Wonderbaarlijke uitredding
bij scheepsramp
In omgeslagen bomschuit steeg waterk
in vooronder langzaam...
HENRI MATISSE - een ran de
wilde beesten"
Saarspook waart
weer rond
De Rademakers uit Hazerswoude boeren
best in Australië
Na moeilijke aanloopperiode brak voor
hen ook de zon door
nieuwe leidsche courant
4
dinsdag 9 november 19s4
OUD-KATWIJK HERLEEFT
T~\E KATWLJKSE VISSERMAN kende nog wel andere belagers,- dan de
Franse en Engelse kapers. Immers, zyn er groter tegenstanders denk
baar dan diezelfde wind en diezelfde stromen, die zijn drijfkracht en zijn
energiebron vormen, wanneer zij de banden van gematigdheid van zich af
schuddenEn ook daarvan getuigt het „stemmelied uit lang verlee,
uit die eeuw her", dat op de maatzang der golven tot ons komt.
De oudste optekening van het veron-ons niet straffen Heere". ook den 130ste
gelukken van Katwijkse schuiten ten- Psalm ..Uit den diepten O Heere'",
gevolge van het geweld van wind en andere
golven vinden wij in de reeds eerder
gehaalde Katwijkache. Rijnsburgsche en
Nederlandache Oudheden van Adrianus
Pars. uitgave 1745. Daar blijkt namelijk
uit. hoe de stichting van het Weeshuis
te Katwijk aan Zee plaats vond op 14 van
Wijnmaand dea jaara 1015. ..door een
deerlijk Toeval van enen Lambregt
Dirk» op See verongelukt, en nalatende
oen ongelukkige Weduwe, welke ook
storv in de selve Maand en Jaar cn 7
Kinderen"
Zen volgende vermelding kunnen we
ook ontlenen aan genoemd werk. en wel
aan bijlage X. waar ona meegedeeld
wordt hoe in Maart 1096 .ja. van een
holle en onstuimige See. een Visschuit
omgeslagen, twee Jongens verdronken, en
vier Man «ij" daar val* {er nauwer nood
afgekomen. En een van die vier van 't
ongemak en doodschrik enige dagen daar
na aan land gestorven." Kort daarop be
reikt een nog ernstiger bericht het zee
dorp: er is een schuit vergaan met man
en muis; 0 Katwijkers betalen de tol van
hun leven aan de alverslindende buur
man, de zee. Het daarop volgend jaar
maken de Kerkeraadsnotulcn melding
van de ouderling Pieter Dirkze Varke-
visser. die ,.met de Schuijt tuxschenw ijlen
verongelukt" was.
Oordelen
Bij deze opsomming van scheepsram
pen in een zo klein tijdsbestek kan het
ook nauwelijks verwondering wekken,
dat een sterk besef van eigen nietigheid
en afhankeiykheid karakteristiek was
voor een volk, dat haast dagelijks langs
de afgronden van het leven gaat. En dat
het vissersvolk van Katwyk aan Zee dit
sterk levende gevoel van afhankelijkheid
opvulde met het geloof in een God met
een sterk Oudtestamentisch getint accent,
waarbij welhaast steeds de onheilen be
schouwd worden als evenzovele oordelen
en straffen van de God. die in Zijn Eer
werd aangetast, ligt ook min of
voor de hand. Onder de geselende golven
werd het geloof in de mildheid Gods
cn in da barmhartigheid Gods steeds
weer op de proef gesteld en vaak
drongen; cn werd men steeds weer in de
hoek van de Psalmdichters gedreven
mensen voor wie de nood even reëel was
•ls voor de visserman uit vroeger dagen
Alleen al uit psychologisch oorount laat
zich veel in de geloofsontwikkeling
de zeeman verklaren.
Een treffende illustratie van het voren
staande vinden wy in het In 1735 in
Lelden van de pers gekomen boekje van
Jakob Maartensr. Buys, getiteld ..Het
droevig ongeluk van Jakob Arentz
Zuyderduyn met zyn volk. en de onbe
grijpelijke Bewaring en Verlossinge uit
Doodsgevaar van Hannis Teunisz. van
Dvyvenbode". 1)
Omgeslagen
De bomschuit van Zuyderduyn voer
de een bemanning van 7 koppen. Samen
met een andere Katwykse bom. onder
Cornells Maartensz. de Jong was men
op de thuisreis .stekende de koers Noord
over". Men raakte evenwel in een waar
noodweer verzeild zodat de bemanning
niets anders overbleef, dan op Gods ge
nade'voort te zeilen. Op een gegeven
ogenblik kapseisde evenwel de bom
schuit van Zuyderduyn. zodat hU met de
bodem boven kwam dryven. De zeegang
liet de Katwykera op de andere bom
niet toe hun dorpegenoten, die over
boord geslag- n waren onder wie de
stuurman Zuyderduyn hulp te bieden
en zy moesten het aanzien, hoe zy voor
hun ogen verdronken. De Jong slaagde er
daarentegen ln „met een groote zegen
van Haringvangst" behouden het Kat
wykse strand te bereiken, waar 1UJ op
Zaterdag 9 October 1734 de brenger
wordt van de onheilsmare.
