I'
WYBERT
Kernvraag is
de partij
of men het evangelie
een plaats wil geven
in
BALANS
KERK en SCHOOL
Ds Zandt voerde vijgeblad
ten tonele
BICAkPftWia
uor hem sm hw\m
LPiizzlO
2
DONDERDAG 7 OCTOBER 1951
Dr Schouten verwekte onrust bij socialisten
(Aiit>eTt«?rme;
Bisschoppelijk mandement bracht geen
essentiële wijzigingen
(Van onze Parlementsredacteur)
TJET WAS BEPAALD onhistig op de socialistische banken, toen dr
-■-J. Schouten (a.r.) gistermiddag een zeer principieel betoog hield ovei
de plicht tot partijvorming op levensbeschouwelijke basis. Dat bewezen
de vele interrupties, die werden geplaatst en het af en toe bepaald onbe
leefd aandoende onderlinge geroezemoes. Het r.k. lid van de Partij van
de Arbeid, de heer Willems, kwam zelfs vlak bij het spreekgestoelte staan,
blijkbaar om te fungeren als de personificatie van de door dr Schouten
fel bestreden doorbraakgedachte.
andere keer lang. En niet steeds werd
nauwkeurig dezelfde motivering gebruikt,
maar dat houdt verband met de ogenblik
kelijke historische situatie. De heer
Schouten was het dan ook eens met de
heer Tilanus (c.h.), dat het mandement
van 1954 geen nieuws heeft gebracht. Dr
Schouten constateerde, dat mr Burger
(soc.) geen verklaring heeft gegeven voor
de felheid van de socialistische reacties.
Stel, aldus spr., dat ik het met de heer
Burger eens zou zijn (maar dat ben ik
niet), dan blijft toch nog dit raadsel:
is de reactie pas in 1954 gekomen
om niet veel eerder. De situatie is
precies gelijk gebleven.
Het mandement is een r.k. document
geeft een ontvouwing van de r.k. levei
beschouwing en wat daaruit voortvlo
voor de rooms-katholiek. ook in zijn v
houding tot zijn bisschoppen. Dat is
verhouding van gezag en gehoorzaamheid
(men spreekt ook wel van volgzaamheid),
k. leer laat een andere opvatting dan
niet toe Laat men dat objectief aan
vaarden, aldus dr Schouten.
Onder hilariteit verklaarde hij, niet r.k.
te zijn. maar van gereformeerden huize.
Ik tracht te leven uit de grote geloofsge-
dachten van de reformatie. Hieruit volgt,
dat ik op zeer aangelegen punten princi
piële bezwaren heb tegen de rooms-
tatholieken en de r.k. opvatting inzake
het leergezag, dat een essentieel bestand
deel is van de r.k. levensovertuiging, al
dus de heer Schouten. Wij staan voor het
feit van de geloofsverdeeldheid binnen de
kring van het christendom.
De anti-revolutionnaire woordvoerder
vroeg zich af, of het bisschoppelijk man
dement wijzigingen van principiële aard
in de verhoudingen heeft gebracht en aan
de hand van verschillende r.k. kerkelijke
uitjpraken sedert 1918 kwam hij tot de
conclusie, dat er niet gesproken kan wor
den van een essentiële wijziging In de ge
dragslijn van de bisschoppen. Dit geldt
met name wat betreft de houding
tegenover het N.V.V., maar e
zeer tegenover de Partij van
Arbeid. Steeds is in zeer sterke
mate aangedrongen op rooms
tholieke eenheid op het terrein
staat en maatschappij. Natuurlijk w
de mandementen de ene keer kort ei
Ook geeft het christendom niet altijd
;enzelfde inzicht. Meermalen hebben wij
lier te doen met een brok levensleed.
Hier openbaart zich de gebrokenheid van
de samenleving, de macht van de zonde
haar invloed op ieders persoonlijk
leven en in de verhouding tussen groepen
Maar verschil van inzicht is er niet al
leen in de kring van christelijke organisa
ties. Ook prof. Oud kan niet garanderen,
dat er onder de liberalen voor elke aan
gelegenheid eenheid van inzicht zal be
staan. Dit geldt ook voor de Partij van
de Arbeid. Zouden de heren van de Partij
van de Arbeid (de dames niet te na ge
sproken). hoeveel moed zij ook hebben, de
moed kunnen opbrengen te zeggen: wat
gij als uitgangspunt kiest, brengt geen
eenheid, maar ona uitgangspunt brengt
dat wel en altijd! zo riep dr Schouten uit.
Interrupties
]^U DE EERSTE ronde van de alge
mene politieke beschouwingen
in de Tweede Kamer is gespeeld is
het tijd voor het opmaken van een
balans.
Het debat werd feitelijk door drie
punten beheerst. Allereerst en allei-
meest was daar de huidige politieke
constellatie, zoals die geworden
het bisschoppelijk mandement of lie
ver na de felle reacties daarop, v
namelijk van socialistische zijde.
In de tweede plaats was daar ce
buitenlandse politiek. En in de derde
plaats de vooruitzichten met betrek
king tot de belastingverlaging en de
huurverhoging.
