m
HAMBURG:
SIR WINSTON CHURCHILL
Het leven van
ZONDAGSBLAD 2 OCTOBER 1954
Nieuwe gezichten
hebben we 'weer eens twee (va
rubriek) nieuwe problemisten inge
schakeld.
Een hele bekende is de Maasstede
ling Konines, Limburger van origine,
die er steeds naar streeft zyn verlichte
ideeën in op partijstanden gelijkende
problemen te verwerken, hetgeen hem
meestal uitstekend gelukt. Men lette in
dit verband speciaal op no. 237, een
lokzet, die echter niet voor de wed-
loopt,
kond staat als een zeer geroutineerd
oplosser eri die sinds kort ook de
smaak van het componeren heeft beet
gekregen.
Met ééntje van Avid er bij zijn de
drie ladderopgaven van uitstekende
kwaliteit. Tot ae A-oplo<sers, die graag
iets buitengewoon moeilijks in de wed
strijd willen zien, zeggen we: nog even
geduld! We hebben namelijk nog een
paar flinke hersenkronkels bezorgen
de werkstukken van diverse auteurs in
portefeuille, maar eerst moet iedereen
weer een beetje op dreef zjjn.
Onze opgaven
Wit:12, 22, 25 28, 29, 32, 34. 39. 44
Wit: 32. 33. 37/39, 41. 44/46 48. 50,
(Vervolg van pag 5)
Dnevoudigdood vonnis
A deze afzonderlijke toespraken
richtte de baljuw zich tot alle drie
voor een laatste vermaning: ..Tenslotte
keer ik dan terug tot u allen, ongeluk
kige mensen. Heden is het uur geko
men, dat ik u openlijk bekend maak. dat
gij allen door uw rechters, na rijpen
rade zijt gecondemneerd. om met de
dood gestraft te worden. IJselijk voor
waar, moet deze schok (hoezeer reeds
lang vooruit gezien) u allen treffen! Het
denkbeeld: Vrijdag is het onze laatste
dag; wij moeten dan aan anderen ten
spiegel als misdadigers op een schavot
het leven eindigen, moet u zeer zwaar
Maar als gijlieden nagaat op de
tijd. die sedert uw gevangenneming u
gegeven is. en die u nog gegeven wordt
om u met God in Jezus Christus te ver.
zoenen, dan voorzeker hebt gij allen
nog een onwaardeerbaar voorrecht bo
ven hem, die gij een marteldood deed
sterven, zonder zelfs hem een uurtje
tot de voorbereiding voor de eeuwigheid
te gunnen. Gij hebt allen nog uw le
raars. die het aan geen troostreden
in uw jammervolle toestand zal ontbre
ken Wanhoop dan niet. stervelingen,
hoe ellendig gij ook uw toestand moogt
beschouwen er is nog een middel om
door waar berouw boetvaardiglijk tot
God te naderen. Ik geve ulieden d
flgfr; werP u "iet hen voor
aller liefderij-
de Genadetrc
ke Vader. Bidt; wij zullen met t„
u bidden, dat het God behagen mag.
uw tijdelijke straffe, welke wij hopen
dat hij met gelatenheid, in diep berouw
en met vol betrouwen op de Kruisver-
diensten van 's werelds Heiland Jezus
ondergaan zult, u allen tot verzoening
van zijn Goddelijke Wetten moogt er-
lengen. en daardoor eeuwig gelukkig
Nog vele vellen zijn in het rapport
over déie zaak gevuld met de uitvoe
rige vermelding van de eis. de conclu
sie en het vonnis, over de drie misda
digers uitgesproken. Daarin is echter aL
leen sprake van een zakelijke uiteen-
Horizontaal: 1. 't Is bitter, geen ei
meer in dit vaartuig; 3. Een dier be
staat in bon; 7. Ook de halve godin
bestaat; 9. Dit deel van de bijbel is
niet nieuw; 10. Zonder lokmiddel
ging; 14. Een zomervogel zonder
zien heeft meer pootjes; 16. Geef een
sein met de ketting; 19. Dit wapen
riekte, 22. Voor mij geen kar, zei
Noach; 24. Dit kleinigheidje werd ge
spannen; 26. Een reuze vis uit het
oesterVét; 27. De muzieknoot is klaar;
29. Deze zangvogel heeft het opstootje
achter de rug; 30. Op de wijze blijft
geen neger in de regen; 31. In de Muze
zit een knaagdiertje opgesloten.