„Toen borsten een Zee van tranen uit,
die als een vloed op de wangen stroom
den! De Vaders en Moeders beweenden
hun waarde Zoonen. de Vrouwen haar
lieve Mannen, de Kinderen haar goede
Vaders, de Broeders en Zusters haare
Broeders, de Bloedverwanten haar Na
bestaande. de eene Gebuur den andere,
vder smolt ln tranen op het aanschou
wen van de weenende Weeduwen en
de Vaderlooze Weezen.sldus Jakob
Maartensz. Buys.
7n t vooronder
Toch was Cornells Maarten» de Jong
tot op zekere hoogte wat overhaast te-
werk «e®.an- Want toen de verongelukte
bomschuit ondersteboven gegooid werd
door de losgeslagen natuurkrachten, be
vonden zich ln het vooronder vier der
opvarenden, wier positie vanaf dat ogen
blik ie vergelijken was met die van een
lESittende in een duikerklok. Over hun
positie ln het stikdonker ^oorondergat
levert Buys ons een levendige beschrij-
VU!r"..wel mogt den Digter Israël* zeg
gen. ..Al woon lk aan het uiterste der
zee ook zou u hand mij daar geleiden
Zulks heeft deze Van Duivenbode onder
vonden. met zijne drie Meede-maats on
der het omgeworpe Schip, als Cornells
F vereman. Gerrlt Jansz. Jookm Dirk
Buisersx. Tuit 2.die
uit het Noorde treften. de Zeebaren als
«en KookerUe stonden, en als zj in den
ÏÏSSf KT'rw.nntU^'B£n
hoorde God haar gebed, en d"lJ® met
rün onuitsprekelijke barmhertlgbett
genade by baar in de diepten needer.
maakte het omgeworpe Wrak
veilig Dak voor haar. onder de Baaren
der Zee in den diepen afgrond, daar be
ginnende Gods barmhertigheit over haar
vermelden, dat hij haar nog ln t leven
«paart boven haar drie Medemaats. die
boven geweest hadden dat God hun nog
tiid gaf om haare zonden open te leg
gen en vergiffenis harer misdaden t<
bidden en agten dit voor in groote
onverdiend* Genaden van God. want
«prak van Duivenbode. Ik ben v.
juuwer geweest van u
4er geoeffert tn waare Godsvrugt. ais
enze Mannen die boven geweest zyn. die
God nu weggenomen heeft, daarom, ter-
wtll God ons nog in 't leven «P"™1-
ons de hoope vasthouden; hebbende toen
met bidden en aanroepen van God mal
kander versterkt, waarop dat zij
xamentiyk hebben bedaardeUjka.nge-
vangen te xlngen den 0den Psalm ..Wilt
Drie bezweken
Intussen kon niet uitblyven, dat het
ater langzaam maar zeker bleef stijgen;
de volgende dag stonden ze tot het hart
het water, met het gezicht er juist
boven uit, en achtten zij de tijd gekomen
Ikaar hun laatste wilsbeschikking mee
e de'en. In de middag bezwyken Corne
lls Fiereman. Gerrit Jansz Jook en Dirk
Euisersz Tuit onder deze welhaast boven
menselijke beproeving: „Toen het om
trent drie uuren in den agter-middag
is. den 7. dezer, zijn ze uit al hun jam-
er en verdriet verlost, en hebben dit
bestendig, in een bestendig, dit elen-
dig in een altydduurend Eeuwig-geluk-
lig leeven verwisselt, in de tegenwoor
digheid van Hannis van Duivcnboode."
