VITAMINEN
ACTIFRAL-10
Conflict met McCarthy wordt in
't openbaar onderzocht
Radio-actieve vis op Japanse
markt in beslag genomen
Eerste Kamer sprak over de
verdwenen kinderen
nieuwe leidsche courant
5
WOENSDAG 17 MAART 1954
ARMBAND EN BRU1DSBOUQUET
Packard-vloot bracht bruidspaar
naar De Paauw
Hans Englebert en Babette van Rymenam
in Wassenaar getrouwd
(Van een onzer verslaggevers)
Toen bruidegom Hans P. V. Englebert gisteren met het bruidsbouquet bij
de ouderlijke woning van Babette van Rijmenam aan de Van Bergenlaan
te Wassenaar arriveerde, deed hij nog iets anders dan in bewondering naar
zijn bruid staren. Hij had namelijk een extra verrassing meegenomen: een
gouden schakelarmband, welke hij om haar rechterpols sloot. Maar dat
verhinderde de bruid toch niet al haar bewondering te uiten voor het
bouquet, dat samengesteld was uit orchideeën, lelietjes van dalen en oran
jebloesem. Dat werd het begin van de bruiloft, van twee heel oude vrienden.
De families Van Rijmenam en Engle- thenius de Man, een vriendin. Als bruids-
bert zijn namelijk al zeer vele jaren met
elkaar bevriend en het was geen wonder,
dat later op het raadhuis en de receptie
„heel Wassenaar" aanwezig was.
De bruid, de oudste dochter van de heer
en mevrouw Van Rijmenam-Van Gende-
ren Stort, bracht na haar H.B.S.-tijd enige
tijd in Frankrijk door; de bruidegom is de
oudste zoon van de heer en mevrouw
Englebert-Jappe (Teijlingerhorstlaan 10,
te Wassenaar).
De bruidegom is verbonden aan de
N.V. H. Englebert te Den Haag. Daar
door was het mogelijk dat een vloot van
zeven gloednieuwe zwarte Packards 1954
de bruiloftsgasten naar het Raadhuis „De
Paauw" kon brengen.
Die zeven Packars kwamen kersvers
van de R.A.I., waar de meeste al een
nieuwe eigenaar hadden gevonden, die
echter voor dit bijzondere doel hun wa
gens wel een weekje langer wilden
jonkers fungeerden de heren Peter Kne-
neef van de bruidegom en P
C. Boele, een vriend.
De bruid droeg een japon van fijn»
witte zijde, waarover een jasje met korte
sleep gemarmerde zijde werd gedragen.
De tule sluier was bevestigd
kapje van Venetiaanse kant.
Zo ging dus het bruidspaar uit een met
witte narciss. versierd huis in een met
zijden linten getooide auto, gevolgd door
de bruidsmeisjes Alix van Genderen Stort,
een nichtje van de bruid en Gerry Nol-
geeft U precies
wat U nodig hebt/
Boekbespreking
De wonderbaarlijke avonturen
Dorus Pikbroek en Arie Hakkepuf;
door P. H. Kruithof, (105 blz.; prijs
geb. f 3,50). Uitg. N.V. Van Holke-
ma Warendorf, Amsterdam.
Bij Van Holkema Warendorf N.V. t<
Amsterdam werd het jongensboek „D<
wonderbaarlijke avonturen van Dorus
Pikbroek en Arie Hakkepuf", geschreven
door P. H. Kruithof, uitgegeven. Een boek
vol zeemansverhalen, die boeiend en
amusant tegelijk zijn. Een oude zeerob
dist ze op en hij doet dit zo smakelijk, dat
men waarlijk geen jongen behoeft te zijn
om ervan te genieten Eigenlijk zouden
we kunnen volstaan met de typerinR var
een 10-jarige lezer, die waarderend op
merkte: „Het is lollig en je leert nog eer
boel ook".
Zo is het. Het boek is volgens het oude
recept van een goed kinderverhaal sai
gesteld. De hoofdfiguren worden
vrienden van de lezers (of toehoorders,
want het is even goed een prettig boek
om voor te lezen) en de belevenissen van
deze vrienden worden Intens meegeleefd,
al ligt de fantasie er dik boven op. De
illustraties van R. van Looy passen zich
geheel aan bij de trant van de uitgave
BI.—de R.
