Stop die nieuwe
de ijskast
spelling terstond
- voor altijd
in
Niet uit instinctieve afkeer, maar wegens
onoverkomelijke bezwaren
Technocratie leidt op den duur
tot ontmenselijking
3xeq3
Troosteloos spel van Ned.
elftal: 6-1 nederlaag
Haagse Kunstmaand werd
in K,enW. geopend
kalo derma
gelee mam
Ds R. Dijkstra nam afscheid van
Bond van Chr. Mulo-scholen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
DONDERDAG 7 OCTOBER 1954
GOEDE RAAD EN ERNSTIGE WAARSCHUWING (I)
(DOOR Dr F. C. DOMINICUS)
Tot dusverre heb ik maar kleingoed behandeld. Er zijn echter nog veel
ernstiger dingen te bespreken. Ik doel b.v. op de voornaamwoordelijke aan
duiding. Ik lees op biz. XII van de inleiding: „Bij de overgrote meerderheid
van de d e-substantieven is in Noordnederlandse omgangstaal de aan
duiding met h ij en h e m en z ij n gangbaar, zelfs bij abstracta en collectiva
als vergadering; commissie; liefde; deugd: De commissie heeft zijn taa.-
niet kunnen voltooien, hij is ontbonden".
Maar op biz. XXV van diezelfde in
leiding staat: „De moeilijkste groep on
der de de-woorden waren voor ons de
namen van abstracte begrippen en col
lectiva, zoals aandacht, jeugd, liefde,
smart, vreugde, dapperheid, schoonheid,
bekentenis, vergiffenis, commissie, unie,
vereniging, vergadering, waartoe vele
oude feminina behoren, en waarbij de
hij-aanduiding ook in het Noorden
stig bezwaar ontmoet."
Dit is mij toch niet duidelijk. Op de
ene plaats Worden hij en hem voor liefde
en commissie in de Noordnederlandse
omgangstaal als gangbaar betiteld,
wijl later van diezelfde woorden wi
verklaard, dat de aanduiding ook
het Noorden ernstig bezwaar ontmoet. Dit
is m i. een hinken op twee gedachten,
een fout, die het gehele stelsel aankleeft.
Er staat verder: „maar iemand,
niet gewoon is met Zuidnederlanders
te gaan, en hoort van een pen: geef
maar hier, of van een tas: leg ze mi
op die stoel, zal bij dat ze het eerst
een meervoud denken."
Ik ga niet veel met Zuidnederlanders
om, maar voor mij zijn hem en ze in die
gevallen even gewoon.
Erger wordt het nog als de m.i. be.
paald foutief gebruikte voornaamwoorden
min of meer in bescherming worden ge
nomen door te spreken van „het veelvul
dig gebruik". Als voorbeelden worden
gegeven: Ik heb op reis altijd aspirine
bi: me: dat doe ik in mijn koffer. De wol
is op, ik heb het eenvoudig niet
Die jazzmuziek, ik wil het in mijn huis
niet hebben.
Ik moet bekennen dat het
ste maal is dat ik zo iets in beschaafd
Nederlands hoor. Ja, in Den Haag zegt
men vaak: „Hun hebben het gedaan. Hij
hep het gezegd." Maar het stuit mij toch
tegen de borst zulke uitdrukkingen als
maatstaf voor „veelvuldig gebruik"
goed Nederlands te nemen.
En wat denkt u van het volgende: „Om
gekeerd is er bij voorwerpsnamen in he
Noorden zo'n sterke voorkeur voor de hij
aanduiding, dat ook bet-woorden door bij
worden vervangen of ln het algemeen
F. C. D.) in het voornaamwoordelijk
gebruik als de-woorden worden behan
deld. Uit een gesprek met een smid, die
een slot repareert: Het is nog een nieuw
slot. Jawel, maar hij is toch erg droog,
ik zal hem maar eens smeren. Of wel,
sprekend over een horloge (overal in het
Noorden een het-woord): HU is volkomer
onbetrouwbaar, als ik hem 's avonds op
wind, ben ik helemaal niet zeker, dat hU
's morgens nog loopt."
Ik vraag mij af, of de taal van een smid
wel dn de eerste plaats als maatstaf moet
gebruikt worden, als het zuiver Neder
lands betreft. Als de commissie dit meent,
kan ik ze nog een mooi voorbeeld geven.
Mijn loodgieter zei me laatst: „Meneer,
ik heb het boutje maar een beetje bU-
gevelen". Ik ben ouderwets genoeg om
in zo'n geval liever bijgevijld te zeggen.
