Hoe met prijsverhoging?
imSAUNE
KERK en SCHOOL
3
De voorstelling gaat voort, kon professor
Romme constateren
Merkwaardig brede waardering voor
veel in het mandement
Export van Sinterklaas en
Zwarte Piet naar Canada
1'
oor hom open bazuinen j
LPniïleJ
POPENT000111
2
VRIJDAG 8 OCTOBER 1954 ml
TTEBBEN WE WEL iets aan die loonsverhoging? We konden beter prijs
verlaging hebben. Want nu komt de prijsverhoging toch het schijn
bare voordeel teniet doen.
Deze opmerking heeft men in allerlei variaties de laatste tijd meer
malen kunnen beluisteren. Daarom is het goed, er een enkel woord van
te zeggen.
Dat woord is allereerst, dat deze opvatting verklaarbaar is. Voor niets
moet men meer beangst zyn. dan voor een vicieuze cirkel: loonsverhoging
prijsverhoging, enz., ten slotte eindigende in een totale ontwaarding van
het geld, in inflatie, zoals men die in het Duitsland en Oostenrijk van na
de vorige oorlog gekend heeft en zoals men die thans in Frankrijk heeft
zien optreden. Het gaat er om, niet, hoe hoog het loon is, maar wat men
voor het loon kan kopen.
"X^ERKLAARBAAR IS DEZE opvatting ook, om wat men in Nederland na
deze oorlog heeft gezien. We hebben nu de zevende loonronde gehad.
En het enig resultaat schijnt te zijn, dat alles nu meer geld kost. De vrees
dat na deze loonsverhoging een prijsverhoging volgt, is dus wel begrij
pelijk en wordt nog gevoed door publicaties, die juist in de dagen van de
huidige loonronde in de bladen verschenen: broodprijs wellicht verhoogd,
prijzen schoenreparaties 10 pet hoger.
Vooral dit laatste sprak, omdat daarin verband met de 6 pet werd ge
legd. Het is er hetzelfde mee, als met de kapperstarieven na de Januari-
verhoging, die in percentage zelfs boven de loonronde uitgingen, waardoor
de betreffende bedrijfstak de indruk vestigde, van de gelegenheid wat
extra gebruik te willen maken.
Intussen hebben we nog niet meer voorbeelden gezien en we hopen,
dat het hier ook bij blijft. En dat is ook mogelijk.
T^CHER MOETEN WE er de aandacht op vestigen, dat men zich bij de
populaire voorstelling: op loonsverhoging volgt prijsverhoging, feitelij
niet op de geschiedenis in Nederland na de oorlog beroepen kan. Die was in
vijf van de zeven gevallen juist andersom: op prijsverhoging volgde loons
verhoging!
Dat was ook begrijpelijk.
Na de oorlog is Nederland met zijn bedrijfsleven gestart op een laag
loonpeil. De regering heeft dat loonpeil in de hand gehouden. Dat was, met
het oog op een gezonde ontwikkeling van ons economisch leven, ook nood
zakelijk. De organisaties van arbeiders en werkgevers hebben daaraan
meegewerkt, waarbij zij een gezond inzicht en nationaal besef toonden
Het bleek echter, dat de lonen niet zo konden blijven. Het loonpeil was
te laag. Op de basis daarvan bleef er gebrek in de gezinnen. De wereld
marktprijzen bewogen zich op een hoger niveau dan was verwacht en de
Nederlandse lonen moesten bij het prijspeil, dat daaruit voortvloeide, wor
den aangepast. Dat is gebeurd. Tot vijf maal toe. Niet dus: de prijzen gin
gen omhoog als gevolg van een loonsverhoging, maar: de lonen moesten
omhoog, omdat de prijzen een sober bestaan niet toelieten.
T~\E LONEN, DAT blijkt hieruit, waren niet berekend naar de mogelijk-
heden van het bedrijfsleven, maar naar de eenvoudige verzorging van
een gezin. Daarom berustte de loonsverhoging ook altijd op het zgn. prijs
indexcijfer van het gezin9verbruik.
Eind vorig jaar min of meer onberedeneerd, dit jaar beredeneerd, is
daaraan een eind gekomen.
Vorig jaar meende de regering, dat de tijd gekomen was, om een eind
te maken aan de omstandigheid, dat de huurprijzen van de vooroorlogse
woningen op een te laag peil lagen.
Dat werkte immers naar twee kanten onrechtvaardig. Ten eerste naai
de zijde van de huiseigenaars, die van de vooroorlogse huren met geen mo
gelijkheid op een enigszins redelijke basis hun huizen konden exploiteren,
d.w.z. er het nodige onderhoud tegen naoorlogse prijzen aan geven en
ook nog enig inkomen er uit overhouden.
Ten tweede tegenover de arbeiders, die een naoorlogs huis moesten
aanvaarden tegen een vaak dubbele huur van een vooroorlogs en die dus
by hun inkomensbesteding achter lagen bij hun collega's.
