„Geleide economie" voor
landbouw voorgesteld
de
Amerikaanse Lutherfilm zeker
niet anti-papistisch
KERK e» SCHOOL
De stem
ran 't bloed
Puzzle
2
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1954
VOORONTWERP BEKEND GEMAAKT
S.E.R. meent dat de minister
teveel macht vraagt
TNGRLJPENDE BEVOEGDHEDEN voor de overheid op het gebied van de
landbouw worden voorgesteld in het voorontwerp van een landbouwwet.
dat de ministers Mansholt, Donker, Van de Kieft, Zijlstra en De Bruijn
thans hebben gepubliceerd. Deze „tot op zekere hoogte geleide economie"
dient volgens de ministers voor twee doeleinden. Ten eerste het scheppen
van bestaanszekerheid voor de werkers op de sociaal en economisch ver
antwoorde agrarische onderneming. Ten tweede het bevorderen van een
regelmatige voorziening tegen zoveel mogelijk bestendige prijzen, zowel
voor wat de voedingsmiddelen van het Nederlandse volk als voor wat de
grondstoffen van de verwerkende industrie betreft. Tegelijk met het voor
ontwerp, dat bestemd is om de landbouwcrisiswet 1933 te vervangen, is het
advies van de Sociaal-Economische Raad gepubliceerd.
Het voorontwerp verleent de centrale
overheid de volgende bevoegdheden voor
het voeren van het landbouw- en voedsel
voorzieningsbeleid:
1. Het stellen van regelen t.a.v. de
prijzen van producten.
2. Het opleggen van de verplichting
tot het oetalen van een geldsom
aan het Landbouw-egalisatiefonds
voor bepaalde gedragingen met be
trekking tot producten.
3. Het ten laste van het Landbouw-
erallsatiefonds verlenen van gelde
lijke tegemoetkomingen aan pro
ducenten van of handelaren in pro
ducten.
4. Het nemen van maatregelen t.
de invoer en de uitvoer van pro
ducten.
5. Het opleggen van de verplichting
producten ter beschikking te hou
den of deze tegen vergoeding in te
leveren.
6. Het «tellen van regelen t. I
paalde gedragingen met betrekking
tot producten.
7. Het ten laste van het Landbouw-
egalisatiefonds verlenen van ver
goedingen aan hen. die door eer.
maatregel. als vermeld onder 6.
ernstig economisch nadeel onder
vinden.
De ministers verklaren, dat naar hun
mening voor de bedrijfsorganisaties op
het terrein van landbouw en voedsel
voorziening een ruime taak is weggelegd
Er is daarom in de eerste plaats naar
gestreefd in het ontwerp die medebe-
windsbevoegdheden voor de product
schappen neer te leggen, welke als
noodzakelijke aanvulling kunnen worden
beschouwd op de autonome bevoegdhe
den die deze lichamen aan hun instel
lingswet zullen kunnen ontlenen. Met
name betreft dit de bevoegdheid tot
geling van de in- en uitvoer, tot het op
leggen van heffingen, anders dan ten be
hoeve van de huishouding of bijzondere
fondsen der openbare lichamen en
bevoegdheid tot regeling der prijzen.
'an Invloed ven de volksvertegen
woordiging op het concrete landbouw.
voedselvoorzieningsbeleid nauwelijks
sprake zal kunnen zijn. De raad acht het
dan ook gewenst, dat de algemene maat
regelen van bestuur na afkondiging
verwijM aan de Staten-Generaal ter be
krachtiging worden voorgelegd. Een min
derheid van de raad kan zich met dit
standpunt niet verenigen.
Minderheidsnota
Aan het advies is een minderheidsnota
toegevoegd van vier leden. Deze leden
ïr geenszins van overtuigd, dat het
ingrijpen van overheidswege zo veelom-
attend en op een zo wijd terrein zal
moeten plaats hebben als In het voor
ontwerp van wet is voorzien.
In het ontwèrp gaat men voorts h.i.
bij het toekennen van bevoegdheden te
in het streven naar een uiterste per-
fectionnering. Een der gevolgen daarvan
is. dat zeer belangrijke sectoren van in
dustrie en handel eveneens onder de
werkingsfeer van de wet worden ge
brachte aldus de minderheidsnota.
Vereniging mag Fries
in naam hebben
Minister betreurt onjuiste
behandeling
Het is niet waar dat de statuten van
e vereniging De Fryske Bibleteek
slechts koninklijk kunnen worden goed
gekeurd wanneer de Fnese naam van
de vereniging wordt vervangen door
een Nederlandse. Minister Donker za
aan de vereniging berichten dat de Frie
se woorden in de naam geen bezwaar
opleveren, indien in deze naam tevens
-tussen haakjes een vertaling in het Ne
derlands wordt opgenomen. Een voorbeeld
hiervan is Kristlik Frysk Selskip (Chris
telijk F-riesch Genootschap). Een andere
mogelijkheid is, de Friese woorden zo
in de naam op te nemen dat zij de functie
van distinctief vervullen, zoals bijvoor
beeld het Latijn in de naam Leeuwarder
Athletische Club Frisia 1883. De
betreurt, dat door een onjuiste
stratieve behandelng deze kwestie niet
eerder onder zijn aandacht is gekomen,
zo heeft de bewindsman op schnltelyke
vragen van het Eerste Kamerlid Algra
(a.r.) geantwoord.
