w
k
Libelle
Een Matig Mens is zijn Vrijheid waard
Voortgezet misverstand
ChefarineA
Gem. Amsterdam koopt twee
eeuwenoude synagogen
KERK en SCHOOL
De stem
ran 't bloed
Puzzle
WOENSDAG 28 JULI 1954
TN HET SLOT van ons vorig artikel over het misverstand, dat uit de een
heid in het verzet moest resulteren de eenheid in partijvorming en
vakbeweging, noemden wjj even de L.O.-L.K.P. Wij deden dat niet, om
deze organisaties als Christelijke organisaties te kwalificeren. Zij waren
algemene organisaties voor heel het volk, tegen de bezetter.
Maar dat er sterk Christelijke tendenzen stimulerend in gewerkt heb
ben, is een onmiskenbaar feit. De stichting van de L.O. in consistorie
kamers kan dat bewijzen. En niet alleen de stichting heeft zich in consis
toriekamers afgespeeld.
Maar wij denken ook aan andere feiten. Vooral ook met betrekking
tot de K.P.
Hoe menige „kraaktocht" is begonnen, eerst nadat men gezamenlijk
had gelezen en gebeden! Dat woonden ook jongens bij, die niet geloofden,
maar die het als iets onbegrepens toch waardeerden. Dat zouden ze verder
heel hun leven waarderen.
Ligt het niet in het verlengde hiervan, dat mensen, die zo hun werk
in het verzet deden, er prijs op stellen, dat zij ook hun politiek en vak
bewegingswerk doen in het licht van Woord en gebed? En mocht niet
verwacht worden, dat er bij „anderen" na de oorlog meer waardering
zijn voor Christelijke partijvorming en Christelijke vakbeweging?
Wy zijn daarom teleurgesteld, dat dit in het na-oorlogse Nederland
zo anders was. Wij zien dit inderdaad als een discriminatie van een der
belangrijkste drijfveren van het verzet.
TVTU HEEFT ZICH nog een andere factor voorgedaan.
In St Michielsgestel was door een bepaalde groep der gijzelaars een
Nederlandse Volksbeweging voorbereid, die min of meer gezien kan
worden als een voortzetting der Nederlandse Unie uit 1940. De gedachte
daarvan is ook in het laatst van de bezettingstijd, toen de gijzelaars voo:
een belangrijk deel bevrijd waren, in ons land verspreid.
Het merkwaardige was, dat deze Nederlandse Volksbeweging pre
tendeerde, het Nederlandse volk in zijn geheel te representeren èn de
geest van het verzet voort te dragen.
Het is in die eerste dagen na de bevrijding gebeurd, dat een vertegen
woordiger van deze volksbeweging naar één der bureaux van een militair
commissariaat ging en papier vroeg voor het drukken van een propaganda-
brochure. Het papier was schaars en moest mondjesmaat verdeeld worden
De functionaris, die hem ontving, merkte op, dat hij de gevraagde hoeveel
heid onmogelijk kon toestaan. „Maar het is voor de Nederlandse Volks
beweging", merkte de vertegenwoordiger op. „Dat kan zijn", 'was het
antwoord, „maar ik moet dat zien als een politieke actie. En als partijen,
als de S.D.A.P., A.R., liberalen of zo komen, moet er ook voor die wat
zijn". „Die hebben voor de oorlog hun tijd gehad", was het antwoord,
is het onze beurt". De man van het Militair Gezag vond dit maar een
dictatoriaal standpunt en gaf geen kamp.
Maar er waren ook anderen.
Zo gebeurde het in Eindhoven, toen de daar herrezen vakbeweging
papier voor haar bladen begeerde. De militaire commandant wilde dat
alleen toestaan, als er één blad kwam. Dat is toen aanvaard èn er zijn geen
ongelukken uit voortgekomen, omdat de man van de Christélijke vak
beweging de eindredactie had. Maar het is merkwaardig, dat deze een-
heidstendenz zowel uit Engeland als uit de kringen der Nederlandse Volks
beweging ons land is binnengedragen. Uit het verzet zelf is zij stellig
niet gegroeid.
Men zou verwacht hebben, dat men spoedig lessen leerde uit het
optreden der eenheidsvakbeweging. Deze werd in de aanvang, vooral in
het bevrijde Zuiden door verschillende autoriteiten met sympathie be
groet, zoals men trouwens ook aan het communisme vrije baan liet. De
Christelijke vakbeweging had die medewerking niet.