Verticaal: 1. Een verschijning uit een
slopje: 2. Het water kan nie't in «Je
jaaglijn worden gegoten; 4. o.i. een
godin; 5. Al het water uit de alcohol
is krachtig; 6. Een Belgische stad urt
kopharen; 8. Deze bereking heeft
niets met sierlijke plantjes te maken;
11. Een kern van punt; 13. Voorgaand
wisse; 15.' Bovenstreek is moedwil; 17.
Een dier van een vrucht: 18. Uit gaten
komt een diender; 19. Dit dier is zon
der glans; 20. Deze stiervent kan een
Turk zijn: 21. Een radio-omroep uit
kleding; 22. Dit land is zonder heilige
stumper; 23. Een vaste laag bracht
deze vogel; 25. Zonder de gravin van
Holland is de Spaanse vloot behoeftig;
28. Een munt uit R.F.
Inzer/üngen per briefkaart uiterlijk
Donderdagmorgen a.s. aan het bureau
van dit blad. In de linkerbovenhoek
aan de adreszijde vermelden: „Puzzle-
oplossine". Er zijn drie prijzen; 1. f 5;
2. f 2 50 en 3. f 2.50.
Oplossing kruiswoordraadsel
25 September
Horizontaal: 2. Kalf; 6. Pro; 8.
Aker; 9. Rook; 10. Span; 11. Oom; 13.
P.S.; 14. Ballet; 17. Rats 18. Roe;'20.
Nop; 22. Odin; 24. Proton; 26. St.;
27. Bah; 28. Doze; 31. Toko; 32.
Leve; 34. Tin; 35. Stal.
Verticaal: 1. Zoom; 2. Ka; 3. Aks;
4. Lepel; 5. Fra; 6. Proper; 7. Roos;
12. Matador; 14. Ba; 15. L.S.; 16.
Ego; 17. Re; 19. Oor; 20. N.N.; 21.
Python; 22; O.T.; 23. In; 25. Opzet;
26. Saki; 27. Bots; 29. Els; 30. Eva;
33. El.
11), 16 gew. Een aardig eindspel,
maar het probleem is helaas bij-oplos
baar door 42—37, 16—11, 11x33, 46x26
en ook door 49—43. 16—11, 11x2, 2x16.
No. 229. (Pranger). Zwart: 8,9,11.13,
15. 17. 21, 29. 31. 36 Wit: 22. 23. 25.
28, 34. 38, 39, 41. 42. 47. Opl.: 23—18.
28—23. 38—33. 42—37, 47x38. 39—34.
33x4, (de zw. dam is nu verplicht naar
20 te slaan). 4x19 en wint door 1914
of 1924. Een oud matmotief, hier in
een mooie constructie bewerkt!
ardheld.
I n Rem
brandt. Jan Steen, Ruisdael. Holbein.
Cranach en van moderne meesters, in
het bijzonder doeken der Duitse roman
tische schilders.
Over het Heiligengelstfeld en langs
het geweldige monument van Bismarck
loopt de HelgolMnder Allee, die ons naar
de landingsbruggen van St. Pauli brengt,
waar wij de Elbe bereiken. Het uit
zicht op de haven blijft altijd boelend
en een tochtje door de haven is bijzon
der interessant. Wie Hamburg bezoekt,
verzuimt gewoonlijk niet een paar avond,
uren door te brengen in de amusements,
wijk St. Pauli. De Reeperbahn, de
voornaamste straat van deze buurt,
heeft veel van het eigenaardige van een
wereldhaven, maar herinnert u er ook
aan. dat Hamburg een moderne grote
stad la.
De straatweg langa de Elbe Is vaak
geroemd als een der mooiata wagen ter
wereld. Door een bloeiend groen land
schap bereikt men Blankenese, de Ham-
burgse voorstad met haar villa'» en
haar vissershuizen. En van de Süllberg.
welka zich boven de stroom verheft,
heeft men een mooi uitzicht over het
Nederduitse land.
Deze beide heren, die in vereniging
veel originele scheppingen het levens
licht deden aanschouwen zonden nl. in
1950 het volgende probleem in voor een
door B. Springer en Geo van Dam in
„Het Vizier" georganiseerde „notedop-
jes"-wedstrijd en dit werd bekroond met
een eervolle vermelding.
