Nederland legt nadruk op
verdediging te land
Wakende voor de vrijheid
De financiën en de sterkte
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Minister Staf in Defensienota:
Waarborging zelfstandig volksbestaan
Ook tanks zullen in belang
rijke mate bijdragen tot de op
bouw van 't nieuwe Nederlandse
leger, zoals dat in de toekomst
zal worden.
Vandaag 278 pagina's
Defensienota
Vandaag heeft ir. C. Staf
de minister van Oorlog en
Marine, een 278 pagina's tel
lende nota doén publiceren
over het defensiebeleid. De
minister zegt in een inleiding,
dat hij daarmee voldoet aan
het verlangen van de Tweede
Kamerleden bij de behande
ling van de begroting van
zijn departement over 1954.
In de nota is een uitgebreid
overzicht gegeven van de
plannen der regering ten
aanzien van de voortzetting
der naoorlogse defensieop-
bouw.
Op deze pagina hebben wij
een overzicht gegeven van de
inhoud van de nota.
Jeeps dat Manusje van
Alles steken tijdens een oefe
ning met stormboten een rivier
vormt aldus een onderdeel van
de gezamenlijk? verdediging, die
het gehele Noordatlantische ge
bied omvat en zij is in dit kader
afhankelijk van de middelen, die
de bondgenoten gezamenlijk bij
eenbrengen. Maar behalve aan
de verdediging van het Rijk in
Europa moet eveneens aandacht
worden geschonken aan de be
scherming van de Nederlandse
belangen buiten Europa, de be
scherming van de overzeese rijks
delen dus en het openhouden van
de vitale verbindingslijnen.
Mocht onverhoopt
een oorlog uitbraken,
dan zal het ér om
gaan het grondgebied
van de bondgenoten
zo goed mogelijk
tegen verovering cn
bezetting te vrijwprep
door een vijandelijk
offensief zo spoedig
mogelijk tot staan te
brengen. Dit zal moe-
ten geschieden mèt
strijdkrachten die in
West-Europa paraat
aanwezig zijn of ter
stond kunnen wor
den gemobiliseerd.
Tegelijk zal de aan
voer over de Atlan
tische Oceaan erze-
kerd moeten zijn.
In deze opzet zal
Nederland in de
eerste plaats parate of
binnen enkele dagen
te mobiliseren strijd
krachten beschikbaar moeten stellen, nodig voor de èerste fase van de oorlog.
Daarnaast zal het een bijdrage ter beschikking moeten stellen voor de bevei
liging in de Atlantische Oceaan, het Engelse Kanaal en de Zuidelijke Noordzee.
maximale bijdrage leveren zonder
bondgenoten niet worden gemist. Daar
om is de hulp, die reeds uit de Verenig
de Staten en uit Canada werd ontvan
gen, alsmede de verder toegezegde steun
van het grootste belang.
E primaire doel
stelling van de
opbouw der verdedi
ging is: liet voorkomen
van een oorlog. Deze
doelstelling kan niet worden bereikt zonder een vertoon van macht
van zodanige omvang, dat een mogelijke aanvaller er door wordt
afgeschrikt.
Dit is een centrale gedachte uit de defensienota, welke minister
Staf vandaag aan de volksvertegenwoordiging heeft doen toekomen.
Het is een lijvig stuk geworden van 278 bladzijden, dat allereerst
een uitvoerig overzicht geeft van hetgeen sedert de bevrijding op
het gebied van de defensie is verricht. Daarnaast biedt het een
inzicht in het defensiebeleid, zoals dit naar het oordeel der regering
ook in de eerstkomende jaren behoort te worden gevoerd.
De nota doet sterk uitkomen, dat Nederland, met name toen
het toetrad tot het Noordatlantische Verdrag, de waarborging van
een zelfstandig volksbestaan welbewust gezocht heeft in een collec
tieve zelfverdediging. Hieronder wordt verstaan een verdedigings
macht, die samen met bondgenoten wordt opgebouwd tot een
harmonisch geheel.
