Generaal
Franco
Ouderdomspensioen leidt
tot prijsstijging
Voor opruiming van overwegen
120 millioen in 5 jaar
LAXEERAKKERTJES
5
DONDERDAG 18 MAART 1954
Wie
is
het veel besproken staatshoofd
van Spanje?
ALS MEN U in 1924 de vraag gesteld had: „Hoe heet de jongste generaal
in Europa?'dan zou u wellicht met een mond vol tanden hebben ge
staan. Vrijwel niemand had toen nog gehoord van de kleine generaal
Francisco Paulino Hermenegildo y Teodulo Franco, die op 5 December 1892
werd geboren in El Ferrol, gelegen in de uiterste Noordwesthoek van
Spanje, in de buurt van het Baskenland. En niemand kon toen vermoeden,
dat deze baby-generaal (zoals hij wel genoemd wordt) nog eens een succes
volle greep naar de macht zou doen in het door de revolutie verscheurde
Spanje. Nu kent iedereen deze kleine man met zijn ronde, brede schouders
en een hals, die volgens mensen die hem gezien hebben, te dik is voor de
maat boord, welke hij draagt. De laatste tijd treedt Franco weer meer op
de voorgrond, door z n militaire verdrag met Amerika, z n optreden in
Marokko en zijn actie inzake Gibraltar en tenslotte door de daarop gevolgde
demonstraties in Spanje, die dreigden uit te groeien tot een uitdaging van
het Franco-regiem.
Tot z'n vijftiende levensjaar woonde
de jonge Franco in El Ferrol. Toen zond
z'n vader, die een bewonderaar was van
«lies, wat in uniform rondliep en ook
van z'n zoon een echte militair wilde
maken, hem naar Toledo. Daar viel hij in
de militaire academie op door z'n opmer
kelijke kwaliteiten. Een speciale eigen
schap was toen al z'n soepelheid tegen
over andersdenkenden en mensen met een
niet-blanke gelaatskleur. Later, toen hij
een greep naar de macht deed, zou hij
daarmede z'n voordeel doen.
Op 20-j. leeftijd was hij kapitein en kon
men hem in Noord-Afrika aantreffen,
waar hij als vrijwilliger deelnam aan de
gtrijd tegen de Moren. Bij de belangrijke
operaties, welke ihij daar meemaakte,
spaarde hij zichzelf niet. Zelfs liep hij
zware verwondingen op: zijn maag en
longen werden door kogels doorboord.
Nog maar ternauwernood was hij hiervan
Spanje was De geschiedenis van de ken
nismaking is een typisch Spaanse roman-
Franco. die in de familiekring Paco
werd genoemd ontmoette op een zonnige
dag Carmen de Polo in Oviedo, waar een
„romeria". een volksfeest, gevierd
werd. Temidden van de feestelijkheden
stonden ze onverwacht voor elkaar, zo
wordt verteld. Zij. het jonge aristocrati
sche meisje en hij. de door de Afrikaanse
verbrande officier. Vriendinnen van
Carmen maakte snel een eind aan de
vluchtige ontmoeting. Maar Paco had
haar weer ontdekt, voordat hij naar
Afrika terug moest. Hij stelde Carmen
onmiddellijk te verloven, maar zij
vroeg bedenktijd. En zo ging zij weer
de kostschool en Paco naar de bran
dende zon van Afrika.
In de daarop volgende tijd oogstte
Franco in z'n veldtochten tegen de Moren
grote roem. Toen. hij voor korte tijd
Oviedo was teruggeweest, had Carmen
nog steeds niet besloten. Het duurde tot
Januari 1923, voordat alles in kannen
kruiken was. Op 15 Juni brak de grote
dag van het huwelijk aan. Erg veel rust
werd Franco evenwel niet gegund, want
direct na z'n huwelijk moest hij terug
keren naar Marokko, ditmaal als aam
der van het Vreemdelingenlegioen. Voor
Carmen begon toen het onrustige leven
Dit is Carmelia Franco, de enige
dochter van het Spaanse staats
hoofd. Op 13 April 1950 trad zij in
het huwelijk met de toen 27-jarige
Madrileense internist, de Markies
t Villaverde. Carmelia was toen
23 jaar. Men zegt, dat Franco zich
aanvankelijk tegen het huwelijk
had verzet, maar dat h»j later voc
de aandrang van zijn dochter
bezweken.
hersteld, of hij dook opnieuw onder in
de er in, onder de Marokkanen vele
vrienden te maken.
