Hebreeuws is het cement, dat 't nieuwe Israël bouwt in de kibboets woedt de slag om het nieuwe land Mooi cadeau Gillette Prachtige, maar valse violen spelen in de gehele wereld Vallende sterren op 13 Nov. Russische Migs schieten een Amerik. Superfort neer Augustinus, de man en zijn werk 5 MAANDAG 8 NOVEMBER 1954 ZEEMAN-VERSLAGGEVER Dat de kinderen alleen 's avonds, na het gedane werk hun ouders terugzagen vond hij normaal. Aan hun opvoeding en studie ontbrak immers niets? Daar zorgde de kibboets wel voor. Toch kon deze jonge arbeiders wel begrüpen. dat ouders het tijdelijk gedwongen gescheiden zijn opgroeiende kinderen tegen de borst stuit en soms naar een andere gemeen schap overgaan, waar andere gewoonten gelden. Iedereen is immers vrij te gaan te staan waar hij wil. En bij het ouder worden, wordt de band met de kolonies dan ook wel eens verbroken. Het ziet er echter wel naar uit. dat de kibboets- nog zal blijven bestaan, aangezien het land tezeer aangewezen is op ge meenschappelijke arbeid. In het Galilese heuvelland, waar de kibboetsim welig tieren, kan men duide lijk de nieuwe kolonies van de oudere onderscheidén. Waar de mensen pas zijn neergestreken en het land nog verken nen als het ware, zijn meestal ook de onderkomens primitief. Is eenmaal be- •ezen dat een kibboets en zijn leden er ortel kunnen schieten, dan nemen ook de verblijven er vastere en dus betere vormen aan. In vele gévallen ziet aan de ene kant van de weg het oude bivak liggen en aan de andere kant de nieuwe huizen en gebouwen van dege lijke constructie. Hier werkten de land bouwers zich letterlijk in een betere be huizing. De Israëliërs zijn uiteraard bijzon der trots op hun Jonge landbouwende stand. En als zij een vreemdeling bloeiende kibboets willen laten zien. dan brengen zij hem. als het even kan, Dagania, het schoolvoorbeeld van kolonie. Dagania i onzer verslaggevers) eés niet bang. Doe gen spreek, in welke taal dan ,ook. Zo ongeveer staat het in het beleefd aanbevelende foldertje dat de vreemdeling, door de V.V.V -juffrouw te Haifa in de hand wordt gedrukt. Die wenk is wel op zijn plaats. Loop hier eens vijftig meter door een drukke winkelstraat en er passeren u, mèt de babbelende voorbijgangers, ook vijftig talen. Deze kleine over drijving maakt het de schrijver mogelijk even een typisch kenmerk van het leven in deze jonge staat naar voren te halen en te accentueren. Stem men we dus volkomen in met hetgeen het toeristenfolder zo trots aanstipt over de veeltaligheid waar de bezoeker inderdaad volop van profi teert dan dient er direct iets over het Hebreeuws op te volgen. Al - het alleen maar om de bijna+ook tot de wetenschap, dat de tot Israëliër twee millioen bewoners van dit land-1 gepromoveerde Jood zich in geen geval i-overgang recht te doen wedervaren. Imeer laat verjagen. Want juist zijn zij het die. en dat bleek elk gevoerd gesprek, zo ingeno men zijn met hun eigen taal. Van het klassieke Hebreeuws, de taal der profeten, naar de moderne spreek taal is een hele stap. In de ogen van sommigen zelfs een hele sprong. Het ontbreekt dit volk echter niet aan moed De stap is gezet en de aanloop tot de taa'sprong. die soms duizenden jaren moet overbruggen, genomen. Verwissel die vijftig talen gerust voor die ene oude, of nieuwe, zo ge wilt. Dat doet men hier immers ook. En blijkbaar met groot Een oude Jood zei het zo: het Hebreeuws is het cement, dat de Joden aller landen tot Israëli# moet maken. Er schuilt iets wor derlyjk moois, iets zeer ontroerends in de alom gedemonstreerde hankelijkheid aan een oude taal, welke nu allerwege nieuw leven ingeblazen wordt. Uit de mond van een reeds lang in dit land gevestigde, tekenden we de volgen de volzin op: „Elke dag worden er nieu we stenen aangedragen voor