V olksgezondlieidszorg
w
«BSgr ,jy
2
DINSDAG 9 MAART 1954
TTET KAN ZIJN nut hebben, in deze tijd, waarin men er naar streeft de
zorg voor de volksgezondheid meer en meer door de Overheid zelf ter
hand te laten nemen, eens na te gaan, wat op dit terrein nu inderdaad
Overheidstaak is en wat niet.
Al dadelijk kan dan opgemerkt worden, dat de Overheid tot taak heeft
een wakend oog te laten gaan over het gehele terrein van de volksgezond
heid. Immers, de gezondheid van het volk is van groot belang voor de
maatschappij, hetgeen bijzonder tot uiting komt in het bedrijfsleven: de
kurk waarop de maatschappij drijft.
Om die reden 'kan het de Overheid niet onverschillig zijn, of de zorg
voor de volksgezondheid al dan niet in goede banen wordt geleid. Een
volledig begrip voor de grote volksbelangen, zowel van lichamelijke als
religieus-ethische aard, welke bij de behartiging van de volksgezondheid
in geding zijn, dient dan ook voor de Overheid een aansporing te zijn tot
voortdurende activiteit in dezen, mits en hier leggen we alle nadruk op
de eigen verantwoordelijkheid van persoon en gezin steeds wordt ge
ëerbiedigd.
Toekomende aan de meer concrete uitwerking van dit principe, moe
ten wij een scherp onderscheid maken tussen openbare gezondheidszorg
enerzijds en particuliere gezondheidszorg, hetzij individueel, hetzy in col
lectief verband, anderzijds.
Bij eerstgenoemde zorg heeft de staat primair een taak te vervullen.
Het onderling verkeer toch der mensen, het werken in fabrieken, het te
zamen verblijven van een groot aantal individuen in één lokaliteit, enz.,
brengt bepaalde gevaren met zich mede, welke alleen van staatswege ef
fectief bestreden kunnen worden.
Ook is hier met name te denken aan die ziekten, welke niet alleen
het individu zelf treffen, maar ook de gezondheid van andere personen
kunnen benadelen.
Tegen het gevaar der besmettelijke ziekten kan het individu zelf be
trekkelijk weinig uitrichten en hem ontbreekt ten enenmale de macht, dit
kwaad te isoleren. Het particulier initiatief kan hier dan ook practisch
weinig doen. Vandaar dat voor de staat in al deze en dergelijke gevallen
een belangrijke taak is weggelegd (Inspectie volksgezondheid).
HPEN OPZICHTE van de individuele gezondheidszorg ligt de zaak echter
anders. Bij ziekte en ongeval toch betreden wij het terrein van het
zgn. private leven, zoals dit in de gesloten woning binnenskamers wordt
doorleefd, en dit private leven valt buiten de bemoeienis van de Overheid.
Zoals wij immers zelf zorgen voor ons voedsel en onze kleding, zo
behoort ook de zorg voor de welstand van ons lichaam en onze geest tot
cnze persoonlijke plichten. De onderdanen van de staat hebben in dit op
zicht een rechtstreekse verantwoordelijkheid, welke ze niet zomaar aan
anderen kunnen overdragen.
Uit deze stelling vloeit derhalve onmiddellijk voort, dat primair hier
een taak ligt voor het individu en dat deze zorg niet, althans niet in eerste
instantie, berust bij de Overheid.
Evenzo is dit het geval met de particuliere gezondheidszorg op collec
tieve basis (ziekenfondsen, kruisverenigingen, consultatiebureaux en der
gelijke). Immers, al deze instituten zyn wel sociaal gericht, maar dragen
toch een sterk individueel karakter, omdat het in wezen organen van per
soonlijke gezondheidszorg zijn.
Bij een ziekenfonds of een kruisvereniging toch hebben een aantal
leden van de gemeenschap zich tot een groep verenigd ten einde een taak jbafar^Si
te kunnen uitvoeren, welke door een enkeling onmogelijk uitgevoerd zou J
kunnen worJon. De verantwoordelijkheid voor een en ander blijft echter j
bij het irJttS" <- Egpon en niet het belang van de maatschappij, maar het
belang vS- individu staat hierbij op de voorgrond.
Wanneer er dus bij de particuliere gezondheidszorg, hetzij individueel,
hetzij in collectief verband, van overheidsbemoeienis sprake is, dan zal
deze zorg altyd een secundair en bemiddelend karakter dienen te dragen.
Bij een maalt ij d buitenshuis hoort WIJN
Van Uw buitenlandse reizen
kent U de „vin en carafe".