J. r. Tol en Th. v. Prooyen.
Zwart: 8, 14, 25, 36: dam op 26.
De sneltrein uit Zuid- en West-Duits-
land rijdt het laatste kwartier voor hij
Hamburg bereikt door het geweldige ha
vengebied en gedurende dit kwartier
krijgt de reiziger voor het eerst het ei
genaardige rhythme van deze stad te
bespeuren. Bij het verlaten van het sta
tion verrast hem het drukke verkeer.
Voor hem strekt zich de Mönckeberg-
strasse. een typische Hamburgse win
kelstraat. uit. Links ziet hij de spitse
koperen toren van de kerk van St. Pe
trus en in de verte het indrukwekkende
stadhuis.
De Rathausmarkt, het centrum van
de Hamburgse city. werd na een grote
brand in 1842 in zijn tegenwoordige vorm
aangelegd, naar het voorbeeld van het
Marcus-plein van Venetië. Hierdoor
komt het, dat dit plein en vooral de
arcades aan de zijkant iets zuidelijks
hebben. Door die arcades bereiken wij
de Jungfernstieg. d« grote promenade
van de stad.
De Binnenalster met zijn groen-blau-
we water ligt tussen de twee Lombards-
bruggen. De Buitenalster met zijn in
het groen gelegen woonwijken, sluit aan
de Binnenalster aan. De Jungferpstieg.
welke precies 421 meter lang Is. heeft
een geschiedenis van zeven eeuwen. Se
dert d« 18de eeuw ontmoeten vreemde-
haven- en industriestad
lingen en Hamburgers hier elkaar. Tus
sen de promenade en de Alster ligt het
Alsterpaviljoen. een van de bekendste
restauranis van Noord-Europa. Meer
dan 150 jaar geleden heeft hier een ge-
emigreerde Franse edelman een eerste
koffiehuis opgericht. Het werd door
steeds grotere en indrukwekkendere ge
bouwen vervangen. De vreemdeling
slentert verder over de Gfinsemarkt,
langs de zich in opbouw bevindende
nieuwe opera, naar het station Dammtor.
Vlak bij dit station ligt de universi
teit. welke ons er aan herinnert, dat
deze haven, en Industriestad ook een
culturele taak heeft te vervullen. De
Kunsthalle van Hamburg geniet trou-
Wit: 22 23, 26. 28. 31/33, 35. 38, 41/44.
Dit trio geldt voor de ladderwed
strijd. De opgave luidt voor alle drie:
wit begint en wint. Oplossingen binnen
Wit: 26. 32, 42/45.
Lokset
Voor dit extra vraagstuk is de opga
ve anders: wit begint en verlokt zwart
tot een foutieve zet (of reeks zetten),
waarna wit wint. Eindspel aangegeven.
Sympathie des geestes
Hoe onuitputtelyk het damspel ook
zijn moge, toch komt het af en toe wel
eens voor, dat verschillende auteurs on
geveer een zelfde probleem vervaardi
gen. in welk geval de eerste het natuur
lijk op zijn naam krijgt, tenzij de twee
de het betreffende idee op belangrijk be
tere wijze heeft weten te bewerken. Dan
worden de beide namen aan het latere
probleem verbonden.
Soms slaat een dergelijke sympathie
des geestes slechts op een onderdeel, zo
als b.v. het slotmotief.
Nu doet zich het grappige feit voor,
dat het verrassende slotidee van no. 227
<G. Avid Parijs) reeds het geesteskind
blijkt te Zijn van het Rotterdamse duo
J. v. Tol en Th. v. Prooyen.
Wit: 30. 37. 40, 42. 47; dam op 45.
De oplossing luidt: 4741 40—34,
'26x48 verplicht, want op 26x40 wint
wit door 45x42 en 4248; op 26x42 is
de winst 34x43 en 45x47», 34x43 enz als
no. 227. De beide Rottetrdammers zijn
dus tevens de mede-auteurs van Avid's
Tsprekenö was één en ander
de heer Avid niet bekend en is onze be
wondering voor de Parijzenaar er niet
minder om!
Correspondentie
G. K. U ziet het wel, de aanhouder
wxnt!
Correspondentie betreffende deze
rubriek aan de heer W. Jurg.
Jan Luykenlaan 12. Den Haag.
Oplossingen laatste
zomeropgaven
No. 226. (Arid). Zwart: 2,5,6.9,16.