het te scheppen bouwwerk van een levende volkstaal, een echte spreektaal, geënt op de oude taalboom, zodat elke dag ook ons nationale zelfbewustijn er door versterkt wordt". En het zijn juist de kinderen, die de nieuwe woorden ..maken". Uit die kindermond vallen dikwijls de meest ge- eigende woorden voor moderne begrip pen. Ze worden dan ook dikwijls originaliteit overgenomen. Ge zult het du» wel laten het Hebreeuws als iets kunst matigs, iets onnatuurlijks, aan te merken- Iedere nieuw aangekomene haast zich uiteraard de voertaal waar de meesten van huis uit niet vreemd tegenover staan eigen te maken. Dan ook pas kan hij zich thuis en één voelen met het nieuwe land, met de oude bodem der vaderen. En is het niet dit wat allen die Israël binnenkomen uiteindelijk drijft? Het 1» als met een belofte, die in vervulling gaat Die sterke gehechtheid aan de oude bo dem merkt ge zelfs bij een bezoek van een paar dagen reeds op. En dan komt ge s het enige, juiste woord. Dat zei ons b.v. ook de veterinaire arts dr B Krumholtz. En zijn thuis is nu al meer dan twintig jaar in Rehovot, een plaats gelegen tus- Tel-Aviv en Jeruzalem. Ge rijdt ei tussen de zoete geur van sinaasappeltul- toe Om er een brief af te ge- mevrouw Krurnhpltz Egn brief uit Marseille, waar deze veearts in op dracht van zijn regering kortelings nog verbleef. Daar kwam hij, tegelijk met het - Haifa- en door hem gekeurde vlees boord van de kustvaarder Fedala. reisschip. Over zijn huis had hij nog wel iets te zeggen. „Toen ik zo'n kwart eeuw gele den voet op Palestijnse bodem zette telde mijn woonplaats nog maar duizend inwo ners". Nu zijn het er reeds meer dan der tig duizend en is Rehovot een belangrijk cultureel- en landbouwwetenschappelijk Eindelijk thuis Waar de boerende Arabier nog met ezel en prae-historische ploeg het land bewerkt, daar brengen de Israëlische land bouwers zwaar landbouwge- schut als deze moderne oogst- machine tn stelling. Vroeger en nu. Het is een in gesprek ken steeds terugkerend thema. Vroeger, nog geen halve eeuw geleden, groeide er niets in de rotsige grond. En nu rijdt ge door vruchtbare dalen en ziet van de top pen neer op de welige akkers, groene wijnvelden, rijke sinaasappelplantages te midden van die oude landschapsstoffe ring, de olijfgaarden. Over heel dit oude land ligt de glans van het nieuwe. Ra-ra hoe kan dat. Waterbrengers 19001950: De Israëliërs brengen water in het land- Zo zullen de toekomstige schoolkinderen misschien lezen van de jaartallenpagina Wel zo belangrijk als onze de Rijn afzakkende en het land binnenkomende Batavieren. In elk geval begrepen de kolonisten hier, dat, wilden zij dit „gestenigde" land in cultuur bren gen, er eerst water aangedragen diende te worden. De bodem kon het niet alleen stellen met de enkele bron, die beliefde te vloeien. En thans ziet men dan ook overal vlug water uit de leidingsver- sproeiers springen Bijna alle akers zijn ingesloten door pijpleidingen, die het te- Er loopt een linke scheut Fries stierenbloed door deze Israëlische koeien. Dit is een van de koeienstallen die de roem uit maken van de ndbouwkolonies in Galilea. 'kort aan regen goed moeten maken. Al leen door deze kostbare) werkwijze ver krijgt men een land, overvloeiende var melk en honing. Hier en daar is het bijna er. We zagen zulks met eigen ogen op snelle taxi-rit door heel Gaiilea. Daar- moet nu het zware woord kibboets vallen. Want aan die typische landbouw kolonies heeft het land zijn opkomst te danken. Of beter aan de kolonisten, de nijvere bevolking van de kibboetsim, die de ontberingen en, in de oorlog, de ge niet telden. Aan hen heeft de staat ven prille als bloeiende agricultuur te danken- Zy vormen de ruggegraat van de jonge natie. En van deze jonge, landbouwende stand