Een ander groot bezwaar, vooral ten op
zichte van de L.S. is dit: in een aantal
gevallen hebben de schrijvers dubbelvor
men toegelaten en dan de voorkeur aan
een van beide spellingen gegeven door
deze voorop te plaatsen. Oppervlakkig ge
zien, zou men zeggen: „Niemand behoeft
beide vormen te kennen, één is voldoen
de." Dit is gedeeltelijk waar, ofschoon
l hiertegen het psychologische bezwaar bo
vengenoemd, is aan te voeren dat vele
leerlingen nu gaan denken dat alles goed
is. Maar er is meer. In dat woord aantal
zit de angel. Ik geef u een paar voor-
I beelden. De woordenlijst geeft: akte, niet
acte, wel amuseren doch niet amuzeren,
I hoewel amortisatie ook amortizatie mag
gespeld worden en bekritizeren zelfs be-
critiseren en bekritizeren; beerttizeren
klaarblijkelijk weer niet. Wel camee en
kamee, maar niet kamera, wel contra
i (niet kontra), maar toch ook kontrarie;
verder curator, maar curatele zowel als
kuratele, wel curiositeit en kuriositeit,
maar alleen
In de inleiding lees ik: „De vei
voudiging van th tot t is evenwel
perkt enkele welomschreven gevallen,
waarin reeds thans de schrijfwijze t voor
komt. Klopt dit met de toegelaten spel
ling tee, fheater. (en hun samenstellin
gen) tema, teologie, teorie, teosoof, tera-
pie, tesaurie. tese e.a.? Ik betwijfel dil
Van de opmerking: „Ae is veelal
vangen door e (equator, prestatie c
Soms is de ae als bijvorm gehandhaafd
(prefix, prehistorie, ook praefix, j
historie enz.)" geldt hetzelfde als w:
Een geweldige
worden en dat men dus in het vervolg zal
gaan schrijven (volgens de woordenlijsl
het enig juiste: De jus, hU is vet. de kalk,
hij is onbruikbaar, de mokka, hU is lek
ker; de peuk, hij ligt in de asbak."
Ik geloof dat ik haar die illusie (illu
sie) wel kan ontnemen. Men zal ln al
deze gevallen eenvoudig se blijven ge
bruiken, zoals men thans algemeen doet
Alweer kan ik honderden gevallen aan
halen, maar ik laat het bij deze enkele.
De commissie meent verder dat min
of meer verouderde vormen steun kun
nen verlenen bij het bepalen of ze met
zij of hU moeten aangeduid worden. Ook
dit gaat niet op. Men vergelijke inder
tijd (v.) en destijds (m.) mettertijd (v.) er
te allen tijde (m.).
Ik heb nog vele andere tegenstrijdig
heden ontdekt, maar ik meen dat het
bovenstaande voldoende zal zijn om
volgende raad aan Z.Exc. de minister
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen te
kunnen begrijpen: „Blijf voorlopig
de spelling af, over een jaar of tien is
die hij- en zij-kwestie door de practijk
opgelost. We gaan daar hard naar
igeling heeft geen schijn van kans
op toepassing in het schoolleven, laat
staan in de maatschappij.
Ik mag, zonder enige zelfverheffing,
innemen dat ik na een 50-jarige prak
tijk bij L.O., M.U.L.O. en M.O. een betere
kijk op deze dingen heb dan de minister.
De commissie heeft haar best gedaan en
heeft daarvoor dank verdiend, maar ze
stond voor een onoplosbaar vraagstuk. Ik
hoop dat het parlement dit zal inzien,
dat het de minister zal verzoeken de zaak
op haar beloop te laten.
Ten slotte: In een boek van dezen aard,
opgesteld door een zo bekwame staf van
medewerkers, had de stijl beter verzorgd
kunnen zijn. Ik citeer:
1. de daarmee gepaard gaande s achter het
substantief, die aan het geheel een i
afwijkend uitzien gaf (lees: uiterlijk of
aanzien);
2 wij hebben er de voorkeur aan gegeven
onze aanwijzingen vooral te richten
naar formele kenmerken (lees: te laten
bepalen door).
3. Zo onontbeerlijk het het woord
„der") schijnt, scheen een eeuw geleden
dezelve in bepaalde soort schrijftaal
(Lees: Even onontbeerlijk als).
De keus tussen hij en zU blijft in veel
gevallen onontkomelUk (lees: onvermij
delijk).
5. Het moge volstaan, er hier op te wijzen
(lees: Laten wij mogen volstaan).
6. Voorbeelden: beëdigen, drieën, geëerd
(enz. F. C. D.) naar (leest: naast) be
amen, beogen, beoordelen (enz. F. C. D.).
7. Ook dezulken zullen licht niet tot in alle
bijzonderheden onze beslissing kunnen
billijken. (Lees: z\j. Dezulken klinkt wat
komisch in dit boek).
Met de wens dat deze welwillende cri-
tiek leiden moge tot het vermijden van
onmogelijke toestand op spellingge-
bied in onze scholen en tot een rustig
op zijn beloop laten van wat toch komen
dat haar voorschriften zullen gevolgd moet. eindig ik deze beschouwingen.
warring zal
minder, omdat de
meer vóórkomen.
Te onzalige
gemeend van
gangbare twe
woorden) er s
Als er in de
ure heeft de
de in de practijk than*
„geslachten" (de- en het-
;er drie te moeten maken
regeling één
schrift is dat het doodsmerk aan het vo
hoofd draagt, is het wel dit.
