Pyr
rhus-overwinniiig van
Indonesië
Geen vlakke eenstemmigheid over
hoofdthema van de Wereldraad
Demonstratie van het werk
onder vluchtelingen
oor hom geen bazuinen!
Piszzïe J
2
MAANDAG 30 AUGUSTUS 1954
"TiE ONTBINDING van de Nederlands-Indonesische unie is in de finan-
ciële wereld tamelijk laconiek opgenomen. Zij, die de achtergrond van
het nationalisme onderkenden, hebben zich trouwens nooit aan de illusie
overgegeven dat het in November 1949 tot stand gekomen univerband,
waardoor Indië van het rijk der Nederlanden werd losgemaakt, tot een
verbetering van de economische en financiële betrekkingen tussen de beide
landen zou leiden.
En hetzelfde scepticisme, dat toen bij de nuchtere geesten overheerste,
is er ook thans, nu krachtens het protocol van de tussen Nederland en In
donesië gesloten overeenkomst voor de onderlinge verhouding een nieuwe
grondslag is gelegd als onafhankelijke en souvereine staten.
Praktisch was de bijzondere band tussen Nederland en Indonesië reeds
in 1949 doorgesneden, thans is ze ook formeel van de baan en wat er van
de aan het uniestatuut gehechte overeenkomsten is overgebleven, is slechts
van financieel-economische aard en deze zullen dan nog „in nader overleg
en in overeenstemming met ieders souvereiniteit" worden herzien. Het
betreft hier voornamelijk de bestaande Nederlandse rechten, concessies
en vergunningen, de transfer van verschillende betalingen naar Nederland
en de erkenning van de schuld, welke destijds door het voormalig Indië
was aangegaan.
T TIT DE NADERE TOELICHTING, welke de regering aan de kamers zal
geven, zal moeten blijken of en in hoeverre waarborgen zijn ver
kregen, dat aan de schending van de desbetreffende bepalingen een einde
zal komen en op een loyale uitvoering van de tot stand gekomen overeen
komst mag worden gerekend.
De ervaringen van de laatste tijd zijn immers zodanig, dat aan de inte
griteit van hen, die in Djakarta de scepter zwaaien, ernstig moet worden
getwijfeld en de indruk meer en meer wordt versterkt, dat in Indonesië
sinds de „bevrijding" een anti-Nederlandse politiek wordt gevolgd, waar
door de financiële en commerciële betrekkingen tussen beide landen voort
durend worden ondermijnd.
Ook ander buitenlands kapitaal en andere buitenlandse belangen worden
trouwens niet slechts door het vandalisme van een deel der bevolking
maar ook door regeringsmaatregelen in ernstige mate geschaad/
HFC) WORDT bijv. door een Engelse rubbermaatschappij, de Allied Su-
matra Plantatons, medegedeeld, dat de productiekosten tezamen met
allerlei Indonesische fiscale afpersingen 94 cents van elke roepiah opeisen,
zodat slechts 6 cents in aanmerking komt voor transfer uit Indonesië, ten
einde daaruit de Engelse belasting en een uitkering aan aandeelhouders
te verrichten.
Maar ook deze transfer wordt nog op allerlei manieren bemoeilijkt. De
onlangs ingestelde heffing van 66 2/3 procent op de dienstentransfer, welke
er op neerkomt, dat in feite niet meer dan 1/5, in sommige gevallen een
nog kleiner deel van de voor transfer beschikbare bedragen kan worder.
getransfereerd, wordt ook op de winsten der bedrijven toegepast, hetgeen
met de bepalingen van de transferovereenkomst in strijd is. Uit de mede
delingen, welke over het protocol zijn gedaan, valt niet te zien, dat hierin
verandering zal worden gebracht.
Voorts kan er aan worden herinnerd, dat de achterstallige uitlotinger,
van Indonesische gemeenteleningen weliswaar worden gehouden, maar dat
de uitbetaling telkens weer wordt uitgesteld.
Ook de rentebetaling op de obligaties van de Indonesische spoor- en
tramwegmaatschappijen wordt door 'n buiten elke verhouding staande ver-
bruiksvergoeding onmogelijk gemaakt. De recente discriminatie van d?
Nederlandse importhuizen, waarbij in de toekomst aan deze slechts 15 pet.
van de totale import zal worden toegewezen, is wel een sterk staaltje van
verkeerd begrepen nationalisme, verkeerd ook voor Indonesië, omdat' de
Indonesische importeurshuizen niet bij machte zjjn 70 pet. van de import
voor hun rekening te nemen, want ook de Chinese huizen zijn tot 15 pet.
beperkt.