moet het nog steeds komen. Er is, om het maar weer eens afgezaagd te zeggen, iets groots verricht rondom en in de kibboetsim. Van hieruit ontving een schier onbeweeglijke oosterse wereld een injectie van bruisende westerse energie. Geen wonder dat de Arabier, nog in zijn feodale kluisters geklonken, die prik voelde. Zwaai geschut WAAR HU NOG met os en ezel en prae-historische ploeg het naar water dorstende land bewerkt, daar brengen de Joodsé kolonisten zwaar landbouw- geschut als combiners, bulldozers en wa terleidingen in stelling. Met deze moderne landbouw wapens maakten zij reeds grote veroveringen. En we zien ze nog overal ln actie, deze pioniers. Eerst komen de bulldozers, die de rot sige bodem vlijtig van stenen zuiveren en de goede grond boven brengen en dan steken de waterversproeiers hun koppen omhoog. Niet veel later kunnen de com- biners al voorrollen om de oogst binnen te halen. Want als het land eenmaal re gelmatig water ontvangt, is het grootste leed geleden. Duidelijk is. dat de land bouwers en technici hier hand in hand gaan. Er is een fier woord bij de kolonisten ln omloop. Het heet „Anoebonim et ha- are?". En het betekent: wij bouwen het land Het verschijnsel kibboets, zo wordt de bezoeker wel duidelijk, is iets heel eigens. Een vergelijking met de Russische boerengemeenschappen gaat niet goed op, al zijn er hier en daar punten van over eenkomst. Vanzelfsprekend worden er aan hen. die deze landbouwkolonies -bevolken hoge eisen gesteld. Moet er nog op gewezen worden, dat het niet iedereen gelukt de communale arbeid nodige gemeen schapszin op te brengen? Maar dat is ook niet nodig. Er is ook ruimte voor anders geaarde landbouwers. De gewone dorps- gemeenscnappen, de moschab, ontbreken heus niet. En verder kennen meschek schitoefi. een gemeenschappelijk bedrijf. Hier is wel communale arbeid, maar de leden leiden er toch een zelfstan dig leven. De moschab obdim is zuiver coöperatief werkende arbeiders gemeenschap. waar men zijn eigen huis houdinkje heeft, verkopen uiteraard gemeenschappelijk geschieden. In Haifa, in Tel Aviv en in Jeruzalem spraken we jongeren, die dergelijke ko lonies van binnen kennen en er de nodige was er hard, dat wel. Maar stond gemeenschap eenmaal goed op poten, dan werd ook het leven er allengs aangena mer Dat die jonge mensen nu niet meer op het land arbeiden had verschillende redenen De een noemde zich teveel indi-1 vidualist om zijn hele leven onder het hoge Zionistische ideaal te kunnen leven j Hij vertrok naar Tel Aviv. om er geld te verdienen en er een eigen leven te leiden. De andere beviel het landbouwer-1 zijn eenvoudig niet en een derde ging er' na het vervullen van zijn militaire dienst toch weer gaarne naar terug Deze laatste vertelde nog iets over zijn belevenissen in de kibboets Veel persoon lijk bezit had hij er niet. Wat boeken, wat snuisterijen, dat was al. Van een klein zakgeld kon hij zich het leven bui ten de kolonie wat veraangenamen. Daar binnen kreeg hij alles wat hij maar no dig had, levensmiddelen, kleren enz Op de wekelijkse samenkomst van de kib- i boetsraad werden verder aüe kamp beslommeringen besproken en het be stuursbeleid uitgestippeld. TTET LIGT EVEN ten zuiden van meer van Gennesareth. daar was Jordaan uit het meer stroomt. Hier heb- we te maken met een welvarende boerengemeenschap. Dat is aan alles dui delijk te zien. Aan de akkers, de aardige huizen, de tuinen, de gebouwen, de pak huizen en de silo's, aan alles is af te lezen dat het deze mensen hier voor de wind gaat. Maar zij hebben die welvaart dan ook op de bodem en de Arabieren moeten bevechten. Dgania deed het eerst in 1910 van zich spreken en behoort dus tot de oudste kolonie^ We kijken er in de veestallen en dat die gevuld zijn met het in dit land