Wat de politieke constellatie be
treft is dezer dagen eens te meer dui
delijk geworden, dat de drie grote
christelijke partijen heel wat meer
gemeenschappelijks hebben dan de
andere. Wanneer prof. Romme er
over klaagt, dat de tegenstanders
voorbijgegaan zijn aan de wezenlijke
inhoud van het mandement, nl. de
bevordering van een christelijke
maatschappij, dan heeft hij daarin
gelijk. En willen de andere christe-
liike partijen in feite iets anders? Zy
allen richten zich, zij het gebrekkig
en met zonden bevlekt, op de uitein
delijke bestemming van de mens:
God te dienen in alle levensverban
den. Zowel de Partij van de Arbeid
als de Volkspartij voor Vrijheid er.
Democratie erkennen de gebonden
heid van geloof en politiek voor iede
re mens persoonlijk, maar zij weige
ren hetzelfde te aanvaarden voor hun
politieke organisaties. Dat is, gelijk
dr Schouten het uitdrukte, de kern
van de zaak.
Zowel de heer Tilanus als de heer
Schouten hebben er op gewezen, dat
er door het mandement niets is ver
anderd: het waren bekende klanken
in een nieuwe vorm. De felle reac
ties, van socialistische zijde voora
(prof. Oud was veel gematigder)
zyn dan ook terug te voeren op de
practische en principiële tegenzin
van die zijde tegen partijformatie op
levensbeschouwelijke grondslag.
Met name van socialistische zijde is
wel erg gezwaaid met „medeverant
woordelijkheid voor het mederegeren
van een partij, die de democratie
aantast", maar mr Burger heeft niet
kunnen aantonen, dat de houding
van de rooms katholieken princi-
piëel anders is dan negen jaar gele
den. Uit het mandement is dan ook
geen oorzaak te putten om de thans
bestaande samenwerking op te zeg
gen.
Wat de buitenlandse politiek be
treft was er over het algemeen een
zeker gevoel van ongerustheid. We)
was er de overtuiging, dat er te Lon
den waarschijnlijk wel zoveel moge
lijk is gered na de verwerping door
Frankrijk van het EDG-verdrag.
maar met name de heren Romme en
Schouten zagen nog veel duistere
punten. Ook mr Burger (soc.) was
allesbehalve gerust op de kansen van
een verdere eenwording van Europa.
De heer Tilanus was nooit een groot
voorstander van de EDG en was dan
ook heel wat optimistischer dan
dere sprekers, terwijl de heer Weiter
ronduit blij was, dat de „chimerieke"
Europese Defensiegemeenschap door
Frankrijk weggewerkt was.
Tenslotte de belastingverlagingen
Algemeen, met uitzondering van de
socialisten, achtte men een ingaan
van deze verlagingen tegen 1956 te
laat. De conjunctuur laat een veel
vroegere verlaging toe. De socialis
ten echter staken waarschuwend de
vinger op: reserveer in goede jaren
voor kwade jaren, zo was hun de
vies, waarbij zij echter vergaten, dat
de belastingverlaging de goede jaren
waarschijnlijk tot beste jaren kan
maken, zodat toch wel gereserveerd
Eenheid naast verdeeldheid
Maar erkenning van het verschil ont
slaat niet van de plicht om na te gaan of
ook eenheid naast verdeeldheid is. Het
mandement bevat menige passage, waar
op de heer Schouten Ja en amen kon zeg
gen. Zo wanneer gezegd wordt, dat de
christelijke levensbeschouwing heel ons
leven doordringt, dat Jezus Christus mens
schepping verlost. dat het gehele
;n, dus ook het openbare, behoorl
worden gekerstend en teruggebracht
gehoorzaamheid aan Jezus Christus, dat
de christelijke beginselen ten grondslag
moeten liggen aan de staatkundige er
sociaal-economische werkzaamheid en da'
het daarvoor nodig is, christelijke poli
tieke partijen en sociale organisaties t<
hebben. In onderschrijf dit alles, aldus dr
Schouten, ook al staat het in een mande
ment van het Nederlandse Episcopaat.
Dr Schouten was van oordeel, dat het
vraagstuk, waarom het gaat. eigenlijk is
de christelijke politieke partij. Hij wilde
niet spreken van een confessionele partij,
omdat geen enkele partij een confessie als
zodanig tot grondslag heeft van haar pro- I
gram. (Waarvan akte, interrumpeerde de
doorgebroken heer Scheps. Het is het
intrappen van een open deur, voegde dr
Schouten hem toe.)
Aan het christelijk geloof worden ge
dachten ontleend, die in het kerkelijk
leven van betekenis zijn maar ook op het
staatkundig terrein richting moeten be
palen. In dit opzicht richt de critiek zich
gelijkelijk tot Partij van de Arbeid en
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Principieel verkeren deze in dezelfde po
sitie. Zij erkennen het persoonlijk ver
band tussen geloof en politiek, maar ont
kennen dit verband voor de partij zelf.
Deze moet „neutraal" zijn Dat is de kern
van het verschil, tegen welk standpunt de
heer Schouten positie koos; hij verwierp
volle. Het betekent, dat door
V.V.D. en P.v.d.A. de levensovertuigingen
als gelijkwaardig worden beschouwd en
in feite christendom en staatkunde wor
den gescheiden. Bedoeld of onbedoeld is
dan dagelijks bezig de saecularisatie
te bevorderen.