Op De Paauw
Gisteren werd te Wassenaar het
huwelijk voltrokken tussen de
heer H. P. V. Englebert en
Babette van Rijmenam. Als
bruidsmeisjes fungeerden links
Gerry Nolthenius de Man en
Alise van Genderen Stort. De
bruidsjonkers waren de heren
P. C. Boele (l.) en P. Kneteman.
Critiek in Eerste Kamer
op mr Stikker
Anti-propaganda tegen Ned.
Europese politiek
Met teleurstelling en bevreemding heb
ben zeer veel Eerste-Kamerleden ver
en dat de Nederlandse ambassadeur
te Londen, oud-minister mr D. U. Stik
ker, In een aantal redevoeringen voor
zgn. besloten gezelschappen, maar in wer
kelijkheid voor een tamelijk massaal ge
hoor, krachtig stelling heeft genomen
tegen de Europese eenwordingspolillek
m de regwing,
Volgens deze kamerleden ligt het niet
op de weg van een zo hoge functionaris,
duidelijk te ageren tegen een herhaal
delijk uiteengezet regeringsbeleid dat
kennelijk in de Staten-Generaal brede
instemming geniet. Waren deze leden
wel ingelicht, dan zou mr Stikker de aan
hangers van de integratiegedachten,
waartoe deze leden niet alleen heide mi
nisters maar ook zich zelf rekenen, heb
ben aangeduid als „federasten". Daarge
laten of deze uitdrukking tot het Neder
landse taai-eigen behoort, had het zeer
senatoren bevreemd dat 41 blijk
baar wel behoorde tot de woordenschat
een ambassadeur. Zjj keurden de
actie van deze hoge ambtenaar ten zeer
ste af en zouden gaarne de verzekering
ontvangen dat herhaling van zo'n op
treden niet meer zal voorvallen, aldus
het voorlopig verslag vnn de Eerste Ka-
over de begroting 1954 van Buiten
landse Zaken.
Vragen van Kamerlid over
het Nationale ballet
Het Tweede Kamerlid Gortzak (Comm.)
heeft aan minister Cals gevraagd of de
commissie, die zou rapporteren over de
samenstelling van het nationale ballet,
thans heeft geadviseerd het ballet Recital
(leidster mevrouw S. Gaskell) als natio
naal ballet te erkennen, al of niet met uit
breiding. De heer Gortzak vraagt vooTts
of de minister zich met dit voor velen
onbegrijpelijke advies verenigt.
Enige honderden waren op het raad-
het raadhuis „De Paauw" verzameld orr
huwelijksvoltrekking bij te wonen. D«
ambtenaar van de Burgerlijke Stan d»
heer C. Moerkerk (zelf een verstokt vrij
gezel), sprak het jonge paar, na de
telijke regelen, in zeer persoonlijke trant
gaf zijn goede wensen mee op het
huwelijkspad.
Als getuigen traden op. mevrouw P
Burgerhout-den Ouden, een oude vrlen
goede buur van de familie Engle
bert, een tante, mevrouw S. Smit-Engle-
bert, de heer L. Englebert en de broei
de bruidegom Guy, die in heel de
feestviering een belangrijk aandeel had.
Over een broer gesproken. ',Vie mis
schien deze bruiloft het allermooiste heb
ben gevonden, dat waren de broers var
de bruid, de 14- en 18-jarige Albert Wil
liam en Harry.
Naar Oud-Wassenaar
In Kasteel Oud-Wassenaar werd de
receptie en het déjeuner-dinatoir gehou
den. Een receptie, waar honderden toe
stroomden om het bruidspaar, de ouders
en ook grootmoeder van de bruid, r ievr.
Van Rijmenam-Schaffer uit' Den Haag,
geluk te wensen.
Om vijf uur echter was de witte bruid
gemetamorfoseerd in een reisvaardige
jonge vrouw'in een grijs mantelpakje. In
plaats van de stoere Packards stond er
een Rover voor, die het jonge paar op
de huwelijksreis naar Frankrijk zou
brengen.
