m
Haarlemmermeer niet meer afgesloten
agrarisch gebied
Overwicht van akkerbouw en veehouderij «j»
wel grondig aangetast
Zweden drinken om uit de
plooi te komen
-HOED
ECONOMIE EN FINANCIËN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 2 AUGUSTUS 1954
POLDER MET OPEN GRENZEN 11)
In de zestig jaren na 1890 is de Haarlemmermeer sterk veranderd, veel
sterker dan men van een in zichzelf besloten agrarisch gebied zou ver
wachten. Wel blijven ook in onze tijd grote delen als landschap door de
landbouw beheerst, maar de onaanzienlijke groepjes huizen aan de Hoofd
vaart zijn uitgegroeid tot flinke, welvarende dorpen Hoofddorp en Nieuw
Vennep met einde 1951 omstreeks 3800 en 2600 inwoners en vanuit de
polder ontwaart men langs de dijken een zo dichte ring van bebouwing,
dat men er terecht aan gaat twijfelen, of al de mensen, die er wonen, nog
wel van akkerbouw en veehouderij leven. Zo lazen wij in de samenvatting
van het rapport „De Haarlemmermeer" (Plattelandsproblemen in de rand
stad Holland), dat is verschenen vanwege het geografische instituut van
de rijksuniversiteit te Utrecht, sociale afdeling. In enkele artikelen willeo
wij iets uit dit rapport overnemen. Het eerste artikel gaat over de Haar
lemmermeer van thans, het huidige beeld en de omgeving van de Haar
lemmermeer.
We ontdekken de omgeving en het
proces van opneming in de omgeving,
van opneming in wat men wel noemt
„de randstad Holland" als datgene,
wat in onze tijd het dringendst om
aandacht vraagt.
Beïnvloeding
Maakt men vervolgens een tocht langs
de dijken, zo vervolgt het rapport, dan
ontdekt men er uitgestrekte buurten na
bij de eindpunten van de dwarswegen,
die om de 3 km op de ringvaart uitko-
men, of bij de veelal daar gelegen brug
gen, die de verbinding met de dorpen
in de omgeving tot stand brengen. Men
ziet er bloemkassen, bloembollenvelden,
groente in de volle grond en onder glas.
men gaat voorbij pakhuizen voor graan,
grote opslagterreinen vaor bouwmate
rialen en een aantal fabriekjes. Men pas
seert hele rijen middenstandswoningen,
trekt langs een achter de dijk gelegen
groot vliegveld met machtige hangars,
tenslotte belandt men ln een tweetal dor
pen. Het ene. Badhoevedorp, een tuin
dorp met 6500 inwoners. Het andere. Zwa
nenburg, met 5500 inwoners, te strak en
wat ongeordend van aanleg en met een
industrie, die vreemd aandoet tegen de
achtergrond van het agrarische land.
Men ziet nu ook, dat de polder wordt
doorsneden door een grote snelverkeers-
weg, welke overigens nauwelijks samen
hang met en een betekenis voor het aan-
liggende gebied heeft Op enkele dwars
wegen ontdekt men eveneens een druk
verkeer, voor een groot deel doorgaand,
dat door enkele dorpen en langs enige
buurten trekt. Deze dwarswegen zetten
zich ook op dezelfde wijze buiten de pol
der voort, zonder dat de ringvaart daar
voor een belangrijke hindernis vormt,
maar ze behoren toch tegelijk in sterker
"mate tot de polder dan de grote rijksweg
overlangs; ze zijn als het ware reusachtige
linten, die vanuit de omgeving over de
Haarlemmermeer zijn gespannen. Vinden
we ook hier niet een aanduiding, dat de
Haarlemmermeer oorspronkelijk een
in zichzelf besloten gebied is op
genomen in haar omgeving en daarmede
in een verhouding van wederzijdse be-
invloeding staat?