Weet U, dat U nu ook in vele
Nederlandse restaurants wijn
per karafje kunt krijgen? Witte
(-=■» of rode wijn, die U Uw maal-
tijd buitensbuis beter doet sma- 1
ken. Wijn in karaf behoeft niet
duur te zijn en wijn verhoogt ËgAJ
stemming.
Dbitt/o 'h éjttiG - q&tzetd*) e*r- rf&zóTwC'
Very Reverend Matthews:
De Kerk van Engeland wordt
beheerst door tradities
Dean van St Paul's betreurt de ook daar
heersende verdeeldheid
(Van een onzer verslaggevers)
De Dean van de St Paul's Cathedral,
the Very Reverend W. R. Matthews,
sprak gisteravond in de Rolzaal in Den
Haag voor een talrijk gehoor van het
Genootschap „Nederland-Engeland"
..De Kerk van Engeland en het nationale
leven".
Men moet. zo zeide de Dean. het be
grip Kerk van Engeland vooral niet ver
warren met het begrip Anglicaanse Kerk.
Deze laatste telt overal, waar zich Engel
sen bevinden, haar lidmaten. Met het
eerste wordt echter de functie van staats
kerk van de Anglicaanse Kerk aange
duid. zoals dit in Schotland de Presby-
te-iaanse Kerk is.
Van het grijze verleden, het tijdstip
van de stichting der kerk. voerde de
Dean zijn toehoorders naar het heden.
Hij belichtte het onderscheid tussen High-
en Low-Church. twee stromingen, waar
de eerstgenoemde, zover het toelaat-
'11 terug keren tot het
Kerk en de laatste juist trots is op haar
Protestantse erfenis. Dan is er nog de
richting, die men ..broad" noemt, e;
de Christelijke waarheid met de
derne wetenschap probeert te
Helaas is de Kerk van Engeland geen
allesomvattende gemeenschap geworden,
die iedere Engelsman als lid van een
groot gezin samenbrengt in Gods Huis.
Ook hier heerst nog verdeeldheid, het
geen de Dean zeer betreurde. Hij achtte
hereniging in het belang van het
nationale leven en de Christelijke Kerk.
Zoveel als mogelijk is. heeft de kerk
an Engeland, waarvan de koning
hoofd is. de tradities bewaard. Was
verandering beslist noodzakelijk,
werd er naar gestreefd daarbij het oude
weinig mogelijk aan te tasten.
band met de overheid is alle eeuwen
door nauw gebleven en manifesteert zich
bij de verkiezing van de bisschop
pen. De invloed van de Kerk van Enge-
land op het leven reikt, ook hierdoor,
dieper, dan in het algemeen wordt -mgJ
ondersteld.
Dr J. R. Bierens de Haan
17 Maart 70 jaar
Dierpsycholoog van
wereldnaam
Op 17 Maart zal dr J'/nannes Abraham
Bierens de Hian. secretaris van de Hol
landse Maatschappij der Wetenschappen,
zijn zeventigste verjaardag vieren.
Aanvankelijk studeerde dr Bierens de
Haan astronomie, doch later biologie. In
1913 promoveerde hij op een proefschrift:
Over homogene en heterogene versmel
tingen bij Echinidenkiemen. Dit was het
eerste Nederlandse werk over eperimen-
^OWEL KUYPER als Colyn hebben er steeds met nadruk op gewezen, dat
de Overheid in zake de volksgezondheid-wél een roeping heeft te ver
vullen, maar dat deze overheidstaak altijd een beperkt karakter draagt,
vermits naast en tegenover de Overheid staat de roeping der onderdanen
om voor eigen gezondheid en voor die van de aan hen toevertrouwde per
sonen zorg te dragen.
Bovendien wordt door te ver doorgedreven overheidszorg het verant
woordelijkheidsbesef der onderdanen geschaad. Ze verzwakt, merkt Colijn
zo juist op, de prikkels van de consciëntie en van het natuurlijk belang om
voor de gezondheid van zichzelf en van anderen te waken. En zij dreigt
daardoor, zo niet onmiddellijk dan toch op den duur, de zorg voor het
hygiënisch volksbelang veeleer te benadelen dan te bevorderen. Zodra
staatsabsolutistische opvattingen ingang vinden, dreigt terstond het gevaar
van hypertrophic (overschatting) van de overheidszorg ten koste van in
dividu en gezin.