Er kwam dus huurverhoging. Maar die kon niet van de lonen af en
dus moest er een loonsverhoging komen „ter compensatie". Tegelijk meen
de men, dat het ogenblik gekomen was, om de in 1951 aanvaarde consump
tiebeperking op te heffen. Het resultaat was: 5 pet. Maar tegelykertyd
werden enkele andere maatregelen doorgevoerd, waardoor gemiddeld de
lonen met 9 pet stegen. Een deel daarvan was nadrukkelijk bestemd vooi
de huurverhoging.
TNTUSSEN IS HET een feit, dat, tegen de verwachting in, de kosten van
levensonderhoud sinds Januari met meer dan de huurverhoging stegen
Dat geeft de schijn, of deze stijging een gevolg was van de loonsver
hoging.
Dit is echter slechts zeer ten dele waar. Welke posten waren het im
mers, die het huishoudbudget deden stijgen?
Eerst komt daarbij de post aardappelen, groenten en fruit. Als gevolg
van de overstromingen en het zeer ongunstig seizoen gingen die in prijs
omhoog, zodat ze van de loonsverhoging meer dan 1 Vz maal zoveel op
slokten als de huurverhoging. De loonsverhoging had hieraan dus geen
schuld. Dan gingen de prijzen van thee, koffie en cacao naar boven als
gevolg van een prijsstijging op de wereldmarkt, die op haar beurt weer
gevolg was van slechte oogsten. Weer: geen gevolg van de Januari-ver-
noging. De kolenprijzen gingen naar boven, maar ook hier was het niet de
loonsverhoging, die de oorzaak was, maar de samenwerking in de kolen-
en staalunie, die meebracht, dat Nederland zyn kolenprijzen op het peil
van die in andere landen moest brengen. Voorts was de post vlees- en
vleeswaren gestegen, maar ook dat was geen gevolg van de loonsverhoging.
A LS MEN DIT ALLES in rekening brengt, blijkt, dat de gevolgen voor de
-i* prijzen van de loonsverhoging in Januari beneden het procent zijn ge
bleven.
Men moet deze dingen weten, om de vraag te gaan beantwoorden:
maar zal het nu met de 6 pet niet verkeerd gaan en zal er tenslotte als
„winst", als aandeel in de gestegen welvaart niet maar een heel klein per
centage overblijven
In een volgend artikel willen we dat nader bezien.
Indonesiërs in Suriname
Wetsoniwerp ingediend
De Nederlandse regering heeft eer!
wetsontwerp Ingediend om voor de In
donesiërs m Suriname, die vroeger Ne
derlandse onderdanen waren, de moge
lijkheid te openen op gemakkelijke en
kosteloze wijze het Nederlanderschap te
krijgen. Deze groep heeft na de souve-
reiniteitsoverdracht voor het Indonesisch
burgerschap gekozen en ls dientengevol
ge verstoken van de staatkundige rech
ten. Men verwacht, dat zi) bij nader in
zien verlangend zal zijn weer deel te
worden van de Surinaamse samenleving
door verkrijging van het Nederlander
schap. De Surinaamse regering heef'
medegedeeld, dat het wetsontwerp geen
aanleiding geeft tot opmerkingen. De
Indonesische regering heeft verklaard,
geen bezwaar te hebben.
Schoolgeldwet 26 October
in de Tweede Kamer
Op de agenda voor de vergaderingen
der Tweede Kamer van 26 Oct. komen
o.a. voor de schoolgeldwet en het wets
ontwerp tot regeling van het onderwijs
in de Friese taal en het gebruik van die
taal of van een streektaal als voertaal
bij het lager onderwijs.
Nieuw Kamerlid beëdigd
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
als lid toegelaten en beëdigd dr J. G. H.
Tans in de plaats van de heer Berger.
Tengevolge hiervan telt de socialistische
fract' thans 5 r.k. leden.
De Herv. gemeente te Eindhoven
heeft bouwplannen voor drie ni<
kerken: een te Stratum, een te Tongelre
en een te Woensel.
Storm bedreigde Ned.
Antillen
De storm Hazel, die de Nederlandse
Antillen bedreigde, is op zijn schreden
teruggekeerd en is Donderdagmiddag
Curacao op grote afstand voorbijgetrok
ken en Aruba op een afstand van Mi 1
50 kilometer. Toen Donderdagavond de
radio officieel bekend maakte, dat alle
gevaar voor de eilanden geweken was
woedden er op Curacao zware onweers
buien gepaard met een wolkbreuk, eer
nasleep van de aanmerkelijk verflauwd!
storm. Twee uren lang was alle leven
buitenshuis vrijwel onmogelijk. Wegen
waren veranderd in wilde rivieren
zendinstallatie Zwarteberg werd door de
bliksem getroffen, waardoor de normale
verbinding met Aruba en Bonaire verbro
ken was. Tegen middernacht moest het
Rode Kruis hulp bieden bij overstroomde
huizen en bij gevallen van bliksem
inslag. Daar de politiezender van Zw
berg niet werkt, weet men nog niet, hoe
het staat met de persoonlijke ongevallen
Vast staat, dat verscheidene mensen door
de bliksem getroffen zijn, doch men ve:
moedt. dat er geen doden zijn gevallen
Op 5 dezer is te Djakarta overleden
de heer K. Ch. Muth, directeur der N.V
Prodenta-fabrieken te Soerabaja.
