Henry
S. Lucas
zoek naar
uit Seattle
Floris V
op
Indonesisch kabinet keurde
resultaten goed
in
in
Vliegramp
redding
Vietnam en
Engeland
IN DE BAN VAN HET VERLEDEN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
6
VERRASSENDE ONTMOETING
Boek over Nederl. emigrant
in de Ver. Staten
(Van onze -redacteur)
Soms is, op regendagen, het leven verrassend. U loopt over het Haagse
Noordeinde, ontdekt er een zéér klein hotel en vindt daarin, gezeten achter
een van de ramen, die uitzicht geven op winkelende mensen, een professor
in de geschiedenis uit het verst van ons verwijderde deel van Amerika-
Seattle in de Staat Washington aan de kust van de Stille Oceaan. De hoog
leraar is een lang, bedaard en grijs man, die er een, in het Engels geschre
ven boek zit te corrigeren, dat dit najaar bij een Nederlandse uitgever zal
verschijnen.
heeft
Deze welhaa6t melancholieke mt
zijn vrouw en huis aan de meest
kust van alle continenten verlaten,
hele vacantie in het regenachtige Neder
land door te brengen: studerend, schrij
vend en zoekend. Er moet wel een innige
relatie zijn tussen hem en het land, dat
hij bezoekt. Nu, dat is er ook, want de
naam van de hoogleraar Is Henry S. Lu
cas en hij ia een nazaat van die emigran-
tengroep die, in het midden van de vorige
eeuw, Nederland verliet, om aan d
zijde van de Oceaan niet slechts
mische lotsverbetering te vinden, doch ook
en dat was voor hen veel belangrijker
vrijheid van belijden.
Herinnert u zich de naam van dominee
Van Raalte en zijn, aanvankelijke mede
stander ds Scholte? In de jaren tusser
dertig en veertig van de negentiend!
eeuw trokken zij, met een groot aantal
geloofsgenoten, die hen als hun leiders
beschouwden, naar Michigan in de Ver.
Staten. Zij hebben er Holland gesticht er
Friesland. Overijssel en Graafschap, al
lemaal plaatsen, die de herinnering be
waren aan de afkomst van deze mensen
Tot hen behoorde ook een aantal bewo
ners van de graafschap Bentheim. Daar
waren ook „Afgescheidenen" die de ker
kelijke moeilijkheden moe waren en snak
ten naar een vrij leven. Tot hen behoorde
Steven Lucas en zt)n vrouw Geertruida
Walters, de overgrootouders
die thans aan het Noordelnde in Den
Haag proeven zit te corrigeren.
Verzamelde verhalen
TJET BOEK, waaraan prof. Lucas thans
de laatste hand legt, zal verhalen
emigranten bevatten, die, sinds het j.
1872. in allerlei bladen en tijdschriften
verschenen zijn. In die tijd v
mensen, die in de veertiger jz
trokken, oud en in staat terug te zien
op de periode, die zij hadden doorge
maakt. Evenals nu waren er toen in het
oude land lieden, die belangstelden in hun
lotgevallen. Op hun verzoek stelden zij
de belevenissen te boek. Kerk- stads-
streekbladen namen die lectuur gretig
over maar alle publicaties waren een
dagsvliegen. Niettemin: een schat var
historische, sociologische, theologische er
andere wijsheid, lag op zolders en in ar
chieven onder stof verborgen. Prof. Lu
cas is, veertig jaar geleden al, begonnen
met het stulfsel weg te vegen en, mét het
vorderen van de jaren, werd zijn werk
steeds interessanter. Hij kwam brieven
en bijdragen van eigen familieleden tegen,
stuitte op totaal onbekende gegev«
de eerste jaren van de Nederlandse emi
gratie in Michigan en zo groeide
langrijk en interressant werk. dat mede
werd samengesteld uit de gegevens van
2.500 brieven, die hij bovendien achter
haalde. Vele ervan vond hij in het Neder
landse rijksarchief. Zo b v. een brief, die
Van Raalte, de dag vóór hij Nederland
verliet, schreef aan Groen van Prlnsterer.
Prof. Lucas heeft de authentieke brieven
onvertaald gelaten. Vandaar, dat zijn
boek een mengsel is geworden van Engels
en Nederlands. En dat het, ook als zo
danig, een waardevolle bijdrage is tot de
gemeenschappelijke cultuur van ons land
en de Ver. Staten.
Er is zóveel stof, dat het boek in twee
delen verschijnen zal. Uit hetgeen we er
van gezien hebben, menen we te mogen
opmaken, dat er daar, aan het Noordein
de. uitermate belangrijk werk wordt ge
daan. En het is maar niet dor geschiede
nis-verzamelen, wat deze grijze Ameri
kaan daar doet. Het boek is in hoge mate
actueel, want wat is er nu meer centraal
In Nederland, dan het emigratievraag-
stuk! Het ware te wensen, dat de erva
ringen van de emigranten van nü een
even toegewijd verzamelaar hadden.