Met die eenheidsvakbeweging rookte men al spoedig zware pijpen.
En met het communisme eveneens. Maar er is toch lange tijd bij velen,
met name in de huidige P.v.d.A.-kring, een aarzeling geweest, om er zich
tegen te verzetten.
De heer Oosterhuis moge nu gezegd hebben, dat het N.V.V. „elke
samenwerking met het communisme afwees, toen velen het gevaar er
van nauwelijks onderkenden", hij zal toch zeker weten, dat het N.V.V. na
de oorlog de uitsluiting van communisten van het lidmaatschap van de
socialistische vakbonden ophief en dat het zelfs op een bepaald moment
dicht by de fusie met de E.V.C. is geweest.
JUIST DIE WONDERLIJKE eenheidsgedachte, die aan dictatuur grensde,
heeft in het na-oorlogse Nederland veel verwarring gesticht.
Daar kwam voor de R.K. een bijzondere moeilijkheid bij. Men had
van die zijde sympathiek gestaan ten opzichte zowel van Nederlandse
Unie als van Nederlandse Volksbeweging. Daardoor is er in R.K. kringen
wat meer hang geweest naar P.v.d.A. en N.V.V. dan in de kringen van
de aanhangers van de Christelijke partijen en van de Christelijke vak
beweging. Eén der R.K. bisschoppen de heer Oosterhuis heeft zich daar
begrijpelijkerwijs op beroepen heeft in December 1944 (in het bevrijde
Zuiden dus!) zelfs gezegd, dat de R.K. organisaties slechts tijdelijk be
hoefden te herrijzen. Zo ver was ook daar het misverstand doorgedrongen.
Dat heeft er toe geleid, dat de R.K. bisschoppen eerst in 1946, en nu
in Mei jl. scherper door het mandement, het misverstand bij hun gelovigen
moesten wegnemen.
Tl IE VOORTZETTING van het misverstand over de resultaten van het
verzet schijnt het langst by P.v.d.A. en N.V.V. te hebben geleefd.
Eerst het harde feit van het mandement en het voor sommigen verwon
derlijke feit, dat Protestantse Christenen even afwijzend tegenover het
socialisme staan en evenzeer geestelijk gevaar zien in de geest, waaruit
men in P.v.d.A.- en N.V.V.-kringen leeft, heeft hun ogen geopend.
Daardoor die nerveuze reactie by beide. Daardoor de gedachte: nu
breken we desnoods alle samenwerking in het kabinet en in de Raad van
Vakcentralen stuk.
Wij begrijpen dit alles niet. Want het is volkomen on-Nedérlands.
wanneer men denkt, dat ons volk zijn eenheid alleen kan toetsen door
één Dolitieke party en één vakbeweging.
De Nederlandse Leeuw vertolkt zo juist de gedachte van het „een
dracht (niet: eenheid) maakt macht". In zy'n klauw houdt hij zeven ge
bundelde pijlen. Een stok, ter dikte van dezelfde pijlenbundel wordt veel
gemakkelijker gebroken dan die dunne pijlen, die gebundeld zijn.
Zo is het ook met de schakeringen in het Nederlandse volk. Als die
alle in hun veelkleurigheid leven en ageren, maar samenwerken, waar
het vaderland het vraagt, zullen zij een sterke volkskracht tonen. Dat
werd gedemonstreerd in het verzet.
Als P.v.d.A. en N.V.V. door hun handhaving van het grote misver
stand aan de bundeling schade doen, zullen zij de kracht van het volk
daarentegen schaden.
ZWITSAUNE gelee
icTite hande
Mr Chr. M. Pool onder
scheiden
Mr Chr. M. Pool. directeur van de bui
tenlandse agrarische handelsaangelegen
heden bij het departement van Land
bouw, is benoemd tot commandeur in de
Kroonorde van België. De versierselen
behorende bij deze onderscheiding, zijn
hem gisteren door de Belgische ambas
sadeur, de heer E. Graeffe in diens
ambtswoning overhandigd.
De Grote Vier!