De wet van 1855 schrijft voor dat de
„oninklyke erkenning van verenigingen
die als rechtspersoon aan het maatschap
pelijke verkeer willen deelnemen, wordt
geweigerd, indien dr statuten :n stnjd
met het algemeen belang zijn. Het alge
meen belang eist, dat de naam van eer
rechtspersoonlijkheid bezittende vereni
ging op voor elke Nederlander duide
lijke wijze het karakter der vereniging
aanduidt. Dit kan niet het geval zijn. als
de raam niet of althans niet mede m
de Nederlandse taal luidt, aldus de mi
nister.
De goedkeuring van de naam Foar us
lytskes in 1947 vormt een onoedoelde
uitzondering op de ten departemente ge
volgde praktijk.
BINNENKORT IN NEDERLAND
Felle Roomse reaclie over dit beheerst verhaal
laat zich niet goed begrijpen
S.E.R.-advies
In zijn advies zegt de Sociaal-Econo
mische Raad, dat de bevoegdheden, die
het voorontwerp aan de centrale over
heid toekent, niet alleen dienen om haar
tot het voeren van landbouwbeleid in
staat te stellen, maar eveneens om voed
selvoorzieningsbeleid mogelijk te maken.
Naar de mening van de raad bestaat
aanleiding op dit punt verder te gaan
met name een optreden van de centrale
overheid mogelijk te maken in gevallen,
waarin de voed9elvoorzieningsbelangen
In gevaar dreigen te komen, zonder dat
de belangen der agrarische producenten
.een ingrijpen vorderen.
Een minderheid meent echter dat de
bevoegdheid tot het voeren van voedsel
voorzieningsbeleid uitsluitend mag wor
den gehanteerd in verbinding met de ge
voerde landbouwpolitiek. Te denken valt
hierbij bijv. aan maatregelen met het oog
op een tijdelijke schaarste, die voortvloeit
uit een misoogst.
Teveel macht
In het voorontwerp wordt het stellen
van de nodige voorschriften gelegd in
handen van de minister van Landbouw,
met dien verstande, .dat voor de uitoefe
ning van bepaalde bevoegdheden In nader
aan te geven gevallen de medewerking
van de minister van Economische Zaken
wordt voorgeschreven. De S.E.R. heeft
hiertegen ernstige bezwaren. HU acht
het gewenst, dat bU het te voeren land
bouw- en voedselvoorzieningsbeleid, ze
ker voorzover het om de hoofdlijnen
gaat, het gehele kabinet wordt betrok
ken. Daarom moeten algemene regelen
welke krachtens het voorontwerp zullen
kunnen worden gesteld, tot stand worden
gebracht bU algemene maatregel van
bestuur
Een tweede bezwaar van de raad ls.
Bus door trein geramd
drie maanden
De rechtbank te Leeuwarden heeft
vanmorgen de 39-jarige chauffeur-i
leur P. V. uit Noord-Bergum, veroor
deeld tot drie maanden gevangenisstraf,
overeenkomstig de eis.
Op de onbewaakte overweg in de lijn
Leeuwarden-Gronlngen nabU Zandbulten
werd op 25 Mei zUn autobus niet brul-
loftgangers door een diesel gegrepen. Zes
personen vonden hierbU de dood. Het on
geluk zou te wUten zUn aan onoplettend
heid van de chauffeur.
Expeditieknecht zette
beroving in scène
De 20-JarIge expeditieknecht G. in 'l
S. kwam Zaterdagmiddag bij de recher
che met het verhaal, dat hij in de lift
van het industriepand aan de Goudsc-
singel te Rotterdam zou zijn oeergesia-
gen door een 40-Jarige man. waardoor
hij bewusteloos raakte. Daarna zou hy
beroofd zijn Op het politiebureau wera
hij onderzocht door de G G. en G D., die
vaststelde, dat de man simuleerde Het
bleek dat hU f450. de opbrengst van
voor zijn baas geïnde kwitanties, had
achtergehouden.
Commissaris waarschuwt
Zwendel bij emigratie
naar de Congo
De commissaris voor de emigratie ves
tigt de aandacht op de activiteit van het
zogenaamde Algemeen Bureel van Bel
gische Congo te Brussel, die adverteert
bemiddeling te verlenen voor een functie
tn de Belgische Congo. Zekerheid, dat
deze bemiddeling inderdaad plaats heeft
heeft men evenwel niet. terwijl men wel
een hoog bedrag moet storten.
in
de pers een bericht verschenen over
de Amerikaanse Lutherfilm, die by de
vertoning in Duitsland hier en daar aan
leiding zou gegeven hebben tot vrij
scherpe reacties bij de toeschouwers
Met name van r-katholieke zijde zou
protest zijn aangetekend tegen de wijze,
waarop de verfilming van het leven van
de Reformator anti-papistische gevoelens
bÜ sommigen zou kunnen wakker roepen.
Nu ik in de gelegenheid ben geweest
in een kleine besloten kring bedoelde
film te zien, is het misschien goed en
kele voorlopige indrukken in enige noti
ties te verwerken. Er ls daarvoor een
dubbele aanleiding, omdat ik kort gele
den bij mijn bezoek aan de Kirchentag
te Leipzig de kans had een andere Lu
therfilm getiteld ..De gehoorzame re
bel" te zien. die mij weinig vermocht te
boeien, omdat men zich strikt beperkt
had tot documentaire gesevens en daar
in bijv. de persoon van Luther niet op-
tred. De film verwerkt geschilderde por
tretten van Luther en natuurlijk de
plaatsen, die voor ons vertrouwde klan
ken 7j1n geworden, zoals Erfurt, Worms
i Wittenberg.
