Verbouwing van
int na de
beg]
Gravensteen
vacantie
r
Project bevat studie- en collegezalen
en kamers voor hoogleraren
Herstel Hooglandse kerk in de
Provinciale Staten
tnEUWE LEIDSCHE COUHANT
3
WOENSDAG 28 JULI 1954
MODERNE REHABILITATIE
Eerst
gevangenis, nu studiecentrum voor
juridische studenten
men. Het Gravensteen werd aan de zuide
lijke zijde enigszins uitgebreid. Zij, die in
het tuchthuis werden opgenomen, werden
behoorlijk onder de duim gehouden.
Een nieuw plan voor een tuchthuis werd
in 1654 samengesteld. Het ontwerp werd
opgedragen aan de bekende bouwmeester
Arend van 's Gravensande, die ook de
Marekerk heeft ontworpen. Het nieuwe
„spinhuis" werd gebouwd aan de Oost
zijde van het steen. Tegelijkertijd werd de
gevel van het gehele gebouwencomplex
aan het Pieterskerkhof tot een monumen
taal geheel opgetrokken. De facade werd
bekroond door het beeld van vrouwe
Justitia.
Het doel van het nieuwe instituut v
de lieden bezig te houden. Aan luiheid en
boosaardigheid wist men op deze plaats
krachtdadig een einde te maken. Op de
binnenplaats kan men thans nog de af
druk zien van de geeselkolom, waaraan
de onwilligen tot andere gedachten wer
den gebracht. De overige gedetineerden
konden de strafuitoefening gadeslaan.
In het jaar 1671 werd de „Vierschaar"
aan de Papengracht gebouwd. Het stads
bestuur wenste de zetel van het gerecht.
tot die tijd op het stadhuis, in de nabij-'peVJ V
plaats van de terechtstellingen.
Agenda van Leiden
Woensdag
Hooglandse kerk. half acht: avond
stilte.
Hoek Sophiaatraat-Oranjestraat, half
8: straatprediking, dr Schoonheim en ds
Van der Weele.
Tentoonstellingen
Rijksmuseum voor de geschiedenis der
natuurwetenschappen. Steenstraat 1 a.
„Van vergrootglas tot oog der weten
schap" twee en een halve eeuw micros
copie, tot 19 September 10-4 u. ('s Maan
dags gesloten).
Buroht, tot zonsondergang: hedendaag
se beeldhouwkunst (tot 31 Augustus).
Rijksmuseum van oudheden, 105 uur:
Sieraden uit de volksverhuizingstijd (tot
22 Augustus)
Middenstandsexamens
te Leiden
Gisteren zijn te Leiden voor het mid
denstandsexamen geslaagd:
P. v. Duyvenbode. J. v. Dijk, beiden
Katwijk a. Zee; J Dijkhuizen, Wasse
naar; C. H. v. Eeden, Warmond; C. v
Egmond, Rijnsburg; Cor v. Egmond, Lei
derdorp; E v. Egmond, Alphen; G v.
Egmond, Rijnsburg; J. v. d. Eist, Lei
derdorp; G. Eveleens, Nieuw Vennep:
jW. v. d. F.ijkel, Voorschoten; C. J. v Es.
Leiden; A. Florison, Leiden; A. H. Fran
ken, Sassenheim; R. Garkema, Leiden;
J. Geerling, Sassenheim; C. v. d. Geest,
Oude Ade; J. Göbel, Leiden; H. Goebel,
Alphen; P Gorthuis, Leiden; J. v. Grie
ken, Oegstgeest: D. Groen, Leiden; J.
Groenendijk, Nieuwkoop; W. Groenen
dijk, Zoetermeer; A. de Groot, Leiden,
P. de Groot, Leiden; J. Groenheyde, Zoe
termeer; J. v. Groeningen, Leiden; H. v.
d. Gugten, Rijnsburg; J. Guldemond, Lei
den; P. v. d. Gust. Oegstgeest; A. Guyt,
Katwijk a. Zee: W. den Haan, Leiden;
A. Haasnoot, Katwijk
De belangrijkheid van dit herstel is eeh-
ir nog groter. De laatste jaren heeft de
/en kant van het Rapenburg verschil
lende verbeteringen ondergaan en het zou
gezien de geslaagde restauraties van de
gevel van het pand Rapenburg 8 en de
gevel van het museum van oudheden dub-
d. Woerdt, L Hanno, H. Hartwijk.
iC. Heemskerk. G. Heemskerk. K, Kaiser.
h.,d t, brengen van de gevangenis en dc G y d Kamp aUen c F
Kampen, Voorschoten; J. v. Kampen.
