Voor de besprekingen
KERK en SCHOOL
Aardappel-gedenkteken in
Oostenrijk
melodie en woon
De stem
ran 't bloed
Puzzle
2
DINSDAG 22 IUNI 19S(
A LS BINNENKORT de besprekingen beginnen tussen Nederland en In-
•L* donesië over de unie-verhouding en de vraagstukken die daarmee sa
menhangen, dan zal wellicht een nieuwe phase intreden in de relaties tus
sen beide landen.
Wij hebben dan sinds 1945 de nodige étappes achter de rug. Confe
renties, besprekingen, politionele acties, wapenstilstanden en overeenkom
sten, die tenslotte allemaal op een teleurstelling zijn uitgelopen.
Soms leek dat wel eens anders, soms waren bepaalde politieke groe
peringen in Nederland bepaald enthousiast over de bereikte resultaten,
maar altijd weer bleek, dat de pessimisten gelijk hadden en dat van de
practische uitvoering van de verschillende overeenkomsten en accoorden
nimmer iets terecht kwam.
'TO HEBBEN WIJ in 1946 de besprekingen gehad op de Hoge Veluwe.
Wy hebben de overeenkomst van Linggadjati gekregen en de Renville-
overeenkomst. De heren Van Royen en Roem sloten een overeenkomst en
tenslotte kregen wy de R.T.C.-accoorden.
Daar tussendoor hadden wy dan de beide politionele acties met wapen
stilstanden en demarcatielijnen, met redevoeringen en uitspraken van beide
kanten. Redevoeringen die nu eens verzoenend klonken en dan weer drei
gend, uitspraken die thans belachelijk klinken. Zo zei minister Logemann
eens, dat het onwaardig zou zijn met Soekarno te onderhandelen. En jaren
lang hebben wy niet anders gedaan dan onderhandelen met Soekarno.
Zo zei minister Beel eens: „Abandonneren staat niet in mijn woorden
boek". En enkele maanden later deden wij niets anders dan abandonneren.
Zo zei prof. Schermerhorn na Linggadjati, dat hij een kwartje gaf aan
iedereen die het beter kon, en dat had hem millioenen kwartjes kunnen
kosten, want slechter kon het moeilijk.
pN ZO ZIJN WIJ dan doorgesukkeld tot 1954. De Indonesische delegatie
zal vermoedelijk de 25ste van deze maand op Schiphol arriveren en
enkele dagen later zullen dan wel de besprekingen beginnen.
Men moet zich daarvan maar niet te veel voorstellen. De ervaringen
van de achter ons liggende acht jaar kunnen niet bepaald een basis voor
optimisme vormen. Anderzijds is de positie van Nederland zo dat wy de
besprekingen zonder vrees tegemoet kunnen zien. Men zegt nu al bij voor
baat van Indonesische zy'de, dat in ruil voor een eventuele opheffing der
unie geen concessies aan Nederland zullen worden gedaan, maar Neder
land heeft geen concessies nodig. Als een der partijen concessies nodig zou
hebben, dan is dat, gezien de deplorabele economische toestand niet Ne
derland maar Indonesië.
Het best zouden echter de belangen van beide landen gediend zijn,
indien men zou komen tot een overeenkomst of een serie van overeenkom
sten waaraan beide partners zich houden. Dat is tot dusverre het zwakke
punt geweest en geen enkel verdrag heeft enige zin als een der verdrags
partners zich systematisch onttrekt aan bepaalde verplichtingen die uit het
verdrag voortvloeien. Hl
Beide partijen onderhandelen in volle vrijheid. Er is geen sprake van
enige dwang van welke zijde ook en als men tot een overeenkomst zou
komen, dan mag verwacht worden, dat men ook te Djakarta zich daaraan
loyaal zal houden.
Maria wordt koningin van
het Universum
Op 1 November de vierde jaardag var
de proclamatie van het dogma van Ma-
ria's ten hemelstijging. zal Paus Pius; F. A. den Boeft le Ermelo
XII de koninklijkheid der Heilige Maagd
proclameren. Op het St Pietersplein zal
die dag een beeld van Maria worden ge-
Het feit zal waarschijnlijk voortaan
ieder jaar op 1 Mei door de R. Katholie
ken worden herdacht.
Voorts zal waarschijnlijk in Rome een
standbeeld van 20 meter hoogte worden
gewijd aan: Maria, koningin van het
Universum.
in ziekenhuis
Ds F. A. den Boeft, predikant der Ge-
ref. Kerk art. 31 te Helpman (Gr is op
reis van Groningen naar Rotterdam in
de trein ongesteld geworden van dien
aard. dat hy in het ziekenhuis te Ermelo,
op welke plaats hij de trein verlaten had,
dezelfde avond een operatie heeft onder-'
gaan. Zijn toestand is zeer bevredigend.
DelftBe groentijd begint op
6 en 7 September
In. September heeft de inschrijving
plaats van studenten voor de Technische
Hogeschool te Delft. Op de zesde en ze
vende van die maand begin otok de tra
ditionele groentijd. Hij vangt aan op 6
September voor de Delftsche Vrouwelijke
Studenten Vereniging, de Delftsche Stu
denten Bond en de S.S R.; op 7 September
het Delftsche Studenten Corps, de
K.S.V. „Sanctus Virgilius" en de D.S.V.
,St. Jansbrug".