Ei- is geen sprake van dat dit ooit
practijk zal worden gebracht, zelfs niet
met „de loyale medewerking van het on
derwijzend personeel" zoals de commis
sie veronderstelt. Er komen namelijk weer
een aantal woorden die in de woordenlijst
met v worden gemerkt en waarvoor de
voornaamwoordelijke aanduiding „zij"
binend zal worden. Men richte zich
daarbij „vooral naar formele kenmerken"
De commissie zegt: „ze is gemakkelijk
aan de schooljeugd bij te brengen". En
dan geeft zij vijftien groepen van
woorden, die naar hun achtervoegsels of
uitgangen als „uitsluitend zij-woorden"
mogen behandeld worden. Een van die
vijftien groepen is deze: de woorden op
ie, -ide, -ode, -ude, -age, -ine, -se. Er
wel veel verbeeldingskracht nodig om
menen dat de leerlingen deze 15 regels
zullen leren en toepassen. De commissie
zegt zelf: „Dat dit (het bepalen van de
woorden die vrouwelijk zijn) enigszins
willekeurig is, ontveinzen wij.;ons niet."
Gelukkig, dan wordt de teleurstelling ten
linste kleiner
Mijn grootste grief is dat dit allemaal
monnikenwerk is gewee9t. We zijn hard
op weg het gebruik van hij of zij aan
het beschaafde spraakgebruik over te
laten. En daartegen is m.i. geen enkel
bezwaar. Denkt de commissie nu heus
Mr W. de Bruyn (Voorburg)
ZO VERLICHT
SLOAN'S LINIMENT
JICHT
Daardoor geeft SloanLiniment zo
opmerkelijke Terlichting bij jicl
spierpijn, spit. rheumatlek. Sloar
brulkte Llni
nog. dan be
gen pijn.
SLOAN'S
Foor slechts 5000 toeschouwers
Spartak (Praag) in alle opzichten sterker
en won verdiend
De leden van de keuzecommissie
de K.N.V B. hebben ongetwijfeld ns
loop van de oefenwedstrijd van het v
lopig Nederlands elftal, dat tegen de
Tsjechische kampioensclub Spartak uit
Praag, met niet minder dan 61 in het
Olympisch Stadion voor een handjevol
toeschouwers verloor, moedeloos hun
schouders opgehaald, want het spel, door
de „voorlopigen" vertoond, was bijzonder
slecht en zonder enig sperspectief. E<
zeer zwakke achterhoede met doelman
Steiger hopeloos uit vorm, een midden-
linie. welke geen verband in het elftal
kon brengen, een voorhoede, welka
slechts bij uitzonderlijke vlagen sai
G1;
Het Nederlands Ballet kreeg bloemen
en geschenken
ISTERAVOND is de Haagse Kunstmaand op feestelijke wijze ingezet
ieder, die met het Haagse kunstleven maar te maken heeft, was
aanwezig in het wat extra opgesierde K. en W. Wij zagen burgemeester
Schokking met zijn wethouders en gemeenteraadsleden, verder mr H. J.
Schölvinck van het ministerie van O., K. en W, enkele museumdirecteuren,
Kurt Jooss en vele dansdeskundigen uit het gehele land.
vermaarde „Dessin pour les Six", waar
schijnlijk door de Strawinsky-muziek
(Van e
r verslaggevers)
.Technocratie leidt op den duur tot vol
slagen ontmenselijking van de mens". Da
wel het kernpunt van het interessan-
;toog, dat mr W. de Bruyn hield vooi
de studiekring van A.R. en C.H. Kies-1 j
tie,
1 en eksamen,
examinator
eksempel,
excuus e
sief, succ
wel diktie
dictionaire, wel examen
r alleen examinandus en
en fixeren, wel exempel en
maar alleen exemplair, wel
ekskuus, maar alleen exclu-
en sukses, maar alleen suc-
Ik kan honderden andere voorbeelden
opnoemen. Heeft men de illusie (of illuzie)
dat één leerling van welke school dan
in staat zal zijn te onthouden, waar
wèl twee spellingen mogelijk zijn en waar
niet? En nu moet men niet zeggen dat
ian maar de oude spelling moeten
volgen, want dat is de practijk niet. Het
beeld van de woorden met twee spellingen
zal grote invloed op de andere met één
spelling hebben en de verwarring wordt
I grenzenloos.
Merkwaardig is de zonderlinge wijze
waarop men in 't algemeen met de spel-
van De V. en Te W. is omgesprongen.
Tot dusverre gaveq de nieuwste woor
denboeken als enig juiste spellingschepter
(Koenen Bezaar). Die bestaat thans niet
meer en de Woordenlijst geeft alleen
scepter en skepter. Millioen staat niet in
de lijst, wel miljoen en miljonair.
Wat de tussen-n betreft, daarover zou
een afzonderlijk artikel te schrijven zijn.
Ik wijs hier slechts op onbegrijpelijke
dingen als vliegeklap, vliegevuil, vliege-
mepper naast vliegennet en vliegenvergif
(Advertentie)
Een znil van vnnr
en schrijnend zuur
wn diep uit Uw maag
tot hoog in de keel
Blus dat vuur toch. Neem een of twee
Rennies. Die helpen afdoende en
dadelijk, 'n Heerlijk middel en nog
smakelijk ook. En handig. Iedere tablet
apart verpakt. U hebt ze maar bij U
te steken om ze voor 't grijpen te hebben.
