Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | 17 maart 1954 | pagina 3

Bachs Johannes Passion
de stadsgehoorzaal

in

Blinden zongen en speelden in
Lutherse kerk

Onontwikkelde landen krijgen
technische hulp

Mijnen hebben mannen nodig,
die willen aanpakken

Echtpaar Stol-Ranselaar 60
jaar getrouwd

„Noodlottige begaafdheid"
voor K. en O.

Lissone-Lindeman maakte de
reislust weer wakker

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

3

WOENSDAG 17 MAART 1954

Toonkunstorkest en Madrigaal
Koor gaven goede avond

Willem Mizee en het Nederlands Madrigaalkoor hebben gisteravond Bachs
Johannes Passion uitgevoerd in de Leidse Stadsgehoorzaal. Met deze tweede
uitvoering in achtereenvolgende jaren zijn zij begonnen een nieuwe traditie
in Leiden te brengen. Is daar plaats voor, naast de vertrouwde Matthaus
Passion van Ex Animo? Wij menen van wel. Niet eens zo zeer, omdat Bachs
beide grote passiemuzieken in wezen van elkaar verschillen en elkaar in
zekere zin aanvullen, zoals de Evangeliën zelj. Het zou in dit bestek te ver
voeren, dit verschil uiteen te zetten: muziekliefhebbers kennen het.

Een jaarlijkse uitvoering van beide
Passionen is jui6t in Leiden zinvol, omdat
hier bovendien deze uitvoering in han
den is van twee geheel verschillend ge
aarde koren»

Ex Animo, een groot koor. brengt de
Matthaus Passion in het groot. Het nodiet
het beste orkest en de beste solisten uit.
die binnen zijn bereik liggen. Bij de uit
voering ligt zijn kracht vooral in de tur-
bae. de koren van de volksmenigten, die
massief en waar het moet dreigend
uiting geven aan de benauwenis, die de
uiterlijke oorzaak is van het lijden van
Christus- Of het legt, in de koralen, geza
menlijk een krachtig getuigenis af van
geloof of vertwijfeling.

Geheel andere is de gesteldheid van het
Nederlands Madrigaalkoor. Het heeft uit
stekende stemmen en wordt met groot
vakmanschap geleid1. Maar het is klein-
Het zoekt zijn medewerkers zo dicht mo
gelijk bij huis: het uit amateurs bestaar
de Leads Toonlkunstorkest en vocalisten
(niet allemaal volledig beroeps) uit Lei
den en omgeving- Het geeft uitvoeringen,
zoals Bach ze gekend heeft: bescheiden,
voor het overgrote deel door bekwame
dilettanten, maar met een overduidelijk
blijkende liefde voor het werk en (voor
zover te constateren valt) uit een geest
van deemoed en gezamenlijk belijden.

Een groot kruis (ledig, en dus ook voor
Protestanten aanvaardbaar) vormde de
achtergrond' van het podium. Symbolisch
i6 dit zeer juist gezien, want eigenlijk
hoort, zoals wij allen weten, Bachs pas
siemuziek in de (Lutherse) eredienst
thuis. Tegen een recensie van dit werk
zouden den ook bezwaren' zijn in te
brengen.

Nu het koor ons echter heeft uitgeno
digd. zijn uitvoering te bespreken, zijn
wij daar echter toch wel blij om. Want
op het gebied van de muziek heeft deze
uitvoering ons verschillende aangename
verrassingen bezorgd»

Gaalheid

De uitvoering als geheel heeft sinds vo
rig jaar aan gaafheid nog gewonnen. Het
Toonlkunstorkest vertoonde deze vooruit
gang het sterkst, maar ook het Madri-
heeft zijn taak beter kunnen
Juist de vele goede en ge
schoolde stemmen maakten, dit koor tot
een verzameling van solisten» Niet omdait
de leden elkaar zouden proberen te over
stemmen» maar omdat de individualiteit
van verschillende stemmen in de te kleine
collectiviteit eenvoudig niet kon opgaan.
Vele kleine koren vertonen' dit moeilijk
te verhelpen euvel, met name het NCRV
Vocaal Ensemble- Een .geringe vergroting
en een grote mate van discipline hebben
het bij het Madrigaalkoor in deze uit
voering kunnen verhelpen-

Het Toon'kuinstorkest als geheel, zo
wel als de meeste obligaatpartijen, gaven
blijk van gedegen voorbereiding en goede
bekwaamheid. Zoals elk ensemble van
amateurs, blijft ook hier de kwaliteit van
het geheel bepaald door de zwakste scha
kel. maar ook die bleef toch niet bene
den de verwachting.