Elk tablet Chefarine „4" bevat 4
geneesmiddelen, die in de gehele
wereld beroemd zijn geworden en
millioenen mensen al baat brachten.
in J dott wonderen
P. L. de Gaav Fortman
overleden
In Zeist is Maandag in de ouderdom van
78 jaar overleden de heer P. L. de Gaay
Fortman, die van 1923 tot 1937 burge
meester van Donrecht is geweest. Vóór
zijn Dordtse periode was de heer De
Gaay Fortman burgemeester van Bun
schoten en Ridderkerk en nog eerder of
ficier der genie in N.O.-Indië. Hij was
verder voorzitter van de Ned. Indische
officierenvereniging en 21 jaar lang even
eens van de Vereniging voor Chr. Op
voeding en onderwijs voor blinde en
slechtziende kinderen Bartimeus te Zeist.
De thans overledene was een zoon van
de bekende Amsterdamse predikant uit
de Doleantietijd en behoorde tot de A.R.-
partij.
De begrafenis zal Vrijdag a.s. om 2 uur
geschieden op de Nieuwe Alg. Begraaf
plaats (nieuwe ingang) te Zeist.
Burgemeesters voor Eemnes
en Steenderen
Met ingang van 16 Augustus is be
noemd tot burgemeester van Steenderen
de heer J. J. A. Kruijff, met gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Den Bommel.
Tot burgemeester van Eemnes is. even
eens met ingang van 16 Augustus, be
noemd de heer J Ch. I. van Niekerk te
Hilversum.
Wat wilt U weten?)
"/(fa ée*ts 6*.
K.V.P. gaat over tot
reorganisatie
Jongeren van 18 jaar af
kunnen lid worden
De Katholieke Volkspartij zal Ingrij
pend worden gereorganiseerd. Het partij
bestuur heeft een aantal wijzigingen
voorgesteld, die beogen de politieke be
levenis in de gehele partij, maar vooral
de afdelingen en bij de leden gaande
maken. De jongeren zullen voortaan
i hun 18de jaar af reeds actief en vol
waardig lid van de K.V.P. kunnen zijn.
Voorts is een speciale en permanente
commissie in de maak, die haar aandeel
noeten leveren in het sociaal-ec
misch program van de partij.
De voorstellen zullen ook een eind
sn aan het tot een misbruik uitgegroeide
systeem der groslijststemmingen.
Voortaan zullen drie programma's 't be
id en de richting van de K.V.P. bepa-
n: het algemeen beginselprogram, dat
m philosöphische inslag zal hebben; ver-
ir een staatkundig program en een voor
de grote massa geschikt en begrijpelijk
verkiezingsprogram.
Droef einde van rijke historie
(Van een medewerker)
Een stuk geschiedenis van de Joden
in Nederland is dezer dagen afgesloten:
de kerkeraad van de Nederl. Israëlieti-
sche Hoofdsynagoge te Amsterdam heeft
zijn dagelijks bestuur toestemming ver
leend enige synagogen, waaronder de
oudste van West-Europa aan de gemeen
te Amsterdam te verkopen. Geruime tyd
is hierover reeds onderhandeld, doch
thans heeft deze tragische geschiedenis
zijn einde gevonden.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
en W. gemachtigd op het aanbod van
de Joodse gemeente in te gaan. Er zal
naar gestreefd worden de gebouwen aan
het Jonas Daniël Meyerplein en de Ra-
pentourgerstraat een toestemming te
ven, welke strookt met de betekenis die
zij in het verleden voor Amsterdam
hebben gehad. Als de gemeente Amster-
Studiebeurzen doktersassistente
Evenals vorige jaren stelt het bestuur
an de Eerste Nederlandse Academie
oor Para-medische beroepen enige stu
diebeurzen beschikbaar voor de oplei
ding van doktersassistente.
Universitaire benoemingen
Aan dr M. J. Steenland, wetenschap
pelijk ambtenaar aan de rijksuniversiteit
te Leiden is opdracht verleend onderwijs
geven in de experimentele natuurkun-
aam deze universiteit; id. aan dr A.
Brouwer, wetenschappelijk hoofdambte
naar aldaar om onderwijs te geven in de
palaeontologie.
Tot gewoon hoogleraar in de faculteit
der rechtsgeleerdheid aan de rijksuniver
siteit te Utrecht is benoemd mr W. F.
Prins, oud-hoogleraar aan de universiteit
in Indonesië.
M.i.-v. 1 September is aan dT B. J. D.
Meeuwse op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lector aan de Technische
Hogeschool te Delft.