Altijd, overal. Daarbij: makkelijk in te
nemen, zonder water of wat ook: gewoon
maar laten smelten op de tong.
nigingen te Voorburg. Mr de Bru;
ees in zijn pakkend betoog op de vele
varen, die drèigen bij de geweldige ont-
kkeling van de techniek, die hoe langer
e meer beslag gaat leggen op alle ter-
inen van het leven. We maken geen
technische evolutie mee, maar we staan,
volgens spreker, aan de vooravond van
technische revolutie, waarbij het
schijnt of dc mens alleen nog maar ais
monteur zal kunnen dienen. Een zelf
standig denkende machine zal straks niet
alleen de taak van de mens vergemakke
lijken, maar hem zelfs op den duur uit
schakelen en hem het zwijgen opleggen.
De besteding van de vrije tijd zal dan een
nog groter en angstwekkender probleem
worden. Bij deze verbluffende technische
ontwikkeling sinds de vorige eeuw lijkt
het soms of het Christendom met twee
linkse handen de problemen aanvat. Te
genover de technocratie stelde spr. de
theocratie. De Chr. kerk heeft de roeping
een licht op de kandelaar te zijn en. een
zuurdesem, die het deeg doortrekt Daar
bij is het broodnodig, dat in een cultuur,
waarin wij tyijna niets Christelijks meer
kunnen ontdekken ons arsenaal ordenen
en meer leven naar en spreken over de
eenvoudige Bijbelse begrippen als richt
snoer. Want het Evangelie drijft een wig
de samenleving: voor of tegen De
is. Keihard geworden, vraagt zij niet meer
naar lectuur van Van Hoogstraten-Schoch,
maar naar Sartre, en draagt men geen
matrozenpakje meer, maar spijkerbroeken
en windjacks. Tegenover de technocratie,
die leidt tot ontmenselijking van de mens
brengt het Evangelie ons de vergoddelij
king van de mens, namelijk het kindschap
Op deze met aandacht beluisterde inlei
ding volgde een levendige gedachtenwis-
seling.
Wy weten niet, of het een samenloop
van omstandigheden geweest is, dat bij
deze feestelijke opening van een Haa,
kunstfe9tün, waarvan het motto ..Haag.-
Schouw" luidt, het Nederlands Ballet
zich voor het eerst presenteerde. Burge
meester Schokking gaf in zijn begroe
tingswoord, waarin hij over de Haagse
Schouw wat aan het philosopheren sloeg1
geen rechtstreeks antwoord op deze b'j
menigeen gerezen vraag. Maar het is
bekend, dat er een ernstig streven
staat deze nieuwe balletgroepering
onze stad te binden.
En nu wij dan dit Nederlands Ballet
aan het werk hebben gezien, mogen wij
slechts hopen, dat het Inderdaad hier zijn
pled-è-terre vinden kan.
Want wat de leidster Sonia Gaskell met
haar balletmeesters Aart Verstegen en
Peter Leoneff in twee maanden tijd ga-
maakt heeft van een heterogene groep
van 32 uit een paar „audities" gekozen
dansers, moet oprechte bewondering
wekken. Uit haar eigen kleinere ensem
ble „Het Ballet-Recital" (dat de kern van
dit nieuwe ballet vormt) kent men haar
grondige wijze van onderricht, haar
strenge training in de techniek van net
vak, en deze discipline, deze werkmetho
de heeft ook nu, bij een grotere groepe
ring, goede vrucht gedragen.
Het Nederlands Ballet Is reeds tot een
eenheid gegroeid en al ontbreekt er aar.
de afwerking heus nog wel het een en an
der, de grondslag is gelegd. Het is een
goede en stevige basis om verder op voorc
te gaan! Er zijn solisfen met een behoor
lijk hoge graad van virtuositeit, zoals Ja-
nine van Thor en Willy de la Bye, en zijn
solisten met een groter accent op de ex
pressie, zoals Aart Verstegen en Johanna
Zuiver (wij laten de gaste .Toan Cadzow,
die rle grootste persoonlijkheid en hot
grootste gemak van bewegen had, bui
ten beschouwing), en er is een corps tie
ballet, dat het in de homogeniteit en
sierlijkheid van beweging al een heel
eind gebracht heeft.
W\j zagen deze goede stand van zaken
al gedemonstreerd in „Les Sylphides",
wij zagen het veel duidelijker in d(
„Scènes de Ballet", een nieuwe choreo
grafie van John Taras op muziek va.:
Strawinsky. Overigens heeft dit laatste
werk prachtige vondsten. Taras is hiei
moderner van uitingsvorm dan in zijn
(Advertentie)
maakt handtn zacht alt fluweel
Nieuwe griepvirus als
struikelblok
Proefvaccinatie miste daardoor
soms effect
De proefvaccinatie tegen griep, die in
de winter 1952-1953 in verscheidene be
drijven in ons land werd uitgevoerd, en
waaraan ook talrijke particulieren zich
onderwierpen, heeft zeer verschillende
resultaten opgeleverd. In sommige bedrij
ven daalde het gemiddeld aantal griep-
patiënten in die winter wel. in andere
niet.