UITGAANDE VAN DEZE leidende gedachten kunnen we de overheids
taak ten opzichte van de particuliere gezondheidszorg als volgt schet
sen. De mens heeft wel geen recht op gezondheid, maar dit sluit niet uit
de plicht, om de gezondheid, welke hij geniet, zoveel als in zijn vermogen
is, te behouden en te bevorderen, alsook de plicht om bij ziekte te trachten
met alle geoorloofde middelen de gezondheid te herkrijgen.
Deze plicht om voor de gezondheid te zorgen, berust echter niet op
een recht op gezondheid, maar vindt zijn grond hierin, dat God lichaam en
ziel aan onze zorgen heeft toevertrouwd. „Wij moge n", zegt Kuyper zo
terecht, „niet alleen de strijd aanbinden tegen lijden, ellende en jammer,
die ons overkomen, maar wij moeten dit ook doen".
Op de vraag nu: wat is de taak van de Overheid in dezen, moet o.i. het
antwoord luiden: slechts dit, dat zij voor zover nodig en wenselijk die
voorwaarden schept, waardoor iedere burger aan deze plicht tot gezond
heidszorg kan voldoen op redelijke, billijke en sociaal-verantwoorde wyze.
Of anders gezegd: het is de taak van de Overheid, zodanige voorzieningen
te treffen, dat deze plicht tot verzorging der gezondheid van zich en de
zynen voor geen enkele groep der bevolking geheel of gedeeltelijk onuit
voerbaar wordt.
Hieruit volgt, dat de uit de burgerij opgekomen georganiseerde arbeid
ter bevordering van lichamelijke en/of geestelijke volksgezondheid aan
spraak heeft op aanmoediging en zo nodig steun van de Overheid. De Over
heid onthoude zich er echter van, deze arbeid direct of indirect (hierbij
wordt gedacht aan het oprichten van stichtingen, waarin zij mede invloed
uitoefent) zelf ter hand te nemen.
ZO GEZIEN, valt het niet moeilijk, de lynen te trekken in zake Overheid
en volksgezondheidszorg. Want hoe waar het ook moge zijn, dat de
staat ten opzichte van de volksgezondheid een dure roeping heeft te ver
vullen, niet minder waar is de stelling, dat de Overheid de persoonlijke
vrijheid zoveel mogelijk onaangetast moet laten en met name het verant-
woordelijksheidsbesef dient levendig te houden.
Het bovenstaande zouden wij daarom in de volgende conclusie kort
willen samenvatten:
Het belang der volksgezondheid vergt, dat de.Overheid tot plicht heeft
een wakend oog te laten gaan over het gehele terrein van de volksgezond
heidszorg. Ten opzichte van de openbare gezondheidszorg heeft daarbij de
Overheid primair een taak te vervullen. Ten opzichte van de particuliere
gezondheidszorg draagt de taak van de Overheid altijd een secundair en
bemiddelend karakter, omdat naast en tegenover de Overheid staat de
roeping der onderdanen om zelf voor de gezondheid, hetzij individueel,
hetzij in collectief verband, te zorgen. De overheidstaak op dit terrein be-
O iViWlliiSIÖ
_jr_" Jf A halpen prompt/
Duizendste werknemer
bij Philips in Drachten
In het Philipsbedrijf te Drachten zijn
gisteren de 1000ste en 1001ste werkne
mer geïnstalleerd.
De Philips-onderneming die ruim drie
jaar geleden in een oude houten loods
startte en die spoedig over vier grote
fabriekshallen zal beschikken, is thans
de grootste nederzetting van Friesland
geworden.
Namens de directie van het Philips
bedrijf heeft ir W. v. d. Berge aan de
duizendste werknemer, de 36-jarige heer
J. Steenbergen uit Erewoude, en de
1001ste werkneemster, de 17-jarige mej.
M. Bekkena te Molenend, ieder een
spaarbankboekje van f 100 overhandigd.
Examens stuurman koopvaardij
De examens voor stuurlieden ter koop
vaardij vangen 5 April aan. En wel
's Gravenhage. Ze worden afgenomen
Frankenslag 137. Gegadigden dienen zich
voor 10 Maart aan te melden bij de
zitter der examencommissie.
Tot Officier van Justitie te
Haarlem is benoemd mr B. v d. Burg,
thans substituut-officier aldaair.
Protest bij partijleiding
Friese A.R. contra rede
prof. Diepenhorst
„Ondiep, onserieus en
weinig achtenswaardig"
Een 25-tal Friese Anti-Revolutionairen
is zo ontsticht over de rede van prof.
dr L. A. Diepenhorst in de Eerste Ka
mer over het Fries, dat zij zich in een
brief hebben gewend tot het moderamen
der partij.