Tachtigduizend donors
bij het Rode Kruis
Het vorig jaar 160 hoornvlies
transplantaties
Bij de bloedtransfusiedienst stond per
ultimo 1953 het nog niet gekende aantal
80.000 donors ingeschreven. Ruim
90.000 maal werd vorig jaar bloed voor
directe transfusie afgestaan en bijna
29.000 keer voor de bereiding van bloed-
plasma. Eén zilveren Landsteinerpenning,
9651 bronzen Landstelnerpenningen en
622 plaquettes werden uitgereikt. De
werkzaamheden van het centrale labora
torium voor de bloedtransfusiedienst
de moedermelkbereiding namen toe
zullen vrij aanzienlijk blijven toenemen.
De bouw van een nieuw laboratorium
wordt noodzakelijk.
Het aantal hoornvliestransplantaties
bedroeg in 1953 honderdzestig. De been-
transplantatiedienst blijkt in een behoefte
te voorzien.
Het revalidatiecentrum de Hoogstraat
begon zijn werkzaamheden. Opgenomen
werden 130 patiënten, definitief ontsla
gen 65'-
Aldus het directieverslag van het Ned.
Rode Kruis over 1953, aangeboden tijdens
de jaarvergadering te Gouda, dat
stelt, dat het ledental zich in opgaande
lijn beweegt. Het korps kreeg meer leden,
hoewel het gewenste aantal van 15.000
nog niet werd bereikt
Geref. kinderen in Soest
naar openbare school
De kerkeraad van de Gereformeerde
Kerk van Soest heeft een herderlijk
schrijven doen uitgaan aan die gemeen
teleden, die hun kinderen openbaar L.O.
of M.O. doen volgen. De kerkeraad meent
dat dit niet is naar de eis van Gods
Woord.
Bij de jongste kerkvisitatie kwam aan
het licht, dat het percentage
Afscheid prof. Begemann (Delft)
Prof. ir S. H. A. Begemann te Delft
zal in verband met het bereiken van de
leeftijdsgrens Woensdag 30 Juni zijn af
scheidscollege geven in het gebouw voor
Weg- en Waterbouwkunde, des middags
(Advertentie.)
BANDEN
Onder de vele en dikwijls zonderlinge
merkwaardigheden, die Oostenrijk her
bergt, behoort ongetwijfeld het aardappel-
monument in Prinzendorf (Mistelbach) in
Neder-Oostenrijk. Ten tijde van de Zeven
jarige oorlog, die Fr. de Grpte tegen Kei-
Maria Theresia voerde, bracht ds
Geref. gezinsverzorgsters
op Woudschoten
Dezer dagen had op Woudschoten voor
de vijfde maal de jaarlijkse weekend
conferentie der Gereformeerde gezinsver
zorgsters plaats. Bijna tweehonderd ge
zinsverzorgsters, leidsters en bestuursle
den van instellingen voor Gereformeerde
gezinsverzorging waren hier aanwezig.
De conferentie stond dit Jaar onder lei
ding van mej. E. C. v. d. Meulen, maat
schappelijk werkster in het rampgebied.
De heer A. Hofman, directeur van het
Centraal Bureau van de Diaconieën,
sprak over de geestelijke taak van de ge
zinsverzorgster. Mej. S. de Clercq, evan-
geliste van Delfshaven, sprak over: Ar
beidsvreugde.
Een dienst in de kapel van Woudscho
ten werd geleld door prof. mr I. A. Die
penhorst te Zeist.
De Zondagavond droeg een bijzonder
karakter door het optreden van de alt
Wilhelmina Matthes, begeleid door Marl-
nus Voorberg.
Wet op de Omzetbelasting 1954
Stroom van amendementen
houdt aan
Het blijft amendementen stromen op
de Wet op de Omzetbelasting 1954. Thans
heeft de heer Van de Wetering (C.H.)
niet minder dan negen wijzigingen voor
gesteld. Hy wil meer kleine midden
standsondernemers vrijstelling van om
zetbelasting waarborgen, ook de parti
culiere Inrichtingen voor ziekenverple
ging vrystellen, evenals alle diensten var
doktoren (waaronder dierenartsen begre
pen zyn), tandartsen en vroedvrouwen
(en niet alleen die ten behoeve van
plicht en vrijwillig verzekerden). Ook
wil hy de RUnvaart vrijstellen on
krachtens de Acte van Mannheim ge
waarborgde vrijheid van de Rijn ongerept
en principieel te handhaven. Voorts acht
hy het nodig, gist op te nemen in de tabel
van vrijgestelde goederen, evenals ont
bijt-. peper- en alle andere soorten snij
koek. alsmede gerookte paling.
Tenslotte wil de heer Van de Wete
ring zink. lood en tin en alliages daar
van in de vorm van blokken, afvallen,
assen en residuen in beginsel onder de
xgn. Integratieheffing brengen.
In 1952
Provincie boekte overschot
van 1.396.545,—
De Provincie Zuidholland heeft de re
kening van de gewone dienst over 1952
kunnen afsluiten met een batig saldo
van f 1.396.545,08. Dit saldo zal worden
overgebracht naar de reserve-dienst
het dienstjaar 1953 en zal t.z.t. dienen
voor dekking van het te verwachten na
dellg slot van de gewone dienst 1954, z
delen Ged. Staten aan de leden van d
Provinciale Staten mede.
Hollandhuis in Frankfort
Dominee van Ned. afkomst er bij betrokken
Beurzen voor wetensch.
onderzoek
Voor de derde maal heeft de Ned. Or
ganisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk
Onderzoek een aantal beurzen beschik
baar gesteld voor jonge wetenschappe
lijke onderzoekers van wie verwacht
mag worden, dat zy mede hierdoor zul
len gaan behoren tot hen, die leiding
kunnen geven aan de beoetening der we
tenschap in Nederland.