Het is gebleken, dat het vrij plotseling
spontaan ontstaan van een nieuwe stam
van de verwekker van de griep, een zgn.
nieuwe mutant van het griepvirus, ver
antwoordelijk Is voor het matige effect
van de griepvaccinatie, aldus H.V.V.
Bij onderzoekingen te Leiden uitge
voerd met een 600-tal muizen, is geble
ken. dat een nieuwe stam van de veroor
zaker van de griep, die in 1953 plotseling
ontstaan is, ongevoelig is voor het ge
bruikte vaccin.
Bij de bereiding van nieuwe griepvac-
clns zal rekening moeten worden gehou
den met deze nieuwe variant van de
griepver.wekkers.
„BLUF EEN HEER IN
T VERKEER"
De autodieven die Zaterdag in Amster
dam de wagen van de Zaandamse impor
teur S. ontvreemden en hem later opbel
den met de vraag welke losprijs hij voor
het terugkrijgen van zijn wagen over had,
op welke vraag deze wijselijk niet inging,
hebben zich toch nog van een sportieve
zijde leren kennen. Toen de politie Maan
dag de wagen in Amsterdam-Zuid aan
trof, ontbraken de papleren. De dieven
hebben deze documenten netjes aan de
eigenaar teruggestuurd. Op de brief stond
links bovenaan vermeld: „Wagen"
Toch is het so
SUEZKANAAL 3000 JAAK
(165) Het inzicht dat dc
bracht de landengte van Sues te door
graven en door middel van het Suez-
kanaal een verbinding tussen de Mid
d eiland se Zee cn de Rode Zee tot
stand te brengen, datzelfde inzicht dus,
noopte de Egyptische pharao's duizen
den jaren geleden een kanaal te doen
graven dat
Rode Zee naar he
dichtstbijzijnde
Nijlarm. Deze ver
binding tussen Rode
Zee en Middelland
se Zee uerd door
de oude Egyptena-
ren
kanaal maakte hel
niet alleen de han
delsschepen, maai
ook dc Egyptische
lijk de Middellt
se Zee èn de Wes
telijke kusten van
dc Indische Oceaan
door het beheerste
te van de Egeïschi
Syrië
tan het land Pt
het Zuiden.
Volgens Aristoteles, PU
moet de legendarischi
als de bouwer ran d
bescht
ging, moet ook deze belangrijkt
keersader, waarschijnlijk tengevolge van
verzanding, verloren zijn gegaan. Onder
koning Necho. die op het einde van
de 7e eeuw v. Chr. regeerde, schijnt
een nieuw kanaal gegraven te zijn, dat
aan 120.000 mensen het leven kostte.
De voltooiing van dit geweldige werk
(Nadruk verboden).
het wel.
Het tweede moderne ballet in dit goed
samengestelde programma kwam met
Sonia Gaskell's „Alles om een mantel"
(muziek van Kees Stokvis), aardig en
fris ontworpen en evenzo gedanst. Tus
sen deze grote nummers stonden de so
listische als de klassieke „Grand Pas da
Deux" uit Tsjaikowsky's Doornroosje,
door Janine van Thor en Conrad
Weetering met een meeslepende vaart
en elan gedanst technisch een voor
treffelijke prestatie! de „Spectre ae
la Rose" met Jaap Flier als een opmer
kelijk vertolker en de gracieuze „Pas de
Quatre", in 1845 ontworpen voor de toen
grootste sterren en nu dan gedanst door
•Toan Cadzow, Willy de la Bye, Johanna
Zuiver en Milly Emmer. Stijl cn sfeer
werden hier raak getroffen.
Ais geheel kan men deze eerste pre
sentatie van dit Nederlands Ballet dus
geslaagd noenie" en zo dachten de toe
schouwers in IC. en W. er ook over.
Bloemen en geschenken werden het po
dium opgedragen, de ovaties hielden
niet op.
Eén ding slechts moesten wjj betreu
ren, n 1. de werkelijk erbarmelijke bege
leiding door het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest. De dirigent Peter Res-
ter deed wei zijn uiterste best, maar
wat er soms aan zonderlinge klanken uit
de bak opstegen, nu, daar kon men geen
touw aan vastknopen. Na afloop ont
vingen Burgemeester en mevrouw
Schokking in hot oude stadhuis vele ge
nodigden en de leden van het Ned. Ballet
Dra. H. E. Kokee-van den Berge
spel demonstreerde, ziedaar de zeer ne
gatieve beoordeling van een team, waar
van de Tsjechen in de tweede helft geen
tegenstand meer ondervonden.
In het stadion te Amsterdam w
naar ruwe schatting slechts 5000 personen,
die het slechte weer trotseerden om de
„voorlopigen" te zien spelen, een voor
treffelijke graadmeter, hoe ver de belang
stelling van het publiek voor het voetbal,
dat in K.N.V.B.-verband wordt gespeeld,
reeds is gezakt. En die paar duizend toe
schouwers keerden na afloop sterk
leurgesteld naar huis, want de Tsjechische
kampioenen speelden, zonder een grootse
indruk achter te laten, toch wel zulk goed
positioneel en technisch voetbal, dat de
score in plaats van 61 gemakkelijk in
de dubbele cijfers had kunnen uitvallen,
Indien de gasten, na met stevige cijfer»
de leiding te hebben veroverd, niet wal
show ten beste hadden gegeven.