Behalve door de dirigent, werd het ge-

Burgerlijke stand van Leiden

Geboren: Robert Willem, zn
J. Vens en J. L. H. van Gils; Johannes
Albertus zn van J. H. Ruijtenbeek en 1
J. van den Berg; Maria Cornelia dr va

G. A. v. d. Valk en A. van de Capelli
Martinus zn van M. Wlllemstein en

H. Klaassen; Yvonne Elfriede Maria c
van H. A. J. Degens en M. C. L. Kip-
ping; Mira, dr van A. de Klerk en W. T.
M. Onderwater: Alida Engellna, dr van
A. Slingerland en M. P. Vermeulen; Pa
ter, zn van J. G. van Kooperen e
van Velde; Frits Johan, zn van W.
Heide en M. J. Peperkoorn; Renée Ga-
briëlle dr van D. van Booren en M. L.
Schroder; Vincent Thomas, zn van L.
H. J. Ramackers en E. Schütz; Patrici-
us Clemens Paulus Jozef Maria, zn van
H. F. A. M. Walenkamp en L. A. A.
Koch.

Overleden: M. C. H. van Benten.
hulsvr. van v. Strein 74 jr. J. Ansems,
wed. van v. Ham 92 jr. M. M. Hollebeek
hulsvr. van van Weerlee 80 Jr.

Dameskapsalon J. Mingers

De dameskapsalon J. Mingers is ver
plaatst naar Breestraat 9 en werd gister
middag heropend. De herensalon aan het
Rapenburg 17 wordt op dezelfde voet
voortgezet.

heel m de recitatieven vooral in de juiste
banen geleid door de clavecmiste Cathe
rine Gris Ritsema. In de ensembles speel
de zij de continuopartij naar de eis. maar
het beste werk leverde zij bij de onder
steuning van de solisten. Waar gerouti
neerde zangers aan het woord waren-
volgde zij met begrip, maar zij wist op
haar beurt te leiden en zo nodig zelfs in
te grijpen bij beginners, die nog met de
stof worstelden.

Die waren er te kust en te keur. In
één gevat, dat van de in Nederland wo
nende Engelse tenor Harry France, was
dat voor de toehoorders minder pittig:
het lijkt, of deze zanger twee verechij
lende technieken tegen elkaar in toepast,
met als gevolg, dat hij zijn stem forceert-

Verrassingen

De ovenge beginners behoren tot de
prettige verrassingen» waarvan wij spra

ken. Zowel de sopraan Jeannette van Dijk
als de tenor Chris van Woerkom (Evan
gelist) veroverden ons hart met hun
mooie stem en goede techniek. De sopraan
heeft nog maar weinig nodag om haar doel
te bereiken, want zij vertoont bovendien
een bijzondere dispositie voor het ora
torium De tenor heeft nog gebrek aan
routine. Wat zich vooral tegen het slot
soms gevoelig deed gelden.

De Christus partij ven de Johannes Pas
sion is eigenlijk voor een bas geschre
ven. vooral omdat de stemming in Bachs
tijd nog lager was dan tegenwoordig. De
bariton Bram van Luyn had er dan ook
een zware dobber aan. maar zijn gevoe
lige voordracht, die toch nergens senti
menteel werd. maakte veel goed. De
echte" bas Meine Pot kan nog maar
steeds niet helemaal vrij op een podium
staan, en dat wreekt zich telkens in een
nogal onbeheerst geluid. De aria „Er-
wage" sloeg hij over. maar misschien
heeft hij dit wel gedaan op verzoek van
de dirigent. De waarde van de tekst is
nog al problematisch, voor ons gevoel is
hij zelfs verre van gewijd.

Voor de prestaties van Annie Woud
hebben wij ditmaal veel bewondering-
Haar toewijding was groot, en zij heeft
eT een enkele maal zelfs een hachelijke
situatie, buiten haar schuld ontstaan, mee
gered.

Wy zijn dankbaar voor de uitvoering,
die zeer zeker de geest van deze tijd
van ons kerkelijk jaar nabij heeft ge
bracht aan de vrij talrijke toehoorders.

Ad Int-

Afhankelijk zijn van aalmoes is erger
dan blindheid"

De avond, die gisteren in de Lutherse kerk aan ie Hooglandse Kerkgracht
werd gehouden, stond in het teken van „het luisteren en het zingen", zoals
dr Schoonheim zei. Hij opende met een kort woord de bijeenkomst van de
Chr. vereniging „Blindenpenning" te Amsterdam, die overal in het land
belangstelling wekt en gelukkig ook ontvangt voor haar bekende
werkinrichting aan de Plantage aldaar. Het actiecomité Leiden mag zich
verheugen over een levendige belangstelling in pnze stad. Daarvan ge
tuigde ook de bezetting van het kerkgebouw alle plaatsen waren in
genomen.