Van Duivenboode werd evenwel op de
been gehouden door een voorgevoel van
redding, een idee van een beschermende
macht rondom, die hem niet los zou
laten. Intussen wordt het 9 October De
schijnt, en Hannis verzamelt doel
bewust spijkers. Dan duikt hij. Tweemaal
vergeefs, maar bij de derde poging slaagt
hij erin door het gat naar buiten te
komen, en zelfs op de bovenliggende
bodem van de bom te kruipen. „Toen zag
hij het Land der Leevendigen, bij hem
bekent Brouwerehave en Goeree." Dc
spijkers wist hy in de bodem vast te kry-
gen; daaraan bevestigde hij touwen, orr
zich te kunnen vasthouden. En zie. he
geluk blyft hem gunstig gezind: eer
loodsboot krygt hem in het vizier, pikt
dc schipbreukeling op. en zet hem
Hellevoet aan land.
Thuis
De volgende morgen, 10 October, be
gint hy de weg terug, naar huis; ovei
Den Briel en via het veer van Maassluis
belandde de geredde Hannis tenslotte
sjees naar het zeedorp van inwoning
'erd gereden. Als een lopend vuurtje
gaat het grote nieuws van zijn behouden
thuiskomst door het dorp; ..Daar werd
Hanis Teunisz tliuis gebracht met Paard
en Chees!" Geen wonder, dat het halve
dorp voor zyn woning samendromde
..Want zelden ze: het gaat ons begrip en
verstand te booven; God komt alleen de
en „Behoed ons goede God dat wy
wonderen klein agten, die in deze
dagen gebeurt zyn!"
Nog één 18de eeuws voorval mogen wij
U in dit verband niet onthouden; het
het korte verslag van de Noordwester
storm van 7 October 1714. zoals we dat
opgetekend vonden in de kerkergads-
r.otulen: Den 7 Octob. is het Hoogwaar
dig avondmaal wederom gehouden dog
veel gerustheid kan niet gesegt wor
den. dewijl men om een swaarc Noord
westen storm (die een hogen watervloed
eroorsakende verscheide schuyten vlot
n schaloos maakte) des morgens onmo
gelijk den godsdi^ist kon waarnemen.
30 dat het Nagtmaal. laat in de namid-
ag is uijtgedeeld
Op 't strand
Er is weinig verbeelding voor nodig,
m ons het beeld van algemene bedrij-
igheid voor de geest te roepen, dat die
morgen het Katwijkse strand bood: man
nen, die met levensgevaar zich naar de
vlot gekomen en tegen elkander stotende
schuiten begaven, om nog te trachten de
schepen hogerop te winchen. en om te
redden wat nog te redden viel; voerlui
met schichtige paarden; en een wirwar
van stemmen, die zich verstaanbaar
trachtten te maken boven het geloei
van de Noordwester uit; heen en weer
hollende mannen, en stil voor zich uit
kijkende vrouwen, de omslagdoeken en
rokken golvend op het rhythme van de
wind; mensen van wier gezicht het af
te lezen was, dat het hier ging om
hun bestaan, om hun levensonderhoud,
om hun gezin; mensen die een strijd
tegen de golven leverden, die precies
parallel liep met hun .struggle for
Haile Selassie naar
Bonn vertrokken
Gisteren tegen de middag is de Keizer
Vandaag tegen de middag ls de Keizer
er trein vertrokken naar de Westdnits*
hoofdstad Bonn. Het hoge gezelschap ar-
veerde met auto's aan de ingang Sons-
beekzijde van het Arnhemse station. Via
de perronbrug werd gewandeld naar het
eerste perron, waar de koninklijke trein
gereed stond.
Hier maakten o a de Duitse ambassadeur
ln ons land, dr Mühlenfeld, en mr J. C.
baron Baud. namens de Koningin hun op
wachting. Alvorens de Keizer vertrok, zei
hij in een afscheidsboodschap, dat het
hem een groot genoegen was geweest
Nederland te bezoeken. Met de trein
de tot aan de grens via Venlo tevens
de particulier secretaris van de Prins, dr
F. A. de Graaff, die ook op de Hoge
Veluwe was tijdens het verblijf van de
Keizer aldaar.
life'
Een volgende maal nog
couplet van het „lied va:
dat ruist ,an die Oseaan
en 19de eeuws
i lang verlee".
maatgesang"
W. A. Poort.
1) aanw. in Arch. Gem. Katwyk.
2) Corn. Fiereman was de grootvader
van de latere kapitein Tys Fiere
man op het V.O.C. schip Gansen-
hoeff.
Bij de dood van de schilder van het licht"
IN DE PARIJSE KUNSTZAAL „Salon d'Automne" exposeerden in 1904
enkele schilders, die zich „Les Fauves" noemden, de „wilde beesten".