Speciale studie
Franco legde zich gedurende zijn ver
blijf in Marokko speciaal toe op een
studie van de Afrikaanse problemen. Hij
organiseerde het bezette gebied en slaag
de er in, onder deMarokannen vele vrien
den te maken.
Dat is hem later in de burger
oorlog goed te pas gekomen. Het eerste
resultaat van zijn werk was de oprichting
in 1920 van een nieuwe militaire organi
satie, de Tercia, het Spaanse vreemde
lingenlegioen.
Niet lang daarna leerde Franco z'r
vrouw kennen, toen hij met verlof in
Verbannen
Toen de periode Primo de Rivera
brak. werd Franco als brigadegeneraal
belast met de stichting van een nid
militaire academie te Saragossa. Daartoe
maakte hij een studiereis naar 't buiten
land, vnl. naar Frankrijk en Duitsland.
Toen Spanje in 1931 een republiek werd.
zagen, we Franco naar de Balearen ver
huizen. Vandaar ging hij weer naar Ma
rokko en in 1936 rees z'n ster opnieuw;
hij werd stafchef van het Spaanse leger.
De republikeinen werden evenwel achter
dochtig en toen het Populaire front aan
het bewind kwam werd Franco afgedankt
en naar de Canarische eilanden gezond
In feite was dit voor Franco een verban
ningsoord.
Franco besefte, dat hij snel handelend
moest optreden. Na overleg met enkele
andere leidende figuren vloog hij
Marokko. Het was hem echter niet
geven, van het begin af de opperste lei
ding van de opstand in handen te heb
ben. Die berust t te aanvankelijk bij Calvo
Sotelo. die in Juli 1936 werd vermoord.
Generaal Sanjurjo, die om het leven
kwam toen de strijd pas drie dagen aan
de gang was, fungeerde als militair opper
bevelhebber. Het enige wat Franco deed
was in diens schoenen stappen, omdat hij
de enige man was, die op het ogenblik
er voor geschikt was. Op 29 September
1936 werd Franco door het hoofd van d<
voorlopige Militaire Junta, generaal Caba
nellas, benoemd tot staatshoofd, leider var
de regering, en opperbevelhebber van d<
rechtse strijdkrachten.
Tijdens dc bloedige burgeroorlog liep
de scheiding in Spanje zowel horizontaal
als verticaal: rijk vocht tegen arm, arbe:
ders keerden zich tegen de soldaten, de
leken tegen de geestelijkheid, vrijwill:
gers tegen huurlingen, de boeren tegen
aristocraten, de landlozen tegen de land
heren en de democratie tegen het fas
cisme; al deze dingen speelden een ri
Boekbespreking
„Met Vliegende Vaart", door D.
Hendrikse en H. Hegeman. Uit
gegeven bU Bosch en Keuning
N.V., Baarn. PrUs: f8.90, 15S
pagina's.
Langzaam en heel soepel begon d«
Gloster-Wittle E 28/39 zich voort te be
wegen over de betonnen startbaan. Hei
weerzinwekkend gedaver van de motor
ging over in een schrille, angstaanjagende
fluittoon. Steeds sneller stoof het toestel
over de baan. Er klonken een paar holle
knallen, een blauwrode steekvlam schoot
uit de staart van de machine en me
ongelofelijke snelheid spoot de eerste
straaljager de lucht in
Zo begin het hoofdstuk „Sneller
der propeller" .dat is geschreven door D
Hendrikse. Boeiend, leerzaam en goed
oriënterend zijn alle artikelen in dil
fraaie boek, dat de ontwikkeling van de
luchtvaart vertellend behandelt.