18. 19. 24. 34. 40. Wit: 15, 17, 21 26. 27.
32. 38. 43. 49. 50. Opl.: 27—22, (18x27
gedw.). 38—33. 50—45. 43—39. 45x3.
(43—48 gedw.). 49-—13. 15—10, 3x7,
26—21, (1116), 2117 gew. Een be
kend klassiek motief, dat het op d$ze
ingenieuze wijze gebracht, nog uitste
kend doet!
No. 227 (Avid). Zwart 13. 14. 16/19,
23. 25; dam op 26. Wit: 27, 28, 30, 32,
34, 38, 42, 48; dam'op 45. Opl.: 27—21,
32x12, 12x23, (Het Kikkc-zetjc als in
leiding!), 48x39. 39—33. (nu komt de
verrassende slotfase, waarbij we de na
men v. Tol en v. Prooyen als mede
auteurs van dit probleem moeten ver
melden.) 34x43. (48x34), 45x20, 30
24! Slaat zwart i.pl.v. 48x34 b.v. 48x39
dan wint 4550, 50x25 253950 en
op de slag 25x34 eenvoudig 45x25 enz.
No. 228 (v. d. Boogaard). Zwart: 1,
8. 12, 17/19, 23. 26, 27. 31. 36. Wit: 6.
16, 21. 28. 32. 33. 42. 44. 46. 47, 49.
Opl.: 4641, 4943. 43—38, 4439,
42—37. 47x38. 16—11. 11x2, 2x11, (12—
18 gedw.). 11—50 <29—34 de enige),
5045, (34—39 of 45x7, 8—1. (7—
ZONDAGSBLAD 2 OCTOBER 1954
3
DE oorlog werd door de geallieerden
gewonnen. Op het elfde uur van de
elfde dag van de elfde maand in het
jaar 1918 luidden de vredesklokken. Lon
den daverde van de feestvreugde en
in geweldige optochten trokken de tien
duizenden naar Downing Street om hul
de en dank te brengen aan de grote
oorlogsleider Lloyd George. Hij en de
Franse regeringsleider Georges Clemen-
ceau („de Tijger") waren de mannen,
die onverzettelijk hadden gevóchten voor
de onderwerping van het Duitse oorlogs
monster. De gevoelens van de massa,
die de straten van Londen vulde, wer
den zeer duidelijk vertolkt door de twee
leuzen, die onophoudelijk werden ge
hoord: ..Hang de keizer op!" en „Laat
de mof betalen!"
Winston Churchill heeft in een groot
werk de eerste wereldoorlog beschreven.
Dat hij er niet gerust op was, dat 1918
het einde van de vijfjarige worsteling
bracht, blijkt wel uit deze ontboeze
ming: „Is dit het einde? Moet het slechts
een hoofdstuk zijn in een wrede en zin
loze geschiedenis? Zal een nieuwe gene
ratie op haar beurt geofferd worden om
de zware rekening tussen Teutonen en
Galliërs te vereffenen? Zullen onze kin
deren opnieuw doodbloeden en verstom
men in verwoeste landen?"
Er zou een tijd komen, dat Churchill
opnieuw en in nog veel heftiger taal
zijn afschuw van het streven der „Teu
tonen" zou kenbaar maken...
Intussen wachtte hem een grote en
inspannende taak. Hij had er voor te
zorgen, dat de vijf millioen arbeiders,
die werkzaam waren geweest in de oor
logsindustrie, op andere wijze arbeid en
brood vonden.
Zoals na de twee wereldoorlog was ook
na de eerste de politieke toestand in En
geland zeer verward. Na de verkiezin
gen in 1923 werd de socialist Mac Do
nald opgedragen een regering te vor-
Aan de samenwerking tussen Lloyd
George en Churchill was voorlopig een
einde gekomen. Over de grote politieke
vraagstukken dachten zij lang niet een
der.' Meer dan eens werd een diepgaand
verschil van mening openbaar. Dat bleek
vooral ook weer na de oorlog, toen En-
gelands standpunt moest worden be
paald inzake de Russische kwestie.
VI. Drukke arbeid,
lange vacantie
Maar toch wisten deze twee 'grote
politieke figuren elkander steeds te waar
deren. Lloyd George wist wel wat hij
deed toen hij Winston in zijn oorlogs-ka-
binet opnam ook al werd daarover in de
pers een groot kabaal gemaakt. Als trou
we wapenbroeders hadden zij naast el
kander gestaan en dat de oorlog gewon
nen werd, was voor een niet gering deel
daaraan te danken.
