Jlieume £rii«rf)c (Courant
Blinde verbittering heerst bij
de Indische jongens
Koninklijk paar wandelde
incognito door Parijs
■'Sm
DONDERDAG 28 OCTOBER 1954
BUREAUX: Steenstraat 37
Directie, Redactie. Abonnementen- er
Advertentie-afdeling: TeL 31441.
Postrekening: 58936
ABONNEMENTENf 6.40 per kwartaal;
2.15 per maand; 0,50 per week.
Vijl en dertigste jaargang No 10179
Haile Selassie
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTEU1K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Staatvacttcd «fctlmn
ngn brrt ia ftgbcaspoet"
ZIE PAG. S EN 7
DEUTSCHLANDDEUTSCHLAND ÜBER ALLES" OP NIEUW-GU1NEA
Te Hollandia wordt geld genoeg verdiend, maar
van menswaardig bestaan geen sprake
(Van onze correspondent Alfred van Sprang)
OP DE WAND van een oude loods in
de haven prijkt een groot hakenkruis
met er onder de woorden Deutschland über
Alles. Dit opschrift is geen overblijfsel uit
de oorlogsdagen. Het stamt zelfs niet uit de
tijd dat Nieuw-Guinea een rehabilitatie-oord
voor berouwvolle N.S.B.-ers was. Het is er
nog niet zo lang geleden met houtskool op
aangebracht. Degene die mij de loods laat
zien, wijst er met opzet op. En op de andere
opschriften, die zich er echter niet voor lenen
op deze plaats overgenomen te worden. Het
HOLLANDIA, October 1954.
zijn in letterlijke zin tekenen aan de wand.
Zij zijn een uiting van blinde verbittering.
En een protestkieet aan het adres van
Nederland.
In deze loods (en enkele andere loodsen)
leven de zogenaamde DETA-jongens. Dat
zijn jonge Indische-Nederlanders( die in 1949
gevolg gegeven hebben aan de lokstem
van de Dienst Energie Technische Aan
gelegenheden (vandaar de bijnaam DETA-
jongens) en Indonesië verlaten hebben om
in Nieuw-Guinea deel te nemen aan de
ontwikkeling van het land.
De voorwaarden waren zeer be
scheiden: vrije voeding en ligging en
één gulden vijftig zakgeld per dag.
Daarvoor hebben de achthonderd jon
gelui het dan ook zeker niet gedaan.
Voor sommigen was het een avontuur.
De meesten 'zagen er echter een kans
in om een nieuw leven te beginnen.
Het Indonesië van 1949 bood immers
weinig toekomst meer voor een Neder
lands-voelende Indischc-Ncdcriandcr.
Maar Nieuw-Guinea was er nog. Mis
schien zouden ze zich daar kunnen v<
tigen en in vrede kunnen leven. Dat
echter volkomen mislukt.
Daarom heerst er onder deze mens
teleurstelling en verbittering. En zelfs
haat jegens alles wat Nederlands is.
Geen vertrouwen
In de eindelijk opgeknapte cantine
van het trieste kamp zit een groep van
deze jongens te lezen. Ik ga bij hen
zitten en tracht een gesprek te beginnen.
Eerst zijn ze erg stug. Ze vertrouwen
niemand meer. Maar als ze er achter
komen, dat ik niets anders wil dan hun
DICTATUUR
Democratische beginse
len gedijen maar slecht in
Nieuw-Guinea. Het gouverne
ment heeft practisch-dictatori-
ale macht. Een volksvertegen
woordiging is er niet. Een on
afhankelijke pers evenmin. Ve
len twijfelen zelfs aan het be
staan van brief- en telegram
geheimen. En op politiek ge
bied blijft er ook nog veel te
wensen.
Toen mevrouw De Grave
bijvoorbeeld tot voorzitster van
het Nieuw-Guinea Verbond
(de organisatie waarin de
meerderheid van de Indonesi
sche Nederlanders verenigd
zijn) gekozen werd, werd zij
plotseling naar een buitenpost
overgeplaatst. Zij heeft toen
haar ontslag als onderwijzeres
genomen. Enige tijd geleden is
de heer Brandeburg van der
Gronde tot haar opvolger ge
kozenen is deze eveneens
overplaatsing naar buiten aan
gezegd. Een audiëntie bij de
gouverneur heeft dat besluit
ten slotte ongedaan moeten
maken.
zegt
ervaringen horen, komen ze los. En
halen er enkele van hun leiders bij
het woord te doen.