Advertentie)
ELKE DAME weet het:
Delflse S.S.R. vierde 43e
dies natalis
In zijn rede t.g.v. de 43ste dies natalis-
viering van de S.S.R. te Delft heeft prof.
mr W. Verdam van de V.U. gewezen op
het geenszins denkbeeldige gevaar, dat
de universiteit in haar pogingen om een
bolwerk tegen de massificatie te blijven,
teveel toegeeft aan het verlangen naar
breedheid van vorming en naar gemeen
schapsleven en zo het omgekeerde van
de massificatie-bestrijding bereikt en de
vervlakking in de hand werkt.
Inauguratie mr S. Gerbrandy
aan V.U. te A'dam
Mr S. Gerbrandy, benoemd tot gewoon
hoogleraar in de faculteit der rechtsge
leerdheid aan de V.U. te Amsterdam, zal
Vrijdag 15 October om 16 uur in de grote
zaal van het AMVJ-gebouw te Amster
dam zijn inaugurele oratie houden.
M.O. huisckte economie en
staatsinrichting
UTRECHT. 7 Oct. Geslaagd
delbare huisakte K X
tieJc)W H B Dii
W Doreleyers te Oisterwijk; A Gobes
sterdam; en J Griffioen te Amsterdi
Dr de mid-
en statis-
igenbosch;
Opening cursus Chr. Paed.
Studiecentrum
Donderdagmiddag 14 October om 5 uui
zal drs C. v .d. Zwet uit Nijmegen in het
gebouw van het Paedagogisch Centrum
der gemeente Den Haag (Lijnbaan 32),
met een rede over: Integratie en Differen
tiatie, de fundamentele cursus Psycholo-
gie-Paedagogiek openen, die het
Paedagogisch Studiecentrum organiseert
voor leerkrachten bij het voortgezet on
derwtjs.
Econom. faculteiten en de
particuliere opleiding
Naar aanleiding van ln de bladen ver
schijnende advertenties van particuliere
instituten betreffende hun cursussen, op
leidende voor de universitaire candi-
daats. en doctoraalexamens economie
maken de economische faculteiten van
de Amsterdamse gemeentelijke universi
teit. de rijksuniversiteit te Groningen en
de Vrije Universiteit, benevens de eco
nomische hogescholen te Rotterdam en
Tilburg bekend, dat harerzijds geen en
kele medewerking aan dergelijke extra-
universitaire opleidingen verleend kan
worden
laa.
Omdat mr Burger (soc.) zweeg
(Van onze Parlementsredacteur)
HET IS GISTERMIDDAG tijdens de replieken bij de algemene beschou
wingen over de rijksbegroting duidelijk geworden, dat van socialis
tische zijde tegenover de K.V.P. alleen maar „stoom is afgeblazen" en dat
er verder niets gebeurt. Geen wonder dan ook, dat prof. Romme een woord
van gelukwens tot het kabinet richtte, omdat hij gehoord had, dat wat de
laatste maanden in den lande is gepasseerd, intern geen storende invloed
op het kabinet heeft gehad en dat het werk ongestoord en vruchtbaar kan
worden voortgezet, als er geen nieuwe storingen van buiten komen.
der, maar ook in 1939 de opneming
vertegenwoordigers van de S.D.A.P.
dedigd. Bovendien moet men er
kijken, wat practisch mogelijk ls. De hui
dige brede samenwerking is thans de
meest levensvatbare
Prof. Romme liet ln zijn repliek voorts
nog de opmerking vallen, dat mer
politicus Romme niet kan schelden
de katholiek Romme
Nu nog iets over de punten, die aa
orde gesteld waren, niet over het hoofd
van het kabinet heen.
Belastingen
Wat deze gelukwens echter nog sterker
maakte, was het feit, dat prof. Romme
kon constateren, dat mr Burger (soc.),
wat hij in de replieken ook gezegd mocht
hebben, geen geluld meer had doen horen
over de samenwerking. Voor een goed
verstaander betekent dit: de voorstelling
gaat voort.
HIJ had er nog aan toe kunnen voegen,
dat mr Burger merkwaardiger wijze ook
helemaal heeft gezwegen ln tweede ter
mijn over de ondemocratische neigingen
van de K.V.P.. wat toch. naar wij uit
diens rede ln eerste termijn begrepen
hebben, voor hem de kernvraag voor de
voortzetting van de samenwerking was
Overigens verweet mr Burger, prof.
Romme. dat deze zijn stellingen had ver
tekend en dit vertekende beeld had be
streden. Ook meende hij, dat de P.v.d.A.
niet aan de wezenlijke Inhoud van het
mandement was voorbijgegaan en even
min het recht van de bisschoppen tot uit
vaardiging daarvan had ontkend. Al was
de toon van de repliek van mr Burger
veel gematigder dan zijn rede in eerste
termijn (hij was <Jit keer veel meer in het
defensief dan ln het oHenaiel). toch ver-
hii prof. Romme, dat. ao jtanwde
Mr Burger was niet tevreden o
parlementaire contröle, zoals die
schijnlijk uit de Londense besluiten in
zake de samenwerking van Europa
vloeit. Voorts waren hij en prof. Romme
Overigens bleek'zowaar ook mr Burger i het roerend eens over het teleurstellende,
waardering te hebben voor verschillende j dat de parlementaire Benelux-raad nog
passages uit het mandement, een waar- ^eeds niet opschiet. Mr Burger
dering. waarbij zich later prof. Oud aan-vond ook. dat er voor de vergeten groe-
sloot. Hetzelfde hadden tevoren de heren I Pen..te weinig perspectief geboden werd.
