
juichte de tot standkoming van een „wer
kelijk collectief veiligheidsstelsel voor
Europa toe. Hierdoor zou de hereniging
Duitsland tot stand kunnen komen.
Mochten de Westerse landen de Russische
uitnodiging met aanvaarden, dan zal de
conferentie toch (te Moskou) doorgang
vinden. In dat geval zullen slechts
munlstische landen aan de besprekingen
deelnemen.
Onze indruk. De beoogde oprichting
de onderlinge N.V. Brandwaarborgn
schappij Moskou sou aan de leden een
V.S. iegen internationaal
strafrecht
Amerika zal zich verzetten tegen een
codering van rechtsbeginselen, die aar.
de processen in Tokio en Neurenberg
tegen de oorlogsmisdadigers ten grond
slag hebben gelegen Zoals bekend heeft
de Groningse hoogleraar prof. mr B V
A. Rö'.mg vorige week in de speciale
commissie van de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties voorgesteld,
deze beginselen voor het Volkenrecht
vast te leggen.
Het Amerikaanse lid van de commissie.
Mahorey, een advocaat uit Detroit, zei.
dat zijr. land nooit een boven nationaal
reoht, hetwelk het nationale recht te
bovengaat, zal aanvaarden.
In 1946 verzochten de Ver. Staten zelf
n een internationale strafrechtcode
tegen oorlogsmisdadigers, gebaseerd op
de beginselen van Tokio en Neurenberg.
Vorig jaar deelden zij mede. niet de
voorgestelde veerdragen inzake de rech
ten van de mens en de politieke rechtten
van de vrouw te zullen ratificeren.
Goed nieuws voor
ongehuwde predikanten
Bij arrest van 8 September j.l. heeft de
Hoge Raad beslist, dat wanneer de ker-
keraad het bewonen van een pastorie
door een ongehuwde predikant noodza
kelijk acht. de daarmee samenhangende
kosten van het houden van een huishoud
ster ten aanzien van de inkomstenbelas
ting behoren te worden beschouwd als
kosten van verwerving, aldus lezen wij
in „Administratie en Beheer".
Vakbondbestuurders uit de landen
der Kolen en Staalgemeenschap zijn me'
de Liberté op een studiereis naai
Amerika vertrokken. Er zijn drie Neder
landers bij.
Minister van financiën spiak
zilveren commissie toe
Ter gelegenheid van het 25-jarig be-
aan der rijkscommissie van advies voor
de gemeentefinanciën is in het gebouw
Binnenlandse Zaken vorige week
vergadering (de 351ste) gehouden.
De voorzitter, prof. mr C. W. de Vries,
hield een inleiding, waarin gegevens van
historische en interne aard waren ver
werkt Persoonlijk was spr. met de
staatscommissie Van Lijnden van San-
denburgh van mening dat een definl-
regeldng van de financiële verhou
ding van rijk en gemeente onmogelijk is.
a sprak de schepen van Antwer
pen, de heer J Posson, over de Belgische
gemeentefinanciën.
Tijdens een diner in hotel Wittebrug
heeft minister van Financiën een waar
derende toespraak gehouden.
G. M. Byvanck consul-generaal
te Keulen
De heer G. M. Byvanck. het laatst
gezant te Bogota, is ingaande 1 October
1954 eervol uit de buitenlandse dienst
•lagen onder dankbetuiging voor de
door hem aan den lande bewezen
diensten. Hij Is tegelijkertijd benoemd
honorair consul-generaal van het t»
Keulen opgerichte Ned. consulaat-gene-
r aal-
sluitend rood polls v
hoogstwaarschijnlijk
blijken te zijn. Red.
Vierde en laatste deel gereed
Ds Schippers, Geref. em.
te Vossen 75 jaar
Ds A. Schippers, emeritus predikant
van de Geref. Kerken te Vaassen. hoopt
morgen 75 jaar te worden. Hij diende o.m.
de gemeenten Maasdijk. Doesburg, Slie-
drecht en IJsselmonde. Na zijn emirit9at
in 1946 was hij nog hulpprediker van de
Geref. kerk te Olst en Vaassen. Tijdens
beide wereldoorlogen was de Schippers
veldprediker. Hij was de eerste veld
prediker. die het bronzen kruis ontving.