alom aanwezige vee van Nederlandsen bloede. Geïmporteerd natuurlijk. Men kan het de zwart-bonte loeiers gemakkelijk aanzien, dat hun voorouders uit de lage landen aan de zee stammen. Van de Friese stallen naar het Beloofde land. geen koe in Dagania, die er u nu nog kwaad aankijkt De ene kibboets brengt de andere voort- Uit Dagania A groeide Dagania B Wordt een kolonie te groot, dan zwermen de mensen uit en vestigen zich elder Bijenvolken doen dat ook wel. En met bijenkorven hebben de kibboetsim wel iets gemeen, wanneer we het goed zien De bevolking van korf en kibboets kun nen met elkaar wedijveren wat ijver aan gaat! Maar het pad van een kolonist gaat niet altijd over rozen. Daar kunnen de Daganianen, ondanks al hun welvaren, van meepraten Nog niet zo lang gele den brachten zij grote offers in de strijd met het Syrische leger, dat luttele mij len van deze grenskolonie opereert. Op die strijd wijst ook het versgehouwen dodenmonument En een vijandelijke tank, die nu aan de rand van het dorp ergens in een greppel of loopgraaf ligt te verroesten. Enkele meters verder trekken ploegen voren En dit beeld bepaalt de toeschou wer tot Jesaja's profetie: Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers scheerapparaat. Wat vindt U b.v. van deze Gillette 52A? Daar beleeft iedere man, élke morgen weer plezier van. Het is een ééndelig precisie apparaat, zware uitvoering, in sierlijk étui: met dis penser, bevattende 10 Blauwe Gillette mesjea Prijs Gillette precisie scheer apparaten verkrijgbaar van F. 1.10 tot F. 25.- Een „goeie morgenbegint met Gillette Vervalser lichtte zijn klanten voor tienduizenden dollars op gelooft dat tientallen andere in West- De Zwitserse politie is een vioolbou wer op het spoor, die een fortuin maakt door violen te maken, die zogenaamd afkomstig zijn uit de 17e en 18e eeuw. De instrumenten zijn zo voortreffelijk ge bouwd. dat zelfs enkele van de grootste experts ter wereld ze als echt hebben beschouwd. Een echte Stradivarius van Antonio Stradivarius, die in 1737 overleed heeft voor verzamelaars en experts een waar de van ongeveer $100.000 (f 380 000). Soortgelijke prijzen worden betaald voor violen van andere oude Italiaanse mees ters, zoals Giuseppe Guarneri cn de fa milie Amati. Daarentegen leveren dc beste moderne violen zelden meer dan 5000 dollar (f 19.000) op De onbekende vervalser heeft volgens de Zwitserse politie de wereldmarkt met valse, maar prachtige violen overstroomd en millioenen dollars geïncasseerd. Twee Zwitserse vioolhandelaars, die bij de verkoop der vervalsingen betrok ken zijn, worden reeds strafrechtelijk vervolgd. Ongeveer 30 moderne violen, verkocht als het werk van oude Italiaanse mees ters, zijn in beslag genomen. De politie Europa en de Ver. Staten door parti culieren en verzamelaars zijn gekocht. Het onderzoek wordt belemmerd door het feit, dat de kopers veelal niet willen .toegeven, dat ze voor tienduizenden dol lars zijn opgelicht. Met moderne wetenschappelijke metho- •n is het vrij gemakkelijk de juiste ouderdom van het materiaal, gebruikt bij de bouw van de viool, vast te stellen Niemand kan b.v. het 200 jaar oude ver nis nabootsen dat de oude meesters ge bruikten. Vreedzaam naasf elkaar leven Opnieuw ls een Amerikaans vliegtuig door straaljagers van het Russische type Mig beschoten, zo hebben Amerikaanse autoriteiten verklaard. Het toestel, een B-29 verkenningsvliegtuig, is Zondagmor gen op het eiland Hokkaido neergestort en verbrand. Van de twaalf inzittenden wisten er tien zich met parachutes te redden. Een lid van de bemanning kwam om het leven en een ander wordt ver- Het toestel maakte een routinevlucht Een eerste Amerikaanse protestnota is reeds naar Moskou gezonden. Volgens de Amerikaanse lezirfg had het Ameri kaanse