Het grote misverstand
KERK In SCHOOL
Regering aarzelt met subsidie
voor Protestants sanatorium
Zwitsalettei
De stem
van 't bloed
Puzzle
2
DINSDAG 27 JULI 1954
TTET IS WELLICHT DIENSTIG, dat wy in verband met een hardnekkig
J A misverstand, dat vooral in de P.v.d.A.-kringen opgeld doet en dat
dezer dagen ook bij het N.V.V. een rol heeft gespeeld, iets zeggen over de
ontwikkeling in de bezettingstijd.
Steeds weer beroept men zich er van P.v.d.A.-zijde op, dat de vorming
dezer party resultaat was van de eenheid van ons volk in de bezettings
tijd. Ook het N.V.V. blijkt van die misvatting te zijn bevangen geweest.
Wij menen ook iets van het verzet te weten. Telkens weer, als wij
deze mening horen verkondigen, vragen wij ons af: hoe komen ze daar
toch aan?
Wy kunnen daar twee verklaringen voor geven.
A LLEREERST was daar de Nederlandse Unie. Het bekende driemanschap
heeft die in Juni 1940 gesticht, als uiting van de eenheid van het
Nederlandse volk. De Unie bedoelde, de verhouding tot de Duitsers te
bepalen. Erg gelukkig is ze daarin niet geweest. Zij verwierf aanvankelijk
de toestemming der Duitsers, omdat de leiding de schijn wekte, de be
zetters wel wat tegemoet te willen komen. Duizenden traden toe. Maar
de bedoeling van de meesten hunner was: geen toenadering tot de Duitse
bezetters. Van R.K. zijde stond men in het algemeen welwillend tegen
over de Unie. Eveneens van socialistische en liberale zijde. Uit het Chris
telijke kamp is echter van meet af tegen deze Unie gewaarschuwd. De
juistheid van die waarschuwing is later duidelijk aan de dag getreden.
Dan was daar St Michielsgestel. Daar waren de gijzelaars bijeen. Een
aantal hunner heeft in die geest van eenheid gesproken. Onder hen waren
mannen als Sctiermerhorn, wie een constructie als na de oorlog de Partij
van de Arbeid voor ogen stond. Maar er waren anderen, die daar heel
anders over dachten.
"PPTIL DIT NU voor de eenheid van ons volk, die dan in het verzet ge-
boren zou zyn, iets zeggen?
Allereerst dan dit, dat men de Unie moeilijk als een verzetsorganisatie
kan zien. En evenmin kan men het kamp St Michielsgestel zien als een
centrum van het ondergrondse verzet. Hoeveel respect wij ook voor de
Gestelse gijzelaars hebben en hoe wij met hen hebben meegeleefd in het
offer, dat zij en hun gezinnen brachten de tragiek van de gijzelaars was
juist, dat zij uit het leven waren weggehaald. Ook uit het actieve ver
zet, waarin sommigen in de aanvang een rol hadden gespeeld en dat hun
gevangenneming dan ook als een slag heeft gevoeld.
Maar het feit is, dat anderen hun plaatsen moesten innemen. Dat
waren meest eenvoudige mannen, die voor de oorlog op de achtergrond
stonden, die na de oorlog voor het grootste deel ook weer zijn terugge
treden, maar die met hun verzetswerk als enig doel hadden: verzet tegen
de indringers. Elke gedachte aan een omvorming van de Nederlandse
politieke constellatie was hun vreemd. Daarom stonden zij ook naast elke
Nederlander, die hetzelfde wilde als zy. Dat was de eenheid van het ver
zet. Maar verder bleven deze mensen zichzelf.
TY^IJ HADDEN het voorrecht, in die echte verzetskringen te verkeren.
Wij hebben er menig gesprek meegemaakt. Daarbij werd de politiek
niet vermeden. Daarbij bleek, dat de één A.R., de ander C.H., e*en derde
R.K., een vierde socialist, een vijfde communist was, een zesde over deze
dingen nog niet had nagedacht, omdat hy nog in zijn jeugd was.
Maar hoeveel van die gesprekken wy ons ook herinneren er
was er geen by, dat eindigde in de conclusie: na de oorlog zullen wij in
elk geval geen Christelijke partijen meer hebben en zo mogelijk alleen
zoiets als een P.v.d.A. en op vakbewegingsgebied geen Christelijke vak
beweging, maar alleen een N.V.V. Daar was geen gedachte van!
Keek men rond, dan vond men inderdaad mensen uit alle politieke
partijen in het verzet, doch waren er slechts weinig partijen, die zich on
dergronds werkelijk handhaafden.
Eén dier weinige was de A.R. partij. Reeds in Mei 1940 bereidde dr
Colijn haar voor op een ondergronds verzet. Toen hij korte tijd daarna
zijn zogenaamde 12 apostelen aanzocht, kregen zij nadrukkelijk de op
dracht, om, als de partij door de Duitsers verboden zou worden, de con
tacten levendig te houden. Maar zij moesten zich niet alleen bepalen
tot de A.R. Als zij de gelegenheid kregen, een breder kring te bereiken,
om die te scholen in de geest van het verzet, moesten, zij die gelegenheid
niet voorbij laten gaan.
