H. Hazelhoff, veertig jaar bij het rijk.
hartelijk gehuldigd
Hoofdzaak wasf dat de meesters zuiver
in de leer waren
Oud-burgemeester Gouverneur
overleden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1954
Waardering voor eenvoudig mens
In zijn nauwkeurig beleid wordt geen
formalisme gevonden
ln verband met het veertig-jarig jubileum van de heer H. Hazelhoff, di
recteur van het gewestelijk arbeidsbureau te Leiden, had Zaterdagmorgen
in het gebouw aan de Doezastraat een intieme huldigingsbijeenkomst
plaats. Van de genodigden noemen wij de heer P. Knop, plaatsvervangend
directeur-generaal van het rijksarbeidsbureau, mr J. A. Snijders, waar
nemend hoofdinspecteur-directeur van het districtsbureau voor de arbeids
voorziening in Zuid-Holland, de directeuren van de gewestelijke arbeids-
bureau's van Alphen aan den Rijn, Gouda, Lisse en Woerden; het corps
ambtenaren van het bureau te Leiden, de heer G. H. Kottelaar, directeur
van de rijkswerkplaats voor de vakontwikkeling te Leiden en vertegen
woordigers van het districtsarbeidsbureau te Den Haag. De leiding van de
bijeenkomst was in handen van de adjunct-directeur van het G.A.B. te
Leiden, de heer C. R. L. Oostveen.
De eerste spreker was de heer Knop.
Hij begon met een opdracht te vervui
len namens de directeur-generaal van
het rijksarbeidsbureau, de heer Mans-
holt, die verhinderd was aanwezig te
zijn. „U staat bij de topleiding van het
rijksarbeidsbureau bekend als iemand,
die de plicht tot zijn levensdevies heeft
gekozen. En ongetwijfeld zet dit ook
zijn stempel op de ambtenaren, die met
U mogen samen werken in direct verband"
aldus de heer Knop.
Vervolgens memoreerde de heer Knop
de periode van de beide wereldoorlogen.
De tweede periode bracht in het leven
van de heer Hazelhoff een ernstig con
flict, waarvan de ontzetting uit zijn
ambt het gevolg was, omdat de jubilaris
een man is van beginselvastheid, die zich
met het Duitse regiem niet kon ver
enigen. Waarderend sprak de heer Knop
ook over de persoonlijke omgang met
de heer Hazelhoff. Aangeboden werd een
enveloppe met inhoud.
Mr Snijders las een schrijven voor van
de hoofdinspecteur-directeur van het
districtsarbeidsbureau Zuid-Hoüand,
waaruit bleek, dat er een vriendschappe
lijke verhouding bestaat tussen de jubila
ris en de heer Vermeulen. De heer Snij
ders verklaarde, dat de heer Hazelhoff
een waardige nestor is in de kring van
de directeuren. Hij heeft hem in korte
tijd leren kennen als een bescheiden
mens, die niet in „show" zijn kracht
zoekt en door aan de weg te timmeren
tracht een hogere positie te verkrijgen.
„U hebt in uw levenspraktijk getoond,
dat U de juiste man bent op de juiste
plaats in het sociale bestel", aldus de
heer Snijders, „een man met een groot
sociaal gevoel, die we graag nog lange
tijd in ons midden zien". „Wees er van
overtuigd, dat „Den Haag" grote waar
dering heeft voor uw persoon en werk."
Als stoffelijk blijk van die waardering
bood de heer Snijders de jubilaris enkele
boekwerken aan.
Aangename sleer
De heer Oostveen was de tolk
de ambtenaren van Leiden. „De
woorden van waardering, door an
dere sprekers reeds uitgesproken
zijn ons uit het hart gegrepen", aldus
de heer Oostveen. „Uw zonnige
vriendelijkheid spreidt een aange
name sfeer voor hen, die onder uw
leiding staan. Het is ons een groot
genoegen, dat u ons, zij het na
zeling, toch in de gelegenheid hebt
willen stellen op deze dag uiting te
geven aan hetgeen in ons aller hart
leeft aan waardering en hoogach
ting". Aangeboden werd een sche
merlamp.
De volgende spreker was de heer Mo
lenbeek. directeur van het bureau te
Gouda. Hij was de tolk van Alphen aan
den Rijn, Lisse, Woerden en Gouda. Van
deze directeuren ontving de heer Hazel
hoff een geschenk in Delfts blauw.
Een hartelijk woord var. gelukwens
volgde toen van de heer Kottelaar. Hij
schetste de heer Hazelhoff als iemand,
by wie men gerust met vragen kan ko
men, terwijl hij ook vaak de goede op
lossing weet aan te geven. Namens het
personeel van de R.W.P. bood spr. de
jubilris een bloemstuk aan.
Nadat door dr Scheers. de keurings
arts van het G.A.B., woorden van feli
citatie waren gesproken, werd het woord
gevoerd door de heer M. I. Smit, de
oudste ambtenaar tin dienstjaren) van
het bureau Leiden. De heer Smit had in
zijn werkperiode steeds ondervonden, dat
men met moeilijkheden altijd
de heer Hazelhoff terecht kan.
Aan het einde van de huldiging sprak
de heer Hazelhoff zijn dank uit
vele waardering, waarvan men op deze
dag had doen blijken.