vliegtuig geen enkele maal Ja pans gebied verlaten. De Amerikanen hebben niet terug geschoten. De tien overlevenden bevinden zich thans, in uit stekende toestand, in een ziekenhuis. Zo als bekend hebben de Russen na de ivtmci nidaMc een fuuuueviucnii fotokartering Het stort.. I«5^ het Oostelijke punt van Hokkaido, het deze deel uitmaken JaDan SlechtsKoerillen> maar Amerika weigert de de Knerillen i Russische aanspraken te erkennen. In het betrokken gebied hebben reeds die door de Russen bezet zijn. i Het Amerikaans. Ministerie van D*-Id" tuchuncidenten plaats gehad. Toch is het zo! (Door prol. dr D. Naula) De KERKVADER Augustinus behoort niet alleen aan Rome toe, dat hem hoog vereert en zich gaarne op hem be roept. De leuze: Roma locuta causa finita, om aan te duiden dat een pause lijke uitspraak als beslissend moet wor den beschouwd, is aan niemand minder dan aan hem ontleend, al dekt de zin er van zich niet met wat hij er oorspron kelijk mee heeft bedoeld. De Reformatie kan ln niet mindere mate aanspraak op hem maken. In haar wordingsgeschiedenis ls Juist van zijn ge schriften een bevruchtende werking uit gegaan. Het hellsinzlcht en de geloofs houding van de grote hervormers wor den alleen duidelijk ln het licht van hun ontmoeting met Augustinus. Vooral Cal- vijn heeft zich verdiept in de studie van deze kerkvader en voor zijn opvattingen telkens weer bij hem nauwe aansluiting gezocht De geschiedenis heeft trouwens meer dan eens het bewijs geleverd, dat de theologische inzichten van Augustinus. neergelegd in zijn geschriften, een onge meen stuwende en vernieuwende kracht weten uit te oefenen- Een bekend voorbeeld biedt de bewe ging van het Jansenisme in de zeven tiende eeuw. ZIJ was de uitwerking van het boek van de Nederlander Cornelis Jansen, eerst hoogleraar te Leuven, daar na bisschop van Yperen, welk boek Augustinus' genadeleer weergaf. Velen zowel in de Zuidelijke Nederlanden a!» Frankrijk, voelden er zich door be- d en tot getuigen gedwongen. Het terrein, waarop het met de grond ge lijk gemaakte klooster van Port Royal heeft gesatan en waar thans alleen enkele sobere overblijfselen bij en in een ka pelletje te zien zijn, houdt de herinne ring er aan levendig. Misschien mee* nog dragen de naam en het werk va» n Blaise Pascal daartoe bij. EN het ls niet uitsluitend op theologisch gebied, dat er van Augustinus ver bindingslijnen lopen naar het heden. Zijn denkbeelden hebben ook op staatkundig terrein Invloed uitgeoefend, met name gedurende de middeleeuwen. Voorts verdient vermelding Inzonder heid hetgeen hij ten opzichte van de ge- schiedenisphilosophie geleerd heeft. De stof daarvoor vinden wij ln zijn beroem de werk over de staat Gods (De clvitate Dei). Hij heeft het niet opgesteld met de bedoeling een bijdrage te leveren voor de theoretische beschouwing van de ge schiedenis. Zijn opzet was een apologie te geven in het Christendom, dat geacht werd ïrantwoordelijk te zijn voor de onder gang van de Romeinse staat. Maar met dit al, of beter uitgedrukt Juist vanwege deze zeer concrete opzet, werd het werk naderhand gebruikt ten dienste van een principiële opvatting der geschiedenis, waarbij niet alleen met menselijke en andere zichtbare factoren, maar ook met het werken Gods, als oorzaak van het gebeuren in de wereld, rekening wordt gehouden. In de nieuwere tijd hebben velen met deze opvatting gebroken. Dat neemt ech ter niet weg, dat anderen, tot heden toe, in hun beschouwing van de geschie denis aan Augustinus' visie getrouw ge bleven zijn. Haar aanhangers treft men niet alleen aan Rooms-Katholieke zij- maar ook in kringen van 6trengge- lovige Protestantse beoefenaren der ge schiedenis. Ook wanneer wij Augustinus zien los in de denkbeelden, die hij op verschil lend gebied