Naar het oude land
OROF. LUCAS, het zal u nog nader blij-
ken, is niet een verstard verzamelaar
van gegevens, voor wie het leven zelf
geen betekenis zou hebben. Hij vertelt u
met een zekere hartstocht van zijn bloe-
menberankte woning in Seattle (dat hij
uitspreekt als Se-attel, terwijl wij altijd
dachten, dat het „Sietel" moest zijn) waar
ijn vrouw woont. Hij is er ook
getrokken naar de plaatsen, waar de men-
wonen, die de belevenissen opschre-
welke hij thans te boek stelt Hij
In Vorwald ln de graafschap Bent
heim. waar de Lucassen inheems waren,
tot de oude Steven met dominee Van
Raalte de oceaan overstak. De achter
kleinzoon stond op dezelfde plaats, van-
de overgrootouders eens vertrokken
i. Hij kon er constateren dat men
daar nog wist, dat er eens een Steven
ucas die grote sprong gewaagd had.
Intussen boeit het oude land Prof. Lu-
ïs om nog heel andere redenen. Zijn
eigenlijke vak is zoals gezegd, geschiede
nis. Hij studeerde, behalve aan Ameri
kaanse hogescholen, onder meer in Gent
Leiden. En in Seattle doceert hij de
Europose geschiedenis, waarbij zijn spe
ciale interesse uitgaat naar de geschied'
Vlaanderen en Brabant. Om r
zijn kennis van dat onderwerp te verdie
pen. begraaft hij zich regelmatig in Euro
pese archieven. Elke vacantie kunt u hem
hier of in een van de buurlanden vinden
i hij komt steeds met nieuwe schatten
lar de Stille Zuidzee terug.
Het resultaat van al zijn studie en
derzoek legde hij reeds eerder nee
boek. waarvan de titel was: Neder
landers in Amerika. Daarin wordt de his
torie beschreven van Nederlandse emi
granten tussen de Jaren 1787 en 1850.
Onze Floris
pN NIET ZONDER trots vertelde hij
dat hij een nieuwe vondst deed o
Floris V. In het Rijksarchief ontdekte hij
namelijk eén nooit eerder geciteerde of
gepubliceerde brief van de Franse Koning
Philips IV aan Floris V. Als men nu weet
dat de Hollandse graaf in het laatst
zijn leven nog haastig de zijde vai
Franse koning koos en dat deze in die
brief de graaf tot daden van geweld te
genover een. de Franse vorst vijandige
hertog aanspoorde, dan begrijpt men prof.
Lucas' vreugde. Want dan zal die vondst
misschien een geheel nieuw en verrassend
licht werpen over de moord op „der ke-
relen god".
Tot midden September zal prof. Lucas
hier nog te werken hebben. Dan gaat hij
terug naar Amerika, dat, mét de studie,
hemzelf wel sterk van de voorvaderen
verwijderd heeft, hoezeer hij zich ook in
hun leven verdiept. Want Prof. Lucas is
rooms katholiek geworden. Zijn liefde
voor de middeleeuwen zal die stap wel
mede bepaald hebben. In ieder geval is
hij een van de schakels, die het nieuwe
werelddeel verbinden met het oude. Men
kan hem vergelijken met een tuinman,
die de wilde Amerikaanse stam ent met
een middeleeuwse Europese loot.
Prof. Henry S. Lucas uit Seattle
(Washington) in het Noord-
Westen der Verenigde Staten in
zijn tijdelijke Haagse woning,
waar hij emigrantengeschiede
nissen en Floris de Vijfde be
studeert.
Derde overspanning van
Moerdijkbrug geplaatst
Op dezelfde wijze als waarop men de
•rste en de tweede overspanning van
de nieuwe dubbelsporige spoorbrug over
het Hollandsch Diep heeft geplaatst,
heeft men gisteren de derde op de pijlers
gelegd. Volgende week Zondag voegt men
er de vierde aan toe, zodat dan twee van
da vijf vakwerkbruggen, die de nieuwe
spoorbrug zullen vormen, klaar zijn.
De overspanning, die gisteren is lnge-
iren, is gemonteerd door de koninklijke
firma Penn en Bauduin te Dordrecht.
Vorige week Zaterdag heeft men haar van
Dordrecht naar Werkendam vervoerd.
Muur stortte in: jongetje
uit Amsterdam gedood
In Amsterdam is gisteravond in de
Schimmelstraat een muur van anderhalve
meter hoogte, die een terrein van de
stadsreiniging afschut, over een lengte
drie meter ingestort. Op de muur
n zeven kinderen aan het spelen,
van hen. de achtjarige jongen Chr.
de Jong uit de Schimmelstraat, werd
door het vallend gesteente getroffen en
bleek bij aankomst in het Wilhelmina-
gasthuis te zijn overleden. De zes andere
kinderen kwamen met de schrik vrij.