Uit Romeinen 9 blijkt, aldus ds Schoon
heim. dat wij geroepen zijn anderen'blij
te maken» We kunnen dart doen door da
den, door geschenken, door meeleven,
maar ook door onze stem. Het lied ken
nen we over het algemeen nog te weinig.
God1 heeft ons juist in het lied een ge
weldig geschenk 'gegeven» Midden in de
ellende van de wereld' mogen we zin
gen. Dat zingen is een: van de resten van
het paradijs-

Hoeveel kunstenaars hebben zich roet
weggegeven om de ander blij te maken
met gedicht en melodie. Zingen is ook
volkomen bijbels- Hef geloof is van God.
maar het is verkrijgbaar. Om te gelo
ven moeten we horen en om te horen
moet het gezegd of gezongen worden-
In het eerste deel van de avond zong
het ongeveer twintig leden tellende koor
de werkinrichting onder leiding van
de heer P. Meijer enkele liederen» die
passen in deze lydenstyd» De heer Meijer
begeleidde aan de piano. De liederen
werden zuiver gezongen en vooral ook
met gevoel en overigave.

De aandachtige luisteraar voelt heit. dat
deze mensen zich in het hed hebben in
geleefd en dat zij met hun eenvoudige,
ontroerende zang een boodschap willen
brengen'. Een boodschap, die door de don
kerheid: van hun eigen leven heen toch
heenwijöt naar het waarachtige licht, dat
die duisternis in en om ons vaneenscheurt.

Het koor zong ook een lentelied, waar
uit blijkt, dat zijn repertoire niet een-

Grote aandacht was er ook voor hert
spel van de violiste, due met begeleiding
van de heer Meijer een concert van
Handel speelde, en voor de alrtsoliste. die
enkele Duitse liederen zong Willem Fa-
renhoret droeg met veel zeggingskracht
een gedicht voor, betrekking hebbend op
het sterven en de opstanding van Chris-

B armhartigheid

Belangwekkend1 was verder de toe
spraak van de heer Smallegange. Hij zei,
dat. de kwestie van de huip aar. blinden
een probleem is. Waar één men6 in nood
verkeert, ontstaat een' probleem- In Ne
derland zijn ongeveer vijfduizend blinden.

Wij hebben eigenlijk eeuwenlang ge
staan naast de oplossing van dit probleem
Het falen is hieraan toe te schrijven» dat
wij het vraagstuk alleen vanuit het mede
lijden hebben benaderd- Medelijden is
allerminst een ondeugd, maar het gaat
toch niet diep genoeg om het vraagstuk
werkelijk op te lossen-. Dart medelijden
moet groeien» moet worden gesublimeerd,
moet worden geheiligd tot barmhartig-

V.I.R.O. vergaderde

Technische hulp aan onontwikkelde landen vormt thans een van de taken
van de Verenigde Naties. Het is een probleem met vele facetten, waarover
dr ir H. M. J. Hart gisteravond in het Gulden Vlies sprak voor de afdeling
Leiden-Oegstgeest van de Vereniging voor Internationale Rechtsorde. De
heer Hart, econoom, is verscheidene malen door de V.N. uitgezonden, onder
meer naar Irak, Thailand en Birma.

Spr- begon met de opmerking, dat ge
zag en angst geen basis kunnen vormen
voor een werkelijke wereldorde. Van
daar, dat bepaalde landen zowel mate
rieel als geestelijk op een hoger plan
moeten worden gebracht. De technische
hulp van de V.N. heeft dan ook als doel
het brengen van welvaart aar. econo
misch achtergebleven landen. Ook om
dat het einde van de ..geïsoleerde staat"
nadert, aldus spr.

Het brengen van technische hulp vergt
vooral in de oostelijke landen heel wat
hoofdbrekens, aangezien men hier nog
ln een geïsoleerde maatschappij leeft en
vijandig staat tegenover het vreemde
Voorts maakt de gecompliceerde stan-

denoptoouw in het oosten het introdu
ceren van nieuwe werkwijzen moeilijk
De productiesector noemde spr de be
langrijkste van het leven, waarbij de pro
ductie van voedsel de meeste aandacht

Nader ging ir Hart in op het plan
van Marshall, dat hij ook de stimulans
noemde van de technische hulp der V-N
Voorts stond hij uitvoerig stil bij de or
ganisatie van de technische hulp en bij
de verschillende groepen landen, die
hiervoor in aanmerking komen De VN.
werken thans nog instruerend en advise
rend wat de technische hulp betreft.

De vergadering stond onder leiding
van de heer K. H W. ten Bosch.

Medelijden gaai altijd gepaard met een
zékere geringschatting. Een ingevroren
vogel geeft men eten; d<at is goed. Maar
een blindie is een mens. Blindheid is erg.
enger is echter voor de blinden om af
hankelijk te zijn van een aalmoes- \rte
moeten de blinde zien aüs onze naaste, ook
maatschappelijk, aldus de heer Smalle-

Hij verklaarde, dart in de Amsterdamse
werkinrichting het probleem van de
blinde voor een goed deel is opgelost
Maatschappelijk is het werk van de in
richting zeer belangrijk, maar cultureel

geestelijk niet minder. Tenslotte wekte
de heer Smallegange de aanwezigen op
het wenk voor de blinden metterdaad te

Het tweede deel van het programma
bestond: eveneens uit zang en muziek-
De bus. die de gasten van deze avond
naar Amsterdam terugvoerde, bevatte
blijde mensen- Want het was een- goede
avond in Leiden geweest.