heeft verkondigd, behoudt hij een eigen betekenis. Hij vindt als auteur lezers ver buiten de kring van degenen, die belangstellen in de geschie denis der ideeën. VIS HOORT NIET ECHT lijke (191) We hebben de esien, dat vissen geen ren bezitten. Voor het horen in het >ater zijn dit echter geen noodzake tributen, want de geluidstril- vorden in het water zó krach tig voortgeleid, dat ze opgevangen kunnen worden door de schedelbeen deren, waardoor oorschelp en gehoor gang achterwege kunnen blijven. De vissen hebben ech- tog op een an- gewaarwording en bleken gevoelig 2752 trillingen per 0.000 in het geheel Het ontbr maakt het onw geluidstrillingr de geluidstrillingt werkelijke horen is. tegenover dat deze luidstrillingen in gel bij een vis ook op e houw is het daaraan iet gelijk. i ton het slakkenhuis ar schijn lijk dat een vis inderdaad als geluid dat hij zou kunnen zojuist genoemde or- i hij ons immers Inden, uit het ontbreken niet mogen concluderen dat ttiet hoort, maar wél, dat het schijnlijk is dat hij dit doet. Inmiddels staat het vast da. nrn waarnemen (en waarhij du< beschouwing blijft of zij deze gen als geluid hóren, of als t, ondanks het feit dal het gehele ge hoororgaan was uitgevallen. En bij de ombervis bleek de afwezigheid van het gehele gehoororgaan zelfs geen enkel verschil te maken, want dit dier kon de voor hem bestemde trillingen inwendig gehoororgaan! (Frik feit ons sterkt in de overtuiging dat vissen niet werkelijk kunnen horen. Uil het voorgaande menen we dus te mogen concluderen dat vissen de geluidstriUingen „voelen". Maar be daar, heb- ndruk verboden). Deze maand kunnen de belangstellenden voor de sterrenhemel weer vallende s ren tegemoet zaen. Op 13 November moet de aarde de baan van de komeet van Encke kruisen. De Tauriden is een meteoorzwerm die de baan van deze komeet volgt. De ko meet zelf zullen wij niet zien, maar wel de vallende sterren van de Tauriden. Het zal niet zulk een rijke zwerm zijn, maar voor de belangstellenden in het ge beuren aan onze sterrenhemel is zwerm van de Tauriden een verschijnsel dat zij kunnen volgen. Zij doen er goed aan om op 13 November, en nog wat dagen daarna, het sterrenbeeld van d Stier in het oog te houden. W ereldconf erentie over atoomenergie Gebruik voor vredelievende doeleinden Zeven landen hebben de Verenigde Na ties een resolutie vodrgelegd, die een op roep behelst voor een wereldconferentie over het gebruik van kernenergie voor vredelievende doeleinden, aldus Reuter. Het is de bedoeling dat er onder aus piciën van de Verenigde Naties een or ganisatie in het leven wordt geroepen, die zich bezich zal houden met het ge bruiken van de kernenergie ten bate var de mensheid. In Augustus van het volgende jaar zou er een internationale conferentie over da' onderwerp moeten worden gehouden. Di landen die de resolutie hebben ingediend zijn Australië, België. Canada. Frankrijk. Zuid-Afrika. Groot-Brittannië en de Ver enigde Staten. Dit zijn landen die alle eer belangrijke positie ihnemen op het ge bied van de kernenergie, omdat zij de be schikking hebben over voorraden ura niumerts. In de resolutie staat dat alle landen die lid zijn van de Verenigde Naties de daarmee samenwerkende organisati aan de conferentie en de organisatie zouden kunnen deelnemen. Als voorbeeld werd de internationale post-unle gene Het eerstvolgend examen voor delskennis voor de groothandel word op L Dcc afgenomen In K. on W. te Utrecht. Inlichtingen: secretariaat Jan van Nas- saustraat 85. Den Haag. gebleven ook nadat hij was bekeerd. Na zijn doop heeft hü gejubeld maar tegelijk niet opgehouden te worstelen mei vraagstukken, waarvoor het Christelijk geloof hem plaatste. Met de zaak van dat geloof heeft hij ernst gemaakt en zich als mens waarlijk