Prof. ir B. D. H. Teilegen, Delft,
onderscheiden
Het Amerikaanse instituut van radio
ingenieurs heeft 76 radio-ingenieurs en
geleerden op het gebied van de radio-
wetenschap tot lid benoemd wegens „bij
zondere verdiensten op radio-technische
en aanverwante gebieden".
Een van de ..fellows" is prof. ir B. D. H.
Tellegen. hoofdingenieur van het natuur
kundig laboratorium van Philips ln Eind
hoven en buitengewoon hoogleraar te
Delft.
Bond van A.R. Gemeente- en Provinciebestuurders
Gemeenten hebben ook 'n taak
bij de industrialisatie
Het stelt de besturen echter voor tal
van problemen
Op de Zaterdag te Rotterdam gehouden i Hoogenboom, burgemeester van Naald
vergadering der Z.H. Ver. van AR. Ge-'wijk. Spel van Leiderdorp. Steenwinkel
meente- en Provinciebestuurders, die 20 uit Lisse en Van de Herik uit Zwijn-
jaar bestond (opgericht 13 Nov. 1934) en drecht.
onder leiding stond van de voorzitter, de Hierna sprak dr J. Schouten een kort
heer J. A. J. Jansen Maneschijn, heeft dei woord. Hij waarschuwde o.m. voor het
Haagse wethouder mr J. A. van Aartsen j gevaar van vervlakking en wekte op tot
gesproken over de problemen van de in- een zich bezinnen op de innerlijke waar-
dustrialisatie I den, waaraan de ware activiteit ontsprui-
De noodzaak van industrialisatie na de j ten moet. Voor velen zal het goed zijn
oorlog toonde spr. aan met de cijfers van geregeld enkele gedeelten uit de institu-
de ongedekte import van 25 pet in 1938 tie te lezen, de ander zal kunnen putten
Tijdens een kleine plechtigheid in hotel Wittebrug te 's-Gravenhage
ontving minister Drees Zaterdag het laatste vierde) deel van „Onder
drukking en verzet". Op de foto v.l.n.j. dr Drees, de R'damse journa
list-fotograaf Van Rijn, die het foto-materiaal leverde, de uitgever
J. L. van Tricht en de eindredacteur van het boek, mr J. J. van Bolhuis.
(Van een onzer verslaggevers) geschiedenis." Spr. beklemtoonde hoe
I moeilijk het soms was ln objectieve zin
IN TEGENWOORDIGHEID van het geheel der gebeurtenissen te over-
vele schrijvers en figuren uit het I bracht dank aan alle medewer-
voormalige verzet is Zaterdagmiddag
ln hotel Wittebrug te Den Haag het
vierde en laatste deel van het grote
werk „Onderdrukking en verze1"
overhandigd aan de minister-presi
dent dr W. Drees.
Na elfjarige arbeid is dit monumentale
geschiedkundige werk. dat het relaas
geeft van Nederland in oorlogstijd, vol
tooid. Redactie (mr J. J. van BoDhuis,
prof. dr C. D. Brandt, prof. mr B. C.
Slotemaker en H M. van Randwijk) en
uitgevers Vaji Loghum Slaterus en Mei-
lenhoff) hebben aan die voltooiing een
enigszins officieel en feestelijk karakter
gegeven.
Als eerste spreker gaf de directeur van
Van Loghum Slate rus' Uitgeversmij. de
heer J. L. van Tricht. een overzicht van
de vele en moeilijke werkzaamheden,
lie voor het doen ontstaan van dit boek
ver* noodzakelijk waren „Dit werk van
nationale betekenis wil een voor zover
mogelijk betrouwbaar relaas geven van
de bewogen en rampzalige periode onzer
kenden Vervolgens gaf
Bolhuis een korte beschouwing over het
begin van het ontstaan van dit werk en
overhandigde hij het eerste exemplaar
van het vierde deel aan minister Drees
De mimster-oresiderat. die ook aan het
boekwerk heeft meegewerkt en reeds
tijdens de bezettin? hiervoor schreef
spralk een dankwoord voor het bereiken
van dit resultaat. ..Dit nationale werk
weerspiegeld op uitmuntende wijze de
geschiedenis van onze onderdrukking
Het is inlichtend, voorlichtend, ontroe
rend en aangrijpend. Aanprijpend vooral
in de prachtige weeirgave van de liidens-
?an>g van het Joodse deel van ons vo'v
Naast de erote stenen monumenten, die
zullen blijven soreken van wat is gc-
sdhied en wat do soest vermag in de
strijd om de vrijheid. is dit monument
oo ivanier een moois monument van de
Nederlandse volkskracht." aldus dr D®^c
Na deze rede blei-en de vele genodig
den. O W de voorzitter van de Tweede
Kamer dr Korterihorst. nos geruime tijd
hl geanimeerde stemming biieen om nog
wat berin-oringen op te ha'.en uit de
voorbij* tijd.