Het is dan ook geen wonder, dat de Nederlandse handelmaatschappijen,
zo ze zich al niet uit Indonesië terugtrekken, hun nieuwe investeringen
meer en meer in andere gebieden plaatsen en dat de handel tussen Neder
land en Indonesië bijna van maand tot maand terugloopt. In 1951 bedroeg
het maandgemiddelde van de Nederlandse import uit Indonesië nog circa
f 63 millioen, thans circa f 30 millioen, terwijl de Nederlandse export naar
Indonesië van gemiddeld f 33 millioen per maand in 1951 en f 36 millioen
in 1952 tot circa f 20 millioen is verminderd.
TTET SPREEKT DAN OOK VANZELF, dat de economische en financiële
*-■* positie van Indonesië onder deze omstandigheden nog voortdurend
achteruitgaat.
In Februari van dit jaar heeft Sjaffroeddin, de gouverneur van de Bank
Indonesia, de alarmklok geluid met de mededeling, dat de gouddekking
van de circulatie, welke in Augustus 1953 nog 36 pet. bedroeg, tot 24.44 pet.
was gedaald. Een verbetering, zo zei hij, is alleen mogelijk door een
grotere productiviteit en een economische politiek, welke niét in strijd
is met de économische wetten.
De „zelfactiviteit" van de bevolking diende gelegenheid tot ontplooiing
te worden gegeven, ten einde het volk economisch weerbaar te maken
Die „zelfactiviteit" heeft zich echter in een verkeerde richting ontwikkeld
en de verwachting van Sjaffroeddin, dat een verdere daling van de goud
dekking zou kunnen worden voorkomen, is dan ook niet verwezenlijkt
Integendeel, het percentage is tot circa 20 gedaald, zodat de Monetaire
Raad van zijn bevoegdheid heeft moeten gebruik maken om het minimum
tot 15 pet. te verlagen, waarbij de bevolking dan wordt gerustgesteld met
de opmerking, dat een gouddekking niet meer dan een denkbeeldige waar
borg is.
Zij zou dit zijn, als de centrale bank in Indonesië over voldoende andere
volwaardige activa als tegenwaarde van de geldsomloop beschikte, maar
dit is niet tiet geval. En men kan dan ook slechts een verdere achteruit
gang van de financiële en economische positie van Indonesië constateren,
welke ook aan de wezenlijke waarde van de in het protocol gemaakte
overeenkomsten doet twijfelen.
F"R IS VOORLOPIG maar één lichtpunt in het verbreken van het unie-
■*-J verband tussen Nederland en het voormalig Nederlandsch-ïndië te
zien, namelijk het wegvallen van de formele en morele verplichting om
aan de 70 millioen inwoners van dit land redelijke bestaansvoorwaarden
te verschaffen.
In ongunstige jaren zou Indonesië ons milliarden kunnen kosten, ge
lijk ook in vroegere tijden aanzienlijke bedragen voor de economische op
bouw van Nederlandsch-Indië moesten worden uitgetrokken.
Onze nationale eer zou ons zeker tot een krachtige huloverlening heb
ben genoopt. Indonesië zal daarop thans echter niet meer kunnen rekenen
en dat dit door de thans leidende figuren aldaar niet wordt ingezien, is
misschien wel het beste bewijs van de verbinding die aan elke revolutie
inhaerent is.
Het in Djakarta zo toegejuichte protocol is dan ook niet meer dan een
Pyrrhus-överwinning.
Internationaal gesprek in Evanston. Van links naar rechts dominee
Peter Kwei Dagadoe van de Goudkust (West-Afrika) in zijn bonte
gewaad, dr G. L. Patijn uit Nederland en de Noorse Lutherse bisschop
Eiwind Berggrav.
In het hart van „Evanston"
j
Europese denkwijze staat ver af van
practische visie der Amerikanen
Evanston, 23 Augustus.
De tweede Assemblée van de Wereldraad van Kerken is vandaag in het
hart van haar zestiendaagse samenzijn te Evanston aangeland. De zes
honderd gedelegeerden en evenveel bezoekers, omringd door een nog groter
aantal journalisten, hebben hun eerste week goed besteed in een degelijke j <wivw
voorbereiding van het eigenlijke werk, dat vandaag in da sectievergade-1 met hct lecfl en de wanhoop
ringen is aangevangen. Zoals ieder, die in een vreemde omgeving te land'
komt, moest ook de Assemblée zich de eerste dagen een weg zoeken en
vertrouwd raken met dit mengelmoes van volkeren der gehele aarde. Het
Engels mag in de zittingen de voertaal zijn, zij het met uitnemende gelijk
tijdige vertaling in het Duits en Frans, daarbuiten op de brede wandel
paden van Evanston kan men de vreemdste, volstrekt onverstaanbare talen
vernemen. Want gemakkelijk kan men binnen twee minuten een neger
bisschop van de Goudkust in Afrika, een predikant uit Hongkong, een
Grieks-Orthodoxe priester uit Syrië en een jeugdafgevaardigde uit Spanje
tegenkomen.