geheel gegeven, met terzijdezetting van eigen voordeel en met toewijding van alle talenten aan de zaak der kerk. die hij voortaan mocht dienen. Dat echt-menselijke in Augustinus dwingt altijd weer eerbied af en maakt hem voor alle tijden tot zulk een aantrekkelijke figuur. Ook wie vreemd staan tegenover zijn geloofs ervaring, zoeken toch vaak gaarne de ontmoeting met hem. Deze ont moeting verrijkt en heft op. kunnen betekenen en nog altijd betekent? Waar schuilt het geheim van zijn wljd- reikende invloed? Het spreekt vanzelf, dat de verklaring hier. zo min als in andere gevallen van buitengewone beïnvloeding, vooral in uiterlijke factoren moet gezocht worden. Augustinus heeft in zijn eigen tijd nooit een bepaalde machtspositie ingenomen. Wij kunnen niet zeggen, dat hij tijdens zijn leven er nooit naar verlangd heeft. Er is een periode geweest waarin hij naar aanzien en roem heeft gestreefd. Maar niets daarvan valt meer te ontdek ken gedurende de jaren toen zijn woord in de kerk metterdaad gezag begon te krijgen. Hij heeft het niet verder ge bracht dan tot bisschop van Hippo Regius, een stadje aan de Noordafrikaanse kust. Hij had in die provincie talrijke bisschop pen naast zich, want vrijwel ieder stadje bezat er zijn eigen bisschop. En voorzo ver men onder hen van onderscheid kon spreken, was niet hij, maar de bisschop van Carthago de eerste. Ook wat geleerdheid betreft, kan men niet zeggen dat Augustinus al zijn tijd genoten heeft overtroffen. Ongetwijfeld telde hij, onder de mannen van weten schap, tot de figuren van de eerste rang. Maar hetzelfde gold eveneens van ande ren. Iemand als Hieronymus, die een Bij belvertaling in het Latijn tot stand bracht, was in geleerdheid Augustinus meerdere. En in de oostelijke helft van het Romein se wereldrijk leefde een Theodorus van Mopsuestia, die wat bekwaamheid aan gaat voor het minst met Augustinus op één lijn verdient gesteld te worden. Toch hebben niet die anderen op tijd genoten en nageslacht zulk een over heersende invloed uitgeoefend, als wij ten opzichte van Augustinus konden vaststellen. De pausen van Rome maken er geen uitzondering op, al onderschatten wij niet de invloed van een paus al» Leo de Grote, een jongere tijdgenoot, wiens bloei eerst volgde na Augustinua' dood. zichzelf, moeten wij de verklaring van Augustinus' invloed zoeken. Wij zullen daartoe echter vooral op drie trekken moeten letten, waarin de grootheid van deze kerkvader te voorschijn is getreden. Augustinus was een voortreffelijk Chr.stusdenker. Zo heeft hij van de ge loofsinhoud, die de kerk in de vooraf gaande eeuwen, door zware worstelingen heen. in zich had opgenomen en ver werkt, een samenvatting kunnen geven, waarin alle elementen van die inhoud tot hun recht kwamen. Daarbij was hij een overtuigd en diep- levend Christen. Hij bleef niet aan da oppervlakte hangen en weigerde een na prater te zijn. Alles wat hij beleed te ge loven, is eerst, om zo te zeggen door zijn ziel heengegaan; en van alle problemen, waarvoor hij kwam te staan, heeft hij zich ernstig rekenschap gegeven. In niets komt dat zo duidelijk uit als ten aanzien van de leer van zonde en genade. Zelf heeft hij zich leren kennen als een verloren zondaar voor God, ellen dig en onrustig. Zelf heeft hij ook leren proeven de neerbuigende genade van God, die hem verlosta en hem leven en vrede toebracht. Aan die wondere ervaringen, waarvan hij zelf alle* verteld heeft, hebben late- ren steeds weer zich gesterkt en daaruit troost en bemoediging geput. Eindelijk mogen wij constateren, dat hij een door en door echt en eerlijk mens is geweest. Hij heeft zich niet anders, in leder geval niet beter, voorgedaan dan hij was. Dcza menselijkheid is hem bij-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5