Tweede huldiging
e van het gewestelijke arbeids-
iu zou worden gevierd. De commis-
vas in haar geheel met de plaats
vervangende leden bijeengekomen.
Wethouder S. Menken schetste in een
toespraak de goede geest van samenwer
king, die er steeds gevonden wordt tus-
en de directeur en de commissie.
Spr. noemde de heer Hazelhoff een
ambtenaar in de werkelijk goede zin
van het woord.
„U bent iemand, die het nauw
keurig neemt met alle regeringsvoor-
schriften en uitvoeringsbepalingen,
doch in uw beleid wordt geen dood
Noorderkwartier hield
tuinfeest
Binnen enkele minuten na de opening
van het tuinfeest, dat Zaterdag door
de speeltuinvereniging Noorderkwartier
werd georganiseerd, toonde de ru
speelplaats zich op zijn drukst. Met 't
dige krijgsgeschreeuw, dat de jeugd
eenmaal eigen is bij dergelijke gelegen
heden, stortten de kinderen zich op de
tenten met lekkernijen, de ijscoman
de zelden ontbrekende kraam, waar
voor een kwartje drie schoten op het
witte kaartje mag lossen. Hoewel
jeugd bij dit laatste eerder een toekij
kende dan een actieve houding aan
want zelfs een schietijzer op de kermis
boezemt ontzag in.
De voorzitter van de speeltuinver
eniging, de heer G. Verlind. vertelde
iets over de bedoeling van dit festijn,
dat tot laat in de avond zou voortdui
De eerste uren hadden de kinderen
gratis toegang, maar met het bedrag
's avonds te betalen toegangsprijzen
wordt het begin van een fonds gevormd,
waarmee het bestuur in de toekomst
nieuw spelmateriaal hoopt te bekosti
gen. Want ondanks de lang niet kale
aanblik, die de speeltuin momenteel
biedt, val er volgens het bestuur nog
wel iets te verbeteren.
Vooral voor de kinderen in de leef
tijdsklasse van 11 tot 13 jaar is het
moeilijk, passend spelmateriaal te vin
den: er wordt zelfs gedacht over de
tegenwoordig zeer in zwang komende
„klimkooi". maar de kosten zullen voor
lopig nog wel een bezwaar normen, we
hope n echter van harte, dat deze act te
voor Noorderkwartier, dat al gedurende
27 jaar zulk voortreffelijk werk verricht,
succes zal hebben.
formalisme gevonden; beleidsmoge-
lijkheid blijft bij u altijd voorop
staan. Bijzonder treft het ons als le
den van de commissie, dat u de men
selijke en persoonlijke vrijheid van
eminent belang acht", aldus de heer
Menken. „U staat vaak voor moei
lijke beslissingen. We hebben echter
met vreugde mogen constateren, dat
in de loop der jaren nooit een steek
houdende klacht naar voren is ge
komen, hetgeen wel zijn oorzaak
hierin vindt, dat uw beslissingen
steeds afgewogen worden".
De heer Menken wees er nog op, dat,
hoewel de gehele tak van dierst van
het arbeidsbureau de volle aandacht van
de heer Hazelhoff heeft, er toch wel
twee afdelingen zijn, die tot de troetel
kinderen van de jubilaris mogen worden
gerekend, te weten de afdeling bijzon
dere bemiddeling en de afdeling rijks-
werkplaats voor vakontwikkeling. De
wethouder eindigde met zijn grote waar
dering uit te spreken voor de plaats, die
het gewestelijk arbeidsbureau in
stad en de omgeving inneemt. Dat,
belangrijke mate te danken aan de lei
ding van de heer Hazelhoff.
Hierna voerde nog het woord mr
A. Snijders, die zijn waardering uitte
voor de goede samenwerking tussen di
recteur en commissie.
Wederom dankte de heer Hazelhoff
tenslotte voor de hartelijke huldiging,
die hem ten deel was gevallen.
Agenda van Leiden
Maandag
Doorbraak Herengracht, 8 uur: Tent-
week, Evangelisatiesamenkomst.
Dinsdag
Doorbraak Herengracht, 8 uur: tent-
week, evangelisatiesamenkomst.
Woensdag
Doorbraak Herengracht 8 u: tent week,
evangelisatiesamenkomst.
Hooglandse kerk, 7.30 u.: avondstilte.
Tentoonstellingen
Rijksmuseum voor de geschiedenis der
natuurwetenschappen, Steenstraat 1 a.
„Van vergrootglas tot oog der weten
schap" twee en een halve eeuw micros
copie, tot 19 September 10-4 u. fs Maan
dags gesloten).
Buroht, tot zonsondergang: hedendaag-
beeldhouwkunst (tot 31 Augustus).
Rijksmuseum van oudheden, 105 uur:
Sieraden uit de volksverhuizingstijd (tol
22 Augustus)
Apotheken
Tot Zaterdag 21 Augustus 8 uur: apo
theek Van Driesum, Mare 110, tel. 20406,
e Zuider-apotheek, Lammenschans-
weg 4, tel. 23553.