^IJ HEBBEN DAT GEDAAN. En zij hebben ook bredere kringen be-
reikt. Ons staat voor ogen een kring, die vrij regelmatig in het huis
van een C.H. Eerste Kamerlid bijeen kwam, waar representanten uit ver
schillende andere politieke partyen uit die plaats toe behoorden. In die
kringen is nooit, als zy daar de verzetstoelichting van de „apostel" aan
hoorden en er met elkaar over spraken, een woord gevallen over: geen
Christelijke politieke partyen meer en alleen zoiets als een P.v.d.A.
Integendeel.
De A.R. spreker probeerde ook niet, zieltjes voor een herleefde A.R.
partij te winnen. Wat er wél geboren werd? Meer begrip voor elkaar.
De gedachte, dat A.R. en C.H. niet meer gescheiden zouden optrekken,
vond wel ingang. Verder zou men echter elkaar na de oorlog beter ver
staan en waarderen.
Voor de vakbeweging gold hetzelfde, daar juist het C.N.V. onder
gronds actief voortleefde.
ALS WLJ deze dingen weer voor onze geest roepen, dan hebben wij ook
teleurstelling over de na-bezettingstijd. Maar een teleurstelling, die
van heel andere aard is, dan die van de P.v.d.A. en het N.V.V. Een teleur
stelling over het feit, dat het niet gelukt is, A.R. en C.H. in één grote poli
tieke party bijeen te brengen.
Maar een veel groter teleurstelling over het feit, dat juist de gedachte
van Christelijke partijvorming na de oorlog veel sterker tegenstand on
dervond dan vóór die tyd.
Waarom? Wij hebben het nooit begrepen. Het was in elk geval vol
komen in strijd met de geest van het verzet, dat in L.O.-L.K.P. en in menig
andere verzetsgroep juist uit het A.R.-verzet krachtige stimulansen had
ontvangen. Het was in strijd met de gedachte aan een Christelijk Neder
land, welke velen had aangegord om de onverbiddelijke stryd tegen het
heidens nationaal-socialisme te voeren.
Er is meer over deze dingen te zeggen. Daarover een volgend maal.
De Nederlandse nationaliteit
Belangrijke uitspraak
van Hoge Raad
Dezer dagen heeft de Hoge Raad een
belangrijke beslissing gegeven omtrent het
•taatsburgerschap van een ln Indonesië
geboren persoon, die het Indonesische
•taatsburgerschap had verworpen
•praak maakte op de Nederlandse natio
naliteit. Naar wij leizen in de Ned. Juris
prudentie hadden burgemeester en wet
houders van 's-Gravenhage geweigerd
hem op het kiesregister te plaatsen,
dat hij volgens artikel 55 van de Indische
•taatsregeling Inheems onderdaan nlet-
Nederlander zou zijn en dus volgens arti
kel 4 der toeecheidingsovereenkomst In
donesiër zou zijn geworden. De Haagse
kantonrechter besliste echter, dat hij op
het register kon worden geplaatst. Vol
gens het oordeel van de rechter was niet
aan te nemen, dat er voor artikel 55 I.S.
niet zou zijn te onderscheiden tussen de
werkelijke, autochthone Inheemse bevol
king en hen, die geheel tot de Europese
samenleving behoorden, zoals met de be
trokkene het geval was. Temeer omdat
het genoemde artikel 4 der toescheldings-
overeenkomst uitdrukkelijk spreekt van
..orang orang jong asli", de zeer echte,
zeer oorspronkelijke en zeer autochthone
bevolking. De betrokkene behoorde
dus volgens de rechter tot de uit
heemse onderdanen niet Nederlander en
mocht dus voor het Nederlanderschap op
teren. De Hoge Raad heeft thans in het
belang der wet het vonnis vernietigd, zo
dat de betrokkene weliswaar op de kie
zerslijst gehandhaafd blijft, doch de uit
spraak van de kantonrechter wordt ge
wraakt. De H. R. overwoog, dat artikel
55 I.S. en dergelijk door de kantonrechter
gemaakt onderscheid niet kent. De op- schept een rechtsonzekerheid, die be
vatting van de kantonrechter is in strijd zwaarTjk in de bedoeling van de wetgevei
met de geschiedenis van het artikel en kan hebben gelegen, aldus de H.R.
Deputaten Diaconie en
Overheid benoemd
Het moderamen van de jongste Gene
rale Synode der Geref. Kerken (Utrecht
1954) heeft ingevolge de door de synode
vraagstuk der verhouding Diaconie
Overheid de heren prof. dr K. Dijk (sa-
menroeper), ds J. G. Adema van Delfs-
haven, mr G. H- A. Grosheide te Amster
dam, mr A. W. Haan te Leeuwarden, R.
Kakes te Zaandam, mr J. W. Noteboom te
Voorburg en B. Roolvink te Hilversum.
Voorts zijn als secundi benoemd prof. dr
A. M. Donner te Amsterdam, L. Mulder
te Pesse, prof. dr A. D. R. Pplman te
Kampen en J- de Vries te Amsterdam.