tegenover 65 pet in 1946. Zowel een tekort
aan arbeiders als aan arbeidsproductivi
teit gevolgen van de wereldoorlog
waren hiervan de oorzaak. De industriali
satienota stelde in 1948 als doel het op
voeren van de werkgelegenheid met een
vermeerdering van het aantal arbeiders-
plaatsen van 125.000. Deze opzet geiukte
en in 1952 was de arbeidsproductiviteit op
gevoerd tot 1334 (100 in 1938).
Spr. legde er de nadruk op, dat de
overheid ten slotte alleen het gunstige kli
maat voor de industrialisatie kan schep
pen en stimulerend kan werken.
De beslissing omtrent vestiging en uit
breiding ligt uiteindelijk bij het bedrijfs
leven zelf.
De gemeenten hebben t.a.v. de In
dustrialisatie eveneens een taak. Voor een
belangrijk deel behoort dit tot de normale
zorg van de gemeente. Van belang voor
industrievestiging is natuurlijk of een be
paalde gemeente gunstig ligt t.a.v. de aan
voer van grondstoffen en van het afzet
gebied, verder of er voldoende arbeiders
zijn en of er voor deze arbeiders woon
gelegenheid is
De gemeente dient te zorgen voor vol
doende industrieterrein met behoorlijke
verbindingen (weg, water en rail) en
goede aansluiting op gas. water en elec-
triciteit. alsmede mogelijkheid tot de af
voer van afvalstoffen. Het bouwen van
industriehallen door de gemeente vond bij
spr waardering, indien men althans niet
beneden kostprijs levert en onnodige
risico's vermijdt door het bouwen van
gestandaardiseerde typen, die voor aller
lei soort industrie bruikbaar zijn.
Financiële deelneming in industrieën
noemde mr Van Aartsen onjuist. Daar
door neemt de gemeente risico's, die niet
in overeenstemming zijn te brengen met
een goed beheer van de publieke geldmid
delen. Het verschaffen van leningen aan
de industrie zonder voldoende zakelijke
zekerheid valt eveneens af te keuren.
Spr. betoogde vervolgens, dat het aa
trekken van bedrijven uit andere plaatsen
geen verbetering brengt in de nationale
industrie. Het gevaar is groot, dat
daarmee de nationale plannen tot
dustrialisatie doorkruist. De regering
wenst landelijke spreiding door regionale
concentratie. Bepaalde streken zijn daar
bij gunstig voor industrievestiging a.'
voldoende grond en arbeidskrachten
wezig zijn en deze arbeidskrachten
moeilijk verplaatsbaar zijn. Voor deze ge
bieden (de zgn. ontwikkelingsgebieden)
zijn aparte maatregelen getroffen.
Spr. waarschuwde ten slotte zijn gehoor
niet alles van industrialisatie te verw
ten en te bedenken, dat industrialisatie
ook allerlei problemen voor de gemeente
oproept van sociale en culturele aard.
Kan men hiervoor de nodige oplossingen
vinden, dan wordt industrialisatie een be-
langrijke bijdrage tot de nationale ont
wikkeling van ons land.
Op dit betoog volgde een interessante
discussie, waaraan deelnamen de heren
Maagbezwaren
voor of na het eten
BICAHPATJlSVI
uit de belijdenis van Augustinus. We zul
len dan onze plichten gehoorzaam vervul-
God opgelegde taak ten bate van de bur
gerij verrichten.
Nadat spr. mr dr E. P. Verkerk,
voorzitter, die op deze dag twintig j;
de hamer had gehanteerd, hartelijk had
dank gezegd voor zijn voortreffelijke lei
ding. werd de geslaagde vergadering ge-
Tweede Kamer over de
nieuwe H.0.-wet
Openbare universiteiten
en de „vorming"
De „vorming" van de student aan
openbare universiteit is ter sprake ge
komen ln het voorlopige verslag va
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
regeling van het Hoger Onderwijs.
scheidene leden wezen er op, dat blijkens
de toelichting, deze vorm'ng uiteraard
geen beïnvloeding in de richting var
bepaalde levensbeschouwing zal mogen
inhouden.
