Tocht langs de monumenten
van Zwedens historie
SCHEPEN^
Eén
dokter voor een kwart
millioen mensen
In 't hoge Noorden (V)
Vikingen, strijders voor protestantisme,
vechtjassen en koningen des vredes
NXUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1954
(Van onze speciale verslaggever)
VADSTENA, Juli.
"T\OOR EEN SMALLE RAAMSPLEET in een meterdikke muur valt wat
-L' gedempt licht in de kleine zijkapel van de kerk van Vreta Kloster.
Licht, dat door de glas-in-lood ruitjes wordt gekleurd en mysterieuze
schaduwen tekent op het zware, romaanse kruisgewelf. Door een laag
poortje konden we alleen in gebogen houding dit vertrek betreden, dat in
het centrum slechts één stenen graftombe bevat met inscripties in moeilijk
ontcijferbaar, gotisch schrift. Hier rust Ragvald Knaphövde nu al geduren
de negen eeuwen. Weinigen kennen zijn naam, maar boven zijn grafmonu
ment hangt aan een ijzeren stang een zware, vergulde koningskroon. Hij die
hier ligt regeerde eens als vorst in één der vele staatjes, die Zweden in de
middeleeuwen telde.
Veelzeggend is het, dat deze koning
hier wilde rusten, onder de bescherming
van deze gewelven, die door monniken
„tot meerdere ere Gods" werden opge
trokken. Hier, waar in zijn tijd dagelijks
uit het koor de eentonige zang der kloos
terlingen opklonk, terwijl in het midden
schip de boeren uit de omtrek nog wat
onwennig de dienst aan 't altaar volgden.
De voorvaderen van koning Ragvald
rusten ergens in een grafheuvel onder de
blote hemel. Als zij na een leven van dap
pere strijd als kampvechters van Odin de
laatste adem uitbliezen werden ze met
plechtig ceremonieel bijgezet in hun vi
kingschip met de drakenkop en overdekt
met de aarde van het land. waarover zij
regeerden.
Want het waren niet alleen de Denen
en Noormannen, die in de jaren tussen
800 en 1000 het ruime sop kozen in hun
ranke roeischepen. Die tochten maakten
naar Groenland en tot op het vasteland
van Noord-Amerika en die schrik en
ontsteltenis verspreidden in Britannië en
ln onze lage landen.
Ook in het huidige Zweden was er
groot gebrek aan landbouwgrond en ook
daar schreef het oude recht voor, dat
alleen de oudste zoon de erfgenaam van
de vaderlijke hoeve was. Zo trokken in
dit gebied eveneens de jongere zone
op avontuur en bult uit in hun scheepji
met het gestreepte zeil, de roeier-s veilig
zittend achter hun ronde schilden. Maa;
zij richtten de steven vooral naar de Oost
zeekusten. Daar hielden zij hun roof
tochten, maar daar stichtten zij ook hun
kolonies. De viking Rurik stichtte in de 9e
eeuw te Novgorod de eerste staat
nu Rusland is. Zij trokken naar het Zui
den, naar Griekenland waar ze in Piraeus
een handelsstation oprichtten en i
Afrika. Zweden vormden de lijfwacht
de Oostromeinse keizers.
Maar ook naar het hoge Noorden richt
ten zich de voetstappen van
de boodschap des vredes verkondigden.
Ansgarius, de „apostel van het Noorden'
kreeg de naam, maar zijn naamloze volge
lingen deden 't pionierswerk bij de kerste
ning van de krijgshaftige vikingen. Odin's
vaan werd neergehaald en de kruisvlag
werd geplant. Als overal werden ook hiei
de kloosters centra van een nieuwe cul
tuur. De landbouw werd aanzienlijk ver
beterd, het recht herzien en de plunder
tochten hielden op.