Het 400 brt metende Nederlandse
kustvaartuig Saba van de heer Roorda
s verkocht aan de heer H. Bakker te Gro
ningen. en het schip blyft onder dezelfde
De heer H. Hazelhoff wordt gelukgewenst door de heer P. Knop namens
het directoraat van de arbeidsvoorziening.
Gevestigde en vertrokken personen
Zn de week van 9 tot en met 14 Augustus
(sflOEKENHOEK
Stans van de vijfjarige door
Diet Kramer. Uitgeversmaat
schappij Holland. Amsterdam.
HET IS GEEN WONDER dat van
„Stans" de zevende druk verschenen
Ls- Alhoewel dit boek ver voor de oor
log geschreven (Diet Kramer beschrijft
er haar eigen HBS-belevemssen in) en
uitgegeven werd. spreekt het ook de
meisjes van deze generatie aan. Want dit
boek is een zeldzaam fris en eerlijke staal
van vertelkunst en de dingen, die Diet
Kramer er in laat gebeuren, gebeuren
in 1954 nog. Al heeft het HBS-jargon in
de loop der tijden wel enige wijzigingen
ondergaan en oenoort een uitdrukking
als „knal" niet meer tot de gangbare
termen het boek is er niet minder
plezierig om. Al die kleine avonturen en
oelevenissen die Diet Kramer zo vlotweg
vertelt maken ..Stans van de vijfjarig*"
tot een gezellig en levendig boek. dat in
öe rij van meisjesromans nog altijd een
teer voorname plaats inneemt-
Aan C. J. Vink is op zijn verzoek
met ingang van de dag van beëdiging van
zijn opvolger, eervol ontslag verleend uit
zijn ambt van notaris te Rotterdam-
De feestelijkheden van
Rijnland
Op 3 en 4 September hoopt het hoog-
teemraadschap van Rijnland, zoals men
weet, het nieuwe boezemgemaal te Kat
wijk aan Zee in gebruik te nemen en het
750-jarige bestaan van het hoogheemraad
schap te herdenken.
Het voornemen is, dat de dijkgraaf van
Rijnland in bijzijn der genodigden de in
werkingstelling van het gemaal zal ver
richten, waarna, naar gehoopt wordt, de
minister van Verkeer en Waterstaat of
zijn plaatsvervanger het standbeeld van
graaf Willem I van Holland zichtbare
herinnering aan het stichtingstijdperk
zal onthullen.
In het Gemeenlandshuis van Rijnland te
Leiden wordt gedurende die dagen een
kleine tentoonstelling van portretten en
voorwerpen gehouden, welke tentoonstel
ling op Zaterdag 4 September van 10 tot
12% uur en op Maandag 6 September van
10 tot 12 uur en van 14 tot 16% uur voor
belangstellenden te bezichtigen zal zijn.
Ambassadeur van India
25 Aug. naar Londen
De ambassadeur van India in ons land
de heer B. N- Chakravarty, zal 25 Augus
tus naar Londen vertrekken om zijn
nieuwe post te aanvaarden.
Uit de oude schoolwereld (11)
0p de Latijnse scholen was de toestand
veelal stukken beter
Als wij dit alles zo lezen, zouden wij geneigd zijn in te stemmen met de
verzuchting van een hedendaags schrijfster, die opmerkte: „De scholen
van vroeger brachten veelal weinig glans en vreugde in het leven van de
kinderen. Plak en gard heersten streng en onverbiddelijk". Toch geloven
wij, dat het op die scholen heus niet,zó kwaad is geweest. De tijden en
zeden waren anders, ruwer dan tegenwoordig en uiteraard weerspiegelde
dit zich ook in de opvoedingsmethode. In het opvoedingsstelsel van onze
voorvaderen was de voelbare straf een onmisbaar vereiste. Die „dwong"
tot het goede en men dacht zoals indertijd de Muider Drost dichtte:
lek wreeck geen quaet, maer dwing tot goedt;
Straf is mijn handt, maar lieflijck mijn gemoedt.
pennen nemen
als dyven (dieven)
deze „hardhandige" opvoeding de klnde- j Die naekent baden, in erten
Natuurlijk waren er excessen, maar in I Die geit, boeken
het algemeen kunnen wij zeggen, dat j
Te Leiden vestigden zich:
S. van Aggelen en Fam., ass. accoun
tant, Lorentzkade 34; W. H. Asselbergs en
Fam., luit. ter zee 3e kl., Kanaalweg 124;
n den Berg, schoenmaker, Kruisstr. 5;
in Berkel. liefdezuster, Hooigracht 15;
C. C. Bink, rijksambtenaar, Marislaan 17;
an den Bosch-van den Bosch, d. L. d.
Kanterstr. 2; G. Oudman-Bürmann, Melch.
Treublaan 68; A. E. Buijs, Rijnsb. weg 10;
A. A. Later vcer-Collewijn en Fam., Cele-
besstr. 22; H- J. Dautzenberg, kok,
Groenhazengrt 12; A. van Distel, metaal-
gieter, Druckerstr. 21a; H. F. M. Donders,
arts. Witte Singel 70; A. Heus-Elout en
Fam., Marijkestr. 17a; A. Glasbergen,
touwverver, Oostdw. grt. 17; M. C. Boon
van Ostade-Grooat en Fam., Kanaalweg
119; C. A. Guldemeester, dienstbode, Lin-
destr. 8; T. M. G. de Haas. Haarl.str. 80;
H. van 't Hart, matroos I KM. Noord-
einde 2a; C. H. Heus, hofmeester I KM,
Marijkestr. 17a; M. G. A. Hoeke, hulp i.d.
huish., Nieuwe Rijn 16; H. Huisman, con
ducteur NS, Druckerstr. 34; M. de Jong en
Fam., art-röntgenoloog, Rijnsb. weg 130;
H. Kaak. kok. Kanaalstr. 1; T. B. Kers,
werktuigkundige, Tomatenstr., 39; W.