Schouten en Tilanus gezegd
Beroepingswerk
Ned. Herv- Kerk
roepen: te Wezep J. R. Cupena
te Doornspijk.
Aangenomen: naar Veenendaa
(evangelisatie Sola Fide) W. Goedhart ti
Beusichem; naar Surhuizum W. A. Z
Tieman, pred. bijz. werkzaamheden (ev,
voorg. te Tzummarum).
tot de Evangeliebe
diening: R. Versloot, Rijn- en Schlekadi
1 te Leiden; C. Balke, Dorpstraat 69 ti
Schoonrewoerd; J. C. Hennik, Huydfr
coperweg 11a te Zeist; A. de Kuiper,
Zendingshogeschool te Oegstgeest; A
Meyeringh. Noordbargerstraat 63 te Era-
A. Sebestijen, Catharijnesingel 26 ti
Utrecht; N. P. Faas. Roerstraat 61 te Ara
sterdam-Zuid. -flru
telling: F. 1,U 1
Veldman, cand. Herv. past. te Ophemerr-^
(Gld.). jgeb
gek
leze
klooster L. de Noot te Oostvoorne; üPre'
IJmuiden W. Diepersloot te Franeker. niet
vooruitziend beleid sprake is. „De
kinderen worden niet op zesjarige leef
tijd geboren", zo rtep prof. Oud uit
Prof. Oud erkende, dat het voorneipen
an de regering, een deel van de ver
hoogde vennootschapsbelasting te hand
haven. geen woordbreuk is. maar prof.
Romme was daarvan nog niet zo zeker.
Hij meende, dat er geen sprake kan zijn
an handhaving, misschien wel van op-
euw invoeren. Maar het was hem niet
duidelijk, hoe dit zou kunnen worden ge
motiveerd: het gaat om het juiste even
wicht tussen vennootschaosbelasting er
inkomstenbelasting. In 1951 was daarvoor
de extra-belasting op de winst nodig. Die
is al afgeschaft, zodat het evenwicht
reeds verstoord is. Dat moet toch nog
erger worden, wanneer de vennootschaps
belasting blijvend wordt verhoogd er
daarnaast de inkomstenbelasting verder
wordt verlaagd
Ook met betrekking tot de huurbelas
ting zag prof Romme geen uitzicht op
een aannemelijk maken van de rechtvaar
digheid, maar hij zou de concrete
stellen afwachten
De heer Tilanus vond het van wijs be
leid getuigen, dat de regering slechts me
een gedeeltelijke grondwetsherziening wil
komen, maar prof. Romme wilde wel
omstandig weten, waarom niet aan
aanvankelijk gemaakte afspraken wordt
vastgehouden.
De heer Tilanus vreesde, dat minister
Cals te veel potjes op het vuur had,
door de afdoening van zaken vertraagd
wordt. Hij juichte grotere soepelheid ln
de loonvorming toe, maar vreesde voor
een herleving van verschillen tussen
stads- en plattelandslonen
Prof. Romme ten slotte vroeg, of de
staatssecretarissen niet zodanig bij het al
gemene beleid zijn betrokken, dat zij alle
ministerraadsvergaderingen moeten bij-
Geref. Kerken
en: te Vollenhove-St Jans-*
Chr. Geref. Kerken
toegelaten tot de dienst des Woordset
der Sacramenten:
door de classis Haarlem: cand. A- H:ent
shippers te Baarn, ber. pred. te Hille*er'(
gom; 3eht
door de classis Apeldoorn, cand. J. HP'iP'
Carller te Rotterdam, ber. pred. té'an
Zutphen; unif
door de classis Groningen, cand. Thje"
Rutters te 's-Gravenmoer, ber. pred. t£ou>
Wlldervank-StadskanaaL ten
D<
"»>vei
schnische
veren op proefschrift: The Northern-Western—.
Free State Goldfield. ir G. Feringa.
DELFT. 7 Oct. Geprc*-*
in ae techni" ----- -
Zelfdiffusie
Rotterdam
Idem op proefschrift: Some Designs
Academische Examens
AMSTERDAM (V.U.). 7 Oct. Geslaagd
-oor cand psychologie: E Jansen te Naarden.*-»
UTRECHT, 7 Oct. Geslaagd voor doct^j
Utrecht- J H H v
rkunde G: F W Orthel
politicus in het gedrang komt. d<
hult in het kleed van de gelovige
Tegenover dr Schouten betoogde mr
Burger, dat hij bestreden had de preten
tie. dat het confessionele beginsel de te
volgen practisohe politiek als vanzelf op
dringt. Tegenover prof. Oud stelde hij,
dat de V.V.D, ethiek en dogmatiek scheidt
en het eerste alleen van gelding doet zijn
voor de partij.