Zo is dit graf van koning Ragvald in de
kerk van Vreta Kloster een symbool
de overwinning van het Christendom, dat
van Sigtuna uit bij Uppsala de opmars be
gon en hier één van zijn oudste bolwerken
had. Het prachtige, romaanse kerkje is vol
herinneringen aan deze tijd. Primitieve
houten beelden worden hier bewaard en
oude gebruiksvoorwerpen, opgegraven ln
de ruïnes van het klooster. Pannen en pot
ten en beslag van oude boekbanden, ket
tingen uit de librije en de uiterst primi
tieve kralen der eerste rozenkransen.
Hier begon een nieuwe periode in de
Zweedse geschiedenis.
Vadstena
Witte boten met toeristen varen
het blauwe water van het Vattermeer. Zij
leggen aan langs de steigers van Vadstena,
waar de zware muren van een machtig
slot zich weerspiegelen in brede grachten
Bij drommen gaan op elke mooie vacantie-
dag de bezoekers over de stenen brug er
door de monumentale poort het slot bin
nen, dat het symbool is van Zwedens on
afhankelijkheid. Het slot werd in 1545
gebouwd door Gustaaf Vasa, de eerste
vorst over een vrij en verenigd Zweden.
Zijn naam heeft voor de Zweed dezelfde
klank als die van Willem de Zwijger
In 1397 verenigden Noorwegen, Zweden
en Denemarken zich bij de Unie van Kal-
mar tot één staat onder Deense leiding.
Maar op den duur beschouwden de Deense
vorsten Zweden niet meer als gelijkwaar
dige partner van Denemarken, doch
slechts als een soort wingewest. Hun be
lastinggaarders mergelden de Zweedse
boeren uit, tot het oude vikingbloed de
dwingelandij moe was en in opstand
kwam onder Engelbrekt, die in 1435 het
eerste parlement op het Europese vaste
land bijeen riep. Maar de vrijheid was
niet duurzaam, want nadat Zweden zich
uit de Unie had teruggetrokken, werd het
in 1520 door de Deense koning Christiaan
heroverd. Het einde van de opstand was
het bloedbad van Stockholm, waar 72 aan
zienlijke Zweden op één dag werden te
rechtgesteld.
Maar Gustaaf Eriksson, een Jong Zweeds
edelman, wist uit Deense gevangenschap
te ontvluchten en hij trok door Dalekarnië
om de boeren op te roepen tot nieuwe
strijd. De Denen zochten hem en hij moest
zich schuilhouden ln hooimijten, zich ver
mommen als boerenknecht en list tegen
over list plaatsen om hen uit handen te
blijven. Het bloedbad had echter zijn uit
werking niet gemist en de boeren voelden
niets voor een nieuwe opstand. Teleurge
steld en ontmoedigd wilde de jonge Gustaaf
vluchten over de Noorse grens, maa
het laatste ogenblik werd hij achterhaald
door de twee beste skilopers van
plaatsje Mora, waar hij voor het laatst
een beroep op de boeren had gedaan. Men
had besloten tot de strijd en Gustaaf
moest de leiding nemen. Hij deed dit met
liefde en bevocht in korte tijd de zelfstan
digheid van het land. waarover hij in 1523
tot koning werd gekozen. De stichter
dit slot werd ook de grondlegger van
nieuw Zweden. Hij was het ook, die de
hervorming krachtig bevorderde en die de
Lutherse kerk tot staatskerk maakte, wat
ze tot de huidige dag gebleven is.
Heel wat toeristen, die het slot van
Vadstena bezoeken, overnachten in de
jeugdherberg. Ook wij overnachtten in
een zaal van dit complex van gewelfde
gangen en trappen, dat een restant is van
het klooster, door de heilige Brigitta in
de 14e eeuw gesticht. En 's Zondags
woonden we de Lutherse dienst bij in de
kloosterkerk, op haar aanwijzingen om
streeks 1380 „nederig en sterk" gebouwd.
In een reliekschrijn in het koor worden
de stoffelijke resten van Brigitta be
waard en onder een machtig monument
bij het voorportaal ligt hertog Magnus
begraven, de krankzinnige jongste zoon
van Gustaaf Vasa. die eens op het
Vadstena-slot bij een zelfmoordpoging
uit het raam sprong, maar ongedeerd
uit de slotgracht tevoorschijn kroop.