Konings-Klaij en Fam., Formosastr. 17;
A. J. Kok, zandstraler, Zonneveldstr. 17;
J. G. Kriek, Wasstr. 70; M. A. Lagerwerf
en Fam., St. Anna's Hof 8; C. J. Koudijs-
Marijt en Fam., Maredijk 159; S. H. Kot-
ten-Lagerwij, B. Ballotstr. 56; M. A.
Leeuwen, Boshuizerkade 92; H. M. J. A.
Henneman-Morsch en Fam., Haagweg
H. J. van Noort, bakker, Wolsteeg 4; A. A.
cle Nooijer, analyste, Rijnsb. weg 147; L.
Oostenburg, ambtenaar Bel., Haagweg 7a;
S. Paap, Sionssteeg 15; C. Buurman-Peur-
sum, Leeuwerikstr. 25; O. A. H. J. van
Soest en Fam., ber. militair, Kanaalweg
116; C. F. van Tongerloo, employé BPM,
Haagweg 184; F. H. Urban, mach. bank
werker, Boshuizerkade 71; P. A. in 't Veld,
fabr. arb., Balistr. 57; J. C. J. Verheijen
en Fam., techniker, Witte Rozenstr. 55; A.
Visscher, schipper, a.b. „Op hoop van Ze
gen", ligg. Herengrt. t.o. Waardkerkplein;
L. van Vliet, kantoorbediende, Herenstr.
10; M. van den Oever-van Vliet, Huizin-
gastr. 21; K. A. Guérin-Vredenburg en
Fam., Toussaintkade 5a; T. Wik, dienst
bode, Veilingkade 1; P. H. P. Wilde, J. v.
Goijenkade 11; N. Winkel en Fam.. Kai-
serstr. 45; J. J. Wolters, Grevenstr. 5a.
Rhijn, Rapenburg 119, Hengelo, O. Delde- j gr00te menschen, niet mijn rekels
T. H. v. Schalk en Fam.
Morsweg 25, Weert, Mariënhagelaan 11; C.
Pont-Seriier, Morsstr. 27, Rotterdam. B.
Wolffstr. 24; J. Sjardin en Fam., Zoeterw.
Singel'75, Amsterdam, Afrlkanerpl. 55hs;
d. Voorn-Springer en Fam., Wever
straat 2, Sassenheim, Zuiderstr. 25; H. v.
Stormbroek, Rijnsb. weg 10, Zeist, Ln v.
Bergen 11; G. J. Straks en Fam., Breestr.
154, Leiderdorp, Hoofdstr. 84D; J. W. T.
Tasche, Zoeterw. Singel 100, Hengelo O.,
Bornsestr. 43; J. in "t Veld en Fam., Fr. v.
Eendenln 45. Velsen. De Noostr. 158; J. H.
Verhagen. R. en Schiekade 126. Rotter
dam. 2e Middellandstr. 23b; C. Voorzaat
Fam, Jouberstr. 9a, Sneek, Zomerrak-
buurt 10; J. M. de Water, Gasstr. 6,
Gemert, Ruisebergstr. 40B; J. Wesselius,
Haagweg 56, Kerkrade, Kerkpln 6; C. E. v.
d. Weijden. Tollensstr. 26, Nieuw-Zeeland;
J. Wilts, Morsstr. 62-64, Amsterdam, Ger.
Brandtstr. 14hs; W. Wout, P. J. Blokstr. 23,
;-Hertogenbosch. v. d. Does de Willebois-
singel 35; G. van Zeijl en Fam., Leuvenstr.
53, Australië.
Uit Lelden s
trokkei
P. W. Atkinson, Warmonderdeg 37, Ver
enigde Staten van Noord Amerika; F.
Barthen. De Genestetstr. 3, Utrecht. Leid-
seweg 22; J. Beer, Rijnsb. weg 71a, Oegst-
geest, Oranjelaan 2; C. Beij en Fam., Lan-
gegrt 24, Warmond. Bevenickstr. 4, J. P.
Bonnet, Herengrt 61, Nieuw-Zeeland; T.
W. Boonman, Morsstr. 62-64. Arnhem, On
der de Linden 101; C. J. J. ten Brumme-
laar, Bakh. Rozeboomstr. 20. Nieuw-Zee
land; F. P. M. v. d. Berg-Carels, Juliana-
str. 18, Hazerswoude, Molenln 13; G. L. F.
Cloos en Fam., Bondelln 14, Indonesië; M.
L. Creijghton, Steenschuur 13, Amsterdam,
Nw Keizersgrt 92; W. Groothedde. H.
Morsweg 132, 's-Gravenhage, Laakkade
254; C. E. de Heer, Plantsoen 63. Hardei
wijk. Laan 1940-1945 2; J. den Holder.
