Jliettuie (üouranf Doodvonnis van de dode Unie Den Haag ondertekend in Wist IJ Nederland en geheel Indonesië thans spoedig los ran elkaar Ruime bevoegdheden voor Mendès-F rance Parlementaire goedkeuring gewone meerderheid met Malenkof biedt Attlee een feestelijk diner aan 2 z 8 WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1954 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie. Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling: Tel 31441. Postrekening: 58936. Vijf en dertigste jaargang No 10113 Directie: F. D1EMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELIJR-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken .Slaatoaslicti It g^ebleoen mgn hert (n frgfjenspoct* 't Goede Noorwegen Het einde van een mislukt experiment Nieuwe overeenkomst in negen punten De belangrijkste punten van de nieuwe overeenkomst lui den: 1. Unie en Uniestatuut ver dwijnen. 2. Buitenlandse, militaire, cul turele en deel van financiële overeenkomsten vervallen. 3. Overeenkomsten inzake transfer en schulden blijven bestaan. 4. Geen wijziging van nieuwe overeenkomst zonder nood zaak en zonder overeenstem ming. 5. Arbitrage met onderling goedvinden over elk moge lijk geschil. 6. Een der partijen kan een rechtsgeschil aanhangig ma ken bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. 7. Bepaalde waarborgen voor staatsburgers. 8. Overeenkomsten prevaleren boven nationale wetgeving. 9. In de plaats van het Hoge Commissariaat komt een ambassade. Noodweer kostte twee mensen het leven Tijdens een hevig onweer is gister avond de 40-jarige J. van Beek dicht bij zijn huis in de Eierlandse polder op Texel met zijn hond door de bliksem getrof- n gedood. Zijn vader die 20 meter verder, evenals Van B.. achter een hoop erwten was gaan schuilen, zag het on geluk gebeuren. Op het IJsselmeer is gisteren tijdens noodweer de bejaarde schipper van de botter Kampen 11, de heer H. de Vries, overboord geslagen en verdronken Schipper De Vries en zijn knecht had den besloten, wegens het zeer slechte weer niet door te gaan met vissen, maar naar de baven terug te keren. Vlak voor Kete'mond kreeg de heer De Vries harde klap van de giek. waardoor hij overboord sloeg en in de golven ver- Mevrouw France Crane (66), voor malig echtgenote van wijlen Jan M a s- yk. de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken, is bij een auto ongeluk in Falmouth (Massachusetts, om het leven gekomen. Fianse regering boekt successen „Frankrijk is ingeslapen, maar wij moeten het weer tot ontwaken brengen" DE FRANSE REGERING kreeg de goedkeuring van de nationale ver gadering voor haar economisch program. Zoals in een deel onzer edities reeds vermeld, verwierf Mendès-France het vertrouwen met 361 tegen 90 stemmen. De premier had van het parlement vérstrekkende be voegdheden nodig voor de komende periode van acht maanden. De Franse regering kan thans economische en financiële maatregelen nemen bij decreet, dus zonder het parlement daar vooraf in te kennen. Wij laten hier mede volgen, dat Mendès-France een tweede overwinning behaalde, aan gezien hij met 398 tegen 126 stemmen de goedkeuring van het parlement verwierf op zijn voorstel, het debat over Tunis tot 27 Augustus uit te stellen Het plan van Mendès-France ter sane ring van het Franse eronomischè leven, omvat vijf punten: 1. Niet wachten tot Overeenkomsten betreffende transfer en schulden blijven bestaan (Van een onzer verslaggevers) DE UNIE VAN NEDERLAND met Indonesië wordt geschrapt. Dit is in het kort de inhoud van het door de delegaties van deze beide lan den in Den Haag getekende protocol. Op 29 December 1949 kwam de unie tot stand tegelijkertijd met de eindiging van de Nederlandse souve- reiniteit over Indonesië. Van beide zijden werd toen de verwachting uit gesproken, dat zij een nieuwe vorm van vruchtdragende internationale samenwerking zou zijn, doch een der partijen wenste niet hiertoe mede te werken en zo is de unie dood gebleven. Het doodvonnis is nu over deze reeds gestorvene geveld en zal worden voltrokken, na goedkeuring door beide parlementen. zij bepalingen over het betalingsver keer, contingenten, deviezeninvoer- en tvoervergunningen. De artikelen 14. 