wereld als getuige van Christus kenmer
ken. Zij laat zich isoleren in een preuts
Nieuws uii Evanston
„Onenigheid lussen de Keiken is voornaamste schuldige
voor huidige spanningen in de wereld"
Het departement voor vluchtelingen
hulp en onderlinge kerkelijke hulpver
lening heeft in Evanston zijn werk over
de afgelopen zes jaren gedemonstreerd
Men had een dramatisch documentair
spel ingestudeerd, dat in pakkende scè
nes een beeld gaf van het lijden der
vluchtelingen van Europa tot Korea en
van Hongkong tot het heilige land. De
titel „Aan de wateren van Babylon" her
innerde aan de 137ste Psalm, waarin de
Joden hun ballingschap in Babyion be
treuren.
In diverse tinten grijs gekleed, beeld
den de ruim vijftig spelers het leed, de
uitzichtloosheid en de wanhoop van de
dakloze, de statenloze en ontheemde uit,
soms hun bewegingen met felle spreek
koren onderstrepend. De displaced per
sons hebben hun idealen en verwachting
van deze wereld verloren in de harde lij
denswegen. die zij hebben afgelegd. Zfc
geloven niet meer in een wereld, die
door mensen gemaakt en geregeerd
wordt, zij verwachten nog slechts heil
een door God geleide en gerege(
Het spel sprak in een massaal spreek
koor aan het slot uit, dat dit hulpwerk
de taak van het ogenblik is voor de Kerk
in de huidige wereld. Het evangelie
vraagt niet slechts om hoorders, maai
om daders van het Woord.
De Noorse bisschop Eivind Berggrav
verklaarde, dat onenigheid tussen de
l!!lii;ili:i!l!lllil!lillill!!l!!lll.
Kerken de „voornaamste schuldige" Is
voor de huidige spanningen in de wereld,
en zeide om.: „Als er enig gebied is.
waar de Kerken haar saamhorigheid met
de wereld moeten bekennen, zal dat zijn
in het delen van de schuld voor het
scheppen van spanningen onder de men
sen".
„Wij leven niet langer in het tijdperk
van godsdienstoorlogen", aldus spreker.
Naar zijn mening is er sinds zeer korte
tüd een nieuw woord in zwang, nl. het
woord „apartheid", d.w.;
verre houdt van broederschap ten einde
het ontstaan van spanningen te voorko
men". In dit verband vroeg bisschop
Berggrav zich af, of „niet vele
Kerken toorn, soms ook vrees koesteren
tegenover de Christus van Rome. En
er niet slechts zeer, zeer zelden sprake
van een weinig eerbied, om niet te spre
ken van een gevoel van naastenliefde?"
De 33-jarige mevrouw Rena Karefa-
Smart, kerkelijk werkster en echtgenote
van een arts in Brits-West-Afrika. lever-
Beroepingswerk
Ned. Hcrv. kerk
Beroepen: te Hoogeveen (2 vac.) dr J.
W. Beerenkamp te Groningen en A. E."
Kolkert te 's-Gravenmoer.
Bedankt voor Wadüinxveen K. v. <L
Po! ie Veenenriaal.
Benoemd tot vic. te Kollum J. Jansen,
cand. te Ar.gerlo (Geld.).
Geref. kerken
Aangenomen naar Rutten (N O PW.
B'Iaaken. cand. te Zwolle, die bedankte
Hemelum en voor Lemele-Leme-
lerveld.
Oud-Geref. gemeenten
Bedankt voor Rijssen W. v. Dijk te
Doetinchem.
^nniiiiiini'iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniHiiniHiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ook in Engeland gebeden
voor de oogst
In de Britse Kerken is Vrijdag gebe-
en voor een dringend noodzakelijk zon
nig weekeinde om de oogst te kunnen
binnenhalen.
Academische examens
GRONINGEN. 23 Aug. Geslaagd voor
md psychologie: mej S G van der Veen te
Winschoten (cum laude).
bij tot spanningen in de samenleving
tropisch Afrika door het verschil tussen
de christelijke belijdenis en de toepassing
daarvan in de practijk.
Het congres raadt de Kerken aan zich
uit haar „isolatie en introversie" los ie
maken en de moderne publiciteitsmidde-
len te gebruiken om de wereld het Evan
gelie te brengen. Er wordt een beroep op
de Kerken gedaan „hartstochtelijk te
streven" naar eenheid en samenwerking
nieuwe methoden worden
vragen van deze tijd ingaat, dan heeft degevon(jen om het volk te bereiken
schrijnende weergave van de nood der po- j werkplaatsen, scholen, ziekenhuizen
litieke vluchtelingen en ontheemden, die fabrieken.