Rijnsburg: C. Kapaan. Leiden; A. Kem-
JitDieken penaar, Aarlanderveen: R Kerkhoven.
i Ter- Aar; R. Kinkel, Zoetermeer; A. v
Het Gravensteen heeft nadat het als Kins, Leiden; A. Klok, Katwijk
gevangenis had dienst gedaan, verschil'
lende bestemmingen gehad. In het jaar
1890 kwam een aantal leden van de ge
meenteraad op de gedachte, het steen,
geheel ongeschikt voor enig doel, zoals
ze beweerden, af te breken en op de
plaats daarvan een concertzaal te bouwen.
Het voorstel ontving bij burgemeester
Laat de Kanter geen gunstig onthaal en
toen de commissie van het stedelijk mu
seum een vernietigend rapport had inge
zonden, waarin werd gewezen op de ge
schiedkundige betekenis en de kunstwaar
de van het gebouw, leed het voorstel
grandioos schipbreuk. Het gebouwencom
plex werd echter verwaarloosd, maar het
werd nadien hersteld en binnen afzien
bare tijd zal het dus weer dienst gaan
doen, niet als gevangenis, maar als stu
diecentrum voor aanstaande 'juristen.
M. de Kluyver, Rijnsburg; H. Heemskerk.
Leidschendam; P Heemskerk. Rijnsbure:
M. Helvenstein, Leiden: F. v. a. Heyden.
Warmond; T. v. Heyden, Hazerswoude;
J den Hoed. Leiden; W. Hoek, Katwijk
a. Zee; A. Hogervorst, Lisse: J. de Hol
lander, Leidschendam; J Hoogervorst.
Nieuwveen; J. Hoogeveen, Hoogmade; J.
v d. Hoogt, Leiderdorp; M. v. d. Hoogt,
Leiderdorp; C Horsman. Lisse; G. Hors
man. Lisse; A. v. d. Hulst, Voorschoten:
Am v. d. Hulst, Warmond; J. v. d. Hulst,
Voorschoten; S. v. d. Hulst, Voorsohoten;
J Immink. Nieuw Vennep: W. Jager,
Lisse; R. de Jager, 's-Gravenhage; J
Jansen, Alphen; P. Jansen, Valken-burg;
A. de Jeu, Nieuwe Wetering; A. de Jong.
Oude Wetering; C. de Jong, Alphen; C.
de Jong, Roelofarendsveen; F. de Jong.
Alphen; H. de Jong, Oude Wetering;
Huig de Jong, Katwijk a. Zee; W. Juf
fermans. Leiden.
DE RIJKSGEBOUWENDIENST te Den Haag deed ons bij informatie de
verheugende mededeling, dat de slotfase van de restauratie van
het Gravensteen te Leiden nu binnenkort toch zal beginnen. Deze dienst
heeft aan de firma Bik en Bredeveld alhier opdracht gegeven, de werk
zaamheden aan te vangen. Reeds in het jaar 1936 werd met de eerste
opmeetwerkzaamheden voor dit herstel begonnen. De oorlog heeft de
aanvankelijke plannen om hier het Leger des Heils onder te brengen
en het gebouw daartoe geschikt te maken, verhinderd. De restauratie van
het uitwendige is toen nog voltooid, maar daarna zijn de werkzaamheden
gestaakt.
