B
Vele Papoea-babies sterven
cJ-tet water ió koud
Het gilde derWITTE JASSEN
Het komt oes toch toe?
NIEUWE LEIDSCHE fcOURANT
vóór hun eerste verjaardag
25 Jaar geleden:
Aletta Jacobs
gestorven
Dinsdag 10 Augustas zal het een k
eeuw geleden zyn, dat in Baarn de be- j
kende Nederlandse feministe, en eerste
vrouwelijke arts in ons land. dr. Aletta
Henriettr Jarobs. overleed. Z\j was 75 jaar
toen z\j stierf. Haar leven was een aaneen»
schakeling van strjjft en nog een6 strijd:
voor verbetering van de volkshuisvesting,
voor verbetering van de arbeidsvoorwaar
den van winkelbedienden en tegen do
prostitutie.
/ij was geboren als achtste kind in ren
doktersgezin in Sappenieer en toonde al
vroeg haar sterke wil en doorzettings
vermogen. Zjj werd in 1871 student en
behaalde zeven jaar later haar artsdiploiua.
:ij een grote steun is geweest.
Vermoedelijk zal in Den Haag de weg,
die door de Scheveningse bosjes loopt van
af de Rankastraat naar de Prof. dr. B. M.
Teldersweg, naar haar genoemd worden.
i zouden
gaan zwommen of pootje-
Mo or het water is koud, ach zo
n die huiverende tenen schijnen te
,,Nee! We willen niet! T.ek ons
Hebben tenen evenwel iets in te bren
gen? Hert kan zijn, maar het is ook heel goed
mogelijk dot de bezitster van die tenen dapper doet
en zegt: „Wat kan het me schelen, als ik aan zee
EEN dagje
we niet ee
baden?
koud e
roepen:
Zuster van Ketten
vecht tegen de malaria mug
rl USTER VAN KETTEN uit Roodwchool heeft
haar verlof er bijna opzitten. Binnen enkele
dagen vertrekt zij weer naar Nieuw-Guinea, naar
HolUndia, nadat ze hier een welverdiende vacantie
heeft gehad. Welverdiend inderdaad. Want in
het kleine, bouwvallige hospitaaltje daar in Hol-
landia heeft zij inspannend werk moeten doen en
wat hiar bij haar terugkomst te wachten staat zal
zeker iiiet minder zwaar zijn. Zuster Van Ketten,
die vanaf 1951 in Nieuw-Guinea werkt, heeft het
zich nl. tot levenstaak gesteld haar aandeel te geven
in de strijd die daarginds geleverd wordt tegen
t de zuigelingensterfte.
Die strijd is n«dig. want de zuige-lop het idee gekomen
llngensterfte in Nihiw-Guinea is schrik- omdat in de provincie
barend hoog. Veer1% to' -
van de kinderen st«ift
vensjaar, in sommii£ gebieden ligt dat
Het
j schrik iraboeze.
Is" er zo weinig hult? Zijn de hygië
nische toestanden zoflechf"
In vergelijking met^e vrijwel ideale
toestand zoals wij die ih Nederland ken
nen (Groene-Kruisverengingen. specia
listen, ziekenhuizen) mCet die vraag
met ,,ja" beantwoord wtrden. Het zou
evenwel niet juist zijn op\deze wijze de
krachtsinspanningen van 'de medische
staf die werkt in Hollandiatninder recht
te doen wedervaren. Er Vordt hard,
heel hard gewerkt daargindk met mid-j
delen, die nauwelijks toerekend zijn.
Witte mieren knagen aan de balken van
het ziekenhuisje. Er is gebrek aan me
dicijnen. verpleegartikelen en instrumen
ten. De stichting Simavi doet wat zii
kan, maar er moest eigenlijk nog veel
meer gebeuren.
Toen zuster Van Ketten ging, werken
in Nieuw-Guinea werd haar altfpqedjï
duidelijk, dat er een zuigelingetooÖfcH;
niek moest komen Door cofltröf op
vooïLïa^V/^S^an^^chVikba4
rende -«rfte onder de kinderen: de ge-
vrïï»de malaria tast bet jonge leven
3,<i en duizenden kinderen sterven om
dat hun lichamen niet bestand zijn tegen
de hoge koortsen en er mee gepaard
gaande bloedafbraak.