Zondagavond op het brede podium van
de Mc Caw Hall werd uitgebeeld, hem
zonder twijfel uit zijn rustig evenwicht
gebracht. Meer dan enig diepgaand rap
port of statistiek had kunnen doen, werd
de volle zaal met 15.000 mensen gecon-
De plechtige openingsdienst in de First
Methodist Church met de boeiende op
tocht van al deze kerkelijke hoogwaardig
heidsbekleders in hun kleurige gewaden
bracht toch al terstond enige eenheid in
de bonte gemeente, die samen zong en
samen haar geloof beleed en het Onze
Vader bad in vele talen. De avond van
die dag werd in het enorme stadion van
Chicago een „Festival of Faith" opge
voerd voor een saamgestroomde menigte
130.000 mensen. Meer dan 4000 mede
werkers beeldden de gang van de Bijbel
se Boodschap in Schepping, Verlossing
en Voleinding op aangrijpende wijze uit,
telkens onderbroken door de menigte,
meer gemeente dan publiek, die zich
enigde in schuldbelijdenis, gebed
lofzang.
Dit spectaculaire begin werd gevolgd
door een week van ernstig werk. Tal
commissies op het veelzijdig terrein
actie in de Wereldraad, togen aan de ar
beid. 's Morgens en 's middags luisterden
de afgevaardigden in de grote Mc Caw
Hall naar prominente figuren uit de ge
hele wereld, die de taak en de houding
der Kerk in de huidige wereld belichtten
Diepgaand werd het grote thema vat
de conferentie: Jezus Christus de Hoop
der wereld, ontvouwd en, naar duidelijk
bleek van verschillende zijden benaderd
en bezien.
Verschillen
Het stond van tevorên vast,
dit opzicht geen vlakke eenstemmigheid
zou heersen. De Europese denkwijze, sterk
de nadruk leggend op de uiteindelijke
komst van het Koninkrijk Gods hij de
wederkomst van Christus en daardoor op
de voorlopigheid van alle menselijk stre-
naar de gerechtigheid, staat ver a.
de veel eenvoudiger, practisch ge
richte visie der Amerikanen, die sterk le
ven onder de indruk van de bede uit het
Onze Vader: Uw wil geschiede, gelijk in
de hemel alzo ook op de aarde. Wellicht is
het echter juist nodig, dat de spanning
beide gedachten een levend ele
ment blijft vormen in het geloof en het
werk der gemeente. Zij zal dan bewaard
worden voor onderschatting zowel als
overschatting van de daadkracht des
geloofs.
Met onverbloemde woorden heeft ds
D. T. Niles van Ceylon de Assemblée ge-
op de tekorten, die de Kerk in de
zwijgen, waar zij voor haar Heer
uitkomen. Zij heeft bovendien te weinig
kenmerkends als gemeente van Christus,,
te vaag zijn haar omtrekken, zij vervloeit j nauwelijks
gemakkelijk met haar omgeving. Het ziet
ÉÉN DING'NEEM SwiNG?/
W,J'HET WERELDBEfAAMDÉ MTSJEl
unno VLUG. VOORDELIG CN ZELDZAAM ZACKT SCHEREN
Cel-biologisch onderzoek
vereist centrum
Op het internationaal congres voor
photo-biologie vorige week in het In
stituut voor de Tropen te Amsterdam ge
houden is Zaterdag in de plenaire
slotzitting met algemene stemmen eer
resolutie aangenomen, waarin de stich-
tine van een internationaal centrum voor
cel-biologisch onderzoek wordt aanbevo
len Bij deze stichting behoort tevens te
zijn inbegrepen de studie van het fun
damentele mechanisme van de werking
var. straling op levende cel en organis
me Deze aldus te verkrijgen coördinatie
aldus de resolutie zou een maxi
mum aan doelmatigheid opleveren van
de wetenschappelijke en financiële hulp
bronnen.
De gedelegeerden namen deze resolu
tie aan in de overtuiging, dat het voor
verdere vorderingen in de photo-biolo-
gie var het hoocste belang is dat funda-
men'eel cel-biologisch onderzoek mcei
en meer wordt gestimuleerd.
Morgen eindigt de Assem
blée van de Wereldraad van
Kerken in Evanston. Evenals
de vorige, week plaatsen wij
heden een samenvattend over
zicht, ditmaal van de hand van
ds G. P. Klijn, perspredikant
der Ned. Hervormde Kerk, die
de vergaderingen meemaakt.
Onde rwijsb eno emingen
tot hoofd der School
Bijbel te Dwingeloo. J. L. Bijstcrveld te
Kollum- tot onderwijzer(es) Chr. school op
G.G te' Herkingen. mej. A. Kuyt te Krab-
bendijke; Chr. Nat. school te Oosterwolde.
mej. N. M. van Laar te Wekerom; Chr.
B.L.O.-school te Franeker, mej. J. van
Oostijen te Wolvega.