Bij de korte inleiding tot de film werd
opgemerkt, dat men gemeend had van
speelfilm te moeten afzien vanwege
het riskante dezer onderneming.
practische moeilijkheid was al dadelijk:
er één filmspeler te vinden zijn, die
gelaatsuitdrukking enigszins het
millioenen zo vertrouwde beeld va:
Martin zou kunnen vertolken?
IN AMERIKA ts men blijkbaar
deze bezwaren heen gestapt en heef»
n het aangedurfd, een speelfilm op
zetten over het leven en de strijd v
Luther. Naar verluidt, hebben de Lu
therse kerken in Amerika er niet min
der dan een half millioen dollar in ge
stoken. Het succes ls niet uitgebleven
Meer dan drie millioen mensen zagen de
film reeds en 500 bioscopen zullen haar
de komende maanden vertonen. Na
Ainerlka kwam Duitsland met de ver
melde reacties en in het najaar zal dez«
Amerikaanse Lutherfilm naar verwacht
ook in Nederland gezien kunnen
den.
Hoe ls mijn Indruk? Allereerst:
is er in geslaagd op een beheerste wöze
het leven van de Hervormer, vol
een Innerlijke dramatiek, op de rolprent
te brengen. Ik stel mU voor, dat het
gelijk zal blijken door middel van deze
film velen Iets te laten zien van de span
ningen ln de kerk van vier eeuwen ge
leden en van het gerechtvaardigde der
critiek, die de Hervormer daarop uit
oefende Deze strijd ls niet pathetisch
uitgebeeld, zoals men zich ook er voor
gewacht heeft het leven van Martin te
met de romantiek, lie men er
ens mee verbonden heeft. De
film ls ingetogen, en eerllik gezegd be
grijp ik dan ook die felle reacties van
k. zllde niet helemaal.
'N DE tweede plaats. De film stelt in
- zoverre teleur, dat wfl bh het zien
toch wel heel sterk het gevoel hebben
door enige eeuwen gescheiden te zhn
het gebeuren. De strijd tegen de af
laat en het handeltje daarmee van Tetzel
bleek in de film niet die vertolking te
kunnen krijgen, waardoor wij ons nu re
gelrecht aangesproken gevoelen in ons
geweten en begrijpen, dat hiermee toen
levensvraag voor de Kerk aan de
orde was gesteld. Elke Lutherfilm zal
wel bij voorbaat door dit historisch ge
bonden zijn gedrukt worden, maar men
toch wensen, dat de verbinding me»
het heden en de actualisering voor het
heden op de een of andere wijze drama
tischer vorm gekregen had.
Ten slotte: de filmspeler Nial Mac
Ginnis heeft de Lutherrol gespeeld op
aannemelijke wijze, zonder dat psy
chologisch de dimensie is gevonden, die
achter de gebeurtenissen rond het
klooster te Erfurt en de slotkapel te Wit
tenberg vermoedt. Misschien was de op
gave bijna ondoenlijk. De gelijkenis ls
zeker niet frappant, maar over spelkwa-
liteiten beschikt de speler zeker.
Samenvattend: er is alle aanleiding
n aan deze Amerikaanse Luther-film
volle aandacht te geven, die haar toe
komt. Ook in Nederland zal zij velen een
stuk geschiedenis doen herleven, waar
in voor ons allen zo veel gelegen is.
Hoog Australisch bezoek
Senator A. M. Mc Miullin. voorzitter
in de Australische Senaat, bezocht gis
pen de voorzitter van de Eerste Ka
mer. mr J. A Jonkman. Beiden lunchten
bij de Australische Ambassadeur, de heer
Alfred Stirling.
PERSONALIA
Tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau is benoemd J. van Viegen. ad
junct-secretaris van de Commissie her
ziening Provinciale Wet. te Zwyndrecht.
Toegekend is de ere-medaille
goud van de Huisorde van Oranje s
mej. J. W. Parmentier, garderobière
dienst van Prinses Wdlhelmina.
De directeur van het P.T.T.-kantoor
Helmond, E. B, de Groote, is ingaande
Hervormd oordeel over
het mandement
R.K. kerk te veel verzekerd
op politiek gebied
In de kroniek van Kerk en Theologie
(van de hand van dr A. F. N. Lekkerker-
ker en prof. dr G. C. van Niftrik) wordt
over het R.K. bisschoppelijk mandement
o.m. geschreven:
Wat wij op dit mandement tégen heb
ben, is niet, dat de bisschoppen zich met
de politiek en het sociale leven bemoeien.
Men kan het Evangelie en de genade
Gods nu eenmaal niet opsluiten in de
binnenkamer. Het gééstelijke is wat an
ders dan het spirituele. Het kan hoogst
gééstelijk zijn zich met zéér stoffelijke
zaken te bemoeien. Dat de bisschoppen
hun „beminde gelovigen" leiding en raad
geven in politieke en sociale zaken kan
niet op verzet stuiten. Ook de
reformatorische kerken zullen een lei
dinggevend woord op deze gebieden moe-
spreken. De tijd van het binnenkamer-
Christendom is nu eenmaal voorbij. Wat
wij op het mandement tégen hebben, ls
dit: dat de Kerk hier het Evangelie
het geloof uitbreidt en omvormt tot
wereldbeschouwing, die met kerkelijk ge-
de gelovigen wordt opgelegd. De
grootste ramp zou m.i. déze zijn, dat de
Hervormde Kerk zich door het mande
ment uitgedaagd zou gevoelen om tegen
óver de R.K. wereldbeschouwing een én-
dere wereldbeschouwing, een reformato
rische of Hervormde wereldbeschouwing
te plaatsen. Wij kunnen dat niet, omdat
wij het niet mogen. Dat lijkt zwak
zeker. Rome maakt door haar mandement
de indruk van kracht én zekerheid. Zelfs
Protestanten zeggen met enige naijver:
déér weten ze tenminste precies wat zij
willen. Er zijn zelfs Hervormden, n«
bemerkte, die zouden willen, dat onze j
Synode een even krachtig geluid zou doeni
horen. Rome schrijft de K.V.P. voor en
de Hervormde Kerk schrijft de C.H.U.
laat de A.R.P. oogluikend toe!