Onder een regen rijst, met veel gewulf
en gejuich reden ze af
In Voorschoten wacht een splinter
nieuw huisje nu op de Jonge heer en
Englebert
Het wisselen der ringen.
Breng uw vacantie eens
door in Paron
Men sohrajft ons ui
Zonder twijfel zijn
Paron
>r velen die in hun
het buitenland een
kijkje willen nomen of die kennisma
king willen vernieuwen- Maar het geld
geeft dan meestal de grootste proble
Echter niet voor hen, die in een
B heuvelachtige streek van Frank
rijk hun vacantie willen doorbrengen.
In het sohulderachtige dorpje Paron.
vlakbij Sens. 120 km ten Zuiden van Pa
rijs. ligt. omgeven door vele hectaren
park. een prachtLg Landigoed, waar in d«
schoolmaandien, d'e bij U wellicht beken
de Theodoras Beza-school is gehuisvest.
Een schooi door Nederlanders opgericht,
als teken van wat Protestantse beginsel
vastheid tot stand bracht. Hier krijger
kinderen van Nederlandse emigranten
onderwij€. naar het voorbeeld der Ne
derlandse Christelijke scholen.
Is er mooiere voearrtie denkbaar
daar Er zijn kamers voor één persoon
en grotere voor 4 of 5 personen- Ook
reisgroepen zijn welkom. Alle kamers
hebben electricitelt en stromend water-
Dit alles tegen lage prijzen met volle
dig pension van 16 Juli tot begin Sep
tember-
Het batig saldo zal ten goede komen
aan de school, zodat men tevens helpt,
med'e de lesten vam deze enige Neder
landse Christelijke school in Frankrijk
te verlichten.
Inlichtingen onder het motto „Zomer-
actie", Chateau de Paron, par Sens, Youne
Frankrijk-
Spoorwegwachter krijgt
tien weken
De 49-jarige Utrechtse overwegwachter
B. P. H. is gisteren door de Utrechtse
rechtbank veroordeeld tot 10 wok an ge
vangenisstraf- Er was 4 maanden geëist.
Afgeleid door het lezen van dienstvoor
schriften had verdachte op 20 November
te laat de spoorbomen aan de Concor-
daastraat te Utrecht afgesloten. De
U treohtse poli tic-aigeret M. de Kogel
kwam toen onder een. trein om het leven
De zaak Anneke Beekman
R.K.-geestelijkheid
grijpt niet in
De kardinaal-aartsbisschop van Meche-
len, kardinaal Van Roey, zal niet ingaan
op het telegram, dat de Nederlandse
Israëlietische Kerkgenootschap heeft ge
zonden naar aanleiding van de terugvin
ding van Betty Melhado In een klooster
te België en het vermoedelijk verblijf al
daar van Anneke Beekman.
Het telegram heeft enige verwondering
in R.K. kringen in België gewekt, onder
meer om de uitdrukking, dat „onderde
len van uw kerkelijke organisatie mede
plichtig zijn". Voorts werd gesproken
over „de roof" van Anneke Beekman.
Ook van de zijde van het aartsbisdom
Utrecht zijn geen vèrklaringen over deze
zaak te wachten, aldus het Kath. Ned.
Persbureau, volgens de V.krt.
Al hel anderee blijft er voor liggen
De senator is „volkomen bevredigd" door
besluiten van zijn commissie
In openbare zittingen zal de subcom
missie van de Am. Senaat de bittere con
troverse tussen haar voorzitter, senator
McCarthy, en de legerautoriteiten aan
een onderzoek onderwerpen. De getuigen
zullen onder ede worden verhoord. Mc
Carthy heeft tijdelijk het voorzitterschap
overgedragen aan de republikeinse sena
tor Karl Mundt. die ook de zitting van
gisteren presideerde
De commissie besloot gisteren even
eens, dat Mundt het personeel en de
rechtskundige raadgevers kan inschake
len, die hij nodig acht, dat alle andere
zaken, welke de commissie betreffen,
blijven rusten in afwachting van dit on
derzoek en dat de subcommissie tpt Dins
dag uiteengaat op welke dag Mundt ver
slag zal uitbrengen betreffende het wer
ven van nieuw personeel.