Na zeer langdurige onderhandelingen I niet weg, dat het nodige moderne comfort
is voor dit gebouw een oplossing gevon- in deze omgeving moet worden aange-
den, door een geheel nieuwe bestemming, j bracht. De directie van de Amsterdamse
die in velerlei opzicht zal worden toege- Bank heeft een fraaie collectie wandtegels
juicht. Het gebouw zal nu worden inge- ter beschikking gesteld, die uit een van
richt als juridisch studiecentrum van de!haar percelen is vrijgekomen,
rijksuniversiteit te Leiden. Op deze wijze j Een gedeelte van het gebouw zal ter
krijgt het dus een functie, die overeen-1 bezichtiging open blijven, in het bijzon-
komt met de historische betekenis van het der het oudste uit de dertiende
Gravensteen. Ook zal de restauratie weer
een steentje bijdragen tot de rehabilitatie
van het Pieterskerkhof, dat tenslotte een
van Leidens mooiste pleinen kan zijn.
In het gebouw zuUen nu worden inge
richt studiezalen voor de juridische fa
culteit met kamers voor de hoogleraren
en enkele collegezalen. Tegenover de Pa
pengracht moet het poortje komen, dat
nu in de Lakenhal staat, het zogenaamde
rectorspoortje.
Het nieuwe interieur zal zoveel moge
lijk de historische waarde van het gebouw
recht doen wedervaren, maar dat neemt
Restauratie Waag
gebouw begonnen
Kantoren verplaatst naar de
veemarkt
De restauratie van het Waaggebouw
is begonnen. Zoals bekend, betreft het
hier zowel een uitwendig als een inwen
dig herstel. De werkzaamheden staan on
der leiding van de dienst van Gemeente
werken. Zö zullen volgens het
schema ongeveer drie maanden in beslag
nemen. De kantoren van de markt- en
havendienst, die in het Waaggebouw
waren ondergebracht, zijn verplaatst
naar gebouwen in de omgeving van de
veemarkt. Men hoopt vóór de koude
dagen op de oude plaats terug te zijn.
Onderwijsopdrachten
terende middengedeelte.
De werkzaamheden geschieden onder
leiding van het architectenbureau Van
Oerle en Schrama en zullen na de bouw-
vakvacantie een aanvang nemen.
„Een nieuwe liet"
Het Gravensteen is een samenstel
gebouwen. De kern, het eigenlijke „stt
bestaat uit de vierkante gevangenistoren
zeshoekig flanktorentje. Het „don
jon" dagtekent wat de onderbouw be
treft uit de derti.ende eeuw, toen de gra
ven naast hun huis een gevangenis ont
wierpen voor de misdadigers uit het Rijn
land. Zo lezen wij in het boekje „Dit is
Leiden" van de heer Roozen.
Toen in het jaar 1263 de grafelijke kan
selarij naar Den Haag werd overgebracht,
geraakte het steen van lieverlede in ver
val. Na langdurige onderhandelingen met
Philips de Goede werd in 1463 een ovei
eenkomst gesloten tussen de landheer e
de stad, waarbij het Gravensteen aan d
stad werd overgedaan, onder voorwaardi
dat Leiden de gevangenis zou herstellen,
werk-1 In het steen werden sindsdien niet al
ten, uitvloeisel van de leerstellige twis
ten tussen Remonstranten en contra-Re
monstranten. In de periode dat de eerst-
genoemden het heft in handen hadden.
lenige Gomarist in het Gravensteen
opgesloten. Toen na een persoonlijk in
grijpen van prins Maurits ook in Leiden
bordjes verhangen werden, ontstond
vervolging van Arminianen. Eerst in
het jaar 1668 luwde de haat tegen de Re
monstranten.
Ontspoorde jeugd
Intussen had het Gravensteen ook
andere bestemming gekregen. De grote
armoede in de stad na het beleg deed de
criminaliteit onder de jeugd toenemen,
van Hout, stadssecretaris, ontwierp
plan om naast het Gravensteen
tucht- of werkhuis te stichten. Van zijn
ontwerp is echter niet veel terecht geko-
Aan dr M. J. Steenland, wetenschap
pelijk ambtenaar eerste klasse aan de
rijksuniversiteit te Leiden, is opdracht
verleend onderwijs te geven in de ex
perimentele natuurkunde aan deze uni
versiteit.
Aan dr A. Brouwer, wetenschappelijk
hoofdambtenaar aan de rijksuniversiteit
te Leiden, is opdracht verleend onderwijs ruste -
te geven in de ontologie aan deze uni-1 In 1618 ontstond
versiteit. I thans
leen de boeven uit het Rijnland achter
slot en grendel gezet, maar ook die va
stad zelf.
