ICARUS STRAALMOTOR
5n^^Vlleuwerkerk werkt de jeucjd van -Quropa
4
ZONDAGSBLAD 27 FEBRUARI 1954
stuöenten uit vele L&nöen
vechten teqen bLubbcr en zeepokken
ze öoen öat voor 30 cent per öaq
fllEUWERKERK telde vóór ae ramp vijfhonderd huizen. Nu telt het
vijfhonderd ruïnes. Met wat goede wil 2yn er veertig bewoonbaar,
met nog meer goede u>il zijn er nog een vijftig te herstellen. En de
rest? Ja, de rest
Vraag dat maar eens aan de werkers van de internationale hulpcolonne.
Zij halen dan de schouders op en er komt een zorgelijke trek op hun ge
zicht. Even maar, want per slot zijn zij niet overal vandaan gekomen om
de boel op te bouwen, maar om ordening in de chaos aan te brengen en de
boel weer schoon te maken. En dat doen zij dan ook met een bewonderens
waardige ijver en volharding.
T> ELANGRIJKER nog dan het
■*-* schoongemaakte huis is het psy
chologisch effect.
Natuurlijk waren in het begin de
mensen, die terugkwamen, een beet
je flegmatisch. En om helemaal eer
lijk te zijn: zij waren ook wel wat
ontevreden. Het duurde allemaal zo
lang en het kijken naar de bouwval
len alleen al was voldoende om de
indruk mee te nemen, dat ze alleen
stonden, dat ze vergeten werden.
En toen begonnen anderen...
Amerikanen, Duitsers, Italianen,
Turken, Zwitsers, een hele waslijst
van nationaliteiten, waaronder zelfs
nog Pakistan en Peru. Overal van
daan kwamen zij zich melden voor
een gigantisch vredesleger, bewa
pend met schoppen, bezems, borstels
en bussen lysol.
Het was een Engels initiatief en
men noemde het leger de C.C.H. Co
ordination Comittee Holland. Een tij
delijke organisatie dus, maar men
denkt er een permanente van te ma
ken. Reeds hebben verscheidenen zich
vrijwillig opgegeven voor het ramp
gebied in Griekenland.
In Nieuwerkerk werd eerst om al
die vrijwilligers gelachen.
Wat moest nu bv. zo'n tenger me
vrouwtje als mevrouw Hanedoes uit
Naarden beginnen tussen de ruïnes
van Nieuwerkerk? En wat zou zo'n
kunstschilder uit Amsterdam of neem
die Engelse studenten,... geen eelt
hebben ze op hun handen, van pure
onwennigheid zouden ze de bezem
Maar ze krégen eelt op hun handen,
de bezems braken niet en de virtuo
siteit in het blubberscheppen werd
dagelijks groter. De straten kwamen
schoon.
De Nieuwerkerkers konden weer
tionale hulpbrigade au sérieux. Dat
was raak met die koeterwaals praten
de meisjes en jongens. Ze kregen niet
alleen respect voor mevrouw Hane
does omdat ze zo vloeiend in ver
schillende talen kon zeggen wat er in
haar opkwam, maar meer respect
hadden ze nog voor de wijze waarop
ze muren omvertrok, blubber schep
te en op stinkende kelders losstorm
de als een moderne godin van de hy
giene, van onder tot boven onder de
modder en met een wolk van lysol
om zich heen.
En toen kregen zij er de moed weer
in. De verstarring moest het veld rui
men voor het actieve méé-aanpakken.
En als het soms te veel werd omdat
elke steen, die zij tegenkwamen, voor
hen een boek was, dat de geschiede
nis verhaalde van hen, die zij zo goed
gekend hadden of van haar met wie
zij in hun jeugd hadden gespeeld,...
dan was er altijd mevrouw Westerhof
nog, de vrouw van dominéé", die
achter de schermen, met zo veel fijn
zinnige tact en moederlijke zorg alle
leed en verdriet een wijder perspec
tief wist t« geven.
Die van de C.C.H. spreken eerbie
dig over haar„En zij over hen...