De oude kerk en het machtige slot
liggen vlak' bij elkaar in Vadstena en
zo zijn ook in de volgende periode van
de Zweedse historie geloof en strijd op
leven en dood nauw verweven. Zweden
werd de bakermat van een zeer militant
protestantisme. Dit is vooral belichaamd
in de grootste der Zweedse vorsten, xn
Gustaaf II Adolf, die door tijdgenoten
„de heer der koningen en de koning der
heren" 'werd genoemd.
Stockholm
bracht zijn legers tot in de steppen in
het Zuiden van het Czarenrijk. daarbij
dezelfde fout makend als Napoleon een
eeuvr later. Bij Pultawa werd hij daar in
1709 beslissend verslagen door Cizaar
Peter de Grote. Negen jaar later sneuvel
de ook deze veldheer-koning in de strijd.
Tijdens zijn leven stond Zweden op het
toppunt van zijn macht, maar na zijn
dood moest het alle veroverde gebieden
prijsgeven tot Finland toe, dat al sedert
de 11de eeuw Zweeds gebied was ge-
Vredelievend
Een derde kapel bevat de grafmonu
menten der Bernadottes over welk vor
stenhuis wij reeds schreven. Hier zien
we de tombes van de maarschalk van
Napoléon, die als Karei XIV Johan van
Zweden regeerde, van zijn vrouw Des:-
rée en van zijn zoon Oscar I. Onder het
bewind der Bornadottes werd Zweden
tot het vredelievende volk. dat het nu ls.
Ln 1814 voerde Zweden voor het laatst
oorlog om het bezit van Noorwegen, doch
de Zweeds-Noorse Unie werd ln 1905
vreedzaam ontbonden. De grieven tegen
do erfvijand van alle tijden, Denemarken,
zijn geheel verdwenen en Zweden en
"Denen kunnen het nu best met elkaar
vi..den. Zweden heeft geen aspiraties
meer om andere landen te veroveren,
maar de oude vrijheidszin is nog spring
levend. Het laat ieder zijn vrijheid, maar
het wil die vrijheid zelf ook ongestoord
genieten. Daarom hebben de 7 milloen
Zweden samen een sterk leger en een
goede vloot opgebouwd en daarom ls de
Zweedse luchtmacht thans iets, waarmee
zowel het Westen als het Oosten terdege
rekening moeten houden. Zij volgt in
belangrijkheid onmiddellijk op die van
Rusland, Amerika en Engeland en zij
is opgebouwd zonder Amerikaanse hulp,
samengesteld uit hypermoderne straal
jagers van Zweeds fabrikaat, die tot de
beste ter wereld worden gerekend.
Maar als de Zweden geen oorlog wordt
opgedrongen, wijden zij zich het liefst
aart de werken des vredes; hun even
tueel nog resterende aggressieve In
stincten leven ze uit in de sport en het
koningshuis gaat daarbij voorop. Tal
loze Zweedse koningstelgen uit vroeger
tijd lieten het leven op het slagveld. Het
enige lid van het Zweedse koningshuis,
dat in onze dagen een gewelddadige dood
stierf, was graaf Folke Bernadotte. En
het is typerend, dat deze juist het leven
liet bij zijn pogen om in Palestina de
vrede te herstellen.
„Secretaresse" van
Roem opgelicht
Een uit Indonesië afkomstige coupeuse,
de 38-jarige weduwe V. van der Post
Leendertz, is er in de periode van 195(
tot 1953 in geslaagd een Amsterdams echt
paar ƒ30.000 te ontfutselen onder he
voorwendsel, dat de vrouw secretaresst
zou worden van Mohammed Roem. die
bezig zou zijn met de vestiging van eer
kolonie in Brazilië. Ter voorbereiding
van de emigratie van het echtpaar
Brazilië had de weduwe veel geld nodig
en hei slachtoffer gaf regelmatig grote
geldbedragen af.