De heer Roozen vertelt verder, dat het
Gravensteen in 1556 werd uitgebreid, toen
bij de bestrijding van „ketterijen" de
ren niet voldoende ruimte meer bood.
Daarin werden de aanhangers van
Protestantisme opgesloten om meestal In
Den Haag te worden terechtgesteld. Voor
het Gravensteen bleven voorbijgangers
luisteren naar de vrome liederen, die de
veroordeelden in de kerkers zongen. Er
waren onder hen jonge heldinnen, dii
naar het schavot gingen „met luste sin
ghende een nieuwe liet. wachtende bete
De kern van het Gravensteen
bestaat uit de vierkante gevan
genistoren en een zeshoekig
flanktorentje. Dit gedeelte dag
tekent wat de onderbouw be
treft uit de dertiende eeuw,
toen de graven haast hun huis
een gevangenis ontwierpen
voor de misdadigers uit het
Rijnland.
Foto N. van der Horst
Mededelingen van Ged. Staten hoopgevend
Tijdens de eerste vergadering van de eerste gewone zitting 1954 van Provinciale
Staten van Zuid-Holland, gisteren te Den Haag gehouden, is onder meer de res
tauratic van de Hooglandse kerk te Leiden en de Oude kerk te Delft uitvoerig
ter sprake geweest. Er bestaat gegronde hoop, dat de provincie op de begroting
voor het volgend jaar de subsidiebedragen voor deze beide kerken zal vermelden,
zodat het herstel dan in ieder geval in de eerste helft van 1955 ter hand kan
worden genomen. Ten aanzien van de Oude Kerk te Delft betreft het een voort
gezet herstel.
De afgevaardigde jhr mr J. M. M. v. Asch we de beide kerken nu eens aan de beurt
van Wijck pleitte in de eerste plaats voor i laten komen, dan zullen de subsidies voor
ccn spoedig herstel van dc beide kerken- het behoud van monumenten aanmerke-
Hij gaf als zijn mening te kennen, dat we lijk verhoogd moeten worden, zei hij.
zuinig moeten zijn op-historische monu- i Spr. zegde toe, dat het college deze zaak
menten als deze. die ook in dien zin histo
risch zijn, dat ze nauw verweven zijn
met de geschiedenis van land en volk. De
spreker sloot zich geheel aan bij het ver
slag van de commissie voor de monumen
ten en betreurde het, dat door ontoerei-
ernstig ter hand zal nemen bij het beraad
over de begroting 1955. De heer Schmal
gaf de verzekering, dat Ged. Staten ten
aanzien van deze zaken bij voorkeur „met
troffel en zwaard" werkzaam zullen zijn.
Wij voegen hieraan toe, dat de begroting
Voorgevel van Rapenburg 48 nu
gerestaureerd
Waardig vervolg op Rapenburg 8 en
museum van oudheden
Het steigerwerk aan de gevel Rapenburg 48 is thans verwijderd en het is
nu duidelijk te zien, met welk een succes de facade is gerestaureerd. Het
besluit van de verschillende instanties, die bij dit werk betrokken waren,
om gelden hiervoor beschikbaar te stellen, betekende, dat een van de
mooie historische gevels van het Rapenburg voor de ondergang bleef be
waard.
thans bezig, de laatste hand te leggen
aan het herstel van het benedengedeelte.
Het huis achter de gevel, thans dus
school, is vroeger een dubbel herenhuis
geweest. Van het interieur zijn te noe
men een rijk beeldwerk en vier gobelins
met mythologische voorstellingen. Uiter-
bel jammer geweest zijn, als die va
R.K. jongensschool in verwaarloosde
staat was gebleven om wellicht tenslotte
toch te verdwijnen.
Het restauratiebesluit was ook zeei
lukkig, omdat de school staat tegenover
het universiteitsgebouw en het voo
bezoekers van de universiteit zeker
lust zal zijn, dit monument van oude
bouwkunst en rijke gevelversiering
De steigers zijn verwijderd en mei
Burgerlijke stond van Leiden
GEBOREN: Peter zn van T. Sanders
en W. de Water: Frederik J A. zn
F. A. Beek en M C. Schenkenberg van
Mierop; Cornelia dr van D. Leugering
L. Warmond; Irvgrid C. M. dr van J.
H. A. M. Snijers en A. M. Nieuwesteeg.
Johannes G. M. zn van J. M. v. d. Maa:
C. J. Lubbe: Hendrik G. zn van K
Verheul en E. A. Hoogendoorn; Gerar-
dus M. W. zn van G. 't Hort en E. M. v.