Hij wees daarbij op verschillen in op
vatting op het gebied van de buitenlandse
politiek en het defensie-beleid. Hier in
terrumpeerde de heer Vermeer (u weet
wel. de man met de rode bril): komt dit
In de concrete politiek tot uitdrukking?
Waarop dr Schouten wees op uitspraken,
ook van Kamerleden, in de periode van
de Indische politiek, toen zij het niet met
regering en fractie eens bleken
Kennelijk begrepen de socialisten het
hele betoog van dr Schouten niet:
wilde alleen maar aantonen, dat men
moet argumenteren met een beroep
gebrek aan eenheid van inzicht,
men zelf hetzelfde gebrek te zien geeft.
Blijkbaar liep mej. Tendeloo de gal
over. toen dr Schouten enkele voorbeel
den van verschillen van opvatting
de Partij van de Arbeid noemde. ..Dat
weten we wel'zo riep zij door de zaal,
aarop dr Schouten riposteerde: dan
levert dit debat een bijdrage tot verhel
dering.
Ook de heer Posthumus moest een du!!
i 'net zakje doen ..Zegt u liever wat
w mening over het mandement is",
schreeuwde hij Blijkbaar had hij er geen
llabe van begrepen. „Ik heb mij daar
duidelijk over uitgelaten; als de heren
het nipt begrijpen, ligt het aan hen zelf',
was het rustige wederwoord van dr
Schouten.
Wanneer de )ieer Burger de christelijke
politieke partij een sta in de wee noemt
voor een vooruitstrevende politiek van
hervorming en vernieuwing, dan verte
kent hij de verhoudingen. Graag wilde dr
Schouten het debat op hoog nive
der.. Men moet niet trachten te oi
aan het bepalen van de positie
vraag, welke reële betekenis het
lijk geloof heeft voor het staatkv
maatschappelijk handelen.
Wie gelooft, dat het Evangelie
wee wijst voor de verlossing van
maatschappij uit de macht van kwaad j
>n zonde.
Geel
Uw keel
het beste!
Gebruik regelmatig
Wybert, het be
proefde middel te
gen hoest, heesheid
en rokerscatarrh
Nieuwe pred.-direcieur van
Arnhems diaconessenhuis
Zondag zal de nieuwe predikant-direc
teur van het Arnhemse diaconessenhuis,
ds M. J. M. Knipscheer, door zijn voor
ganger. ds Keers, bevestigd worden. Ds
Knipscheer. die sinds 1948 Herv. predi
kant te Holten was. stond voordie» te
Varik. Hij is 46 jaar oud.
Bene
t hoofd v
school r
Eerste ronde politiek debat geëindigd
De heer Weiter achtte regeringsprogram 1955
niet-socialistisch en dus aanvaardbaar
(Van onze Parlementsredacteur)
Wij vertegenwoordigen maar een klein deel van het Nederlandse volk
maar dat zegt ten aanzien van de juistheid en de waarde van onze begin
selen niets. Het verwijt, dat wij ouderwets en uit de tijd zijn, snijdt geen
hout. Gods Woord geldt voor alle tijden en alle volkeren. Aldus ds Zandt
(s.g.) gistermiddag in het debat over de rijksbegroting 1955. Het van a.r.-
zyde wel gehoorde verwijt, dat de S.G.P. iets onmogelijks wil bereiken,
noemde hy een vijgeblad om eigen poverheid te bedekken.
het mandement. Het socialisme wordt
Ds Zandt herhaalde zijn ernstige prin
cipiële bezwaren tegen de weg, die de
regering wil gaan met betrekking tot de
verhouding tussen de volkeren. Hij riep
op tot herstel van het onrecht, de Am-
bonnezen aangedaan en tot handhaving
van de scuvereiniteit over Nieuw Guinea
Met het loflied in de troonrede op de
vrijheid achtte hij het volkomen in strijd
dat veehouders gedwongen worden zich
te onderwerpen aan gezondheidsmaatre
gelen, die hun geweten bezwaren. Zij
worden zelfs voor de rechter gesleept en
het zijn toch zulke gezagsgetrouwe men
sen. zo riep hij uit.
Ook herhaalde hij uitvoerig zijn protest
tegen de dwangverzekering, terwijl hi'
het onrecht noemde, dat voor sommiei
groepen der bevolking wel en voor an
dere (vergeten groepen) niets gedaan
>ok de
veroordeeld als in oorsprong en wezer
humanistisch. Daarin heeft het mande
ment gelijk, maar dat was negen jaar
geleden ook al zo. AR en CH likkebaar
den naar herstel van de coalitie
sen ook een protestants mandemecit. Hun
partijen en organisaties hebben dit blijk
baar nodig, want zij hebben een harde dob
ber de concurrentie met de doorbraakpartij
vol te houden. Het is eigen schuld: zij
hebben de aloude beginselen verzaakt.
En het is een snelle afloop als der
teren. Er zijn zowaar al Christelijke
dansclubs en in Amsterdam ga;
van de gereformeerde jongelui
bioscoop.
Rome staat alleen verdraagzaamheid
voor als de R.K. in de minderheid zijn.
Die verdraagzaamheid is er niet in
Spanje en Columbia.