Een wonder was het niet, zo ontdekte
zuster Van Ketten, dat de malaria-mu£
haar gang maar kon gaan. onbescheri
ligger» de babies
vijftig procent Groningen
het eerste le- bruik wordt gemaakt
I dergelijke hokjes.
natje op at
beschermt hen.
De baby ligt hierin
beveiligd tegen de
scherpe wind en 's zo
mers zowel als 'swin-
ters kan men die
hokjes buiten zien
„Ik hoop dat deze
bedjes het kinder
sterftecijfer een Stuk
omlaag zullen ha
len", zegt zuster
Van Ketten, wanneer
|men met haar praat
over haar werk daarginds. Haar
dat haar in de gelegenheid stelt ook op:
ander gebied Stimulerend te zijn. Zij wil
een vrouwenvereniging oprichten en de
plannen daartoe heeft ze tijdens haar
verlof uitfl«werkt.
Binn§nkort is zij weer in Hol-
landia, in het ziekenhuis, waar
zo'n tweehonderd patiënten lig
gen. Het meeste werk wordt
daar gedaan door Papoease leer
lingen. Het valt soms niet mێ,
deze meisjes zelf te J«cèn wer
ken, omdat «m ervaren ver
pleegster het nu eenmaal veel
beter en vlugger kan, maar het
is noodzakelijk. Er moet ver-
woordelijkheidsbesef worden
aangekweekt bij deze jonge
mensen, omdat zij worden opge
geid voor een belangrijke taak
die hen wacht. Hun opleiding
iluurt vier jaar en na hun eind-
twaalf,
hun klanten
middel om snijbloemen lan
houden, een paar plaatjes,
eerste vier uit een serie
die de bloemisten aan h„AH
kunnen uitreiken. Net als bij de plaat
jes van vaste planten, op de achter
zijde waarvan de juiste behandelings
methode staat aangegeven, heeft men
hier nu in klein bestek de juiste ver
zorging voor snijbloemen. Lathyrus bij
voorbeeld, zo staat op een van die
(zeer fraai gekleurde) afbeeldingen,
moeten vooral in heel ondiep water
staan (ongeveer 3 cm). En in de buurt
van anjers mag Reen rijpend fruit
staan. Handig, zulke plaatjes en aan-
Met hun stencils in de hand,
verlaten de jonge Papoea
vrouwtjes het leslokaal, waar
de moedercursus gegeven
wordt en waar zij leren, hoe
belangrijk een goede verzor
ging van de zuigeling is. Zus
ter Van Ketten geeft ze bij het
weggaan nog een goede raad
ben wil ik ook in zee zijn." En dus waogt ze zich
moedig in hei water, om er, laten we zeggen, drie
minuten later bibberend weer uii te komen en te
stamelen op de vraag of 't watw Jekkerwas:
„Nnneee koud En dan
zeggen de tenen triomfantelijk:
„Wat hebben wij gezegd? Luister
dan opk beter naar ons. Die
eigenwijsheid leidt tot niets!"
keRveLsoep
In ons land zijn we het gebruik van
verse kruiden in verschillende gerech
ten bijna vergeten. Dat is wel jammer,
want de verse tuinkruiden bevatten
veel voedingszouten en vitamines en
maken de maaltijden extra smakelijk.
Bovendien zijn zij niet schadelijk voor
de kinderen, wat bijvoorbeeld bij spe
cerijen wel het geval is.
Kervel is zo'n kruidensoort die verwerkt
in saus of salades een bijzonder pittige
smaakt geeft. Het is rijk aan vitamine
C„ maar niet bestand tegen meekoken
en drogen, want dan verliest het zowel
aan smaak als' aan voedingswaarde.
Vandaar dan ook, dat bij dc bereiding
van kervelsoep, waarvan hier het re
cept volgt, er wel voor gewaakt moet
worden dat de fijngesneden kervel pas
op het allerlaatste moment in de soep
wordt geroerd.