Koptische patriarch weer
in vrijheid gesteld
De vijftig Koptische „rebellen" die
zich na de ontvoering van de 85-Jarige
patriarch Anba Yussab in diens pale:s
te Cairo hadden verschanst, hebben zica
aan Je politie overgegeven. De politie
had de toevoer van water en eiectrici-
teit afgesneden. De „rebellen" hielden
drie bisschoppen vast en daarom wenste
de politie het paleis niet te bestormer.
De politie beschouwt de „opstand" hjs
een protest tegen de hierarchistische in
deling in kerk zelf en bemoeit ztch
slechts met datgene wat de openbare
orde zou kunnen verstoren.
Men had de patriach geawocgen. at>-
dicatiedocumenten te ondertekenen ten
behoeve van aartsbisschop Abna Moe
tra n van Minua.
De patriarch was naar het oude ge
deelte van Cairo overgebracht. Nader
hand gaf men hem echter zijn bewe
gingsvrijheid terug.
IN VOGELVLUCHT
B. en W. van Groningen stellen de
raad voor een bijdrage te verlenen van
f 2500 en een renteloos voorschot van
f 7500 voor het internaat Prinses Marijke
van het Herv. schoolfonds voor schippers
kinderen, inplaats van de gevraagde
f 19.800. B. en W. motiveren deze ver
laging, omdat het internaat uitgaat van
Herv. leerstellingen, zodat het onderwijs
in andere levensbeschouwelijke richtingen
niet tot zijn recht komt.
Het blad van de Amerikaanse pres
byteriaanse kerk heeft gewaarschuwd
tegen de in veel Amerikaanse kranten
voorkomende Bijbelse beeldromans, om
dat in de bij voorkeur gekozen verhalen
het geweld een te grote plaats inneemt en
zij maar al te vaak uit het Bijbels ver
band zijn losgemaakt, zodat de geestelijke
waarde ongeveer nihil Is.
In de prov. wetenschappelijke bi
bliotheek te Hasselt (België) wordt tot
25 Augustus een uitgebreide tentoonstel
ling gehouden van Middelnederlandse
handschriften uit Belgisch- en Neder
lands-Limburg, waarvoor o.a. ook de
Koninklijke Bibliotheek in Den Haag
en de rijksuniversiteitsbibliotheek te
Lelden diverse kostbare manuscripten
afstonden.
De Amerikaanse Senaat heeft het
Huis van Afgevaardigden een wetsont
werp doorgegeven om president Eisen
hower te machtigen de eerste Zondag
van iedere maand te bestemmen tot bid
dag voor de onderdrukte volkeren ach
ter het IJzeren Gordijn.
De Arnhemse raad besloot de op
richting en instandhouding van een
Prot. Chr. Technische Dagschool voor
noodzakelijk. Ie. verklaren.
De bekende R.K. hoogleraar in de
vaderlandse en algemene geschiedenis,
prof. dr L. J. Rogier te Nijmegen, werd
dezer dagen 60 jaar.
Proi. Chao in China
gearresteerd?
communisten. Eén van hen is prof.
T. C. Chao van de vroegere zendings-
universiteit Yen Chifag.
Prof. Chao was vroeger een oer pre
sidenten van de Wereldraad van Kerken,
trok zich uit deze functie terug toen deze
raad de Noordkoreaanse aanval had ver
oordeeld, doch werd in 1952 door de
communisten afgezet als hoogleraar. Hu
kreeg toen huisarrest
Met hem zouden thans zyn gearres
teerd de algemene secretaris van het
Chinese C.J.M.V., Tu Yu-chmg, en ce
algemene secretaresse van d<» Chinese
C.J.V.FTeng Yu-chi.
Mej. Teng was pas kort geleden van
een reis door Europa in China terugge
keerd en had in de communistische pers
van dat land een artikel gepubliceerd,
waarin zij schreef dat de christenen vol
ledige godsdienstvrijheid genoten in
•rood China.
Inmiddels is de Londense Anglikaanse
kapelaan dr Marcus James teruggekeerd
van een reis van één maand door Noord-
China. Hij verklaarde ook al, dat ie
China volledige godsdienstvrijheid
heerst „De Christelijke Kerk in China
is niet dood. maar leeft', 2eide hij.
„Jeugd en Evangelie"
bestaat 10 jaar
In een bijeenkomst in de LutnerkapeJ
aan de Gerrit van der Veenstraat te
Amsterdam zal op 9 October a.s. het
feit worden herdacht, dat tien jaar ge
leden begonnen werd met de arbeid van
de werkgemeenschap „Jeugd en Evan
gelie", die beoogt „het getuigenis geven
van Jezus Christus in zo ruim mogelijke
kring".
Ais sprekers op deze samenkomst zul
len onder meer optreden de adviseur
van J. en E. prof. dr J. H. Bavmck, ae
oud-presidente mej. C. C. Ie Clercq, het
lid van het bestuur van de landelijke
werkgemeenschap de heer Anton B.
Lam, alsmede enkele leden en oud-leden
De werkgroepen in Amsterdam zullen
alle deelnemers aan deze herdenkings
bijeenkomst een ontvangst bereiden Ij
het Union Sterhuis aan het J. W. Brou
wersplein.
Het Fries Instituut aan de Gronin
ger universiteit heeft thans alle be
staande rechtsgeschriften in het oud-
Fries compleet in microfilm of foto-
copie.