Perspectief
Toch had mr Burger ln het betoog van
prof. Romme wel enig perspectief gezien.
Blijkbaar was dit de reden, waarom mr
Burger over de verdere samenwerkings-
mogelijkheid volkomen zweeg. Overigens
een magere reden: prof. Romme zou heb
ben aangetoond, dat hij niet wil optreden
als interpretator van het mandement, en
dus alleen gestreden hebben voor zijn
opvatting als politicus over de grondsla
gen van de partijvorming. Daarmee zou
dan bewezen zijn, dat prof. Romme de
katholiciteit van de r.k. leden van de
P.v.d.A. niet ln twijfel trok.
ds Zandt had ook geconstateerd, dat het
geen in het mandement staat over wezen
en herkomst van het socialisme Juist was
Zodat er toch wel gesproken kan worden
van een brede waardering voor sommige
zaken uit het mandement.
Maar alle scherts terzijde: het was prof
Oud (Lib), die in zijn repliek het. verwilt
richtte tot de heren Tilanus en Schouten,
dat zil zo weinig afstand hadden geno
men van het mandement. Eerst had hij
geconstateerd, dat er een onoverbrugbare
kloof is tussen hem en prof Romme.
dat hü protestant en prof. Romme roi
katholiek is. F.n hij betreurde het. dat de
heren Schouten en Tilanus niet hadden
meegezongen in het protestantse koor.
Net alsof het niet bekend genoeg Is, dat
°r In theologisch opzicht een fundamen
teel verschil is tussen het positief pro-
te«dantisme en het rooms katholicisme.
Maar de Tweede Kamer ls geen kerk:
der dan ook. dat de heer Tilanus op zijn
beurt zeide. natuurlijk theologische he
rwaren tecen het mandement te hebben,
maar dat hii in de Kamer een en ander
«o de siaa'knndige merites diende te be
oordelen. Daarom gjne het hem minder
om be' kerkeliike mandement dan
de politieke reacties daarop van de zijde
der socialisten en liberalen.
Toch gemeenschappelijk
Maar prof. Oud besloot zijn repliek met
het verkondigen van zijn opvatting, dat
ondanks grote principiële verschillen
toch ook een gemeenschappelijkheid is.
n.l. het erkennen van de verantwoorde
lijkheid voor de medemens. Bij de
werking, wil zij goed zijn, mogen echter
de beginselen niet worden verdoezeld,
zal er verdraagzaamheid dienen te z_
De heer Tilanus protesteerde tegen de
opmerking van ds Zandt, dat de C.H.U.
llkkebaarde naar herstel van de rechtse
coalitie. Ik heb de zegeningen van dat be
wind gekend, aldus de C.H. woordvoer-
dat c
Voor stevige banden met onze landgenoten
aan de overkant
(Van een onzer verslaggevers)
Donderdag 14 October zal de secreta
resse van de Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen, mej. J. Brink, met de
Grote Beer mar Canada vertrekken om
aldaar een tiental vakkundig ontworpen
Sinterklaas- en Zwarte Pietcostuums te
bezorgen bij de Nederlanders, die zich in
Amerika hebben gevestigd. De bond heeft
n.l. een actie op touw gezet onder het
motto ..Sint Nicolaas actie emigranten",
die ten doel heeft de band met onze land
genoten overzee sterk te houden.
Van de Holland-Amerika Lijn is Janna
Brink een vrije overtocht toegestaan, ter-
wel ook de Canadese Spoorwegen haar
gratis in hun treinen zullen laten rond
rijden. Dit ja-ar beperkt de bond zich nog
tot Canada en de V.S. Als het resultaat
succesvol is. zal men het gebied stellig zo
veel mogelijk vergroten in de toekomst.
..Het gaat vooral om het handhaven van
onze eigen cultuur in het buitenland",
verklaarde dr H. Hoogenbeek. plaatsver
vangend emigratiecommissaris ..En wat
is kenmerkender voor Nederland dan het
traditionele Sinterklaasfeest?", aldus spre
ker. Daarom achtte de heer Hoogenbeek
deze actie, die georganiseerd worrit door
mevr. M. Waiboer—Van Elteren, met me
dewerking van vijftien duizend banket
bakkers, de kantoorboekhandelaren en de-
Nederlandse boekverkopersbond, zo bij
zonder doeltrefend. Er zal o.a. gelegen-
Een kras of een gat? GUPA maaki 't weer glad!
(Advertentie)
(Advoientxe)
Vrouwen I
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zfl kunnen deze aan
merkelijk verlichten, Ja, die pUnen
doen verdwijnen door het gebruik
van To gal, de grote ptJnverd rijver
Togal Ie onschadelijk voor hart
nieren en maag. BIJ apotheek en
drogist f 0.95. f 2.40 en f 8.88
Hachelijk avontuur op de
Grevelingen
De 48-jarige E. Duit en de 21-jarlge
J Zoetebler hebben gisternacht 'n hache
lijk avontuur beleefd. Geruime tUd heb
ben zU op de Grevelingen hulpeloos
rondgedreven op een zolderbak, die
's nachts om drie uur tengevolge van de
atorm van zijn anker was losgeslagen.