,.We zün bedrogen,
hen ronduit.
„Waarmee
..Toen we uit Indonesië vertrokken
hebben ze ons beloofd, dat
Jaar onze familie zouden mogen laten
overkomen."
„Stond dat in het contract1
„Nee, maar dat is mondeling
loofd
„En..
■Nu zitten we hier al vijf jaar en ei
Is nog niemand
„En ze komen nooit...,", valt eer
ander hem by.
..Omdat zc ons hier niet willen heb
ben." voegt een derde er aan toe. En
zo gaat het een tijdje door. Ze spuien
al hun teleurstellingen en woede. En
hun standpunt bekeken hebben ze
alle reden toe.
Politiek
Het is moeilijk om er achter te komen
wat er precies toegezegd is. In het bij
zonder echter datgene wat mondeling
door de een of andere ambtenaar beloofd
Er zijn ook verscheidene oorzaken
waarom op dit ogenblik de overkomst
van Indische Nederlanders uit Indonesië
moeilijk en in sommige gevallen zelfs
onmogelijk is. Er bestaat echter onge
twijfeld een tendenz (al wil niemand
aat ronduit erkennen), dat men het
tal Indische Nederlanders in Nieuw-
Guinea zo klein mogelijk wil houden,
omdat er voor hen in het kader va
ontwikkeling van dit gebied geen
plaats is.
Of om het kort en krachtig te zeggen:
men wil van Nieuw-Guinea geen tweede
vaderland voor de Indische-Nederlanders
maken. Dat is een kwestie van beleid.
.Nieuw-Guinea is het land van de
Papoea en Nederland wil het dat laten.
Dat blijkt uit alles. Daar kan men het
mee eens of oneens zijn, maar dat doet
aan het feit niets af. En uit dit (ethische)
standpunt vloeit vanzelf voort, dat men
geen ongelimiteerde aantallen Indische-
Nederlanders wil toelaten.
Slechte behuizing
Dat neemt echter allemaal niet weg,
dat Nederland ernstig tekort geschoten
jegens deze pioniers. Iedereen zal toe
geven. dat deze jongelui in een periode
nog veel groter tekort aan ar
beidskrachten was dan nu uitstekend
werk gedaan hebben.
Veel van wat er nu is is door hen
tot stand gebracht Met gerechtvaardig
de trots kunnen zij daar op terug zien.
En ook nu werken zij hard.
Maar velen van hen leven nog steeds
onder schandelijk-slechte omstandig
heden. De loodsen herinneren aan de
Japanse interneringskampen. Een bed
Buitengewoon partijcongres te Parijs
De zes socialisten accepteren
de „vijf" van Mendès
Da's ook sterk, de A.N.W.B. zegt
juist iets over de onvoldoende
achterverlichting van stilstaan
de auto's"
De Franse Socialistische Partij zal 10
en 11 November a.s. te Parijs een bui
tengewoon congres houden, waarop ge
sproken zal worden over de bekrachti
ging der overeenkomsten van Londen en
Parijs en de vraag, of de socialisten de
finitief deel aan de regering zullen
n Politieke waarnemers zijn overtuigd,
dat de socialisten de uitnodiging van
Mendès-France om deel te nemen aan
de regering, zullen aanvaarden. De toe
gestoken regeringshand wordt geaccep
teerd
Voordat het congres wordt gehouden,
zullen Guy MoLlet, secretarii-generaal
van de Socialistische Partij, en de zes
socialisten, die Mendès-France heeft aan
gezocht. met de premier verder spreken
over zijn economisch program Mollet
verklaarde, na een onderhoud met Men
dès-France. dat gesproken was over de
algemene lijnen van het program. De
socialisten hadden geen „grote bezwa
ren" etr tegen, zo zeide hij.