Het zijn: J. Fontein, wetensch. assis
tent by het Museum van Aziatische
Kunst te Amsterdam (voor een studie
over de Oost-Aziatische kunstschatten)
dr M. P. J. v. d. Hout, leraar te Eind
hoven (frontostudie), W. M. H. Hummele
(studie over de Sinnekêns en de Sot in
het toneel der 15, en 16e eeuw), H. P. H.
Jansen (onderzoek naar agrarische ex
port van Noord-Nederland in de late
Middeleeuwen), dr J Moll te Groningen
(bestudering van de vascularisatie van
neurosecretorische gebieden in de Ver.
Staten, J. H. M. v. d. Marck (voorberei
ding van dissertatie over het geïllustreer
de boek in België), W. Peters te Gronin
gen (voorbereiding'van dissertatie
het landschap in de Pompejaanse wand
schilderkunst), W H. Ph. Romer (dis
sertatie over een onderwerp op Sumero-
logisch terrein in Heidelberg), dr L. M
de Rijk te Amersfoort (studie over ter-1 Tk ben zo verrukt over Castella
numstisch,'ogi« i° de 12e en 13e eeuw).] 1 Parels, dat dit voortaan mijn
E. t G. Vermeulen te Arnhem (proef- u
mirift over de wetenschap der geschie- "asnuddel zal z"n- Het met
denis). ir J P H. v. d. Want (methodengeloven, zo gemakkelijk het nu is,
.viruspische geneeskunde in Cen- om do grole was le doen. Anders
Herv. Bijbel-leesactie
De Grote Trek
De reeds aangekondigde najaarsactie
in de Ned. Herv. Kerk om opnieuw de
aandacht te vestigen op de Bijbel en het
Bijbellezen: De Grote Trek, zal op Zon
dag 19 September worden geopend in de
Utrechtse Domkerk, waar dr E. Emmen,
secretaris-generaal der N.H. Kerk en mr
A. W. Kist directeur van Kerk en We
reld, zullen voorgaan.
Door gesprekfora, declamatie en film
zal in de loop van de actie aandacht voor
de Bijbel worden gevraagd. Er is een
Bijbelstudieschema verschenen, dat als
handleiding kan dienen voor kleine groe
pen in de gemeenten, die zich met een
Bijbelgedeelte willen bezighouden. Een
aantal andere uitgaven lessen voor de
catechese, een uitgave: De Grote Trek
is in voorbereiding. Ook het lekenspel zal
een plaats innemen in deze evangelisatie
actie.
De zomervergadering der generale sy
node zal zich volgende week beraden
over een speciale kanselafkondiging op
19 September en verschillende kerkelijke
organen zullen in artikelen de bedoeling
van de actie verduidelijken
Geref. jongeren bezonnen
zich op Evanton
De Werkgemeenschap van Geref. Jon
geren heeft dit weekeinde op Oud-Poel
geest een conferentie gehouden, gewijd
in Evanston
Ds D. Ringnalda van Overveen sprak
/er: Wat heeft Evanston óns te zeggen?
Hij pleitte voor aansluiting bij de We
reldraad. omdat het getuigenis van de
Calvinistische Kerken niet gemist kan
worden in de" oecumeinsche arbeid en
omdat de gemeenschappelijke basis van
de Wereldraad Jezus Christus, als God en
Zaligmaker als wereldgeweten moet spre
ken tegen het enthousiasme van de com
munistische ideologieën en het nihilis
tisch existentrialisme.
Mr Kist sprak over het eschosologische
karakter van ons werk en-beroep. Het
werk is een menselijke en sociale nood
zaak maar evenzeer een goddelijke. Deze
omkering van het individuele naar de
voleinding van Gods werk in Zijn Schep
ping maakt ons Christen-zijn niet
zaak van ethiek, maar
existantie.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Amsterdam (Muider-
kerkgem. B vac. W. M. A. Kalkman) H.
M. Cnóssen te Gouda; te Amsterdam als
Jeugdpred. (vac. G. Lans Jr) -A. J. Schnei
der te Molkwerum (Fr.).
Aangenomen: de benoeming tot
bystand in het pastoraat te St Michiels
gestel H. D. Woortman, em. zendings-
pred. te Oegstgeest: naar Hoogvliet (toez.
2e pred.pl.) J. A. Talma te 'sHeer Arends-
kerke.
Geref. Kerken
Beroepen: te Oudehorne H. J. Kou-
wenhoven. cand. te Delft: te Andijk (vac.
Y. v. d. Woude) S. de Vries te Sellingen.
Bedankt: voor Zwagerveen A. A.
Oostenbrink te Varsseveld.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt: voor Harderwyk R. Slof-
stra te Veenendaal; voor Leerdam D.
Slagboom te Middelburg.
Doopsgezinde Broederschap
Beroepen: te Irnsum, Poppingawier,
Warga, H. Annema, prop. te Amsterdam.
Nutsmstituut Paedagogiek
te Rotterdam
In October zal in Rotterdam het Nuts-
instituut voor Paedagogiek zijn werk
zaamheden beginnen, die zullen bestaan
uit een opleiding voor de middelbare
akten paedagogiek.