Voor deze soep heeft U nodig: 40 g
boter. 40 g bloem. 1 liter bouillon van
blokjes. 1 bosje kervel, melk, (peper).
De kervel goed wassen en fUnsnUden
of hakken.
De boter laten smelten, bloem toevoegen
en al roerende de bouillon er bU schen
ken, eerst heel langzaam om geen
klontjes te krijgen, terwijl de soep ook
moet blijven koken. Tot slot een
scheutje melk en eventueel wat peper
toevoegen. Is de soep klaar om opge
daan te worden dan wordt dus pas de
fijngesneden kervel er door geroerd.
Voorlichting nodig
De Papoea-moeders moesten worden
voorgelicht, dat was duidelijk. Het i^amen trekken de jonge Pa-
heste was haar een moedercursus te
laten vJïgen en todra ze daarvoor de pota's de binnenlanden m. Het
kans kreeg, begon zuster V-Ketten*r f&ren van die opleiding en het
kamt hieïpenelhaar daarbij en zoveel J w^k in de Zuigelingenpolikli-
mogelijk stemde men de inhoud van n» wachten ZUSter Van Ket-
fe"e'n Z"hl"amL wanneer zij binnenkort
primitieve omstandigheden waaronder we^r terug zal Zijn in Hollandia.
Twee donkere gezichtjes
over de rand van een „konij
nenhokje", de kinderbedjes,
afgeschermd met muskieten
gaas, waarmee Zuster Van
Ketten hoopt te bereiken dat
het sterftecijfer onder kinde
ren zal afnemen.
^O'N witte jasschort kan
die nu ook tot de unifor
men gerekend worden? Wan
neer we het begrip „uniform"
een beetje ruim nemen en dan
daarbij bedenken, hoe groot
het aantal meisjes is dat in
haar dagelijks werk zo'n jas-
c^hnrt -'«• bescherming over
haar gewone kledingstukken
aantrekken, -«*
zeker bevestigend beantwoord
worden.
Laboratoriumassistentes, analystes.
dokters- en apothekers-assistentes, zij
allen "behoren tot het gilde van de
in de witte jasschorten. om
maar te zwijgen van de doktereS-
de kapsters, de winkelmeisjes in
levensmiddelenzakcn en zo vele ande-
„Het is een wanhoop, die witte
jassen", zullen de meesten zeggen, wan
neer men met haar praat over dit
„uniform". Met die wanhoop bedoelen
ze dan het wassen van deze kleding
stukken, wanneer die althans niet,
als bij sommige bedrijven en instel
lingen het geval is, tegen een klei
ne vergoeding collectief gewassen
worden. Wanneer de draagster
deze stevige katoenen jassen er
voor moet zorgen, wordt er nog wel
eens gemopperd
dat de japon, die onder het schort zit,
vuil wordt inplaats dat deze beschermd
wordt, is groot
De witte jas zU die ze dragen zijn
er al aan gewend, maar net als alle
anderen die voor het eerst een
„uniform" kregen, waren de moesten
maar wat trots toen ze voor het eerst
zo'n witte jas aantrokken
voudig en ver
andert door de
jaren heen niet
veel. Een cein
tuurtje in de
rug. vastgestikt
of, als het uit twee delen bestaat, met
een of twee knopen bijeen gehouden,
van voren twee rijen knopen en drie,
soms vier zakken. De mouwen hebben
soms een gladde of geen manchet, of
wel de manchet sluit met een knoopje.
schorten, die ook aan de bin
nenkant gedragen kunnen worden, maar
de meeste witgejaste vrouwen willen
daar toch maar liever niet aan. De kans
Men werkte met i
kind
»en zg. géboorte-at-
larin de ontwikkeling van het
het moederlichaam te zien is
waardoor de Papoease moeder een
idee kreeg van het ontstaan van het
kind. Ook aan de uitzet werd aandacht
besteed in de cursus. Een genaaid mo
delletje en papieren patroontjes leren
de jonge moeders hoe
kleding voor hun babies 1
Maar de meeste aandacht wordt be
steed aan het bestrijden en voorkomen
van ziekten.