Een dergelijke mening lijkt mij meer door
politiek opportunisme ingegeven dan door
dogmatisch overleg. Het is geen zwakheid
als de Hervormde Kerk niet een even
„krachtig" geluid laat horen als de bis
schoppen. De Hervormde Kerk kan geen
bindend schooltype en geen politieke par
ty voorschrijven, ómdat zij principieel
weigeren moet het Evangelie te maken tot
wereldbeschouwing. Een wereldbe
schouwing is, Paulinisch gesproken, altijd
wet. Een bepaald levens- en menstype is
wèt. De Kerk moet het Evi
gelie prediken, óók als zij richtlijnen geeft
het politieke en sociale leven,
déórom kan zij geen mandement geven
gelijk de bisschoppen dat gegeven heb-
De lijn vanuit het Evangelie naar dt
politieke en sociale werkelijkheid is een
gebróken lijn. Treedt de Kerk op het ge
bied dezer werkelijkheid, bewogen door
pastorale zorg en zij zal dit moeten
doen dan past haar de nodige be
scheidenheid. De rechte politiek hier en
is niet geopenbéérd. Dat is een zaak
menselijk zoeken en tasten, van suc-
sen en vergissingen. Hier past geen
bisschoppelijke welverzekerdheid
Door dit mandement is voor het besef
an velen godsdienst weer eens synoniem
geworden met geestelijke dictatuur. Dat
ernstige zaak, die alle christenen
aangaat. Wanneer zal nu de Hervormde
Kerk eens frank en vrij; zonder naai
links of rechts te zien, zeggen wat ei
vanuit het Evangelie over politiek en so
ciaal leven te zeggen is?, aldus deze kro
niekschrijvers.
Voor Int. Hot:
Eerste na-oorlogse
arbitrage
In het Vredespaleis te Den Haag is
gistermiddag de behandeling begonnen
van een internationale arbitrage tussen
Frankrijk en Griekenland door het per
manente hof van arbitrage. Deze zaak,
die handelt om een groot aantal vorde
ringen van een Franse Maatschappij, de
Administration des Phares de l'Ex-
Empire Ottoman, en de Griekse regering
over een vuurtoren, werd reeds in 1934
en 1937 behandeld. Dit is de eerste arbi
trage. die na de laatste oorlog door het
hof wordt behandeld. Het scheidsgerecht
beaiaat uit: prof. dr J. H. W. Verzijl, lid
van het hof. als voorzitter, en de heren
prof. Achille Mestre, oud-hoogleraar aan
de Universiteit van Parijs, en Georges
Charbourin, lid van de Griekse Raad
van State. Vanmiddag om half drie werd
de eerste openbare zitting geopend.
Niet naar Evanslon
V.S. weigeren visum aan
Hongaarse bisschop
Elf andere Oost-Europeanen
wel toegelaten
■Lemming van het Amerikaanse
State Department om visa te verlenen
afgevaardigden van kerken van ach
ter het IJzeren Gordijn geldt naar wij
niet voor bisschop Janos
Peter van de Hongaarse Hervormde
Kerk.
Bisschop Peter zou met een aantal an
deren uit Oost-Europa de assemblee van
de Wereldraad van Kerken en de alge-
vergadering van de Wereldbond
Hervormde Presbyteriaanse Kerken
ln de Ver. Staten bijwonen. Onder ande
en prof. dr Joseph Hromadka uit Praag
•ertoeft reeds in Amerika.
De visa zouden verstrekt worden op
aanbeveling van Foster Dulles, de Ame
rikaanse minister van Buitenlandse Za
ken. Elf afgevaardigden echter het IJze
ren Gordijn werden toegelaten.
Op de In Princeton geopende vergade
ring van de Wereldbond van Hervormde
Kerken, heeft men in een resolutie de
wering van bisschop Peter betreurd. Di
vergadering drong er by het Amerikaan
se volk op aan verdraagzaam te zijn 11
zijn critiek op de gedelegeerden uit Oost-
Europa.
Vijf van de elf afgevaardigden uit het
Oosten waren in Princeton aanwezig. D<
resolutie sprak de hoop uit, dat het Ame
rikaanse volk zaj begrijpen, dat ln
Christelijke wereldbeweging vertegen
woordigers van kgrken van politiek
derscheiden landen elkaar over de bar-
rières heen kunnen ontmoeten.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd: tot hoofd Herv. school
Raamsdonk (dorp) E Verschoor
Zwijndrecht; school met de Bijbel
Leens, H J Docter te Hattei»; Herv. Chr.
school te 's Heer Hendrikskinderen C M
Bicrens aldaar, werkzaam aan de Ulo te
Kruiningen; school met de Bijbel te
Schermerhorn P de Boer te Leiden.