Linden: Johanna M. E. dr van J. M
Turk en J. A. Lek.
ONDERTROUWD: J. K. v. Leeuwen en
van Eijgen; H. B. van Dijk en M. M.
Barends: J. Simons en A. C. Kloen; J
Dissevelt en J. Wervel-man; J. A. T. v.
Schooten en L. W. Smit; M. v. d Zwan
E. J. Meijers; P. C. J. Wortman en
H. J. Meijers: S. Honsbeek en N. W. Pie
per; H. F Wesseling en J. P. Bonnet:
H. F. v. d. Meulen en L. Kloots; H. Klom
A. M. J. Blansjaar; J. van Rij en C.
Schuchhard; A. van den Eijkel en E
Tisseur; B. Raar en C. M. de Ru: J. P.
n den Berg en M. Veilbrief; T. Brandt
E. Verlind; H. OudsQioorn en H. Sprin
ger; C. Nieuwenburg en J. A Lange-veld;
H. J. de Vroede en B. v. Helden; A. v.
Polanen en S Paap; H. de Groot en S
Azier: H Harland en J. Paauw.
GEHUWD: L. J. W. G. de Jong en A.
M. de Graaft; A. J. Foks en E. W. M. v
Hamersveld
OVERLEDEN: S. v. Kampen, huisvr.
in Van Leeuwen. 45 jr; Jonkhr G. M.
v. Such telen, man. 70 jr; J. P. Questroo,
an, 54 jr; H. A. C. Damsté. wed. van
Beets, 83 jr.
geschiedenis en kunst
niet kunnen worden ingewilligd. De heer
Van Asoh van Wijk sprak tenslotte de
hoop uit, dat Ged. Staten -hun toezegging
om bij de samenstelling van de begroting
voor 1955 de Hooglandse en de Oude Kerk
niet te vergeten, zouden realiseren.
De heer L. Krol sprak in gelijke geest.
Hij legde er ook de nadruk op, dat uitstel
van dergelijke werken de provincie ook
niet ten goede komt, want hoe langer,
men wacht des te hoger worden de De eerbiedwaardige Hervormde kerk van Noordwijk Binnen leent zich
kosten.
Mr J. J- R. Schmal verklaarde
Buxtehude, Bach en Franck
Virtuoos orgelspel in Herv. kerk
van Noordwijk-Binnen
Ged- Staten het volkomen met de spre
kers eens te zijn. Deze zaak moet zo spoe
dig mogelijk worden aangepakt en willen
Hoogenstraaten Conserven N.V. te
Alkmaar. Voorgesteld dividend boekjaar
1 Mei 1953—30 April 1954 6 (4) pet; de
sterk verhoogde productie is tegen op
peil gebleven prijzen verkocht; de uit
voer steeg niet in verhouding tot de
binnenlandse omzet; men is voornemens
de productie weder aanzienlijk uit te brei
den; personeelstekort maakt het onmoge
lijk de capaciteit voor de volle 100 pet te
gebruiken; de erwtencampagne is in 1954
veel beier dan in 1953
In 1654 werd een plan voor een tuchthuis bij het Gravensteen ontwor
pen. Het ontwerp werd opgedragen aan de bouwmeester Arend van
's Gravensande, die ook de Marekerk heeft ontworpen. Tegelijk met
deze bouw werd de gevel van het gehele gebouwencomplex aan het
Pieterskerkhof tot een monumentaal geheel opgetrokken. De facade
werd bekroond door het beeld van Vrouwe Justitia met de weegschaal
van het recht.