EXAMEN NIJVERHEIDSONDERWIJS
DEN HAAG. 28 Aug. Voor de akte N
III (bouwkundig tekenent zijn geslaagd. i
van der Meys, Haarlem; H G M van
fort, Nijmegen: J Plomp, Amersfoort;
toter. Coevorden; G M Suykerbuyk.
»ndaal* J L Verbeu. Gouda; L Zand-
stra. Alphen a. d. Run; H Zijlstra. Dokkum.
Beroep op de weield
T\E Wereldraad heeft een beroep gedaan
op de wereld, waarin, o.m. wordt
verklaard dat het verbod
pens voor massavernietiging, waaronder
atoom- en waterstofbommen, noodzake
lijk is om een ramp te voorkomen Op de
naleving zou internationale controle
moeten worden uitgeoefend. Alle andere
wapens zouden drastisch beperkt moeten
worden. De vrede zou onmogelijk zijn
zolang de bewapeningswedloop zou
voortduren en landen nog zouden trach
ten hun macht uit te breiden, met geweld
of dreiging met geweld. De regeringen
en volkeren zouden met elkaar moeten
blijven spreken om wrok en haat te
vermijden. Zij zouden middelen moeten
blijven zoeken om een einde te maken
aan vrees en wantrouwen. Ook móeten
zij hun krachten wijden aan het bevre
digen van de normale behoeften van de
burgers van hun landen en zorgen voor
een behoorlijk bestaan voor armere en
economisch ten achter gebleven landen.
I De raad keurde een rapport over so-
,1e aangelegenheden goed, waarin
,rdt gezegd: „de Kerken moeten krach-
waarschuwen tegen de wijdverbreide
twrichting van het gezinsleven". Even-
aardig bestaan trachten
-rekken, meestal zonder enig uitzicht op
uit, dat de Assemblée zich' redding of hulp.
deze ernstige woorden ongezegd zal laten. Vijftig spelers in grauwe gewaden ciale aangelegenheden
voortreffelijke rede heeft de speelden de uit2ichtloosf»eia van dit grau-1
Nederlandse afgevaardigde dr C. L. Pa- we wereldleed aan de duizenden voor,
tijn als voorzitter van de sectie Sociale maar ook getuigden zg van het krachtige
Vragen de aandacht gevraagd (en ruim- werk, dat de Vvereldraad van Kerken in
zijn arbeid van Vluchtelingenzorg en on
derlinge hulpverlening onderneemt, van
Europa tot Korea en van Hongkong tot
het Heilige Land. Terecht heette het stuk
Aan de wateren van Babylon, in herinne
ring aan de 137ste Psalm, waarin de Jo
den hun ballingschap in den vreemde be-
schoots gekregen voor de taak der Ker
ken ten opzichte van de huidige maat
schappij. Haar dienst is niet minder dan
deze, dat zij de maatschappij beter leert
verstaan dan zij zichzelf verstaat en niet
opgaat in negatieve critiek op de zonden
tekorten der huidige moderne samen
leving, maar eerder deze aangrijpt als
mogelijkheden tot positieve actie op het
christelijk-sociale terrein.
Op gelijke wijze kwamen ook de inter
nationale vragen, de spanningen van ras-
en minderheden, en de kwesties rond-
het gewone gemeentelid in zijn dage
lijks beroep aan de orde.
Ter afwisseling hoorde en zag de As
semblée president Eisenhower, die een
uitnemende toespraak tot de afgevaardig
den richtte, waarin de president vurig
pleitte voor een door alle Kerken geleide
gebedsactie vcor een rechtvaardige er
rende wereldvrede. Ook dat bracht de
conferentie eens te meer met de voeten
op de begane grond.
Leed en wanhoop
Mocht deze of gene zich in al te theo
retische beschouwingen verliezen,
resolutie goedgekeurd.
schaffing van rassenscheiding of - dis
criminatie.
Dr Jozef Hromadka, professor aan de
Comeniusfaculteit te Praag, heeft gisteren
verklaard, dat de Kerk'boven politieke,
sociale of culturele verdeling njoet
De kerk mag niet toegeven aan de ver
leiding „God voor menselijke doeleinden
te gebruiken, voordeel te hebben van
wat wij religie noemen en een valse ze
kerheid te verwerven".
De strijd tussen Christus en anti-christ
werd in de Kerk uitgevochten tussen de
goddelijke oproep tot gehoorzaamheid en
trouw aan de ene kant en het verlangen
van het menselijke hart aan de andere
kant om de Kerk en de godsdienst voor
aardse doeleinden te gebruiken.
„Een goddeloze wereld is veel minder
gevaarlijk dan een heidens geworden
Kerk, waar Christus buiten staat".