Afgezien van de vraag of dit mogelijk
is, aangezien voor de vorming toch eer
levensbeschouwelijk standpunt noodzake
lijk is, waren deze leden van mening, dat
door de voorgestelde mogelijkheid
nadere uitwerking door de curatoren het
openbaar karakter van het Hoger Onder
wijs ln gevaar wordt gebracht, nl. door
dat de openbare universiteiten zich dan
zullen specificeren in een bepaalde rich
ting, hetgeen in strijd is met het open
bare karakter van de rijks-universiteiten.
Sommige leden meenden voorts,
ook in de kwestie van de voorgestelde
rechtspersoonlijkheid voor de universi
teiten, de bijzondere instellingen ln
veel gunstiger positie verkeren dan de
rijks-universiteiten en hogescholen.
Vele leden stellen vervolgens de vraag,
of bij gelegenheid van de nieuwe wet
niet tegelijk het subsidiesysteem voi
bijzondere universiteiten kan worden ge
wijzigd. Vele leden constateerden, dat het
Hoger Onderwijs de afgelopen jaren
ontstellend tekort heeft getoond op het
punt van de maatschappelijke oriëntatie.
De afgestudeerden waren daar de dupe
van. Het streven naar verbetering op dit
punt werd toegejuicht.
Meer landbouwnieuws voor
de radio
Oók tussen twaalf en een uur behoort
zendtijd beschikbaar te worden gesteld
voor agrarische radiobulletins. Dit wordt
opgemerkt in het thans verschenen voor.
lopige verslag der Tweede Kamer btj
de begroting van landbouw. Op deze
wijze, meent men, kunnen de markten
zo snel mogeCijk bekend worden gemaak t
Het vlot Kon-tikl, dat in 1947
Zuid-Amerika de Stille Oceaan overge
stoken is, wordt thans te Brussel, bij de
Namense Poort tentoongesteld. De ten
toonstelling werd geopend door de Noor'
se gezant in België.
Vlaamse hulde voor prof.
dr H. Burger (90)
Prof. dr H. Burger, oud-hoogleraar in
de keel- neus- en oorheelkunde aan de
gemeentelijke universiteit van Amster
dam, die vandaag 90 jaar wordt, mocht
een Vlaamse hulde ontvangen voor net
vele, dat voor de Vlaamse zaak heeft ge
daan. Een delegatie bezocht hem
woning te Amsterdam. Deze delegatie
bestond uit de heer F. G. Grammens, na-
de Vlaamse Cultuuur- en Strijdver-
enigingen, mej. D.Flaets namens 'le
Vlaamse jeugd, dr H. van Damme, na-
de Vlaamse artsen en de heer M.
Stanes namens de Vlaamse vrienden van
de jarige. Zoals men weet. heeft prof.
Burger, die 31 jaar hoogleraar is geweest
Amsterdam, altijd zeer geijverd
de z.g. Groot-Nederlandse of Dietse be
weging.
Kerk en Wereld viert 20 Nov.
negende verjaardag
Het instituut Kerk en Wereld viert
zUn negende diës op Zaterdag 20 Novem-
half twaalf in de Grote Kerk te
Driebergen. Mr. A. Kist zal de diësrede
houden, over het onderwerp: „De Kunst
der Verwondering". Na een wandelende
lunch volgen er 's middags en 's avonds
voorstellingen van de Franse evange
lische toneelgroep Comëdiens de l'Etolli»
Angst als verschijnsel
van onze tijd
Geestelijke Volksgezondheid
vergaderde le Utrecht
(Van onze Q redacteur)
cmze tijd doet zich de angst voor als
tijdverschijnsel, doch door de eeuwen
heen heeft zich bij de mensheid reeds de
angst plotseling een weg gebaand, zoals
ook te zien is bij bestudering
cultuurgeschiedenis
De angst is thans echter niet alleen her
kenbaar in kunstuitingen, maa
»n object geworden voor de wijsbegeerte.
Hierover sprak prof. dr C. A. van Peur-
in uit Groningen in de jaarvergadering
an de „Vereniging tot bevordering der
geestelijke volksgezondheid" welke Zater-
ag te Utrecht werd gehouden.
In deze bijeenkorpst, welke onder voor
zitterschap van mr dr J. Donner stond,
sprak voorts dr F. J. Tolsma. geneesheer
directeur van ..Maasoord" te Poortugaal
Beide onderwerpen leidden tot levendi
ge discussie.