De cursus, die is opgericht en wordt
gefinancierd door het departement Rot
terdam van de Maatschappij tot Nut van
't Algemeen, zal enerzijds krachten op
leiden, die hun weg zullen vinden by
het onderwys en anderzijds krachten, be
stemd voor de vrye jeugdvorming, jeugd
zorg en kinderbescherming. De colleges
zullen waarschynlijk worden gegeven in
het gebouw van de Nederlandse econo
mische hogeschool.
De cursus zal bestaan uit de volgende
vakken: encyclopedie der paedagogiek,
de didactiek, algemene-, ontwikkelings-
en sociale psychologie, philosophie.
logie en sociale paedagogiek.
R.K. Leergangen
TILBURG, 19 Juni. Aan de RK
Tilburg zfjn geel a
kundig tekenaai
cursus architect): L de Bever, Elndihoi
H van Delft, Tilburg, C Frei -- -
i, Vught, C
van irinneKen. Roosendaal, A Jacobs, Alphen
(Gld.), P Jansen, Esch. G Koesen, Vught
L Lijmbaoh, Breda, L Martens, Horst. J Mij-
I land, Tilburg, P Oomen, Eindhoven, J van
nieuwe Raak Esbeekt L Sadee, Breda, J Uppelscho-
ten. Eindhoven, "Di Verest. Geldron.
(Advertentie)
Het is nu werkelijkheid, dat men
voor zijn genoegen de was doet!
dr W.
Prinzendorf
Johann Jungblut
de Zeya in 1761
,uit Nederland,
zijn vaderland,
de eerste aard
appel mee, om
deze vrucht in
Oostenrijk te la
ten verbouwen.
bevolking
stond er echter
zeer wantrou
wend tegenover.
,Die dingen rui
ken niet en heb
ben geen smaak
zelfs de hon
den lusten ze
niet. Wat moe
wij er dan mee doen?" zeiden de men-
Maar eerst in de Jaren van hongers
nood. 1770 en 1771. leerde men de aard
appel als een belangrijk volksvoedsel
waarderen-
Ds Jungblut stierf in 1795 in Prinzen
dorf en de dankbare gemeente richtte in
1834 te zijner ere het aardappel-gedenk
teken op.
In de achterwand van de kerk is een
plaat aangebracht met het volgende op
schrift:
Ihm, dem ersten Pflanzer jener Knollen,
Die in grosser Noth sich so bewahrt.
Will die Nachwelt ihren Dank hier zollen,
Wenn sie seine Ruhestatte ert
Heb ab, Wanderer, dankbar deinen Hut.
Hier liegt Johann Eberhard Jungblut-
Hetgeen wy als volgt vrij zouden willen
vertalen:
Met dit aardappel-gedenkteken
Wil 't nakroost zynen dank uitspreken
Aan d'eerste brenger van de plant,
Die hongersnood verjoeg uit 't land.
Neem af, o, wandelaar, dankbaar nu uv
[hoed
Hier ligt Johann Eberbard Jungblut. j
De naam Jungblut is de Duitse verta- j
ling van het Nederlandse Jongbloed.
Merkaardig ook is dat de Oostenrijkers,
ongetwijfeld in navolging van hun Ne
derlandse weldoener, spreken van: Erd-
SpfeJ *n niet van (het gebruikelijke Duit
se) Kartoffeln.
traal-Afrika); het stipendium
Hijmans (rheumatologisch onderzoek in
Engeland) is verlengd.
Ond erwijsb eno eminger
Benoemd: tot leraar Nat. Hist
Kampen J Blom
Academische Examens
LEIDEN, 22 Juni V- Geslaagd doet es
I Western* cnoiolo c+, A~ u... a a
Groningse slaten namen
afscheid van dr Ebels
de hei
naar. Cand ex
mej C C J Jai
was ik doodmoe van de was en
nu ga ik nog met plezier andere
huishoudelijke
werkzaamheden
verrichten. Vroe-
5 jger vor.d ik het
sen nachtmerrie,
maar het zal
dus'nJü toch werkelijkheid worden,
dat men voor zijn genoegen de
was doet 1
IJ vliegt nu door
de was heen!
Franse taal-
lin te Rotter-
letterkunde
ïej JA
UTRECHT, 19 Juni. Geslaagd voor doet.
In een bijzondere Statenzitting heeft drj versum* Do^Techten^^J^S^w^nenburg
E. H. Ebels, gistermiddag afscheid geno-' de Veye. Dedemsvaart, en mej. A H van de
men als commissaris der Koningin in de f,Tlt!^?°.LteTrdam- Prop- Geologie; J Mooy,
provincie Groningen. De heer J. Brouwer,T J utr®cht- T'1„J sJLoch".
ft^cflevoorzitter in de ProvincialeKroes, 'utrecht. H VeWiZn. feotoAkcr!
de scheldende commissaris der Koningin broek. J Catsburg. Zunderdorp G G S van I
Staten, releveerde de talrijke functies, dieHoogstraten. Stadskanaal, en A Henneohof. i
in het sociale leven heeft vervuld: eerst H°pdrecht- Cand. theologie: J G Beerthui»]
.U secretaris van de Groningse Maai- f! w"*™- i.vL'b"M
schappij van Landbo^daarna ais bur- fSTi?,r5ïd!,K1
gemeester van zyn geboorteplaats Beerta Stegenga, Utrecht, en J Roebers Utrecht
en kort daarna lid van het college van Semi-arts: G Stuiver. Utrecht, c e'w Schaf.