Haagweg 37, Groningen. Hyacinthslr. 169;
Kampenhout. Willemstr. 39. Voor
schoten, Pr. Bernhardln 39; J. E. v. Kerk
hof echtg. van De Groot Narmstr. la,
Oegstgeest, Duivenvoordestr. 45; C. L. T.
Koenders, Rijnsb.weg 10, Rotterdam, Pr.
Hendrikstr. 216a; S. Ouwersloot-Ladan,
Cobetstr. 29, Emmen, A. L. Lesturgeon-
str. 54; A. C. H. Mensonides-Lamberts,
Franchimontlaan 12. Voorburg. J. v. Len-
nepstr. 8; C. v. Leeuwen. Roodb.
heeft gemaakt tot
wen., die niet voor een kleint]
vervaard. De geschiedenis uit
leert ons dat toch overduidelijk. Van
zelfsprekend willen wij hiermede niet Sullen
zeggen, dat plak en gard maar weer moe-
ten worden ingevoerd. Wij kunnen dank- j
baar zijn, dat deze attributen thans al-
leen nog maar in musea te vinden zijn. Sal de
Elke tijd heeft zijn eigen zeden!
Overigens was er ook vroeger op dit
punt wel verschil van opvatting. Zo le
zen wij van een vader uit het begin van
de 17e eeuw, die zijn zoontje voor het
eerst naar school brengende, tegen de
meester zei: „Slaet ham vrij en spaert
plack noch roe. Eer ik ivm elders doe".
Een moeder dacht er echter anders over
en klaagde: Ik ben schier ontsint, ik kan
drage. Dat mijn soete kint. Dus
telen loopen
ren En hij eindigt:
tijd Wat schollers deez pointen voorsz. niet
en onderhouwen
placken hebben, oft hem
t roeden clouwen (kastijden).
Soms ook bestond de school ordonnan-
e uit korte spreuken, bijv.:
er wel regeeren
de kynders obediëeren
(gehoorzaam zijn)
werden ze gehouden in een achterbuurt
in de woning van de matres, waar
donkere vochtige kelder of een bekrom
pen achterkamertje tot schoolvertrek
werd gebruikt. De kinderen, meisjes en
jongens door elkaar, zaten daar opeen
gepakt, op stoofjes, lage banken en kleine
smalle stoeltjes, of zij zaten op de vloer
maar zo'n beetje voort te vegeteren, zon
der dat de matres zich veel met hen be
moeide-
Ook hier waren de scholen voor kinde
ren van de gegoede stand beter. De ma
tres zat daar voor een lessenaar, waarop
ook de plak en roe niet ontbraken. In de
hoek van het vertrek, hetwelk gewoonlijk
ook als keuken, woon- en slaapkamer
werd gebruikt, stond een „stilletje" met
een pot of emmer. Ook de bussen met
snoepgoed ontbraken zelden en de kin
deren konden hun schoolduiten, die zij
van thuis meekregen, altijd grif aan de
matres kwijt. Het moet voor haar een
voordelig zaakje zijn geweest! Er schij
nen echter vooral in latere tijd ook
wel matressen te zijn geweest, die d«
netto-opbrengst van de snoepverkoop be
steedden aan de aankocp van schoolbe-
hoeften.
Leer
116, Utrecht, Gr. v. Roogenweg 81II; G. v. j
d. Linden, Trompstr. 10, Noordwijk,i
Bronckhorststr. 64; A. van Loon, O. Vest
45, Sittard, Wehrcrweg 1; I. A. R. Jager-
Magé, Lorentzkade 48, Den Helder, v.
Foreestwg 103; J. Mantel, Franchimontln
36, Den Helder, Buitenhaven 5; L. S. Mar-j -
gulies, Lammensch.weg 67. Oegstgeest. j g g" a^j.'
Nassaulaan 17; J. T. Mets, Rijnsb.weg 108, **"1
•Gravenhage, Sijzennlaan 20; J. M. Mui
lemestier, W. Singel 90, Utrecht, F. C.
Donder,» H. C de Ni,. J. >.^|S'd, Ruyter In ,IJn Jongen,]
kade lb, Den. Helder, Javastr. 102; L.jDe verzuchtiri
Overmeer, Toussaintkade 250, Oegstgeest,schoolmeester
Juffermanstr. 31; C. J. Pluijgers, Plant- heeft den mensch
;oen 37, Delft,Rotterd. weg 1; M. A.
j Hoe het zij, wij kunnen veilig aam
men, dat de jeugd van vroeger best c
stevige opvoeding kon verdragen en c
nodig had. Denken wij alleen i
Soo de jongkens trantelen (treuzelen)
als zij ter schole gaen,
De meester zal 6e sekerlijk slaen.
i De verzuchting uit dii
,De Schrift seyt, God
heelde ge
schapen- Maar de Schrift meent die
Uit al deze regels lezen wij aan
oor kattekwaad de jeugd zich schuldig
i maakte en wij geloven graag, dat de
I meesters heel wat met haar heeft te
j stellen gehad.
De meester
i knapen", bevestigt i
deze mening!