Goed begin
Het begon zo goed aan Nederlandse
zijde, want in de vierde minuut schoot
Louwers na goed aangeven van Cor var
der Gijp laag en onhoudbaar voor di
Spartak-keeper in de hoek. Na dit doel
punt ging de strijd voorlopig gelijk op,
waarbij" André Roosenburg nog het beste
opbouwwerk demonstreerde, maar to
duidelijk liet blijken, dat hij zijn gedwo
gen rustperiode na Italië nog lang niet
boven is. De Tsjechen losten enkele rr
len harde schoten, die rakelings naast of
over vlogen, totdat midvoor Svoboda met
een hoog scherp schot de gelijkmaker
produceerde (1—1). En enkele minuten
later deponeerde linksbuiten Pesek
de tweede keer de bal in het net: doel
man Steiger greep er niet eens naar.
een keer kreeg het voorlopig Nederland»
elftal een kans, toen Cor van der Gijp
in het strafschopgebied ten val werd ge
bracht, waarvoor scheidsrechter Schipper
Spartak te zwaar strafte en een penalty
toekende. Theo Timmermans schoot hard
en hoog in, doelman Houska viel nai
goede hoek uit, via zijn arm vloog de bal
tegen de lat en daarna het veld wee
Timmermans ving de terugspringende bal
op en zond het leder in het zijnet.
Uitgefloten
De keuzecommissie bracht in de tweed»
helft geen wijzigingen in hc'
Toen rechtsbinnen Prais na
de stand met een kopbal, uit een hoek
schop, op 31 had gebracht en de Tsje
chen daarna, hun typische midden-Euro
pees positioneel en technisch goed ver
zorgd spel bleven demonstreren, was he:
pleit beslecht. Doelman Steiger gin|
steeds onzekerder spelen, hetgeen er niel
beter op werd, toen het publiek hem uit
floot of de Elndhovenaar belachelijk ging
maken. Prais scoorde met een laag schot,
dat ongetwijfeld houdbaar u
en rechtsbuiten Jares vergrootte de
voorsprong tot 5—1. De Tsjechen gingen
vervolgens voetbal demonstreren, lieten
de witgehemde „voorlopigen" van het
kastje naar de muur lopen en toen onze
achterhoede zelf een muur moest vormen
erband met een door Spartak te ne-
vrije schop, wist Peseka nog een
gaaatje in die muur te vinden (61). Lou-
werd wegens een blessure vervan
gen door Van Beurden; dat was het enige
opmerkelijke feit ln het laatste gedeelte
de ontmoeting.
Ulo in de knel door lage salarissen en weg
zuiging van personeel door het M.O.
(Van onz? Amsterdamse correspondent).
Twee belangrijke zaken vroegen gis
termiddag de aandacht van de te Am
sterdam vergaderde Bond van Chr.
Mulo-scholen. De voorzitter, ds R Dijk
stra, heeft afscheid genomen. En in
tweede plaats heeft de heer H. van den
Tol in een uitvoerig referaat de pre
caire positie van het Ulo geschetst Het
bestuur zal een prijsvraag uitschrijven
voor een leerboek voor kerk- en
dingsgeschieden-is.
De vergadering, waar dit alles gebeur
de. werd niet voorgezeten door de schei'
dende voorzitter, ds R. Dijkstra, maai
door prof. J, Hovius uit Apeldoorn.
Ds Dijkstra had nl. een schrijven gezon
den, waarin zijn afscheidswoord was ver
vat. Op medische gronden legde hij niet
alleen bet presidium neer, maar kon bij
ook de vergadering niet bijwonen.
Prof. Hovius herdacht dr H. Noordhof.
die onlangs is overleden en die veel ge
daan heeft voor het Chr. onderwijs.
Mr L. Stadig, het oudste bestuurslid,
sprak ee;. afscheidswoord tot ds D^kstra
In zün referaat over „het dreigend
tekort aan bevoegd personeel voor
Chr. Mulo-scholen" heeft de heer H.
den Tol te Rotterdam, voorzitter vai
personeelsvereniging voor Chr Mulo.
aandacht gevraagd voor het groeiend
aantal vacatures in deze scholen. i>e
oorzaak hiervan zocht hij in de uittocht
het M.O. Bij het MO. zijn ce sala
rissen in de laatste tijd opgetrokken tot
een peil, dat een irreële verhouding
schept tussen ae salarissen bij het M.O.
en het Ulo. Hij zag hier een duidelijk
onrecht en verlangde, dat op korte ter
mijn de gesignalee: ie wanverhouding
ongedaan zal worden gemaakt. Heeft
men geen oog voor de nuttige functie,
die deze middenschool vervult? Als het
Ulo langs onrechtmatige weg van zijn
beste krachten wordt beroofd, zal zijn
betekenis in h-ct maatschappelijk bestel
ineenschrompelen. De funeste gevolgen
hiervan zulk- te laat worden ingezien.