ZU werden na enige tijd door het vissers
vaartuig B.R.U, 19 Rika van de gebroe
ders KelJzer uit Brulnlsse aan boord ge
nomen en aan land gebracht. De zoldei
bak ia later bü Züpe opgepikt
Schad« aan expodtie te
Hilversum
De felle storm heeft ook Woensdag
nacht enkele hevige aanvallen gedaan op
het complex tenten van de tentoonstel
ling Het Kind. die te Hilversum op een
terrein aan de Insulindelaan ls opge
bouwd. Bij de eerste sterke stormvlaag
omstreeks twee uur wist de wind vat te
krijgen op twee tenten, die niet behouden
konden worden en omver waaiden. He'
waren het kindertheater en het restau
rant. waarin echter geen grote schade
werd aangericht.
54.
„Toen ik klein was hadden wij een oude Schotse
hulshoudster. Een schat van een vrouw, maar streng.
Zij zat de gehele dag met mij opgescheept, behalve
elke middag voor een uur. Dan ging zij naar haar
kamer en ik mocht niet mee. Ig vroeg dan: „Waar ga
je heen, Meg?" En zij antwoordde: „Ik ga naar mijn
oudbobetje".
Nooit mocht ik in baar kamer komen. „Het hele huis
van jou," zei ze dan. „Laat mij hier nu alleen." En
hoewel ik er naar verlangde binnen te kunnen gaan.
deed ik het nooit totdat zij stierf. Soms keek ik even
binnen en kreeg een vluchtige indruk van met
roodk atoen geborduurde kussens, van portretten van
haar familie, van een foto van een klein stenen huls in
Schotland, van een oude groene stoel met een kleedje
de zitting dat zij zelf had gemaakt Oudbobetje
een vreemde klank voor mij, iets van een geheim,
gebied dat een kleine Jongen niet mocht betreden.
Het klonk betoverend. Ik was al bijna volwassen toen
ik ontdekte, dat het een hol betekende, een geheime
plaats. Toch verloor hetz ijn magische klank niet, zo
als met vele vreemde woorden het geval is, als men
mtdekt wat zij betekenenToen ik hoorde dat u
van plan was vaders boeken hier neer te zetten en van
dit vertrek een kantoor te maken alsof dominees
kantoor nodig hebben dacht lk direct: Het wordt
zijn oudbobetje! en lk voelde mij gedwongen hier te
komen en het woord uit te sprekenMaarrate
len allem ensen zo tegen u?"
Paul lachte.
„Mijn oudbobetje dus. Dank u wel." zei hij. „U moet
zoon van Dr Ficke zijn."
•Ja."
Een vreemde stilte viel ln na Gabriël'a woorden
stroom. Paul had echter het gevoel dat de stilte ver
vuld was van de mogelijkheden van vriendschap en
•ertrouwelljkheld misschien een moeilijke vriend
schap. doch een zekere.
„De gentlaan." zei hij. „Ik heb de gentianen verge
ten."
„Wat?" vroeg Gabriël terwijl hij zijn wenkbrauwen
fronste. „Hoe kon u. Ze zijn zo blauw."
„Toen u binnen kwam maakte ik in mijn gedachten
een lijst van alle bloemen die ik als jongen heb zien
bloeien. Ik herinner mij het Leliemeertje, ofschoon lk
er nooit lelies gezien heb. Maar de oever was erg hoog
en er leidde een graspad langs en naast dat pad groei
den enkele gentianen. Anderen heb ik nooit gezien."
„U beperkt zich hier dus niet tot geestelijke ge
dachten?"
„Zijn dit dan geen geestelijke gedachten?"
„Toch? Het schijnt mij meer plantkunde. En vervuld
van heimwee bovendien."
„Nee. met heimwee had het niets te maken," zei
Paul. „Ik ben niet iemand die naar zijn jeugd terug-
verlangt. Maar als jongen ben je ln staat het essen
tiële van zekere momenten te voelen, zonder er bij te
denken. Deze mogelijkheid heeft volgens mij 'iets te
maken met het voeden van de geest. Het ls de bron
van elk geestelijk voedsel."
„U bedoelt niet denken, nietwaar. Maar voelen."
„Nee. dat beweer ik niet. Natuurlijk denk je. Daar
kun je niets aan doen. Maarje moet dezeik
weet niet hoe ik het noemen moetdeze essentiële
gewaarwordingen misschienkunnen herkennen om
ïetg eestelijk besef te vergroten, om scheppend te kun-
ïen denken."
„Of critisch," zei Gabriël droogjes.
„Ja, ik vermoed dat u kunt zeggen „of critisch" gaf
Paul toe „Ik zou graag willen dat ik dat niet behoefde
toe te geven. De criticus leeft maar half voor mijn
gevoel. Hij vermijdt het leven zelf om te kunnen we
ten hoe het leven er uit ziet. Vermoedelijk zijn er wei
enkele scheppende critici geweest maar niet veel."
„Maar is er niet heel erg weinig verschil tussen de
twee? Als je gaat nadenken, ben je critisch en je
gedachten over het leven doden noodzakelijkerwijs het
leven zelf. Kun je ooit weten en zijn tegelijkertijd."