Prof. Van Peursen weidde vooral uit
/er de angst als object voor de moderne
wijsbegeerte, waarbij hij o.m. de levens
beschouwing van Sartre noemde en de
formuleringen van Heidegger,
die aantonen hoe de angst in de mens
lifesteert in angst voor dat wat
uit het niets voort komt.
Daar, waar de vlucht in het angstloze,
vertrouwde leven ophoudt, begint het
wegzinken van bepaalde dingen in de
angst.
Wat de structuur van de mensheid be
treft, ziet Heidegger de angst als natuur
lijk verschijnsel
Kierkegaard tekent de angst welbewust
uit de christelijke levensbeschouwing.
Dit denken staat lijnrecht tegenover het
menselijke verklaren van de angst.
De angst is een teken van echt mens
zijn, zo zegt Kierkegaard, doch wanneer
de mens door deze angst uiteindelijk stil
wordt, leidt dit tot de vreze des Heren.
De angst moet daarom niet gezien wor
den als tijdsverschijnsel, maar als typering
VOOK HEM
GEEN BAZUINEN
NEL1A GARDNER WHITE
Hij bloosde en hoorde in haar woorden een
echo van de laatste woorden die Caroline tot hem
gesproken had.
„Ik wou dat u dat niet tegen me zei. me
vrouw Vane. U maakt dat ik me kinderachtig
en zelfingenomen ga voelen. Ik ben niet edel.
En evenmin opzettelijk een martelaar. Als ik u
had gezegd dat u naar uw man moest terug
gaan. zou u opgevlogen zijn als een tijgerin, is
het niet? Maar als ik u had gezegd dat u vo-
komen het recht hebt hem in de steek te laten
en dat u een dwaas zou zijn als u naar hem
terugging, zou u het evenmin prettig hebben ge
vonden. Dan had u gedacht en daar zou u
gelijk in hebben dat mijn woorden niet in
overeenstemming waren met mijn opvatting van
het huwelijk. Ik wil u geen raad geven, maar
ik denk dat u naar hem teruggaat. Niet omdat
ik het zeg. maar omdat u idealistisch en eer
lijk bent."
Boos keek zij hem aan.
,.U hebt het mis. Ik ga nooit naar hem te
rug", zei zjj. „Van je leven heb ik voor altijd
genoeg."
..Misschien zal het niet hetzelfde leven zijn."
Zij lachte cynisch. Toen veranderde zij plotse
ling van onderwerp zoals zij dat dikwijls scheen
te doen.
..Wat scheelt Caroline toch de laatste tijd? Ze
is zo ongedurig. Verwacht ze eep baby?."
„Dat
hij.
ws voor mij zijn
,','Ze doet alsof er iets is dat haar hindert."
..Eigenlijk zou ik moeten zeggen dat ze wel
een baby verwacht", zei Paul. „Hoewel het
niet haar eigen baby is. De vrouw van mijn
broer is gestorven en nu krijgen wij zijn doch
tertje hier."
„Werkelijk?" Een ogenblik kreeg haar gelaat
een jonge en geïnteresseerde uitdrukking. „Hoe
oud is ze?"
„Zeven. Geen baby meer dus. Mijn broer is
dokter in China en hij stuurt Margaret de vol
gende maand. Het is een schat van een kind.
Ik zal u een foto van haar laten zien."
Hij ging naar zijn bureau en gaf Jeanie een
kiekje van Margaret. Zij keek er geruime tijd
naar voor zij zei: „Ze ziet er Chinees uit."
„Dat klopt. Ze is half Chinees. Haar moeder
was verpleegster in mijn broers ziekenhuis.
Volgens Mark's brieven de liefste vrouw van de
wereld. Ik denk dat hij ontroostbaar is... Mar
garet is mooi, vindt u niet?"
„Ja. heel mooi", zei Jeanie teder. Zij gaf
hem de foto terug en stond op. „Ik ga nu", zei
zij. „Laat me weten wanneer ze komt. Ik ben
een prima kindermeisje."
Toen Jeanie de deur uitging kwam Caroline de
stoep op.
„Hallo", zei Jeanie. „Ik heb juist het nieuws
gehoord van de nieuwe huisgenote. Wat fijn!
Waarom heb je me er niets van gezegd?"