Tot onderwijzer(es) dr J C de Moor-
•chool te Den Haag. L J D Groen te Aal-
ten; Chr. BLO-school te Klundert E van
Wijk te Rotterdam, en mej. A Kerstens
te Klundert: school met de Bijbel te Rid
derkerk mej. W J Wesseldijk te Schoon
hoven, J Huybregtse te Rotterdam en H
Harbers te Rijssen; Chr. school te Nieuw
Lekkerland (tijd.) A C Struyk te Rotter
dam; Chr. Nat. school te Moerdijk, mej.
De Jong te Overveen.
Nu in Den Bosch
Weer tbc-inlectie op
kleuterschool
Patiëntjes slechts licht
aangetast
Dezer dagen heeft zich te 's-Hertogen-
>sch een geval voorgedaan van school-
infectie- Een onderwijzeres op een kleu
terschool bleek bacillendraagster te zijn.
waardoor zij enkele kinderen met tbc
besmette.
De onderwijzeres werd in een sanato-
um opgenomen. Bij de kinderen werden
slechts lichte aantastingen geconstateerd.
Geen der patiëntjes behoefde in een
sanatorium-kuur te ondergaan. Zij kun-
sn thuis worden verpleegd-
Volgens mededelingen van het consul
tatiebureau kon de infectie in de kiem
worden gesmoord. Uitgebreide controle
maatregelen ten aanzien van de gehele
school zijn getroffen-
Engelse kerken pleiten
voor matigheid
Drankmisbruik onder jeugd
ernstig toegenomen
Leidende persoonlijkheden van de En
gelse vrije kerken hebben een verkla
ring uitgegeven, waarin zij vragen dat
de opvoeding tot matigheid in alcoholi
sche dranken weer haar betamelijke
plaats zal krijgen.
De verklaring is gevolgd op het be
kend worden van een statistiek over de
dronkenschap onder Jeugdigen ln Enge
land- Deze statistiek, gegrond op poli
tiegegevens van 1950 tot 1953. toont een
aanmerkelijke toeneming van het aantal
veroordelingen van jeugdige personen
(onder de 21 jaar) wegens dronkenschap.
Bij de jongens bedroeg de toeneming
102 procent, bij de meisjes 80 procent.
De verklaring zegt: „De kerken kun
nen zich niet onttrekken aan haar ver
antwoordelijkheid tegenover deze toe
stand. Wij moeten direct stappen doen
sr voor te zorgen dat de opvoeding
tot matigheid weer haar rechte plaats
het kerkelijke leven ontvangt, opdat
het euvel van het drankmisbruik niet
het leven van een steeds groter wordend
deel van onze jeugd bedreigt."
De verklaring is ondertekend door de
moderator (voorzitter) van de Raad van
Vrije Kerken, de president van de Unie
van Baptisten, de president van de Con-
gregationalistische Unie en de moderator
van de generale synode der Presbyte
riaanse Kerk-
Beroepingswerfc
Ned. Herv. Kerk
ngenomen: naar Vinkeveen. T
Langerak. cand. te Utrecht, die bedankt»
Lexmond, Noordelooa en Molenaars
graaf; naar Haarlem (wijkgemeente II),
G Snijders te Harderwijk; naar Oud»
Pekela L C ten Bruggencate te Wester-
bork.
Beroepen; te Den Haag (a.s. vac. G.
ui -Leeuwen, jeugdpredikant) D. ter
Steege te Santpoort.
Geref. Kerken
roepen; te Wyckel, H Alting,
te Leiden; te 's-Gravenmoer, G W
H Peddemors te Kampen; te Oppenhul-
K Smit, cand. te Soest,
ingenomen: naar Ottoland, A
Leeuwen, cand. te Den Helder, die
bedankte voor Irnewou^e, Oldemarkt,
Valkenburg (Z.H.) en Wilsum (Ov.>.
e d a n k tvoor Zwagerveen, T B
Houten te Aalsmeer.
Geref. Kerken art. 31
weetal: te Enumatil, G Cnossen
te Drachten en W de Graaff te Giessen-
dam.
Chr. Geref. Kerken
aroepen: te Hilversum-Oost, P
Op den Velde te Murmerwoude.
Geref. Zendingsexamen
Voor het Zendingsexamen der Geref.
Kerken zijn geslaagd: de dames A W v d
Berg, Y M Boerstra, R Boorsma, C P H
Dekker, C Dercksen, F van Gelder, H J
Giliam, A Homburg. J W A Meuleman,
F Oegema, M v d Schaaf, A Slot. en W J
Vink, allen Amsterdam, mej. F H Tas,
Aalsmeer, en de heren C Camfferman,
Zaandam, en J Kooistra, Aalsmeer.
Frans M.O.-A
UTRECHT. 2 Augustus. Geslaagd voor
•rans M O-A: R C Franken. Rotterdam. P
e Kluijver. Rotterdam. C H M van der
lorst. Oudgestel. LAG Roosken. Volendam.
1 van Hoven. Leerdam. F M Th Maarsse-
FUNDAMENTEN DOKKUMER ABDIJ
IN PLAVEISEL AFGEDRUKT
De resultaten van de opgravingen op
het Marktplein te Dokkum worden thans
weer aan het oog onttrokken. Veertig
man van de Ned. Hei My zijn bezig de
graafputten dicht te maken. Opdat ook
ln de toekomst de omtrekken van de fun
damenten van de beroemde Bonifatlus-
abdij met toren te zien zullen zijn, wor-
Patrouillevaartuig Balder
wordt Vrijdag over
gedragen
Op de rijkswerf te Den Helder zal Vrij
dag het patrouillevaartuig Balder worden
opgeleverd, overgenomen en in dienst ge
steld. Dit schip is het eerste van de vijf
patrouillevaartuigen, die voor Ameri
kaanse rekening ln het off-shore procu
rement werden gebouwd ten behoeve van
Nederland ln het kader van het weder
zijdse hulpprogramma.