Zuster Van Ketten kwam op de ge
dachte. de kinderen in bedjes te leg
gen die voorzien waren van muskie
tengaas. Met de vaders besprak zij
het model voor zo'n ledikantje en er
volgde een enthousiaste timmerpartij.
Heel wat Papoease vaders speelden het
klaar een keurig modelbedje uit kis-
tenhout te leveren en hun babies lig
gen nu net als sommige Groningse
kinderen in een sooi
Zuster Van Ketten i
Gehoord
„Wit u uw radio iets zachter zetten?"
JP7AT u: in Hilda Ruddy moet zijn
V> om(pgaan, toen zij de politie
in haar woonplaats Ringwood
Engelan» opbelde om te vragen of
ze in eei cel mocht slapen, is
moeilijk fc zeggen. Zeker is wel
dat ze totél overstuur was, want
in het bei^ht dat wij voor twee
weken voo. u lazen in de Man
chester Gua«iian, heeft het ver
haal van dkze nachtverpleegster,
die door detehallende radio van
haar buurvrdtw niet in slaap kon
komen overdi nog een vervolg.
De politie gaf jeen gehoor aan haar
wanhopige veloek, om dan inl
vredesnaam m^r in een cel te
mogen slapen en toen ging zr.
Hilda Ruddy vpr de zoveelste
maal naar haar Vmrvrouw, vroeg
voor de zoveelstetiaal of die radio
een beetje mindeijuid kon spelen
en vond zichz$ een paar uur
telefoonschool J jater Qp pojjtjebureau,
dame. cals arrestee.
de rust, zo die
duur zal zijn. Want
iemand op volle sterkte een hoorspel
laat daveren, dan zijn er wel vier of
vijf anderen die snel zorgen dat orgel
concerten, of een amusementsorkest of
een juffrouw die met haar stem allerlei
capriolen uithaalt, het „geluid" over
stemmen. Het kan er dan soms bar toe-l
gaan en het lawaai is voor kinderen
slapen moeten, of voor hen die
danj
het ongelijk gei
de meesten het n
En luisteren, noodgedwongen.
te worden, „laten" de
dat in Madrid
g,op.nd om .pociaal
leren hoe, seals in het prospectus
staat, ai te leren de telefoon te be-1 Want de buurvrou had haar ge-
schouwen als het vervangingsmiddel j vraagd waarmee ze zie bemoeide. Het
voor naaikransjes bij regenweer. De was haar rad»o en d« kon zij laten
Zuster 577noS zde' X"
ander niet inlalp, meende de
jw. Waarop zusV R.jddv het
kleine beetje zelfbeheersi^ dat ze nog
bezat, volledig verloor c» haar buur
vrouw te lijf ging.
Geen fraaie oplossing vaieen geschil
•n de rest speelde zich dez« dagen aan
Oh. "töior°
J fjEBT u het wel
meegemaakt, dat
sen zo belachelijk zaten daar ik in ons eigen
op te snij-en tegen elkaar? land nog lang niet uitge- tie
Ik denk het wel, daar dit heken ben en alttfd nog het peeruitrusting plus
kwaad een groot deel der uitzicht heb op dat land, tocht zelf
mensheid in het bloed zit. waar het oog niet verza- nen. Zijn
Gelukkig hij (zij) die di&d wordt van zien. Juist mij. hoe hij
zich door al die opsnije- 'h die opptjpers wat gens vijf tot 's avonds
rij niet laat imponeren, j
maar hen, die zich
-s danks alle oppijperij was ik het eens over die heuer kwam van meisjes, leerlin-
- in het minst niet jaloers, hebben. Die jongen nam gen van een lyceum, tegen
dat baantje in zijn vacan- wie de leraar na een
kam- schoolreisje zei, dat ze ook
trek- de chauffeur van die tou-
te verdie- ringcar en nog iemand, die
Zijn moeder vertelde zich die dag voor hen had
ingespannen, moesten be
danken, zeiden: „Daar pas
in die boomgaard >h voor! Die man wordt
i de humoristische kant
bekijken, toen een heer hard schreeuwend en met t°ch zeker voor betaald!
wendde met
.Zeg Annètje, vertel jij
's Winters is het de eei
wintersport en bij de da- na
mes vormen dan de bont
mantels het onderwerp,
de één tegen de S
zwaaiend,
heen en weer liep. Hele da
gen in de stromende regen!