IN een ruïneus huis vonden wij de
r.k. dichter Jan Rietveld uit
Utrecht aan het voordragen. Hij is
specialist in het schoonmaken van
kelders. Er zijn misschien mensen,
die het laatste meer waarderen dan
het eerste.
Zijn vrienden van het schoonmaak-
team op Schouwen-Duiveland hebben
voor het een en het ander evenveel
respect. En zij vinden het heerlijk
als hij het poetsen en krabben en
boenen eens even onderbreekt met
het declameren van ,,De Herders
knaap", een verdroomd figuurtje, dat
wel ver afstaat van de monsterachti
ge realiteit der ruïnes om hem heen.
Soms waait er door de wierookgeur
van het gedicht de stank van bedor
ven water en de penetrante lucht van
lysol, waarmee vloer en muren wor
den gedesinfecteerd. Hij staat dan
voor te dragen in een huis dat geen
huis meer is en dat het ook nooit
meer worden zal: twee muren zijn
weggeslagen en de zolder hangt dron
ken omlaag.
Maar dit is groots, dat in dit ver
woeste dorp jonge mensen, overal uit
Europa vandaan, zich vrijwillig van
uit het beschermde wereldje van
droom, van studie en jeugd, lieten
weglokken naar de daad, die niets
met romantiek te maken heeft, maar
alles met stank, met modder, met ly
sol en met steenkoude voeten in zwa
re rubberlaarzen...
Voor dertig cent per dag.
Zo bezien, stadt Jan Rietveld daar
voor te dragen als een symbool voor
de schoonmaakteams, die in Ouwer-
kerk en Nieuwerkerk onschatbare ar
beid verrichten: het symbool van
droom en daad en onbaatzuchtigheid.
m te
lienen
Mevrouw Hanedoes, die vloeiend in
verschillende talen kan zeggen wat
er in haar opkwum.
FRANCESCO Sapiena heeft physica
gestudeerd. Nu hanteert hij de
blubberschep met een virtuositeit, die
hij bij zich zelf nooit vermoed had
Maar hij heeft last van de kou. En
soms moet hij er met heimwee aan
denken, dat in zijn woonplaats Cata
nia op Sicilië de zon al heerlijk
schijnt.
Dat duurt echter maar even. want
als hij samen met zijn maat Willem
van der Waal, theologisch student te
Utrecht, wordt „losgelaten" op een
nog schoon te maken huis, vergeet
hij Sicilië, staat even deernisvol naar
de chaos te kijken en stort zich in de
strijd.
Wat eerst? In zijn zware laarzen
staat hij midden in de blubber. Na
tuurlijk. dat eerst. En zo beginnen
physica" en „theologie" de veertig
centimeter dikke smerige en taaie
brij te verwijderen.
Een zwaar karwei. Het laat je spie
ren kermen, 's Avonds is Willem nog
te moe om zich behoorlijk te scheren
Daarom loopt hij met een baard rond
van Zeven dagen.
Lucien Réquier, de Purijse student
in de kunstgeschiedenis, heeft voor
vandaag een lichter baantje. Hij
scheurt de tengel van de muren,
krabt de zeepokken van kozijnen en
deurposten en steekt even een verse
pijp op voor hij aan dc aangegroeide
mossellagen gaat beginnen. Hoe het
gaat?
Ca va bien. Merci.
Alleen. hij was de eerste dag wel
erg geschrokken, want hij had zich
nooit kunnen voorstellen dat de chaos
zó groot zou zijn.
Dat had ook Fred Rohé niet, de
Berlijnse zakenman. Samen met Ri
chard Errington, die in Londen voor
arts studeert, is hij bezig een ijze
ren ledikant los te sjorren uit de
drek. Fred is in dit gezelschap de
enige Duitser en de intiemste vriend
der Engelsen. Over oorlog en politiek
wordt niet gesproken. Ze staan in de
zelfde rommel en kijken elkaar be
tekenisvol en met dichtgeknepen neu
zen aan, als de stank even niet te
verwerken is.
Wir gehen weiter, zegt Fred la
ic ven te geven als losprijs voor
velen. Matlh. 20:28.