Het rapport van een zenuwarts luidde,
dat verdachte licht verminderd toereke
ningsvatbaar is. De officier bij de Am
sterdamse rechtbank, waarvoor deze zaak
dezer dagen diende, eiste 1 jaar gevange
nisstraf. Daar de verdachte reeds drie
maanden in voorlopige hechtenis heeft
doorgebracht, stemde de rechtbank toe in
/erzoek van de raadsvrouwe tot in
vrijheidstelling.
„Zo leeft u gelukkig en
zonder zorgen"
Dit was de titel van een boek, dat de
25-jarige magazijnbediende J. A. van H.
uit Arnhem bij zich had, toen hij dezer
dagen door de recherche te Rotterdam
■erd aangehouden en opgesloten. De laat-
:e zes weken heeft hij een winkelbedrijf
opgelicht voor naar hij zegt f 850,—.
Hij wisselde cassabons ln, waarop hij geld
terugkreeg. Dinsdag had hij in Rotterdam
„gewerkt" en dat had hem honderd gul
den opgeleverd. Ook ln andere plaatsen in
het land heeft hij zijn slag kunnen slaan,
zoals in Amsterdam. Enschede en Nij
megen. Het was zijn bedoeling er mee
door te gaan tot hij f 1500,— bij elkaar
had. Dan zou hij als toerist naar Australië
vertrokken zijn en getracht hebben er
achter te blijven.
Vacantieganger overvallen
om geld te roven
Tijdens een fietstocht door het kroon
domein van Het Loo is vorige week de
35-jarige P. H. uit Schiedam door een
weilrijder overvallen. Hij kreeg een klap
een hamer op zijn hoofd. Hij ging
echte miet door de knieën. De aanvaller
sloeg na zijn daad op de vlucht, doch
het slachtoffer zette met twee Juist pas
serende motorrijders de achtervolging in
en met succes. De aanvaller werd over
meesterd en overgegeven aan de polltic
Uit het onderzoek bleek dat hl) de
24-jarige Apeldoorner E. M.
wielrijder had overvallen o
zijn geld te beroven.
De bollenhandel vorige week
Exporteurs gaven prijzen, die
er zijn mogen
De afgelopen week is het met de bollenprijzen allemaal precies volgens
de plannen van de kwekers verlopen. De meeste soorten tulpen, hyacinten
en ook vele soorten narcissen gingen vlot weg. En de exporteurs gaven
zij het soms met een zuurzoet lachje! prijzen, waarvoor men stellig wel
bollen kan telen!
rara, Miss Ellen Wilmott, Albino en
Motherday van ƒ6 tot /6.S0 deden.
De Mendeltulp White Sail, die vorig
jaar zelden boven de minimumprijs
kwam, noteerde nu van ƒ6.80 tot ƒ7.50
Wat dacht men in de hyaclntensector
jv. van 59 per 100 voor beste negen
tienen van Pink Pearl en ruim 50 voor
achttienen? En ƒ53 voor dikke Marconi's
kan men ook geen beetje noemen. Trou
wens: men kan er van overtuigd zijn,
dat men ook nog wel Edelweisz op de
markt kan brengen voor 40.90 en 35.
resp. voor negentienen en 1S-19, zoals
deze week het geval was. Negentienen
Gertrude gingen van de hand voor
32 of daaromtrent, van City of Haar
lem voor 29.70, van Bismarck voor 21.
Queen of the Pinks voor ƒ31.60, van
Jan Bos voor 36 en van Grand Maltre
voor 17.
Star
per 100, wat beduidend boven de m.p. ls,
en gevraagde vroege broelsoorten als
Krelages Triumph, Hildegarda en Pi-
quante gingen weg tegen beste prijzen.