Nu liepen hun wegen uiteen maar
zij scheidden als vrienden...
DE lezers van deze beknopte levens
schets zullen zich herinneren, dat Win
ston Churchill zijn politieke loopbaan
begon als afgevaardigde van de conser
vatieve partij. Niet lang daarna was hij
eandidaat der liberalen in het district
Manchester. En... in 1924 sloot hij zich
weer bij de conservatieven aan. Natuur
lijk heeft Winston over deze herhaalde
overgang heel wat moeten horen, ook
al zijn de politieke verhoudingen in En
geland heel anders dan in ons land. Zijn
biograaf Lewis Broad zegt hierover:
..Winston is een politiek realist, die de
wereld ziet in zwart en wit, zond.r grijze
overgangen. Volgens hem kwam de na
oorlogse politiek eenvoudig neei op een
conflict tussen socialisme en auti-socia-
lisme. En aangezien het socialisme in
zijn ogen slechts weinig minder verfoei
lijk was dan het venijn van het bolsje
wisme, beschouwde hij het als de plicht
van alle anti-socialisten om gezamenlijk
front te maken_ tegen het dreigende ge-
Na het kortstondige bewind van Mac
Donald werd Stanley Baldwin in 1924
Eerste Minister en hij besloot Churchill
in zijn kabinet op te nemen. Over het eer
ste onderhoud is een aardige, typerend
Engelse anecdote in omloop. „Ik kan -u
het kanselierschap aanbieden." zie Bald
win. „Van het hertogdom?" vroeg Win
ston in alle ernst. „Nee." antwoordde
Baldwin, „maar van de schatkist." Daar
mee was het onderhoud afgelopen en
Winston Spencer Churchill was „Chance-
lor of the Exchequer", hetwelk overgezet
zijnde betekent: minister van financien.
Toen deze benoeming bekend werd,
hielden vele vooraanstaande Britten hun
hart vast. Winston in een oorlogskabinet:
ja, dat was lang niet gek. Want hij was
nu eenmaal een geboren vechtjas. Maar
deze man aan het hoofd van Financiën?
Hij is toch veel te temperamentvol voor
een post, die een koel hoofd vraagt? Is
hij niet tc artistiek, te litterair aange
legd? Maar bovenal: is hij wel helemaal
een betrouwbaar conservatief?
Ondanks deze sombere voorspellingen
heeft Churchill het vijf jaar uitgehouden.
Het ligt buiten het besték van deze vluch
tige schetsen een.overzicht te geven van
zijn ministeriële werkzaamheid.
Philip Snowden, ook eens minister van
financiën, schreef over deze periode:
„Al wat Mr Churchill doet bezit een
zekere aantrekkelijkheid. Zijn energieke
opgewektheid is onblusbaar. Van een ze
kere Franse vorst placht men te zeggen,
dat niemand ooit zo onbezorgd een ko
ninkrijk verloor. Churchill was even vro
lijk onder-een begrotingstekort als wan
neer hij een overschot te verdelen had.."
Tn 1926 brak in Engeland een alge-
mene werkstaking uit. Ook de druk
kers gooiden het werk neer, zodat de
dagbladen niet konden uitkomen.
De oud-journalist Churchill wist een
middel om in dit gemis te voorzien. Hij
richtte de „British Gazette" op en be
lastte zich met het hoofdredacteurschap
Van het eerste nummer verschenen
230.000 exemplaren. Acht dagen later
kwam het laatste nummer uit met een
oplage van bijna 2Vz millioen. Dat was
precies een kolfje naar zijn hand.
Bij de verkiezingen van 1929 werden
de conservatieven verslagen. Van de 411
zetels behielden zij er slechts 260. Weer
werd Mac Donald Eerste Minister. En
voor de ..socialistenvreter" Churchill was
in zijn kabinet natuurlijk geen plaats.
Hij kreeg een langdurige vacantie,
maar hij verveelde zich geen ogenblik.
Op zijn landgoed in Kent ging hij schil
deren en schryven. En af en toe gaf
hij een nijdige snauw in de richting
van zijn politieke tegenstanders, die toen
in het Britse rijk de lakens uitdeelden...