Ordonnanties
Ook de ordonnanties (schoolvoorschrif-
ten) uit die tijd, welke veelal op een
bord aan de schoolwand hingen, laten ons
zien, dat de kinderen van vroeger niet
bepaald brave Hendriken waren. Zo had
een schoolmeester uit Barsingerhorn in
zijn school het volgende verbodschrift
Die zijn muts niet afneemt voor een
Die daer lopen cryten (schreeuwen).
vloeken ende sweeren
Die wild end' onsedich loopen lanx
der straten
Die spelen om geit ofte loghenen
praten
Die der luyden eenden smijten ende
beesten jaghen
Die niet en doen dat haer Ouders
behaghen,
Die buyten Meesters of Ouders 't huis
blijven,
Huisvrouw te zeer gebonden
Man en kinderen moeten aandeel hebben
in huishoudelijke plichten
,De Nederlandse huisvrouw is te zwaar
huis en huishoudelijke plichten ge
bonden. De huishoudvoering te onzent
aanmerkeüjk te vereenvoudigen zijn.
als de schaarste aan huishoudelijke hulp
ch nog scherper gaat doen gevoe
len." Aldus negen dames, onder wie de
directrice en de secretaresse van de Ned.
Huishoudraad, die zo juist van een stu
diereis naar de V.S. zijn teruggekeerd.
Technische hulpmiddelen zullen huis
houdelijke hulp ten dele moeten vervan
gen. zoals in Amerika het geval is, en
wellicht zuUen echtgenoten en op
groeiende kinderen mede een aandeel
en nemen in huishoudelijke plicn-
ten, opdat de vrouw deel kan hebben
gezamenlijke ontspanning. De wijze
op dit laatste reeds in Amerika was
gerealiseerd, had grote indruk op het
Nederlandse gezelschap gemaakt. Een
grote rol in de maatschappelijke eman
cipatie van de Amerikaanse vrouw speelt
de ontwikkeling van de huishoudtecn-
nische economie, die de verbindende
schakel vormt tussen handel en industrie
Burgerlijke stand van Leiden
enerzijds en de consumenten anderzijds.
Het ligt in de bedoeling om ook in Ne
derland te komen tot een hogere oplei
ding voor op dit gebied werkzame
krachten.
N.Z.H. vertrekt weer
van station
Met ingang van morgen worden de be
gin- en eindpunten van de verschillende
diensten van de N.Z.H. van de Rjjnsbur-
gerweg wederom verplaatst naar het
Leidso stationsplein.
Aangehouden
Aangehouden ztfn door de Leidse po
litie C. P. S en H. T. uit Leiden en J.
A. M. K. uil Warmond wegens diefstal
van materialen bij Werninks Betonmij-
K.L.M. bestelt nog drie
Super Constellations
GEBOREN: Johannes
zn van J. E.
Renée H„ dr
v. R- H. Vos en D. de Wit; Pieter R. A.
zn van H. A. Noort en C. L. v. d. Voet;
Renée Rodger, zn van F. v. Ginkel en
H. E. E. Lauterbach.
Den Helder, Buitenhaven 5; M D C. v.l OVERLEDEN C P. Danser, man 75|tions. waarover de KLM dan de beschik-
Droogenbroeck-v. Leeuwen, Rijnsb.wegI jaar; W. Hoogendoorn. man 31 jaar. king zal hebben zestien bedraagt.
De KLM heeft ter uitbreiding van haai
luchtvloot bij de Lockheed-fabriek ir
Callfornië drie Super Constellations be
steld van het type L 1049-G. Deze toestel
len zullen in begin 1956 worden afgele-
:odat het aantal Super Constella-
Schilderij van Da Vinei
ontdekt
Het schilderij „Madonna en Kind", dat
een kunstverzamelaar te Chicago op een
New Yorkse veiling kocht, is door een
expert herkend als een werk van Leonar
do da Vinei. Daarmee steeg het ln waar
de van 450 dollar tot meer dan een mil-
lioen! Vroeger had het schilderij op
naam gestaan van een leerling van Da
Vinci, Andrea Solarlo, maar een amateur
heeft gedeelten overgeschilderd, zodat
het als „een werk van een onbekende
ïeester" omgedoopt was.
Literator C. Rijnsdorp
wordt gehuldigd
Ter gelegenheid van de zestigste ver
jaardag van C. Rijnsdorp op 19 Septem-
heeft zich een comité gevormd
ten einde de auteur te huldigen voor zijn
dan dertigjarige arbeid als roman
cier, essayist en dichter. Het comité zal
bundel van Rijnsdorp opstellen over
literatuur en muziek uitgeven, getiteld:
„Op zoek naar het geheim", waarvan een
genummerde editie zal verschijnen voor
de intekenaren. Voorzitter van het werk
comité is dr E. Diemer te Rotterdam.
In het ere-comité hebben o.a. zitting
genomen Bert Bakker, Corn. Basoskl,
prof. dr. G. Brillenburg Wurth, prof. mr.
W. F. de Gaay Fortman, prof. dr K. Hee
roma, P. A. Hekstra, Leo de Jonge, Henk
Krijger, prof. dr G. Kuiper, dr J. Schou
ten, prof. dr W. A. P. Smit, mr G. E. van
Walsum, A. Wapenaar. Secretaris-pen
ningmeester van het comité is de heer
P. J. Risseeuw (Pinksterbloemplein 43)
Den Haag. Het ligt in de bedoeling de
namen der intekenaren in de speciale
editie van het boek te vermelden. (Zij
die aan de huldiging wensen deel te ne
men dienen zich spoedig aan te melden
bij de heer Risseeuw).