Engels-Russische toenadering
Deftig Hogerhuislid ook
naar Moskou
Morrison, de voorzitter vnn het Britss
Lagerhuis en Lord Simonds, de voor
zitter van het Hogerhuis, hebben een uit
nodiging namens de opperste Sowjet, om
volgende maand een bezoek aan Rusland
te brengen, aangenomen. Dit meldt de
Prawda. Het blad drukt de tekst va
uitnodiging af en de antwoorden
Morrison en Lord Simonds. Het was het
eerste bericht in Rusland, over het voor
genomen bezoek van Britse parlemen
tariërs.
Tijdens bijzondere zitting
Het wetsontwerp in zake opheffing van de Unie
zal nog deze maand worden ingediend
KOELBLOEDIGE STEWARDESS
de
Een Bristol-bommenwerper
rans-Vietnamese luchtmacht ia giste-
:n in een zijrivier van de Mekong ge
stort. Van de 48 inzittenden kwamen er
i het leven. Een vliegtuigongeluk in
Engeland liep gunstig af-
De Bristol was met vrouwen en kinde-
n van Vietnamese militairen onderweg
in de delta der Rode rivier (die binnen-
)rt door de communisten wordt over
genomen) naar Saigon.
•en en dertig mensen zijn gistermor.
mor de dood gespaard gebleven, toen
de tweemotorige Viking waarmee zij op
vliegveld Blackbushe (Hampshire.
Engeland), landden neerstortte en in
brand vioog De Viking, van de Airwork
Ltd. kreeg motorstoring even nadat zij
Blackbushe was opgestegen voor een
chartervlucht naar Nice- De piloot besloot
terug te keren- Maar bij de landing ging
ets mis. waardoor het toestel met
harde slag op de baan terecht kwam
Gelukkig werd de deur van het toestel
door de schok opengeslingerd. zodat de
Het Indonesische kabinet heeft Zondag
avond goedkeuring gehecht aan het re
sultaat van de besprekingen te Den Haag
over de opheffing van de Nederlands
Indonesische Unie. Ook keurde het het
wetsontwerp betreffende het opheffings
protocol en de aangehechte briefwisseling
goed. Het wetsontwerp zal aan het par
lement worden aangeboden, nog voor het
op 1 September met reces gaat
Tijdens de kabinetszitting, waar deze
Faillissementen
(Opgegeven door
Schepenstraat 46 b. R'dar
lemeister; C W v d Zee. R Hartstra
h/o fa J W Dijkst
M v Haselen.
SURSéANCE v
1ste Jan Steen-
J Hartelust; G G
seriedraatwerk
t 22, Hilversum, cur mr
in fa ill N.V. Sehönberg
irFMJvd Loo.
falll J H Theunlssen,
■weg 27, Apeldoorn, ver-
>etaling- aan A C Balke.
erweg 56. Baarn. voor]
Het verlies van de N V- Cultuur
Maatschappij .Djolondoro" is over 1953
becijferd op f 5.334. waardoor het totale
verlies is gestegen tot f 70.821.
Volgens het Amerikaanse departe
ment van Handel bezit Nederland voor
1421 millioen aan Amerik. effecten.
besluiten vielen, bracht de minister van
Buitenlandse Zaken, Sunarjo, voorzitter
van de Indonesische delegatie, verslag
uit. Zaterdagavond was hij te Djakarta
aangekomen. Prompt toen hij uit het
vliegtuig stapte, werd hij omhangen met
twee bloemkransen. Bij zijn aankomst
waren aanwezig de Indonesische premier
en andere ministers en voorts o.a. de Ne
derlandse Hoge Commissaris, graaf Van
Bylandt en diens plaatsvervanger, baron
Van Ittersum.
De minister werd verwelkomd met de
kreet „Irian Barat" (West-Nieuw-Guinea)
doch hij verklaarde, dat hierover geen
overeenstemming was bereikt; delegatie j Nederlandse Sleper redde
en regering zullen echter blijven strijden peruacme schiü
voor de vervulling van deze nationale eis. een ^eiuaans SCiup
Voorts bleek minister Sunarjo van oor
deel te zijn, dat de bereikte regeling in
zake de verhouding met Nederland het
Indonesische volk zal bevredigen.
passagiers de brandende machine tijdig
konden verlaten
Acht inzittenden der Viking werden
iet lichte verwondingen in het zieken-
uis opgenomen. Volgens Ass. Press heeft
e stewardess, zekere Beryl Roth well,
zich tijdens het ongeluk buitengewoon
koelbloedig gedragen. Aan haar optre
den zouden de passagiers menselijker
wijs gesproken hun leven hebben te
danken.
Vlagdiscriminatie door
Saoedi-Arabië
Reedeis dringen aan op
protest van regering
Het bestuur van de Nederlandse Ree-
dersvereniging is ernstig verontrust
de tankerovereenkomst tussen de rege
ring van Saoedi-Arabië cn de heer A.