Plotseling hief hij op soldatenmanier zijn arm op.
„Maar ik moet weg!" zei hij en gleed van de venster
bank. „U kunt deze deur beter afsluiten, dominee Phil
lips. Een slot en een grendel erop. De tijgers lopen hier
rond in het wild Tot ziens."
Voor Paul tijd had om hem goedendag te zeggen was
Gabriël verdwenen. Weer hoorde hij hem fluiten:
„Boterbloempje noemt men mij."
„Wat een vreemde jongen," dacht Paul. „Ik dacht
dat hij voor iets kwam. Maar voor wat. Alleen maar
om dat woord uit te spreken. Misschien maar niet
alleen daarvoor. Hij bedoelde er iets meeDe tijgers
lopen hier rondDie kerkeraadsvergadering van
oen paar dagen geleden. Ik werd met gevraagd de ver
gadering bij te wonen. Hij was geheim. Men wil mij
hier niet. Maar dat wist ik. Dat is geen geheim."
Vragen drongen zich bij hem op en vervaagden
weer of werden opgenomen in de rust van de kleine
kamer. De vroege najaarsschemering begon te vallen.
Tenslotte stond hij op, glimlachte tegen de kamer en
:erwijl hij de deur uitging zei hij: „Mijn oudbobetje"
Terzelfdertijd zat juffrouw Pyne thee te drinken met
e bisschop en mevrouw Fellowes in de zitkamer van
riet bisschoppelijk huis. De warmte en vriendelijkheid
•an MaLsie Fellowes stemden juffrouw Pyne altijd iets
wachter Bij haar kon zij zich een beetje ontspannen
omdat zij haar als natuurlijk beschaafd zag. Zij hoefde
de familie Felowes niet op haar plaats te houden. De
wijze waarop zij de samenleving tegemoet trad. was
zo van deze noodzakelijkheid vervuld, dat het haar
opvrolijkte en tegelijkertijd verwarde als zij dit eens
niet nodig vond. Hetgeen niet dikwijls het geval was
Het gesprek had tot de mode geleid en mevrouw
Fellowes vertelde Juffrouw Pyne, dat zij hield van
haar wijze van kleden een manier die geen hoon
was voor de mode noch er te grote concessies aan deed.
Dtt deed juffrouw Pyne plezier. Doch daarna verbaas
de Maisie Fellowes haar door de zaak ter sprake te
brengen waarvoor zij gekomen was, doch
moeite had om het op een tactvolle manie
te brengen.
hedd zijn tot het verzenden van standaard
pakketten met 'boeker, alsook banketwa
ren naar „vriend en verwant in het bui
tenland1".
Doet rechten: W R Heere te Tilburg;
C H F Simons te Loosdrecht.
WAGENINGEN, 6 Oct. Geslaagd
prop.
)ordlg
J B H Debije. Wijnandsrade;0]
ïoije, wijnanasraae;0D
ijk. De Bilt; J Ga-
P Grijpsma, Den Haag;
M J Hijink, Slagharen; C A v d Lee, Voor-
schoten; R A Leyder, A'dam; J H Lueks,
Laren (Gld): J H Muntinga, Applngedam; I
C E Revers. Utrecht; F S Riemer. Arnhem;
J B R Schwietert, Utrecht; M v d Top, Lun-
Leem
1 Wigboldus,
Gronfngcn.
Prop, landbouwhuishoudkunde: mej A T
Bosma, Norg; mej K J A van Spreekens,
Beekbergen.
Ingenieursex. Ned. landbouw: H J H Zog-en
Onderwijsbenoemingen
Benoemd: tot onderwijzer (es) Re-,
hobothschool te Hilversum mej. M. de
Jong te Amsterdam; tot hoofd aan de,,
Juliana v. Stolbergschool te Leeuwar-1
den J. Jansma, hoofd Chr. school te
Britsum; tot onderwyzer(es) aan de te^"
openen Chr. VGLO-school te Leeuwar-a
den D. Idzenga te Lemmer en Y. Jong
bloed te Leeuwarden; Uloschool te
Leeuwarden G. Oostyen te Lecuwarden;ve
Karei Doormanschool voor ULO tew
Leeuwarden A. v. d. Werf te Bergum en
J. Kooistra te Leeuwarden.
ZATERDAG 9 OCTOBER
m I. 402 m. KRO; 7.00 Nieuws 7.10
7.45 Morgengebed
- Voor de huls-
ior de kleuters
deken 11.45 In-
12.03 Gram.
12.30 Land- en tulnbouwmededelingen 12 33
Gram. 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nieuws 1 20
Gram. 2.00 Boekbespreking 2.10 Zang
Kroni
2.20 Engelse les 2.40 Mar
lef
r 3.00
2.05 Nieuws 2.17 Symphonie-orkest 4,10 Gra
Kamermuziek 6.15 Gram. 6,30 Am
se uitzending 7,21 Gram. 8.02 Lichte i
ziek 8.30 Hoorspel
"ram. 10.45
.00 Nieuws.
:1. 324 m. 11.45 Gram.