Zij waren helemaal niet wild en ze waren ook geen beesten. Veronacht
zaming van de vormen der natuur en pleizier in een hevig coloriet, kan
men toch moeilijk „wild" noemen. Die „Fauves" stelden geen prijs
op de klassieke regels voor het perspectief en zochten naar een grotere
vryheid. „La peinture est complètement libre, n'a augun controle".
„L'exactltude n'est pas la vérité",
zijn uitspraak. (De nauwkeurigheid is niet
de waarheid). En zo werd bij hem het
,falt réel" een „fait plctural", de werke
lijkheid werd omgezet ln het schlldi
kunstige. Matisse nam dus afstand v
het onderwerp en schiep een kunst v
gevoel en verstand. Matisse zag overal
eerst de sfeer: de sfeer van een stilleven,
de sfeer van een landschap, de sfeer
interieur en de sfeer rond een me
lijke figuur. Een meisje met een witte
jurk en zwarte ceintuur, ln een fauteuil
voor een groot venster, was voor hem
geen aanleiding tot een echt mooi portret,
Jt een verrukkelyk spel van kleu-
lijnen, waarbij het binnenvallende
zonlicht Matisse werd niet voor niets
vaak „de schilder van het licht" genoemd
de sfeer van dit tafereel vervolmaakte.
Het gelaat van het meisje en de juiste
verhoudingen of het klassieke perspectief
waren voor hem niet meer belangrijk ln
de verbeelding van dit moment.
En dat alles dan gezet ln die zeldzaam
warme tinten van Matisse, de feestelyke
kleuren van de zuiderling (hU werd in
Zuid Frankrijk geboren, maar vond in
Noord Frankrijk zijn vorming) met blauw,
geel en kersenrood als lievelingskleuren.
Het palet van Matisse is van een klare
zuiverheid, een metaalglanzen helderheid
en een onvergelijkelijk optisch vermogen.
Voor Matisse waren overigens de begrip
pen decoratief en expressief synoniem en
zbn meeste werken hebben dan ook wel
;n decoratief karakter.
De grote vereenvoudiging ln zijn kunst,
zijn simpel lijnenspel, soepel en nerveus
tegelijk, zwaar en toch sierlijk, hebben
veel invloed gehad op Jongeren. De laat-
jaren van zyn leven legde hy zich
Tot die naar vrijheid hunkerende „wilde
beesten" behoorde ook Henri Matisse,
toen 34 Jaar oud en ln het schilderende
Parijs reeds beroemd. Zijn naam was veel
meer in eer dan die van zijn mede-
Fauves: Henri Rousseau. Otto Friesz en
Kees van Dongen. Maar toch vermoedde
toen nog niet. dat deze Henri Matisse
als een van de meest vooraanstaande
Europese kunstenaars van deze eeuw zou
worden beschouwd.
In zUn woning te Nice, waar Matisse
•n prachtig atelier had. is deze kunste-
lar dezer dagen aan een hartaanval
overleden, zoals we reeds meldden. De
die zich eens Le Fauve noemde, die
alle kunststromingen aanhing maar
verwierp om op volkomen indivi
dualistische wijze te experimenteren
alle kunsttechnieken beheerste (schilder-
Ex-illegaal werker uit Den
Haag van verraad
beschuldigd
De Rotterdamse officier van justitie
heeft een onderzoek geopend tegen de 61-
jarige koopman en oud-illegale werker P.
L. H (nu in Den Haag wonend, maar tij
de oorlog in Rotterdam). Bij hem was
in het najaar van 1944 een overval ge
pleegd door drie in Duitse uniformen ge
klede mannen. Dezen werden later door
de Duitsers opgespoord en gefusilleerd.
ee ex-politiemannen, ex-politieke
delinquenten, die kort geleden vrijgelaten
zijn. beweren dat dit op aanwijzing van
zou zijn gebeurd.
Deze aanklacht is echter zo weinig ge
fundeerd. dat H. inmiddels weer ls heen
gezonden.
"TIE „OPPOSITIE" in de regerings-
coalitie van de Westduitse bonds
kanselier. dr Adenauer, maakt het hem
op onverantwoordelijke wyze moeilijk.