Onassis, een Amerikaanse reder
Griekse afkomst. Het bestuur vreest
melijk, dat uit de overeenkomst
ernstige beperking zal voortvloeien
r van aardolie en aardolie
producten vanuit Saoedi-Arabië
dere vlag dan de Saoedi-Arabische.
Nederlandse Reedersvereniging
heeft zich nu tot de directeur-generaal
de scheepvaart gericht
schrijven, waarin deze bezorgdheid tot
uitdrukking wordt gebracht..
Volgens de overeenkomst zullen de
kopers van Saoedi-Arabische aardolie
gedwongen zijn gebruik te maken
schepen, die onder een bepaalde vlag
ren. Dit is in strijd met het aanvaarde
internationale scheepvaartgebruik.
Ook vreest het bestuur dat deze han
delwijze elders weerklank zal vinden
tot navolging zal prikkelen. Het bestuur
doet een dringend beroep op de regering
tegenover Saoedi-Arabië blijk t'
van ernstige bezorgdheid over de gevol
gen van de overeenkomst met de heer
i-jarige Nederlandse mevrouw D e Onassis.
Ryk uit Amsterdam is gisteren
aan een hartverlamming overleden, ter
wijl zij een bezoek bracht aan de Dach-| r r rr
stein-ijsgrotten in Oostenrijk. Haar stof- D© bevrijding VGJ1 t OrmOSO
felijk overschot wordt naar ons land ge-
Op het strand ten Noorden van Kopen
hagen is gisteren het lijk van de Rot
terdamse zeeman L. A. S. gevonden,
die op 22 Juli overboord sloeg van een
schuit welke werd gesleept door een Rot
terdamse sleepboot
KORT EN KLEIN
De voor een herhalingsoefening van
drie weken opgeroepen lichtingsploeg.
waaruit de 44ste Regiments-gevechts-
groep b gevormd, zullen hun opleiding
besluiten met de oefening Vuurdoop p
24 en 25 dezer Het regiment Stoot- j
troepen viert zijn tweede lustrum op
Zaterdag 4 September in de garnizoens
stad Venlo.
Van 15.000 duiven maar
enige terug
(Van één onzer verslaggevers)
koppen was geen voedsel meer aan boord-
De bond van Zaterdagvliegers is een
ramp overkomen- Zaterdagmorgen wer
den in de Belgische plaats Libremont on
geveer 15000 durven gelost voor een
wedvlucht naar Nederland- Tot nu toe
zijn slechts enige tientallen duiven in
hun hokken teruggekeerd.
Het verlies is vele malen groter dan
in Juli jL toen een vlucht van Eindhoven
uit een groot aantal vogels deed veror
gelukken.
Bij het loslaten van de duiven was h'
goed weer.
Vrouw uit Amsterdam in
Oostenrijk overleden
MARKT. EN
TER AAR. 13
Kassnij bonen 10.4<
B 3.33—5,90 stek 2,10—3,10
B 3.905,10 stokprinsessebonen
VISSERIJBERICHTEN
Aug Groenteveiling
10.60 snijbonen 6.10—9.80
s 2,30—4,10 I
6,70—8 I
spekbonen 5,10—5,70 alles per 10 kg-'
A 26—34 B 27—38 C 20—25 bonken 20—22 spl-
nazie 15—24 postelein 5—19 kroten 16—13 an
dijvie 16—26 waspeen 23—35 II 13—14 rabar
ber 6—9 groene kool 15—18 putjeskool 16 ril-
veruitjes 48—50 B 20 aardappelen 5—8 kriel
3 witte kool 6 alles per kg; sla 2,50—7,90 per
100 stuks; bloemkool A 36—65 B 22—32 C 13
—18 stek 6—10 komkommers 6—20 alles per
stuk; stoof sla 1.30 per kist; boskroten 8 sel-
derij 26 bosuien 6 alles per bos; augurken;
fijn 1.81 fijnbasterd 1.64 basterd 1,18 grof A
95 grof 85 C 82 CD afw. 29 E 44 E geel 18
alles per kg; peren: N.H. suikerperen 6—7
Precose de Tevoux 30 appelen: Perzikrode
>el 33 Yellow Transparant 18 Early
f 7 alles per kg.
2 UI 9—14
-een 35
nijbon-
20-58 stoksnijbonen
:.909,90 augurken 14—15 andijvie j
|H kg 21—25
14—is
100 bos 3,90—4 selderij 5720—6,20
4,30—5.60 krulpeierselie 4,80-4.90 1
rode kdol
C 29—31 CC 20—22
schokkers ©2—63 komkommers 15—22 B 8—
15 aardappelen: bonken 9—10 grote 10—16
kriel 89 eigenheimers 16—17.