Koninklijk paar terug
te Soestdijk
Met de regerings-Dakota zijn koningin
Juliana en prins Bernhard 20 minuten
voor elf na een voorspoedige reis geland
uit Parijs op het vliegveld Soesterberg,
Om 11 uur waren zij te Soestdijk terug.
en een kistje om iets op te zetten is dik
wijls de enige accommodatie. Privacy is
er niet. In de loodsen is het donker. Er
zijn vele lekkages. Buiten is het een
modderpoel. De bruggetjes naar de lood
sen rijn verrot en levensgevaarlijk.
En zo zijn er nog veel meer klachten.
Toen zij uit Indonesië vertrokken hadden
zij eerlijk gezegd niet veel meer ver
wacht. Tenslotte wisten zij. dat het pio
nieren zou worden. Maar zij wisten niet,
cat zij er na vijf jaar werken nog niet
beter aan toe zouden zijn. Of liever ge
zegd slechter aan toe.
(Voor vervolg zie pap. 2)
Prot. kerk in brand
gestoken
Twee Spanjaarden gestraft
Twee Spanjaarden, onder wie de zoon
van een vooraanstaande politieke (Carlis-
tische) figuur, zijn gisteren veroordeeld
tot zes maanden en één dag gevangenis
straf en boeten van 6.000 pesetas omdat zij
in 1952 te Sevilla een Protestantse kapel
in brand gestoken hebben.
José Fal Masias en Augustin Garcia, ie
der 30 jaar oud, zijn met geweld de kapel
binnengedrongen, terwijl dominee Santos
Martin Molina met het koor repeteerde.
Zij gelastten de gelovigen heen te gaan.
goten benzine over de vloer uit en staken
daar vervolgens de brand in.
Het was de eerste maal, dat iemand
wegens 'n aanval op Protestanten terecht
gestaan heeft en veroordeeld is. En dat
gebeurde nog wel in het aartsdiocees van
Pedro kardinaal Segura, een verwoede
vijand van het Protestantisme, aldus A.P
Wisf u, dat...
er in Nieuw-Guinea een
massa ongewone dingen gebeuren,
waaruit dit slechts een kleine
bloemlezing is;
de mariniers er bijvoorbeeld
geen enkel bruikbaar vaartuig
hebben om een landing uit te voe
renen geen enkel doosje
zwarte schoensmeer om hun schoe
nen te poetsen;
het postkantoor in Biak nog
steeds ondergebracht is in de
bouwvallige keuken van het voor
malige N.S.B.-kamp, omdat er
geen meubilair voor het nieuwe
postkantoor is;
sommige clubs van de
Papoease Voetbalbond bij gebrek
aan geld hun contributie in groen
ten. atap en zoute vis betalen;
het Gouvernements Hotel
In Hollandia na drie jaar zó door
de witte mieren is weggevreten,
dat de gasten hun vinger op vele
plaatsen dwars door het houtwerk
kunnen steken;
er tijdens een bezoek van
de gouverneur aan Biak in de
enige straat van het plaatsje met
allemaal eendere, stijlloze woon
huizen plotseling bordjes bleken
te staan met Pakhuissteeg er op;
luchtreizigers hun foto
toestellen aan de bemanning van
de vliegtuigen moeten afgeven,
omdat fotograferen boven Nieuw-
Guinea om onbegrijpelijke rede
nen streng verboden is, maar dat
niemand zich om de fototoestellen
van de bemanning bekommert;
...een Nederlander, die tot
enige maanden gevangenisstraf
veroordeeld was. een lakoniek
briefje kreeg met de vraag, of hij
bereid was zelf de luchtpassage
van Biak naar de gevangenis in
Hollandia a f 110.te betalen,
daar het gouvernement hiervoor
geen fondsen beschikbaar had;
een gast in het voor Nieuw-
Guinea luxueuze K.L.M.-hotel in
Biak op zijn verzoek om nog wat
soep van de Papoea-bediende in
onvervalst Nederlands ten ant
woord kreeg: ..Hij wel....!";
men ln Hollandia algemeen
over De Goef spreekt, als men de
gouverneur bedoelt;
de directeur van een bui
tenlands handelslichaam na zijn
bezoek aan Nieuw-Guinea in een
geheim rapport geschreven heeft
Zakenmensen worden in Nieuw-
Guinea als gespuis beschouwd;
men zich hier enerzijds kos
telijk vermaakt en anderzijds
sterk verbaasd heeft over de vraag
van het ministerie van overzeese
rijksdelen in Den Haag, waarom
de ambtenaren (in het treinloze
Nieuw-Guinea) altijd per vlieg
tuig reizen en niet eenvoudig de
trein nemen?