Het zijn de liberalen en de Vluchtelin- I
genparty. die nu met de socialisten één
lyn trekken in hun gestook tegen de,
plechtig te Parijs ondertekende. Saar-
overeenkomst. Men dient zich primair
op het standpunt te stellen, dat de over-
eenkomsten van Parijs inzake de toe- I
kenning van souvereiniteit aan Wes{-
Duitsland, het opnemen van West-
Duitsland in het verdrag van Brussel en
in de NAVO, onverbrekelijk verbon
den zyn met het Saaraccoord. Als men
mi toch weer aan het Saaraccoord gaat
tornen, dan kan heel het weefsel van
Parijs wel eens loslaten. Het gaat er niet j
om te ontkennen, dat de. tussen Mendès-
France en Adenauer gesloten overeen
komst over de Saar lang niet volmaakt I
is, maar het is verkeerd pogingen te
doen alles weer op losse schroeven te 1
zetten. De oppositie in Bonn eiste direct
nieuwe onderhandelingen over het Saar-
probleem en inderdaad deed Adenauer,
teneinde de gemoederen te kalmeren,
toezeggingen dat nog deze week tech- i
nische besprekingen over de Saar te Pa-
rys zouden plaats hebben.
Volgens een Reuterbericht, heeft een i
woordvoerder van het Franse ministerie
buitenlandse zaken verklaard, dat
wel het plan bestaat
't Verklaarde
uitzicht
Van boer in Hazerswoude via de verkeerspolitie in Den Haag is de heer
Rademaker in Australië weer op een boerderij terecht gekomen. Over
de lotgevallen van dit gezin vertelt onze Australische correspondent.
Rijnstrekers als emigranten
„DUTCH FAMILY?" „O ja. hier schuin aan de overkant", zo licht de news-
agent-postagent te Kellyville me in. Bij wie zou men beter omtrent de in
woners van een plaats kunnen informeren dan bij zo'n „alwijze" man?
Schuin tegenover het postkantoor trof ik dan de familie P. Rademaker, af
komstig uit Hazerswoude. Er liggen al weer enige jaren tussen de Hazers-
woudse periode en de toestand, waarin dit gezin zich op het ogenblik in
Australië bevindt.
Rademaker lag onder zijn auto, toen ik
zijn erf opstapte Niet onder de wielen,
precies er tussen. Hij was bezig iets
te repareren, waarvan ik me de technische
uitdrukking niet meer precies kan herin-
i. Nu wil ik niet beweren, dat de heer
Rademaker een technisch genie is, maari
in de jaren vóór zUp vertrek naar Austra- niet druk
lië had hij dienst gedaan bij de Haagse'
verkeerspolitie, vandaar een vrij ruime
kennis van de geheimen van een auto. Dat
n hem in dit land goed van pas, voor-
i hij zo'n tweede-hands geval op de
kop had kunnen tikken.
,Je moet er wat aan opknappen", ver
klaarde hij, „maar de moter is best". En
op de moter komt het tenslotte aan. De
heer Rademaker vond het al heel veel
waard met de auto naar de kerk te kun-
kwam. Geen klein bedryf, zoiets als een
duizend acres en ruim honderd koeien.
Er zat nog een andere Nederlander te
melken. Hy had een huis op het terrein
van zijn baas, en ook voor Rademaker was
een huis beschikbaar, een echt ouderwets
Australisch, want de eigenaar maakt zich
verf en onderhoud en zo.
kunst, grafiek, aardewerk, tapijtkunst,
beeldhouwwerk) is niet meer, ls ont
heven van zijn taak.
Henri Matisse heeft veel gezocht. Hij
wilde tot een kunst komen, die om zijn
eigen woorden te citeren „evenwicht,
xuiverheld en sereniteit heeft, zonder het
ntrustende of deprimerende onder
werp; een kunst die voor iedere geeste
lijke arbeider, of hij nu zakenman of
schrijver ls. een rust-brengende Invloed
kan hebben, als een kalmeringsmiddel
Iets als een leunstoel, waarin men van
lichamelijke vermoeidheid kan uit
rusten" Een groot aantal jongere schil
ders slingert thans heen en weer tussen
de leunstoel van Matisse en het zadel van
de picador Picasso.
Hiermede ls dus eigenlijk al iets gezegd
over de kunst van Matisse. Door de im
pressionisten werd hij van zijn rechten
studie afgeleid en ging hij schilderen.
Lang heeft die Invloed niet geduurd,
daarvoor was Matisse een te groot indivi
dualist. Die enorme kleurmengingen be
vielen hem helemaal niet, hij wilde tot
een klaarder kunst komen, tot vereen
dlglng dus ook. In de grondkleuren zocht
hij zijn contrasten waarbij een eenvoudig
lijnenspel vorm en rhythme suggereerde.