Zij schrijven o.m. dat het niet gaat om
het feit, dat prof Diepenhorst als pala
dijn van de eenheidsstaat tegen de
Friezen ten strijde is getrokken,
dat het hen verbaast, dat deze edele rid
der, senator en hoogleraar heeft gespro
ken over de zgn. Friesse kwestie zonder
zich zelfs van de primaire gegevens op
de hoogte te hebben gesteld. Ten bewijze
hiervan worden opmerkingen aange
haald over bemoeilijking van het Ne
derlands op de Friesse scholen en een
verondersteld ontbreken van een erken
de Friese schrijftaal.
Het is bovendien voor een erkend re
denaar, die zijn kracht zoekt in puntige
formuleringen, blijkbaar heel verleide
lijk bij het dankbaar publiek temeer in
het gevlei te komen door het Fries weer
eens te ridiculiseren, aldus de brief.
Wat ons als Friese A.R.-'s verontrust,
zo schrijven zij verder, is niet een be
strijding van de Friese verlangens, maar
dat een lid der fractie voor het forum
van geheel Nederland het op een derge
lijke ondiepe, onserieuze en weinig ach
tenswaardige wijze kon doen. Wij vragen
ons af, zo besluiten zij. of dat nog wel in
volledige overeenstemming is
.grondbeginselen der partij.
In Israël
Joodse kinderen op een
Christelijke school
Het aantal Joodse kinderen op Chris
telijke zendingsscholen in Israël be
draagt ongeveer 2500. In het Zionisti
sche blad Emefch wordt het aantal over
gangen van Joden tot het Christendom
sedert de stichting van de staat Israël
Mei 1948 op ongeveer 4000 geschat.
Ir. Jeruzalem ligt inmiddels een aan
vraag vain Sabbatihianers uit Aragon (Ver.
Staten) om naar Israël te mogen emigre-
De Sabbathianers zijn Joden, die
het Christendom zijn overgegaan, doch
aantal Joodse riten behouden hebben.
Dr C. J. Goslinga (Buitenpost)
1 Sept. met emeritaat
Dr C. J. Goslinga, Geref. predikant te
Buitenpost, is van plan op 1 September
met emeritaat te gaan. Hij is dan 65 jaar
oud en 40 jaar predikant. Dr Goslinga
werd bekend door zijn werk
Zending. Verder was hij medewerker
aan de Nieuwe Vertaling van het Oude
Testament en bewerkte hij enkele deel
tjes van de Korte Verklaring.
Primaat burgerlijk huwelijk
door Bonn afgeschaft
Van het erf van School en Kerk
tele embryologie. Na de eerste wereld
oorlog werkte dr Bierens de Haan enkele
jaren als zoöloog in het toenmalige Ko
loniale Instituut te Amsterdam.
Zijn belangstelling ging echter hoofd
zakelijk uit naar het zuivere, niet toe
gepaste, wetenschappelijk onderzoek.
Daar hij inmiddels belangstelling had op
gevat voor de dierpsychologie verliet hij
in 1921 het Koloniaal Instituut en ging
naar Genève, waar hij twee jaar werkte
in het psychologisch instituut van Ed
Claparède. In 1924 werd hij privaat
docent in de experimentele zoölogie aar
de gemeentelijke universiteit te Amster
dam. Het was in die tijd, dat hem de ge
legenheid werd geboden in Artis een
laboratorium voor dierpsychologie te
vestigen.
In 1926 werd hij redacteur van het
Vakblad voor biologen, welke functie hij
tot 1940 bekleedde. Voorts was hij actief
lid van de Nederlandse Dierkundige ver
eniging en andere wetenschappelijke
verenigingen en organisaties. In 1938 werd
hij gekozen tot lid van de Hollandse
Maatschappij der Wetenschappen en een
jaar later werd hij benoemd tot secreta
ris. Verder is hij sedert 1940 voorzitter
van de Bond Heemschut. Bij het veertig
jarig bestaan van deze bond in 1951 werd
dr Bierens de Haan benoemd tot officier
in de orde van Oranje-Nassau.