Een veelvormigheid van agglomeraties
dus. En een sterk toegenomen bebou
wing. die overeenkomt met een aanzien
lijke bevolkingsgroei: van ruim 15.000 tot
39.C00 zielen. In akkerbouw en veehou-
derij echter een vermindering van he:
aantal beroepspersonen van 3500 tot nau
welijks 2600. hoe».-el deze teruggang vooi
een deel in zekere zin slechts schijnbaar
is. omdat er in plaats van toen ongeveer
200 nu ongeveer 700 beroepspersonen
werken in bedrijven van loonwerkers,
landbouwsmeden, tractorreparateurs en
handelaars in agrarische producten en
productiemiddelen, die allen de land
bouwbedrijven in de nabijheid ten dien
ste staan. Evenwel, ook indien we reke
ning houden met deze verschuiving var
de werkzaamheden, dan nog komt de ge
hele bevolkingsvermeerdering voor reke
ning van in 1890 nog niet aanwezige be-
staansbronnen. Welke zijn deze
bestaansbronnen en waar komen
Pioces
Vooral de opmerkelijke concentratie
van bevolking langs de rand wijst
weg. In 1951 woonde ruim 60 pet
totale beroepsbevolking aan of nabij de
dijken, waarvan weer ruim 60 pet in het
Noorden en het Noordoosten. De buur
ten en dorpen, die er zijn gevormd, tel
len slechts in beperkte mate winkels, ker
ken en scholen. Achter de dijk ligt het
uitgestrekte polderland, waar akkerbou'
en veehouderij hun domein hebben. In de
verte de silhouetten van de kernen ir. het
midden van de polder. Over de ringvaart,
dichtbij, de dorpen van de bloembollen
streek. het bloemkwekerij dorp Aalsmeer
en het forensendorp Heemstede: dichtbij
ook de stad Haarlem; wat verderweg de
grote stad Amsterdam.
Onwillekeurig denkt men wee
bloembollenvelden. aan de bloemkassen
en aan de fabriekjes van daarstraks. En
men beseft weer opeens zeer duidelijk,
dat de Haarlemmermeer niet langer een
in zichzelf besloten agrarisch gebied is,
maar dat zij intensief is opgenomen in
haar omgeving. Dat we haar voortaan
niet meer kunnen zien als alleen maar
een gebied van landbouw-kolonisatie.
gestempeld door het verleden, maar dat
zij zich in een voortschrijdend proces van
opneming in een andersgeaarde omge
ving bevindt ei. daarvan zeer opvallend
de sporen is gaan dragen. Dat ze thans
in hoge mate tevens gestempeld is door
haar ligging in die omgeving. Een Haar
lemmermeerpolder van thans ln een an
der deel van ons land zou een heel ander
aanzien hebben.
Elementen van zeer verscheiden
herkomst en zeer uiteenlopend ka
rakter stoten op elkaar. Gaat dit
goed? Ontstaan er geen wrijvingen,
botsingen, ontwrichtingen? Wordt
de ene sector niet te kort gedaan in
vergelijking met de andere? Wordt
het sociale leven van bepaalde be-
volkingsgroepen niet zodanig aange
tast, dat hun, ook in economisch op
zicht, belangrijke kansen op
goed of beter bestaan worden ont
nomen? Hoe ver is eventueel deze
ontwikkeling al voortgeschreden?
Wanneer we nauwlettender gaan toezien
a ook de door de bevolking uitge
oefende beroepen ln het onderzoek be
trekken, ontdekken we dat de omgeving
op de verschillende punten een wel bij
zonder sterk uiteenlopende invloed heeft j
uitgeoefend. Er blijken zeer verscheiden
activiteitscentra vanuit die omgeving
aan het werk te zijn geweest. centra
een belangrijke uitbreiding van de
werkgelegenheid in de tuinbouw ener
zijds, in industrie, handel en verkeer an
derzijds, heeft plaats gehad. Deze centra
hebben de Haarlemmermeer op de vol
gende wijze in hun ontwikkeling betrok-
vanuit Aalsmeer, in de Haarlemmer-
r. De aluminium-scheepswerf van
Verhoef en een krattenfabriek zijn er
voorbeelden van.
Vergroeiing
In zekere zin treedt dus een ver
groeiing op van belangrijke delen
van de Haarlemmermeerse rand met
de activiteitscentra in de tumbouw-
omgeving. Zij wordt nog versterkt,
doordat de betrokken randbewoners
niet alleen de veiling in die centra
bezoeken, maar er ook inkopen doen,
en ter kerke gaan en er lid worden
van verenigingen. In 't bijzonder bij
Aalsmeer is dit proces vergevorderd.
Velen uit het plattelandsgebied (de ge
hele Haarlemmermeer op de rand in
Noorden en Noordoosten na) werken bul
ten de gemeente- Hun aantal bedraagt
ongeveer 1500 personen en op de Inkom
sten. die uit hun werkzaamreld binnen
vloeien. moet meer dan V* van de bevol
king van het plattelandsgebied leven
Een zeer belangrijk gedeelte van hen.
wel meer dan werkt echter in de
tuinbouw en zijn hulpbedrij'
Er vestigden zich niet-plattelanders
van buiten de gemeente, die evenwel al
leen maar in de Haarlemmermeer komen
om er te wonen en die voor hun werk
naar buiten de gemeente blijven trekken.
Ieder kent dit verschijnsel bij de vele
Amsterdammers in Badhoevedorp en
Zwanenburg en langs de dijken in het
Noorden en Noordoosten.