Aan mr S. Gerbrandy is op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als lid van
het bestuur van het Algemeen Werkeloos
heidsfonds
dam deze synagogen niet had gekocht,
zouden zij waarschijnlijk afgebroken zijn
geworden en in de staat Israël her
bouwd, mits Monumentenzorg hiertoe
toestemming had verleend. Indien ech
ter de profane bestemming van de voor
malige grote synagoge niet strookt met
de Joodse religieuze opvattingen, zal de
heilige arke met de daarbij behorende
marmeren omlijsting en randplaten naar
Israël worden overgebracht om ,daar in
een nieuw te bouwen synagoge te wor
den geplaatst. In Nederland is geen sy
nagoge die zich hiertoe leent. Deze hei
lige arke dateert uit 1671. het bouwjaar
van de synagoge.
Prof. Gerretson met
emeritaat
Onvermoeibaar strijder voor
ons Koninkrijk
Aan prof. dr F. C. Gerretson, die 9
Februari j.l. 70 jaar is geworden, is m.i.v.
20 September op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als buitengewoon hoog
leraar in de constitutionele geschiedenis
van het Koninkrijk in Europa en ove:
zee aan de rijksuniversiteit te Utrecht.
Prof. Gerretson, die in 1925 bij de op
richting van de Indologische faculteit te
Utrecht aldaar bijzonder hoogleraar werd
en sedert 1938 buitengewoon hoogleraar,
heeft zich voor de historiebeoefening
het bijzonder van onze parlementaire
geschiedenis en van onze betrekkingen
met Indië een grote naam verworv
Gepromoveerd in Heidelberg heeft hij
vele kleinere studies, twee historische
standaardwerken het licht doen zien,
de Schriftelijke Nalatenschap van Groen
van Prinsterer en de Geschiedenis der
Koninklijke.
Sedert zijn in 1923 te Leiden gehouden
Van Almelo naar Ethiopië
DOKTER TREKT DE WILDERNIS IN
1WONJI heet de plaats,
waarheen dokter Sa
lomons uit Almelo over
een maand per vliegtuiq
zal vertrekken. Daar in
Ethiopië wacht deze huis
arts een medisch en
maatschappelijk avon
tuur, even groots als
schóón: de inrichting van
een thans in aanbouw
zijnd ziekenhuis van ten
minste 30 bedden met
polikliniek, het organi
seren van een redelijke
medische en klinische
verzorging van de ruim
honderd gezinnen in
deze koffienederzetting
van de Handelsvereni
ging Amsterdam en
voorts het uit een baaierd
van ziekte en onweten-
heid scheppen van draag
lijke en hygiënische
toestanden voor wellicht
enige tienduizenden
Abessijnse nomaden
alles bijeengenomen
lijks te vademen omvang,
waarmee alleen al in de
aanvangsfase een,10 a 15
millioen gulden gemoeid
zullen zijn.
Men stelle zich voor,
zo vertelt ons dokter Sa-
lomons, dat daar in de
nieuwe koffieplantages
van de Handelsvereni
ging Amsterdam niets is
op het gebied van medi
sche verzorging. Er zijn
drie pincetten, waarvan
er twee constant verroest
zijn en het derde alleen
;.:et do grootste moeite
in staat van bruikbaar
heid kan worden gehou
den. Ook zijn er nog wat
kininepillen en sulfata-
bietten. Verder: de grote
Of, ja er is toch nog
een andere behuizing, die
men met veel geweld de
naam ziekenboeg zou
kunnen geven. Een Ame
rikaanse missionaris
heeft er de leiding van.
Deze geestelijke ziet als
zijn voornaamste taak
uiteraard de verkondi
ging van het Evangelie
en hij meent dit op de
beste wijze te kunnen
doen door te leven als de
Ethiopiërs. Met inbegrip
van de staat van vervui
ling, waarin dezen zich
als van ouds behaaglijk
gevoelen
Met grote moeite heeft
de honderd man sterke
Nederlandse kolonie van
Wonji van hem gedaan
gekregen, dat de Neder
landse vrouwen zelf al
thans één vertrek van dit
gebouw luis- en stofvrij
mogen houden en er
twee bedden in mogen
plaatsen, waarin deze
vrouwen om beurten als
verpleegster optreden
wanneer er iemand ziele
is. Het dichtstbijzijnde
ziekenhuis is in Addis
Abeba, dat op 100 km
afstand ligt langs een
slechte weg met 700
meter hoogteverschil. Als
men niet hard ziek is, wli
men die reis liever niet
maken, en als men hard
ziek is, kan men hem
niet makqn.