Gedeputeerde Staten gedurende meer dan "t. DoekeL mej. E J van Geuns. Utrecht, en
twintig jaar. In de bezettingstijd, vooralA„rts>m?v« E> d*
ïn da Vinnoamnniav j l" - i Kaaat Mijsberg, Utrecht, en G J Meulen-
in de hongerwinter, trad hy als provin-beld. Borne. Tandarts: Th J Menger. Zalt.
ciaal voedselcomrmssans op de voorgrond.! bommel. J de Jong. Honune^ /ev n.
Na de bevrijding werd hij geroepen tot H Forma. Amsterdam. Cand.
het ambt van commissaris der Koningin
van het gewest.
Mevrouw Ebels kreeg een kostbare an
tieke koffiepot ten geschenke. Dr Ebels
sprak een dankwoord.
Zo schrijft ons één
duizenden huisvrouw
zijn over de snelle
in de vele tien-
n, die opgetogen
i fantastische re-
tijd.
Castella Parels strooit men zó in het
water en direct ontstaat verrukkelijk
schuim. Geen papje vooraf te maken
Alle vuil trekt enorm snel uit het
goed: in paniek vluchten de vuilste
vlekken. Eén maal spoelen is genoeg.
Door de veel kor
tere behandeling
gaat het goed veel
langer mee:
hier is nu eindelijk
eens een 100
lig wasmiddel.
En U staat versteld van de blank
heid, de helderheid en de zachtheid
van alle goed, dat U behandelt met
Castella Parels.
Volg de beste raad, die U ooit -
gegeven: haal nog vandaag Castella
Parels (47 ct per pak) in huis 1
Jeugdconcert 5.15 Gram. 5.30 Lichte muziek
I 5 50 Regeringsuitzending: Nederland
7 45 Een woord wereld: ..Ceylon" door M. Moi
Het Vierde Prinsenkind
vraagt steun
De Stichting Het Vierde Prinsenkind
organiseert deze zomer 18 vacantiekam-
pen. waarvan 14 voor oorlogs- en waters
noodweesjes en 4 voor lichameiyk door
de oorlog getroffen kinderen.
Zoals men weet, houdt de stichting geen
openbare inzamelingen, zy is afhankelijk
van spontane bijdragen. Het gironummer?
Dat is 477800 ten name van de penning
meester van de Stichting Het Vierde
Prinsenkind.
- Utrecht. Doet
sociale geografie: C Denig, Hilversum
AMSTERDAM. V.U., 19 Juni. Geslaagd
cand. psychologie: C J Striók van Llnschoten,
Groningen,
P Bos.
van Laarhoven, H J v d Kaatj, H de Rijke,
mej. M S Vogel, G J W Schippers. P Oster-
mann. C J Glas. mej. M M van Oort. K van
Leeuwen, D J Fernandes. D C F Vroon. A
'ettenerSeldmsr...
Toorn. J G R Lammers. R L Polak,
ehiela. H F Langendonk. W H G ten Hov<
Steenbergen, A Soepar'
i F J Alkemade.
lardrljkskunde: H Braak,
cand. politieke en sociale
(sectie B) J Z Namenwlrt
I F A Shababuddin, Amsterdam.
m. 8.30 „Tot Uw dienst" 8.35 Gra
Voor 'de zieken 9.30 Voor de huisvrouw 9 35 7-30 Voor de jeugd. VARA; 8.00 Nii
erst 9 40 Gram 10 15 Nat Velddag van I Po1- comm. 8.15 Metropole-orkest en
Leger des Hcils 11.10 Gram. 12.00 Viool I s01- 8.4Ö „Het vreemde geval van Jan Doedel.
meded 12 33 I •tan", hoorspel 9.25 Gram. 9.35 Volksliedjes
1.00 Nieuws 9 55 Holland Festival: Symph, ork. 10.45 ..De
zonsverduistering op 30 Juni 1954",
"15 Soc. nieuws in Espei
12.30 Land-
Liohte I
1 15 ,.Mi
Granv 2.00 Rep. 2.45 Gi
4.00 Vc
Orgelspel 6.00 Mil.
6.25 Int. Tenniskamp.
jeugd 5.20 Lichte
6J0 Pianoc
Wirr.bledon
i. 6.45 Geestel. liederen 7.00 Nieuws
Boekbespreking 7.25 Gram.
Buitenl. over
8.00 Radiokrant
„Herinneringen i
8.18 Gram 8 50 Voor de huisvrouw 9.00 Gym.
voor de 'vrouw 9 10 Gram. VPRO: 10.00
Schoolradio. VARA; 10.20 Voor de vrouw
11 00 Gram. 12.00 Dansmuziek 12.30 Land- en
tulnb.meded. 12 33 Voor het platteland 12.38
Pianoduo 1.00 Nieuws 1.15 TentoonstelMngs-
agenda 1.16 Hai
Voor de kinder
9.
„Maar zal...?"
„Geen maren, ga naar huis, over een uur ben
ik bij Drinkwaard en maak het met hem in orde".
„Graag", mompelde Paul.
Toen hij buiten kwam leek alles veranderd,
't Was of het hele dorp onder vlaggen lag. Alles
lachte naar hem: de zon, het dienstmeisje van
de dominee en zelfs uit de scheefgezakte kozij
nen van het doodgravershuis leek het hem toe of
de kleine ruitjes naar hem knipoogden. Nooit had
hij geweten, dat een rieten dak op een oude
boerderij je vreugdevolle gedachten kon geven.
Anders dacht hij altijd Dij het zien van het
ouwe spul van Kreumel aan armoe en narig
heid, nu voelde hij zich plotseling rijk.