Het boek begint natuurlijk met de ge
broeders Wright en komt via Lindbergh
en de eerste postvlucht op de straalvlieg
tuigen. waaraan een tweetal flinke hoofd
stukken zijn gewijd. Tientallen foto's il
lustreren wat beschreven is. Voor
rich nu eens op aangename wijze goed
wil oriënteren op het gebied van
luchtvaart, tot op de laatst bereikte
sultaten toe. voor hem of haar bevelen
wij dit boek van harte aan.
Als het S.E.R.-advies wet wordt
Werkgelegenheid zal worden bevorderd
door grotere koopkracht
(Door een economische medewerker)
HET ADVIES van de Sociaal-Economische Raad over de invoering van
een algemeen wettelijk verplichte ouderdomsverzekering heeft in de
eerste plaats een sociaal karakter: het verzekeren van een bescheiden in
komen aan ieder, die na zijn 65-jarige leeftijd met werken ophoudt. De
invoering van een dergelijke ouderdomsvoorziening heeft echter ook be
langrijke economische gevolgen. Er moet premie betaald worden, de
werkgevers moeten looncompensaties geven, de overheid krijgt extra las
ten te diagen, de koopkracht der gepensionneerden wordt groter. Anders
gezegd, er zal een koopkrachtverschuiving optreden.
n de groep die zonder
uitkering krijgt, door
HET ECHTPAAR FRANCO
Sinds Franco's overwinning hebben in
Spanje drie elementen een belangrijke
functie vervuld: de kerk, het leger en de
partij (Falange). Geen van deze drie heeft
belang bij de val van het Franco-regiem.
Daarom kan Franco ze nog steeds op han
dige wijze tegen elkaar uitspelen. De
kerk heeft aan invloed gewonnen (ge
tuige het verdrag met het Vaticaan) ten
koste van de Falange. Het lijkt er zelfs
sterk op, dat Franco zich steeds meer
losmaakt van de op Duitse leest ge
schoeide Falange, omdat hij wil voor
komen, dat de partij het leger zal over
heersen.
Tijdens de burgeroorlog heeft de Fa
lange al eens tevergeefs met Duitse hulp
een greep naar de macht gedaan. Daarna
stond Franco de Falange nooit meer zo
veel macht toe, dat zij de Spaanse poli
tiek kon dicteren. Dat bleek duidelijk
tijdens de tweede wereldoorlog, toen
Franco weigerde, aan de zijde van Duits
land en Italië de oorlog in te gaan. De
macht van de partij is sterk beknot. Lei
dende figuren werden naar de achter
grond verdrongen, de partijgroet en het
partijlied werden afgeschaft en de een-
Verheffing van gezantschap
Geen vriendelijk gebaar
jegens Franco
Het besluit van de Nederlandse rege
ring om het gezantschap in Madrid te
verheffen tot ambassade vormt geen aan
wijzing voor meerdere of mindere waar
dering voor de regeringsvorm van Spanje.
De vijandige politieke activiteit, die het
Franco-regime de laatste tijd tegenover j
onze bondgenoten Groot-Brittannië en
Franco ontwikkelt, heeft de ministers
Beyen en Luns dan ook geen aanleiding
gegeven op hun besluit terug te komen.
Dit hebben beide ministers geantwoord
op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Burger (P.v.d.A.).
De veriheffing van het gezantschap in
Madrid tot ambassade is een onderdeel
van het reeds eerder bestaande voorne
men van de regering om met een aantal
landen ambassadeurs uit te wisselen in
plaats van gezanten. Spanje vormt het
derde land in deze reeks. Reeds tal van
landen hebben ambassadeurs bij de
Spaanse regering geaccrediteerd.
Ned. speelclub in België
veroordeeld
Het hof van beroep te Brussel heeft
gisteren uitspraak gedaan in de zaak
tegen het bestuur van de Nederlandse
speelclub Arcadia, dat kansspelen zou
hebben ingericht in de Belgische enclave
Baarle-Hertog. De beschuldigden zijn
oordeeld tot 100 francs boete elk en beta
ling van de kosten van het proces. Voorts
zal al 'het speelbankmateriaal in beslag
worden genomen. De caféhoudster uit
Baarle-Hertog, die haar café ter beschik
king had gesteld, Is vrijgesproken. De be
klaagden waren op 8 December j.l. door
de rechtbank te Turnhout vrijgesproken,
doch het O.M. was van dit vonnis in be
roep gegaan.