De avond, die door ds Maaskant werd
gesloten, heeft, zo deelde de heer A.
Lagerwerf, propagandist, ons mee, 150
aan contributies opgeleverd, ongeveer
130 aan toegangsbewijzen en 60 aan de
collecte.

Het Leidse comité bestaat uit de heer
W. A. Went, Bakhuis Rozenboomstraat 3,
mevrouw M. van Putten—de Haas,
Kanaalstraat 23. en mevrouw T. Wan
dersJagt, Suringarstraat 48 III. Verder
zijn er acht werkende leden.

Agenda voor Leider

Woensdag

Burcht, half 8: contactavond Ned. Chr.
blindenbond (tevens jubileumviering),
toespraak, film, zang „Kunst na Arbeid"
en zang en muziek „Jong en Jolig".

Anatomisch lab. Wassenaarseweg, 8 u.:
medische cursus K. en O. „Vrees voor en
bestrijding van kanker".

Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur: Oosten
rijkse filmavond voor afdeling Leiden
Ned. reisvereniging.

Gulden Vlies, 8 uur: Tuinbouw en
Plantkunde.

Stadhuis, 7.308.30 uur; zitting voor
lichtingscommissie prijzen en huren.

Donderdag

laat-
Vi-Udag

Foyer stadsgehoorzaal, half 3 en 8 uur:
stoffen- en confectieshow Gerzon.

Antonius-clubhuis, 8 uur: filmavond
K.N.V.B.

Rehoboth, 8 uur: Christen-vrouwen
bond, mej. J. H. G. v. d. Meij uit Drie
bergen over: „In het land der blinden".

Schouwburg, 8 uur: K. en O., ballet
recital van Sonia Gaskell

Koor Pieterskerk, 7.157.45 uur:
Avond-gebed.

Oegstgeest, Witte Huis. 8 uur;
voorlichtingsavond staatsmijnen.

Tentoonstellingen

Lakenhal 104 uur: tentoonstelling
Ned. vereniging „De Grafische" (t.m.
5 April).

Prentenkabinet, 25 uur: tentoonstel
ling „Nederlanders te Rome" (tot 1 Mei).

Nachtdienst apotheken

Apotheek Van Driesum, Mare 110. tel.

20406, en Zuider-apotheek, Lammen-
schansweg 4, tel. 23553.

Welstandscommissie in
Leiden geïnstalleerd

Maandagmiddag heeft de burgemeester
ten stadhuize de welstandscommissie ge
ïnstalleerd. Tot instelling van deze com
missie besloot de raad enkele meanden
geleden.

De commissie heeft tot taak burge
meester en wethouders van advies te
dienen omtrent het uiterlijk aanzien van
nieuw te bouwen of te verbouwen ge
bouwen en omtrent ontwerpen van door
de gemeente zelf te stichten of naar de
uitwendige vorm te veranderen of te
vernieuwen bou\ywerken.

Tot voorzitter van de commissie is be
noemd prof. dr J. N. Bakhuizen van den
Brink alhier. Leden zijn G. Drexhage te
Noordwijk en ir J. A. van der Laan al
hier; plaatsvervangende leden zijn H. C.
P. Nuyten te 's-Gravenhage en ir M. P.
Schutte alhier. De directeur van Ge
meentewerken en de architect van de
diénst van Gemceniewerken zijn ambts

halve lid

i de

Het strijkorkest van Milaan
in de Zuiderkerk

Interessante avond voor het L.A.K.

Voor de leden van het L.A.K. concerteerde gisteravond het strijkorkest van
Milaan, Orchestra d'Archi di Milano", welk ensemble bij deze gelegenheid
voor het eerst in ons land optrad. Na het grote succes, dat hier te lande te
beurt is gevallen aan het Collegium Musicum Itallicum, dat in het vorige
seizoen in de Zuiderkerk een concert gaf, waren onze verwachtingen hoog
gespannen.

bracht dit

Zoals te verwachten was
nieuwe ensemble uit Milaan
gramma van Italiaanse meesters uit de
17de cn 18de eeuw, de bloeitijd van de
Italiaanse instrumentale muziek. In de
laatste jaren valt voor deze muziek, met
name in Italië, een groeiende belang
stelling waar te nemen, zodat men bijna
van een Renaissance zou kunnen spre
ken. Figuren als Vivaldi, Albinoni en
anderen zijn. mede door recente vond
sten in bibliotheken en musea, terecht
in eer hersteld.