Mr Evert Cornells en Willem
van Otterloo onderscheiden
Tijden® het recente bezoek van de Fran
se president aan Koningin Juliana heeft
de president o.a. de dirigent en de direc
teur van Het Residentie Orkeet onder
scheiden. Willem van Otterloo werd be
noemd tot ridder in de orde van het Le
gioen van Eer; mr Evert Cornells werd
benoemd tot officier ln de orde van de
Zwarte Ster.
Militair rijbewijs is
voldoende
De reeds lang verbeide legerorder tot
gelijkstelling van de eisen voor militair
en burgerrijbewijs kan binnenkort tege
moet gezien worden.
De opleiding voor het militaire rijvaar
digheidsbewijs loopt voortaan volledig
oarallel met die voor het burgerrijbewijs.
Voor een burgerrijbewijs zal men dus
niet opnieuw opgeleid behoeven te wor-
Vliegende Hollanders nu
naar Kabul en Kandahar
Met ingang van 23 Augustus zal de
KLM een eenmaal wekelijkse z.g. proeH
dienst openen tussen Karachi en KabuL
de hoofdstad van Afghanistan, met een
tussenlanding te Kandahar in Zuid-
Evenals de schoolmeesters, moesten ook
de matressen op het stadhuis de eed af
leggen ten bewijze, dat zij zuiver waren
in de leer. Verdere eisen, althans wat haar
kundigheden als onderwijzeres betrof,
werden niet gesteld. Zo kon het gebeu-
ren. dat er vele matressen waren, die Afghanistan."
noch schrijven noch lezen konden. Het I Deze dienst, die gedurende
„onderwijs" bepaalde zich dan ook tot periode c
het zo lang verhalen van het A.B.C., het
Onze Vader en de Tien Geboden, totdat
de kinderen ze van buiten kenden zonder
ooit 6pellen of lezen te hebben geleerdl
Wel werd er van de schoolvrouw ge
vorderd niet „kijfachtig" noch „op-
pronckerijk of een bytebouw" te zijn.
Niettemin schijnen het veelal vinnige
personaatjes te zijn geweest, die de kinde
ren meer op slaag onthaalden dan op
goede leerkost. Voor de kleuters van deze
schooltjes kunnen wij dan ook zeker de
hiervoor reeds aangehaalde verzuchting
=17.beamen, dat ze weinig vreugde in hun
Wt|wl en echter nl.t eeniUdU ,«n en «hooitijd rullen hebben onder-
ook het licht eens laten vallen op de fi- vonden
guur v.n de mee,ter._No_g ln de 16e E„ wiU,„ wiJ kort,
groot gezag. schets van de oude schoolwereld eindigen.
onderwijs in die dagen, vooral
i tabberd als i
Hij ging gekleed in
professor en werd toi een van ae vuui i j10gere klassen, hebben wij niet wil-
naam,ten van de gemeen,ch.p gerekend. Itil„„n. omdat he, voorna.
Het schoolambt stond toen in hoog aan
zien en zijn woord was wet en heus niet
alleen tijdens de schooluren. Zelfs op
Zondag zwaaide hij nog de scepter
zijn kinderen, want dan gingen zij onder
zijn geleide naar de kerk. Na de dienst
ging het in optocht terug naar de school,
waar zij zich ook hadden moeten verza
melen. Het was gebruikelijk, dat dan de
meester de kinderen nog eens aan de
tand voelde om te horen of zij goed had
den geluisterd:
Hen afvragen, wat de predikant heeft
geseyt,
Wat de text was, wat godlix hij heeft
gepreeckt.
Die dan swijght ende int vertellen
En heeft niet sedich geweest in al
sijn doene
Correctie sal hij terstond hebben also
Dit zal in de regel wel weer op de plak
of gard zijn uitgedraaid!
Van de geleerdheid van de vroegere
schoolmeesters moeten wij ons overigens
niet al te grote voorstellingen maken. Na
tuurlijk waren er ook goede en kundige
meesters en velen waren er, die zeer be
dreven waren in de cijferkunst, de talrijke
door hen gemaakte rekenboekjes getui-
Ook in de schrijfkunst muntten zij dik
wijls uit en op dat gebied zijn er, vooral
in de 17e e*uw, ware kunstenaars ge-
Niet geschikt
Toch waren er ook heel wat school
meesters, die hun titel eigenlijk niet
waardig waren. Eén van de hoofdoorza
ken hiervan was. dat de eisen, die vroe
ger aan het onderwijzersberoep waren
verbonden, niet groot waren. Hoofdzaak
was, dat zij zuiver waren in de leer,
voor de rest kwam het er niet zoveel op
Zo kon het gebeuren, dat herenknechts,
die niet meer voor hun werk geschikt
waren en burgerlui's kinderen, die door
één of ander lichaamsgebrek geen han
denarbeid konden verrichten, met het
baantje van schoolmeester werden be
gunstigd. Vooral in Friesland, Gelder
land en Brabant kwamen dergelijke be
noemingen nogal eens voor en wij kun
nen ons indenken, dat van dergelijke
menses in het algemeen weinig opvoeden
de kracht is uitgegaan. Natuurlijk zijn het
vooral de armescholen geweest, welke
daarvan te lijden hebben gehad. Op de
zgn. Latijnse of grote scholen waren de
toestanden over het algemeen stukken
beter.