Beza-school te Paron
vierde le lustrum
De Ecole Théodore de Bèze, de Neder
landse Christelijke school, die haar do
micilie heeft op het Chéteau de Paron te
Seny in hst Yonnedistrict bij Parijs vier
de dezer dagen haar eerste lustrum. Een
zestigtal vrienden van Paron was voor
dit heugelijke feit uit Nederland over
gekomen. Hun voorzitter, dr N. J. Hom
mes, Geref. predikant te Hillegersbergr
kon een jubileumgift van 5000 overhan
digen. In het stadhuis te Sens werd Dins
dagmorgen de officiële herdenking ge
houden. Het Eerste Kamerlid, prof. dr E-
C. Gerretson, die met het Tweede Kamer
lid, dr J. J. R. Schmal. tot de gasten be
hoorde, sprak de feestrede uit. Hij achtte
de school van Paron van zo'n grote be
tekenis, dat het hoog tijd werd, dat de
Nederlandse regering zich deze zaak meer
gaat aantrekken.
De vroegere directrice van de school,
mevr. Nederbragt, sprak op fijnzinnige
wijze over het vieren 'der feesten. Vele
andere sprekers legden getuigenis af
hun waardering voor het werk van
school.
Paron telt thans 70 leerlingen (vijf jaar
geleden 30). De Stichting Vrienden
Paron heeft dit jaar 14.500 afgedragen
buiten de reeds vermelde jubileumgift
5000. De subsidie van de Franse
staat bedraagt echter slecht 2100,
dat hulp onontbeerlijk is, mede door het
;nelgroeiende leerlingental.
PROMOTIES
LEIDEN. 7 Oct. Gepro
ïchtsgeiee
•^Zantf g
:n thans wonende te Amsterdam,
oveerd tot doctor ln de geneeskun-
jefschrift getiteld „Onderzoek na;
-hygiënische toestand op de Bover
ilanden der Nederlandse Antillen
u„ i Ds Zandt verklaarde zich tegen het bis-
De huurverhoging echtte ds Zend, «h ma„aeme„t, omdat het de
Uk meer van stroming moest hij niets van Nederland bBOogt. Ook
werkzaam zijn. Wie op grond 'nlei
een r.ndere conclusie komt dsn P.v
of V.V D. mag niet het verwijt van
servatisme of reactie krijgen.
hebben. De belastingverlaging moet
der ingaan dan de regering wil en ae
verhoogde vennootschapsbelasting mag
niet gehandhaafd. De woningbouw moet
gestimuleerd, vooral de particuliere. De
daad moet bij het woord worden gevoegd
betrekking tot de temporisering van
in diepste zin j de bouw van andere gebouwen. Met
Er is meer nodig
Kern van de zaak
Daarin mag een christen niet meegaan.
Wie gelooft, dat God onze schepper, wet
en rechter is. dat aan Jezus Chris
tus alle macht gegeven is in hemel e
aarde, kèn met dat standpunt geer
stemming betuigen en behoort er va
te gaan, dat de verbanden, waarin hij als
christen vrijwillig treedt, die geloofsge-
dachten positief aanvaarden. Tot deze
kern van de zaak zou het debat eigenlijk
moeten worden beperkt.
Daartegen is ingebracht, o.a. door prof.
Oud (lib.), dat het christendom wel maat
staven maar geen stelsel geeft en dat ge
lijkheid van maatstaven geen gelijkheid
inzicht waarborgt. Daarom willen
wel P.v.d.A. als V V D. het niet zoeken
in de levensovertuiging maar in de ge
lijkheid van het inzicht, in de aanvaar
ding van bepaalde staatkundige beginse
len. Inderdaad, de Goddelijke openbaring
geeft geen stelsel voor staat cn maat
schappij. maar biedt ons we] beginselen.
en, regelen en uitgangspunten voor
de staatkundige en sociaal-economische
•erkzaamheden.
In het leven ls ontzaglijk veel zorg
wekkends, ook bij een hoog welvaartspeil.
Het leven van elke dag leert, dat hogere
welvaart, ruimere inkomsten, betere posi
ties, meer menselijke verhoudingen, op
zichzelf niet in staat zijn het leven te
zegenen en te verrijkenEr is iets
anders, meer en diepers nodig. De poli
tieke taak en het politieke werk moeten
bezien worden in het licht van dat ge
geven. Het gaat om de vraag of men ge
hoorzaam wil zijn aan het ene ware Evan
gelie. of dat men dit in de politieke partij
als partij geen plaats wil geven.
Dr Schouten hoopte, dat men er over
zou willen nadenken, of datgene, wat de
christenen beweegt niet van betekenis ls
voor elke mens. En speciaal tot de heer
Willems. die zich over deze oproep tot
bezinning onrustig toonde, zei dr Schou-
wat zijn de redenen, die er toe lel
den. dat gij u ten aanzien van uw poli
tieke partij ontdoet van de universaliteit
uw geloof? Waarop de heer Willems.
terwijl hij naar zijn plaats terugliep, ant
woordde: Men mag zijn licht niet onder
de korenmaat zetten.
Dr Schouten besloot met de opmerking,
it wij eikaars critiek nodig hebben en
it temidden van alle verdeeldheid ten
inzien van menige aangelegenheid op
lossingen gevonden kunnen worden.
t eerste deel van de rede van di
Schouten was gewijd aan allerlei uit d«
troonrede. Hij wilde weten, wat de rege-
ing denkt te doen met betrekking tot de
tienjarige herdenking van de bevrijding.