Zo hoorden we dus gisteravond onder
andere Corelli's bekende Follia op. V
12, in een bewerking voor strijkorkest
van Geminiani, Vivaldi's concert in a op.
Ill no. 8 voor twee obligaatviolen cn
orkest. Albinoni's concert voor viool en
orkest in A, Locatelli's concerto da ca
mera op. IV een pianoconcert in C van
de zeer weinig bekende Cambini. tijdge
noot der Weense klassieken, en een con
certo grosso van de Napolitaanse opera
componist Leonardo Leo.

De dirigent, Michelangelo Abbado,
was tevens de vioolsolist in Albinoni's
concert en de aanvoerder der solistische
groepen in andere werken. Wat
vooral opviel was. dat Abbado's spel
zeer dominerende rol speelde, hetgeen
vaak een nadeel was; zijn spel is knap,
zeker en zelfbewust, doch hard van toon
en weinig genuanceerd. Betere krachten
werden daardoor op de achtergrond ge
drukt, zoals de eerste violiste Maria Bor-
go, wier prachtige toon onmiddellijk op-

De klank van het strijkorkest is vol
en warm. er wordt gemusiceerd met lief
de en. hoe kan het ook anders bij deze
Italianen, met hartstocht. Zo kreeg deze
barok- en rokokomuziek een zeer rijke
glans, veel reliëf en grote expressiviteit.
Een nadeel is evenwel, althans naai
onze stijlbegrippen, dat deze expressivi
teit te modern klinkt; de toon is t<
zwaar, te pathetisch misschien, de tempi
zijn vaak'veel te snel voor 18de
begrippen. Men tracht teveel te impo
neren. en verwaarloost daardoor het
détail, dat ook al door de vaak zo opge
voerde tempi niet meer goed waar ti
nemen is. Dit is jammer, want di
ensemble heeft vele prachtige kwalitei
ten en zou stellig tot grotere verfijning
in staat zijn. De directie is wellicht niet
geheel in de juiste handen.

Jammer vonden we ook, dat de piano
in de continuopartijen het clavecimbel
verving; in Italië is dit wellicht normaal,
bij ons stellen we op dit punt hogere
eisen. Claudio Abbado, die de planopar-

Propaganda-avond van de Staatsmijnen
in de Burcht

Over het a-lgemeen reikt de belang
stelling van dc gemiddelde burger voor
hetm ïjmbedrijf niet verder dan de kolen
kit- Niet velen- rullen- bovendien ver
moeden, dat naast die steenkool ook som-
geneesmiddelen en nylonkousen
zonder deze legale ondergrondse arbeid
onbekend zouden, zijn gebleven. Om de
kennis over de Staatsmijnen te verbrei
den- en daardoor nieuwe werknemers aan
te trekken» belegden de Staatsmijnen gis
teravond in- de Burcht een- propaganda-
avond.

De heer H- Harelhof. directeur van het
Leidse Arbeidsbureau, kon in rijn ope
ningswoord een goed bezette zaal ver
welkomen- Spreker wees op het grote
belang van de basisindustrieën, zoals het
hoogoven- en mijnbedrijf, voor de verdere
industrialisatie.

Namens de Staatsmijnen' voerde de heer
P- A. Hermans het woord- Terwijl, aldus
spreker, bijvoorbeeld de nationale lucht-
t en de dijkenbouw in het middel
punt van de belangstelling staan, blijft de

•terst belangrijke ondergrondse arbeid
nelaas ook figuurlijk aan het oog ont
trokken. Toch is bijna de gehele Neder
landse industrie afhenkelajk van het
goud- Naarmate de industrialisatie
wordt de vraag naar deze ener
giebron groter. Dit brengt mee dat meu-
kolenilagen geëxploiteerd en dus nieu-
aibeidfers aangetrokken moeten wor-

tot emigratie besluit, zal men
t doen- zich te realiseren» dat

tijen speelde cn bovendien in Cambini's
essante concert in C soliëerde. bezit
overigens als pianist uitstekende eigen
schappen. In Cambini kreeg hij een
zeer virtuoze partij te spelen, hetgeen hij
op brillante wijze deed. al hadden we
ook hier de tempi in de hoekdelcn min
der opgeschroefd gewenst.

Muzikaal gezien releveren we vooral
het concert van Albinoni en dat van Lo-
catelli als zeer waardevolle repertoire
aanwinsten, terwijl ook Leo's concerto
grosso ons verraste. Jammer, dat het
menspel niet steeds ideaal was. De al te
nadrukkelijke wijze van attaqueren'
maakt ook een wat te hoekige indruk.
Het enthousiasme der uitvoerenden, de
grote waarde van deze Italiaanse wer
ken. maakten niettemin een grote in
druk op het niet overtalrijke auditorium.
De geestdrift was aan het slot zo groot,
dat men nog vier toegiften wist af te
dwingen.