Het aantal forensen in dit noordelijk
Nederlands M.O.A
's-GRAVENHAGE. 31 Juli. Geslaagd:
H. Algra, Erica; M de Bie, Coevorden;
W. Buddenberg, Apeldoorn; J. M. Ham
mam, Amsterdam; mej. S. van der Hoek.
Amsterdam; P. A. Honing, Kampen; G.
den Hollander, Zwolle; mej C. C. van
Houwelingen Rijkhoek, Zei9t; J. P. van
Hove, Den Haag; mej. J. C. H M. van
den Hoven. Oirschot; C. de Jong. Wil
lemstad (Curasao); H. ten Kate. Em-
men; C A. de Kemp, Heeswijk; T. P
de Koning. Eindhoven; A. J. Louisse
Den Haag; R. van der Meer. Draehten:
K D. Meyer. Vollenhove; C. Nieuwen-
dijk. Boxtel; mej. C. Nijholt. Rotterdam:
W. van Os. Amsterdam; H. Prudon, Nij
megen; mej. M. M. W. A. van Reuth,
Eindhoven; mej. A. M. van Schendel.
Wagenberg; M. Schikhof, Naarden; mej.
H. M. Schuurmans, Groningen; Y. ten
Siethoff, Den Haag; F. W. J. Slaagers.
Erp; A. Tak, Stadskanaal; B Teerhuys-
Wey, Rotterdam; mej. M. T. Urselmann,
Sittard; S Veenstra, Onstwedde; W
Verhagen, Nunspeet; mej. G. J. Visser
Hoogkarspel; A. G. H. van Wermesker-
ken, Vriezenveen; K. Wieringa, Gronin
gen; mej. A. W. de Wit, Boxtel; L Wit-
senburg, Cadier-Keer; A. van der Wijst,
Hees; mej. M. H. F. Derex, Boxtel; *A
J. A. Akkermans. BemmeL
De likeurstokerij Wynand Fockink te
Amsterdam heeft van koning Boudewijn
van België vergunning gekregen de titel
van erkend -hofleverancier te voeren.
Aan G. Moll te Utrecht is op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als lid van
de commissie van advies voor vereni
gingsaangelegenheden en J- van Rheenen,
aldaar, werd benoemd tot lid van de ge
noemde commissie.
Niet-agrarisch
Uit de stedelijke omgeving vestigden
zich niet-agrarische bedrijven in de Haar
lemmermeer De Cruquiusbuurt heeft haar
opslagplaatsen van bouwmaterialen en
haar bouwmaterialenfabriekjes. Zwanen-
De groenteteelt van Sloten, de bloem- burg zijn stalen-meubel-industrie en zijn
kwekerij van Aalsmeer en de bloembol-,industrie van kantoormachines. Ze bieden
len cultuur van Hillegom en Lisse wer-1 een aanzienlijke werkgelegenheid, maar ze
'ok in de Haarlemmermeer ter hand hebben een grote meerderheid aan perso
genomen, deels door Haarlemmermeer- j neel van buiten de gemeente in dienst. De
ders zelf. maar daarnaast door mensen, Haarlemmermeer werd dus tevens tot
die zich vanuit de omgeving vestigden, j w e r k g e b l e d van de randstad,
vooral in het aan Aalsmeer grenzende Hetzelfde geldt ten aanzien
gebied. Enkele hulpbedrijven
tal grossiers in groenten en wat ver
warmingsinstallatiebedrijven bijvoor
beeld vonden eveneens een plaats in
de rand. In de binnen de Haarlemmer-
uitgeoefende tuinbouw met zijn
hulpbedrijven vinden thans waarschijn
lijk ongeveer 700 personen werk.
De goedkope bouwgrond op de dijk-
berm deed ook vele plattelanders uit de
omgevende tuinbouwgemeenten in de
Haarlemmermeer-hun woonplaats kiezen.
hun gemeente van her
komst bleven werken. Daarnaast vestie-
den zich.enkele niet-agrarische bedrijvi
plex-Schiphol. dat tegelijk de Haarlem
mermeer tot verkeersgebied van
de rand st ad maakt.
Het kleine militaire vliegveld Schiphol
werd tot een grote vlieghaven, die hon
derden, hectares grond in beslag heeft. Bij
het vliegterrein vestigde zich de Fokker-
vliegtuigfabriek Op het hele complex
werkten eind 1951 9500 mensen Enkele
honderden van hen hebben een woon
plaats in de polder, voornamelijk in Bad
hoevedorp. gevonden. Ook een 150-tal
Haarlemmermeerse plattelanders profi
teert van de werkgelegenheid op het vlieg
veld.