Vier en twintig gulden! Buiten de boeren wa
ren er niet veel in 't dorp, die zoveel te ver
teren hadden. Hij kon ze tellen: Burgemeester,
dominee, notaris, Donkers, de onderwijzers,
hiervan was hij niet zeker... en dan misschien
een paar winkeliers.
Vier en twintig gulden!... 't Was een handvol
geld. Nu zou er beslist dit jaar een nieuw pak
af kunnen, hoewel het sanatorium en het zieken
huis moesten ook betaald worden.
Deze schaduw verdonkerde echter zijn blij ge
luk niet. Voor het eerst na zijn terugkomst floot
hij een vrolijk wijsje. Het leven was vriende
lijk en mooi...
Eensklaps was alle3, wat hem warm doortin
telde, verdwenen. Recht voor hem uit schitter
den in de zon de knopen op het tuniek van de
gemeenteveldwachter Dat was de man naast wie
hij zijn schande door het dorp had gedragen.
Zwaar en donker viel het voorbije leed weer op
hem. Vriendelijk, alsof hij iets goed te maken
had, groette de veldwachter het slachtoffer van
zijn ambtsplicht: „Morgen Paul, mooi weertje
man hem in de cel gezien en dat gaf Paul te
genover hem een minderwaardigheidsgevoel.
De kalme Paul. die geen vlieg kwaad kon doen,
zou de onschuldige getuige van zijn vernedering
willen mishandelen, hem slaan en trappen... of
op de een of andere manier dodelijk verwonden.
De agent had zijn schuwe groet gehoord,
maar hij had ook de ogen van Paul één moment
zien opflitsen.
„Dat ventje haat mij en ik kan het toch niet
helpen, dat ik hem moest halen. Maar het zal
met de tijd wel slijten", dacht hij.
Paul was echter in een sombere stemming
vervallen en zelfs het verheugde gezicht van zijn
moeder bracht hem niet terug in het licht, dat zo
door C. BAARDMAN
De Nederlandse Kamer van Koophandel
voor Duitsland heeft in Frankfort een
„Holland-Haua" ingericht, waar door mid
del van tentoonat-liingen. lezingen, film
voorstellingen enz. voorlichting over Ne-
p'ui »u
fcnV»r»m.n plKtmditld. »i.r-|«n murw. On.chuldn was hij mat. zolang de
aan d, numrter-pre.idint van Haai. dr werkelijke inbreker niet gevonden was. Paul
Zinn en de minister van Binnenlandse I meende, dat de veldw achter nog een onuitgespro-
Zake'n dr Zinnkann zullen deelnemen. ken wantrouwen koesterde. Bovendien had deze
stralend om hem was. toen hij bij Donkers weg
ging.
Pas toen Donkers kw^m vertellen, hoe hij de
zaak met Drinkwaard had geregeld, ontspanden
zijn strakke trekken zich. Het opgewekte spre
ken van Donkers trok hem op uit de put. waar
in hij zich willoos had laten wegglijden. Zijn
aanstaande werkgever wi3t om de somberste din
gen een lichtrand te breneen, hij durfde zelfs de
inbraak en wat daaron gevolgd was, aanroeren.
Even deed het pijn, maar het volgende ogen
blik voelde Paul de aanraking als weldadig. De
woorden van Donkers waren zacht als zalf en vol
begrijpend meeleven. Ze schrijnden niet zoals
de plompe vraag van vader Kommers. Als Paul
niet beter wist. zou hij misschien gedacht heb
ben dat Donkers uit eigen ervaring sprak.
Alleen het slot lokte nog een ogenblik van ver
zet uit.
„Als we allen krijgen wat we verdienen, moe
ten er dozijnen gevangenissen bijgebouwd wor
den. We lopen met het hoofd rechtop en dan lij
ken we heel wat, maar hoofd voor hoofd zijn we
mieserige prutsers. Dagelijks vertrappen we niet
één doch alle tien geboden".
„Ja maar, ik heb niets gedaan", protesteerde
Paul.
„Weet ik wel", suste Donkers, „dat bedoel ik
juist. Het menselijk recht heeft jou aangegrepen
en greep verkeerd. Datzelfde recht zal over een
week komen en je in je eer herstellen Maar als
God komt om ons te arresteren zullen we on-
dig vonnis van ons afwenden. Voor God zijn
allen misdadigers en als je 't zo bekijkt, heb je
nog reden tot dankbaarheid Het menselijk recht
maakt fouten, maar herstelt ze soms. Als Gods
wet over je heen gevallen was. waar zou je dan
een advokaat hebben moeten zoeken? Ik ben geen
dominee en ik haspel de dingen soms raar
door elkaar, maar over dat laatste moet je eens
ernstig nadenken. Waar woont je advokaat als
God met je gaat richten? En om nu weer zake
lijk te worden: Zullen we a.s. Maandag begin
nen?"
„Maandag over een week".
„Waarom toch. ik zit te springen om van de
schrijverij verlost te worden"
Wat Paul aan Drinkwaard niet had durven zeg
gen, kreeg Donkers nu wel te horen. „Och, ik wil
eerst weten hoe het volgende week uitvalt".
„Onzin meende Donkers, „je wordt formeel
vrijgesproken, dat is zeker Waarom zal je nu
nog dagen blijven koekeloeren naar de officiële
bevestiging van iets dat vaststaat?"
Deze woorden deden Paul goed Nu een man
als Donkers zo zeker was van de uitslag zou
alles goed komen Zuike woorden redeneerden
het laatste restje angst weg En zo praatten er
vier: de advokaat, dominee Verzicht, Jan Prins
en nu Donkers weer
Paul zag de Jagen weer blank voor zich lig
gen.