De verdediging van Nederland
De verdere opbouw als voorzien in het
gewijzigde l?geropbouwplan-1952 zal om
vatten de vorming en toevoeging aan het
legerkorps in het voorjaar 1956 van
nieuwe mobilisabele divisie (de nieu-
„2de" divisie) met ondersteunings- en
verzorgingseenheden legerkorpstroepen
waarna in het voorjaar van 1957 ook de
vijfde (de nieuwe ,1ste") divisie met
daarbij behorende ondersteuning
zorging mobilisabel wordt en j_.
legerkorps zal worden toegevoegd, Tot-
,.7-December"-divisie (Na de intrede
de nieuwe „1ste" divisie in het leger
korps (najaar 1957) kunnen de onderde-
de „7-December"-divisie weer
het legerplan-1950 opgenomen
oorspronkelijke bestemming in de terri
toriale verdediging gaan volgen).
Hierbij merkt de nota nog op. dat te
genover een verzoek van de opperbevel
hebber der Navo om de opbouw voort te
zetten totdat zes divisies, georganiseerd
legerkorpsen zouden zijn ge
vormd, gesteld is dat vijf divisies het
maximum vormden van wat gedaan zou
kunnen worden. Deze vijf divisies zouden
in verband met moeilijkheden in de per
sonele séctor in één legerkorps georga
niseerd moeten worden.
macht heeft gevraagd. Uitbreiding
de luchtnïachtópbpuw zou trou-
praktisch hiet mogelijk zijn. De Neder
landse luchtmacht kap niet meer hooi
op de vork némen dan zij thans reeds
doet. De moeilijkheden liggen hier voor
al op personeelsgebied (beroepsperso-
neel).
Voor de eerstvolgende jaren dient de
opbouw van de luchtmacht te worden
beperkt tot consolidatie en innerlijke
versterking van wat reeds werd opge
bouwd. alsmede tot de vorming en op
bouw van de nachtjagersquadrons.
Uiteraard spreekt de nota ook over
de territoriale verdediging. Zij merkt
op, dat op dit gebied reeds een belang
rijke parate en mobilisabele sterkte is
opgebouwd. De plannen voor de terri
toriale verdediging zjjri er op berekend,
dat luchtlandingstroepen onschadelijk
kunnen worden gemaakt. In dit verband
is in de nota het standpunt neergelegd,
dat de afweerkracht bijzonderlijk moet
liggen aan het front. Ons land heeft
zulk een geringe diepte, dat tegen een
hier optredende sterke vijand ook NA-
VO-strijdkrachten zullen moeten worden
ingezet. Onder die omstandigheden
de verdediging een even groot belang
voor de NAVO-commandant als voor
dè territoriale bevelhebber.
Geleide projectielen
Moet Nederland zelf geleide projec
tielen ontwikkelen en tot productie
brengen? Op deze vraag antwoordt de
nota, dat onderzoekingen plaats hebben,
maar dat het betwijfeld moet worden,
of geleide projectielen hier te lande
ook zelf ontwikkeld behoren te worden.
Wel worden voorbereidingen getroffen
op de invoering over een aantal jaren
van geleide projectielen. Reeds de in
voering zal grote aantallen personeel
met hoge technische ontwikkeling vergen.
Het is mogelijk, dat in de toekomst
de organisatie en samenstelling van d<
thans ontworpen strijdkrachten wijzi
ging zal ondergaan door de invoering
van nieuwe wapens en strijdmethoden.
Men denke hierbij aan atoomwapens,
geleide projectielen en onbemande
Tot eind 1956
Hat opbouwplan, dat than» van kracht
is, loopt tot eind 1956. Dit plan hecht
bijsondere betekenis aan Europa, om
dat verlies van Europa fataal zou zijn
voor het Noordatlantische gebied als ge
heel. Juist daarom echter kan verwacht
worden, dat de bezetting van West-Eu-
sal zijn. Aangezien de Noordduitse laag
vlakte wel de beste invalspoort voor een
vijandelijk offensief tegen West-Europa
is, is de centrale sector van West-Europa
waarin Nederland is gelegenvan
teer bijsonder belang.