De Amerikaanse ambassadeur. Free
man Matthews zal het schip overdragen
aan de Nederlandse regering, namens
welke de minister van Marine, Ir C. Staf,
het zal aanvaarden.
De kiel voor de Balder werd 1 Augus
tus 1953 gelegd. De grootste lengte van
het schip ls 30.32 meter, de grootste
breedte 6 meter, de gemiddelde diepgang
1,80 meter. De bemanning telt 27 koppen.
Winterverblijf voor vogels
op Avifauna
Het vogelpark Avifauna te Alphen aan
den Ryn zal een flinke uitbreiding onder
gaan. Er zijn plannen om spoedig over
te gaan tot de aanleg van een groot win
terverblijf voor de vogels, zulks mede op
aandringen van de Vereniging tot Be
scherming van Dieren, een winterrestau-
rant, een wandelpark, een zwembad en
een aquarium.
Lepralijder in Wesierbork
In Westerbork (Dr.) is tijdens de week
van 18 t/m 24 Juli een geval van lepra
aangegeven, zo blijkt uiit de lijst van be
smettelijke ziekten in de Staatscourant
van gisteren.
Lepra is een ernstige, chronische in
fectieziekte die in ons land tegenwoordig
weinig voorkomt De meeste lepralijders
in ons land zijn in de tropen besmet
IN VOGELVLUCHT
De Ned. hoogleraren dr H. J. Lam,
dr I. M. v. d. Vlerk, dr J. H. Boeke en
ir J. van Beukering zullen deelnemen
aan een internationale conferentie in
Perth (Austr.) over de wetenschappe
lijke problemen van de landen rondom
de Indische Oceaan,
De Lutherse Wereldfederatie heeft
aan de Lutherse kerk in Nederland
werkkapitaal van 30.000 dollar ter
schikking gesteld, waarmee het drukken
van het nieuwe gezangboek zal worden
v/brden bekostigd.
Duits M.O.-A
DEN HAAG. 2 Au(
•hoolakte Duits M
Baake, S teen wij kerwol
i Haag.
i J H
ink. Gro
Dordrecht. P 1
dam. Ch A van Kesteren. Den Haag,
Arkel, Gouda. Voor huisakte Duit»
M O-A: mej. W A C Baake, Arnhem en de
E E Bing. Heerenveen. J A Hoenen,
Ruth,
terdar
Engels tolk-vertaler: de dames V J Stra
Hilversum: S J Troost, A'dam; mevr C S
Sissing-Pietersen, Den Haag en de heren J
Ph N du Quesne van Bruchem. IJmuiden;
- - - :h. W H Kamp-
i'dam; en J P
amens zijn ge-
Geslaagd voor het examen M.O.-A Engels:
N J Melker. Utrecht; J S OuweTkerk. en W
J Panman, beiden Den Haag en J. Veenswiik,
Utrecht.
Notarieel examen
DEN HAAG, 2 Augustus. Voor het nota
rieel examen is geslaagd: HEG Moussault,
Tekenen M.O.
Haag;
DEN HAAG. 3 Aug. Voor tekenei
akte M.C. zijn geslaagd: W Bal jet. i
J M Stam, A-dam en H Dessens. Den
Voor tekenen M.O. akte M.B.: mej
R'dam; mej A M Versteeg,
H N van Dfll.
den, Amsterdam.
7.13 Gram. 8.0"
de huisvrouw 9.00 Gymnastiek voor de vrouw
9.10 Gram. (9.35-0.38 Waterstanden) VPRO:
10 00 Boekbespreking 10.05 Morgenwijding
VARA: 10.20 Voor de vrouw 11.00 R.V.U.
Prof. dr D. H. Wester; „De toekomst van
onze maatschappij" 11.30 Gi
(orspel 5.50 Regeringsuitzending:
M. Lodewijks: „Een j,
om het water" 7.00 Pianospel
Nieuwenhuis op het Binnenhof
7.30 Voor de jeugd VARA: 8.00 Niew
Politiek commentaar 8.15 Lichte muziek 8 45
Inleiding tot het volgende hoorspel 8.55 ..De
politieke tinnegieter", hoorspel 10.05 Dans
muziek 10.25 „Van kiel tot masttop", caus.
10.40 Negro spirituals 11.00 Nieuws 11.15
Verslag van het 39e Wereld Esperanto-con-
gres te Haarlem 11.20—12.00 Gram.
Hilversum II. 298 m. NCRV: 7 00 Nleu-.vs
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.33 Gewyd«
Middagpai
piano 12.30 Land-
lededelingen 12.33 Gram. 12.37
12.59 Klokgelui 100
.15 Met Pit op pad l.__
1.40 Gram. 3.25 Mezzo-sopraan en plano 4.00
Voor de jeugd 5.20 Gram. 5.30 Orgelconcert
6 00 Gram 630 Spectrum van het Chr. orga
nisatie- eri verenigingsleven 6.45 Geestelijke
liederen 7.00 Nieuws 7.10 Boekbspreking 7.25
Gram. 7 30 Buitenlands overzicht 7.50 Gram.