Ook wilde hij weten, waarom de regering
thans blijkbaar de voorkeur geeft
een partiële grondwetsherziening. Ook
wilde hij geïnformeerd worden over de
vraag, welke werken achterwege zullen
moeten blijven om ruimte te forceren
voor de woningbouw.
bioscopen, schouwburgen e.d. dienen niet
te worden gebouwd.
Aan het stijgende aantal verkeerson
gelukken moet aandacht worden besteed.
Strenge maatregelen tegen drankmis
bruik zijn nodig en ook tegen het ver
brassen van geld bij volksvermaken. Van
verootmoediging voor God is weinig te
merken.
Rooms-rood bestuurt de regeringskoets,
aldus ds Zandt en AR en CH mogen als
meerijden of als lakeien mee
lopen. AR en CH werden door rood niet
begeerd, maar wel door Rome. Merk
waardig achtte hij het samengaan van
Rooms en rood met de christelijke par
tijen. Kuyper heeft eens de socialisten
als onchristelijk gekarakteriseerd en ook
heeft het socialisme in de ban
vloek geslagen. Het jongste mandement
zegt in dezelfde zaak ja en neen. Hij
achtte het een onmiskenbaar propagan-
da-stuk voor de KVP. Negen jaar lang ls
samengewerkt en nu komt plotseling
Belastingverlaging
In het bijzonder drong de heer Schou
ten aan op een vroeger ingaan van
de aangekondigde belastingverlagingen,
waarbij hij wees op de bijzondere compli
catie. dat de regering blijkbaar een deel
van de extra-vennootschapsbelasting wil
handhaven, waartoe een voorstel zou
moeten worden behandeld, terwijl nog
niet bekend is, wat men met de andere
belastingen wil doen. Dr Schouten be
rekende. dat de jongste loonronde eer
meer-opbrengst aan belastingen zal gever
van rond 200 millioen gulden Een reden
te meer om de belastingverlaging reeds
in 1955 te doen Ingaan. Verlaging van d«
kostprijsverhogende belastingen is voorts
op korte termijn geboden teneinde de ver
geten groepen zo spoedig mogelijk effec
tief te helpen.
Minister Cals kreeg een zware veeg uit
de pan toen dr Schouten er op wees
de wet op het kleuteronderwijs nog steeds
niet kan worden behandeld. Openlijk
vroeg hij nu aan de regering in haar ge
heel hieraan aandacht te besteden.
Wat de internationale politiek betreft,
zag de heer Schouten een verzwakking
van het Westen en een evenredige ver
sterking van het Oosten door de duide
lijker aan de dag getreden verdeeldheid in
de Westelijke wereld Verheugd toonde hij
zich over het herstel van de Duitse s
vereiniteit. de Engelse toezeggingen
Londen, maar evenals prof. Romme vond
hij nog veel duisters in hetgeen te Londen
werd bereikt. Voorts moeten wij nu
leen denken aan de verdediging van h^t
Westen, maar ook aan de bevrijding van
de gehele wereld van een dictatuur, die
een onmenselijk, immoreel en onchriste
lijk karakter draagt.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
•roepen: te Veen (N.Br.) H. H.
Wingerden te Kockengen.
Geref. Kerken
•dankt: voor Ferwerd M. G. Ton
te GeesterenGelselaar.
Chr. Geref. Kerken
dankt: Delft M. Holtrop te
Academische Examens
DELFT, 7 Oct. Geslaagd voor
ouwkundig ingenieur: A den Boer, F
l F A Dirkse, Den Haag; mej J G
recht; J Kooln
Leiderdorp- K J C Merks. Veldhoi
J H' F Peutz, Heerlen; C T H van Ron;
burg; F J C Ruijs. Woerden; N Sch
F V A Pangalila, De!
Zainul Chair, Delft.
'leigtuigbov
Prop.
C J M Luijka. Nleuw-
ma. Den Haag; J L
Domselaar, Haarlem; A J Frantzen, Den
Haag; H F van Goch, Emmen; mej C M
Kalkman, Rdam; P H Klootwijk, Delft; J A
M Koesen, Vught; C J Koper, Helmond; A J
Luiten Eindhoven: W J Spoelstra. Adam;
E C J Swaving. Voorburg; J Therry, Den
Haag- D L N Vink. Rdam; P J Weeda. Den
iag.
:aalkundlg ingenleu
ctulgkundig ingenlei
Ingenieursex vliegtuigbouwkdig ingenieur:
H van Giessen. A'dam; P F J Linssen (met
ofiDordrecht; J P Moulijn, Den Haag;
Roskam. Dordrecht.
GRONINGEN. 6 Oct. Geslaagd voor cand
iconomie: J J Schaaf. Rotterdam; R B Har-
eveld. Groningen.