Eén der werkelijk grote mensen"
Eisenhower en Dulles zwaaien
Adenauer lof toe
Amerika heeft bondskanselier Ad'
iuer een groots welkom bereid. Kort
vóór de aankomst van de Westduitse
staatsman, noemde president Eisenhower
hem op een persconferentie een der grote
staatslieden van het ogenblik en één der
best geïnformeerde mensen over West-
Europese zaken. Later verklaarde minu
ter Dulles op het vliegveld, het een groot
voorrecht te achten, dat hij een va
werkelijk grote mannen van deze
mocht begroeten. Dulles zwaaide Ade
nauer in enthousiaster bewoordingen lef
toe, dan hij bij andere staatslieden ooit
heeft gedaan. „Hoe langer lk hem kea.
hoe meer lk zijn visie, moed en staatmar-
schap bewonder", aldus Dulles.
Naar verluidt, zal de milliardenhulp,
die Amerika aan West-Dultsland wil
,roor de Inrichting van twaalf Duitse
divisies, het voornaamste punt der be
sprekingen te Washington uitmaken, ^i]
de leveringen gaat het voornamelijk om
voorraden, die reeds lang in Amerikaan
se depóts in Duitsland liggen, en ook
over Amerikaanse opdrachten, die al ge
ruime tijd geleden bij Duitse firma's zijn
Generaal Grünther luisterde naar een
rede van Prins Bernhard
Koningin Juliana en Prins Bernhard
zaren gisteren de gasten van de Neder
landse ambassadeur in Parijs. Zij hebben
incognito een wandeling door de stad ge
maakt. 's Avonds bracht de Koningin
bezoek aan een theater, terwijl d«
Prins in de club van Amerikaanse lucht-
macljt-officieren een toespraak hield over
e economische en militaire problemen
an Nederland.
Prins Bernhard verklaarde, dat de Ne
derlandse strijdkrachten voor het ogen
blik de conventionele lijnen zouden blij-
volgen. Hij meende dat Amerika even
trots kon zijn op de wederopbouw var
zijn land als hij zelf, omdat deze resul
taten te danken waren aan de geestelijke
De zware ramp bij
Salerno
Intern, hulpverlening
Ofschoon volgens Reuter, tot r.ai toe
279 doden geborgen zijn in het gebied
Salerno, dat door zware wolkbreu
ken getroffen werd, moet men, volgens
andere berichten rekening houden met
hoger dodencijfer van tussen de 450
500. Nog steeds zijn duizenden vrijwil
ligers en soldaten in actie, zoekende
naar de talloze vermisten die onder d
puinhopen der honderden verwoeste
huizen liggen. In de kerken liggen de
vaak zwaar verminkte lijken, die door
bloedverwanten geïdentificeerd moeten
worden. De vloedgolf, die zich van de
bergen op de dorpen en kleine steden
stortte, heeft, zoals eerst thans bekend
werd, bij Marina di Vietri vijftien hui-
:n en flats meegesleurd, terwijl de be-
oners zich binnen bevonden.
In Rome heeft de directeur van het
Amerikaanse bureau voor buitentandse
hulpverlening, Harold Stassen, daar op
bezoek zijnde, verklaard, dat hij onmid
dellijk regelingen zal treffen om de
slachtoffers van de ontzettende ramp te
helpen. In Genève heeft prof. Marlo
Longhena. voorzitter van het Italiaanse
Rode Kruis, met autoriteiten geconfe
reerd over het noodzakelijke nuipwerx
Premier Scelba. die het getroffen ze-
bied bezocht, verklaarde, dat de rege-
onmiddeirijk een program zal op
stellen vóór de wederopbouw van het
en materiële hulp die Amerika geboden
had. Voorts herinnerde Z.K.H. er aan,
dat Nederland altijd een zeevarende na
tie geweest is en dat het verlangen van
zijn land om de Atlantische zeewegen
open te houden door Frankrijk en Groot-
Brittannië volledig en van ganser harte
gesteund werd.