Overzicht
week be
hoefde weer niet onder te doen voor de week
daarvoor, d w z. alles liep naar wens, bijna
alle producten brengen stevige prijzen op en
de aanvoer is. ook van de hoofdproducten.
tijd achter de rug wat het weer betreft. Ge
hoopt wordt, dat het nu eindelek iets beter
zal worden Bloemkool deed in de eerste
soort geregeld tot f 46 Waspeen idem tot
f 45 en bospeen deed er'niet voor onder. Het
•orden. Andijvie
t boven de guldcr
laagst voor f 3 tot f 10
f 24 per 100 kg. Keuken-
Dure aardappeltjes in
Rusland
De regering der Sowjetunie heeft de
prijzen van verschillende artikelen ver
laagd. Aardappelen zullen bijv. 43 tot 76
cent de kg kosten.
Zo werd er in Juli
gespaard'
De bij de Nederlandse Spaarbankbond
aangesloten spaarbanken hebben in Juli
een overschot behaald van f 12.822 324
Inleg en terugbetalingen beliepen resp.
66.631.319 en f 53 809 085-
Bij de niet aangesloten algemene spaar
banken werd f 27.296 gespaard en bij de
bankspaarbanken f 745-287, waardoor
het totaal der besparingen hier stygt tot
f 13594.917. Bij de Rijkspostspaarbank
werd in Julr een overschot behaald van
l 3.2 millioen.
De Nederlandse sleepboot Tyne. die op
we was van Chili naar Curacao heeft in
de Stille Oceaan 'het Peruaanse motor
schip Chalaca aangetroffen en naar Ta
lara gesleept- De Chalaca had al verschei
dene dagen met motorschade rondgedre
ven. en voor de bemanning van tien
Dr John houdt een
rustkuur
Dr John, de naar het Oosten gevluchte
chef van de Westduitse contraspionnage.
is volgens het Westberlijn6e blad Tele-
graf naar de badplaats Elster vertrokken
om een rustkuur te houden- Elster ligt
vlak bij de Tsjechische grens. John waa
op deze tocht vergezeld door de West-
berlijnse arts dr Wohlgemuth, die hem
op 20 Juli ook heeft vergezeld bij zijn
vlucht uit het Westen.
Het E.I.M. in 1953
Uit het jaarverslag 1953 van het Econo
misch Instituut voor de Middenstand
blijkt, dat van ongeveer 2200 onderne
mingen in het midden- en kleinbednjt
behorende tot zeven branches in detail
handel en ambacht, exploitatiecijfers van
het boekjaar 1952/53 werden verzameld.
Meer dan 4000 ondernemingen verlenen
hun medewerking aan de omzetstatlstiek.
welke het E.I.M. voor een 26-tal brea
ches samenstelt
Verzekeringen namen
hoger vlucht
In het tweede kwartaal van 1954 heeft
het Nederlandse leven jzekeringsbedrijl
aan p.emiën en koopsommen een bedrag
van f 127.297 000 ontvangen IvJ.
f117 465.000). De productie aan nieuwe
verzekeringen, met inbegrip van herver
zekeringen. bedroeg f632.146 000 (vj.
f557.832 000). Door de gezamenlijke maat
schappijen werd in dit tweede kwartaal
uitgekeerd een bedrag van f51 763.000
(v.j. f46 591 000).
Service centrale voor koel
techniek
Om tot samenbundeling van montage
en servicewerkzaamheden op koel tech
nisch gebied te komen (landelijke service)
heeft een groep van ondernemingen hier
te lande, die zich op dit gebied bewegen,
opgericht de Service Centrale der Ver
enigde Koeltechniectoe Bedrijven N.V. U
'a-Gravenhage. Er la nog mimaterièie
goedkeuring nodig.
Psychologische achtergronden van John's desertie
Veranderde situatie
doorzag hij niet
T\E AFFAIRE JOHN staat, vooral in Duitsland, nog
steeds in het middelpunt van de belangstelling.
Is hier sprake van verraad of omkoperij, óf was
John het slachtoffer van een psychologische crisis in
het Westerse denken, waartegen hij niet meer opge
wassen was? De bekende Westduitse Kampfgruppe
gegen Unmenschlichkeit heeft hierover een rond
schrijven gepubliceerd, waarin het geval-John ge
plaatst wordt tegen de achtergrond van deze zware
strijd der geesten, die velen in het Westen in ver
warring brengt. Daarmee wil men Johns daad niet
goedpraten, maar begrijpelijk maken en hem tevens
tot waarschuwend voorbeeld stellen.
In dit artikel geven wij de inhoud van het rond
schrijven weer.
Het is thans niet meer aan twijfel onderhevig, dat
dr Otto John. het hoofd van de Westduitse Geheime
dienst, uit eigen beweging naar de Oostduitse repu
bliek is gegaan. Zijn vlucht vindt haar oorzaak ver
moedelijk echter met in een bepaald feit. maar in
een complex van feiten van psychologische, morele
en politieke aard. Blijkens zijn radiotoespraken wil
John zelf rijn daad vooral aan zijn politieke opvat
tingen toeschrijven.