Door plaatselijke initiatieven kw
de plattelandsomgeving, in 't .bijzon- bedrijven tot stand; die niet (ot'hiït meer)
ZO MOET HET1
Zomeravondmuziek in nieuwe
vorm te Sassenheim
Voorbeeld dat algemene navolging verdient
Het idee tot het geven van een gezamenlijk concert is afkomstig van het]
mannenkoor „Euphonia" en kreeg op slag de levendige bijval van de Sas-
semse muziek- en zangverenigingen. Alle betrokken besturen hebben zich
met geestdrift ingezet, het plan te verwerkelijken, maar we geloven, nie
mand te kort te doen, wanneer we de namen van de heren J. Kleefman en
G. Wijntjes in dit verband nog eens apart vermelden.
gebonden gijn aan de land- en tuinbouw
in de eigen, directe omgeving. Tot deze be
drijven behoren bijvoorbeeld de industrie
ën van en een groothandel in landbouw
werktuigen. een machinefabriek, enkele
grote bouwbedrijven, een eierhandel,
aardappelhandel, een grasdrogerij. Hun
ontstaan en ontwikkeling zijn In belang
rijke mate te danken aan de prikkeling,
welke van de omgeving is uitgegaan op de
ondernemingszin van een pioniersgeslacht.
Andere oriëntering
Het is dus een heel andere Haarlemmer
meer, welke we nu terugvinden. In 1889
nog voor 91 pet direct of indirect bestaand
van akkerbouw en veehouderij
pet van de hulpbedrijven, ln 1947 nog
slechts voor resp. 31 pet en 9 pet. De tuin
bouw f»n zijn hulpbedrijven vormden in
1947 20 pet van de bestaansbasis, voor bijna
de helft dank zij werkzaamheid van
Haarlemmermeerdere buiten de gemeente.
De overige 40 pet van de bevolking was
toen voor 't bestaan afhankelijk
dere bestaansbronnen dan land- cn tuin
bouw en hun hulpbedrijven, waarbij
liefst twee derden van werkgelegenheid
buiten de gemeente werd geprofiteerd.
Het overwicht van akkerbouw en
veehouderij is dus wel grondig
getast en na 1947 heeft zich de ont
wikkeling gedurende enkele jaren
nog versneld. Het lijkt op 't eerste
gezicht alsof er een volledig andere
oriëntering van de gemeente is ge
komen, alsof de sociale en economi
sche waarden volkomen zijn ver
anderd. We mogen echter niet uit het
oog verliezen, dat de tuinbouw al:
agrarische bedrijfstak in 'sociaal-
economisch- en sociaal-cultureel op
zicht belangrijke punten van over
eenkomst bezit met akkerbouw
veehouderij.
Tezamen vormden ln 1947 land- en t
bouw en hun hulpbedrijven 60 pet vai.
bestaansbasis! En vervolgens beheersen
land- en tuinbouw niet alleen
grote deel van de gemeente land en land
schap nog bijna volledig en stuit men e
vrijwel overal onmiddellijk op agrarischi
belangen, maar ook is buiten het gebied
de noordelijke en noordoostelijke rand
Eén liter jenever 18
Alcoholisme is er een groot kwaad, maar wordt
tegenwoordig krachtig bestreden
(Bijzondere correspondentie)
MEN LACHT er in het buitenland wel eens om, als men hoort, hoe streng
men in Zweden optreedt tegen automobilisten, die onder invloed zijn
van alcohol en hoeveel er in Stockholm gedaan wordt ter bestrijding van
het alcoholisme. Als deze spotters lange tijd in Stockholm gewoond had
den, zou hun het lachen wel vergaan zijn. Want het alcoholmisbruik is
helaas zó toegenomen, dat er geen andere uitweg meet is dan met de
uiterste strengheid op te treden. Daarom wordt ook iedereen, die „onder
invloed" aan het stuur van een auto gaat zitten, zwaar gestraft, onver
schillig of hij al een ongeluk op zijn geweten heeft of niet.
Aan de rand van het terrein vóór het
Oude Koningshuis thans helaas ver
waarloosd was Zaterdagavond bij de
gracht een simpel plankier gelegd. Palen
de vier hoeken met een sterke lamp
de verlichting: meer niet. De sa-
werkende verenigingen betraden om
de beurt en soms in combinatie, dit to
neeltje en zongen of musiceerden met
blij gemoed. De medeburgers, die in mas
sa's aan de overkant van de gracht en
vóór het toegangshek samendromden,
konden nu eens horen, waartoe hun Sas-
:enheimse zangers en blazers in staat zijn.
Het concertterrein zélf was. op verlangen
de eigenaar van het huis. niet toe
gankelijk voor het publiek. Dat was
eigenlijk maar goed ook. want nu kon
den de uitvoerenden rustig komen en
gaan en werden zij minder gestoord door
dissonerende geluiden van buiten af.