Claudio Abbado had reeds, na zyn suc
ces als solist in Cambini, Myra Hess'
bewerking van Bachs koraal, bekend
geworden onder de titel „Jesus Joy of
Man's Desiring" gespeeld. Nu volgden
nog, door het gehele orkest uitgevoerd,
delen uit werken van Pugnani, Corelli
(concerto grosso in c). Baeh (aria uit de
suite in D) en als we ons niet vergissen.
Tartini. Het was alles bijeen dus een
lange avond geworden, waarin we had
den genoten van de rijke kunst van
Italië's muziekschatten. We zijn dan ook
aan het bestuur van het L.A.K. veel
dank verschuldigd voor deze keuze, die
ons een zo interessante avond bezorgde.

J. van der Veen.

Haagse Politierechter
Kisten ontvreemd

Zes weken gevangenisstraf eiste de of
ficier van Justitie bij de Haagse Politie
rechter tegen een landarbeider uit
Oegstgeest. Omdat hij te weinig loon
meende te hebben ontvangen had de
landarbeider zes veilingkisten gestolen
en aan een groenteboer gegeven om in
te leveren. Hij werd conform de eis
veroordeeld.

Betonarbeider sloeg raak

Een 22-jarige betonarbeider uit Kat
wijk a. d. Rijn betoogde voor de Haag
se Politierechter, dat hij zijn mede
arbeider niet opzettelijk op diens rech
teroog had gcstomDt. „U was er zeker
niet eens bij", zei de officier van Justi
tie ..In mijn ooe bent u een bruut" „Ik
werd driftig", gaf verdachte toe Na een
eis van ƒ50 nf 20 dagen werd het ƒ40
boete of 10 dagen.

Een laatste kans

Voor diefstal van mesjes, vijlen,
figuurzaagjes e.d. ten nadele van een fa,
waar hij in het najaar van 1953 werkte,
moest een los-workman uit Leiden zich
verantwoorden voor dc Haagse Politie
rechter. Verdachte gaf de feiten toe. Hij
verbleef nu in een rijksopvoedingsge
sticht te Doetinchem. Een inspectrica
van de reclassering kwam getuigen dat
|de jongen wel stevige leiding behoeft.

De officier van Justitie eiste veertien
dagen gevangenisstraf. De politierechter
wilde de jongen nog een kans geven in
het gesticht tot betere gedachten te ko
men en legde hem drie weken voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd op.

HU wist geen maat

Tegen een niet verschenen bedrijfs
leider uit Sassenheim vorderde de offi
cier van Justitie bij de Haagse Politie
rechter ƒ40 boete of 20 dagen wegens
het fietsen, terwijl hU onder invloed van
sterke drank verkeerde.

De verbalisant vertelde als getuige,
dat verdachte het hele rijwielpad nodig
had. Conform de eis werd hij veroordeeld

De hoofdpersoon, de negenjarige Paul,
die eigen aan zijn leeftijd een groot
verlangen naar moederliefde heeft, denkt
dat tiet gemis daaraan, onbewust als
groot verdriet beleefd, te wijten is
geldgebrek. Dat geldgebrek is er ook wel
maar tiet wordt veroorzaakt door de

In Leidse schouwburg

Toon Hermans deed het anders
met Ballot

„Wanneer u de geschiedenisboeken opslaat, dan zult gij in de oerste-oudheid
toen de kei nog niet wist dat-ie in Amersfoort lag bemerken, dat er
'n stam was, genaamd Krakelingen. Deze Krakelingen waren vrouwen en
mannen die omdat er van gemeentewege niets aan de wegen werd ge
daan nieuwe paden zochten. Zij vonden de oude paden zo platgetreden.
Misschien wist u het al, maar de hoofdman der Krakelingen moet ene
Ballot geweest zijn

Met deze volzinnen begint de inleiding
van het door Toon Hermans zelf
worpen en geschreven boekje, dat
gids en tegelijk een herinnering wil zijn
van en voor de nieuwste creatie
deze veelzijdige artist. Het is geen baJllet,

geen revue, geen variété, het is

woon Ballot.

Met Ballot heeft een nieuwe vorm
intrede gedaan in de wereld van het Ne
derlandse cabaret. Het zou moeilijk zij:
een evenknie te vinden in ons land voo
Toon Hermans. Een zo veelzydig kun
stenaar komt in elke generatie maar
eenmaal voor, en gelukkig hebben we in
onze tUd Toon getroffen.

Wanneer hU ln zijn eentje op de plan
ken staat bereikt Ballot zijn hoogte
punten. Voor deze vernieuwer is het be
grip „conference" al even afgesleten als
het verschijnsel „schets", hy goochelt
met woorden, uitdrukkingen, zinswen
dingen, zo razend vlug en zo trefzeker,
dat alleen de bezoeker met een vlug ver
stand en een goed begrip voor dit bij
zondere soort humor een avond heeft
om nooit te vergeten.

In Leiden heeft Toon Hermans een
enorm succes gehad. Het contact met de
zaal was zo innig, dat de improvisaties,
die bU Hermans altijd een onverbrekelijk
geheel vormen met de tot in de finesses
voorbereide programmapunten, zowel
merkbaar waren door de reacties van
de troep als van het publiek.