Mundt heeft goede hoop, dat hij tegen
Dinsdag a.s. een nieuwe staf zal hebben
en het eigenlijke onderzoek dan ter hand
ten van de commissie. Hij houdt vol, dat
geen enkel lid van zijn staf schuldig is
aa nonbehoorlijk gedrag of aan een on
behoorlijk gebruik van zyn invloed op
het leger.
Proces-verbaal in Blerick
Uitgehongerde honden
vielen politie aan
De Venlose politie heeft in een beton
nen hok achter een woning te Blerick
twee honden aangetroffen, die volkomen
waren uitgehongerd.
Toen de politiemannen het hok opem
den om de dieren naar een asyl te bren
gen. werden zij door de honden aange
vallen en gebeten. Volgens een dieren
arts verkeerden de honden in staat van
volkomen uitputting. Ze moesten worden
afgemaakt.
De politie heeft proces-verbaal opge
maakt tegen een 70-jarige vrouw, aan
wier zorgen de honden waren loever-
trouwd wegens a'wezigheid van haar
dochter, aan wie ze toebehoorden.
Lerensgevaarlijk
Schip, dal door atomisch as werd bedekt,
zal worden verbrand
JAPANSE DESKUNDIGEN, uitgerust met z.g. Geigermeters, bestemd
voor hét vaststellen van radio-activiteit, hebben gisteren levensgevaar
lijke vissen in beslaggenomen van stalletjes op de markt te Sjizoeoka, 200
km ten Zuidwesten van Tokio. De vissen waren dermate radio-actief, dat
eenieder die langer dan één uur bij de vis zou hebben gestaan, gedood had
kunnen worden.
zonropgan-g". die acht minuten duurde,
gevoeld en na anderhalf uur was een
Zes minuten, lfiér hadden, zij de luchtdruk
wolk van witte, radio-actieve as op het
schip neergedaald.
Volgen* de laatste berichten zijn vijf
in de vissers die In het ziekenhuis wo
den verpleegd, ernstig ziek geworden.
Zoals wij gisteren reeds meldden, was
het Japanse vissersschip ..Foekoerioe Ma-
tijdens de vanigst in de Stille Oceaan
door atomische as bedekt. Deze was af
komstig van de aioom.proef op de Mars
hall eilanden (op 1 Maart).
De Japanse gezondheidsdienst zoekt nog
zes leden van de bemanning van hel
vaartuig- Deze vissers kvnmen anderen
Dcsmetten. Zeventien andere opvaren
den worden in het ziekenhuis nauwkeu
rig onderzocht. Hun haren werden afge-
t en hun kleren verbrand. Ook bun
9Chtp zal worden verbrand.
Volgens een officiële Japanse verkla
ring bevond de ..Foekoerioe Macoe" zich
buiten die veiliigheidelinie die de Ame
rikanen voor de proef hadden vastgesteld-
Het Japanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft de Ver. S'aten niettemin
verzocht, of bovendien alle schepen in de
omgeving van de Marshall-eilanden van
de komende proef op de hoogte waren
Eén van de vissers vertelde, dat hun
schip plotseling in een rode gloed werd
gehuld. Allen zagen een flits aan de
horizon en .,een plotselinge prachtige
In Januari kwamen 3800
woningen gereed
In Januari J.l. zijn in on* land 3.816
nieuwe woningen voltooid, waarvan
woningwetwoningen en 1.627 ln op
dracht van particulieren gebouwde
ningen. In Januari 1953 kwamen 2.061
woningen gereed.
Einde Januari bedroeg het aantal in
uitvoering zijnde woningen 69.010 tegon
54.643 op 31 Januari 1953.
Aandrang in Eerste Kamer:
Hef geheimhouding van
overeenkomst op
Nota van prof. Gerretson over
E.D.G.-accoord
De geheime overeenkomst tussen de
regeringen van de zes landen der Euro
pese Defensie Gemeenschap wordt op
nieuw ter sprake gebracht in een nota.
die het Eerste Kamerlid Gerretson (CH)
heeft gevoegd bij het voorlopig verslag
van de Eerste Kamer over de begroting
1954 van Buitenlandse Zaken. Zoals
weet. heeft de heer Gerretson op 20
Januari in de vergadering der Eerste
Kamer verzocht inlichtingen over
kwestie te mogen vragen. De regering
heeft toen meegedeeld, dat er een
eenkomst van 27 Mei 1952 bestaat, die tot
dusver nog niet aan de Staten-Generaal
is overgelegd.