Thans zijn er dan sche
pen en vrachtauto's
doende, de reusachtige
stalen constructies van
Gorinchem naar Wonn
nog vóór October een
nieuw ziekenhuis ge
bouwd moet worden.
Want in October begint
de eerste eigenlijke cam
pagne. De H.V.A. wil
zekerheid hebben, dat
eventuele bedrijfsonge
vallen deskundig behan
deld kunnen worden. Al
leen al de aanwezigheid
van i
dit
Vrijlating der Duitse
krijgsgevangenen
Verzoek van Niemöller aan
patriarch van Moskou
Dr Martin Niemöller, heeft in zijn kwa
liteit van hoofd van de buitenlandse
dienst van de Duitse Evangelische Kerk,
de patriarch van Moskou, Alexius,
brief gezonden met het verzoek bij
de Sowjet-Unie stappen te doen ter vrij
lating van de Duitse krijgsgevangenen,
die zich nog in de Sowjet-Unie bevinden.
Het Duitse persbureau D.P.A. tekent
hierbij aan, dat na een dergelijk verzoek
door Niemöller in 1952 gedaan, een aan
zienlijk aantal krijgsgevangenen vrijge
laten is.
inleiding over: Leidse Ideologie en In
dische Realiteit, is hij een onvermoei
baar strijder geweest tegen, de revohi-
tionnaire aspiraties in de Nederlands-
Indische betrekkingen. Deze inleiding
heeft in niet geringe mate de stoot ge
geven tot de oprichting van de Indolo
gische faculteit te Utrecht. Na de oorlog
heeft prof. Gerretson voor de C.H.U.
zirtting gekregen in de Eerste Kamer,
waar hij zijn inzichten immer met klem
verdedigd heeft. Ook in menig tijdschrift,
en dagbladartikel heeft hij duidelijk uit
laiten komen, hoe hij over de gang van1
ons Koninkrijk in de laatste decennia
dacht.
Op 30 November 1950 is hij bij zyn
zilveren ambtsjubileum als hoogleraar te
Utrecht door velen op een hartelijke
wijze gehuldigd.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Lopik P. de Jong, cand.
te Zwijndrecht.
Benoemd: tot vicaris te Axel S. den
Blaauwen, vic. te Lisse.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen: te Wildervank—Stadska,
naai Th. Rutters, cand. te 's Gravenmoer,
Academische Examens
GRONINGEN, 27 Juli Geslaagd voor
doet psychologie: K A Nap, Groningen en
F J H Smulders, Udenhout (cum laude).
ENGELS M.O.-A
AMSTERDAM. 27 Juli Geslaagd voor
M.O.-A Engels: HAL van Doornen, AmsteL.
veen; J A van Hooren, "s-JIertogenbosch-
M.O. HANDELSWETENSCHAPPEN
AMSTERDAM. 27 Juli Geslaagd voor
xamen M.O. Handelswetenschappen A; B
'ansen. Rolde; J C van Halsena, Zwolle-
rsfoort; P J van der Heiden'.
A'dam; J
Pingjtun;'A M J t
NOTARIEEL EXAMEN
DEN HAAG. 27 Juli Geslaagd; Th F J
van Lotringen, Utrecht (Ie ged en H
Pinckers, Valkenburg (L) (le ged.).
Advertentie)
VERWIJDERD MET
W0NDER0U£J
Weg met onhandige llkdoomrlngen en ge
vaarlijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar
middel, NOXACORN, neemt de pijn weg in
60seconden. Eeltplekken en eksterogen ver
schrompelen met wortel en al. Bevat gezui-
verde wonderolie,
Antiseptisch
olie, Jodium en het pijnstlllen-
le. Een flesje NOXACORN
Llkdoommiddel van t. L35
m (Advertentie)
Ik vind het een reuzenmiddel
Mijn tafelkleed kon ik nooit goed
schoon krijgen, maar met
Castella Parels ging 't zonder
moeite. Wollen dekens nam ik on
derhanden, en ze werden als
nieuw. Een wijnvlek op mijn lichte
zomerjurk verdween als door een
wonder met Castella Parels. Het
vuilste goed van
mijn vijf robbedoe
zen (vier jongens
en een meisje) be
handel ik zonder
wasmachine met
Castella Parels. Het vuil vliegt er
uit en de was is mij een stuk lich
ter geworden. Ik vind 't een reu
zenmiddel.