Kellyville heus geen rimboe
plaatsje, al ligt het wat buitenaf. Uit het
huLs van de Rademakers kijk je zo op de
fraaie en drukke verkeersweg, die de ver
binding vormt tussen Australië's oudste
stad Paramatta en Windsor, dat hiervoor
ouderdom niet veel onderdoet.
In ieder geval Is het hier een oud dis
trict, wat men op het eerste gezicht niet
zeggen, want Kellyville lUkt splinter
nieuw Aan hoofd- en zijwegen wordt ste
vig gebouwd en er gaat hier een tussen-
dorpje groeien, dat goede mogelykheden
biedt Het is er landeiyk. met prachtige
vergezichten op de Blue Mountains aan
de ene kant en Gelders aandoende be
bossing aan de andere zijde. Dank zy een
behoorlijke busverbinding kan men in en
kele uren In Sidney zyn. Men ziet het
geen rimboe.
Op boerderij
Het gezin Rademaker heeft er nu een
drie jaar in Australië opzitten. Er zyn
;are tyden geweest, maar die raken in het
•ergeetboek: de tyden van het kamp,
righeid met accomodatie. met werk,
In het mooie Colloroy werd hoog op
berg een huis betrokken, dat uitzicht
leende over een prachtig plateau, het
strand, en wat er al meer voor moois
deze dure omgeving was Het was er
derdaad erg duur en bovendien waren de
vooruitzichten op werk minder gunstig.
Totdat het gezin Rademaker via een ken-
r.is op een boerderij b* Kellyville terecht
Toekomst
Niet zo heel lang geleden vertrok de
Nederlandse collega, toen zat Rademaker
practisch alleen op het grote bedrijf. wat
wil je nu", vroeg de baas, „doorgaan zt
u of een deelgenootschap?" Rsdema
ker ging rekenen, hy had nu zijn 14
met vrij huis en nog enige andere meeval
lers. Bij de nieuwe verbintenis zou hel
naar de vraag zijn of hy er beter var
werd. Hij liet het zoals het was. „Totdat
ik zelf kan beginnen", vertelde hy me.1
Rademaker realiseert zich wel, dat er ini
Australië flink wat geld mee is gemoeid 1
op eigen benen te kunnen staan. Dat
zijn dus de toekomst plannen. En voor
deze tyd is Rade ma ker best tevreden.
Doorzetten
Voor de vrouw van een emigrant is een
huis al een zeer belangrijk ding. Mevrouw
Rademaker heeft daar over niet te klagen.
„Er zijn er duizenden, die het minder heb
ben", zei ze, en dat wijst in elk geval op
tevredenheid. Over de twee kinderen hoef
ik het niet te hebben, waar zouden die be
ter kunnen wennen dan hier in de prach
tige, vrye natuur?
Meen nu niet, dat alles zo licht -wordt
opgenomen, yooral in het begin niet. Doch
ze zetten door. de Rademakers, en ze zien
betere mogelykheden voor de kinderen Ln
Australië dan in hun vaderland. „Ik zou
niet meer terug willen", aldus mevrouw,
„al had ik het vroeger gemakkelijker dan
nu". Want al worden de koeien dan niet
met de hand geholpen, op zo'n groot be
drijf is altijd werk genoeg.
Maar dit is nu een voordeel voor de van
het platteland komende mensen: hun han
den staan op het Australische platteland
ook niet verkeerd. Op de Haierswoudse
boerderij mogen dan minder koelen zyn,
de „knepen van het vak" konden er wel
worden geleerd!
September ook recordmaand
voor woningen
Volgens het C.B.S. werden in Septem
ber j-1. 6620 woningen voltooid, een re
cord-aantal voor deze maand. In het ge
noemde aantal opgeleverde woningen zyn
125 duplexwoningen begrepen, zodat in
September voor 6755 gezinnen nieuwe
woonruimte beschikbaar is gekomen.
In de eerste negen maanden van 1954
werden 47.183 woningen voltooid; sedert
Mei 1945 357.754 woningen.
Eerste verjaardag Friese
(Siamese) tweeling
De eerste verjaardag van de Friese
tweelingzusjes Folkje en Tsjitske de
Vrieé. die een jaar geleden als Siamese
tweelingen ter wereld kwamen, heeft niet
veel uiterlijk vertoon gebracht De meis
jes zyn sedert de scheidingsoperatie op
12 Juli flink gegroeid- Op verzoek van de
ouders is de rust evenwel zo veel moge
lijk gehandhaafd.