Prof. Gerretson komt tot de slotsom,
dat deze overeenkomst dezelfde is als de
overeenkomst, houdende het overeenge
komen opbouwplan, bedoeld in artikel 15.
lid 3, van bet E.D.G,-verdrag.
Aangezien deze overeenkomst reeds is
gesloten op 27 Mei 1952. dus vóór het in
werking treden van de grondwet 1
valt zij onder de bepalingen van
grondwet van 1948 en moet zij dus
spoedig mogelijk aan de Staten-Generaal
worden overgelegd, aldus prof. Gerretso
Ook ln het voorlopig verslag dring»
verschillende Eerste Kamerleden er c
aan. de overeenkomst niet langer voi
de Staten-Generaal geheim te houden.
Nieuwe salarisregeling
symphonie-orkesten
Het College van Rijksbemiddelaars heeft
een nieuwe salarisregeling voor de leden
van de van rijkswege gesubsidieerde sym
phonie-orkesten goedgekeurd. De rege
ling is tot stand gekomen op basis
overleg tussen de Stichting van de Arbeid
en de betrokken partijen. De beschikking,
die terugwerkende kracht heeft tot 1
September 1953, is ter kennis van de b<
sturen der orkesten en de organisaties va
orkestleden gebracht
Betly Melhado en Anneke van Beek
Verschil van opvatting over de rol van de
rooms-katholieke geestelijkheid
(Van onze Parlementsredacteur)
DE KWESTIE VAN de verdwenen Joodse kinderen, Betty Melhado (in
middels teruggevonden) en Anneke van Beek (bijna teruggevonden
r toch weer ontvoerd) is gisteren in de Eerste Kamer, by de behande
ling van de begroting van Justitie van verschillende zijden behandeld. Daar
bij kwam vooral ter sprake de rol, die de rooms katholieke geestelijkheid
hierbij al of niet heeft gespeeld.
Da eerste spreker, die aan deze aange
legenheid aandacht wijdde, was de heer
Witteman (KVP). Hij vond het een diep
tragisch drama, maar wilde niet horen
i de kwalificatie „kinderroof", want,
zeide hij, men moet deze zaak zuiver
menselijk bekijken. De oorspronkelijke
pleegouders hadden zich aan de kinde-
gehecht en omgekeerd. Dan is het
moeilijk, ze weer af te staan, ook al Is
»n rechterlijke uitspraak. Hij vroeg
zich af, of het juist is, de kerk in gebreke
te stellen. Het is de taak van de kerk,
de gewetens voor te lichten aan de hand
de R.K leer. De pleegouders meen
den, dat zij op grond van deze leer de
kinderen niet moesten afgeven. De ker
kelijke autoriteiten hebben hun gewezen
op het onjuiste van deze opvatting. De
vraag, of <ïe kinderen werkelijk moesten
worden afgestaan, ligt in laatste instantie
de gelovigen zelf om te beantwoor
den. niet aan de kerk. Het geweten is
de laatste norm van handelen.
Geheel anders redeneerde de heer De
Vos van Steenwijk (WD), Hij sprak van
een ernstig geval van kinderroof, al gaf
hij toe, dat de gehechtheid van pleeg
moeders en kinderen aan elkaar de zaak
moeilijker maakte. Maar de rechter heeft
nu »?enmaal de voogdij aan een ander
opgedragen. Ware liefde tot de kinderen
had daarop moeten leiden tot overdracht
met behoud van contact. Nu heeft men
de kinderen laten onderduiken en z«
gebracht in een sfeer van heimelijkheid
Hij vond dit een ernstig vergrijp en con
stateerde, dat dit laten onderduiken niet
mogelijk zou zijn ge we es. zonder de hulp
van R.K geestelijken (niet de geestelijk
heid in het algemeen). Vermoedelijk is
daarbij steun gevonden ln de houding
de aartsbisschop-coadjutor, mgr
Alfrink. Het zou juister zijn geweest.