Tijdens de toespraak van dr Hromadka
werd buiten een betoging gehouden door
personen, die zich vertegenwoordigers
noemden van Tsjechoslo waaksei .immi
granten in de Verenigde Staten. Op span
doeken werd verkondigd, dat de Tsjecho-
slowaakse theoloog een „verrader" is. j
De voorzitter van de conferentie, bis
schop Eivind Berggrav uitNoorwegen,
heeft later gezegd, dr Hromadka niet te
willen verdedigen, omdat hij het in vele
opzichten niet met hem eens is. Bisschop
Berggrav sprak échter als zijn overtui-
ging uit, dat de Tsjechoslo waakse theo-1
loog t
i Christus is.
Het is goed, dat telkens zulke flitsen
uit de harde wereldrealiteit in de be
sprekingen binnendringen. Te zeer wordt
eike kerkelijke vergadering bedreigd
door het gevaar zich in (op zichzelf juiste,
maar uiteindelijk vruchteloze) beschou
wingen te verliezen. Groot is daarvoor
hier de kans niet waar te zeer de jonge
en ongeduldige kerken van Azië oin dui
delijke antwoorden vragen en de nuch
tere Amerikanen hardnekkig informeren
naar de practische uitwerking der begin-
G. P. KLIJN.
De vereniging van leraren aan rijks
hogere burgerscholen zal Woensdag en
Donderdag aa. haar algemene vergade
ring houden in het Zendingscentruon te
Baarn.
7.20 Idem th>RO: 7.50 Dagopening
AVRO- 3 00 Nieuws 8.15 Gram. 9.00 Morgen
wijding 9,15 Geestelijke liedei
huisvrouw 9
lital 12.00 I
estclijke
35 Waterst. s.-hi
,1.00 V. d. zieker
7.30 Gram.
meded. 12 33 V. h. platteland 12.40 Pianospel
1.00 Nieuws 1.16 Mede. of gram. 1.20 Prome
nade ork. 2,00 Caus. over Amerika, met muz.
2 30 Gram 2 45 „Scheepswerf De Kroonprin-
cès" hoorsp 4.05 Wereldmuziekconcours te
Kerkrade 4.30 V d. jeugd 5.00 Instr. kwart.
5.20 Rep. en gram. 5 45 Europese zwemkam-
pioenschappen te Turijn 6.00 Nieuws 6.15
Pianospel 6.30 R.V.U.: Prof. dr C. A
Peursen: ..Phllosophie: i1
systeem". 7.00 Orgelconc
i Caus. 6.25 Spo:
7.35 Lichte
erjaz
:inning- tot
..Paris vous
.al program-
8.00 Nieuw
i H.K.H. 1
wi"so}ist.'8.55 „Gravin van Buren",
klankb 9.15 Vocaal dubbelkwart. 9.30
„Vrouwen uit het Huls van Ora
9.45 „Zo was het voor vijftig
klankb. 10.20 ,.H<
Koningin Wilhelmina-
10 30 Kon. Mil. Kapel 11.00
11.15' Gram, 1>1.56—12.00 Dagsluiting.
Hilversum II 298 m. KRO 7.00 Nieui
Gram. 7.16 Gym 7.30 Morgengebed
8.CO Niet
d. huisvroui
kleuters 10.15
d.' jeugd 1-1.00 V. d.
lit. ka-
15 Gram,
Lichtbak.
V d jeugd 5.43 Regeri-ngsultz.: Nederland
wereld- „Het Nederlandse bibhotheek-
en de wereld" door G. A. van Riems-
6 00 Lichte muz. 6.20 Sportpraatje 6.30
jeugd 6.52 Act. 7.00 Ni
7.15 Uit het Boek der Boe
(.00 Nationaal progr. Zie HiivdTSW"
Engeland BBC Home service 330 m. 12.00
Crlcketrcp. 1-2 25 V. d. arb 1-2 5o Weeroer.
1C0 Nieuws 1.10 Twintig vragen 1.40 Orgel
spel 1.55 Crickotuitsl. 2.00 Ork. conc. 3-00
4 30 Cricketuitsl.
bcr. 6.00 Nieuws
7.15 Geva'r. progr. 8.C0 klankb. 9 CO
s 9.15 Caus. 9.45 Hoorsp. lO.-la Caus.
10.25 Recital 11.00—11.03 Nieuws.
Light i
1-2.00 Dansmuz
1,45 V a. Kleuters a.w ^krieksfanZ;
fare 4 15 Mrs "Dale's Dagb'. 4.30 Orgelspel 5.00
mus muz. 5.45 Gram. 6.00 Dansmuz. 6.4a
Hoorspel 7.00 Nieuws 7.25 Sport 7.30 Verz..
progr 8.00 Hoorspel 3.30 Gram. 9.30 Quiz
10 00 Nieuws 10.15 Dansmuz. 11.05 Voordr.
LI.20 Dansmuz. 11.50—12.00 Nieuws.