Tot de toehoorders van de Prins be
hoorden vele hoge geallieerde milita.re
en diplomatieke functionarissen. Een hun
ner was generaal Alfred M. Grünther,
opperbevelhebber van de geallieerde
strijdkrachten in Europa.
flMDAT DE K.L.M. 31 October de eer-
ste vlucht met een Super Constella
tion van Schiphol naar het Australische
Sydney zal gaan maken, wordt daar
bijzonder tintje aan gegeven. Met deze
„Postillon d' Amour" zullen n.l. mensen
meegaan, die het Europese transportwe
zen vertegenwoordigen. Links van boven
naar beneden: de Duitse treinmachinist
Willy Schoor uit Frankfurt, die 18 ver
schillende locomotieven kan berijden; de
Zwitser Christian Lauener, die de hoog
ste spoorbaan van Europa (op de Jung-
frau) als zijn route heeft; de Venetiaan-
se gondelier Pietro Vettemutti, en daar
naast de Parijse taxi-chauffeur Pierre
Renault (hij rijdt in een Citroen). Naast
de Parijzenaar de Kopenhaagse postbode
Hendrik A. Michelic en geheel rechts-on-
der de Noorse koopvaardijkapitein Ma-
thias Foyn. Midden rechts: commodore J.
J. Moll, een naam, die herinneringen op
roept aan de Uivervlucht. Links van hem:
de Brusselaar Philippe J. Harnie, inspec-
teu- der Belgische tramwegen. Rechts
boven tenslotte de Londense buschauf
feur John Alfred E. Adams, die kort ge
leden zijn millioenste mijl op Engelse bo
dem onder zich wegreed.
geplaatst.
Adenauer zelf heeft bjj zün aankomst
te Washington verklaard, dat het toe
treden van West-Duitsland
N.A.V.O. bedoeld is als een werkelijke af
schrikking van iedere aanvaller,
herinnerde aan zijn vorige glansrijke be
zoek aan Washington, dat was in 1953.
Hy bracht dank aan de Amerikaanse re
gering en het Amerikaanse volk voor hun
steun aan het Westduitse streven oi:
souverein te worden en Duitsland op i,
nemen ln de gemeenschap van vrije vol
ken. Hü eindigde met de verklaring
„Het gehele Duitse volk is verenigd ii
de wens om in voortdurende hartelijke
vriendschap met het Amerikaanse voLfc
te leven".
Ook Eisenhower heeft gisteren nog
eens het woord gevoerd en wel op
persconferentie, ten aanzien van „praten
met de Russen". Hy zeide, dat thans de
tijd nog niet rijp is voor een viermogena-
hedenconferentie of liever, dat de Sow-
jetunie daarvoor nog niet rijp is. Ame
rika wil wel met Rusland over werelo-
problemen gaan praten, maar dan moei
de Sowjetunie eerst duidelijk doen blij
ken, dat het haar ernst ls met haar wens,
blijvende wereldvrede te komeii
Hij had eigens eens een
foto gezien 1
De New York Daily News vertelt, dat
in Amerikaanse passagier van middel
bare leeftijd op de Queen Elizabeth ko
ningin-moeder Elizabeth ontmoette, toen
haar reis naar New York door de
toeristenklasse wandelde. „Pardon,
zei de passagier, „ik heb ergens
een foto van U gezien, maar ik geloof
niet dat we elkaar al eerder ontmoet
hebben". De man bleef met open mond
toen de koningin glimlachend
doorliep en iemand uit haar gevolg hem
zei, dat hij de koningin-moeder van En
geland had aangesproken. Gisteren is
zoals reeds gemeld, koningin-moeder Eli
zabeth in New York aangekomen.