15. 16, 17. 19 bevatten voorschriften omtrent een gezond gelde lijk beleid in Indonesië en leggen Indo nesië allerlei verplichtingen op om met Nederland te overleggen over wijziging van wisselkoers, muntwet en directie der Javasche Bank enz. Alle niet genoemde overeenkomsten ijven voortbestaan, behalve wanneer zij tengevolge van ontbinding van de unie niet langer van toepassing zijn. Partijen kunnen echter voorzover nodig in onder ling overleg de overeenkomsten wijzi gen, vervallen verklaren en vernieuwen Beide partijen zuUen over en weer am bassadeurs en consulaire vertegenwoor digers hebben. Staatsburgers van beide partijen mogen zich in het rechtsgebied i de ander vestigen, zich daar bewegen het land verlaten- Beide landen mogen echter maatregelen nemen ter handha- ving van orde en rust, openbare zedelijk heid. gezondheid en veiligheid- Zeer belangrijk is artikel VIII- Mocht namelijk tussen beide partijen enig geschil rijzen, dan zuUen zij dit vreed- t beslechten als voorzien in het hand dér Verenigde Naties. Een niet langs diplomatieke weg op te lossen rechts geschil zullen zij bij onderling goedvin den onderwerpen aan arbitrage. Indier geen overeenstemming komt omtrent arbitrage en arbiters, dan zal een der partijen het geschil aanhangig maken bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. In een afzonderlijke brief wordt nog vrijheid van geweten, godsdienst, onder wijs gegarandeerd voor beider staats burgers- Deze mogen niet van de vrij heid worden beroofd, dan overeenkomstig de landswetten en algemene rechtsbe ginselen. Zij mogen niet tot dienstneming m een ander land worden verplicht. Pro tocol en briefwisseling prevaleren boven de landswetgevingen. Ondertekening In de De Laraissezaal op het Buitenhof hebben de ministers Luns (l.) voor Nederland en Soenarjo (r.) voor Indonesië gisteren de protocollen gete kend, die de overeenkomst tussen beide staten vastleggen. Artikel I van het protocol verklaart, dat de unie wordt ontbonden en het unie statuut zal vervallen- Het volgende arti kel maakt een èinde aan de daaraan ge hechte overeenkomsten betreffende de bui tenlandse samenwerking, de verdediging en de culturele betrekkingen. Van de fi- nancieel-economische overeenkomst ver dwijnt volgens artikel III de afdeling C en van afdeling B de artikelen 14. 15. 16 17 en 19. De vervallen afdeling C behandelt de economische samenwerking tussen de beide landen en schrijft een wederkerige voorkeursbehandeling voor. Ook bevat De verdwijnende Unie [T buitenlandI iMEN WERKINGj1 fpË^jjiÊI j^. IËC5NOMIEI EïënI IculturëëlI Over de statu» v Wat betekent (althans op papier) de Nederlands-Indonesische Unie, die nu gaat verdwijnen? Het bovenstaande schema geeft er een eenvoudige voorstelling van. De unie is de formele band die belde landen nog tezamen houdt sinds Indone sië in December 1949 een onafhankelijke staat is geworden. De kroon der unie wordt gedragen door de Koningin. De unie zou door eigen organen de samen werking tussen beide deelnemende staten verwezenlijken op het gebied van buiten landse betrekkingen, defensie en voor zo ver nodig financiën en onderwerpen van economische en culturele aard. Zij zou de rechtszekerheid, de fundamentele