Aan de Duitse Bondsraad is door de
regering voorgesteld, de bepaling
schrappen dat straf krijgt, wie zijn hu
welijk kerkelijk wil laten bevestigen
voordat het voor d$ ambtenaar van de
Burg. Stand is gesloten. In de toelich
ting wordt gezegd, dat deze strafbepaling
vooral van kerkelijke zijde heftig is a
gevallen. De bepaling is ook vrij o\
bodig: zonder burgerlijke stand geen er
kenning van het huwelijk; de jonge pa
ren zullen het wel laten, te volstaan met
een kerkelijke bevestiging. Indien toch
dan zullen zij de gevolgen ondervin
den. maar een strafbepaling is toch niet
nodig, en is zelfs in strijd met de hui
dige opvattingen over gewetensvrijheid
en ongestoorde uitoefening van de gods
dienst.
Hoe dan ook men legt er de na
druk op. dat men geenszins van plan is.
het verplichte burgerlijke huwelijk af te
schaffen, zoals in een aantal landen een
kerkelijke bevestiging voldoende is.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
o e p e n te 's Grevelduin-Kapelle,
L. Trouwborst te Monster; te Groningen,
A. H. Weenink te Drogeham; te Hasselt.
den Besten te Babyloniënbroek; te
Wognum-Zwaag (toez.) P. J. Barnouw,
voorganger N.P.B.A. Schiedam.
hulpprediker te Schel-
luinen, B. N. B. Bouthoorn, a.s. em.-pred.
Bennekom.
Vangenomen: naar Klarenbeek,
A. Brill te Nieuw-Scheemda.
Geref. Kerken
n te Bierum: H. Tien te
Brunde (Oost-Friesland); te Drachtster-
Compagnie, J. W. Bonda te Staveren; te
Willemstad, cand. H. J. v. Duinen te
ffnwpnaar.
Loenen a. d. "echt
H. Brinkman te Rijssen, voor Zwarte-
broek J. A. v. d. Peppel te Hijken.
Geref. Kerken (art. 31)
n k t voor Sappemeer, D. Ded-
dens te Wetsinge-Sauwerd; voor Albany
(Australië) K. Deddens te Hoek.
Evang. Luth. Kerk
je pen: te Zaandam, P. Estié,
prop. te Bussum.
Oud.-Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Rijssen, H. Wiltink
te Doetinchem.
Geref. Gemeenten in Nederland
Bedankt: voor Dordrecht F. Mallan
te Bruinisse.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt: voor Delft, I. de Bruyne
te Hilversum-C.
Dr Emmen, secr. Synode,
25 jaar predikant
Op 17 Maart is het 25 jaar geleden, dat
dr E. Emmen te Den Haag. secretaris
generaal van de generale synode der Ned.
Herv. Kerk, zijn ambt als predikant in
Kuinre aanvaardde In 1931 vertrok hij
Noordhorn.
In 1935 promo-
lil veerde hij in
Groningen tot
doctor in de
theologie op „De
'I Christologie,
van Calvijn" t..
in hetzelfde jaar
vertrok hij naar
Breda. welke
gemeente hij in
1939 met Haar
lem verwisselde,
waar hij prof. dr
K. H Miskotte
opvolgde. Hij
kwam daar in
contact met
prof. dr W. Ban
ning, die toen
voorganger was van de Ver. van Vrijz.
Hervormden in Haarlem. Gemeente
opbouw trok zijn. aandacht en dr Emmen
werd lid van de commissie voor de
nieuwe kerkorde. In 1945 werd hij tot
scriba van de synode benoemd en 1 Maart
1946 trad hij als zodanig in dienst'.
Dr Emmen dient de Ned. Herv. Kerk
in vele functies, o.a. als curator van ..Kerk
en Wereld", als voorzitter van de Herv.
stichting voor geestelijke volksgezondheid
en van de Interchurch Aid and Service
to Refugees. Hij maakte reizen naar In
donesië en Amerika en was gedelegeerde
op de assemblee van de Wereldraad van
Kerken in Amsterdam en van de oecu
menische conferentie in Lund (Zweden).
Ook de koménde assemblee van de We
reldraad te Evanston hoopt hij te bezoe
ken. Hij schreef tal van artikelen in
theologische tijdschriften en publiceerde
in 1945 zijn. boek ..Kerk en actie".
Negende theologenconfe
rentie van Kerk en Wereld
Van Dinsdag 20 tot en met Donderdag
22 April zal in het Eijkmanhuis te Drie
bergen de negende theologenconferentie
worden gehouden. Besproken wordt het
vraagstuk van de verhouding van het
Oude en het Nieuwe Testament.