Een half jaar geleden hebben de drie
personeelsverenigingen haar wensen ter
kennis van de r-gering gebracht en
Nieuwe Ambonnezenkampen
In het Zuiden des lands zijn er drie
woonoorden voor Ambonnezen bijgeko
men. namelijk twee kampen te Kruinin-
gen. welke indertijd bij de watersnood
door Zwitserland geschonken werden, en
een kamp te Lage Mierde in Noord-Bra
bant, dicht by de grens niet ver van Til
burg. Alle drie de kampen bieden plaats
aan ongeveer 150 personen. De kampen in
Kruiningen zijn bestemd voor elk 2Q grote
gezinnen.
- De politie in Soestdijk heeft daar een
al in een speelhol gedaan en acht
nnen en vier vrouwen voor verhoor
ir het bureau meegenomen.
tastend te handelen ten bate van
doelde belangrijke tak van onderwijs.
De jaarstukken van de secretaris-pen
ningmeester. mr J. J. van Melle, keurde
de vergadering goed.
In de vacatures, ontstaan door het be
danken van ds Dijkstra en het overlijden
van dr Noordhof, zijn -resp. gekozen dr H.
J. Langm8n en mr S. Wierda te Scheve-
ingen.
fGLOBE
lSNTPPERSJ
Een oud fort uit de eerste wereldoorlog,
dat dienst deed als munitie-opslagplaats is
met een serie hevige ontploffingen in de
lucht gevlogen. Het fort bevond zich op
een eilandje in 't Gardameer bij Verona
(Italië). Een oude bewaker wist na d©
eerste explosie met een roeibootje het
vasteland te bereiken, -fr In Engeland
staat een gevangenis (bij Bristol) waar de
veroordeelden him eigen kost en inwo
ning betalen van het geld dat zij buiten
de gevangenismuren verdienen. Het zijn
slechts mannelijke gevangenen, van wl©
de straftijd bijna om is en die alvast aan
het gewone leven mogen wennen, -fr Mil-
lioencn. aan ballons vastgemaakte pam
fletten met anti-comfnunistische leuzen,
die in West-Duitsland waren opgelaten
met bestemming Oost-Duitsland en Hon
garije, kwamen gisteren in het vrije deel
van Oostenrijk terecht -fr Premier Papa-
gos van Griekenland is vandaag uit
Athene vertrokken voor. officiële bezoe
ken aan Spanje en Portugal. Hij is verge
zeld van enige ministers en adviseurs.
De tien officieren en twee burgers die in
Teheran terechtstaan wegens het deel-
zwering, zijn ter dood veroordeeld. Het
vonnis zal Zondag reeds worden voltrok
ken. Premier Vosjida van Japan heeft
gisteravond in Parijs een bezoek gebracht
aan president Coty van Frankrijk. Yosjida
maakt een wereldreis om te bedanken
voor de buitenlandse hulp na de Japanse
natuurrampen, -fr Drie communistische
spionnen, die met een zender geheime ge
gevens doorgaven nasr Rusland, zijn ln
Saloniki doodgeschoten, -fr Preimer Neh-
roe van India heeft de sluisdeuren ge
opend van een nieuwe. 90 meter hog©
stuwdam ln de rivier de Vaiterna, 96 km
van Bombay. tV Een 18-jarige Duitser, dia
had getracht, als verstekeling Amerika te
bereiken, is In New York aangekomen.
HU was 27 kilo afgevallen en woog nog
slechts 40 kilo-fr Margaret Truman,
dochter van de vorige Amerikaanse pre
sident. zal de politieke campagne voor de
democratische partij in de staat Missouri
leiden. Dertien personen, onder wie
een vrouw, zullen binnenkort voor een
Egyptische krijgsraad terecht staan we
gens spionnage voor Israël.
Vertegenwoordigers van België. De
nemarken. Frankrijk. Engeland. Italië,
Noorwegen, Zweden en ons land hebben
op een bijeenkomst van de Britse aero-
club het plan besproken om te komen
tot een uitwisseling van luchtvaartcadet
ten tussen deze landen onderling.
Het Zweedse m.s. Frideborg is met
aanzienlijke motorschade de haven van
Vlissingen binnengelopen om op de rede
van de „De Schelde" gerepareerd te wor-
Profclub Amsterdam in1
het ongelijk gesteld
Wedstrijd tegen Alkmaar op
Zonag mag niet doorgaan'
Voor de president van de Amsterdamse
rechtbank is gistermiddag een kort geding
behandeld, waarin de Amsterdamse voet
balvereniging TDW een verbod uitvaar
digde tegen de profclub Amsterdam van
de NBVB voor het houden van de wed
strijd AmsterdamAlkmaar, Zondag a.s.
op het veld van TDW. De verenigingen
waren overeengekomen, dat de profclub
Zaterdags van het veld gebruik zou ma
ken en alleen Zondags, wanneer TDW
niet behoeft te spelen Zonder overleg nu
heeft de profclub de wedstrijd tegen Alk
maar vastgesteld.