„j opbouwkosten tussen land-
luchtmacht de verhouding is geworden
3 1 1 en in de legeropbouw de groot
ste aandacht is gegeven aan de^vorming
van veldlegertroepen
dediging. Er bestaat voor ae eei
gende drie jaren geen aanleiding.
de-
verhouding wijziging a
te brengen.
Van vele zijden is de opmerking ge
maakt, dat in het interrfationaal overleg
niet voldoende nadruk is gelegd op de
strategische betekenis van Nederland,
in het bijzonder voor de verdediging var
Engeland. De nota antwoordt hierop
dat op deze strategische betekenis her
haaldelijk en met nadruk gewezen
Willen échter de bevelhebbers van
Navo deze stelling aanvaarden. d
moet eerst blijken dat Nederland zelf
daaruit de consequenties trekt.
Ons land kan voor de Atlantische
dediging bijzonder strategische beteke
nis krijgen, indien het in zodanige staat
van verdediging wordt gebracht, dat
het zelfs tegenover een zeer krachtige
vijandelijke aanval houdbaar is. Daar
om aldus de nota. in de eerste plaats
een zo sterk mogelijke defensie te land.
Is Nederland eenmaal, vooral door
eigen inspanning, geheel of gedeeltelijk
houdbaar geworden, dan heeft het voor
de bondgenoten grote betekeis, dat het
ook werkelijk gehouden wordt. De wer
ken. die in de afgelopen jaren aan de
IJssel werden uitgevoerd, hebben vol
gens de nota de mogelijkheid, Neder
land althans gedeeltelijk te behouden,
sterk vergroot. De geallieerde bevel
hebbers hebben het belang van het in
handen houden van de Nederlandse
kust, in verband met de mogelijkheid
voor een vijandelijk geleide projectielen
op Engeland af te vuren, erkend.
Gerben Sonderman met de
Fokker S.14, het straalvlieg
tuig, waarin de piloten van de
Koninklijke Luchtmacht worden
geoefend.
De Marine
Wat betreft de Koninklijke
marine lezen we in de nota, dat
zij na voltooiing van het huidige
bouwprogramma zodanig zal zijn,
dat de internationale en nationale
taken kunnen worden uitgevoerd.
Indien moet worden besloten
tot versterking van de luchtmacht,
dan dient dit in de eerste plaats
te geschieden door het versterken
van de tactische luchtmacht. Deze
zal moeten optreden als directe
steun voor de landstrijdkrachten
en heeft in de eerste fase van de
oorlog tot taak een mogelijk
beslissende bijdrage te leveren
aan de vernietiging van dè vijan
delijke luchtstrijdkrachten. Nog
meer echter dan de land- en
macht dient de luchtmacht
bondgenootschappelijk verband te
worden beschouwd.
De sterkte
IN hetzelfde tijdvak waarin het leger
korps zal worden uitgebouwd tot vijf
divisies en de vereiste legerkorpstroe
pen, zijn voor taken in het achterland
en voor de bescherming van de ver
bindingslijnen beschikbaar of zuilen daar-
or beschikbaar komen:
1 regimentsgevechtsgroep (de 44ste)
bestaande onder mee- uit 1 regiment
infanterie, l afdeling artillerie en 1
eskadron lichte tanks:
9 regimenten infanterie;
15 compagnieën commandotroepen
(in het bijzonder voor de beveiliging
van vliegvelden);
108 compagnieën Nationale Reserve
(vooral voor statische bewakings
taken
24 bewalyingscompagnieën:
2 eskadrons pantserwagens;
3 gemechaniseerde afdelingen ar-
4 pontonniersbataljons;
3 transportbataljons.
(zi
uiteindelijke aaqtal hiervan
bekend. Wel staat reeds vast. dat het
aantal parate en mobi
lisabele luchtafweer-
eènhedén aanmerkelijk
zal toenemen.
De plannen tot uit
bouw van het leger
korps tot vijf divisies
zijn inmiddels door de
Amerikaanse regering
aard als basis voor
de Amerikaanse hulp
in de eerstkomende
jaren. Dit betekent, dat
voor het gehele leger
korps van vijf divisies
met de daarbij beho
rende leger-
korpstiroepen
de hele hoofd
bewapening van Ame
rika zal worden ont
vangen. Bovendien
zullen de 44ste regi-
mentsgevechtsgroep,
twee infanterieregi-
menten en de terri
toriale luchtdoel-een
heden met Amerikaans
materieel worden uit
gerust.