Zo schrijft ons één van de vele tien
duizenden huisvrouwen, die opgetogen
zijn over de snelle en fantastische resul
taten die zij bereiken met Castella
Parels, het wasmidc^l van de nieuwï
tijd. Castella Parels strooit men zó in
het water en direct ontstaat verrukke
lijk schuim. Geen papje vooraf te
maken Alle vuil trekt enorm snel uit
het goed in paniek vluchten de vuilste
vlekken. Eén maal spoelen ls genoeg,
Door de veel kortere
behandeling gaat het
goed veel langer mee:
hier is nu eindelijk
100 ®/o veilig
wasmiddel.
En U staat versteld van de blankheid,
de helderheid en de zachtheid van alle
goed, dat U behandelt met Castella
Parels.
Volg de beste raad, die U ooit werd
gegeven haal nog vandaag Castella
Parels (47 ct per pak) in huis I
Gram. VPRO: 7.50 Dagopening AVRO-
Nieuws 8.16 Gram. 9.00 Morgenwijding
9.15 Gram. 9.30 Voor de vrouw 9.35 Water
standen 9.40 Gram. 10.00 Voor de kleuters
.00 „Met de Toeringa's op stap!- 11.45
Irijfsleven 1,00 Niei
1.20 Omroeporkest 2.00
"obo en piano 3.f~
muziek 4.15 Grar
kers: Rijksdelen Overzee; Het Guyana'Sym-
\msterdam" 6.00 Nieuws 6.16 Tour
6.25 Voor de jeugd 6.40 Reportage
7.00 Gesproken brief uit Londen
:mentsmuzlek 7.20 Tour de France
7.30 Amusementsmuziek 7.45 Rhythmische
muziek 8.00 Nieuws 8.05 Radio Philh. Orkest
9.05 „Vincent van Gogh", hoorspel 10.25
Orgelconcert 10.45 Sportactualiteiten 14.00
.00 Gramofoonmuzlek,
Hilv<
1 II. 298 m. KRO: 7.00 Nlei
Gram. 7.45 Gymnastiek 7
7.45 Mol
Nederland is een der matigste landen van de wereldVerdere verhoging van de accijns op ge
distilleerd is een aantasting Uwer persoonlijke vrijheid. Weest duswaakzaam
40.
Op zekere dag vroeg hij aan Drinkwaard: „Wat
er toch voor bijzonders aan mij te zien; als
ik door het dorp loop, worden telkens de gor
dijnen opgetrokken om me na te zien."
Luchtig antwoordde Drinkwaard: „De een of
anderekletsmajoor heeft verteld, dat ik bij de
notaris geweest ben om jou als mijn erfgenaam
te benoemen, en je weet hoe de mensen nu een
maal zijn, ze krijgen er niet genoeg van om je
i te kijken".
Dit antwoord nam alle wantrouwen bij Paul
weg, en toen hij een eigenaardige zinspeling op
ving, dacht hij: „Wat een sukkels toch, Drink
waard is niet zo gek als jullie denken."
Toch was hij ook zelf over zijn positie gaan
nadenken. Drinkwaard behandelde hem als een
dat was waar, maar hoe zou het in de
toekomst met hem gaan? Als Drinkwaard komt
te vallen, zal er voor jou wel een legaatje over
schieten, had zijn moeder zich eens laten ont
vallen, maar Paul wilde zijn verhouding tot
Drinkwaard niet tot een rekensommetje maken.
Diep in zijn hart leefde de overtuiging, dat de
boer hem niet in de kou zou laten staan en
voorlopig was dit hem genoeg.
Het voorjaar was gekomen. In de laag ge
legen weilanden zwollen al enkele dodders bol
rond. Een heel brutale lachte zelfs botergeel de
zomer tegemoet. Dit nog schaarse geel bracht
een onrustige klop in het boerenbloed. De stal
tijd liep ten einde, elke morgen opnieuw keken
de boeren door de schuif van de hooitil over de
polder of ze al ergens koeien zagen lopen. Het
waren spannende dagen, niemand wilde de eer
ste zijn en wat werd het bij menigeen krap met
het hooi.