Toch is het zo!
op de kunst van het gebrandschilderde
raam. Moge de „leunstoel" die Matisse
door zijn kunst de mensheid aanbood,
vaak gebruikt worden door hen, die in de
wirwar van deze tyd even wat willen
Corn. Basoski.
Telkens werd er wat vermist
Buurman van Haagse modezaak
zaaide paniek bij directie
Totale schade is zelis bij benadering nog
niet te schatten
Een damesmodezaak aan de Boek
horststraat in Den Haag is. gedurende
vele maanden, het slachtoffer gewees:
van een bovenbewoner, die. als een ware
vampier, de levenskrachten uit het be
dryf zoog zonder dat men er aanvanke-
lyk erg in had
Reeds geruime tijd merkte men in het
bedryf op. dat er vrij aanzieniyke par
tijen. goederen verdwenen, zonder dat
men wist hoe. Het personeel werd ver
dacht en de cliëntèle. Een dader vond
men evenwel niet.
De directie raakte ln paniekstemming
toen r.a een controle bleek, dat in de
periode October 1953 tot Februari 1954
voor niet minder dan f1780 met onbe
kende bestemming was vertrokken. Het
bedrijf is er toen toe overgegaan, om da
gelijks een balans op te maken Daarna
heeft men de Dolitie ingeschakeld.
Haar verdenking viel op de bovenbe
woner, temeer, waar ln de nacht van 12
op 13 April weer goederen verdwenen
de bovenbewoners nadien tydelyk n;
Eindhoven vertrokken. Er kwamen t(
geen diefstallen voor, tot dezer dagen de
<nan, de 36-jarige caféportier K. Rwéér
in het huis gesignaleerd werd. En prompt
werd de volgende dag een verlies
goederen van f 400 geconstateerd.
Toen is de man :n zijn verblijf in
bar.t. waarheen hU inmiddels weer
vertrokken, aangehouden Het grootste
deel der laatst gestolen goederen was
weg. maar een, voor de man noodlottig,
gedeelte was toch nog aanwezig.
Hij bleek zich steeds door een deur,
die zijn woning van de winkel scheidde,
toegar.g te hebben verschaft. Het was
hem namelyk gelukt, de deur te openen
zonder dat iemand ooit bemerkte, dat het
gebeurde
De totale schade valt bij benadering
met te schatten!
VISSEN VOELEN GELUID
(192) Wanneer u een k
netje lotjes tussen de hat
op een afstand van 10 c
mond, kunt u, tjjdens h
het strak gespannen vliesji
ballon duidelijk voelen trillen. Met
gesloten ogen en dichtgestopte oren,
zoudt u dus kunnen waarnemen of
de persoon tegenover u aan het spreken
is, eenvoudig door de ballon vlak bij
gijn mond te houden.
Een dergelijk apparaat voor het op
vangen van trill in-
gen bezitten som
mige vissen even
eens. Wy hebben
gezien dat zij in
hun gehoororgaan
bepaalde trillingen
tpvangen.
Frans-Duitse
sprekingen over het
Saargebied te hou-
den. ter verduidelij-
V.J king van details,
maar een datum is i
abso.uut niet genoemd. Men vraagt zich'
af, of de oppositie in Duitsland de zaken
op de spits zal durven drijven, dat de
verwerkelijking van het plan voor een j
Duits leger van 600 000 man, vertraging
zal ondervinden Dit zou voor Washing
ton aanleiding zyn, Bonn een ernstige I
waarschuwing te geven. Het komt ons
voor. dat negen jaar na de oorlog, Duits
land door de, te Parijs geformeerde ac-
coorden, in ere wordt hersteld en als een
betrouwbaar, volwaardig bondgenoot ge
accepteerd. Dit Duitsland krijgt herstel
van de souvereiniteit. Het herstel van de
Duitse eenheid, al hangt zulks ook van j
de houding der Russen af. is niet van de
baan en dit zy'n toch belangrijke winst
punten.