In de personele
opbouw zal de aan
dacht in de eerste
plaats gevestigd blijven
op de zo spoedig
mogelijke opvulling van
de nog bestaande te
korten. in het bijzonder
aan technisch
personeel, en
aan de alge
mene verhoging
van de vakbe
kwaamheid
militaire
rissen.
Een batterij 25-ponders ge
reed voor het afgeven van een
salvo „onderdrukkingsvuur"Op
het terrein van de legerplaats
Oldebroek worden herhaaldelijk
oefeningen met dit veldgeschut
gehouden. Ook dit onderdeel
helpt mee om de Nederlandse
defensie zo efficiënt'mogelijk te
maken. Als lid van de Noord
atlantische Verdragsorganisatie
moet ook ons land paraat zijn.
bouw van de beroepskorpsen zal zich
onvermijdelijk over vele jaren moeten
uitstrekken. Overhaasting is hier niet
toegestaan. Daarom zullen de jaargangen
van de Koninklijke Militaire Academie
ook niet in belangrijke mate worden
uitgebreid en zal er ook geen plaats
zijn voor andere bijzondere maatrege
len, als veelvuldige voortijdige bevorde.
ringen of speciale officiersopleidingen.
De luchtvloot zal in de periode 1955
1957 worden vernieuwd en van de
modernste vliegtuigen worden voorzien
door het „Hunter-contract" en door
toezeggingen
Beroeps
de Verenigde Staten
ring van .Thunder-
streaks" in de plaats
s tijd
verouderde „Thunder-
jets". Ook mag binnen
afzienbare tijd een be
slissing worden ver
wacht. welk type nacht-
jager in de Navo-
luchtmachten zal moe
ten worden ingevoerd,
waarna ook de nacht
jagersquadrons kunnen
worden opgebouwd.
Radarsets
Tevens zal het mei-
dings- en gevechtslei-
dingssysteem op peil
worden gebracht door
de aflevering van de
bij de N.V. Philips
ontwikkelde radarsets
en zullen de vliegveld-
bouw en de aanleg
van het brandstofpijp-
leidingssysteem worden
voltooid. In de perso
nele opbouw van di
luchtmacht zal me
alle kracht worden ge
streefd naar zo spoe
dig mogelijke opvulling
van nog bestaande te
korten aan beroeps-
personeel.
Tegen het einde be
vat de nota nog de
belangrijke medede-
deling. dat er moge
lijkheid bestaat. dal
tot enige verkorting
van de duur der eerste
Oefening kan worden
overgegaan. Voorts, al-
DINSDAG 18 MEI 1954
E over de defensie van ons land wil nadenken met de bedoe
ling daarover enkele niet helemaal onverstandige opmerkingen
te plaatsen, doet goed een kaart voor zich te leggen, niet maar van
Nederland, maar van Europa. Hij zal dan opnieuw ontdekken, dat
ons land een deel is een klein deel zelfs slechts van een groter
geheel.
Inzicht in eigen mogelijkheden betekent óók en zeker niet in
de laatste plaats inzicht in de beperktheid van eigen mogelijkheden.
Wat ligt er meer voor de hand, wanneer twee of meer landen staan
voor de gemeenschappelijke dreiging van een gemeenschappelijke
vijand, dan dat zij naar middelen zoeken om gezamenlijk de dreiging
af te wenden?
Het „eendracht maakt macht" is altijd een goed vaderlandse wijs
heid geweest en we doen verstandig, die goed vaderlandse wijsheid
ook vandaag tot werkelijkheid te maken.
T is dan ook wel de kerngedachte in de omvangrijke defensie
nota, diq minister Staf en zijn staf vandaag op de tafel van de
volksvertegenwoordiging hebben gedeponeerd.
Op het beleid van de bewindsman was de laatste maanden nogal
critiek losgekomen, critiek die ons ook om het plotselinge er van
nogal heeft verbaasd. Er was immers in het beleid van de minister
weinig wezenlijks veranderd.