Dit zomeravondmuziekfestijn v
iets nieuws voor onze omgeving
Sassenheim mag het zich. tot een eer
rekenen, het initiatief tot deze
teit te hebben genomen. Men kan
hier van propaganda naar binnen èn
naar buiten spreken.
Op haar gewone uitvoeringen hebben
de muziekbeoefenende verenigingen op
een enkele uitzondering na. niet veel
den. de belangstelling van de dorpsgeno
ten voor haar prestaties te
Daarom traden ze nu eens buiten hun
beslotenheid en gingen naar het publiek,
in plaats van er op te wachten. Het is te
hopen, dat dit voorbeeld in vele dorpen
zal worden nagevolgd. Ook in onze bad
plaatsen: waar in het seizoen de helft
van Europa vertegenwoordigd is. De
ziekbeoefening was eeuwen lang
zaak van algemeen belang. Het w
tijd, dat die oude, spontane geestdrift
weer eens wakker wordt! In ons land
beschouwen velen nog èl te zeer de mu
ziek als een eventueel overbodige luxe.
Ten onrechte!
Het was nauwelijks te verwachten, dat
het met de organisatie al bij di
keer alles in orde was. Wèl was de tijd
nauwkeurig berekend en het ontworpen
schema kon men ook handhaven. Maar
dan voortaan ook op tijd beginnen! De
opvolging van de deelnemende vereni
gingen sloot zonder enig hiaat. Aanvan
kelijk was het met de rust aan de andere
kant niet te best gestéld. Een streng po-
litie-toezicht op de lawaaierige jeugd en
wijdering van de ordeverstoorders
re voor een volgende gelegenheid wel
venst. Naarmate echter de tijd ver
streek. de duisternis boven het publiek
en de executanten in fel licht kwa-
te staan, werd het stiller. De band
de geluidsbron werd sterk, omdat
de macht van het licht sterk is. Daar-
ou men voortaan beter nog wat later
kunnen beginnen.....
Een tent J
En het gemeentebestuur blijve niet
getater om een zo bij uitstek belangrijk
stroven krachtig te steunen. Het geluids
effect kan alleen bevredigend zijn, wan
neer er in een tent gespeeld en gezongen
wordt. Nu verzwakte de kiank veel meer
dan wenselijk was. De resonatiebodem
ontbrak immers ten enenmal". Een
plaatsbare muziektent zou hier de ideale
oplossing zijn. Luidsprekers zouden dan
nog de zang kunnen versterken.
D<> drumband „Adest Musica" wisselde
in het begin de marsen van de gelijk
namige Harmonie af. Stram kwamen de
kranige jongelui het terrein opmarche
ren. Jammer, dat ze l«ter erg hoorbaar
het dorp introkken, juist, toen het dub-
belkwartet „Gloria in Excelsls" hel
„Geuzenvendel" zong. Toch was dil
waarschijnlijk geen regie-truc! Verder
traden naar voren de zangvereniging
..De Lofstem", de mondorgelclub „Excel
sior". het mannenkoor „Euphonia" en het
corps „Crescendo".
De ongewone omstandigheden in aan
merking genomen, waren, over 't geheel
genomen, de prestaties bevredigend, een
enkele maal zelfs zeer goed. Het succes
was navenant.
Tot slot zongen „De Lofstem" en „Eu
phonia", met begeleiding van „Crescen
do", Beethovens ,.Die Ehre Gotte3 in der
Natur" en twee coupletten van het Volks
lied.
De weersomstandigheden (we zijn niet
veel gewend en dus spoedig dankbaar!)
waren boven, verwachting gunstig.
Joh. van Wolfswinkel.
Het probleem van de drankzucht is in
Zweden r.og lang niet opgelost. Men
hoort vaak. dat het klimaat het gebruik
sterke drank verlangt. Wij zouden
bewering echter willen corrigeren en
zeggen, dat de Zweedse mentaliteit de
verwarmende alcohol nodig heeft. De
Zweed heeft een koud gemoed. Hij is cor
rect op het onbeleefde af. Men vraagt
geen voorbijganger naar de weg, maar de
politie. Men vraagt op straat niet om vuur
zijn sigaret of sigaar, maar men
koopt een doosje lucifer». Men zegt in de
volle autobus niet tegen kinderen, die alle
zitplaatsen in beslag nemen,dat ze een
beetje moeien opschuiven, maar men blijft
geduldig staan en doet alsof men het niet
ziet. Men lacht in de treir. niet om de
moppen van twee medereizgers, maar men
wacht tot men aan hen voorgesteld is. Uit
deze stijfheid komt de Zweed pas los. als
de grens getrokken is ofals
te veel gedronken heeft. Hij wil
namelijk niet stijf zijn, hij haakt naar
vrolijkheid en gezelligheid, en daar heeft
hij nu eenmaal een beetje alcohol
Dure drankjes
Het meest wordt de uit hout
digde brandewijn gekocht. Deze is al duur
genoeg, namelijk bijna f12.— per liter.