Orgelspel 11.4012.00 Gram.
Engeland. BBC. Home Service. 330 m. 12.00
- 12.30 Voor de boeren 12.55
1.10 Rep. 1.30 Dansorkest 1.55
".00 Sport
t.00 Niet
Sport 2.00 Voor de i
Vespers 4.45 Caus. 5.00 Voc
6 25
5.56 Weerber. 6.00 Nii
Intermezzo 6.30 Gevar. programma 7.30 urn.
concert 8.35 Onbekend 9.00 Nieuws 9.15 Caus
9.35 Ltterair-muz. programma 10.15 Discussie
10.45 Pari. overzicht 11.00—11.06 Nieuws.
Engeland. BBC. Light Programme. 1500 en
2.47 m. 12.00 Gevar. muziek 12.30 Orgelspel
12.45 Orkest concert 1 45 Voor de kleute
2 00 Voor de vrouw 3 00 Gram. 3.45 Ami
muziek 4.15 Mrs Dale's Dagb. 4.30 Seh<
orkest 5.30 Gram. 6.15 Sport 6.45 Hoorsf
7.00 Nieuws 7.25 Sport 7.30 Gevar. programr
8 30 Vioolspel 8.45 Hoorspel 10.00 Ni
NVVDR, 309 m. 12.00 Lichte mua
lieuws 1.10 Omr. orkesit, koor en
dichte muziek 5.00 Nieuws 5.45 OpeT
9.45 Nieuw»
Frankrijk. Nationaal Pro
Symph. orkest, vocaal ens. en sol. 8.40 Órkê:
concert 10.15 Kamermuziek L1.00 Gram. 11.45
tel. 342 en 484 m. 324 m. 11.45 Oi
12.30 Weerber. 12.34 Gram. 1
Nieuws 1.15 Orkest concert 2.00. 2.30. 3.00
3.30 Gram. 3 45 Kamermuziek 4.30 Orkest
5.30 Viool en piano 7.15 Gram. 7.28 Ider
8.00 Orkest concert 10.00 Nieuws
10.55 Nieuws.
piano 7.15 Gra
8.00 C
Lichte r
BBC. Europeai
Vrijbuiters Radio-
Letterraadsel
De getallen 1 tot en met 41 achter elkaar
geplaaLst vormen bij goede oplossing
gezegde.
19 40 20 2 16 glad, gelijk, 34 10 21 27 5
goedkope drank, 1 14 23 11 39 godin van d<
vrede, 7 22 6 38 24 elk, 35 9 25 2 14 dier
lijke harsachtige stof, 31 15 4 33 36 voort-
brengst, 28 26 32 11 35 godin van de jacht,
3 12 18 8 41 eetvoorschrift, 17 32 30 13 37
stukjes neervallend ijs, 30 5 29 9 18 ge
laatsbeschildering.
Oplossing vorige puzzle
Horizontaal: 1 overloop. 3 jenever. 5 wa
renhuis, 7 ringrijden.
Verticaal: 1 Oranje. 2 loopkever, f
geren, 5 watering, 6 huishouden.
1876—1954
Prof dr Josef Bohatec
in memoriam
Door prol. dr H. Dooyeweerd
UIT WEIDENAU AM SIEG bereikte
ons het bericht van het overlijden
Josef Bohatec. Op 6 Juni 1954 is hij
,n dit Duitse stadje op acht-en-zeventig-
jarige leeftijd ontslapen. Het bericht van
het heengaan van deze universele ge
leerde en wereldvermaarde Calvijn-ken-
zal ook hier te lande door velen met
droefheid worden vernomen. Want Bo
hatec had nauwe relaties met ons land,
dat hij. naar hij mij nog kort voor zijn
dood schreef, als zyn tweede vaderland
beschouwde en welks taal hij kende.
In het bijzonder met het Gereformeer-
de leven hier te lande, in zijn brede in
terkerkelijke zin had hij nauwe banden.
Reeds dr Abraham Kuyper had grote
•erwachtingen van hem en trachtte de
toen nog jeugdige geleerde als hoogleraar
de Vrije Universiteit te verbinden,
kort voor de Weense universiteit hem to;
zich trok
TTET TIJDSCHRIFT Anti-Revolutio-
na ire Staatkunde telde hem vanaf
de oprichting onder zijn vaste buiten
landse medewerkers en een reeks door
wrochte bydragen van zijn hand, di;
grote en blUvende wetenschappelijke
waarde zyn, getuigde van zijn intensieve
belangstelling in de doelstelling van dr.
orgaan. Toen in 1936 het tijdschrift Phi-
losophia Reformata werd opgericht nam
hij zitting in de redactie. Met een bijna
Jeugdig élan stelde de toen reeds zestig
jarige zich achter de idealen van de
jonge reformatorlsoh-wysgerige bewe
ging en ook in haar orgaan publiceerde
hij tal van belangrijke artikelen.
Bij de herdenking van het 70-jarig be
staan van de Vrije Universiteit ontving
hij op grond van zijn verdiensten als
rechts-historicus een ere-doctoraat in de
rechtswetenschap. De Calvinistische
Studentenbeweging mocht hem enige
malen als gast en spreker op haar con-
gressen te Lunteren begroeten. Deze en
kele grepen uit de relaties, die Bohatec
met het Gereformeerde leven in Neder
land onderhield gaven reeds enige in
druk van de veelzijdingheid van deze
grote Weense geleerde.