Maar goed, de minister zegde een nota toe en zij ligt er nu
in haar volle omvang van niet minder dan 278 bladzijden. Zij is
destijds wel aangekondigd als het „herexamen", waartoe de critici
de minister dan nog wel de kans wilden geven.
Nu, het is een fors stuk geworden, waarin een schat aan ge
gevens is bijeengebracht, op een wijze die het mag er wel bij
gezegd, nu bet alles bijeen toch een ambtelijk stuk betreft ^oed
leesbaar is.
T~\E defensie van ons land is, evenals die van de andere landen
rondom ons, niet maar een eigen, het is een Europese aange
legenheid: dat is de teneur van dit boek. Nog verder kan men gaan:
het is een aangelegenheid van de Noordatlantische verdragsgemeen
schap.
Om het nog eens anders te zeggen: onze verdediging is een
bondgenootschappelijke verdediging. Dat is gelukkig een idee, waar
aan we al gaan wennen. Voor dat wennen blijft ons trouwens weinig
tijd over; de defensie is een zaak van opschieten, omdat de dreiging
niet maar iets is wat met vacantie gaat, doch er is en er blijft:
onverpoosd en onverminderd.
We denken hier aan de ontwikkeling in de bewapening. De ene
bestelling is nog niet binnen, of ze is tegenover nieuwere ontdekkin
gen al bijna weer verouderd. Toch moet de aflevering voortgang
hebben, want een luchtledig is op het gebied van de defensie min
der dan ooit te dulden.
Een bondgenootschappelijke verdediging eist natuurlijk een op
elkaar ingesteld zijn van de bondgenoten. De verdediging wordt hier
een gemeenschappelijke taak, ook in die zin dat bij het verdelen
van de taken juist dat gemeenschappelijke karakter voorop behoort
te staan. In deze opzet, beschermt Europa Nederland, zoals voor zijn
bescheiden, maar naar de mate van zijn krachten toch niet onbe
langrijk. Nederland bijdraagt aan de bescherming van Europa.
NEDERLAND een betrekkelijk klein deel van het grotere Europa.
Maar geen deel dat te verwaarlozen valt. Daarvoor neemt het
in Europa een te gewichtige strategische plaats in.
Het verheugt ons, dat de nota het met zoveel nadruk stelt: tegen
over de geallieerde bevelvoering is op de strategische betekenis van
Nederland herhaaldelijk gewezen. We vragen alleen: was dat dan
nog wel nodig, dat op die strategische betekenis met zoveel nadruk
gewezen werd? Mocht men dat inzicht niet zonder meer aanwezig
achten?
En we zijn een beetje geschrokken van de opmerking in de
nota, dat, wil deze stelling van het strategische belang door de
geallieerde bevel worden aanvaard, Nederland zelf eerst moet laten
zien dat het bereid is de consequenties te trekken.
INTUSSEN, Nederland trèkt de consequenties. Er is, hebben wij
het wel, onder ons volk de bereidheid, voor de verdediging offers
te brengen, al zal het niet onwelkom zijn, wanneer straks bepaalde
lasten vatbaar blijken voor vermindering en bijvoorbeeld ook inper
king van de diensttijd mogelijk zou zijn.
Het is echter wel duidelijk, dat ook dit laatste maar niet een
aangelegenheid is van het eigen land, maar van het totaal der bond
genootschappelijke verdediging. Vandaar dat het een beetje wonder
lijk aandoet, wanneer in een nabuurland, in België, een nieuw kabi
net, nog nauwelijks aan het bewind, verkorting van de diensttijd
aankondigt.
Ook dit is maar niet iets wat in de gegeven omstandigheden een
land op eigen houtje bedisselen kan.
DE nota wijst niet op een wijziging in het beleid, zoals dit de
laatste jaren is gevoerd. De opzet deed dit reeds vermoeden.
Niet voor niets is zulk een ruime plaats ingeruimd aan de verant
woording van hetgeen reeds werd gedaan. Wat er voor de komende
jaren wordt aangekondigd sluit daarop aan.