Foto N. van der Horst
voor orgelbespelingen uitermate goed. Men kan de acoustiek van de wèl
geproportioneerde kerkruimte, waarvan het koor, jammer genoeg, nog
altijd is afgegrendeld, bijna ideaal noemen. De klank vloeit hier niet uit
door een teveel aan nagalm en slaat nog veel minder dood,, zoals dat in
vele „berekende" moderne kerkruimten het geval pleegt te zijn.
bij gebrek aan een geschikte dulciaan,
van een (ontstemde) trompet gebruik
Als finale hoorden we een degelijk op
gezette improvisatie over ,,'k Wil U,
God, mijn dank betalen" van de organist
zélf.
Joh. van Wolfswinkel.
De werkelijkheid ligt hier ergens in het
-midden, en dan op een heel gunstig punt.
Met de voortreffelijke kwaliteiten van
het orgel is een combinatie aanwezig, die
de werken der grootmeesters alle recht
kan doen. Tenminste: als het medium,
de man aan het orgel dus, eveneens een
meester en tevens een begrijpend kunste-
Johan Zwecrs kan steeds meer op deze
ondemcheidingen aanspraak maken. Zijn
pedaadtechniek bijvoorbeeld is volkomen
gelijkwaardig aan die van de vingers.
Dat kan van minstens driekwart van
zijn collega's zeker niet gezegd worden.
Een opmerkelijk bewijs hiervan leverde
al dadelijk de virtuoze, van jolijt tinte
lende F-dur-fuga van Buxtehude, een
stuk vakwerk, dat voor vele soortgelijke
Bach-constructies niet behoeft onder te
doen. Zweers realiseerde het griUige
fuga-thema met de trillers, in het pedaal
even" vloeiend als in het manuaal.
Een buitengewoon fraaie prestatie was
de vertolking van Bachs Dorische Toc
cata. Dc stemmen verliepen volkomen
natuurlijk, klonken gaaf en voornaam,
voortstuwend in een prachtig opgebouw
de olimax. Dit was het ware beeld van
Bach, niet romantisch vertekend of ver
killend nuchter, maar verheven schoon.
Het koraalvoorspel „Ach, bleib' bei
uns, Herr Jesu Christ" kon ons minder
bekoren. Een zekere gelijkenis met
„Wachet auf" dringt zich op, maar de
drie-dimensionale synthese, die dit laat
ste werk tot een wonder maakt, komt
hier niet tot stand.
De beide partijen vinden elkaar een
voudig niet en de registerkeus bevorder
de die ontmoeting evenmin, want de
stemmen (contrapunt en cantus firmus)
lagen qua timbre te vér uiteen.
Dat op dit orgel, hoe mooi ook, de
Franse muziek, minder kans van slagen
heeft, bewees Francks „Prélude, fugue et
variation". De heer Zweers speelde het
voorname werk met Franse luciditeit,
maar hij kon niet over alle gewenste re-
gisterstemmen beschikken. Zo moest hij,
Troost
Hedenochtend om kwart over
elf, toen Leiden schuil ging
onder een dicht regengordijn,
bracht het carillon van de
stadhuistoren de liederen ,J)es
winters als het regent" en „On
der moeders parapluie" ten ge
hore. Als dat troost moet
heten.
Zilveren jubileum van
Piet van den Kerkhoff
De bekende musicus Piet van den Kerk
hoff hoopt op 1 Augustus a.s. zijn zilve
ren jubileum te vieren als organist van
de (Geref.) Nieuwe Zuiderkerk te Rotter
dam. Reeds op 9-jarige leeftijd begeleidde
Piet van den Kerkhoff in zijn geboorte
stad Vlaardingen het gemeentegezang in
de kerk en op 14-jarige leeftijd gaf hij
zijn eerste concert. Na in Rotterdam en
kele orgels te hebben bespeeld, volgde
25 Jaar geleden zijn benoeming bij de
Nieuwe Zuiderkerk, als opvolger van J.
H Besselaar Jr. Deze musicus is ook
leraar aan het Toonkunsteonservatorium,
stadsorganist van Rotterdam en een ge
zien koorleider. Ter gelegenheid van dit
jubileum is een comité van voorbereiding
gevormd, dat een receptie heeft vastge
steld op Zaterdag 18 September in restau
rant „Bellevue" op de Heuvel in het Park
te Rotterdam.
aard is sinds het veranderen van de be
stemming in het interieur wel enige wij
ziging gekomen. Maar de gevel is weer
zoals hij oorspronkelijk was.