In Duitsland met auto
tegen boom
Scheveningse expediteur aan
verwondingen overleden
De Nederlandse expediteur J. A- Raats
uit Scheveningen is gisteren in het zie
kenhuis te Loninger overleden aan ver
wondingen, die hij in de nacht van Dins
dag op Woensdag opliep, toen hij met
zijn vrachtwagen bij Steinrieden in de
kreis Gloppenburg door onbekende oor
zaak tegen een langs de wegkant staande
boom opreed. De heer Raats, die een
lading verse vis ln Hamburg en omgeving
gelost had, wa9 weer op terugreis naar
Nederland. De autobestuurder raakte bij
de botsing tuss enhet stuur en de leuning
van zijn zitplaats beklemd en moest in
ernstige toestand naar het ziekenhuis
worden overgebracht, waar hij gisteren
overleed. De vrachtauto werd ernstig be
schadigd. De heer Raats, die 52 jaar was.
laat een vrouw en vier kinderen achter.
De commandant van de onderofficiers-
school te Weert, luitenant-kolonel P W
van Duin. tevens garnizoenscommandant,
zal Zaterdag beide commando's overdra-
-en aan luitenant-kolonel J. F. A. Kersjes.
Na de overdracht i9 er een mars en een
défilé.
Benoemingen bij staande
magistratuur
Benoemd zijn: tot procureur-generaal ln
's-Hertogenbosch mr J. H. H. Dautzen-
berg, thans officier van Justitie te Maas
tricht;
tot officier van Justitie te Maastricht
ir A. H. M. H. Receveur;
tot advocaat-generaal te 's-Hertogen-
bosch mr J. P. Hustinx. thans advocaat-
generaal te Arnhem;
tot advocaat-generaal te Arnhem mr M.
van Oosten, thans substituut-officier
an justitie te Rotterdam, alle vier met
Ingang van 1 Februari 1955;
tot advocaat-generaal te 's-Hertogen-
bosch mr W. de Vries, thans substituut-
officier van Justitie te Arnhem, mot In
gang van 1 November 1954.
Indische Nederlanders helpen
bij het laden van een kust
vaarder op een van de eilanden.
Acht jaar voor poging tot moord
Getracht zijn vrouw te
doden en le ver
branden
Het gerechtshof te 's-Hertogenbosch
veroordeelde gisteren de beroepschauffeur
B. M. uit Moergestel (N.B.) conform de
eis tot dezelfde straf als werd opgelegd
door de rechtbank te Breda, n.l. acht jaar
met aftrek wegens poging tot moord op
zijn echtgenote. M. wordt beschuldigd met
voorbedachten rade geprobeerd te hebben
zijn vrouw te doden door haar met een
bijl op het hoofd te slaan, haar vervolgens
op de divan te leggen en dit meubel met
benzine te overgieten en in brand te ste
ken. De vrouw heeft zich echter kunnen
redden-
Iets voor u?
De hals van deze jersey-japon
is dit seizoen heel populair. Hier
is het een tricot pas, die in de
bootvormige hals sluit. Men kan
dit idee op velerlei manieren
toepassen. Bijv. een gebreide pas
in een japon van wollen stof of
tweed. Het is typisch de over
gang van japon tot de overgooier,
welke geleidelijk weer veld wint.
Voor vluchtelingen
meer dan een
hall millioen
De opbrengst van de actie voor
de vluchtelingenhulp heeft gisteren
de half millioen gulden overschre
den. Tot Dinsdag was binnengeko
men 473.000 gulden. Gisteren is
daar bijgekomen 50.000 gulden. De
stand was daardoor gisteravond
523.000 gulden.
Aanhoudend zacht weer
Het KNMI te De Bilt ver-
t wacht tot morgenavond: hel-
I dere nacht met vooral ln het
zuiden van het land vorming
van mist. Morgen overdag
wisselende bewolking en
overwegend droog weer-
Meest matige wind tussen
en zuidwest. Aanhoudend zacht
(Opgemaakt vanmorgen 10 uur).
ZON EN MAAN
Vrijdag: Zon van 7.28 tot 17.19; maan
an 10.37 tot 18.13. Woensdag: Eerst*
Kwartier.