ieer de geestelijken zouden hebben
gezegd: Wij waarderen uw goede bedoe
lingen, maar de rechter heeft beslist, dus
moet u de kinderen overdragen. De heer
De Vos van Steenwijk herinnerde er aan.
dat de R.K. geestelijkheid in andere ge
vallen wel heeft meegewerkt. Hij vond
het diep treurig, dat is gespeeld met het
levensgeluk van deze kinderen, terwijl
hierdoor de verhoudingen tussen de ker-
»n beovlkingsgroepen kunnen worden
geschaad. Tenslotte hoopte hij, dat mi
nister Donker zou aansturen op een
strafvervolging tegen hen, die de ont
voering hebben bewerkstelligd en mo
gelijk gemaakt.
De heer Reijers (CH) was er vam over
tuigd, dat de R.K. macht het wettelijk
gezag wil respecteren. Hij achtte, even
als de heer Wittemen, het laten verdwij
nen van de kinderen meer het gevolg van
een menselijke impuls dan ingegeven
door religieuze overwegingen. Niettemin
moet de rechterlijke beslissing geëerbie
digd worden. Ook hij vond de term „kin
derroof" wel wat Bi' te sterk
Tenslotte de heer Geugjes 'Comm.).
Deze sprak van Spaanse methoden en
wilde, dat minister Donker duidelijk zou
uitspreken, dat de RK kerkelijke over
heid de grenzen van het wereldlijk recht
en ven de menselijkheid had overschre
den. Want het is duidelijk, dat RK instan
ties hebben meegewerkt aan het verbor
gen houden der kinderen. Bovendien is
uit de verklaring van de aartsbisschop
coadjutor af te leiden, dat deze wel van
oordeel is geweest, dat de oorspronkelijke
pleegouders wel niet de plicht, maar toch
het recht hadden, de kinderen niet aan
de aangewezen voogdij-instantie over te
De andere onderwerpen, die bij deze
begrotingsbehande.ing aan de orde kwa
men zullen wij slechts summier en in
vogelvlucht noemen. Er is nog gelegen
heid, hj<?rop terug te komen bij het ant
woord vam de bewindsman. De heren
Witteman (KVP). Kolff (CH). Diepen
horst (AR) en Cammelbeeek (PvdA) be
pleitten, ieder uit een verschillende ge
zichtshoek. een meer individueel gerichte
toepassing van 't gratiebeleid voorpolitie
ke delinquenten. Dhrn Diepehorst (AR).
Beaufort (KVP) en Cammelbeeek (PvdA)
bonden de bewindsman op het hart. dat
er eer. wette.Uke regeling moet komen
als basis voor het vluchtelingen- en asyl-
verleningsbeleid. De heer Reijers (CH)
klaagde over het dualisme In de leiding
vam de rijkspolitie, wraakte het politio
neel optreden van justitie-ambtenaren en
wilde een verbod voor officieren van jus
titie om persconferenties te houden.
Sociale Zaken
Vanmiddag zou minister Donker ant
woorden. Eerst moest ook in eorsté ter
mijn. dus van de zijde van de Kamer,
gesproken worden over de begroting van
Sociale Zaken Gisteravond hebben reeds
een drietal sprekers hierover het woord
gevoerd. Eerste was de heer Oosterhuis
(PvdA), die bijzondere aandacht vroeg
voor de moeilijk plaatsbaren bover
veertig jaar. waarbij hl.l hoopte op
overhejdslngrijnen voorts de wenselijk
heid van coördinatie van de emigratie-
politiek met een buitenlandse investe
ringspolitiek bepleitte en verheugd was
over het advies van de SER met betrek
king tot de ouderdomsvoorziening: hij
hoopte, dat het bereikte compromis voor
een groot aantal politieke partijen aan
vaardbaar zou zijn.
De heer Wibaut (PvdA) drong aan op
het opstellen van een ziekenhuisplan en
meer coördinatie op dit terrein. Hij
dacht bijv. aan ..vleugelziekenhuizen":
een centrale medisch-technische outil
lage en afzonderlijke zalen voor de ver
schillende gezindten.