rechten en vrijheden en deugdelijk bestuur waar borgen. Verder zou de unie op eigen naarr deelnemen aan het internationale rechts verkeer. Van dit alles is wel bitter weinig terechtgekomen. Gisteravond om twintig minuten over »s hébben de voorzitters van de Neder landse en Indonesische delegaties twaalf handtekeningen gezet onder de protocol- de tussen hen gewisselde brieven. En daarmee waren de besprekingen de wijziging van de verhouding tussen derland en de republiek Indonesië ten Om vijf uur was de slotbijeenkomst reeds begonnen, doch de deuren bleven de persvertegenwoordigers en d< gesloten tot op het ogenblik, dat de heren mr J. M. A. H. Luns en mi Soenarjo de pennen op de papieren zet ten. In de Lairessezaal te Den Haag brandden toen de lampen van de schijn werpers volop en wij hadden het voor recht getuige te zijn van het krassen der pennen. En dat was het. Ren tam slot, waaraan evenwel twee redevoeringen voorafgingen, die ons ach teraf verstrekt werden. Minister Luns, die de eerste spreker ..as. zei in zijn slotwoord, dat de Neder landse regering het tot haar gerichte for mele protest inzake Nieuw-Guinca niet kan aanvaarden. Hij herinnerde aan de antwoord-nota van 14 April J.I., die on verkort gehandhaafd wordt. De minister zei, dat het vraagstuk der Indonesië van hun vrijheid beroofde Nederlanders en dat der hier te lande tij delijk verblijvende Ambonnezen, buiten het kader der conferentie zelf tussen de beide delegatievoorzitters is besproken. Hij hoopte, dat de zaak der Ambonne- :n nader tot een oplossing zal worden gebracht en dat omtrent de gearresteerde Nederlanders een bevredigend antwoord il worden ontvangen Soenarjo handhaait protest De Indonesische minister van buitenl. zaken, de heer Soenarjo, zeide dat de ont binding der unie nieuwe grondslagen van de toekomstige verhouding, onder meer op financiëel-economisch gebied tot een tastbaar resultaat heeft geleid. In het bijzonder sprak de heer Soenarjo er zijn Vreugde over uit. dat Nederland Indonesië is tegemoet gekomen op agra risch gebied, door verschillende bepalin gen, stammend uit de dagen der R.T.C., uit de overeenkomsten te schrappen. De Indonesische minister betreurde het, dat geen bespreking over Nieuw-Guinea (Irian Barat zei de heer Soenarjo) worden gehouden. Hij handhaafde het protest, dat zijn gering had ingediend tegen het eenzijdig handelen van Nederland in dit opzicht. Hij betreurde het tenslotte, dat. door het niet, tijdig goedkeuren van de i eenkoms'ten in het Nederlandse Parlement de verbreking van de Unieband niet op de „heilige nationale feestdag van Indo nesië", 17 Augustus, kan worden bekend gemaakt. Het ondertekenen van dit protocol be tekent, dat Nederland en Indonesië eer bijdrage hebben geleverd tot het vermin deren van de spanning tussen West er Oost, aldus meende de heer Soenarjo. Thans wapenstilstand in geheel Indo-China Nu vandaag ook in Zuid-Vietnam het jren is gestaakt, heerst in geheel Indo china een wapenstilstand. Het bestand reeds eerder in Laos, Cambodja en Noord- en Midden-Vietnam van kracht geworden. Het accoord met Indonesië KWESTIE NIEUW-GUINEA BLIJFT ECHTER NOG HANGEN een persconferentie verklaarde mi nister mr J- M- A- H- Luns vanmorgen, er geen reden is tot bijzondere vreugde Over de nieuwe overeenkomst met Indonesië op zich zelf. Zy is het einde een mislukt experiment. De unie was doodgeboren kind en bleef te lang opgebaard. Niettemin is het feit dat overeenstemming mogelijk bleek, verheu gend- Van Nederlandse zijde zal alles orden gedaan om de verhoudingen niet onnodig te verscherpen en om deze zo goed mogelijk te ontwikkelen. Wat Nieuw-Guinea betreft, liet de mi-' nister doorschemeren dat het niet