Het geval-John is een typisch voorbeeld van de
moreel-psychologische crisis van een intellectuele
bovenlaag der bevolking, die zich midden in een
onverbiddelijke strijd van politieke ideologieën be
vindt, welke op ale levensterreinen gevoerd wordt.
Andere voorbeelden zijn de gevallen van de atoom
spionnen Alger Hiss en Klaus Fuchs en de verdwenen
Britse diplomaten Burgess en Maclean.
Dit wil niet zeggen dat John al sinds de Nazi-tijd
een Sowjetagent geweest is. maar de gedachte van
tulk een samenwerking is hem in principe niet on
welgevallig geweest. Men ziet steeds weer. dat men
iën, die ééns met de Russische inlichtingendienst
hebben samengewerkt, een voorkeur voor een poli
tiek van wederzijds begrip met de Sowjets aan de
dag leggen.
Deze voorkeur zou onbegrijpelijk zijn, als men van
iet feit van deze vroegere samenwerking niet op de
hoogte was. En deze voorkeur is ook niet zo zeer
iet gevolg van een geheime druk, die Rusland nog
steeds op zijn vroegere medewerker» uitoefent, maar
is voor een groot deel verklaarbaar uit een half-en-
balf bewuste drang tot zelfrechtvaardiging bij de
betrokkenen.
De opvatting dat geldbejag hierbij een rol zou spe
len, is meestal niet Juist. Van veel groter Invloed
blijken de vriendschappen te zijn, die zijn gegroeid
tussen een aantal vooraanstaande anti-fascisten en
de communisten ln hun gemeenschappelijke strijd
tegen ds Nazi's.
Met enige Oostduitse vrienden drinkt John
rustig een biertje op een terrasje aan de
Stalin-Allee. Blijkbaar heeft hij het vol
komen naar zijn zin.
Dit gemeenschappelijke anti-fasoisme, in harde
strijd gestaald, bleek een zo hechte bodem voor
vriendschap te zijn, dat zij. die tot deze groep be
horen, zich hier nog steeds op blind staren en hun
ogen sluiten voor de nieuwe tegenstelling die sinds
het einde van de oorlog gegroeid is: die tussen vrije
democratie
Dit vasthouden aan het verleden en het gebrek
aan inzicht in de nieuwe situatie doet zich natuur
lijk niet alleen bij anti-fascisten voor. Ook in ande
re politieke groepen kan men dit soort conservatisme
Bijzondere gevaren
John is zo'n voorbeeld van een persoonlijkheid, die
geheel in de ban van het verleden gevangen blijft.
Zo iemand is ook Probst Grüber, vertegenwoordiger
van de Evangelische Kirche bij de Oostduitse re
gering. Hij woont in West-Berlijn en heeft ook daar
grote invloed. Onder Hitler was hij één der groten
ln het verzet tegen de Nazi's en een groot deel van
die tijd bracht hij in concentratiekampen door, waar
hij verschrikkelijke martelingen moest ondergaan.
Uit die tijd stammen zijn nauwe betrekkingen met
vele vooraanstaande Duitse communisten, die thans
in de Oostduitse republiek 'belangrijke posten be
zetten. Ook hij Is een warm voorstander van een
..VerstSndigungspolitik" met de Sowjetunie.
John stond bovendien nog aan de gevaren bloot,
die zijn vak nu eenmaal meebrengt. Om tegen de
specifieke verleidingen van het werk bij een inlich
tingendienst opgewassen te zijn, moet men beschik
ken over absolute en onveranderlijke morele en poli
tieke principes, waarvan de persoon in kwestie
hart en nieren doordrongen moet zijn. Juist in de
nazi-tijd zijn deze principes aan het wankelen ge
bracht. John ls niet het enige geval, dat aan deze
problematiek ten slachtoffer is gevallen. Braspartijen
en sexuele uitspattingen zijn vaak de exponenten
van een dergelijk proces.
Het is zeer betreurenswaardig, dat John door zijn
desertie de anti-nazi's, in het bijzonder hen, die deel
uitmaakten van het complot, dat op 20 Juli 1944 de
aanslag op Hitier uitvoerde, in discrediet heeft ge
bracht. Velen menen nu te kunnen zeggen, dat John
bewezen heeft, dat de „verraders van toen. ook de
verraders van vandaag zijn."