Caroline werd rood van woede maar voor zij
kon antwoorden ging Jeanie door: „Ze is een
schat. Ik heb haar foto gezien Eenvoudig beto
verend. En wat een gemakkelijke manier om
een baby te krijgen. Op deze manier zou ik wel
een half dozijn willen hebben!"
„Ja. dat kan ik me voorstellen", zei Caroline.
„Dat is juist iets voor jou, lieveling." In Jeanie's
gezelschap begon zij haar wijze van spreken
„Maar het is waar", zei Jeanie lachend. „Je
poet niet altijd op de buitenkant afgaan.
ziens... Kom ook eens bij ons."
Caroline ging naar binnen. Haar blik viel on
middellijk op de foto die Paul nog in zijn hand
hield, maar zij zei niets. Zij was te woedend om
te spreken.
HOOFDSTUK XXIII.
Maisie Fellowes vond Caroline in de keuken
bezig met het bakken van een taart. Zij vroeg
haar om door te gaan, maar Caroline waste
haar handen en ging haar voor naar de zitkamer.
„Jeanie vertelde me dat jullie hier een klein
meisje krijgt", zei Maisie. „Ik wou u éven zeg
gen dat ik nog een kinderbedje van Jeanie heb.
Een ledikantje met houtsnijwerk: tafereeltjes
uit sprookjes. Het is speciaal voor Jeanie ge
maakt. Als u het wilt hebben zal ik het laten
brengen. Fijn dat ze komt, niet? In de pastorie
horen kinderen te wonen. Ze zijn er zo'n lange
tijd niet geweest."
„Ik vind het erg aardig van u. Het bedje wil
ik graag hebben", zei Caroline.
„Bent u niet blij?"
„Ik vrees van niet", antwoordde Caroline
„O. ik houd wel van kinderen, maar ik had hier
liever mijn eigen kinderen gehad
„Dat kan toch evengoed", zei Maisie Fellowes
lachend. „Jeanie zegt dat ze gedeeltelijk Chi
nees is. Dat is ook leuk."
Caroline's ogen vulden zich met tranen die
zij met kon tegenhouden, hoe graag zij ook wil
de. Misschien kwam het van de warme vanzelf
sprekende vriendelijkheid die in Maisie's stem
doorklonk. Misschien ook was zij meer vermoeid
dan zij wist. Misschien hadden haar pogingen
om zich bij het leven in Warrenton aan te pas
sen meer van haar geëist dan zij had gedacht.
Ir. plaats van aanvaard te worden werden zij
hier nauwelijks geduld. In elk geval stonden
haar ogen vol met tranen en om het nog erger
te maken zei zij op barser toon dan zij had be
doeld: „Nee, dat vind ik niet. Ik vind het juist
lWordt vervolgd)
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
roepen: te Gorinchem J. v. d.
Velden te De Bilt. te Drachten (bij werk
zaamheden) F. Hoekstra, legerpredikant
te Leeuwarden, te Hoogeveen W. L. Tuk
te Delft, te Alblasserdam (vac. J.
Ewoldt toez.) W. Brinkman te Asperen.
Rotterdam-Vreewijk (wijkgemeente
Stevelswijk, vac. W. G. v. d. Ree, toez.)
H. S. J. Kalf te Bennebroek.
Geref. Kerken
reetal: te Nijmegen (vac. K.
Schouten) M. v. d. Meulen te Sleeuwijk I
J. Streefkerk te Berkel-Rodenrijs. I
idankt: voor 's-Gravenhage-Looi-1
duinen (vac. H. W. Wierda) G. W. Rijksen
Rotterdam-Zuid.
Geref. Kerken art. 31
Bedankt: voor Leerdam (vac. I. Kok)
G. Roukema te Ede.
Academische
AMSTERDAM (V.U.). 13 Nov. Geslaagd
theologie: J D
LEIDEN. 15 Nov. Geslaagd
Oosterhout; F J G Knubben,
t paedagogiek: pater WMF
L A J M Mas
P hr.locie
M Mignot. Eindhoven.
UTRECHT. 13 Nov. Geslaagd vo
enbeemt,
tnkhorst,
«aarden: f ae Vos. Hilversum: G J Bomer,
Utrecht; Artsexamen: mej S H van de
Bosch Apeldoorn; M J Eenink. Utrecht; J F
F M tlouben. Breda: mej A Schotel. Baarn.
Kerkelijk Hj jdw
Loen<
Biithovc
H t
T S M Jacob».
Jnebergen D H de Kup. Adam en H V M
lijlmans. Bladel.