Behalve de vraag over het stal leegmaken
bracht de verhuizing van de huurboeren spanning
in de boerenwereld Tegen Mei betrokken alle
huurboeren, wier pacht was afgelopen en die
niet opnieuw hadden ingehuurd, hun nieuwe
pachthoeven. Meestal was reeds maanden tevo
ren bekend, wie verhuizen ging en welke stee
nieuwe bewoners zou krijgen. Toch bracht elk
jaar verrassingen; er waren boeren die ijselijk
geheimzinnig te werk gingen en dat bracht span
ning, want een boer weet graag wie zijn buren
worden.
Dit jaar had Drinkwaard voor de verrassing
gezorgd. Ieder wist, dat een van zijn boerde
rijen uit de pacht kwam en niet opnieuw inge
huurd werd, maar niemand had er achter kun
nen komen, wie op „Lommerrijk" zijn anker
zou neergooien. Wel was Klaas van Aart Blok de
laatste weken nogal dikwijls op de stee gezien,
maar dat was de zoon van een doodgewone ar
beider en dus geen huurder. Waarschijnlijk zou
hij knecht worden bij de nieuwe boer, de jongen
stond op trouwen en had met Kerstmis geen
boer gezocht; op los daggelderen kon je niet
trouwen. Van een informatie bij Klaas werd ech
ter niemand wijzer, hij lachte een beetje en zei
steeds: „Dat moet je aan Drinkwaard vragen."
door C. BAARDMAN
Aan Drinkwaard waagde niemand zich, men
wist vooruit van een kouwe kermis thuis te ko
men.
Spoedig was het ogenblik aangebroken, dat de
spanning werd opgeheven. Klaas Blok was ge
trouwd en de volgende dag reeds ging hij de
stee bewonen. Drinkwaard had het durven be
staan een arbeidersjongen op zijn stee te zetten,
't Was ongehoord, zienderogen ging de boeren
stand achteruit; met het huwelijk van Herman
Prins was het hek van de dam gegaan en wie
wist waar het einde zou wezen. Dominee Ver
zicht had er ook al geen goed aan gedaan, de
daggelders wisten wel, waarom ze zo met hem
wegliepen. Jan en alleman durfde tegenwoordig
boer worden en nu Drinkwaard ook al van dat
hondje gebeten was, liep het helemaal mis; een
stee verhuren aan Klaas Blok, een onecht kind
van Willempie Hoogland!
Een jaar geleden zou Jan Drinkwaard wel
licht nog meegedaan hebben aan dit schande-
geroep, maar de laatste maanden was alles in
hem onderste boven gegooid.
Kort na Nieuwjaar had hij Klaas Blok voor
een paar dagen aangenomen om de sloten uit
te baggeren. Elke Zaterdag, wanneer Klaas bij
Paul zijn loon kwam halen, zorgde Drinkwaard
er voor zelf in het kantoor te zijn.
Een bepaald doel had hij hiermee niet; de re
den was, dat Klaas, evenals Jan, door zijn na
tuurlijke vader niet erkend werd, en dat trok
hem blijkbaar aan. 't Was of hij door een
praatje met Klaas dichter bij zijn zoon kwam
te staan.
Klaas meende in de belangstelling van de
boer een kansje te zien en hij vertelde, dat hij
in het voorjaar wilde gaan trouwen, maar nog
steeds geen boer naar zijn zin had kunnen vin
den; misschien dat Drinkwaard hem kon gebrui
ken; op los werk trouwen was hem te riskant.
Maar Drinkwaard had vast personeel genoeg
en teleurgesteld sprak Klaas diezelfde Zater
dagavond met zijn meisje over uitstel van hun
huwelijk.
Drinkwaard was echter na de vraag gaan pie
keren; zijn eigen jongen had in dezelfde positie
kunnen verkeren. Klaas kende ook zijn vader
niet, Lommerlust kwam met Mei vrij...
Zo sponnen de gedachten van de boer verder
en ten slotte kwam hij tot een idee, waarvan
hij eerst zelf terug schrok. Door een praatje
met Paul wist hij er een ogenblik van los te
komen, maar telkens betrapte hij er zich op,
dat hij de naam van Klaas verbond met Lom
merlust, waarbij hij een kinderachtig gevoel had
alsof zijn eigen zoon achter de deur in spanning
zijn besluit stond af te wachten.