Kleuterscholen
Ook op de kleuterscholen, de zgn. meut.
jes- of matressenschooltjes was het dik
wijls niet veel beter gesteld dan op de
ilksscholen. Men telde ze in
len stilstaan, omdat het
melijk om was begonnen U in vluchtige
trekken eens een indruk te geven over
de vroegere volksscholen en haar ge-
Laiden J. DE KONING
proef-
6 i 7 weken wordt uitge
voerd, zal worden onderhouden door een
in Karachi gestationneerde Dakota, die op
Maandagen uit Karachi en op Dinsdagen
uit Kabul zal vertrekken. De totale reis-,
duur bedraagt 5% uur.
Hoe de nieuwe rijksdaalders
en guldens er uit zien
Op de nieuwe rijksdaalders en guldens
zal aan de keerzijde (op de voorzijde
staat he* borstbeeld van HM, de Konin
gin) het rijkswapen staan met de ko
ninklijke kroon en aan iedere kant twee
cijfers van het jaartal. Daaronder staat
de waarde-aanduiding: Links het cijfer
2% (of 1) en redhts de letter G. alsmede
het onderschrift „Nederland", het munt-
teken en het muntmeestersteken. Zowel
de voor- als de keerzijde van de beel
denaar is omgeven door een parelkrans.
De munten hebben een gladde rand en
dragen als randsohrift: „God - zij - met
Sassenheim
In de nacht van Zaterdag op Zondag is op bUna 79-jarig* leeftyd te Wassenaar
overleden de heer J. P. Gouverneur. De overledene I» van Juli 1920 tot 31 December
1940 burgemeester van Sassenheim geweest.
werkt aan totstandkoming van zijn ide
aal, een omleidingsweg, om het steeds
toenemende verkeer ln de Hoofdstraat
In deze twintigjarige ambtsperiode is
er veel in Sassenheim ten goede veran
derd. Het voornaamste is wel de bouw
van het gemeentehuls, welke plannen hij
indertijd met enthousiasme in de raads
vergaderingen heeft verdedigd en In 1930
ook beloond zag met ingebruikneming
van dit fraaie raadhuis.
Andere belangrijke feiten gedurende
zijn ambtsperiode, waarvoor hij vol ener
gie heeft geijverd, zijn: de bouw van het
gemeentelijk zwembad, demping van de
Nieuwe Haven (indertijd een broeinest
van typhus, die verscheidene slachtof
fers heeft geëist) en aanleg van de Oost-
Als president-commissaris van het
electrlciteitsbedrijf Hillegom Lisse
lelm heeft hij veel bijgedragen
groei van dit bedrijf. Gedun
grote steden bij tientallen. Veelal zijn ambtsperiode heeft hij steeds ge-
te ontlasten. Oorspronkelijk zou deze
beginnen bij de Wasbckerlaan, maar de
tijdsomstandigheden vertraagden de uit
voering van dit werk, zodat het project
(in gewijzigde vorm) pas na de oorlog
kon worden verwezenlijkt.
De overledene zal Woensdag om half
twaalf ter aarde worden besteld op de
R.K. begraafplaats te Sassenheim.
Joseph Petrus Gouverneur werd 21 De
cember 1875 te Hoeven (N.Br.) geboren.
In 1897 werd hij benoemd ter secretarie
van Oud en Nieuw Gastel, daarna te
Steenbergen. Op 1 Januari 1900 werd hij
benoemd tot gemeentesecretaris van Ze
venaar, welke functie hij heeft vervuld
tot Augustus 1920. De benoeming tot
burgemeester van Sassenheim volgde op
26 Juli 1920. Na zijn afscheid wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd op 31 December 1940 woonde de
heer Gouverneur tien jaar te Soestdtyk,
daarna drie jaar ln een rusthuis te Goor,
waarna hij en zijn echtgenote eind Ja
nuari van dit jaar hun intrek namen ln
huize St Wlllibrord te Wassenaar.
Van zijn hand verspheen in 1922 het
boek Registratie, Archief, Materiaal,
waarin een registratlestelscl voor kleine
gemeenten werd uiteengezet, dat ook In
derdaad op verscheidene plaatsen is in
gevoerd. Tot 1952 heeft hij op verzoek
van het Rijk zitting gehad als voorzit
ter van diverse onteigeningscommissies
voor wegenbouw en kanaJlsattie, o.a.
voor verbreding van de weg Leiden^
Utrecht en vooral ln Noord-Brabant By
zijn gouden huwelijksfeest in Augustus
1952 werd de heer Gouverneur wegenn
zijn grote verdiensten op sociaal-
godsdienstig terrein benoemd tot rid
der ln de Orde van St. Silvester. Hij zat
ln de herinnering blijven voort'even als
Hl uitnemend burgemeester, aan ais
vooral Sassenheim zeer veel hesft ts