Eerstgenoemde voor ƒ6.70, Hildegarda
voor ƒ8 of daaromtrent, terwijl voor de
laatste nog wel 12 en meer werd ge
geven. Van de triumphtulpen lag Win-
tergold met ƒ1120 voor twaalven en
ƒ7.20 voor elven hoog in de markt, even
als twaalven van Crater (ƒ8.15), Roland
hoge ogen. Extra beste tw
haalden nog tegen 15 per 100,
prijs die ook Couleur Cardinal deed. Sun
burst draaide voor ƒ940. Rijzende Zon
0.40, Prins van Oostenrijk
ƒ6.50. Pink Beauty voor 9 en Keizers
kroon voor ƒ10 en ƒ11 per 100.
Voor Madame Lefeber werd 11.80 be
steed (elven gingen weg voor ƒ11,40)
hoe men aan Fusilier nog wat kan
verdienen, ls een raadsel. Men betaalde
voor de twaalven namelijk ƒ44 per 100.
Dubbele vroege tulpen zoals Electra.
Oranje Nassau, Murillo, Marechal Nlel
d. Hoeff gingen graag weg
tegen prjjzen, die heel wat hoger lagen
dan vorig jaar om deze tijd: deze soorten
•arieerden van 7.40 tot 10.40 voor zift
twaalf
Van de darwlnnen was Wm Copland
het goedkoopst. Men kon mooie partijen
kopen voor een prikje. Best twaalven gin.
gen in andere handen over voor ƒ4.80
voor elven werd niet meer besteed
dan 4.50. Met Rose Copland
niets beter. Dan kon men beter een
mooie partij Cordell Huil aan te bieden
hebben. Twaalven van deze Bartigon-
sport gingen weg voor 9 tot ƒ11
elven draaiden voor ƒ5.50 tot ƒ6.50 per
100,
Voor twaalven van All Bright
van ƒ9 tot ƒ10 besteed, voor Campfire
tot 9.40, voor Bartigon 7.20.
voor Princes Elizabeth 5.80 tot 7, voor
xuj uc Queen of night van 5 tot 6.20
is, die de Sunkist 7 60. Ook de elven van deze
fcem van j soorten brachten zeer bevredigende prU-
izen op. William Pitt verkreeg van 5 30
j tot S.20. Parkiettulpen bleven duur:
Men gaat in verscheidene over-1 Red Champion van ƒ15 tot ƒ17 per 100.
iese landen steeds meer toe over, hel^Gadelan ƒ15, Violet Queen ƒ13.50, Thé-
g. wascycloon, een tijdens de oorlog rèse 12.60, Sunjfliine ƒ15 tot ƒ17
door de Staatsmijnen ontworpen appa-Discovery ƒ16 per 100. Late tulpen
voor het scheiden van kolen en ste-1 Advance, Golden Measure en Kleuren-
ook te gebruiken voor het schelden pracht draaiden rond ƒ7. Mrs Moon Jiep
palmvruchtschalen en pitten.
de vroege tulpen gooide Brillant 10.60), Paris (ƒ10.20) en Aviateur
(ƒ7.15).
Bü de narcissen Waren vooral trom
petten goed gevraagd. „Enen" van
Vijfjarig jongetje verdronken
in Rotterdam
Donderdag is de 5-jarige Marinus van
T. uit Rotterdam, in de voormalige tocht
sloot van Terbregge verdronken. Het kind
werd uit het water gehaald door een
timmerman, die daar een volkstulntjs
heeft en die op het hulpgeroep van een
broertje van het drenkelingetje was af
gekomen.
Haagse dame in Apeldoorn
na aanrijding overleden
In het Julianazlekenhuis te Apeldoorn
is gisteren overleden de 5l-Jarige mevr.
F. v. d K. Zij zat op de duo bij de
Haagse motorrijder P. van D. Deze moest
plotseling remmen voor een auto en
slipte hierbij Mevrouw v. d. K. werd
daarbij ernstig gewond. De bestuurder
van de auto. de Gouwenaar J. K.. die was
doorgereden, is ln Zwolle aangehouden.