Het gaat niet aan, dat de oppositie zich
nu beroept op rechten, omdat het Saar-
gebied in 1935 via een referendum aan
het Duitsland van Hitier werd toegewe-
zen en dat dit nu Duits „bezit" moet blij-
«en. zolang een vredesverdrag niet an
ders beslist. Wij herinneren er aan, dat
te Parijs over de Saarkwestie slechts
een „voorlopig" accoord getroffen werd
en de Duitsers krijgen bij een vredescon
ferentie het volle pond, als de meeste
stemmen aan hun kant komen te staan.
liberalen in West-Duitsland gaan
thans wel accoord met een referendum, I
die de voorlopige regeling in Saarland
zou moetenit bekrachtigen, maar die over- j
eenkomst zou men later moeten kunnen
opzeggen. Een. te benoemen commissaris
van de Westeuropese Unie moet worden j
bygestaan door een commissie, waarin
een Duitser, een Fransman, een Engels-
Amerikaan en nog een vyfde
lid zitting hebben. Ook wil men op ra- i
tionele wyze de Duitse economische be-
langen gewaarborgd zien en wijst men
er op, dat Frankrijk thans veel te veel
voordelen geniet.
Hot Saarspook is dus niet in het poli-
tieke museum .Jbygezet", maar spring- i
levend doet het in Bonn en Parijs de 1
ronde. Een Duits daglblad. Die Zeit, ging
zelfs zó ver, het Saanprobleem te verge-
lijken met do vroegere moeilykheden
rond Dantzig Einde dezer maand wor
den in Hessen en Beieren landdagverkie
zingen gehouden en de liberalen zullen
nalaten, de Saarkwestie tegen de
Adenauerianen uit te spelen. Toch kan I
Adenauer niot anders doen dan vasthou
den aan de faire overeenkomst met Men-
dès-France, waar immers zoveel andere I
grotere belangen op het spel staan- Hij j
blijft overtuigd, dat uiteindelyk toch de
bondsdag de, te Parijs gesloten, overeen-
komst zal aanvaarden. De socialisten,
onder Ollenhauer, zyn eveneens „in het
geweer" geroepen, teneinde de Parijse
verdragen voor hun politieke doeleinden
te diskwalificeren en te misbruiken.
Het merkwaardige feit doet zich voor,
it in Frankrijk, althans op tien depar-
tementale conferenties de socialisten ge
stemd hebben vóór de ratificatie betref
fende de Parijse overeenkomsten inzake
de bewapening van West-Duitsland. Op
11 November zal uitgemaakt worden of
de socialisten de offerte van Mendès-
Francc om zes socialisten in zijn rege
ring op te nemen, zullen aanvaarden. Zo
als men weet. heeft Mendès-France de
kwestie van vertrouwen gesteld, omdat
de „vaste commissie" voor financiën uit
de nationale vergadering de PTT.-
begroting verworpen had, maar het zou
al te dol zijn, na al het op de Parijse
conferentie bereikte, als men inderdaad
Mendès-France zijn congé zou durven
geven. Behalve de M R P. (R K demo
craten) hebben vooral de socialisten zich
tegen de P.T.T.-begroting gekeerd, maar.
als het er op aan komt, zullen zy wel
water in hun wyn doen!
tolk van hitler gaat in
de politiek
Dr Paul Schmidt, die eens de persoon
lijke tolk van Hitler was, is voor de op
28 November te houden verkiezingen voor
het parlement van Beieren candidaat ge
steld door de vrije democratische partij
(F.D.P.). Schmidt is hoofd van een parti
culiere tolkenschool in München.
boekenhoek
„De man op de schimmel" door
Theodor Storm. Uitg. Uitgeverij
Ploegsma, Amsterdam.
FEN VAN DE BOEIENDSTE, mooiste
verhalen uit de wereldliteratuur ls
de Noord-Friese roman van Theodor
Storm „De man op de schimmel" die in
zeer bekwame vertaling van Cor Bruijn
is verschenen bij Uitgeverij Ploegsma.
Het is de geschiedenis van een Jonge
dijkgraaf, die niet alleen tegen het water
heeft te vechten, maar vooral ook tegen
een zonderling streek-bijgeloof, dat hem
tenslotte ten val brengt, maar hem dan
tevens ln de legende doet voortleven als
de dreigende spookfiguur op de schimmeL
Onbegrepen in zijn ijver en zijn door
zicht. wordt hij in feite het slachtoffer
van domme jalouzie.
De grote verdienste van deze roman ls
echter niet het verhaal op zichzelf, maar
de zeer tedere en voorzichtig-schetsende.
bijna dichterlyke schrijfkunst van Storm.
Als met pastelkleuren schildert hij beeld
na beeld en dat toch zo levendig, dat men
de gebeurtenissen als het ware voor zich
ziet.
Een boek. dat een waar geschenk ls voor
iedereen, die van lezen houdtmeer
nog, dat Iedereen ongetwijfeld aan het
lezen zal brengen.