De president, mr Briët, wees onmiddel
lijk vonnis. HU bepaalde, dat de vastge
stelde wedstrijd geen doorgang mag heb
ben. De profclub moet via raamaffiches,
op dezelfde wijze als men deze ontmoe
ting heeft aangekondigd, meedelen, dat de
wedstrUd niet doorgaat, op verbeurte van
een dwangsom van f 10.000 voor elke dag,
dat zü daarmee in gebreke Is.
National® Singe Hoop op
30 October
De nationale Singelloop, georganiseerd
door de K.A.V. De Bataven, zal dit jaar
worden gehouden op Zaterdag 30 October.
De start vindt plaats op de Morssingel en
wel om half vier. Deelneming staat open
voor A-, B-, C- en D-klassers van de
KNAU.
Jaarvergadering van de
Leidse sportraad
De Leidse Sportraad houdt Maandag 18
October om 8 uur ln „Central" zijn Jaar-
ergaderlng.
Voetbalwedstrijd afgelast
De voetbalwedstrijd tussen B.B. wijk I
n de brandweer, die gisteravond op het
L.F.C.-terrein zou worden gespeeld; is af
gelast.
Reden lof tevredenheid
Horecafbedrijven moeten verschijnsel
van „massatoerist" bestuderen
Volgend jaar viering van 65-jarig bestaan
met een expositie
De voorzitter van de Horecaf. de heer
J G. Meijer uit Den Haag. heeft in zijn
Jaarrede op de te Utrecht gehouden jaar
vergadering van de organisatie gezegd,
dat de economische toestand van de
Horeca-bedrUven voor het ogenblik reden
tot tevredenheid geeft. Er zUn geweidige
ontwikkelingen gaande op het gebied van
hotellerie, toerisme en vervoer. Voorzich
tigheid blijft daarom noodzakelijk.
Een nieuw verschijnsel Is de „massa
toerist". vooral van Amerikaanse her
komst. die in steeds groter getale komt
opzetten. Men zal zijn wensen dienen te
bestuderen.
Investering in televisietoestellen, tot
toe vrijwel verwaarloosd, zal de aandacht
dienen te hebben, aldus de heer Meyer,
vooral ln verband met de intredi
Eurovisie.
De voorzitter was teleurgesteld, dat de
regering niet is overgegaan tot afschaffing
van de omzetbelasting op bedieningsgel-
den en van de vereveningsheffing vooi
bedieningsfooien en fooien.
Het volgend jaar zal Horecaf zijn 65-
rig bestaan met een tentoonstelling
Ir Van Leeuwen sprak over de welvaart
de Ver. Staten Wat de werknemer daar
in een uurloon kan doen. is drie tot vier
maai zoveel als bij ons.
Dit uit zich in de aanschaffing van
velerlei luxe. Er zijn 45 millioen luxe
auto's oftewel 1 auto op 3 Amerikanen.
BU ons is dat 1 auto op 36 inwoners. Vele
Amerikaanse gezinnen hebben meer dan
één auto. alle gezinnen hebben radio,
stofzuiger en ijskast. Televisie treft men
nu reeds aan bij een van de drie gezin
nen Dit alles is o.a. mogelijk door het af
betalingssysteem, dat zeer bewust wordt
gestimuleerd. Dit heeft de grote omzet- De afdeling Zuidholland van de Ned.
productie en daarmede de prysvtrlaglng Bond van plattelandsvrouwen zal 14 de-
ten zeerste bevorderd. Ir Van Leeuwen zer in de Beatrlxzaal te Rotterdai
-- Amerika vijf provlnelale vergadering houden.
keer zo hoog zouden zijn, wanneer er
geen afbetalingssysteem zou zijn ge
weest. Bovendien heeft het afbetalings
systeem. zelfs in de crisisjaren, nooit aan
leiding tot moeilijkheden .gegeven.
Spreker zeide, dat in Amerika aan een
grote auto 800 werkuren zitten, in Duits
land aan een bekende wagen 2300 werk
uren en aan de kleine wagentjes in Enge
land en Frankrijk resp. 3000 en 3300 werk-
In de middaguren werden de congres
sisten officieel op het Stadhuis te Utrecht
ontvangen. Een gala-diner in het Jaar
beursrestaurant besloot het congres.
Dag van de postaegel-1954
Op Zaterdag 9 October, tachtig jaren
nadat Nederland te Bern het verdrag vsn
de wereldpostvereniging ondertekende,
zal in Kras te Amsterdam door de zeven
plaatselijke philatelistcnverenigingen de
..dag van de postzegel-1954" worden ge
vierd met o.a. een philatelistisch forum
onder voorzitterschap van de heer K. E.
König uit Koog aan de Zaan. secretaris
van de Nederlandsche Bond van Vereeni-
gingen van Postzegelverzamelaars. Het
voorlopig programma vermeldt verder 'n
inleiding over de methode van verzame
len door dr C. J. H. van den Broek, zo
mede een voordracht door de heer J. Dek
ker over philatelistisch frankeren en
verantwoord maakwerk".
De PTT heeft voor die dag een bijzon
dere afstempeling gereserveerd o.a. met
de aanduiding „Dag van de Postzegel
80 jaar wereldpostvereniging".
zeide dat vele prijzen