8.00 Radiokrant 8.20 Radio Philh. Orkest en
soliste 9.25 „Toerisme in Italië", caus. 9.40
Pianospel 9 55 Gram. 10.15 „De muziek der
volkeren" (met illustr 10.45 Avondoverden.
king 1:1.00 Nieuws 11.15—12.00 Gram.
England. BBC. Home Service. 330 m. 12 CO
Gram. 12.30 Voor de boeren 1.00 Nieuws 1 10
Ooggetuigeverslag 1.30 Accordeon-orkest 1.55
Sport 200 Gram. 3.00 Hoorspel 4.00 Vespers
4.46 Causerie 5 00 Voor de kinderen 6 00
ttotjr.. 6.15 Sport 6.20 Intermezzo 6.30 Volks-
o ÏU dansen 7.00 Hoorspel 7.30 Symphonie-orkest
ws en sol. 9 00 Nieuws 9.15 Soldatenverhalen
10.00 Gram. 10.45 Causerie 1100—11.08 Nieuw»
Engeland. BBC Light Progr. 1500 en 247 m.
:lek 12.30 Orgelspel 12.4'
jrd voor de dag 8.00
i Tot i
t 8.35
.45 óev.
4.30 Orkestconcert 5.30 Gram.
kest 6.45 Hoorspel 7.00 Nieui
7,30 Verzoekprogramma 8.00 I
programma 10.00 Nieuws
Zeepost voor Oost en West
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data. waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
bezorttd. staan tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld.
Indonesië- ss Laertes (9 Aug.) en s:
Ampenan (12 Aug.); Ned. Nw-Guinea:
ss Laertes (9 Aug.): Ned. Antillen: ms
Daphnis (10 Aug); Suriname: ms Sten
tor <11 Aug.); Unie van 3 Afrika en
Z.W Afrik-: ms Edenburgh Castle (7
Aug.); Canada: ss Gro'e Beer (10 Aug.)
is Prins Frede.ik Willem (12 Aug.);
Zuid-Amerika: ss 17e Octobre (7 Aug.)
«m ms Alhena (11 Aug'Australië: via
Enceland <7 Aug.); Nieuw Zeeland: via
Fnzeland (7 Aug).
Inlichtingen betreffende de verzen-
diresdata van postpakketten geven de
postkantoren.
45.
Tussen twee ouderparen in zat Paul. Zijn eigen
moeder had gefoeterd toen ze haar Zondagse
jurk aantrok: ,,'t Was toch wat, om een eigen
jongen in andermans huis te gaan opzoeken."
Vader Kommers bekeek het anders en merkte
Wees blij, dat de jongen zo goed terecht is
gekomen; zonder Drinkwaard zaten we nog in de
armoe."
Vrouw Kommers wist dit even goed als haar
an, maar als moeder stuitte het haar tegen
de borst om een eigen kind door vreemden te
en behandelen alsof ze recht op hem hadden.
Met jaloersheid in het hart zag ze de zorgza-
e bedoening van vrouw Drinkwaard. Vlak bij
Paul had ze haar stoel geschoven, en zo verde
digde ze zwijgend haar rechten op haar zoon.
Gezien door de bril van een dorpeling werd
het bezoek een mislukking. Er werden geen
verhalen gedaan over de hooioogsten, buitenge
wone melkgevers van koeien of buitengewoon
zware varkens, allemaal dingen, waarover een
boer nooit uitgepraat raakt.
Dikwijls stokten de gesprekken, niemand had
de moed om te spreken over de oorzaken, die
Paul dwongen om het dorp te ontvluchten. Al
len wachtten op de dominee. De predikant mocht
het pijnlijkste onderwerp aansnijden en een boer
had te zwijgen; zo wilde het de dorpswet. Do
minee Verzicht wist wat van hem verwacht
werd. Na een pijnlijke stilte begon hij met Paul
een prettige werkkring toe te wensen. Onge
merkt bracht hij het op de laster, die door het
dorp sloop. Ook tijdens Pauls afwezigheid belobf-
de hij dat er gewerkt zou worden aan zijn eer
herstel.
„Hoe wilt u dat doen?' vroeg Drinkwaard.
„Een bepaald plan heb ik nog niet, maar we
kunnen beginnen met bidden."
Geërgerd viel Drinkwaard uit: „De dief zal
lachen om al uw bidden
„Dat geloof ik niet vooral als we er ook bij
werken", antwoordde de dominee eenvoudig Na
zijn ondervinding met Drinkwaard achtte hij de
tijd nog niet gekomen voor een gesprek over
de kracht van het gebed.
De teleurstelling over het uitblijven van suc
ces op zijn uitgeloofde beloning prikkelde Drink
waard tot een voorstel: „Nu dominee, ik weet
het goed gemaakt, ik zal werken en daarnaast
tienduizend gulden inzetten en u werkt en u bidt
daarbij; dan zullen we zien wie het verst komt."
Terwijl de predikant nadacht over een ant
woord. plaatste Prins weer een van zijn eigen
aardige gezegden: „En de Here verhoorde de
stem van Elia en de ziel van het kind kwam
weder in hem, dat het weder levend werd."
Drinkwaard wist, waarop Prins doelde, maar
in hem werkte een geest van verzet. Het weg-
door C* BAARDMAN
gaan van Paul voelde hij als een eigen neder
laag.
Schamper merkte hij op: „Dominee is Elia_
niet.'