Bah, wat 'n mentaliteit!
rel. Geradbraakt kwam h(i 5c""00rdi« wtl
ieder, avond, aoppend tn wat dankbaarheid la? Zo
rön achoenen en tot op bet J*- wat
w F meer tot uiting gebracht
worden. Als zo'n chauffeur
"X b.v. zijn passagiers vrien
delijk langs mooie plekjes
rijdt, hen inlicht over be
zienswaardigheden. dan is
dat heus niet alleen voor
z'n broodje, maar er konst
veel vriendelijkheid
Overpeinzingen van Margaritha
door
Gezien
een leeg conservenblik, dai met toui
omwikkeld als vaasje dienst deed e
een verrassend artistiek effect gaf.
Gelezen
- de rechtbank, tjda Rudd..
kreeg een voorwaardelijke ■evangenis-1
straf en beide vrouwen wet door de
reohtbank opgelegd een jaar-recic met
elkaar te bewaren. „Dit is nt de ma
nier voor volwassen vrouweiom hun
geschillen bij te leggen", von de pre
sident,
de{j- Zo
ad I zal zul.
i woongelegenheid
roniwooroen. na.geen s. oo«-de buurvrouw jn kwestie niet «,e!e2d
b*wl»xen dat u haar radio uit te schakelen oMthans
reed? vroeg de rechter.! zachter tS laten spelen, zodat de>ur(>n
I Die
ander opbiedt
In dit seizoen zijn het
de buitenlandse reizen.
De vorige week woonde
ik een feestavond in de
rk omgeving van Utrecht ».i_i ••iuhS^SH
w hij. Eén echtpaar, (lat IHPI rtlk vr0'S hel hfm<l Nacht, tagenovei zijn niadamen-
T kinderen gedurende drie K"'lachap. in z|jn droman achrikte hö bö, een meeleven en
u-eken in Ooatenriilc bij u moet df,nkcn' zo S""w <le helt '-mille op met a(|n mee-delen in dc bllidachep
een Icnperot.n.r rati 3' waren ze niet terusfereifd ..hoei! keaj! kaaj". geroep, van die uitgaande ecbool- X
van da onafgebroken V'" 0°r"'n. om Na drie weken bad hij ruim kinderen En de„ doet ren 4
m-erplensende regen had Ilcï f "'«ar Ineen, in het honderd gulden verdiend. waarderend dankwoord T
„genoten" en doorpon vaderland te kunnen orldn. icd,r men».nh.rt goed
TTOOR zulke Jongens en Weest daar toch niet zo
v meisjes heb ik res- zuinig mee! Voedt uw kin-
dieP" peet. Meer en meer ziet deren op tot dankbaarheid.
ezigen met een: ,.en \'ai] "««n de paedagogische Recht hebben zij, noch wfl
hebben jullie
niet gezien? W
't uuurvu 7t
rtder vertel- teren-
- ue, werd herhaaldelijk w vvfrTip
onderbroken door andere A 1 au
aanwezigen mei er-, .n d* humor
haar man op en deelde het waarde
het zelf de op iets goeds. Niets komt
vacantie laten verdienen, ons door eigen goede wer-
door onze opgroeiende k*n rechtens toe.
jeugd met hun twee maan- Overigens: als ouders
den schoolvacantie. Het is 'oven vanuit de idee: Jantje
zo goed. dat deze jongens naar Spanje geweest en
en meisjes er van door- dan mogen wfl toch zeker
vroeg drongen raken, dat alles WP' naar Rome of Egypte,
.r.o van: maar niet van vader en is het dan wonder, dat dc
Rhode- imoecielen dat Jullie z(Jh! moeder kan komen. Niet kinderen vanaf hun bluf-
beneden roe
ent wordt er
oor betaald?
dat wij uit
hebben we
had werelddelen 'n Beetje scheve lachjes- hel. fabriek, werkplaats of anders vacantie voor? We
.gezien" dan de an- hilariteit en als klap op «n de open lucht op boer- hebben hard genoeg ge-
gezelschap
..Ja, zeg. wfl hebben daat
onze zoon, de heuer, be
zocht".