DR 309 m. 12.00 Ork. cohc. 1.00 Nieuws
Drk. conc. 4.00 Lichte muz. 4.20 Orgel-
i CO Nieuws 5.45 Popula:
10.30 Gram. of
11.30 Gi
11 50 Als de ziele luistert 12.00 Angelus 12.03
Gram. (12.30—12.33 Land- en tuinb. meded.)
12 50 Europese Zwemkampioenschappei
Turijn 1.00 Niet
4.CO V. d. zieker
?t. 1.45 Gram. 2.00 Wereld-
rrkrade 2.30 Metropole
d. Jeugd. 3.30 B.
Ziekenlof 5.00
Chr. studenten te
Rotterdam
De Societas Studiosorum Reformatorum
Roterodamensis, een vereniging van Prot.
Chr. Studenten aan de Ned. economische
hogeschool te Rotterdam, stelt de aanko
mende studenten in de gelegenheid zich
tussen 7 en 15 September op de sociëteit
„Koinonia", Pieter de Hoochwcg 118 te
Rotterdam, aan te melden voor de groen
tijd, die van 15 tot 30 September duurt.
Voor inlichtingen kan men zich tot het
zelfde adres wenden.
Aankomende studenten, die lid wen
sen te worden van de Societas Studio
sorum Reformatorum, afdeling Delft,
kunnen zich voor opgave als adspirant-
lid of ter verkrijging van inlichtingen
wenden tot de Novitiaatscommissie op
3. 2 en 6 September as. in de sociëteit
De Koornbeurs. Voldersgracht 1. Delft
De groentijd vangt aan O" Maandag
6 September.
20.
,,Ik zal Burt vragen de keuken op te meten.
Hij is groter dan ik dacht. Ik weet echter niet
of we geld genoeg hebben. Maar anders moe
ten we maar een oogstbazar organiseren om het
bij elkaar te krijgen."
Toen zij weer in de zitkamer waren vroeg
mevrouw Brush: „Wanneer verwacht U Uw
man terug?"
„Dinsdag", antwoordde Caroline kortaf.
„Ik vermoed dat u nog niet weet of u over
geplaatst zal worden?"
Haat, even vlammend als die van Mildred,
laaide in Caroline Phillips op. „Neen. Waarom?"
vroeg zij beheerst en koel.
„O, ik dacht zo in verband met het linoleum
In zekere zin zou het dwaasheid zijn iets te ver
anderen als u hier blijft. U hebt alles precies
naar uw zin en het leggen van nieuw linoleum
maakt zo'n rommel. En nu dacht ik, dat als
hier een andere familie komt wonen, het bij
wijze van spreken tijdens de verhuizing kan ge
beuren."
„Ik weet nog van niets antwoordde Caroli-
„Als ik beter had kunnen lopen, zou ik naar
de Synode zijn gegaan om de benoemingen te
horen voorlezen. Jaren geleden placht ik dat al
tijd te doen, maar de laatste jaren heb ik mijn
handen te vol gehad met de kinderen en mijn
slechte gezondheid en zo... U zal wel in span
ning zitten, mevrouw Phillips?"
„In spanning?" vroeg Caroleine.
„Het lijkt mij dat dit de meest spannende tijd
van het jaar is voor de vrouw van een dominee
Maar dan, zoals ik al zei, u gedraagt u niet
als de vrouw van een dominee. Ik heb het altijd
jammer gevonden, mevrouw Phillips dat u er
niet voor voelde een bijbelcursus voor volwas
senen te geven Op die manier leert u uw pa
rochianen zoveel beter kennen. Mevrouw Sander
son gaf uitstekend les. Maar zij was niet sterk
en had nogal veel kinderen, zodat zij mij dik
wijls vroeg voor haar in te vallen. Maar het
I goede mens deed haar best."
„Ik vrees dat u niet gehouden zou hebben van
mijn manier van les geven", zei Caroline. „Een
ogenblikje, ik geloof dat het water kookt."
In de keuken stond zij jeen moment naar de
gele kopjes te staren, voor zij hen uit de kast
nam, de schoteltjes erbij zocht, de cake te voor
schijn haalde en de theepot vulde. De onver
draaglijke brutaliteit van dat mens, dat deed
alsof zij niet wist dat Paul overgeplaatst zou
worden en zich gedroeg alsof zij niet dag en
nacht gewroet had om hem weg te krijgen. En
dan nog op bezoek komen en thee drinken en
vriendelijkheid voorwenden. Het was teveel.
Zij droeg het theeblad naar binnen, zette het
op de tafel, schonk thee in en gaf ieder een
kopje.
„Ik zie dat u voldoende suiker hebt om cake
te bakken", zei mevrouw Brush. „Dat is meer
dan wij ons kunnen veroerloven, mevrouw Phil
lips."
„Wij gebruiken nooit suiker in onze koffie",
gaf Caroline ten antwoord. „En met een ge
wone cake kunnen we een hele tijd doen."