TOEZEGGING INGETROKKEN
„Dan gaan we zonder steun zelf bouwen"
zegt interkerkelijke stichting
REEDS jarenlang tracht een inter
kerkelijke stichting te komen
tot de bouw van een protestants
t.b.c.-sanatorium in het Zuiden, zo
als men weet. Sedert de stichting be
sloot, toch te bouwen, al stelt de re
gering zich niet garant, meende zij
nu ook de sluier te mogen oplichten
over het „brandende probleem" van
de geringe publiciteit over deze zaak.
In Sanatorlumnieuws schrijft de
zitter, ds P. van Til uit Middelburg, dat
men al jaren in overleg was met de
regeringsinstanties. Dit overleg mocht
niet worden vertroebeld doordat
zijn belangen ging verdedigen voi
publieke tribune.
Vele inrichtingen hebben de gebrui
kelijke weg gevolgd, n.l. met behulp
van de garantie der regering voor hel
niet-rendabele deel een sanatorium bou
wen. Zij hebben hun voordeel er ruim
schoots van getrokken, meent ds Van Til,
zo b.v. de op 29 Juni J.I. geopende
r.k. inrichting De Klokkenberg te Breda,
die voor 10 millioen heeft gebouwd en
alle begeerde voordelen genoot
Ds van Til vervolgt: „Intussen zijn wij
nnu drie jaar bezig geweest met aan de
poort te liggen, zonder tot het gewenste
doel te komen.
Wel is er hard gewerkt, hoe vreemd u
dit ook in de oren moge klinken. Wij zijn
verbazend bezig gemouden. Wij moesten
een tijdrovende enquête uitvoeren,
uit zou blijken, dat er inderdaad patiën
ten van Prot. Chr. huize, welke
Confetti, bloemen en gejuich voor
heldin van Dien Bien Phoe
geneviève de Galard. de
heldin van Dien Bien
Phoe, is gistermiddag voor
haar officiële bezoek aan
de Ver. Staten in New
York aangekomen. Zoals
gemeld, werd de moedige
verpleegster door de Ame
rikaanse regering tot dit
bezoek uitgenodigd.
Geneviève werd op het
vliegveld o.m. verwelkomd
door de Franse gezant.
Na haar aankomst gaf
Geneviève een persconfe
rentie en vertrok vervol
gens in een auto, geëscor
teerd door twaalf politie
agenten op motoren, voor
een rit door New York.
Bij haar aankomst,
waarby haar rode en witte
rozen werden aangeboden,
zei zy:
„Ik verdien deze eer
niet, want ik heb alleen
mijn plicht gedaan."
In New York wachtte
haar een grootse verwel
koming. Op Broadway
werd Geneviève luide toe
gejuicht en zy onderging
lachend de traditionele
eretocht onder een regen
van confetti en serpen
tines. Na een receptie in
het stadhuis volgde een
autorit over de Fifth
Avenue, die voor die gele
genheid was afgezet. De
politie legde het straat
verkeer in verband met
die rit om.
Aok zullen, de Ameri-
kaanse verpleegsters
organisaties haar huldigen.
Daarna volgden een recep
tie en een diner ln het
Franse consulaat.
Geneviève de Galard-
Terraube is, naar men
aanneemt, de eerste vrouw
die bij „act of Congress" is
uitgenodigd voor een
zoek aan de Ver. Staten.
In 1824 liet de Amerikaan
se regering de markies De
Lafayette per schip c
komen. Die eer viel in
1851 te beurt aan de Hon
gaarse patriot Kossuth.
Hedenmorgen zou Gene
viève naar Washington
vertrekken, waar zy door
Eisenhower op het Witte
Huis zal worden ontvan
gen. Daarna verschijnt zy
ln het Congres.
Na Washington reist zy
nog naar Cleveland, Chi
cago, Ohama en San Fran-
sanatorium ln aanmerking zouden komen,
aanwezig zyn. Wij deden dit en con
cludeerden, dat zeker een sanatorium
van 150175 bedden volledig verant
woord zou zyn.
Het resultaat was, dat per 8 Juni 1953
door de toenmalige staatssecretaris ge
zegd werd, dat hij een sanatorium van 100
bedden zou kunnen toestaan, mits wij
aantoonden, dat zulk een sanatorium me
disch verantwoord opgezet kon worden
en economisch exploitabel zou zijn, wat
hy intussen betwijfelde.
Deze harde noot werd gekraakt. Op 28
November 1953 is een rapport hierover
de regering aangeboden. Het was natuur-
een geweldig karwei dit alles klaar
te krijgen. Wij hebben daarbij allerlei
mogelijkheden overwogen en het tenslot
te gevonden in een samenwerking met het
Diaconessenhuis te Breda voor het chi
rurgisch onderdeel.
t onze verbazing moesten wy echter
daarna vernemen, dat de regering zich
eens opnieuw er op wil bezinnen of
haar toezegging van 6 Juni 1953 nog
wel gestand zal doen.
Ik vertrouw, dat u inziet, dat het ver
troebelend had kunnen werken als wy
al deze besprekingen tijdens de onderhan
delingen hadden gepubliceerd. Wij heb
ben zelfs in begin 1953 de kwitanties niet
uitgezonden, zolang de regering geen toe-
:egging deed. maar na 6 Juni 1953 zyn ze
ln zee gegaan, omdat wy vertrouwden,
dat de regering haar steun zou bieden.