Beersheba gingen bUv. weg voor 23 per
100, van Golden Horvast voor 16 tot
ƒ18, van King Alfred voor ƒ12.50 (extra
béste nog voor ƒ14.50), Magnificence
voor 12.80 en Unsurpassable voor 21.80
per 100. Queen of the bicolors vond grif
kopers voor ƒ16, Fortune veranderde
van eigenaar voor 7.70 tot ƒ1
voor 6.50 tot 8 per 100.
i Helios
REILEN EN ZEILEN
idaar bovenuit: tot ƒ10.30, terwijl Car-
Nederlandse arts aan Goudkust
Boven de koningsgraven in de Riddar-
holmskerk te. Stockholm hangen geen
kronen. Maar bóven de Noordoostelijke
kapel prijkt één grote gouden kroon,
want alle vorsten van Gustaaf Adolf af
liggen hier begraven Evenals
Zweedse historie neemt koning Gustaaf
Adolf ook in deze kerk een afzonderlijks
plaats in. Eenzaam staat zyn geweldige
marmeren graftombe in het door een hek j3
afgesloten Zuidelijk dwarsschip. ,.Gusta-
vus Adolphus Magcas". zo luidt
Langs de wart den van de kapel hangen
de vlaggen, die deze vorst veroverde in
de periode van de Dertigjarige
die het Zweedse tijdperk wordt genoemd.
De Deriode. waarin Gustaaf A-dolf het
waard opnam ter verdediging van het
protestantisme. Daar hangen de vaan
dels, die hij veroverde bij Breitenfeld,
waar Tilly's leger het onderspit dolf en
daar de tropheeën uit- de slag bij Lützen,
aar Wallensteln overwonnen werd.
Maar in die laatste slag was het ook.
dat de Zweedse soldaten het paard van
hun koning plotseling zonder ruiter langs
de gelederen zagen draven. De vórst, die
zelf steeds in de voorste gelederen streed,
gevallen en in hem verloren de
Zweden niet alleen een uitstekend veld
heer. maar ook een oprecht Christen en
warmvoelend mens. In het Nordiska-
eum wordt menig bezoeker ontroerd
bij het zien van een gescheurde geel-
leren jas en een hemd vol bloedvlekken
Het zijn de kledingstukken die Gustaaf
Adolf droeg tijdens zijn laatste strijd en
dat is het bloed, dat hij stortte „pro reli-
'one et libertate".
Tegenover de grafkapel van deze vorst
ligt de kapel der Karolijnen, waarin het
monument van Karei XII een centrale
plaats inneemt. Een wonderlijke figuur,
deze vorst. Een vechtjas zonder weerga,
die de Zweedse vlag overwinnend door
Europa voerde in zijn strijd om dit land
tot de machtigste staat van het Westen
de Oostzee tot een Zweedse binnen-
•e te maken.
Hij versloeg de Denen en bracht de
Russen bij Narwa een verpletterende
Zuidafrikaanse minister
naar Nederland
De Zuidafrikaanse minister van Lands
verdediging. de heer F. C. Erasmus, zal
in de tweede helft van deze maand een
informeel bezoek aan ons land brengen.
Dit bezoek valt samen met dat van de
Zuidafrikaanse torpedobootjager Simon
der Stel. die van 18 tot 25 Augustus
in Rotterdam zal liggen.
Het is voor het eerst dat een Zuidafri
kaanse oorlogsbodem een bezoek brengt
Nederland. Daarom zal minister
Erasmus tijdens zijn verblijf in ons land
Simon van der Stel in Rotterdam be-
De minister komt op Donderdag 19
Augustus per vliegtuig in ons land aan.
Hij vertrekt op Zondag 22 Augustus en
reist dan door naar Kopenhagen. Van
daar gaat hij later naar Londen.