Toon Hermans zegt zelf ergens, dat
er heel wat ernst moet worden opge
bracht om tot humor te geraken. Deze
paradox gaat voor Ballot ten volle op.
Anders dan anders, zowel wat er aan
show, decoraankleding, muzikale bege

leiding, pantomime, grime cn.... recla
me bijkomt. Vooral dat laatste (tere)
punt is door de maker van Ballot ge
worden tot een verrukkelijk stukje non
sens. Die opsomming is een vreemd
mengelmoesje, maar is Ballot dat eigen-
lijk ook niet?

G. Tulp

Contactavond blindenbond

Zoals wij gisteren reeds meldden, hoopt het echtpaar Stol-Ranselaar, wo
nende in de Decimastraat, op 28 Maart zestig jaar getrouwd te zijn. Van
daag zijn de bruidsdagen ingegaan.

Gevoelige lilm, die een aanklacht inhoudt

De film „Noodlottige begaafdheid" (The rocking horse winner), die gister
avond in Casino voor de leden van K. en O. draaide, is niet alleen een ge
voelige vertolking van de gelijknamige novelle van D. H. Lawrence gewor
den; in de handen van regisseur Anthony Pelissier werd „The rocking horse
winner" een aanklacht tegen alle vrouwen, die lichtvaardig het geluk van
hun kinderen opofferen aan eigen grootheid en weeldezucht.

spilzucht van de cocuiettc moeder, die de
slappe vader van ae jongen volkomen
overheerst en meesleept.

De kleine Paul (meesterlijk gespeeld
door de jonge filmster John Howard
Davies) ontdekt bij zijn vriend de tuin
man (even meesterlijk gespeeld door
John Mills), dat er een weg voor hem is
om aan het benodigde geld te komen en
naar hij denkt zijn moeder gelukkig
te maken. Hij gaat op paarden wedden en
zijn grote liefde voor zijn moeder en het
intense verlangen naar haar wederliefde
maken hem helderziende, zodat hij onder
bepaalde omstandigheden (het rijden op
een hobbelpaard, dat dan in trance voor
hem een echt renpaard wordt) de win
naar van een race kan voorspellen. Zo
verzamelt hij met zijn vriend de tuin
man een enorm fortuin, waaruit hy
bijgestaan door een goedwillende oom
de moeder met anonieme giften steunt
Van de intense zenuwspanning, waar
onder het kind dit alles doet wordt het
uiteindelijk het slachtoffer. Tijdens een
zenuwinzinking zoekt zUn overspannen
geest rusteloos naar de winnaar van de
Derby, omdat hij de laatste tijd veel
geld verloren heeft door gebrek aan
intensiteit bij zijn pogingen tot helder
ziendheid. een matheid, die het gevolg is
van de koude reacties van zijn moeder.
In deze race op leven en dood. gereden
op het hobbelpaard, ziet hy de winnaar
van de Derby, wint een fortuin, maar
sterft nog dezelfde dag van uitputting.

Tijdens deze laatste, dramatische epi
sode. zonder effectbejag verfilmd, gaan
de ogen van de moeder open. Dan geeft
ook de derde hoofdrolspeelster. Valerie
Hobson. die de ondankbare taak om de
koud-egoïstische moeder gestalte te geven
op voortreffelijke wijze vervult, blijk
van groot talent. Wat immers als residu
by de toeschouwer achterblijft is de ver
morzeling van een vrouw, die ziet alles
verknoeid te hebben, en wel onherstel
baar

Ook de bijrollen zijn in deze film in
goede handen. TerwUl de opnamen van
een intensiteit zUn en een gevoeligheid,
die dit verhaal van kinderleed tot een
ware aanklacht maken. Elk beeld stuwt
onherroepelijk naar het volgende, tot
aan het onontkoombare slot van de gees
telijke ruïnering (of is het een genezing?)
der moeder. De meeste ouders wonen niet
in weelderige huizen, zoals deze ongeluk
kige familie, waarop de druk van een
heerszuchtige moeder een rampzalige in
vloed uitoefent, maar toch gaat menig
kind onbegrepen door het leven, omdat
zijn ouders het veel te druk hebben met
zichzelf Een film. die velen zouden moe
ten zien en waarvoor de leden K. en O.
dankbaar kunnen zijn.

C. Th. R.

Visuitzetting in Oude Rijn en
Lage Waard

iin het Zuiden' van Limburg nog een groot
arbeidsveld op ontginning wacht.

De heer Hermans legde er echter de
nadruk op. dat men ondanks de duisternis
waarin gewerkt wordt niet slapende rUk
kan worden. De mynen hebben ma
nodig, die hard kunnen en willen
pakken; voor hen is echter een goede
toekomst weggelegd-

Om deze voorlichting te illustreren
werd hierna de jubileumfilm van
Staatsmijnen ..De zwarte stroom" ver
toond- Een knappe en boeiende docu
mentaire. waarin alle facetten van
mijnweritersleven voor het camera-oog
kwamen.