UTRECHT. 14 Nov. Geslaagd voor de
jor de akte Economie M.O.: A Mol Lous,
wijk.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
enoenid- tot onderwijzer aan Chr. Nat
)ol te Beekbergen H. W. Kaper te Has-
Bekend Lutheraan
J. F. Wichard, 75, te A'dam
overleden
Op 75-jarige leeftijd is te Amsterdam
overleden de heer J. F. Wdchaird, een
yan de meest bekende figuren onder de
Lutheranen in ons land.
Tot zijn 50e jaar was de heer Wichard
aan het Christelijk onderwijs verbonden, i
Toen werd hij om gezondheidsredenen
afgekeurd. Van die tijd af heeft hij zich
gegeven voor de arbeid in de Lutherse
kerk. Van het Ned. Luthers genootschap
voor in- en uitwendige zending was hy,
de actieve secretaris. Ook het Zondags-
schoolwerk, het werk voor de Lutherse
scheurkalender en de kerkmuziek had-i
den zijn hart.
Na een rouwdienst in de Elimkapel
aan de Fred. Hendrikstraat te Amster-;
dam om half een, zal de begrafenis
Dinsdag a.s. om 2 uur op „ZorgVUed"
aan de Amsteldijk plaa/ts hebben.
van de mens. die in zijn beperktheid stuit
op het geheim der oneindigheid.
Dr Tolsma schetste de verschijnselen
bij patiënten die aan angstneurose lijden.
Aanleidingen tot angst zijn dikwijls ge
voelens van tekortkomingen op verschil-]
lend terrein des levens
Het elimineren van deze angstgevoelens j
eist diepgaand onderzoek van de patiënt
cn zorgvuldige therapie, waarbij het er
om gaat, dat de patiënt door innerlijke i
bevrijding de angsten loslaat.
De vereniging telt thans 240 leden. Het
aftredende bestuurslid, de heer H. Bou-
man uit Bennebroek. werd herkozen.
DINSDAG 16 NOVEMBER
Hilversum I 402 m KRO 7.00 Nieuws 7.10
Gram. 7.45 Morgengebed en lit. kal. 8.00
Nieuws en Kath. nieuws 8.20 Gram. 9.00
Voor de huisvrouw 9.35 Waterstanden 9 40
„Lichtbaken" causerie 10 00 Voor de kin
deren 10.15 Gram. 10.35 Amus. m-uziek 11.00
Voor de vrouw 11.30 Schoolradio 11.50 ..Als
luistert",
un. 12.3r
lewijzei
nieuws 1.20 Metropole Orkest en sculist 2.00
Gevar. programma 2.45 Kamermuziek 3/15
Gram. 3 33 ,,Ben je zestig?" 4.00 Voor de
zieken 4.30 Ziekenlof 5.00 Voor de jeugd
5.45 Regerirugsuatzending; „Nederland en de
wereld"; Ir K. P. Stapel: „De betekenis
van. het Nederlandse rundvee stamboek
voor de rundvee-fokkerij" 6.00 „Dit is le
ven", causerie 6.15 Gram, 6.20 Sportpraatje
6,30 Lichte muziek 7.00 Nieuws 7 10 Lichte
muziek 7.30 Avondgebed en lit.kal. 7.45
Gevar. programma 9.00 Actualiteiten 9.15
De gewone man 9.20 Omroeporkest 10.00
„Uit het boek der boeken" 10.15 Strijk
kwartet 10 45 „Ken een Haan een ei lig
gen?" 11.00 Nieuws 11.15—12.00 Gram.
Hilversum II 298 m AVRO 7.00 Nieuw»
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.30 Gram.
VPRO 7.50 Dagopening AVRO 8,00 Nieuws
8 15 Gram. 9.30 Voor de vrouw 9.35 Gram.
9.40 Morgenwijding 10.00 Gram. 10.50 Voor
kleuters 11.00 Voor de zieken 11-30
Fluit en plano 18.00 Lichte muziek 12.30
Land- en tuinbouw meded 12.33 Voor het
platteland 13,40 Piano gitaar en bas 1.00
Nieuws 1.15 Meded 1.20 Musette orkest
.55 Beursberichten '2.00 Kookpraatje 2.15
Gram. 2.40 Schoolradio 3.00 Pianorecital
3.30 Voor de vrouw 4.00 Gram 4.30 Voor
jeugd 5,30 Lichte muziek é.00 Nieuw*
15 Pianospel 6.30 Reportage 6.35 Jazzmu-
ek 7.000 Voor de kinderen 7.05 ..Paris
.us parle" 7.10 Koorconcert 7.45 F^lim-
aatje 8 00 Nieuws 8 05 Gevar. programma
9.15 Amus. muziek 9.35 Meded. 9.40 Rhyth-
iziek 10.20 De Antwoordman 10.35
Byzantijns Koor 10.55 „Ik geloof dat
1.1 00 Nieuws l'l/l'S New. York Calling 11.00
—12.00 Filmprogramma.