„Hier wordt je hard vertroeteld"
Veertien dagen kampleven van jongens, die er een eer in steJen
onafhankelijk te zijn
a» uitnodiging van ds. H. de Boer
uit Den Haag belandde ik in het
kamp te Lage Mierde, dat vlak bij de
Belgische grens is gelegen.
Dit kamp, dat pas gesloten is en veer-
tien dagen heeft geduurd, was voor ge
heel of gedeeltelijk invalide jongens,
die er eens echt uit moesten zijn.
Nu ik dat woord Invalide heb neerge
schreven, moet ik op mijn tellen passen.
Ik bedoel hiermee, dat ik het wel uit
mijn hoofd (pen) zal laten iets meewa
rigs te gaan schrijven, of iets dat riekt
naar medelijden. Pas dan op! Ze zul
len je daar zien aankomen, die knapen
met hun lachende gezichten, hun ogen
vol levenslust.
Ik had juist enige uren in de trein
gezeten tegenover een paar slapende
valide reizigers, en als je dan in zo'n
kamp komt, dan werkt dat als een ver
frissend bad. Hoogstens durf ik dan ook
spreken van medeleven en van sym
pathie.
Het is daar in het barakkenkamp te
Lage Mierde die dagen een groot ge
zin geweest. Toen ik het zonnige ter
rein kwam opwandelen, zag ik een le
vendige afdruk van het gezegde, „de
lamme die de blinde leidt".
Ik ontmoette een lamme jongen in een
wagentje, dat hij door handkracht voort
bewoog. een blinde duwde het wagen
tje. en zo konden beiden een paax uur
op stap gaan.
Op mijn vraag naar de hoofdleider,
wezen zij mij naar een kantoortje. Na
de korte begroeting leidde ds. De Boer
mij over het terrein, in de slaapzalen,
de cantine, de kliniek enz. enz. en men
kan slechts eerbied en bewondering heb
ben voor het werk van de hoofdleider
en zijn staf. die <üt veertien volle da
gen geheel belangeloos doen.
Men werkt en men sport daar dat het
een lieve lust Is. Het is verbazingwek
kend zoals daar alles marcheert.
NK de rondgang zetten we on« neer
op het grote grasveld en vertelt ds
De Boer, die met hart en ziel voor de
jongens leeft enkele markante gevallen
van verbetering. Wat moet het tot dank
baarheid stemmen te mogen constateren
dat er gevallen zijn, die veel beter zijn
dan 2 of 3 Jaar geleden. Ja, want ds.
De Boer doet dit werk al het zesde
jaar
U moet eens zien als de groep een
excursie maakt. Tjonge, dat Is een ge
beurtenis. Dit Jaar, evenals verleden
jaar, zijn zij een dag de gasten van het
gemeentebestuur van Antwerpen ge
weest.
De hoofdleider is hun vader en vriend.
Ze kunnen met alles bij hem komen,
ook in het holst van de nacht.
Er heerst daar een typische geest. Ik
kan niet precies zeggen wat het is,
maar één ding frappeerde me sterk.
Er was daar een jongen, die heel moei
lijk ter been was. Langs wanden, stoe
len en tafels bewoog hij zich. steun zoe
kend. voort. Hij vroeg me of ik van
hem een foto wilde maken, waartoe ik
hem uitnodigde in de deuropening te
komen staan. Hij kwam daar, steun
zoekend aan een der posten en viel om.
languit op de vloer van de barak.
Mijn gezicht moet erg verschrikt ge
staan hebben, want de jongen op de
vloer begon hartelijk te lachen cn toen
hij zag, dat ik aanstalten maakte om
hem overeind te komen helpen, wees nij
mij met een veelzeggende blik in zijn
ogen af. Hij kwam zelf overeind.
Toen ik later met hem op het gras
veld nog wat babbelde, vroeg hij op
eens: „was u zo geschrokken?" Op
mijn „ja", zei hij: „Dat was niks loor.
Zo gaat het al die dagen hier. Ds. De
Boer en zijn helpers maken hier een
stuk zelfstandigheid van je. Ik zou het
zo willen noemen: thuis word je zacht
vertroeteld, hier word je hard vertroe
teld; 't laatste is beter. Je moet tegen
een stootje kunnen".
DIT is het werk van dominee De
Boer:'Opvoeden en nog eens opvoe
den. totdat je jezelf opvoedt.