Nü zij echter haar toezegging van 6
Juni 1953 weer discutabel stelt en nalaat
een „ja" of „nee" te geven, hebben
wij besloten uit de mistbank naar voren
te komen en u aan te kondigen, dat wij.
rekenend od de medewerking van het
Zuiden, zullen gaan bouwen op eigen
kracht. Mocht intussen de regering einde
lijk uit de raadskamer treden met het be
sluit ons te helpen, dan zal dit natuurlijk
dankbaar aanvaard worden."
Kerkdiensten in Parijs
De diensten der verenigde Hervormd-
Geref. Kerk te Parijs worden elke Zon
dag gehouden. Op de lè, 3e en 5e Zondag
de maand om 3 uur in de Temple de
Bercy. 5 Rue de la Lancette Parijs 12e
(métro Daumesnil) en op de 2e en 4e
Zondag om half vier in de Temple de
Charenton, 12 rue Guérin, Charenton (m.
Charenton Ecoles).
Scriba: W. A- Brenning. 118, Avenue du
Genéral Leclerc. Soisy-sous-Montmoren-
cy (S. et O.).
Predikbeurten: 1 Aug- ds J. de Jong,
Ned- Herv pred. te Hoogmade; 8 Aug ds
J. C. J. Kuiper. Geref. pred. in Den Haag:
15 Aug. ds H. Heule, Geref. pred. te De
venter; 22 Aug. ds H. J. v. Heerden, Ned.
Herv. pred. te Scheveningen; 29 Aug- ds
G Toornvliet. Geref pred te Leiden.
Ruighaver, Vierpolders (le ged.).
Ook in Italië vrouw
in de ambten?
La Luce over bijzondere te
vervullen voorwaarden
Het besluit van de Hervormde Synode
om de toelating van de vrouw tot de
kerkelyke ambten aan het oordeel der
classicale vergaderingen voor te leggen,
wordt op het ogeriblik in de kerkelijke
pers besproken, hoewel minder druk,
dan men na een dergelyk ingrypend be
sluit zou verwacht hebben.
In dit verband is het interessant te
lezen, wat het blad der Italiaanse pro
testanten La Luce over dit onderwerp te
zeggen heeft. Daarby diene vooraf de
overweging, dat de vrouw in Italië niet
dat aanzien heeft, als zy in andere West-
europese landen geniet. In Italië heerst
de man. de vrouw is er slechts pronk
stuk, aanhangsel: mocht zij er eigen
meningen op na houden, dan wordt het
niet op prys gesteld, als zy deze uit.
Na een lange verhandeling, dat de
vrouwen voor God wel de gelyken zijn
van de man, waaraan men niet mag vast
knopen, dat zy zonder meer de plaats
van de man kunnen innemen, eindigt
het artikel in La Luce met vyf punten:
1. Ook in de vrouw kunnen de nodige
gaven aanwezig zijn om een kerkelijk
ambt te vervullen. 2. Het predikantschap
vraagt volledige toewijdiri?, hetgeen voor
de vrouw zou inhouden, dat zy zou af
zien van het hurwelyk. 3. Alleen als de
kerk vasthoudt aan het beginsel, dat de
vrouw het pastoraat mag beoefenen,
wanneer zij volkomen hetzelfde „rende
ment" geeft op alle gebied, alleen dan
kan de kerk er 3an denken, het pastoraat
aan de vrouw te verlenen. 4. Meent de
kerk echter, dat het toelaten van de
vrouw tot het pastoraat, (hoewel op zich
zelf wettelyk juist) onoverkomeHjke be
zwaren mee zou brengen, door oppositie
van de leden, of door de mentaliteit van
de bevolking van een gebied, waarin de
kerk werkt, of door de eigen geaardheid
van het vrouwelyk geslacht o.i.d. dan zou
de kerk er goed aan doen, de vrouw het
pastoraat te onthouden. Het zou het
kerkewerk niet ten goede komen. 5. De
kerk moet in ieder geval wel de vormen
bestuderen voor diensten, eventueel ook
gedeeltelijk, die passend schynen voor
de speciale gaven van de vrouw en die
zonder bezwaar kunnen worden toe
gepast op de huidige omstandigheden en
zoeken de kostbare krachten, die de
Heer zo grotelyks, ook aan de vrouw
heeft geschonken, te gebruiken.
Ds H. Ewoldt (74) te Zeist
overleden
Gisteren is, in de ouderdom van 74 jaar,
t Huize Vredesteijn te Zeist overleden
ds H. Ewoldt. emeritus predikant der Ned.
Herv. Kerk- De begrafenis zal Donderdag
om 12 uur in Bergambacht geschieden-
Ds Ewoldt werd in 1913 candidaat en
deed op 26 April 1914 zUn intrede in
Aalburg. In 1918 vertrok hij naar Game
ren. in 1921 naar Zuid-Beijerland, in 1924
naar Raamsdonk en in 1931 naar Berg
ambacht. Hier mocht hij arbeiden tot
zyn emeritaat in October 1949. Daarna is
hy nog enige tyd hulpprediker geweest
m Heesbeen.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Oosterlittena, L Kop*
pert, cand te 's-Gravenzande.