115 Gram. 2.30 Pianorecital 3.01
erenlging 4 00 De schoonheid van het
Gregoriaans 4.30 Voor de jeugd 5.00 Gitaar
spel 5.20 Voor de jeugd 6.00 Gram. 6.15 Jour
nalistiek overzicht 6.25 Gram. 6.30 Van het
Binnenhof 6.40 Gram 7.00 Nieuws 7.10 Licht
baken 7.30 Avondgebed 7.45 Symphonette-
orkest. kinderkoor, gemengd koor cn sol. 8.15
Gev. programma 9.00 Actualiteiten 9.15 De
gewone man 9.20 Gram. 10.00 Wie 't weet
mag 't zeggen 10.30 Promenade-orkest en so
liste 11.00 Nieuws 11.15 Nieuws ln Esperanto
11.22—12.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nieuws
7.10 Gram. 7.15 Gymnasüek 7.30 Gram. 7.45
ipkrikken! 7.50 Gram. 8.00 Nieuws 8.18
recital
Nieuws 5.IC
5.30 Gi
Nieuws 7.40
•kprogramma 10.00 'Ni!
muziek 11.00 Nieuws 11.05 Gi
Gram. 8.35 Orgelspel 8.55 Voi
9.00 Gymnastiek voor d
VPRO; 10.00 „Tijdelijk
10.05 Morgenwijding Vj
arbeiders in de cc
merkoor 12.00 Gra
bouwmcdedélingen
de huis\
juw 9.10 Gram
ikeld".
.20 Sportpraatje 2.3
lawaiianensemble er
lermuzlek 4.00 „Van
im. 1.45 Voor de Jeugd
Lichte muziek 3.00
hammondorgel 3.25
olist 5.00
Actualiteiten 5.35 Accordeonorkest en solist
6.00 Nieuws cn commentaar 6.20 Lichte mu
ziek 6,45 Regeringsuitzending: Atlantisch al
lerlei 7.00 Artistieke staalkaart VPRO; 7.30
Passepartout", caus. 7.40 „Het boek Hande
lingen" caus 7.55 „Deze week", fraus. VARA:
8 00 Nieuws 8.05 Gev. programma 10.00 So
cialistisch commentaar 10.15 Weense muziek
10 45 „Schatgravers aan de Amstel", hoor
spel 11.15 Nieuws 11.30—12.00 Gram.
Televisieprogran
Hippique (relais
Engeland. BBC Home Sc
:k 12.30 Gram.
's 2.10 Gev. muz
3.55 Reportage
2.00 Nl<
3.45 Gr
5.45 Causerie 6.00 V.
Nieuws 7.15 Spoi
10 Orkestconcert
kinderen 7.00
muziek 8.15 Cau-
3ev. programma
mdgebcden 12.00—0.08 Nieu\
rogr. 1500 en 247 r
ziek 1 15 Dar
spel 2.45 Voor de k
3.45 Fabrieksfanfar
Orgelspel 5.00 Sr
Sport 7.00 Orkestc
woording 8.00 Nleu
8.30 Hoorspel 9 30
Gram. 11.00 Nieuws 11.15 Causerie 11.50
Dansmuziek 0.501.00 Nieuw»
NWDR. 309 m. 12.00 Amusementsmuziek
1.00 Nieuws 1.10 Amusementsmuziek 2.00
Dansmuziek 3.00 Koorconcert 4.00 Gev. pro
gramma 6.00 Amusementsmuziek 7.00 Nieuws
7.35 Mannenkoor 8.00 Wedstrijdprogramma
4.15 Dansmuziek 4.45
6.00 Jazzmuziek 6.30
ert 7.45 Vragenbeant-
en journaal 8.24 Sport
i Symphonie-orkse
jrdeoi
ec::5l
im. 5.20 Liturgische gezan-
6.30 Voor de soldaten 7.00
Omroep-ommeganck Z
Gram. 4.30 Gev. muziek 5,00 Nieuws m
Rhythmische muziek 7,15 Gram. 7.30 h.
uws 8 30 Cabaret 9.00 Omroeporkest en
9.30 Muzikale kruiswoorden 10.20 Nieuws
5 Gev. muziek 10.55 Nieuws 11.00 Gram,
11.55 Nieuws.
BBC. European Service. Uitzending voor
Nederland: 5.00—5.15 Engelse les voor begin-
Kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1 Hinder, 5 grondtoon, 7
afstandsmaat, 8 zangnoot, 9 stuk choco
lade 11 wisselborgtocht, 13 karakter, 16
binnenvaartuig, 17 spil, 18 gard, 19 he
den, 20 overwinnaar.
Verticaal: 1 Verkwisting, 2 deel van het
lichaam, 3 gehoorzaal, 4 heilige, 6 vogel,
8 rondhout, 10 eerder, 12 meertje, 14 ver
brande rest, 15 trommel ln een jazz
orkest. 16 half. 19 dichtbij.
Oplossing vorige puzzle
1 Album, massa, 2 pasta, amper, 3 steen,
neger, 4 brood, dosis, 5 photo, orgel, 8
staal, leest, 7 fraai, inter, 8 kanon nooit,
9 bende, engel, MANDOLINE.
(Advertentie)