De prijzen voor de betere dranken, zoals
jenever, whisky, likeur en dergelijke be
ginnen pas bij f 18.f 19 De hoge
prijs werkt echter niet remmend op de
consumptie. Onlangs zat ik bij de kapper
en dacht er over na wat een Zweedse
collega zou aanbieden, niet bij een offi
cieel bezoek, alleen maar bij een gezellig
praatje. En daar de kapper
wend is, dat ik niet, zoals alle andere
klanten, zwijgend geknipt wil worden,
ging ik hem om raad vragen. Tja, zei hij
tot mijn verbazing, in „mijn" kringen
men ervoor zorgen, dat er minstens
halve liter per man op tafel staat. Anders
is het nauwelijks de moeite waard tc
komen
Buitenlanders, die hier moeilijk accli
matiseren. hebben deze overvloedige gast
vrijheid. het optasten van lekkernijen
die steeds met alcohol naar binnen wor
den gespoeld, afgeleid uit een geestelijke
armoede. Men weet niet. waa:
moet pratentotdat men o
komen is." Ik heVTndêrdaad aL leesten
doorstaan, waar Behalve de felicitatie-
toespraken geen onderwerp van gesprek
werd gevonden. Om de gasten bezig te
houden was er een goochelaar of een
gitaarzanger.
En daar is nu de levenverwekkende al
cohol, waar vele mensen zo hard voor
werken. Wie aan alcohol verslaafd raakt,
komt onder medisch toezicht; in erge ge
vallen wordt hij met antibus behandeld,
opdat hem de lust tot drinken
gaan. Dat is een zeer gevaarlijk middel,
wat te grote doses vóór het genot
spiritualiën kunnen de dood tengevolge
hebben- Een gastvrouw heeft deze medl-
voorkomen, dat haar gasten teveel zou
den drinken, maar het hele gezelschap
moest toen ln het ziekenhuis de maag
laten uitpompen
Niet straffen
De politie wil niet straffen, maar voor
komen. Nog niet lang geleden zag ik uit
mijn raam twee herrieschoppers in ge
zelschap van een dame. Ze trachtte tever
geefs de twee mannen tot stilte aan te
•n. Daar stopte een van de vele
elegante politiewagens. Een stevige jonge
n stapte uit, wenkte de twee naderbij
hield beleefd, als was hij de chauffeur
1 een fabrieksdirecteur, het portier
>r hen open. De twee stapten ook wer
kelijk in, zonder te protesteren. Ze zul
len wel enkele uren op het politiebureau
doorgebracht hebben. En zo gaat dat Vrij
dags en Zaterdags aan één stuk door,
want het aantal aangeschoten lieden in
:entrum van de stad i9 nauwelijks te
tellen. Tijdens een kleine avondwandeling
komt men 20 30 van dergelijke onbe
rekenbare figuren tegen.
Dit bericht zou niet juist zijn, als niet
ook het grote aantal alcoholbestrijders
•erd genoemd. De wantoestand heeft ook
en sterk protest opgeroepen- Deze be
weging wordt krachtig bevorderd door
de 72-jarige koning, die niet nalaat leder
jaar persoonlijk tegen de alcohol te pre
diken. De strijd wordt niet gevoerd tegen
het gebruik, maar wel tegen het
bruik van alcohol. Daar de gevaren
bekend zijn, is het niet meer
logisch, dat de automobilisten, die onder
invloed van alcohol staan, streng ge
straft worden, ook als er nog geen on
geluk gebeurd is.
(Nadruk verboden)
Vrijdag werd op de groentenveiling
te Nijkerk (Gld.) een groene savoyekool
aangevoerd, die het respectabele gewicht
van 10 kg en voor 32 ct per kg werd
verkocht.'
nog 75 pet van de bestaansbasis agrarisch, cijn eens door het eten gemengd i
Nederlcmdsche Lloyd
had goed jaar
vennootschap zich ook in 1953 krachtig
heeft kunnen ontwikkelen Het bruto
premie-inkomen steeg met 797.421 tot
f 28.123.992. Dit stemt des te meer tot
voldoening, daar in de afdeling trans
portverzekering wederom belangrijk
minder premie werd ontvangen Dit is
voornamelijk toe te schrijven aan de ver
minderde inkomsten van de transport-
verzekeringsafdeling in Indonesië.
De winst is becijferd op 1 495 677.
Zoals gemeld, wordt een dividend voor
gesteld van 20 procent. Het experiment
op het gebied van de automobielverzeke
ring mag als geslaagd woVden beschouwd.