Benoemd: tot vicaris te Diemcn,
dr W L Ietswaart te Amsterdam.
Toegelaten: tot de Evangellebe.
diening, C Bregman te Pijnacker.
Bedankt: voor Oldebroek G Boer
te Gouda.
Geref. Kerken
Beroepen: te Munnekeburen, cand
A v d Ende te Wateringen; te Poortu*
gaal P A Kouwenhoven te Schildwolde;
te Valkenburg (ZH), cand H van Leeu.
wen te Den Helder.
Bedankt: voor Lioessens, E 0e«-
rends te Zuidhorn; voor Zwartebroek K
Ubels te Vollenhove.
Aangenomen: naar Bunschoten-
Spakenburg, K Meima te Enumatil, die
bedankte voor Idskenshulzen.
Geref. Kerken Art 31
Beroepen: te Kantens en te Onnen,
G Lievaart cand te Scheveningen.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal: te Driebergen, B Byieveld
te Noordeloos en J Keuning te Baren*
Beroepen: te Wormerveer,
Ribbera te Ulrum; te Hillegom, cand A
H Schippers te Baarn.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Utrecht, H Ligten*
berg te Rotterdam-West.
Ned. Prot. Bond
Beroepen en aangenomen
Harderwyk, cand N C A Pols te Leiden.
Kerkelijk 's-Grarvenzande
goed bedacht
Kerkelijk 's-Gravenzande werd dezer
dagen goed bedacht. De Hervormde dia
conie ontving een legaat van f 1000
hetzelfde bedrag ontvingen de Geref.
en de Chr. Geref- kerk ter plaatse. De
Hervormdfe gemeente van Alphen aan den
Rijn ontving een legaat van f 1000 voc
het rusthuis.
Tsjechische bisschop tot
25 jaar veroordeeld
De vroegere R.K bisschop van Lito-
merice, Stepan Trochta, is wegens spion-
nage ten behoeve van het Vaticaan door
het hooggerechtshof van het communis
tische Tsjechoslowakije tot 25 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld.
Volgens het officiële Oost-Duitse pers
bureau A D N hebben met de bisschop
nog drie andere priesters terechtgestaai
die gevangenisstraffen van zeven tot 20
jaar kregen.
R Bakker, Am
sterdam.
AMSTERDAM. 26 Juli. Geslaagd
MO A Engels: J Kar
IO acte MA: mej E A Binkhorst,"Den Haag,
ïej M V Hamers, Amsterdam, J J Bareman,
imsterdam, C Blok, Den Haag, J Breeman,
7.13 Grai..
Huisv. 9.00 Gym
9.35 Waterst). VPRO; lO.w
thuis", caus. 10.05 Morgenwijd!!
i 8.1« Gram
v 9.10
„Boeken r
15 Morgei
11.00 Gra
VARA; 10.20 V. d.
Metropole orkest 12.30 Land- en tuinb meded
12.33 v h Platteland 12.38 Gram 1 30 Nieuw:
1.15 Tentoonstellingsagenda 1.18 Dansmuziek
Gram 2.00 Medische kron 2.10 Gram
315 V
5]30 Pia
en de Wereld; Nederlam
internatio-
'erklng 6.00 Niem
France 6,30 RVU;
in Groot-Syrië" VARA; 7.00 Gram 7 20 A
V. d. Jeugd VARA; 8.00 Nieu
iz. 8.55 Tour
Inder". hoorspel
VPRO: 7.:
8.05 Pol.
France 9.05 ,,De Pop
nieuws ln Esperanto. 11.20—12.00 Gram.
Hilversum n 298 m. NCRV; 7 00 Nieu-
7.10 Gram 7.15 Gym 7.30 Gram 7.33 Gewijde
muziek 7 45 Een woord v d dag 8,00 Ni<
en weerber 8.15 Gram 8.30 „Tot Uw die
8.35 Gram 9.00 v d Zieken 9.30 v d Hulsvrouw
9.35 Gram 10.30 Morgendienst Hl.00 Gri
(Advertentie)
Bestrijd UW PIJNEN met:
Uitsluitend bij Apothekers en
Ds De Bres 7 Augustus
naar Nieuw-Zeeland
Op 7 Augustus vertrekt ds P. H. de
Bres, Hervormd predikant te Eindhoven,
als geesteiyk verzorger voor Protestan
ten met het m.s. Waterman naar Nieuw-
Zeeland. Ds De Bres heeft, zoals men
weet. ten behoeve van de Ned. Hervorm
de emigranten een beroep aangenomen
naar de Presbyterian Church in Nieuw-
Zeeland en zal dus met zUn gezin in dat
land biyven.
Ds H. Maassen. predikant van de Re
formed Church in Chatham (Ontario.
Canada), die tUdelyk in ons land ver-
biyft. gaat op 12 Augustus, als geesteiyk
verzorger voor Protestanten naar Cana
da terug met het m s. Groote Beer.
39.
„En wie heb je nog meer gezien, zus?" klonk
de volgende vraag.
„Dirk Brem."