„Je wordt oud, Jan", mompelde hij tot zich
zelf, maar hiermee was hij niet klaar. In bed
bedacht hij, wat een opschudding het zou ge
ven als hij een arbeider boer maakte, geen zet-
boer, maar pachter. Bovendien ontdekte hij een
speculatief element in het geval; misschien zou
het tegenvallen, maar een mens met te veel
voorspoed verlangt wel eens naar een strop, al
durft hij zo iets niet zeggen.
's Maandags zocht hij Klaas op, die achter
in de polder een schouw modder loste.
Dadelijk stak hij van wal en zei: „Ik heb je
Zaterdag gezegd, dat ik geen vast personeel
gebruiken kon en dat is waar, maar zóu je geen
zin hebben om zelf boer te worden?"
0.30 Morgendienst KRÖ-'
en 11.45 Kamerkoor 12.00 Angelt
(12.30—12.33 Land-
igen 12 33—12,40 Voor
ïewijzer 1.00 Nieuws lL, ^=..6
i piano 1.55 Gram. NCRV; 2 00 Omroep-
irdlgheder
icht 10.00 Kamermuziek 10 45
j f11.15—12.00
arbeiders1.00 *Nie
1.20 Amusemer
1.10 Mededel
155 Sport 2.00" Dansmuziek 2 30 Grar
f -o Sport 5.00 Voor de kinderen
6.16 Sport 6.20 Gev. muziek 7 00
7.30 Recital 8.10 „Nature
6.00 Ni<
Gev. p
Recording" 8
I Twintig vragen 9,00 Nieuw.
12.00 Dansmuziek 12.45 Orkestconcert 145
Voor de kinderen 2.00 Gram. 2.25 Voordracht
3,10_ Gev. muziek 4.16 Mrs Dale's
4.45 Militair orkest 5.30
6.45 Hoorspel
dagboek 4.30 Gra
Orgelspel 6.00 Orkest
:n Journaal 7.25 Sport 7.30 Ver-
12.00 Orkestconcert
2.15 Lichte muziek
scital 5.00 Nieuw
7.00 Ni<
zoekprogramma 8.00 Gev
9.00 Hoorspel 9.
dausmuziek
muziek 11,50-12.00 Niet
NWDR. 309 i
1.10 Orkestcon
Filmmuziek 4.25 Pianóre
Gram. 7.00 Nieuws- 8.00 Hoorspel 9 05 Dar.—
muze4k 9.4T Nieuws 10.10 Lichte muziek 14 15
Kamermuziek 12.00 Nieuws 12.25—1.00 Lich-
Frankrljk. Nat. Progr. 347 m. 12.30 Opera
muziek,, 1.00 Nieuws 1.20 Operamuziek 2.25
Hoorspel 4.50 Viool en piano 5.10 Orgel-
recital 6.30 Amerikaanse uitzending 7.01 Bal
letmuziek 7.58 Gram. 8.02 Orkestconcert 10 30
Cello en piano 11.00 Gram. 14.45—12.00 Nieuws
Brussel. 324 m. 14.45 Gram. 12 34 Koorzang
1.00 Nieuws 1.15 Orgelrecital 2 00 Engelse les
2,15 Gram. 2.30 Franse les 2 45 Gram 3 00
Orkestmuziek 4.00 Operamuzdek 5.00 Nieuws
5.10 Gram. 5,15 Voor de kinderen 6.15 Koor-
6.30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40
a. 8.10 Klankbeeld 8.40 Verzoekprogram-
J.25 Gram. 10.00 Nieuws 10.15 Orkestcon
cert 10.35 Gev. muziek 10.55—11.00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Lichte muziek 100
Nieuws 1.16 Gram. 4.05 Lichte muziek 5.00
Nieuws 5.15 Gram. 6.00 Voor de soldaten 6 30
Gram. 7.30 Nieuws 8.00 Hoorspelen ÏO'OO
Nieuws 10.25 Lichte muziek 10.55 Nieuws.
Engeland. BBC European Service. Uitzen-
ffiP
Magische figuur
Horizontaal en verticaal dezelfde woor
den invullen.
Bleu, 2. moed, lef, 3. gevangenis,
4. hoofdmatras gewaad, 5, deel
etmaal.
Oplossing vorige puzzle
BA BY, ba ker, be ker,
SIT TER.
het