De heer Louwes (WD) vond. dat het
huidige stelsel van sociale verzekering
te ingewikkeld is en dat naar een een
voudiger vorm moet worden gezocht om
al te veel administratie te voorkomen.
Hij wilde bevordering van de emigra
tie binnen Europa en voerde het pleit
voor een goede opleiding van de huls
vrouw. De geestelijke verzorging In de
kampen behandelende betoogde hij, dat
de kerken de humanistische activitei
ten moeten zien als de voorbewerking
van de grond, waarin het zaad van het
Evangelie gestrooid kan worden.
Toch is het zo!
"yOOR DE ONTDEKKING van Ame-
rika bewoonde het machtige volk
der Chibeha's het hoogland van Bo-
goti, gelegen ln het gebied van de
tegenwoordige Zuidamerikaanse repu
bliek Columbia. Van de Chibeha's
zijn geen belangrijke bouwwerken
overgebleven, zoals wU die uit het
rijk der Inca's kennen, want de Chib-
cha Indianen bouwden hun huizen en
paleizen. Ja, zelfs de tempels, van
hout en bamboe. Een verstandige
maatregel in een streek waar veel
vuldig aardbevingen voorkomen. Om
dezelfde reden worden ln Bogotè ook
thans nog de huizen veelal van één
verdieping opgetrokken.
Maar goed. de Chibeha's die vóór
de komst der Europeanen dit hoogland
bewoonden, leefden grotendeels van
landbouwproducten, maar tevens won
nen zij goud en smaragden, waarmee
levendige handel tot ver bulten de
grenzen van hun rijk werd gedreven.
Hadden zij dit maar niet gedaan, dan
zouden zij door de nieuwe veroveraars
waarschijnlijk nauwelijks zijn opge
merkt! Maar Juist door het goud en
de edelstenen trokken zij de aandacht
van de op goud beluste Spanjaarden.
Er kwam nog Iets anders bij dat
bijzonder tot de verbeelding der
Europeanen «prak. Wanneer een Jon
geling tot vorst van Guatabita was
verkozen, werd hij geheel met stof
goud bedekt, voer vervolgens het
meer op, waste zich het goud van het
lichaam, waarna alle aanwezige on
derdanen gouden voorwerpen en
smaragden juwelenin het water
wierpen als offer aan de goden.
Eeuwenlang had dit gebruik zich vol
trokken, zodat het meer een voorraad
kostbaarheden moest bevatten zoals
nergens ter wereld kon worden aan
getroffen.
Toen de Spanjaarden dit hoorden,
besloot Pizarro zich kort en goed van
de schatten der Chibeha's meester te
maken. In 1538 rukten drie Spaanse
legerscharen gelijktijdig het land bin
nen en veroverden het in korte tijd.
De goud- en smaragdmijnen werden
bezet, maar op zichzelf was dat niet
voldoende. want de Spanjaarden
wensten ook alle particuliere kost
baarheden van het land te bezitten.
Een klein deel daarvan viel hun wel
iswaar in handen, maar zij wilden
méér. Op beestachtige wijze werden
de Chibeha's gemarteld om hun tot
afstand van hun kostbaarheden te
dwingen. Maar het resultaat was dat
ook het verstopte goud in het meer
werd geworpen, zodat zich daarin
steeds grotere voorraden opstapelden.
Pizarro besloot tenslotte de schat
ten te lichten door het meer te laten
drooglopen. Zonder springstoffen
moest uit de granieten rotsen een ka
naal worden uitgehouwen, waardoor
het water zou kunnen afvloeien. On
der grenzenloze wreedheid werden dui
zenden en duizenden Indianen onder
dit werk afgebeuld en met zweep
slagen doodgeranseld. Ook de dood
van Pizarro in 1541 bracht hierin geen
verandering, want diens opvolger,
Quesada, trad zo mogelijk nog gru
welijker op.
En toen dan eindelijk het kanaal
klaar was en het water uit het meer
begon weg te stromen, stortten de
wanden van het kanaal in. Ditzelfde
herhaalde zich een tweede keer, en
eindelijk gaven de Spanjaarden 'hun
pogingen op, welke pas werden voort
gezet in onze tijd.
En nu morgen het reeds eerder be
loofde verhaal over de munten.
(Nadruk verboden).