P. de Boer moet kosten geding
contra staat betalen
In het geding van de heer P. de Boer
uit Drachten contra de staat en m
F. Hollander, destijds officier van Justitie
te Leeuwarden, waarhij de heer De Boer
de officier van Justitie er van beschul
digde door het verstrekken van een
muniqué aan de pers een onrechtmatige
daad te hebben gesteld, heeft het Leeu
warder Hof eiser ten aanzien van de staat
niet ontvankelijk verklaard. Het beroep
ten aanzien van mr dr Hollander werd
wel ontvankelijk verklaard, maar o:
zegd. De heer De Boer is veroordeeld
de kosten, die werden gesteld op twee
maal f 169,25.
In zi^i b
suur kwam in andere handen. De Falange
werkt nu voornamelijk op het gebied
de vakbeweging.
Het bewind van Franco betekent
zoals vrijwel ieder dictatoriaal 'bestuur
in economisch opzicht een ramp vo
Spanje. Handhaving van de dictatuur
nummer één en daaraan worden alle s
dere dingen opgeofferd. Er heersen
Spanje armoede en wantoestanden
sociaal gebied, zoals wellicht nergens in
Europa aangetroffen zullen worden. Wel
licht brengt de Amerikaanse financiële
technische hulp hierin nu enige vi
betering.
Evolutie
boek over Spanje schrijft drs A.
Lier, dat zich in dat land een
politieke en sociale evolutie voltrekt in
de richting van het parlementaire, demo
cratische systeem, maar niet door middel
van dit systeem. Het verleden heeft be
wezen, zo zegt hij', dat het democratische
stelsel van zich in vrijheid ontwikkelende
politieke partijen in Spanje voorlopig
bruikbaar is. De eindfase van deze evolu
tie. een constitutionele monarchie, is no?
niet bereikt. Volksopvoeding eist in dil
land van constrasten veel tijd, tact en ge
duld. De evolutie zou echter onmisken
baar zijn.
Toch zal het regiem plaats moeten
maken voor een definitieve regerings
vorm. aldus nog steeds drs Van Liec. In
de persoon van Franco en van veel lei
ders der party zien vele Spanjaarden
nog de vervolgers van hun vaders of
zonen, de onrechtvaardige en onverbid
delijke bestraffers van duizenden
schuldigen, de strenge bewaker der v
lopig in vrijheid gestelden. En in na
van straten en pleinen worden deze r
sen dagelijks herinnerd aan hun bitterste
vijanden. Grootmoedigheid van de n
tegenover de partij kan dan ook niet
worden verwacht.
Juist met het oog hierop is het goed
eens na fe gaan wat er economisch nu
gaat gebeuren als het thans bekend ge
maakte advies wet zal worden.
Wij moeten in de eerste plaats duidelijk
de groepen onderscheiden die hierbij be
trokken zullen zijn. Zij, die in loondienst
zijn, moeten een premie betalen, die
evenwel op de werkgevers verhaald kan
worden en wel in die vorm, dat er loon-
compensatie wordt gegeven. In het al
gemeen gesproken, zal deze groep er du!
in inkomen niet op achteruitgaan, mei
uitzondering dan van hen, die reeds be
langrijke pensioenaanspraken hebben er
over wier loon geen vereveningsheffing
wordt betaald. Voor de loontrekkenden
als groep gezien, daalt dus de koopkracht
De werkgevers komen voor extra lasten
te zitten waartegenover zal staan, dat zij
de vereveningsheffing ad 4 pet aar
fiscus niet meer zouden behoeven te
loonsverhoging over de hele linie
plicht zou zijn, ook voor hen die niet
der een C.A.O. vallen voor de werk
gevers een offer betekent. De werkgevers
zullen natuurlijk proberen dit offer af
wentelen op afnemers van hun producten
in de vorm van een prijsverhoging. Of dit
lukt. hangt van de concurrentieverhou
dingen af, döoh vermoedelijk zal er toch
sprake zijn van een lichte prijsstijging.