Het lijkt hard, maar dat is het in
Weet u wat bij alle jongens sterk
naar voren komt: het verlangen om te
mogen werken. Want afhankelijk te
zijn van anderen vinden ze ver9chrikke.
lijk. Het is hem er om begonnen, na
verloop van tijd. wanneer dit maar
enigszins mogelijk is, zelf hun kostje te
Opeens zie ik, dat er ergens op het
grote veld een hindemiswedstrijd aan
Lange vacantie in Kent.
de gang is. De jongens moeten probe
ren met hun wagentje, zonder de hinder
nis aan te raken, binnen een bepaalde
tijd de eindstreep te nalen. Als c-r een
zonder iets aangeraakt te hebben bin
nenkomt. klinkt een luid hoerageroep.
't Is mijn tijd om heen te gaan. want
leden van de Wereld Radio Omroep
zijn gekomen om ds. De Boer iets over
zijn werk te laten vertellen.
Zo zag ik dit opvoedende kampwerk,
dat veertien dagen duurde en waar de
ze prachtjongens een heel jaar op teren.
De stichting ..Het vierde Prinsenkind",
waarvan dit werk uitgaat, verdient ons
aller dank en steun. V.
Driehonderd jaar geleden de eerste Joden in Amerika -Jk
DRIEHONDERD jaar geleden, om pre
cies te xijn op 12 September 1654,
landden 23 Nederlandse Joden, mannen,
vrouwen en kinderen te Nicuw-Amster-
darn, het huidige New York, de toen
malige Hollandse nederzetting van de
Westindische Compagnie, waar Pleter
Stuyvesant de acepter zwaaide. Ze wa
ren daar gebracht door een Frans schip,
dat se in volle zee had opgepikt omdat
ze op weg van de Nederlandse bezitting
In Brazilië naar Amsterdam waren
overvallen en beroofd door xqeschut-
Weinig zullen deze 23 Hollandse Jo
den. die alles wat ze nog bezaten aan
hadden, kunnen vermoeden, dat er drie
honderd jaar later in Amerika vijf mil
lioen Joden zouden wonen.
Deze vijf millioen en speciaal die uit
New York. hebben echter wel aan de
eerste vestiging van Joden uit Holland
in Amerika gedacht. In een dienst in de
grote synagoge te New York hebben ze
de feestelijke herdenking gehouden. Hier
bij was ook de Nederlandse regering
vertegenwoordigd door een harer diplo
maten. President Eisenhower, die niet
aanwezig kon zijn. zond een boodschap.
Wel waren vertegenwoordigers van de
staat en de stad New York en protes
tantse en r.k. organisaties aanwezig.
Ook de opperrabbijn van de Portugese
Joden in Nederland, de heer S. Rodri-
gues Pereira, woonde de plechtigheid
op uitnodiging van het herdenkingsco-
mité bij.
In Augustus heeft de voorzitter van
dit comité een bezoek gebracht aan de
minister-president dr. W. Drees, waar
bij hij de nadruk legde op het feit. dat
de eerste Joden die in Amerika voet aan
wal zetten. Hollanders waren. Dr. Is
rael Goldstein wenste namens de Ame
rikaanse Joden het Nederlandse volk
het beste en dankte het voor hetgeen zij
in de loop der jaren voor de Joden heb
ben gedaan.
Ter voorbereiding van de herdenking
heeft de Amerikaanse dr. I. S. Emma
nuel naspeuringen verricht in de archie
ven van de Joodse gemeente te Amster
dam. omtrent de herkomst van de eerste
Joodse immigranten. Hierbij werden
twee volkomen onbekende en nog nim
mer gepubliceerde verzoekschriften ont
dekt. waardoor vast is komen te staan,
dat de 23 Joden niet met open armen
werden ontvangen. Het oudste document
dateert van 1 Juni 1656 en is onderte
kend door Joodse kooplieden, die de he
ren van de Westindische Compagme
verzoeken. Pieter Stuyvesant opdracht
te geven de Joden te Nieuw-Amsterdam
burgerlijke en economische rechten te
verlenen. Het tweede document is van
December 1656 of begin 1857. Het ver
zoekt de autoriteiten van de gemeente
Amsterdam te willen intervenieren, op
dat de Joden in Nieuw-Amsterdam gods
dienstvrijheid krijgen. Dit verzoek ging
uit van de Joodse gemeente te Amstër-