Jaantje Hoek redde de situatie, door naden
kend te zeggen: „Wist ik maar, waar dat brief
je van vijf en twintig terecht gekomen is,
iemand moet het toch ontvangen hebben."
„Wat bedoel je?" vroeg dominee Verzicht zon
der dat hij veel waarde hechtte aan deze op
merking.
„Och. Kees had voor de aardigheid zijn naam
en adres op een briefje van vijf en twintig ge-
geschreven..."
„Dan gaan we met ons allen op zoek naar
dat briefje", trachtte Donkers te schertsen. Het
gesprek van zoëven had echter te veel indruk
gemaakt om in luchtiger woorden een uitweg te
vinden.
Dominee Verzicht maakte er een eind aan.
Onder vier ogen zou hij beter met Drinkwaard
kunnen spreken. Met een stevige handdruk en
een paar hartelijke woorden nam hij van Paul
afscheid.
Zonder te kort te doen aan hun fatsoen konden
de anderen nu ook vertrekken.
Zodra de bezoekers vertrokken waren, verweet
Kommers zijn zoon: „Jij bent me ook een mooie,
al die mensen zijn voor jou gekomen en je zegt
geen boe of ba." Het verwijt ging langs Paul
heen zoals de gesprekken langs hem heen wa
ren gegaan. Hij was aanwezig, meer niet.
Alles was hem thans onverschillig, zelfs zijn
vertrek uit het dorp, dat op hem spuwde.
In de stille beslotenheid van zijn slaapkamer
rekende hij af met zijn omgeving.
Door het open raam kwamen de geuren van
de boerderij naar binnen, de Drikkclcnde reuk
van het opgetaste hooi domineerde. Automatisch
begon Paul dit mengsel van geuren te ont
leden: Dit was de paardenmest die achter de
schuur lag, dat kwam uit de varkenshokken;
scherp daar doorheen drong de lucht van de zure
pulp, die nog van vorige winter overgebleven
was, die weer was vermengd met dat wee-zoete
van de wei, die de fabriek terug had gebracht.
Al deze geuren, waarmee hij was opgegroeid
en groot geworden, moest hij loslaten, omdat...
ja waarom eigenlijk? Hij zou toch gemakkelijk
de laster kunnen trotseren, alle praatjes bloe
den tenslotte dood en een onschuldige behoeft
daarvoor niet te vluchten; hij ging, omdat hij
laf was.
Deze zelfbeschuldiging had hij wel over de pol
der willen uitschreeuwen. Hij deed het echter
niet, maar perste al zijn liefde voor dorp en pol
der samen in de bittere woorden, die hij de
nacht inslingerde: „Ik haat de hele rommel en
ik wil er nooit iets van weerzien." Na dit af
scheid sloot hij het raam, het moeilijkste wa
voorbij.
Het afscheid van de mensen, zijn familie,
minder zwaar Er ging een boer op reis daar
bij behoorden geen t:anen en zoenen.
beeld 10.20 Lici._
.20 Lichte muziek 11.50—12.00 Nier
NWDR. 309 m. 12.00 Gev. muzif
ieuws 1.10 Omroeporkest 2.15 Operette-
uziek 4.0Ö Rhythmtsche muziek 5.00 Nieuws
45 Orkestconcert 7 00 Nieuws 7.15 Cabaret
- 15 ,,Cosi fan tutte", opera 11.15 Gev. mu
ziek 12.00 Nieuws 12.25—1.00 Koormuziek
Frankrijk. Nat. Progr 347 m. 12.00 Gram.
00 Nieuws 1.20 Gram. 2.05 Nieuws 6.30
7.00 Gram.
Lichte
kestconcert 1.45 Voor de kinderen 2.00
2.30 Voordracht 3.00 Lichte muziek
15 Mrs Dale's dagboek
6 00 Militair
rs 7.25 Sport
:pel 9.00
Vocaal e
Gram. 1.
8.32 „For
Nieuws.
de i
9.58
Brussel. 324 m. 12.00 Orkestconcert 12.3'
Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Gram. 2.00 Orkest,
concert 3.30 Militair orkest 4.16 Gram 5 0<
Nieuws 5 10 Gram. 5.30 Voordracht' 5.4!
Gram. 5.50 Boekbespreking 6 00 Kamermuzie!'
6.30 Voor de soldaten 7 10 Nieuws 7 40 Koor-
8.00 Hoorspel 8.45 'Gram. 9.45 Gev. pro-
.00 Ni
—14.00 Nieuws.
Brussel. 484 n
1.15 Gram. 4.05
i 10.15 Jaz
iek 10.55
12.00 Gram. 1.00 Nlei
Lichte muziek 5.00 Nier
Zang
7.30 Nieuws 7 45 Klankbeeld 8.00 Orkest-
concert 10,00 Nieuws 10.15 Lichte muziek
10.55 Nieuws.
BBC. European Service. Uitzending v
Nederland: 10 00—10,30 Nieuws: Vrijbui
radiodagboek (op 224 en 75 m.).
Woordverandeiing
HAAS
Hoewel wy helemaal niet de bedoeling
hebben hazepeper van een poes te maken,
mogen wy dit op papier toch wel doen.
door vijfmaal één letter te vervangen
door een andere, zodat steeds goed
Nederlandse woorden ontstaan.
Oplossing vorige puzzle
1 Pink, 2 baai, 3 para. 4 vaal. 5 vete.
6 toko. 7 keer, 8 drum. 9 emoe 10 tets 11
arts. 12 naar. 13 aula. 14 recu, 15 code,
16 leer.