Obligatie-emissie van
Voorschotbank
De Voorschotbank v/h Rotterdamsche
Credietbank te 's-Gravenhage emiteerd
500 000 4% pet schuldbrieven van
1000 en 500 a 100 pet. Inschrijving 6
Augustus as. bij Ingwersen en Co. Ban
kierskantoor M. de Jong en Zn., en de
Handels- en Effectenbank. Notering
wordt aangevraagd. De opbrengst dient
ter aflossing van lopende schulden en
depositoleningen.
Ballastmij uit Zuiderzeewerken
De Amsterdamsche Ballastmij heeft
zich onlangs teruggetrokken uit de Mij
tot Uitvoering van Zuiderzeewerken te
s-Gravenhage (welker kapitaal in han
den is van een combinatie van aanne
mersbedrijven) en heeft haar aandelen
pakket aan de overige aandeelhouders
overgedaan. Zij richt nu haar aandacht
geheel op de tunnelbouw te Velsen. waar
zij het gi otste deel van het materiaal
heeft ingezet
,5 millloen
in afgeslo
ten volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek; in de eerste helft van 1954
1250.2 min (v.j. 1122.9 min).
De andere weg
was koitei
geweest
Geen kapitaalsverhoging
Nat. Handelsbank
In de jaarvergadering der Nationale
Handelsbank, werd het dividend
vastgesteld op 8 pet. betaalbaar 2 Augus
tus a.s. De heren J. F. de Beaufort er
Joan Gelderman werden benoemd tot
commissaris. Vergroting van het kapi
taal is niet in overweging genomen. Er
is geen sprake van een afspraak
Nederlandsche HandelmiJ om elkaar in
Indonesië te ontzien bij de vestiging va
bijkantoren.
Voorlichting productiviteit
in de kleinhandel
Vijf Amerikaanse deskundigen zullen
op initiatief van de O.E.E.S. verscheidene
Europese landen bezoeken, teneinde de
detailhandelaren voor zover dezen niet
op het gebied van de voedseldistributie
werkzaam zijn, te helpen bij de vergro
ting van hun productiviteit waardoor de
consument kan profiteren van de lagere
kosten en de doelmatiger dienstverlening.
De deskundigen zullen 10 Augustus uit
Parijs naar Noorwegen vertrekken, ver
volgens gaan zij naar Denemarken, Bel
gië. Nederland (5 plaatsen) en Italië.
In elk van deze landen zullen zij. nadat
zij een week op het nationale productivl-
teitscentrum de positie en de structuur
van de detailhandel hebben bestudeerd,
nog een week ln leder van de te bezoe
ken steden doorbrengen. Zij zullen op
drie achtereenvolgende avonden lezingen
houden, die gevolgd zullen worden door
discussies, en zij zullen een bezoek bren
gen aan detailhandelaren, die hun mening
en advies hebben gevraagd.
Dividenden
De Rubbermij Basilam declareert
over 1953 30 (36) pet dividend in Indo
nesische Courant, transfer in verhou
ding 5:1 (3:1).
De winst van Bethlehem Steel over
het eerste halfjaar beliep 5.77 dollar per
aandeel tegen 5.87 vorig jaar Het kwar
taalsdividend is onveranderd 1 25 dollar.
De winst van Radio Corp.
(1.18) per share; van Union Pacific 6.1,9
6.42).
Op 1 September a.s. zal van d<
pet Nederlandse staatsleningen 1953 I
en II 12 millioen en 4 2 min worden
afgelost Uitloting 11 Augustus as.
sGravenhage Uitgeloot zullen worden
3 reeksen schuldbewijzen.
De Teerunle N.V. te Uithoorn zal
op haar terrein een papierfabriek op
richten. waarvan men de installatie heeft
overgenomen van een ln Nederland
werkzame fabriek Men verwacht, dat de
fabriek half 1955 in bedrijf zal zijn.
Het Belgisrhe Indexcijfer voor
kleinhandelsprijzen Is !n Juli 1 I.
2.1 tot 422,4 gedaald.