DE tongen kwamen loa Heuer? H'at ia dat?"
en aan m«n gaeatea- ■W"«"
oog trokken de kaatelen wat een neuer ia
van Bretagnc. de heuvel. ,A"niV,'
van Schotland en Rhode- '"^edelen dat Juli
sia. de pyramlden van Toen ging er een lichtje minder uitnemend is het, hoogte naar
Egvpte en dc Noorse fjor- op. ..OooBunnik? Ker- dat zö zich ook eens licha- ..die
den voorhij. Dat duurde senboomgaardzo'n melflk en geestelijk leren toch zeker
zeker drie kwartier. De'een spreeuwenverjagernu inspannen in allerlei ml- logisch.
was nog al wat verder ge- a"aP ik jullie". lieu's op kantoor, in win- mogen! W»
der. Wie. zoals ondergete- de vuurpijl de goedgunstige dërtf of kwekerij. blokt en dus: komt het
kende om der pecunia wil. opmerking van een zo'n De dood aan die ver- to*!
slechts even In het grfjs globe trotter: ..O ja maar schrikkelijke mentaliteit mö dJe h#u*r uM
neus over de Bunnik is ook mooi:" van: het komt ons toch Bunn,k maa;A
hot dierbaar De pyramiden, de jungle toe? We hebben er toch MARGARITHA
.token heeft. on de fjorden werden ter eon heel jaar hard voor ge- Mhr. P. J. T. te IL Bin-
ruste gekgd voor die leerd?! nenkort hoop ik op uw
avond. Maar nu wilde ik Of zoals mfl ter ore schrflven te reflecteren.
verleden hai
vaderland
zwijgt, weggekropen in
hoekje, ln alle talen. On-
Dorpshelpster
nieutv beroep
In Wiirttcmberg bestaat er sinds
enige tijd het beroep van dorpshelp
ster. Jonge meisjes, meestal boeren
dochters in de leeftijd van minimaal
25 jaar worden ln een cursus
tien maanden duurt, opgeleid
een zeer verantwoordelijke sociale
dienst.
Zeven maanden van deze opleidings-
tijd zijn bestemd voor huishoudelflKe
en landbouw-vakken. In de drie overige
maanden worden de toekomstige dorps-
helpsters in kerkelijke liefdadige in
stellingen te werk gesteld.
De bedoeling is, dat op deze manier
ae overbelaste boerinnen practisch
geholpen worden en dat de zorg
De organisatie van deze „maatachap-
j" voor dorpshelpsters is in handen
in de confessionele vrouwenverenigin
gen (Evangelische Frauenhilfe
Württemberg. kathobscher Frauer...
band der Diözese Rottenburg). De ge
meente die deze dorpshelpsters uitstuurt
hoeft het eerste Jaar slechts te zorgen
voor een tehuis, waarin ongemeubileer-
de woon- en slaapkamers en een con
versatiezaal, verwarming en verlichting.
De verdere inrichting en meubilering
worden door dc autoriteiten in Tübin-
gen verzorgd. Twaalf gemeenten in
Zuid-Württemberg kunnen op die ma
nier een dergelijk „dorpshelpsttrs-
dienst" oprichten.
Als doublé verveelt.,
Van één onzer lezeressen kregen w
een tip. die we gaarne doorgeven om
dat het heel goed mogelijk is dat er
meer vrouwen zijn dit „Uitgekeken*
zijn op haar double armbanden of
andere versierselen. Bedoelde lezeres
rmband. waarvan de kleur
een of andere reden erg
- -) die zij niet wilde laten
verzilveren, omdat dat alleen al een
klein kapitaaltje zou kosten. Zij heeft
haar armband toen eenvoudig in soda
laten doorkoks, BOhfffjft OIU opge
togen, dat het resultaat boven ve
wachting is. „Iedereen zegt: wat cc
zilveren armband! En ik laat
had nl.|
haar c
verveelde.