Bij het horen van deze naam werd de rijks
veldwachter opmerkzaam. Dirk Brem was een
raar heer, hoewel hij nooit van diefstal beschul
digd was. Geen paal had hij ooit meegenomen en
dat deed een boer nogal gemakkelijk; maar je
kon nooit weten, hoe een koe een haas vangt.
Met zijn collega pleegde hij overleg en ze beslo
ten Brem aan de tand te voelen.
Ondertussen kreeg Drinkwaard een eigenaar
dige inval. Nog steeds zat het hem dwars, dat de
naam van Paul was genoemd in verband met
de diefstal. De jongen begon juist de oude geschie
denis te boven te komen. Door één onvoor
zichtig woord kon de oude wond weer open gaan.
„Ik geef vijfhonderd gulden aan ieder, die de
dief aanwijst en ik verdubbel dit bedrag als de
dader van de inbraak bij Jan Prins tegelijk ge
snapt wordt," zei hij tot de verraste agenten.
„Meen je dat?" vroeg de rijksveldwachter
„Alles wat ik zeg meen ik en als jij het geld
voor de securigheid bewaren wilt, kom je mor
gen maar even bij me aan."
Enigszins geprikkeld antwoordde de politieman:
..Niet nodig, als je morgen bij de burgemeester
aanloopt, kan je zelf de zaak in orde brengen."
„Dat zal je gebeuren," zei Drinkwaard beslist.
Verder had hij niets meer te doen, en nam
afscheid van de zieke met de woorden: „Nou be
terschap hoor, maak je maar niet te druk; het
blijft zoals wij afgesproken hebben."
Op de terugweg ontmoette hij Jan Prins.
„Nog laat op pad!" riep hij hem toe.
„Vergadering van het schoolbestuur," ver
klaarde Prins. „Weet jij wat er bij Jaantje Hoek
is gebeurd?"
„Ik kom er juist vandaan,
de Drinkwaard.
Terwijl hij Prins vertelde van de diefstal lie
pen ze samen in de richting van Weltevreden.
Onder het licht van de buitenlamp bleven ze
staan.
„Het zal voor haar een hele toer zijn, om de
rente opnieuw bij elkaar te krijgen," zei Prins,
terwijl hij Drinkwaard scherp aanzag.
„Dat zal wel meevallen," antwoordde Drink
waard nonchalant.
Maar Jan Prins was ook een boer, hij begreep
wat dit antwoord inhield en zei spontaan: „Jan
Drinkwaard, je bent al groter dan ik dacht. Ais
God nog een paar regenbuitjes geeft en daarna
wat zon, kom je waar je wezen moet."
Tegenover de politiemannen had Jaantje Hoek
niet kunnen zwijgen over haar geluk in betrek
king tot de rente en daar geen ambtseed de
agenten gebood de edele daad van Drinkwaard
geheim te houden, wist het gehele dorp na een
paar dagen, hoe de rijke boer had gehandeld.
Met zekere trots werd aan elke vreemdeling
het verhaal in geuren en kleuren verteld, waar-
door C. BAARDMAN
erg", anitwoord-
bij men dan eigenlijk wilde aantonen: „Kijk, zo
zijn wij nu, zuinig op de centen, maar als de
nood aan de man komt, weten we wat ons te
doen staat."
En dan kwam ook het streekblad voor de dag,
waarin de volgende bekendmaking stond te lezen:
500 GULDEN BELONING
Hij. die aanwijzingen geeft, welke leiden tot de
aanhouding van de dader der op 2 Januari ge
pleegde inbraak te Westwoud, ontvangt een be
loning van 500 gulden.
Dit bedrag wordt verdubbeld als de aanwijzin
gen tevens leiden tot de aanhouding van de dader
der in Juni van het vorige jaar gepleegde in
braak in de Prinsenhoeve
„Zo pakken wij de zaken aan", wilde men
laten uitkomen en ieder voor zich had een ge
voel alsof de beloning uit eigen zak betaald zou
worden.
De uitgeloofde beloning hielp echter evenmin
als het voortdurend onderzoek van de politie.
De dader bleef onvindbaar.
Dirk Brem had wel hier en daar gefluisterd:
Als de politie wist wat ik weet, maar een of
ficieel bij hem ingesteld onderzoek had geen en
kele aanwijzing gegeven.
Tegenover de politie verklaarde hij zijn uitla
ting aldus: „Och, ik bedoelde, dat jullie Paul
Kommers niet zo vrij zou laten lopen, als je
hem kende zoals ik hem ken."
Ook dit antwoord bleef niet onder stoelen en
banken en weer ging Paul achter de gesloten
vensterluiken over de tong.
De herstelde welvaart van het gezin Kommers
werd in verband gebracht met de beide inbra
ken en men rekende zelf na:
Het sanatorium heeft ze allicht vijfhonderd ge
kost, een operatie met alles wat er bijkomt een
paar honderd, de tongblaar zou al gauw duizend
hebben gevraagd. Verder twee koeien dood aan
miltvuur, een schot varkens moest opgeruimd...
en dan werd er door Kommers nog gekocht als
of geld geen waarde had... Jan Drinkwaard is
wel gek met die Paul, maar of die steeds voor
de ouwelui over de brug kwam, wilde er ook
maar niet zo in. Alles in aanmerking genomen
kon er wel eens een luchtje aan zijn.