Confectiebenen
van bamboe
H^liilllillllllllllllllllillllHllilllillllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllP
Meer vrijstellingen voor
arbeid vreemdelingen
IN GESCHRIFT en via de film
heeft de wereld haar ontroerende
verhalen gekregen over het leven
van dr Albert Schweitzer, de een
zame arts in de wildernis van Cen-
traal-Afrika, strijdend tegen me
dische en sociale noden. Dr J. A. van
Beukering uit Elburg. die dezer da
gen met verlof teruggekeerd is van
wet van IS Mal 1934 lot régeiinj i A'rika's heeft daarvoor
arbeid door vreemdelingen kende totl het grootste respect, maar zijn werk
oe slechts dne soorten arbeid waar- in Afrika plaatst hij op een geheel
.■?wa4\r^t^.«^8„rRtn>hdere basis. Africa's Goudkust
schepen e.d. en die in persoonlijke dienst een gebied, dat niet te vergelijken is
diplomatieke, consulaire en andere met Schweitzers werkterrein. Hier
vertegenwoordigingen van vreemde
gendheden.
Met ingang van 1 Juli 1954 ls aan deze
vrijstellingen uitbreiding gegeven. Zonder
schriftelijke vergunning zullen niet in
Nederland woonachtige handelsvertegen-
woordigers en dergelijke hoogstens
maanden per jaar hier te lande werk-
•.aamheden kunnen verrichten.
Onder ditzelfde voorbehoud zullen mon
teurs en technici, montage- en reparatie-
'erkzaamheden kunnen verrichten aan d(
door hun buitenlandse werkgevers ge
leverde werktuigen. Het huispersoneel
toeristen heeft evenmin een schrifte
lijke vergunning nodig, mits de toeristen
hier niet langer dan drie maanden per
verblijven. Machinisten, conducteurs,
restauratiebedienden, chauffeurs,
tuigbemanningen, in het algemeen niet in
Nederland woonachtig personeel
vervoermiddelen in het internationaal
verkeer in Nederland, zullen
het betreft werkzaamheden op of in
vervoermiddelen volledig
gunning zijn vrijgesteld. Hetzelfde geldt
religieuzen en bedienaars van
diensten en voor correspondenten var
het buitenland uitgegeven dagbladen.
Twee nieuwe gemeente
huizen voor één burgemeester
De gemeentebesturen van Lith en Alem
(N.-Br.) hebben van gedeputeerde staten
in beginsel goedkeuring ontvangen op
hun plarnen om beide over te gaan t<
bouw van een nieuw gemeentehuis. In
de gemeente Alem, die de dorpen Alem,
Maren en Kessel omvat, zal het gemeen
tehuis gesticht worden in de nieuwe
dorpskern op de grens van Aren en
KesseL
Een merkwaardige bijkomstigheid ls,
dat deze twee Maaskantse gemeenten de
zelfde burgemeester hebben: de heer J. M.
Smits, zodat deze dus ln de naaste toe
komst twee nieuwe gemeentehuizen zal'
krijgen.
geen bittere armoede, maar een ze
kere welstand door de rijke bodem
schatten; hier geen wantrouwen en
haat jegens de blanken. Dr. Van
Beukering ziet zijn praktijk temid
den van de kleurlingen dan ook als
een „gewone" praktijk, die overigens
meer dan voldoende ongewone er
varingen oplevert.
Vóór de oorlog werkte dr Van Beuke
ring in de Nederlandse koloniën rondom
de equator, daarna tot 1951 als huisarts
te Elburg. Van top tot teen tropenarts
gebleven, accepteerde hij toen met graag,
te een uitnodiging om mee te gaan met
een expeditie van deskundigen op diverse
terreinen, die in 1951 naar Afrika's Goud
kust vertrok.
Hij zwierf er anderhalf jaar rond en
wist toen wat hU weten wilde; de expe
ditie kwam terugwin Nederland, maar en
kele maanden daarna was dr. Van Beu
kering alweer vertrokken, nu zonder ex
peditie. Hij kwam in dienst van de Hol
land Syndicate, een handelmaatschappij,
en begon daarnaast een eigen praktijk ln
een gebied, dat ongeveer even groot is
als de gehele Veluwe. Er wonen een
250.000 mensen, voornamelijk Inboor
lingen.