tot de rechtsgeschillen behoort, genoemd in ar tikel VIII. Twee landen kunnen heel goed geschil hebben en samenwerken, zo als Engeland en Griekenland en vele andere landen- Geschillen zijn regel geen uitzondering- Mr Blom verklaarde, dat de transfer- bepalingen en eigenlijke schuld overeen komsten onveranderd blijven. Wat de parlementaire goedkeuring be treft. zeide mr Luns, dat deze volgens de regering mogelijk is met een gewone meerderheid van stemmen- Wanneer dit geschieden zal. is nog niet te zeggen als ■men in aanmerking neemt, dat het parle- Bij de bronsgieterij Binder te Haarlem is het beeld van Maria de Queillerie, vrouw van Jan van Riebeeck, de stichter van een Nederlandse kolonie in Zuid- Afrika, gereed gekomen. Het beeld, voor Kaapstad bestemd, werd door Dirk Wölbers ont worpen. op reces is. dg millioenènnota moet behandelen en het statuut van het Ko ninkrijk Nieuwe Stijl. Kwestie Irian De minister van buitenlandse zaken van Indonesië, de héér Soenarjo, ontving van ochtend eveneens de persvertegenwoor digers. Hij beperkte zich tot het beant- •oorden van een groot aantal vragen. De kwestie -Irian" zo zei hij, blijft na deze bereikte accooróen nog tussen Ne derland en Indonesië hangen. Zij moe: op vreedzame wijze opgelost worden en twee wegen staan Indonesië open: Verenigde i Naiies en de publieke opinie. Of zijn regering besloten was de kwes- e in de eerstvolgende bijeenkomst .van de Ver. Natiés aan de orde te stelen kon de heer Soenarjo niet verklaren. „Dat is kwestie van Djakarta", zei hij. minister weigerdé antwoord te ge- op de vraag of inzake Nieuw Guinea het zelfbeschikkingsrecht zou worden ge- meenae, dat „Irian" een 'genheid is. waarbij heel Azië is betrokken. Immers zo zei hij. een gedeelte n Indonesië wordt gekoloniseerd door „Irian" staat buiten het bepaalde in tikel 8 van de overeenkomst die giste- n werd getekend, zo zei ook de heer Soenarjo. Op de uitvoering van het, in het pro tocol bereikte resultaat, zal naar zijn me ning, de nog hangende kwestie niet van invloed zijn. Toetreding van Nederland tot het Z.O. pact zal de kwestie niet ver lichten. Over de kwestie der Ambonnezen wenste de heer Soenarjo zich niet uit te laten. Hij was tevreden over de contacten, die hij in Nederland legde en thans zo snel mogelijk over enkele dagen. Hij zal regelrecht naar Djakarta Hij drong vooral aan op begrip Indonesische verlangens en op erkenning van eikaars goede trouw. I geen wetten creëren, welke internationaal niet aanvaardbaar zijn. de Amerikaanse hulp ls beëindigd. direct het tekort op de betalingsbalans wegwerken. 2. Verhoging van de export, teneinde aan de groter wordende currentie op de internationale markt het hoofd te kunnen bieden. 3 Ofschoon het levenspeil in Frankrijk te laag is, kun nen niet op grote schaal, bij de huidige stand der productie, de lonen onmiddel lijk verhoogd worden. 4. Industrieën moeten worden gemoderniseerd, de pro ductie opgevoerd. De -grootste vijand is de werkloosheid en vandaar, dat er een overheidsfonds gevormd moet worden, ter herscholing van arbeiders. Zo kan men de productie van luxe artikelen overschakelen op die van andere, nood zakelijker goederen, Bedrijven, die zichzelf willen moderniseren, zullen eventueel kunncin rekenen op regerings steun. Er zullen geen dwangmaatregelen worden toegepast by het wijzigen van de structuur van bepaalde bedrijven, die met verlies werken. Mendès-France weerlegde de beschul diging. dat hij de weg op wilde van de geleide economie. Frankryk is ingesla pen, aldus de premier, wy moeten het weer tot ontwaken brengen! Het noodweer, dat gisteravond boven Den Haag woedde, be zorgde het verkeer heel wat last. Vele straten stonden blank. Ook .de stadsviaducten bleken nog steeds niet waterdicht te zijn. Op onze foto lijn 4a onder het viaduct aan de Troelstra- kade-Goeverneurlaan tot aan de wielen in het water. Salazar over conflict met India Wij zullen ons recht blijven verdedigen Dr Salazar, de Portugese premier heeft in een radiorede opnieuw verklaard, dat Portugal zijn rechten in India zal hand haven. „Onze gebieden daar zijn een inte grerend onderdeel van Portugal en kun nen daarom maar niet zo worden wegge geven of verkocht.". Recht is recht, aldus Salazar. en als India niet begrijpt, waar om bepaalde gebiedsdelen van Portugal in het Verre Oosten kunnen liggen, dan kan het ook niet begrijpen waarem Alaska en Hawaii to.t de Ver. Staten van Amerika behoren. India heeft, zoals wij gisteren reeds meldden, het Portugese voorstel om de si tuatie door neutrale waarnemers te laten onderzoeken, aanvaard. De details zullen beide partijen nog in onderling overleg moeten uitwerken, maar het plan is, dat men drie landen zal ver zoeken, leder vier waarnemers te zen den. Portugal heeft hiervoor reeds over leg gepleegd met de Belgische minister van buitenlandse zaken Spaak en van hem de toezegging gekregen van een aantal Belgische Ver. Staten steunen prins Wan De Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken, Dulles, heeft bevestigd, dat de V.S. de Siamese afgevaardigde prins Wan zullen steunen bij de verkiezing van een nieuwe voorzitter van de algemene vergadering der Ver. Naties, welke 21 September geopend wordt. Het schijnt ook in Moskou te regenen Russische premier plukt voor vrouwelijk Lagerhuislid een „rode" ruiker jVJAUWELIJKS TWEE UUR na aankomst der delegatie van de Britse Labourpartij in Moskou (op doorreis naar Peking) heeft de Russische premier Malenkof een party gegeven voor oud-premier Attlee en zeven andere Engelse socialistenleiders, onder wie de „rebel" Bevan. Het diner werd aangeboden in de beroemde villa „Mozaisk", waar de grote schrijver Maxim Gorki gewoond heeft en overleden is. Derde Franse medaille voor Geneviève De Franse verpleegster Geneviève de Galard. de heldin van Dien Bien Phoe. heeft haar derde Franse medaille gekre gen. Generaal Koenig. de minister Defensie, kende haar het oorlogskruis voor oorlogsterrein overzee toe. Geneviè ve brengt op het ogenblik een bezoek de Ver. Staten. Maatregelen van Ver. Naties tegen aggressie De commissie van de Ver. Naties collectieve maatregelen zal in Septem- aan dc algemene vergadering eer ontwerp voorleggen, dat maatregelen be tegen aggressie. Het voorstel is af komstig van de Ver. Staten en de Phi- lippijnen. De buitengewoon vriendelijke atmos feer, die verhoogd werd door de nationale drank, wodka, bereikte een hoogtepunt, luen Malenkol na afloop van het diner dr Edith Summerskill (een vrouwelijk ekl| Lagerhuislid) meenam naar de prachtige tuin. Daar plukte hij voor haar persoon lijk een ruiker floxen en gladiolen, ter wijl de verbaasde delegatie toekeek. Er werd veel gesproken, door Malen kof en er werden zoveel heildronken uit gebracht, dat Morgan Phillips, secretaris van de Labourpartij, zich naderhand niet meer kon herinneren, wat er allemaal gezegd werd. Behalve Malenkof waren ook Chroesjts- jef, Molotof, Wysjinsky en andere Sowjetleiders aanwezig. Het .was voor het eerst, dat hoge Russische autoriteiten hooggeplaatste functionarissen uit het Westen een feest aanboden, in de infor mele atmosfeer van een villa. Vanavond zou Malenkof met zijn col- de Britse ambassade gaan, de Labourdeie- DAT de hinderlijke pijler van de Baanhoeksbrug by Sliedrecht gaat ver dwijnen, wat een grote opluchting voor de Rijnvaart zal betekenen. DAT te Arnhem tegen de voormalige Nij meegse winkelchef