Prof dr M. A. Beek, prof. dr W. C.
van Unnik, dr E. Jansen Schoonhoven
en prof. dr A. A. v. Ruler zuïïen het
derwerp inleiden.
t doctor in de godgeleerdheid op
rift; De Christusverkondiging aan de
rkelijke mens, ds S. H. Spanjaard,
ACADEMISCHE EXAMENS
DELFT. 9 Maart. Geslaagd voor cand. cl-
iel-lngenieur: A. J. R. Dijkstra te Delft; J
O M F Hoeke ti------
Voor de can
H J Jansen te Zwolle.
Voor cand vliegtuigbouwkundig ingenieur
P F J Linssen te Nijmegen.
Ingenieur civiel-ingenieur; G H van den
Bogaerde te Alkmaar. P W Breedland te
Baflo, A van Busschbach te Delft, H H
Cuypers te Delft, J C van Dam (met lof)
te "s-Gravenhage. J Dol te Rotterdam. J A
den Duik te 's-Gravenhage. J G Gerritze te
Amsterdam. M H Gobee te Hilversum. G
Hardenberg (met lof) te Amsterdam, C H
ten Haven te Wassenaar. H P Hensel te
Amsterdam. T C Hoolsema te Amstelveen.
M K Kleijn te 's-Gravenhage. P A de Lange
te Delft. H J Meljerlnk te Hattem. W B Bras
te Ooltgensplaat, A M Reijntjes te Hengelo
(O). C Rodenburg te Utrecht. K J O Ro-
mijn te Delft. W A J Tromp te Hilversum,
B Weijers te Zuid- Beijerland. L Wittink te
AMSTERDAM (G.U.),
voor doet Frans (met
Amsterdam en voor can
aart Geslaagd
A G Dekker,
■nomle: A Hoon-
i Amsterdam.
van het klinisch analyste-examen de dames:
C A Baumann. M de Beer, E Bessem, A
Blaauw, N Borst. A Bruin, E Büchli. M Buis
hand. H Dorfmeijer. A F Dijkstra. C H van
Eede. T E Faatz. F Grippeling. T F
J J Heerema. E L G Hildebran<
Hölseher. A E Hulsbergen, R E
son. G J ten Kate. E C Kennis. A T Luteyn.
J M M Maes, A W van Manen, C J M M
Officiers. E D Poissonnier, J Renema. C M
M Ruyter H Schreuder. C M Th Smiers.
DR E. EMMEN.
Het lied dei
aethergolven
WOENSDAG 10 MAART
Hilversum I. 402 m. VARA; 7 00 Nieuws
3 Gram. 8.00 Nieuws 8.18 Gram. 8.50 Voor
huisvrouw 9.00 Gymnastiek voor de
ouw 9.10 Gram. VPRO: 10 00 Schoolradio
KRA: 10.20 Voor de vrouw 11 00 Gram
,00 Instrumentaal trio 12.30 Land'- en tuln-
'uwmededelingen 1223 Voor het platteland
.38 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 TentoonsteL
tgsagenda 1.18 Dansmuziek 145 .De weg
ihoog", caus. 2.00 Voor de kinderen 4.00
Voor de zieken 4.30 Radio Philh. sextet 5.15
Gram. 5.50 Regeringeuitzending- D J van
Wijnen: „Nederland en de wereld-' Neder
land en de wereldtentoonstelling in Sao
ilo" 6.00 Nieuws 6.20 „Het volle pond",
s. 6.35 Viool en piano 6.55 Voor de kin-
en 7.00 „De Katholieken en het Socialis-
caus. 7.15 Vara-varia en gram. VPRO:
7,30 Voor de jeugd VARA; 8.00 Nieuws 8.05
Tntaar 8.15 Omroeporkest
Gram. 11.45—12.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II. 298 m. NCRV; 7.00 Nieuws
.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.33 Gewijde mu-
iek 7.45 Een woord voor de dag 8 00 Nieuws
1.15 Gram. 8 30 Tot uw dienst 8 35 Gram
.00 Voor de zieken 9.30 Voor de vrouw 9.33
ïram. 10.3» Morgendienst 11.00 Gram. 11.10
jAlSi de Hollandse hemel in Maart
hoorspel 12.00 Tenor cn piano 12.30 Land-
linbouwmededelingen 12,33 Gev. muziek
Klokgelui 1.00 Nieuws 1.15 Prot. Inter
kerkelijk Thuisfront 1.20 Lichte muziek 1.50
Leger des Heils gaat nieuwe
generaal verkiezen
De Hoge raad van het Leger des Heils
zal 29 April te Londen bijeenkomen
een generaal te kiezen, die generaal Al-
bert Orsborn. welke zich 30 Juni terug
trekt. zai opvolgen
De raad bestaat uit 48 leidinggevende
officieren uit a-lle de-en va-n de wereld.