Men ging wel niet zó ver, dat Paul als dief
of inbreker werd aangewezen, want dat was al
te erg, maar het verstand van een mens stond
nu eenmaal niet stil en al redenerend, kwam
men wel van het een in het ander. Het was en
bleef met die inbraken een vreemde geschiede
nis en met de koperij van Kommejs evenzo.
Voor de praatjes van Dirk Brem gaf men geen
cent. maar men kon toch nooit 'veten Paul had
als kleine jongen al rare streken gehad... Het
hele dorp wist bijvoorbeeld hoe hij zijn vader
te kijk had gezet, toen deze eens een koe wilde
opruimen, die hij graag kwijt was. De koop was
al beklonken, toen de veekoper nog vroeg of het
beest helemaal goed in orde was. Op het toe
stemmend antwoord van Kommers had die snot
aap van een jongen roet in het eten gegooid
door zijn eigenwijze opmerking: Ja maar vader,
de roodbruine laat toch de melk lopen. Het is
te begrijpen, hoe vlug de koopman de benen
had genomen. Welke goede boerenzoon doet nu
zulke dingen!
Van deze gesprekken wist Paul niets, maar
toch merkte hij iets van de sfeer, waarin hij
geplaatst werd.
12.10 Alt en pk
meded. 12 33 -
Nieuws 1.15 „Met Pit op pad" 1.20 Lichte
muziek 1.45 Gram 3.30 Kamermuziek
v d Jeugd 5.20 Gram 5.30 Orgelspel 6.00 Mil
caus 6.10 GTam 6.30 Spectrum van het Chr
organisatie- en verenigingsleven 6 45 Vocs
kwartet 7.00 Nieuws en weerber 7.10 Boe
bespr 7.25 Gram 7.30 Buitenl overz 7.50 Gra
8.00 Radiokrant 8.20 Omroeporkest en solist
Nieuws en SOS-bcr 11.15—12.00 C
Engeland. BBC Home Service. 330 m. 12.01
Sport 12.30 Voor de boeren 1 00 Nieuws l.li
Reportage 1.30 Dansorkest 1.55 Sport 2.00
Gram. 2.40 Sport 3.00 Hoorspel 4.00 Vespers
4,45 Causerie 5.00 Voor de kinderen 6.00
Nieuws 6.15 Sport 6.20 Intermezzo 6.30 Volks
dansen 7.00 Hoorspel 7.30 Sympho'nle orkest
en solist 9.00 Nieuws 9.15 Hoorspel 10.15
Gram. 10.25 Causerie 10 45 Parlement*
zicht 11.00—11.08 Nieuws.
Engeland. BBC. Light Progr. 1500 e
12.00 Dansmuziek 12.30 Orgelspel 12.45 Orkest-
4.15 Mrs Dal.
5.30 Gram. 6
7.00 Nieuws e
zoekprogramma 8.00 Close up 8.30
9,00 Gev. programma 10.00 Nieu-...
Reportage 10.20 Revue-orkest 11.05 Voor
dracht 1.1.20 Gev. muziek 11.50-12.00 Nieuws.
4.00 Dan:
ziek 7.00 Nieuws 7.15 Lichte n
Vetter aus Dingsda". operette 9.45 Nieuw.
10.10 Oude muziek 11 05 Clavecimbelrecltal
12.00 Nieuws 12.25— 1.0Ó Dansmuzeik.
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12 00 Gram.
1.00 Nieuws 1 20 Pianorecital 2.00 Nieuws
Amerikaanse uitzending 7.01 Gram. 8.02 Z
10.00 Pianorecital 10.15 Zanfe en plano 1
Gram. 11.45-12.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 11.45 Operamuziek 12.15
Strijkl
10.00 1
soldaten 7.00 Nieuws 7.40
^mSS4 051 Lichte 'muziek '5.00 Nieuws 5.:
ïram. S 30 Vioolrecifal 5.55 Gram. 6.00 Vof
10.45 Gram. 10.55 Nieuws.
Engeland. BBC. European Service. Uitzer
ding voor Nederland: 10.00—10.30 Nieuw.
Vrijbuiters radiodagboek (op 224 en 75 m.
Televisieprogramma NTS: 7 31 T V.-nieuw
en actualiteiten 8.00 PoUtiek debat 81
Nieuws van de Tour de France 8.45 „D
Gecroonde Leersse". spel.
Woordverandering
BABY
SIT TER
Door slechts driemaal één lettergreep
vervangen door een andere, zodat
steeds goed Ned. woorden ontstaan, kun-
wij bij de vierde verwisseling boven
staand resultaat bereiken.
Oplossing vorige puzzle
rizontaal: 1. Pompadour;
opa; 8. naturel; 11. te; 13. os; 14. stal; 16.
apin; 18. ik; 20. ka; 21. kandeel; 24. Epe;
26. profiteur.
r 11 c a a 11. Poets; 2. op; 3. n
4. auto; 5. oor; 6. rol; 9. USA; 10. edik; 12'.
15. lid; 17. nader; 19. kepi; 21. kap;
ïeo; 23. lee; 25. pu.