Bc-paalde groepen zullen echter, doordat
c k de totale koopkracht groter wordt,
meer kunnen leveren en door groter pro
ductie weer een compenserende kostprijs
daling kunnen bereiken.
De overheid zal volgens het huidige
advies de ontvangsten uit hoofde van de
vereveningsheffing derven. Dit is een
groot offer, want voor 1954 is deze hef
fing op f250 millioen getaxeerd. Hier ko
men echter nog andere uitgaven bij: zij
zou de premie betalen voor hen bij
inning wegens betalingsonmacht of in-
ningsonmacht op moeilijkheden stuiten,
zo wordt geadviseerd bij een inkomen
beneden de 2.000 gulden van premie-In
vordering af te zien.
Ook moeten wij aan de kosten denken,
als het pensioen voor ouden van dagen
direct ingaat, voor mensen derhalve vooi
wie geen premie is betaald. Deze uitgav»
wordt getaxeerd op. f 640 millioen in 1955
Weliswaar krijgen velen thans op gron<
van de noodwet ouderdomsvoorziening
reeds een uitkering, doch het voorgestelde
pensioen zou niet alleen 5 pet boven de
huidige uitkering liggen, doch het zal ook
voor een veel grotere groep gelden, zodat
de staat voor veel hogere uitgaven komt
te staan dan thans reeds het geval is (ruw
weg 450 millioen per jaar).
De inkomsten van de staat worden dus
minder en de uitgaven worden groter. Dit
moet uit de lengte of uit de breedte
komen. Of de andere uitgaven zullen
moeten dalen of de inkomsten en belas
tingen moeten gaan stijgen. Als verzach
tende omstandigheid geldt natuurlijk wel
dat die uitkeringen uit do staatskas ge
leidelijk aan minder worden omdat bij het
Franco als grootvader
Plan van minister Algeta
Er staat een plan op stapel om in dc
jarejn 1955 tot en met 1959 in totaal f 120
millioen te besteden, voor het Wegnemen
van gelijkvloerse spoorweglkruisingen
Daarvan zouden dan de gemeenten die
bij de uitvoering van het plan gebaat zijn
samen f 80 millioen voor hun rekening
nemen en het rijk en de Nederlandse
Spoorwegen elk f 20 millioen. Voor de
Spoorwegen en het rijk komt dit du6
neer op £5 miUioen per jaar- Ongetwij
feld verkleint deze reservering de moge
lijkheid tot uitkering van een matig divi
dend, althans in de naaste toekomst, maar
dit nadeel is niet te ontlopen, zo heeft
minister Al-gera aan de Eerste Kamer
meegedeeld.
De minister pleegt reeds met zijn ambt
genoot de heer Van de Kieft van Finan
ciën overleg om in de jaren 1955 tot er
met 1959 telkens aan de Staten-Generaal
machtiging te vragen voor een crediet
van f 4 millioen als rijksbijdrage.
De toepassing van automatische halvt
afsluitbomen bij overwegen zal in d<
naaste toekomst belangrijk worden uitge
breid-
Voordat uitbreiding van de treinenloop
op de lijn Amsterdam-Den Haag-Rotter
dam kan worden overwogen, zullen met
slechts de in Delft bestaande benvaren
moeten worden weggenomen, maar zul
len mogelijk ook nog de bezwaren op
andere punten (Schiedam. Heemstede.
Haarlem) bepaalde voorzieningen vergen,
aldus de minister.
De maatregelen die de Ned. Spoorwe
gen hebben genomen tegen de onrustige
loop van een aantal electrische treinstel
len hebben reeds tot een belangrijke ver
betering geleid- Men streeft er naar de
verbeteringen zo spoedig mogelijk op alle
treinstellen die dit euvel hebben, aan te
orengea-
verstrijken der ja
premiebetaling ee
overliiden langzaam aan kleiner wordt.