Volgens de Kampfgruppe gegen Unmenschlichkeit
is uit Johns optreden weer eens duidelijk gebleken,
dat het steeds weer noodzakelijk is zich te bezinnen
op de geestelijke en morele principes, die aar
verzet tegen het totalitarisme ten grondslag mi
liggen. John verzette zich tegen fascisme en vond
daarbij medewerking van de communisten. De laat-
sten bestreden echter slechts „concurrenten" en niet
de verderfelijke geest, waaruit zowel het fascisme als
het communisme voortspruiten. Had John deze geest
onderkend, dan zou hij waarschijnlijk ook ingezien
hebben, waarom verdere samenwerking met de co
munisten, nè de val van het fascisme, onmogelijk
Gerechtvaardigd
Velen hebben zich afgevraagd, of Johns daad niet
gerechtvaardigd wordt door een steeds sterker groei
end nationaal-socialisme. dat in Duitsland overal
weer de kop opsteekt. Deze „rechtvaardiging" is
reeds daarom onjuist, omdat het toch weinig aan
nemelijk is. dat John een eventueel herlevend tota
litarisme in West-Duitsland zou ontvluchten om zich
naar het gevestigde totalitarisme van de Oostduitse
republiek te begeven.
Men verwart echter het begrijpelijke streven van
de Duitsers om weer geheel zelfstandig te zijn, de
nationale aspiraties dus met het herleven van een
nationaal-socialisme. Het ls echter een ongelukkige
samenloop van omstandigheden dat deze herleving
van het nationale bewustzijn in Duitsland samenvalt
met een crisis in de Europese integratiepolitiek.
Daarom is nu meer dan ooit samenbundeling en ver
sterking van de machten der democratie geboden
en geeft het geen pas, Iemand die zijn post in het
democratische kamp verlaat, te rechtvaardigen.
Johns desertie heeft het vertrouwen van velen,
vooral van de mensen die dagelijks onder het com
munistische juk zuchten, ernstig verzwakt. Laten wij
hopen, dat de Westelijke staatslieden uit de zaak-
John een les mogen leren en krachten aan het werk
zullen zettgn. waardoor d« sterkte der democratie
weer hersteld wordt.
Amerika en Tsjang
reageren fel
Amerikaanse functionnarissen ver
klaarden, dat bij een aanval van commu
nistisch China op Formosa, de Ameri
kaanse vloot- en luchtmacht hierbij di
rect betrokken zouden zijn. Een derge
lijke aanval zou onmiddellijk gevolgd
orden door een beroep op de Ver. Na-
es om in te grijpen.
Ook op Formosa heeft men gereageerd
op de dreigementen, van rood China om
het eiland te „bevrijden". Deze dreige
menten zouden zijn ingegeven door de
ees van de communisten, dat de natio-
disten een aanval op het vasteland zul-
n beginnen. Aldus dit oordeel
Tbjang Kai-Sjek.
Zaterdag arriveerde op Formosa de
Amerikaanse generaal Partridge, bevel
hebben van de Amerikaanse luchtmacht
in het Verre Oosten. Generaal-majoor
Arthur Trudeau, chef van de geheime
dienst van het Amerikaanse leger arri
veert vandaag uit Hongkong op Formo-
teneinde de situatie in het nationa
listisch Chinese bolwerk in ogenschouw
Attlee (in Peking)
sprak met Tsjoe
Chinese zaakgelastigde
in Londen
Op hetzelfde ogenblik, dat de Britse
oppositieleider, Attlee, met enkele and'
leden van de Labour-partij in Peking
•iveerden, liet de Cilnese communis
tiscne regering weten, dat zij nu einde-
sen zaakgelastigde naar Londen zal
en. Zoals men weet, had Engeland
al sinds enkele jaren een zaakgelastigde
Peking.
De Britten waren de gasten van Tsjoe
Lai. Zaterdagavond waren Attlee
de zijnen in het paviljoen van het pur
peren licht" deel uitmakende van
vroegere keizerlijke paleis te Peking, op
:ocktailparty. Aan deze partij namen
400 personen deel en er heerste een
vrlenschappélijke sfeer. Er werden Chi-
gerechten geserveerd, waar de tra
ditionele Chinese eetstokjes waren ver
vangen door mes, vork en lepel. Gisteren
hebben de Britse en Chinese leiders vijf
met elkaar geconfereerd. Dezer da-
zullen de Britten ook Mao Ts«
Toeng ontmoeten. De Engelse delegate
gaat aan het eind van de week naai
Noord-China, om via Peking naar Lon
den terug te keren.
Eigenheimers
per 100 kg e
per 100 kg.
2J3O—X90: 1
f 2.Ö2: f 2.Overzicht: vette koeien i
groter, handel kalm. n<et hoger In I
prijs, prima's boven notering: Varkens (lev.
KATWIJK AAN ZEE. 14 Aug. A
ilag; YM 283 met T*
cantjes; KW 40
groep
PERSONALIA
Aan mr C. Th. E. Graaf van Lynden
van Sandenburg te Langebroek. sinds
kort commissaris der Koningin
Utrecht, is op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als hoogheemraad va;
hoogheemraadschap van den Lekdijk
bovendams (provincie Utrecht).
Aan dr P. A. F. van der Spek is mei
ingang van 1 Augustus 1954 op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als genees
kundig inspecteur van de volksgezond-
n; KW 39 (groet
antjes r___.