Engoland BBC Home Service 330 m 12 00
Voor de scholen 1.00 Gram 1,25 Voor de
arbeiders 1 55 Weerbericht 2.00 Nieuws 2.10
Discussie 2.55 Intermezzo 3.00 Voor de
scholen 4.00 Critleken 4.45 Amus. muziek
5.30 „Frankly Speaking" 6 00 Voor de kln-
--00 en 247 m
12,00 Mrs Dale's Dagboek 12.i6 Voordracht
12 30 Amus. muziek 1.00 Pari. overzicht
1.15 Dansmuziek 1.45 Orkestconcert 2.45
Voor de kleuters 3.00 Voor de vrouw 4.00
Amus. muziek 4.45 Militair orkest 5.15
Mrs. Dale's Dagboek 5.30 Orgelspel
ussel 324 en 484 m. 324 m 11.46 Film-
iek 12.30 Weerbericht 12.34 Gram. 1.00
iws 1 15 Gram. 2.00 Schoolradio 3.44
Orgelspel 4 15 Gram. 4.30 Orgelspel 5 00
'10 Gevar. muziek 5.40 Gram. 5 50
eking 6.00 Voor de Jeugd 6.30
ildatcn 7.00 Nieuws 7.40 Knapen.
Causerie 8.00 Lichte muziek 8.30
•n koor 9 00 Omroep orkest en
soldst 10.00 Nieuws 10.15 Gram. 10.56—1)1.001
Orkest concert 1.00 Nieuwi
Gram. 3 46 Koorzang 4.06
5 00 Nieuws 6.33 en 7.15
uws 8.00 Lichte muziek 10.00
srlngen van een mu
ziek 0.50—1.00 Nieuws.
NWDR 309 m 12.00 Amus. muziek
Nieuws 1.10 Gevar muziek 4.00 Lichte i
ziek 4.30 Kamermuziek 5 00 Nieuws
Amus. muziek 7,00 Nieuws 7.45 Dansn
9.45 Nieuws 10.10 Jazz-Club 11.00 Ge'
muziek 12.00 Nieuws 0.25—1.00 Klassi
muziek.
nkrljk Nationaal
uitzending 7.00 Gra
ws 1.55 Gram.
6.30 Ameri-
8.00 Kamer-
10.55 Nieuws.
federland: 10.00—10.30 Ni<
Uitzendingen!
•uws; Zoëven
jvers (op 224
TELEVISIE PROGRAMMA
V 8,06 Journaal en weerbericht 8.30
racht 8.45 Documentair programma
goede vormgeving 9.16 „Kielnighe.
9.35—21.46 Dagsluiting.
Kiuis-twee-iaadsel
Het geheel ol gedeeltelijk overne
men van dit idee is volgens Auteurs
wet 1912 niet toegestaan.
Van twee omschreven woorden kan
?n ander goed woord worden gevormd,
aarbij de letters onderling niet van
plaats verwisseld worden.
Horizontaal: 1 Pro span, 4 opstootj»
speelkaart, 6 jong dier hoofddeksel/
7 bergplaats kasteel.
Verticaal: 1 Gezinslid stoffelijk over
schot, 2 handgreep jong dier, 3 moeit»;
dagelijkse brieven, 5 voorzetsel hoe
veelheid.
Oplossing vorige puzzle
No 222. Horizontaal: 1 Rammelaar, 7
pruim, 8 sta, 11 fis, 13 aks, 15 pi, 16 ploe
teren, 18 ik, 19 lus, 20 oer, 22 mop, 24 no-i
ria, 26 kartoffel.
Verticaal: 1 Ras, 2 M.P. 3 erf, 4 luifel
5 ais, 6 A. M. 9 talk, 10 ako, 12 zin, 14 se
dert, 15 peso, 16 pit, 17 rum, 20 oor, 21
rio, 23 pal, 24 na, 25 af.