Zo betekent hier opbouw van de defensie voortbouw aan de
defensie. Ons dunkt, het vertrouwen in de verdediging kan door
deze gang van zaken worden versterkt. Men heeft in de hogere
regionen blijkbaar een plan in het hoofd, aan de voltooiing waarvan
men voortwerkt.
Men weet daar wat men wil. Dat is het belangrijke, omdat het
hier gaat om de grootste goederen in ons leven: om de mogelijkheid
voor ï>ns en voor onze kinderen, in vrijheid te leven.
Daarvoor wil Europa met Amerika en met Canada staan op
wacht.
vliegtuigen. Dit alles is nog in een
dium van ontwikkeling en daarom zijn
er onvoldoende gegevens voorhanden.
In elk geval zullen gebruikelijke strijd
krachten en wapens nodig blijven v
het opvangen van de eerste aanval.
Wat aangaat de Koninklijke ma
zal in de jaren 1955 en 1956 en mogelijk
ook nog gedeeltelijk in 1957 (onderzee-
bpten) moeten worden voortgebouwd
lan het reeds bekende vlootplan.
Karei Doorman in revisie
De resultaten, ii.
afgelopen jaren ver- Paraat zijn.. Zo luidt
kregen, wettigen de jus "de nota. zal bij
verwachting, dat met het aevies. hct afl0pen van de
het huidige samenstel opbouwperiode een
van regelingen in de zekere vermindering
komende 2Vi jaar alle van de parate sterkte
nog benodigde aan- geoorloofd blijken,
tallen beroepspersoneel zullen worden, J0for.cio
verkregen. Verwacht kan echter niet Vermoedelijk zal de defensie
worden, dat de eigenlijke beroeps- nota eind Juni of begin Juli m
korpsen in dweilde periode reedstot de Tweede Kamer in discussie
éen geheel harmonische samenstelling1
kunnen
worden gebracht De i
,p. 'komen.
Het vliegkampschip „Karei
Doorman" zal worden gere
viseerd en gemoderniseerd, de
bewapening en uitrusting van
de marinierseenheden zal wor
den voltooid en de voorberei
ding voor de bewapening en
demagnetisering van de koop
vaardijvloot zal worden voort
gezet. Ook zal worden door
gewerkt aan de afbouw van
de njeuwe haven.
Voor de landmacht zal, wanneer op 1
October a.s. de eerste fase van het leger -
opbouwplan zal zijn voltooid, worden
beschikt over een harmonisch opgebouwd
legerkorps van drie infanteriedivisies (de
.,3de". „éde" of parate en „5de" divisie),
benevens de kern van de „7-Dccember"-
divisie. alsmede over een aantal terri
toriale troepen ter sterkte van ongeveer
75.000 man. luchtdoelartillerie en de 44ste
regimentSRCvechtstroep daaronder begre
In dit verband deelt de nota nog pen. Van de totale mansterkte zal een deel
mede. dat generaal Gfuenther niét om paraat, de rest op zeer korte termijn
hogere Nederlands? inbreng in de lucht* mobilisabel zijn.
De nota geeft het volgende financieel overzicht voor wat
betreft de jaren 19551957.
Begroting van uitgaven
Landmacht 2437 min
Luchtmacht 956 min
Zeemacht 945 min
Intern, infrastruct. 126 min
Beschikbare c.q. voorgestelde
dekking.
Resterende gelden
u. h. tijdvak '51/54 260 min
Resterende tegen
waardefondsen 204 min
3 Jaarbegrotingen,
elk 1350 min 4050 min
4464 min
Beschikbaar voor de
Burgerl. verdediging 50 min
4514 min
4514 min
4514 min
Als toelichting op deze analyse diene het volgende:
de in het overzicht opgenomen begroting voor de drie jaren
19551957 is gebaseerd op de volgende gemiddelde jaarsterkten:
Landmacht ca 95.000 man, Luchtmacht ca 20.000 man, Zee
macht ca 23.000 man.
Vaak moesten de militairen,
lijden» manoeuvres, hun werk
in zware kou doen. IJet vroor
12 graden, toen deze foto werd
genomen. De tenten van de
Verbindingsdienst moesten wor
den ingegraven, om nog een
beetje beschutting tegen de kou