De stemming is geheim en zal voort
duren tot een vam de candidaien de ver
eiste tweederde meerderheid krijgt.
Daarna zal de Hoge raad automatisch
ontbonden worden.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE GIST- EN SPIRITUSFABRIEK N.V. DELFT
22.
Onbewust wist ik natuurlijk al die tijd wel dat
het mijn hut was. ofschoon mijn nuchter ver
stand mij zeide. dat dit onmogelijk het geval kon
zijn. want op de vloer lag een man ruggelings
uitgestrekt een mij onbekende Oosterling met
een vollemaansgezicht, in sjofele, Europese kle
ding-
Hij lag daar alsof hij dronken was, in een
houding van volkomen overgave en zonder enig
decorum, gladgeschoren, met starende ogen en
openhangende mond.
Een ondeelbaar ogenblik was ik kwaad, aan
gezien ik niet begreep wat hij hier dronken in
mijn hut deed, maar het volgende ogenblik drong
de waarheid tot mij door. De Oosterling in zijn
schamele westerse kledij bood zelf stilzwijgend
de verklaring, waarom hij daar ruggelings op
het tapijt lag. Een straaltje bloed, dat een plas
vormde onder zijn schouders, was voldoende
verontschuldiging van zijn schijnbare onbeleefd
heid. De man was in de rug gestoken, en nog
niet lang geleden ook.
Doch dit was nog niet alles. Een zachte adem
haling deed mijn blik van het schouwspel op de
grond naar de nis bij mijn patrijspoort gaan.
Daar stond Sonja Karaloff. doodsbleek tot aan
de geverfde lippen, met een mes in de hand
Iemand die de oorlog heeft meegemaakt, is
wel gewend aan doden. Ik heb er tenminste ge
noeg gezien en ken de dood in vele vormen
Ik heb lijken gezien, door granaatvuur verminkt
en bleke mannen die schenen te slapen. Ik heb
de ongelofelijke manier gezien waarop de oor
log met menselijke lichamen omsprong maar
dit was iets anders. Voor het eerst van mijn le
ven kwam ik in aanraking met moord, moord
met voorbedachte rade, en een ogenblik maakte
zeker te handelen, tot mijn eigen verbazing, nog
voordaT mijn geest zich van de schok hersteld
had. Ik deed de deur van de hut achter mij
dicht, heel voorzichtig, zodat het slot zacht klik
te. Toen begon ik te spreken, mijn blik onaf
gewend op Sonja gevestigd, zonder aan mijn ont
zetting toe te geven. Ik geloof, dat ik heel kalm
sprak.
..Pardon", zei ik, „ik vrees dat ik stoor."
Zij staarde mij sprakeloos aan, het mes nog
steeds in de hand, en ik merkte op dat het lem
met vochtig was.
DE IACHT NAAR HET
marine-document
Kort na eerste Wereldoorlog 1914—'18
staat slechts hierin, dat zij voor zover nodig en wenselijkdie voorwaar-
den schept, waardoor iedere burger aan deze plicht tot zorg voor de ge- z^akmgn duizelig 'worden! 6
zondheid kan voldoen op redelijke, billijke en sociaal-verantwoorde wijze Toen beheerste ik me. omda* ik buitengewoon
DR A. C. DROGENDIJK. vlug reageer, vermoedelijk. Ik begon vlug en
„Maar tenslotte is dit mijn hut, weet u", ver
volgde ik.
Zij gaf nog steeds geen antwoord.
Toen maakte ik een idiote opmerking.
„Daar had ik u niet voor aangezien. U moet
heel sterk zijn of medisch geschoold. Ik heb ge
hoord, dat het moeilijk is een man zo in de rug
te steken dat hij zonder een kik neervalt, zo
als deze hier."
Zij opende de lippen en sloot ze weer zonder
een geluid te geven.
.Vreemd", zei :k. „van hoeveel gewicht het
begrip tijd is." Ik voelde, dat ik door moest
spreken om mijn zenuwen te bedwingen. „Als
ik vijf minuten eerder slaap had gekregen, zou
het vollemaansgezicht nu misschien nog leven.
En als ik vijf minuten later slaap had gekregen,
betwijfel ik of ik het genoegen zou hebben ge
had om een goudlokkig meisje als u in mijn
hut te hebben. Wat zou beter geweest zijn, denk
je?"