LEIDEN. 7 Oct. Geslaagd candtdaats-
xamen >ek*^yn e* XVrasz, "beiden te
Den Haag Doe
>romoveerd tot doctor tn de lettert
egeerte op proefschrift getiteld „De
Phylakieten in Grieks-Romeins Egypte", de 1
heer P Kool. geboren te Overschle en thans I
nde te Zaandijk. I
verroomsing
keerde hij zich tegen de doorbraak
dat doze het materiële boven het eeuwige,
de menselijke macht boven die van God
stelt. Ook keerde hij zich tegen het ka
binet, dat een humanistische politiek
voert. Ook de coalitiekabinetten hebben
ouwens geen christelijke wetten kun-
Niet socialistisch
De heer Weiter (kath. nat.) achtte het
regeringsprogram, zoals dat ln de troon
rede tot uitdrukking is gekomen, in het
igemeen aanvaardbaar. Het bevat nog
vel een paar socialistische hobbles,
Iraagt geen socialistisch karakter. Hij
vees er op, dat het socialisme in
schilllende landen aanhang verliest. Dat
is geen wonder, want de socialisten heb-
geen wensen, die de andere par-
over het algemeen ook niet nastre-
Hij ging in op de strijd tussen
lutie en revolutie en was van oordeel, dat
juiste conservatieve politiek (uit
gaande van het bestaande met verbetering
nodig en mogelijk) de ware zou
zijn.
Afroming van de huurverhoging wilde
hij helemaal niet.
Wat het mandement betreft consta-
erde de heer Weiter, dat principieel
reeds lang vaststond, dat de r.k. kerk
de doorbraak niet kon dulden. Wanneer
de KVP de rooms-rode samenwerking
had opgezegd en zodoende uiting had ge-
de aversie jegens het socialis-
le reactie op het mandement
lang niet zo fel zijn geweest. De KNP
heeft in dit opzicht een consequente hou
ding aangenomen. Overigens achtte hij de
eenheid onder de katholieken niet zo
heel eenvoudig, ook al niet omdat de
KNP door/vele niet-katholieken wordt
gesteund. Overigens achtte hij dit een
interne zaak. waarover hij verder wilde
zwijgen. Uitdrukkelijk constateerde hij,
dat er een groter affiniteit is tussen de
confessionele partijen dan tussen deze en
de Partij van de Arbeid.
Dat de belastingverlaging zo lang op
zich zal laten wachten achtte hij hele
maal verkeerd en dat de verhoogde ven
nootschapsbelasting gedeeltelijk zal ge
handhaafd worden achtte hij in strijd met
het „een man een man. een woord een
woord".
De heer Weiter wees op de noodzaak
10.00 Gi
1.00 Voor de
s 12.03 Proi
deken 11.40 Gram. 12.0'
de-orkest en solist
ilnbouwmededellngei
land) 12.5
Voor de vrou'
3.30 Kamermuziek 4.00
Voor de jeugd 5.15 Kin<
1.20 Pianoduo 1.45
im. 3.00 Schoolradio
Voor de zieken 5.00
srkoor 5.40 Plano-
ischap en leven",
rgel 6.30 „En nu
ding; Verklaring en toelicht
genomen: 1. de rehabilitatie-
Indische oorlogsslachtoffers
Israel; 2. (7.20) emlgratiep
door de heer E.
al radio VPRO;
■gen wij ding V
10.40 Orgelconcert 11.00 Vo<
11.20 Giam. AVRO: 12.00 Metropoli
I.10_ Gram. m
10*20 Voor da <fe
12.30 Land-
tededelingen 12.48
Nieuws 1.15 Mededelingen of
Lichte muziek 2.00 Voordracht
muziek 2.50 Gev. programma af;
Orgelspel 4.30 Voor de kinderen foo
uo 5.20 Muzikale causerie 6.00
i Actualiteiten 6.20 Dansmuziek 1
rijd voor meer welvaart", caus. •e)
kinderen 7.10 Meisjeskoor VPRO; ge
lerichtenVoo "Nieuws*8* 5° Boek- V.
VARA: 9.00 „La Favorlta",
tenlands weekoverzicht
VPRO: 10,40 „Vandaag", c
wijding VARA; 11.00 Niei
Luchtmachtka
in 9.20 PolitieV
tel 10.10 „De chi
10.25 Kar
8.20
1.00 Nieuws 11.15—12.00 Gramofoomnuziek
Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nieuw
r 10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.30 Gram. 8.0
•iieuws 8.18 Gram. 8.45 Voor de huisvrouv
D.D.D-
(in verband met de loonsverhoging-prijs
verhoging) de export gaande te houden,
wenste de kwestie-Nieuw-Guinea niet in
de Verenigde Naties behandeld te zien.
had graag een geschledbeschrijving over
de laatste tien jaar van Indonesië en was
blij, dat de E.D.G. onder de tafel was
gewerkt.
Van communistische zijde spraken de
heren Paul de Groot en Gortzak. Eerst
genoemde riep op tot eenheid tegen
Rome, laatstgenoemde wilde niet een on
verplichte maar een verplichte loons
verhoging van minstens zes procent, een
prijzenstop en spoedige verhoging van
de pensioenen en sociale uitkeringen.
De K.V.P. stuurde ook nog een tweede
man in de strijd: dr De Kort, die be
toogde, dat het tijd wordt, dat de c
heid leiding gaat geven aan de positieve
vorm van de bezitsvorming.
Vanmiddag was het woord aan de rege
ring, bij monde van dr Drees. de minis-
(Auuertentie)
IVOROL: De Tandpasta van standing
53.