De bruidegom, die 82 jaar is, heeft ge-
ïime tijd in het schoenmakersvak ge
werkt. Maar omdat dit ook zijn diepte
punten kent, ging hij wel eens wat anders
doen. Zo was hij ook werkzaam op de

„Waar gaan we deze zomer naar toe?" Dat is een probleem, waarover vele
mensen op het ogenblik hun gedachten laten gaan. Dit bleek wel uit de
grote belangstelling voor de filmavond van Lissone-Lindeman N.V., welke
gisteren in de foyer van de stadsgehoorzaal werd gehouden.

De heer J. H. Koch, directeur van het
kantoor Leiden, opende de avond met de
mededeling, dat deze eerste zomertoeris-
ten-filmavond binnenkort door nog twee
zal worden gevolgd Het vorige seizoen
kenmerkte zich door een enorme reisiust
naar Oostenrijk. Er was eveneens een
grote toevloed van reizigers naar de
Rivièra, maar het reizen in Frankrijk is
een stuk duurder geworden. De treinrei
zen zijn met 25 tot 30 procent in ParUs
gestegen Toch heeft het hoofdbestuur
van de Franse spoorwegen het belang
van het toerisme ingezien en een aantal
speciale zeer goedkope arrangementen
samengesteld.

Het filmprogramma werd geopend met
een kleurenfilm van de donkere bossen
en oude steden van de Harz. Hierna
kwam Engeland aan de beurt met zijn
eeuwenoude tradities, de landelijkheid
van Wales en de oude cultuur van Schot
land. Met twee Nederlandse Spoorwegen
films over de Cöte d'Azur en een retour
Parijs werd het gedeelte voor de pauze
besloten.

Na de koffie werd de bekende maar
prachtige kleurenfilm van de KLM
„Vacantie-vliegtocht over Europa" ver

inmiddels verdwenen katoenfabriek
de Herengracht en verder verrichtte hij
op verschillende bedrijven in onze stad
particulier werk

Hoe moeilijk de tijd vroeger was, blijkt
wel hieruit, dat. toen de heer Stol op de
katoenfabriek werkte, hij met f7 per
week naar huis ging. En het gezin be
stond toen toch al uit tien kinderen. Het
is dan ook te begrijpen, dat de bruid niet
altijd thuis was en hier en daar mede
aan 't werken sloeg. Zo is dat gezin van
de familie Stol groot geworden.

„Ondanks de moeilijkheden zij-n we
gelukkig allemaal goed terechtgekomen",
zei de bruid met enige trots. Maar wat er
ook ten góede veranderd mag zijn in de
maatschappy. dit bruidspaar kan niet aan
de indruk ontkomen, dat de tevreden
heid bU al die voorzieningen vaak nog
maar ver te zoeken is Ja, we kunnen
moeilijk ontkennen, dat de mens steeds
hoger streeft en dat dit ten koste kan
gaan van het levensgeluk

Uit het huwelijk van de heer en mevr.
Stol zUn dertien kinderen voortgekomen,
van wie er nog acht ln leven zijn. Er zijn
veertien kleinkinderen en tien achter
kleinkinderen. Het oudste kind is thans
59 jaar, het jongste 39 jaar. Dit bruids
paar vindt het gelukkig, dat het ook nu
met zoveel liefde en medeleven wordt
omringd De gehele familie zal daar in
de komende weken zeker van doen

Foto N. van der Horst

Nu voor het eerst sinds jaren de Hen-
gelaarsbond voor Leiden en Omstreken
weer pachter is geworden van de Oude
Rijn, heeft gisteren de eerste visuitzet
ting in dit water plaats gevonden. Vijf
tienhonderd pond brasem, blei en voorn
vonden hier een tehuis, ten einde de vis
stand een beetje op peil te brengen. Op
dezelfde dag werd 221 pond paairtjpe
«noek uitgezet in de bij deze Bond ia
pacht zijnde wateren, gelegen in d« La-
gewaard te Koudekerk aan den Rijn,

Betekenis van het woord
„firma" niet beperkt

Het voorstel om aan het gebruik van
-t woord „firma" ln handelsnamen de
betekenis van vennootschap onder firma
te kennen, heeft de regering thans

un afgenomen.

Volgens het voorstel zou in handels
namen het woord „firma" slechts ge
bruikt mogen worden in de juridische
betekenis. In het spraakgebruik bedoelt
men met „firma" vaak echter zonder
meer een bedrUf, ongeacht welke aard
dit heeft. In de Tweede Kamer waren
dan ook algemeen bezwaren tegen het
voorstel gerezen. Daarom heeft de re
gering nu voorgesteld in het wetsontwerp
tot w Uzi ging van de handelsnaamwet de
desbetreffende bepaling te laten verval-