Toen sprak zij voor het eerst. „Het is Ma"
zei ze. „Het is Ma..."
Eerst zij die naam mij niets, maar toen drong
ineens de ware toedracht tot mij door. De man
die ik de vorige nacht niet gezien had; de man,
die mij iets had willen geven omdat ik een
Amerikaan was; de man, die mij verteld had dat
hij Ma heette, lag nu voor mijn bed en zou
nooit meer fluisteren.
.Ik geloof, dat u gelijk hebt", zei ik; „het
moet Ma zijn."
„U...", begon zij. Zij schrok; er kwam wat
kleur op haar wangen en ik zag hoe haar pu
pillen zich verwijdden. Het was niet prettig, haar
daar in een avondmantel te zien staan, met
mes in de hand.
„Hoe wist u dat?", vroeg zij.
Ik leunde tegen de gesloten deur en wendde
geen oog van haar af.
„Ik vermoed, dat ik mij meer op mijn gemak
zou voelen als u dat mes neerlegde. Ik heb nog
nooit een vrouw ruw beetgepakt, maar u kunt
erop rekenen, dat ik het doen zal als u het mes
niet neerlegt. Ik wens niet, óók vermoord te
den."
Zij keek versuft naar het mes in haar hand
en liet het op de vloer vallen. „Ik wist niet,
dat ik het had opgeraapt."
„Dat was erg verstrooid van u", antwoordde
ik, „vindt u zelf niet?"
Hierop kwam zij een schrede op mij
en struikelde bijna over die gedaante op de
grond.
..Wilt u mij alstublieft helpen?"
Ik vond die vraag zo dwaas, dat ik bijna moest
lachen.
Militair
igingslevc
ieuws 7,1<
Buitenlands
ie 6.15 Cello en orgel 6.30
het Ohr. organisatie, en ver-
6.45 Geestelijke liederen 7.00
loekbespreking 7 25 Gram. 7.30
irzicht 7.50 Gram. 8 00 Radio-
- mble
10.30
8 20 Bidstond 9.45
jelisch commentaar
,'erdenklng 11.00 Ni.
11.15—'12.00 Gramofoonmuj
Engeland. BBC. 330 m. 12.00
Ion 1.00 Gram, 1.30 Voor de
scho-
Causerie 9.00 Cc
10.15 Concert 10.55 Cai
Gram. 11.45 Parlei
:icht 12.00—12.03
HM .16 Dans.
luziek 1.45 Concert 2.45 Voor de kinderen
.00 Voor de vrouw 4.00 Concert 4.45 Lichte
ruzlek 5.15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Concert
5 Voordracht 12.20 Lichte muziek
12 56—1.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 12 00 Gram. 12.50 Koersen
12 55 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Gram. 1.3(1
Pianospel 2.00 Schoolragif f
Concert 5.00 Ni-
beeld 5 40 Gra
Gram 6 30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws
7 40 Gram. 8.00 „Bozena". operette 10.00
Nieuws 10.1-5 Gram. 10.55—11.00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Gram. 1.00 Nieuws
1.15 Gram. 4.05 Lichte muziek 5.00 Nieuws
5 15 Gram. 5.30 Hoornkwartet 5.50 Gram.
7 30 Nieuws 8 00 Concert 9.35 Volksmuziek
10.00 Nieuws 10.15 Lichte muziek 10.55 Nieuws
BBC. Uitzending voor Nederland: 10.00—
10 30 n m Nieuws; Vrijbuiters radiodagboek
(op 224 m.).
8.15—9.30; 1.
(gezamenlijk progra
Puzzle ook eens met
ons mee
Kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1. vaartuig, 7. aanzien, 8.
verhoogde toon, 10. reeds. 11. zwaardvis,
12. pers. voornaamwoord, 14. spie, 15. ont
bloot van geld en goed. 16. hond. 18. ge
reed, 19. grote bijl, 20. geneesheer, 21.
voorkeur. 22. werkschuw, 23. zonder enig
doel.
Verticaal: 1. Gard, 2. gevangeniskamer,
3. inhoudsmaat, 4. edelgesteente. 5. kreet,
6. verlaagde toon, 9. vrucht, 12. paarden
waad- en drenkplaats, 13. zoek, 14. kolen
emmer, 15. buitenkansje, 16. dier. 17. Ind.
wapen, 19. vlaktemaat, 20. zitplaats, 21.
rivier in Italië, 22. onderwijs.
Oplossing vorige puzzle: Scheepstlm-