De groep der zelfstandigen en der
mogensbezitters valt ook onder de
pllchte ouderdomsverzekering. Deze r
Landbouwprijzen met
4 pet omhoog
Het indexcijfer van landbouwprijzen
(basis 1946''47—1949 '50 100) vertoont
stijging van 123 In December j.l. tot
in Januari JJ„ d.w.z. een stijging van
4.1 pet
In de sector van de akkerbouwproduc
ten steeg het groepsindexcijfer. mede door
de ook in Januari weer gestegen aard
appelprijzen, van 140 in December tot 147
in Januari (5 pet).
Bij de groep veehouderijproducten werd
de invloed van de prijsdaling voor var
kensvlees geheel overtroffen door de
prijsstijgingen voor de andere producten
van deze groep, waardoor het indexcijfer
steeg van 118 in December tot 122 ln Ja
nuari (3,4 pet), aldus het C.B.S.
Ontploffing in kerk t©
A'dam 3 gewonden
In de Gereformeerde Maranathakerk
aan het Mosplein in Amsterdam-Noord
heeft zich gistermiddag een ontploffing in
een gaskachel voorgedaan. Op dat mo
ment bevonden zich enkele vrouwen en
kinderen in het kerkgebouw. Een vrouw
liep lichte verwondingen op, twee meisjes
van negen en Hen jaar kregen brandwon
den in het gezicht. Na te zijn verbonden,
zijn ze naar hun woningen vervoerd. De
brandweer, die was uitgerukt, behoefd®
niet op te treden.
Waarom
ik graag
Roxy
rook?
Je kunt altijd op
de kwaliteit vertrouwen.
Die milde en toch zo karaktervolle smaak,
die heerlijke geur. die altijd constante
kwaliteit vind Je alléén bij Roxy.
En waar je Roxy ook koopt
Je krijgt ze nu steeds (abrieksvere
uit die F.S~packfc
premie betalen.
Voor zover de zelfstandigen die premie
niet kunnen afwentelen (door bij bun
dienstverlening het tarief te verhogen),
betekent de premiebetaling een inkom
stenderving, dus een iets geringere koop
kracht, resp. een geringere spaar-capaci-
De bejaarden, die direct voor de uit
kering in aanmerking komen, krijgen een
grotere koopkracht dan zij thans plegen
te hebben; bovendien wordt de kring veel
groter. De totale koopkrachtsvermeerde
ring wordt voor deze groep geschat op
f 300 millioen per jaar.
Er zullen derhalve diverse verschui
vingen komen met als resultante een
koopkracht, die in totaal groter is dan
thans. Dit is gunstig voor de werkgelegen
heid die zal dan ook wel kunnen stij
gen doch zij zal zioh ook uiten in
llriite prijsstijging, die reeds opgeroepen
kan worden door de stijging van de kost
prijzen der ondernemingen.
Deze prijsstijging zal echter terugwer
ken op de hoogte van het pensioen vooi
rover die prijsstijging door een loonsver
hoging wordt gevolgd Een van de op
vallende kenmerken van het advies is
namelijk, dat het pensioen waardevast is:
de hoogte zal, in guldens uitgedrukt op
en neer gaan met de index van de lonen.
Tén slotte moeten wij nog aan het effect
op de betalingsbalans denken. Een gro
tere koopkracht zal bij vrije invoei
gelijkheid de neiging hebben de invoer te
vergroten, hetgeen ons weer deviezen zal
kosten. Dit werd op 70 millioen per Jaai
geschat.
Wij hebben zeer globaal een indruk ge
geven van de verschuivingen, die zullen
optreden, als dit ouderdomspensioen zal
worden Ingevoerd. Zij grijpen veel dieper
in. dan men oppervlakkig wel zal denken.
Juist daarom zullen er nog wel heel wat
pennen in beweging komen en woorden
worden gesproken, voordat een dergelijke
wet in enigerlei vorm het Staatsblad
bereikt.
(Nadruk verboden)
Help Uw darmen
bij hun zo belangrijk werk.