(Advertentie)
Maagklachten
Tob toch niet langer. NeemX£\qoSÏ
fensieinspanning tydelyk verhoogde
vennootschapsbelasting gedeeltelijk
staat te worden gehandhaafd had
niet de onverdeelde instemming: wij
zouden willen zeggen, het tegen
deel. De regering zal met zware ar
gumenten moeten komen om dit
voorstel er door te krijgen. De huur
verhoging had de instemming van
allen, met uitzondering van de com
munisten. Maar van afroming ei
vorming van een huuregalisatiefonds
wilden alleen de socialisten weten
Op dit binnenlandse terrein ligt
kan worden. Dat de wegens de de-1 dus nog wel enige conflictstof.
„Er was er een in een tint, die gewoonweg nemels
was, bronskleurig, het midden houdend tussen goud
en rood. Ik zou wel een fluwelen japon willen hebben
in precies die kleur en ga proberen er een te vinden".
„Voor Prexy's diner?" vroeg Woodley. terwijl hij de
boter op de tafel zette.
„Ja, als ik die tint kan vindenKeziah, je zou de
tentoonstelling prachtig gevonden hebben. Je zou er
rkelijk heen moeten gaarr voor het afgelopen is.
Misschien ln de morgen, dan is het niet zo druk. Die
enmassa vermoeit je ontzaggelijkDaarom
heb ik ie vanmiddag niet gevraagd met ons mee te
gaan. Maar Je kunt een taxi nemen en er net zo lang
blijven als je wilt."
Keziah keek neer op het mes. waarmee zij de per
ken aan stukjes sneed. Haar gezicht leek plotseling
smaller en niet meer stralend. De woorden „Ik haat
haar" namen in haar gedachten duidelijke vormen
Het schokte haar en zij probeerde hen te onder
drukken Zij was er altijd in geslaagd een zekere vorm
plezier te fingeren over de tactloze wijze waarop
haar moeder pretendeerde zich bezorgd te maken over
haar amusement. Haar moeder had zich daar nooit
bemoeit, behalve als zij andere mensen wilde
tonen hoe lief zij wel was. Maar. zo had zi1 altijd tegen
ichzelf gezegd, zij interesseerde zich niet voor de
ormen van amusement die haar moede? aantrokken,
•at deed het er dus toe? Alleen, als moeder anders
•as geweest dan had haar vader haar niet op zo'n
vreemde manier hoeven aan te kijken op de trap
als haar moeder werkelijk iets om hen beiden had ge
geven.
„Misschien ga Ik nog." zei zij toen heel kalm.
Het Is niet eenvoudig om waar te zijn. Het ls hele
maal niet eenvoudig, dacht zij. Ik vraag me af hoe
het kant
HOOFDSTUK XIII
i net kleine kamertje in de kerk keek Paul om zich
n en voelde zich verheugd Hij had er aan gedaan
hij voorlopig kon doen. Hij raakte de tafel aan
om te voelen of de verf droog was en zette er daarna
een inktpot op en een doos postpapier.
Ik-moet eigenlijk nog een stoel hebben, voor het
geval iemand me hier komt opzoeken, dacht hij met
zelfspot. Maar voor het ogenblik was hij blij dat hij
naar één stoel had. Dit was zijn eigen kamer, een
soort toevluchtsoord. Voor wat? HU ontweek het ant
woord, terwijl hij zich zonder verdere vragen verheug
de in het bezit van dit kamertje. De boeken van Dr
Ficke, die op de planken stonden, interesseerden hem
hier niet meer dan zij thuis hadden gedaan, behalve
dat zij zich hier in de schaduw bevonden en bijna ver
geten konden worden. De oude matten en de oude
NF.I.IA GARDNER WHITE
tafel die hij ln de kelder van de kerk had gevonden
zagen er niet zo slecht meer uit nu zij waren schoon
gemaakt en de tafel bovendien geverfd. En hij hield
van de verschoten blauwe gordijnen die voor de in
lood gevatte ruiten hingen. Lang geleden hadden zij in
Caroline'» kamer gehangen, toen zij nog studeerde.
Hij ging zitten en wenste een ogenblik dat Caroline
•innen zou komen om de kamer te bewonderen. Het
was haar idea geweest.
„Als Je niet van plan bent om Dr Ficke s studeer
kamer te gebruiken. lijkF het me dwaas al die boeken
hier te houden," had zij gezegd ,,Op de planken tou-
den we een massa bloemen en planten kunnen zetten
Is er ge»n plaats in de kerk? Je zou een kantoortje
cunnen inrichten, waar de mensen Je op bepaalde uren
zouden kunnen vinden
Zijn nieuwe „kantoor" was niet erg licht en slechts
spaarzaam gemeubileerd, doch rustig en afgelegen.
Misschien zou hij hier aan zijn preken kunnen wer
ken of misschien zelfs aan zijn Leven van Christus.
Hij betwijfelde of veel mensen bij hem zouden komen
voor steun De mensen die de Grote Kerk bezochten
zagen eruit alsof zij hun eigen levens uitstekend kon-
len leiden. Vanuit het venster kon hij een rij rose
heesters zien, die bijna even groot waren als bomen.
Hoewel het reeds October was droegen zij nog bloe
sems. Ik zou graag plantkunde willen studeren, dacht
hij. Misschien kan ik hier een plantkundeboek neer
leggen en er elke dag een poosje in studeren. Er zijn
zoveel dingen die ik zou willen weten.