De prijzen: maatjesharing
laatjesharing klein 32.26—35,
Kennemerland) met 590
groen 62-71-
173—20 k KW 3—2 k KW 19—80 k KW 170—
2 k KW 163—70 k halve vleet KW 86—3 k
uvgst hadden de vol- 1
gende schepen: KW 67. KW 50. KW 2. KW
14. KW 22. KW 129. KW 18. KW 32. KW 39.
K 151, KW 167. Trekkers; K 123—130 k KW
176—60 k KW 44—50 k KW 168—34 k KW 23 I
—35 k KW 140—25 k KW 41—30 k KW 20—
YM 75—40 k KW 127 geen i
Gemiddelde vangster
Vlaardlngen 9.
.-ijk 13 kantjes.
A-ug Vangstbe-
6 weinig Sch 305—
12 k Sch 67—50 k Sch 195—55 k Sch 245—
k Sch 246—0 k Sch 342—60 k Sch 56—25 k
ch 150—17 k Sch 29—40 k Sch 105 wei
nig Sen 23-60 k Sch 53—30 k Sch 104—
- Sch 332—0 k Sch 39—7 k Sch 201—400 k j
Sch 264—0 k Sch 199—45 k halve vleet Sch
32—45 k Sch 46—0 k Sch 51—60 k halve vleet
Sch 25—25 k Sch 30-70 k Sch
12 k Sch 37—2 k Sch 69—0 k Sch 84—0 k Sc
130—2 k Sch 249—4 k Sch 250—80 k Sch 2«
—65 k Sch 3H2—20 k Sch 100—50 k Sch
Sch 107—60 k Sch 20-
34 k Sch 223—60 k Sch 79—0 k Sch 361 we
- - - ,ig Sch 95—50 k Sch 140 nie
k Sch 124 niets te melden Sch 160 niets
elden Sch 3—1 k Sch 6 niets te melden
14—35 k Sch 21—90 k Sch 47—0 k Sch
54—130 k Sch 118—99 k Sch 302—80 k.
nen te Schevenlngen: Sch 57—32 last;
Sch 1110—37 last; Sch 8—28 last; Sch 353—31
last; Sch 181—33 last: Sch 402-3 last; Sch
412—35 last; Sch 4—38 last; Sch 64—34 last;
Sch 19—40 last: Sch 121—31 last; Sch 9—
14 last en 300 ldsten; Sch 45—LI last (motor-
pech): Sch 33—09 last; Sch 73-30 last; Sch
314—29 last- Sch 248—29 last; Sch 2—32 last.
VLAARDINGEN, 16 Aug. Binnen van de
aringvisserlj: VI 199 met 51 last van 5 sche
pen. Binnen van de haringtrawlvisserij; VI 83
halve vleet VI 205—10 k nog 35 netten VI 216
—7 k VI 86—10 k VI 97—14 k VI 114—8 k VI
1-15—75 k VI 190—40 k nog 35 netten VI S3—
1 k VI 61—25 k VI 71—20 k VI 166—17 k VI 200
4 k VI 80—2 k VI 84—2 k VI 112—45 k VI
132—24 kantjes. De r
e vis f 100—151 per t'
kg; gnm schol 39 kim schol 4633
kl schol I 31—23 kl schol II 27—6 schar 23— I
14 bot 12—8 verse haring 13—10 makreel 16
Granen-veevoeders
firma A. Makkreel, mtóe-
- Hier
op volgde een vaste stemming voor Ameri
kaanse mais. Mede doordat het aanbod van
•tomende en spoedige at lading Amerikaanse
mais zeer beperkt ls, liepen de boordvrij prij-
zen flink op. Ook La Plata mais werd op
«flading belangrijk hoger gehouden, terwijl I
de moeilijkheden met de verschepingen haar
invloed op het algemene marktbeeld deden I
gelden. Door aankopen van de ons omrln- j
eende landen van belangrijke posten Irak en
Syrische gerst, werd dit materiaal aan de
markt alhier onttrokken. Vele binnenlandse
kopers volgden het voorbeeld zodat de prU-
5rige
ïduidend hoger
gerstmarkt stond ln het middel»
belangstelling en de zaken had-
lot verloop. Dat de oogstwerk-
luidige
noeiltjkh
wel vanzelfsprekend,
ingsten, ook ln andere Europese lander
lopende geruchten
wordt deze f 0,50 echter niet
-d. La Plata en Noord-Afrlkas
t gestemd Ook hier
zijn opgelopen, komt mil©
de gerstpnjzoi
corn ook aan de beurt.
Voor afladingsterrr.ij
flinke premie betaald De
inder vlot verloop. De
de gehele week bij de graan-
ichtprijze
soyaschroot f 47.05 (plus f 035). cocos-
n f 30,80 (plus f 1,patmpitkoeker
5 t plus f 0,251. raapkoeken l 29.55 (pluj