Neem eens per week 1 of 21
Moeilijkheden in V.V.V.
te Bergen
„Onjuiste financiële gegevens
verstrekt door voorzitter"
vreemdelingenverkeer Bergen, heeft
ontslag genomen uit zijn functie, die hij
slechts twee maanden heeft vervuld. De
heer De Sonnaville zegt, dit besluit te
hebben genomen „naar aanleiding van
het doen en laten van de huidige voorzit
ter, de heer J. B., die door eigenmachtig
optreden de naam van de vereniging
schade heeft gedaan. Het accountantsrap
port over 1953, dat een tekort aanwijst
van 1,820,94, is gebaseerd op onjuiste ge
gevens, welke door de voorzitter buiten
medeweten van het bestuur zijn ver
strekt".
Over dit accountantsrapport Is door de
heren E. H. E. Klein, oud-penningmees
ter, en mr F. Zeiler, oud-secretaris van
de vereniging, een nota aan het bestuur
en aan het college van B. en W. gezonden,
waarin het beleid van de voorzitter wordt
gecritiseercL
Chinezen van Indonesië
mogen 6 mnd. naar China
De Jmvepoet meldt, dit de veiligheid»-
dienst van het Indonesisch® minister!»
van Justitie een rondschrijven heeft ont
vangen, waarin wordt medegedeeld, dat
staatsburgers van de Chinese Volksrepu
bliek, die ln Indonesië wonen, een bezoek
v«n zes maanden aan hun familie en ken
nissen ln China mogen brengen.
Toch is het zo!
E belastigschroef is nog niet zó
sterk aangedraaid, of we kunnen
nog wel ergens drie munten vandaan
halen, waarmee we een aardig spelle
tje kunnen doen. Het is een kansspel,
dat we op het oog hebben, maar u
zult het wel niet al te ernstig willen
nemen, want ln de wandeling wordt
het kruis-of-munt genoemd, een kans
spel dat zó verbreid is, dat iedere
voetbalwedstrijd daarmede pleegt aan
te vangen.
Maar goed, laten we eerst eens de
mogelijkheden hiervan onder ogen
zien, dan weien we tenminste waar we
aan toe zijn. Met één munt kunt u
kruis óf munt gooien, zodat de kans
dan één van beide boven komt te
liggen, gelijk is aan 1. Gooien we de
tweede munt, dan is de kans dat deze
met dezelfde kant komt boven te lig
gen als de voorgaande munt gelijk
aan V4. De kans om bij twee opge
gooide munten dezefde zijde boven te
krijgen ls dus 1 X Gooien we
nu ook de derde munt op, dan is de
kans dat ook hier dezelfde zijde boven
komt gelijk aan Vi X >4. Of ln
andere woorden: wanneer we drie
munten één voor één opgooien, ls er
een kans van 1 op 4 dat alle drie mun
ten met dezelfde zijde boven liggen.
Zou het nu verschil maken of we de
drie munten één voor één gooien, dan
wel. of we ze alle drie gelijktijdig
opwerpen? „Natuurlijk niet!" zal leder
weldenkend mens hierop antwoorden.
Bij de kansrekening speelt de tijd im
mers in het geheel geen rol.
TochEnfin, oordeelt U zelf:
wanneer drie munten tegelijk worden
opgegooid, zullen altijd twee van de
drie munten met dezelfde kanten
boven komen te liggen. Dat is duide
lijk De waarschijnlijkheid dat ook
de derde munt met dezelfde zijde bo
ven ligt, ls dus Vi, want deze laatste
munt heeft twee mogelijkheden; hij
kan goed vallen of hij kan fout val
len. Bij het gelijktijdig opwerpen van
drie munten is er dus Vi kans dat alle
drie munten met dezelfde kant boven
liggen, Inplaats van '41
Gooien we de munten één voor één
op, dan ls de kans op een goed resul
taat. zoals we boven hebben laten zien,
gelijk aan >4. Het maakt dus wel dege
lijk verschil of we de munten één voor
één. of alle drie tegelijk opgooien,
want in het laatste geval is de kans
op een goed resultaat tweemaal zo
groot, n.l. M tegen V,.
Laten we het zelf mogen zeggen,
voor en aleer een stroom van Inzen
ders ons op de vingers tikt: toch ls
het niet zo! We hebben U bij het
bewijs over de gelijktijdige opgooi een
drogredenering onder de neus geduwd,
die we eigenhandig zullen moeten ont-
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