IOEKENHOEK
W";
tuurgebied in Amerika wordt gedaan
gepresteerd, vindt in het kortgeleden bij
Uitgeverij W. de Haan te Utrecht uit
gekomen werk ..Amerikaans cul
tuur perspectief' een waardevolle
bron Deze uitgave van de Intercultural
Publications Inc. te New York is door
verschillende bekende Nederlandse let
terkundigen in het Nederlands vertaald
voorzien van een inleiding van
Adriaan van der Veen, een goede be
kende in literair Amerika. In 260 blad
zijden (met 8 kleurenfoto's van schilde
rijen) is op elk gebied van de kunst ie-ts
gegeven. Er zijn verzen van Bogardus,
Roethke, Stevens en Patchen (uitnemend
vertaald door Buddingh. Michel v. d. Plas
Bert Voeten) en van vier schrijvers
r prozawerk opgenomen, o.a. van Jean
Stafford en Tennessee Williams (van de
laatste een zeldzaam mooie novelle „Drie
spelers van een zomerspel"). Op het ge
bied van de beeldende» kunst schreef
Harold Rosenberg een interessante be
schouwing over Amerikaanse actie-
schilders en Robert Goldvvater wil de
lezer interesseren voor de schilder
Arthur Dove. die beschouwd wordt als
de pionier van het abstract-expression is-
de Amerikaanse kunst. Het is mis
schien wat zwak om Dove als enig voor
beeld van de Amerikaanse schilderkunst
non. zijn abstract werk is beslist
toonaangevend in de „nieuwe
wereld". Van heel veel waarde is het ar
tikel van de criticus-componist Virgil
Thomson over „De kunst van het beoor
delen van muziek". De moderne Ameri
kaanse poëzie wordt behandeld door
Babette Deutsch. pseudoniem voor mrs.
Avrahm Yarmolinsky, en door Randall
Jarrell. een nog jonge dichter, die het
hermetisch karakter van de dichtkunst
erdedigt met de opmerking, dat de
dichter zijn vers alleen schrijft ..omwille
n het vers, omwille van die orde waar-
het-de plaats verwerft die het wacht."
Rosamond Gilder, een bekende toneel-v
critica, geeft een duidelijk overzicht van
het Amerikaanse toneel sinds 1945. Ten
slotte is er de beschouwing van Nathan
Glick, cultureel redacteur en politiek
analyst voor het Amerikaanse Departe-
Buitenlandse Zaken, over het
opnieuw ontdekken van Europa door
Hollywood. Dit filmcentrum heeft gezien
niet buiten Europa te kunnen en voor de
wereldmarkt niet genoeg te hebben aan
de wild-westfilm. de thriller, de avon
turen- en gangsterfilm, de klucht en de
huiselijke comedie. Hel is een uiterst
interessant boekwerk geworden, deze
mooi verzorgde uitgave.
Historische expositie
te Rijnsburg
Deze maand zal te Rijnsburg een histo
rische expositie gehouden worden. Ieder
die over voorwerpen of afbeeldingen op
dit gebied beschikt en bereid is deze in
bruikleen af te staan, wordt verzocht
hiervan kennis te geven aan de heer S.
Leenheer. Smidstraat 60 te Rijnsburg
(tel. K 1718—2494), uiterlijk tot en met
Zaterdag 14 Augustus a.s.
ALCYONE 30 NO Rio
AMSTELVAART 3
AMERSKERK 31
ANNENKZRK 3
ARKELDDK 3
BARENDRECHT 3
BIRMINGHAM 30 ZO
Delfzijl
BLOEMFONTEIN 30 V
BONAIRE 31 te Dove
ClfAVELLA 30 W
CRONENBURGH i
DOMBURGH
DUIVENDRECHT 3
ELSENBURGH 1
GAASTERKERK 30 Y LI»
GAASTERLAND 30 ZZW I
GEERT BOWEDES 31
JAGERSFONTEIN 31 v Umulder
n Southampton
JOHAN VAN OLDENBARNE-
I Cp Leeuwin
MANOERAN SO t
MERWEHAVEN 3
POLYPHEMUS 3
PEPERKUST 31
POLLUX 30 te
SARANGAN
THEANO v RMam n BeUait
THAMES 31 v Ferrol n Bahrein
THALATTA 30 NWW Cape Bon
TJILUWAH 31 Bulelenc
TOMORI 30 v Marseille r
URMAJO 31 Bresker
n Philadelphia
WIELD RECHT 30 V
VAN SPILBERGEN 30 I
ZUIDERKRUIS 30 WtN
ZIJPE 29 to Londen
PASSAGIERS- EN
EMIGRANTE.NSCHEPEN
ALDABI 2-8 Rio de Janeiro. 0-8
Montevideo. 11-8 Buenoa Alrea
BLOEMFONTEIN 3-8
BOSCHFONTEIN
BOSKOOP verm.
INDRAPOERA
JAGERSFONTEIN 30-7 v A'dnm
n Ooat-Afrlka
JOHAN VAN OLDENBARNE-
VELT 1-8 Quebec verw. en
MAASDAM 2-8
AMSTERDAM 3
NOORDAM
ORANJE ver
OR AN J EFONTEIN
Durban n Amater
ORANJESTAD S-8 v
RIJNDAM 9-8 I
WESTERDAM I-S v New Yorl
.LEM RUYS 4-8 v Rotterdan
Prlok
WILLEMSTAD 1-8 Pto Llmoi
Imaterdam vla Aruba-
ZU1 DER KRUIS 3-8 te Kaapetal