We hebben hier te doen met een na
tuurstenen gevel met bordes en ijzeren
hekwerk. Het bouwwerk heeft zware
vlakke pilasters met Ionische basemen
ten (voetstukken) en kapitelen (bekronin
gen); op deze kapitelen rust de zware
kroonlijst.
In de borstwering van de ramen van
de eerste verdieping vinden we guirlan
des van schelpen en vruchten, alsmede
boven de ramen van de tweede verdieping
De omlijsting van de deur bestaat uit
vruchtfestoenen en het bovenstuk ver
toont twee griffioens en bladwerk. Bo
ven de deur prijkt een groot wapen met
drie klimmende leeuwen en een dwars
balk, waarop drie vijfpuntige sterren.
Voorburg groeide
het steikst
IN GEEN enkele Zuidhollandse
gemeente is het aantal inwo
ners in het tijdvak van 1880 tot
1950 zo sterk gestegen als in Voor
burg, waar de bevolking tot het
dertienvoudige is toegenomen.
Deze groei vindt zijn oorzaak voor
seen belangrijk deel in de woon
functie van Voorburg ten opzichte
van Den Haag.
Hieronder geven we enkele cij
fers, ontleend aan het kwartaal
bericht van het Economisch-Tech-
nologisch Instituut voor Zuid-Hol-
lafid. Elk cijfer vermeldt het in
wonertal van de betreffende ge
meente in 1950, uitgedrukt in per
centages van het aantal inwoners
in 1880.
Den Haag 482
Leiden 220
Rotterdam 352
Schiedam 299
Dordrecht 2 59
Delft 225
Viaardinpen 439
Gouda 213
Voorburg 1305
Overige gem. in Z.-H213
Totaal Zuid-Holland 297
Nederland 250
Ind. Nederlanders
Betoging op 25 Sept.
in Den Haag
De grote betoging van Indische Neder
landers, die wjj indertijd hebben aange
kondigd, zal op 25 September in Den
Haag worden gehouden. De bedoeling is,
dat duizenden hieraan deelnemen en of
schoon de route nog niet precies is vast
gesteld. ligt het in het voornemen zo veel
mogelijk ambassades en legaties voorbij
te trekken, opdat vooral de aandacht
van het buitenland gevestigd zal worden
op het lot van deze groep van het Neder
landse volk, welke het zwaarst getroffen
Is door de oorlog en slechts een klein
deel van de oorlogsschade vergoed krijgt.
Cursus voor kunsthistorici
uit het buitenland
In een der zalen voor het Rijksbureau
voor Kunsthistorische Documentatie heeft
de directeur H. Gerson vanmorgen de 5de
zomercursus voor buitenlandse kunsthisto
rici geopend."
Een 36-tal 6tudenten uit de Ver. Staten,
Canada. België, Finland. Italië. Oosten
rijk, West- en Oost-Duitsland. Engeland,
Zwitserland en Zweden, neemt aan deze
cursus deel, die zal duren tot 16 Augustus,
zal duren. In zijn openingswoord sprak
de heer Gerson zijn erkentelijkheid uit
de beurzen, die het ministerie van
O K. en Whet gemeentebestuur van Den
Haag en enkele vrienden van het instituut
verleenden aan een aantal studenten. Het
is de bedoeling de studenten in onmiddel-
rontact te brengen met de kunstwer
ken in ons land.
LEIDERDORP
Gemeenteraad
Vrijdag kwart voor 8 komt de raad bij
en. Agenda: voorstel verlening tegemoet
koming in de vervoerskosten van een
leerling, die het buitengewoon lager on
derwijs te Leiden volgt, reclame school
geld. voorstel tot vaststelling van de
rechtspositieregeling van secretaris, ont
vanger en ambtenaren van de burgerlijke
stand, voorstel Inzake niet-heffing van rei-
higingsrechten, voorstel tot uitbreiding
de openbare lagere school met een
drietal lokalen, voorlopige vaststelling van
de rekening van het grondbedrijf 1953,
voorlopige vaststelling van de rekening
het woningbedrijf 1953, voorstel tot
goedkeuring van de rekening van het bu-
sodale zorg over 1953.