Zij was boos omdat zij de moeite had geno
men een verklaring te geven „Ik dacht dat u
rr.et uw groot gezin in een veel betere positie
verkeerde voor zover het de bonnen betreft Wij
zijn maar met ons tweeën, zei zij. En zij kon,
niet nalaten er aan toe te voegen: „En dan
krijgt u nog inmaaksuiker."
„Ja, maar dat hebben wij nodig voor pudding
en dergelijke dingen", zei mevrouw Brush vlug.
„De kinderen moeten zoveel pudding hebben.
Soms bakken wij nog wel eens iets, maar aan
een cake komen wij nooit toe. Mijn zoon denkt
dat cake geen cake is als er geen dikke laag
glacé op ligt en ik geloof dat hij gelijk heeft.
Dus bakken we er geen meer."
„Maar ongeveer zes keer per dag neemt u
vier scheppen in uw koffie", zei Mildred plotse
ling venijnig. Het kopje trilde in haar hand er
haar blauwe ogen schitterden boosaardig.
De donkere oogjes wiepen haar een snelle gif
tige blik toe.
„Zo Mildred, dat is het dus. Je gunt mij de
suiker in de koffie niet meer", klonk het verbol
gen uit de mond van mevrouw Brush. „Klein
zieligheid dus, maar waarschijnlijk mag ik niets
anders verwachten... Mevrouw Phillips, ik ben
een oude vrouw en in mijn eigen huis ben ik
niet meer gewenst. Ik heb nooit vermoed, dat
mij dat zou overkomen, doch het schijnt het lot
van oude mensen te zijn. Het dagelijks brood
wordt hun niet meer gegund.'
„Dat heeft Mildred niet gezegd." Caroline wil
de Mildred eigenlijk niet verdedigen, maar de
toon waarop mevrouw Brush sprak deed haar
partij kiezen. „Ze sprak over cake en waarom
u geen cake kunt bakken."
Mevrouw Brush liet een onaangenaam lachje
horen.
„Dat is een leugen", zei zij botweg. „Het
kleine beetje suiker dat ik in mijn koffie ge
bruik is geen beletsel voor het bakken van cake.
Ik moet koffie drinken voor mijn gezondheid,
maar als ik alles geweten had... Als u zelf kin
deren had, zou u kunnen begrijpen wat een on
dankbare taak het is hen op te voeden. Ik wil
niet zeggen dat mijn Ed niet alles geprobeerd
heeft. Maar er schijnt geen plaats voor oude
mensen te zijn."
„We kunnen beter weggaan, niet?" zei Mil
dred. Haar stem klonk wanhopig. „Blijf zitten",
zei mevrouw Brush scherp, terwijl haar stem de
gewone commanderende toon hernam. „Het zal
me goed doen eindelijk eens te zeggen wat ik
op mijn hart heb. De hemel weet dat ik het lang
genoeg opgekropt heb, om de vrede te bewaren.
*12.30 OrKestconc. 1.30 Lichte
Nieuws 3.00 Gevs
Nieuws 10.20 Ork. ct
12.00 Nieuws 0.25 Dar
9.15 Gra
11.00 Lichte
9.45
.00 Ork
11.4612 CO Nieuws.
Brussel 324 m. 11.45 Gra
12.34 Gra
10.27 Gram.
12.30 Weerber.
55 Gram. 1.00
1 15'. 2 00, 2.30 en 3.00 Gram. 3.20 Or
gelspel 4.00 Gram. 4.16 Orgelspel 4.45 Gram
5 00 Nieuws 5 10 Gram. 5.50 Boekbespr.
cork e'.30 V. d. r
7 50 Syndic
Lichte muz. 5.00 Nieuws 6'.30 Gram. 7.30
Nieuws 8.00 ..Siegfried", opera (e acte). 9.25
Gram. 9.53 ..S:eef r;cd", opera (3e acte). 11.05
BBC European Service. Uitzendingen voor
Nederland. 10.00—10 30 Nieuws. Vraaggesprek
met onze luisteraars. Boeken en schrijver»
(op 224 en 75 m.i.
Televisieprogramma
Nationaal progr. 19.33—20.15 ..Standv
Hart". TV-spel. VARA: 20.16 „BrasiUi
Magische figuur
Horizontaal en verticaal dezelfde woor
den Invullen. 1. Toorts, 2. rond dak, 3.
span, 4. leuk.
Oplossing vorige puzzle
Horizontaal; 1 Wijd, 4 ons, 6 opium, T
laf, 9 aks, 11 met, 13 tule, 14 ooit, 15 sar,
17 esp, 199 ski, 221 aarde, 22 fis, 23 top.
Verticaal; 1 Wal, 2 dof, 3 rite, 4 oma,
5 sijs, 8 abuis, 10 kriek, 11 mes, 12 tor,
16 aard, 17 elf, 18 pas, 19 set, 20 iep.