A. C. C. die In totaal f 1700 incasseerde doch niet aan zijn werk gever afdroeg, 7 maanden voorwaardelijk is geëist. DAT de politie te Bergen op Zoom DAT de Tilburgse electricteitscentrale, na 43 jaar lang stroom voor de gemeente te hebben geproduceerd, binnenkort zal overgaan in handen van de Provinciale Noordbrabantse Electrieiteitsmaatschappij. DAT voor de Almelose rechtbank tegen de 25-jarige aetherpiraat J. G. M. uit Mander (gem. Tubbergen) 3 maanden is geëist en de officier het kwaad der ge heime zenders in Twenthe onuitroeibaar noemde. DAT de 36-jarige Maastrichtse mijnwer ker A. H. dezer dagen de 32-jarige vrouw M. L., eveneens uit Maastricht, met een zekere N. heeft aangehouden, verdacht j gebroken bièrglas ernstige verwondingen van oplichting en flessentrekkerij in Re-heeft toegebracht cn omstanders de vech- scheepshond Blacky, die 23 Juli nesse. tersbaas aan de politie overleverden. boord sloeg. DAT een der grootste landgoederen in Friesland, het bezit Lauswolt - te Beet- sterzwaag (418 ha), meest bestaande uit bos. zal worden verkocht DAT de vereniging Scheppend Ambacht Gelderland van 15 t m 22Augustus te Bor- expositie van het werk der leden houdt en plannen bestaan tot het houden van deze expositie in Hattem, Arnhem en Hilversum. DAT morgen de hofmeester der eerste klasse J. K. Bakker van Hr Ms De Zeeuw te Den Helder wordt onderscheiden met een medaille van de Ned. Ver. tot Be scherming van Dieren, daar hij actief aandeel had in de redding lega' om de besprekingen gatie voort te zetten. Niet alle leidende figuren in de Labour, partij zijn enthousiast over Attlee's reis Moskou en Peking. Dit blijkt wel de voormalige so- van staat, Hector Londen heeft afgelegd- Hij .onverantwoordelijk »t het tijdstip be- uit de verklaring, die cialistische McNeil, vindt het bezoek z en slecht gekozc Vijftien anderen gered Drie doden gevonden op de Mont Blanc Franse berggidsen hebben gisteren drie Zwitserse bergbeklimmers dood in de sneeuw van de Mont Blanc gevonden De andere zeven van dezelfde groep wer den gered: zij hadden tijdig een berghut kunnen bereiken. De Franse gidsen von den onderweg in een hut nog acht Span jaarden. die evenals de Zwitsers sedert Zondag waren vermist. Thans zoekt men nog naar drie Zwit- irs en zeven Fransen. treft". Volgens hem zullen de communis ten het bezoek wel voor propagandadoel einden gebruiken. Toen Attlee op het militaire vliegveld van Moskou arriveer de, weigerde hij verklaringen af te leg gen tegenover de pers. Hij keek slechts naar de lucht en merkte op: het schijnt tegenwoordig overal te regenen. HET WEER IN EUROPA 121 s t il|! i»; E 6 Stockholm Oslo jVdam geh. bew. licht bew. or. bew. regenbul licht bew. NNW 2 ONO 2 zzw a W 10 WZW 3 WZW 7 18 3 38 6 39 8 37 12 19 0.2 Bordeaux Grenoble Genéve Zurich zw bew licht bew. half bew. licht bew. licht bew licht bew. on bew. wzw a WZW 3 O 2 NW 3 ZZW 8 Z 2 O 2 20 0.2 21 0 22 0 30 0 21 0.1 10 0 6 Berlijn Frankfort MUnrhen Wenen zw. bew. half bew regenbul on bew. haUbew. licht bew, ZZW 4 ZW 9 WZW 7 windstil ONO 4 W 6 windstil NNO 2 20 0.1 10 3 18 2 31 0 27 0 20 - 32 0 WEERBERICHT Door de benoeming van de heer W. de dei'a Court te Amsterdam heeft Gelderland er_een consulent voor de lectuurvoorziening |ten plattelande gekregen Iets hogere temperaturen Het K N.M.I. te De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk flinke opkla ringen en slechts enkele ver spreide buien. Later weer toenemende bewolking met Kans op enige regen of mot regen. Overwegende matige wind tussen West en Zuid. Iets hogere temperaturen. (Opgemaakt hedenmorgen te 10 uur). i Maan van 5 1820.12. Maan Op 14 Aug. V.M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 1