DIE VEELZIJDIGHEID, die universali
teit in de beste zin des woords, van
zijn geest komt eerst recht tot uitdruk
king. wanneer men een blik slaat in zijn
wetenschappelijke arbeid, wéarvan ót
resultaten tot een eerbiedwekkend oeuvre
zijn uitgegroeid.
Josef Bohatec behoorde tot die steedj
kleiner wordende categorie van geleer-
wetenschappelijke verdienste:
het gebied van meerdere faculteiten be
strijken. Die trek van universaliteit ken
merkte reeds zijn studententijd. Geborei
op 26 Januari 1876 in de Moravische stac
Kochow, studeerde hij aan de universi-
ten van Wenen. Praag, Halle. Berlij:
Erlangen theologie, wijsbegeerte, klas
sieke en Germaanse philologie en rechts
wetenschap. In 1903 verwierf hij het
doctoraat in de philosophie en in 1905
iet licentiaat in de theologie, terwijl hij
later aan de universiteit te Bonn nog
zijn studiën in de kerk- en dogmenge-
schiedenis voltooide.
JN 1913 WERD hU benoemd tot buiten
gewoon hoogleraar in de Gerefor
meerde dogmatiek en symboliek aan de
Evangelisch-Theologische Faculteit van
de Weense Universiteit. Drie jaren later
volgde zijn benoeming tot gewoon heng-
n leeropdracht voor het kerk
recht en de wijsbegeerte van de gods
dienst werd toegevoegd. Door de grote
roep, die van zyn colleges uitging, trol
hij al spoedig volle collegezalen en de
invloed, die hy daarbij heeft geoefend
op de herleving van de belangstelling is
de reformatorische theologie van Calvijn
nauiweiyks te overschatten, want niet
slechts uit Oostenrijk. maar ook uit
Duitslan-d. Hongarije. Zwitserland, Tsje-
choslowakije en andere landen trok hij
theologische studenten aan. Wie dc
moeilijke positie kent, waarin de Evan
gelische Kerken in Oostenrijk vooral on
der het regiem van Dolfuss en Schuss-
nigg en daarna onder het nationaal-socia-
lisme verkeerden, zal verstaan van hoe
veel betekenis het was, dat zij een man
het formaat van Bohatec aan de
Weense Universiteit verbonden wisten.
BOHATEC's levenswerk lag ongetwij
feld in de eerste plaats op het ge
bied van het bronnenonderzoek van Ca>
vijns leven en werken. Met zijn in 193*
verschenen standaardwerk: Calvins Lehn
Staat und Kirohe, voorafgegaan e:
gevolgd door tal van andere geschrifte:
op dit gebied, heeft hij zich terecht de
van een der beste Calvijn-kennert
deze tijd verworven. Daaraan dar
ken wij thans een veelzins nieuw, voor
een deel uit onuitgegeven bronnenmate
riaal, opgetrokken beeld van de grote
hervormer, in het historisch raam gestel!
de gehele bewogen tyd, waarin M
leefde, maar tegelijkertijd met een ster
ke accentuering van zijn grote betekeniJ
tyd. In zijn in 1934 ver
schenen werk: Calvin und das Recht, er
in zijn grote verhandeling: Calvin et 1»
Procedure Civile k Genève. in 1938 ge
publiceerd in de Revue Historique di
Droit Francais et étranger, toonde Bo
hatec zijn bijzondere kwaliteiten ab
rechtshistoricus. In de laatste studie be
rustend op omvangrijke nog onuitge
geven archief-materiaal werd het per
soonlijk aandeel in het licht gesteld, ds!
Calvijn heeft gehad in de hervorminl
der civiele procedure te Genève, die 1®
de Edits Civiles van 1568 werd ingevoerd
en waartoe het door Calvyn vervaardig
de ontwerp tot grondslag heeft gediend
Hier toonde Bohatec een waarlijk mees
terlijke beheersing van de procesrechte
lijke literatuur en practijk van deze tijd
Maar ook van de humanistische bewe
ging uit Calvyns dagen is dank zij ver
schillende geschriften van de grote his
toricus Bohatec onze kennis aanzienlij)
verrykt.
OP HET GEBIED van de wijsbegeerte
van de godsdienst publiceerde hij
zijn indrukwekkend en omvangrijk werl
over Kants Religions-philosophie. waari:
Kants betrekkingen tot de Reformatie i'
een veelzins nieuw licht werden ge
steld. Drie jaren voor zijn dood verraste
hij de wetenschappelijke wereld inet eer.
nieuw standaardwerk ditmaal over de
^imperialistische idee en de levensphilo*
sophie van de grote Russische schrijver
Dostojewski. Dit zijn slechts enkele gre
pen uit Bohatec's geestelijke nalaten
schap, maar voldoende om ons te doen
beseffen, dat met hem aan de gerefor
meerde wetenschap een figuur van uit
zonderlijke betekenis is ontvallen. Zijn
levensarbeid gedragen door een diepge
worteld Christelijk geloof zal van duur
zame betekenis blijken door de werkeo-
die hij ons heeft nagelaten.
Notarieel examen
•S-GRAVENHAGE. 19 Juni. GeslMf*
mr L E H van der Werf. Tilburg (2e g«J.|.
E G Opfergelt. Eggelahoven (L.) (le g«t
DEN HAAG. 21 Juni Geslaagd VO*
notarieel examen: H H J M Kuyper
(2e ged.l; - ~Um'
gedeelte).
van Gastel. Den Haag (f