Hij begon tp .denken aan de bloemen die hij kende,
aan de exotische namen van de wilde bloemen d.e hij
had geplukt op de heuvels waar hij opgegroeid was.
Zou je een ander mens geworden zijn als je andere
bloemen had gekend? Veronderstel eens dat je op
groeide tussen cactussen? Of edelweiss? Of de gera
niums van Californlëë? Cair.elias en jasmijn? Zou j<
een losbandige en verkwistende natuur krijgen als je
tussen losbandig en welig groeiende bloemen leefde?
Zou je zorgvuldig en langzaam van aard zijn als de
bloemen die je kende voor hun bestaan moesten vech-
Plotseling schrik hij op uit zijn gemijmer door eer
zacht gefluit in het Zondagschoollokaal. Petersen kot
het niet zijn, hij was te stuurs om te fluiten en vooral:
„Boterbloempje noemt men mij".
Vlugge voetstappen klonk ln het lokaal en toei
„O. hallo. Dit ls dus het oudbobetje."
„Het wét?" vroeg Pau. „Kom binnen. Dan haal ik
„Hoeft niet Ik ga wel op de vensterbank zittei
Dat woord heb ik al een hele tijd willen gebruiken,
naar ik kon nooit de juiste gelegenheid vinden Of
liever gezegd, ik kon nooit de juiste persoon vinden
om het aan toe te vertrouwen."
Hij ging op de brede stenen vensterbank zitten
schopte met zijn lange benen tegen de muur. Zo zag
Paul hem voor het eerst staande in de deuropening
tegen een acht«rgrond van schaduwen, daarna zittende
op de vensterbank tegen het licht v»n de herfstige
middag. De jonge Gabrieël Ficke. met zijn blond
lend haar en het innemende, te wijze gelaat.
it 8.35 Film t.g.v. 35-jarig bestaan van de 1
.M. 9.00 Interview 9.10 Instrumentaal
tet 9.55 Einde.
ngeland. BBC Home Service. 330 m. 12.00
r de scholen 100 Gram. 1.25 Gev. pro-
mma 2.00 Nieuws 2.10 Hoorspel 2.40 Piano-
1 3.00 Voor de scholen 4.00 Hoorspel 4.30
:estconcert 5.45 Voordracht 6.00 Voor de
deren 7.00 Nieuws 7.15 Sport 7.30 Gram.
Klankbeeld f"
nma 10.00 Niei
1.15 Causerie 1
12.30 Orkes
Schots orkest 2.45 Voor de kinderen 3.00
s vrouw 4.00 Dansmuziek 4.45 Gev.
5.15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Orgel
spel 6.00 Gev. muziek 6 30 Orkestconcert 7.15
club 7.45 Hoorspel 8.00 Nieuws en
tl 8.24 Sport 8.30 Gev. programma 9.15
ie 10.00 Militair orkest 11.15 Causerie
11.50 Lichte muziek 0.05 Voordracht 0.20
"ansmuziek 0 50—1.00 Nieuw».
NWDR. 309 m. 12.00 Amusementsmuziek
00 Nieuws 1.10 Omroeporkest en sol. 2,15
•k 4.00 Kamermuziek 5.00
c 8.15 „Joseph", oper
,02 „II Trovatore", opera '0.45 Gram. 11.00
tecital 11.45—12.00 Nieuw».
Brussel. 324 m. 12.00 Orkestconcert 12.34
ïram. (12.50 Koersen) 1.00 Nieuws 1.15 Gram,
2.00 Schoolradio 3.15 Gram. 4.00 Koersen 4.02
i. 5.00 Nieuws 5.10 Lichte muziek 6.00
l. 6.20 Orgelcc
ert 10.00 Ni«
t 10.30 Gran
ussel. 484 n
ws 10.15 Int. radio-
10.55—11.00 Nieuws. j.
12.00 Gev. muziek 1.001—,
uram. 4 05 Gev. muziek 5.00 py
Gram. 5.30 Pianorecital 7.15«e<S<
Nieuws 8.00 Gev. muziek 9.45 ie
Jicuws 10.15 Parijs bij nacht 10.454je
Uitzending i
/eek-*
Invulraadsel
Achter elk cijfer worden steeds 2 om- Bu
schreven woorden ingevuld. De eerst»
letter van het tweede woord ls tevens de g:
laatste letter van het eerste woord. Bijl
goede oplossing vormen deze letters van)r
boven naar beneden gelezen een muzi ek-Bru
instrument.
1 Verzamelboek, grote hoeveelheid, JP
smeersel, ternauwernood, 3 kei, kle ur-Chr
ling, 4 voedsel, hoeveelheid, 5 kiekje, mu-'«
ziekinstrument, 6 metaal, lichaamsge-to i
stalte, 7 zeer mooi, tussen, 8 stuk geschut,"
nimmer. 9 troep, bovenaards wezen. (Q 1
Oplossing vorige puzzle
Horizontaal: 1 Mr, 3 doos, 5 mal, 6 muf*eei
8 vorm, 9 plug. 11 melk, 14 prul, 16 sar,'*
18 s
19 t.t.
Verticaal: 1 Molm, 2 romp, 3 dar, 4 sul,fero
5 moes. 7 fuut, 8 V.M., 10 gl, 12 las, I3|ja.
krot, 14 pret, 15 ros.