Zou het verwikkelingen geven wanneer
op de Veluwe slechts één arts te vinden
was. allerminst is dit het geval op de
Goudkust, althans in het gebied waar dr
Van Beukering zijn polikliniek begon. De
medische wetenschap wordt hier namelijk
aan de lopende band beoefend. Met be
hulp van viif assistenten en wat hulp in
de operatiekamer behandelt dr. Van Beu
kering hier gemiddeld 240 patiënten per
dag. tijdens een spreekuur van 's ochtends
zeven tot 's avonds acht uur. 's Nachts
zijn er dan nog de spoedgevallen Toch
komen de patiënten hier bepaald niei
met neusverkoudheden en als er sprake
is van een „zere vinger" of zoiets moet
dit lichaamsdeel niet zelden geamputeerd
Beenamputatie
met zaag
worden. Allerlei operaties zjjn aan de
orde van de dag.
Een vrouw kost 4 koeien
De patiënten werken trouwens ln alle
opzichten mee. Zo weet de arts te ver
tellen van breukpatiënten, die na afloop
van de operatic wegwandelen alsof hen
een kies getrokken was en van jonge
moeders, die opgewekt en zonder nazorg
naar huis gaan met het pasgeboren kind
In een oude pan op het hoofd.
Een omstandigheid die het werken
der deze mensen aanzienlijk verlicht, is
hun grote vertrouwen in de medisch»
etenschap. De Goudkustbewoner geeft
zijn geld dan ook het liefst uit aan me
dische hulp, daarnaast aan katoentjes
van Nederlands fabrikaat. Verder
sterke drank en aan het kopen
wie de koerswaarde
menteel gelijk staat aan die van vier
koeien. Veel gemakkelijker in de be
handeling zijn deze patiënten dan
Europeanen, op wie de dokter helemaal
niet zo bijzonder gesteld is. Zü kosten te
veel tijd! Overigens komen er niet veel
Europeanen op het spreekuur, want
danks het feit dat de Goudkust de ni
heeft van een ongezond land, brengen dc
blanken het er wonderlijk goed ef.
Confectiebenen
Het begin van zün praktijk op de
Goudkust is heel moeilijk geweest
dr. Van Beukering, De patiënten v
er wel, maar het ziekenhuis was nog ln
aanbouw, zodat hü zich moest behelpen
ln een schuur. Erger was dat zün in
strumenten te laat arriveerden, tenge
volge waarvan hU een beenamputatie
moest verrichten met behulp van een
zaag, die een Afrikaanse loodgieter hem
welwillend in bruikleen afstondGe
lukkig was er wel gelegenheid om de
patiënt onder narcose te brengen.
Later werd dat allemaal beter. Er
kwam zelfs een fabriek voor kunstbenen,
die a] spoedig floreerde onder de ener
gieke leiding van een nüvere timmerman.
Het confectieprincipe levert de norm
voor de productie: alle benen, worden op
gelyke maat vervaardigd uit bamboe
stokken, en wie hierdoor op ongelijke
voet komt te leven moet er maar een
stukje afzagen.
De fabriek kan hierdoor een eenheids-
prli6 handhaven: acht gulden per stuk!
Natuurlijk is deze Industrie niet verbon-
het medische centrum, maar
moet daar toch wel gebruik maken
deze producten.
Een deel van de moeilijkheden werd
het begin ook veroorzaakt door
•varen Inlands personeel. Wat te
■n van de verpleger, die in onnozele
ijver een bak warm water wegwierp
de arts die het water dringend n
hem liet weten dat het niet
genoeg was? De verpleger vond het
voudige zaak: als 't dan niet
genoeg was. moest hij toch maar nieuw
ater op het vuur zetten?
Maar ondanks alle moeilijkheden, on
danks het drukke werk In een klimaat
:lch teter leent voor een rustiger
gaat dr Van Beukering binnenkort
reugde terug naar zijn praktijk met
de 250.000 patiënten. Opnieuw anderhalf
werk onder hoogspanning in de bin
nenlanden, vrijwel zonder verpozing.
drie maanden verlof om op
verhaal te komen. Het leven van de tro
penarts, die niets anders meer zou willen.