£R is onder de mensen altijd een
dingen cu dringen naar de hoog
ste plaats. Ieder wil vooruit komen in
de wereld en tracht zich omhoog te
werken in de maatschappij. Wij willen
veel liever op onze wenken worden
bediend, dan dat wij, juist omgekeerd,
een ander naar de ogen moeten zien
om diens ivensen en verlangens zo snel
moglijk uit te voeren en te vervullen.
Dienstbaarheid wordt tegenwoordig als
iets minderwaardigs geschuwd, zelfs
het woord wordt vermeden. Ieder
mens bouwt zich zo graag een troon
of als dit teveel gevergd is, dan toch
tenminste een troontje. En als dit nog
niet gaat. dan toch in elk geval een
hoge zetel waarop hij zich in al zijn
waardigheid neerzetten kan, liever dan
als dienstknecht voor andere mensen
in de houding en ter beschikking te
Jacobus en Johannes koesteren ook
de heimelijke verwachting, dat zij
straks, wanneer de Heere Jezus Zijn
Koninkrijk zal hebben opgericht, als
hoogwaardigheidsbekleders zullen mo
gen zitten aan Zijn rechter- en aan
Zijn linkerhand.
Zelf spreken ze daar niet over met
de Heiland, maar hun vrome moeder
geeft deze eerzuchtige gedachte door
in de vorm van een vraag, waarop
echter het antwoord uitermate ver
rassend en teleurstellend voor hen is.
De discipelen hadden er geen flauw
Yej
go, beaamt Richard.
Jan Rietveld aan het deciameren. Naast hem de Duitser Fred Rohé.
begrip van, dat de heerlijkheid van
Jezus' Koninkrijk pas op de nieuwe
aarde zal worden gezien en beleefd.
Eerst moest de Middelaar gaan de
bittere weg van lijden en sterven. Dat
had de Heere Zijn jongeren duidelijk
genoeg gezegd, maar ze hadden daar
aan eenvoudig geen aandacht geschon
ken. Zij droomden van een komend
Koninkrijk op aarde en daarin zouden
zij de hoogstgeplaatsten zijn.
Immers ook in de koninkrijken de
zer wereld hebben de vorsten en hun
rijksgroten macht en heerschappij: zij
worden op hun wenken bediend en
gediend. Maar in het Koninkrijk der
hemelen is de orde omgekeerd: daar
is hij niet de voornaamste, die heerst,
doch wel die dient, ja, die aller dienst
knecht wil zijn. Gelijk de Zoon des
mensen niet gekomen is om Zich te
laten dienen, maar om Zelf te dienen.
Dat grote doel van Zijn leven heeft
de Heiland tijdens Zijn omwandeling
op aarde geen ogenblik veronacht
zaamd of vergeten. Al Zijn daden wa
ren een bevestiging van dit woord:
..Ik ben in het midden van u als Eén,
Die dient". Elke ademtocht van Chris
tus was dienen. Van Zijn Vader in de
hemelen. Doch in Hem en daardoor,
óók van diepschuldige zondaren, die
ver beneden Hem stonden.
Wanneer toy op aarde onze roeping
vervullen, komt eenmaal de dood als
een verstorende macht onze levens
taak afbreken. Ontijdig afbreken veel
al. want het menselijk leven lijkt vaak
op een gebroken zuil, een afgeknotte
pyramide.
Maar dienen u*as niet alleen doel in
Jezus' leven, ook Zijn sterven was
dienen. Het doel van 's Heiland komst
op aarde was zelfs allereerst gelegen
in Zijn dood. Het was bij de Heere
Jezus juist om die dood te doen. Zijn
levenswerk werd niet ontijdig afge
broken. want door de dood heeft Hij
Zijn taak voltooid.
Tijdens Zijn aardse omwandeling
heeft Hij de mensen, al maar dienend,
veel gegeven: Zijn tijd, Zijn kracht.
Zijn wijsheid, Zijn liefde, Zijn hart.
Er bleef Hem slechts één zaak over,
die Hij hun nog niet gegeven had:
Zijn leven.
Maar zie nu, aan het eind bereikt
Zijn dienende liefde de uiterste span
ning: zij daalde af tot haar diepste
diepte en klom tegelijk op tot haar
hóógste hoogte, als Hij het allerlaat
ste geeft, dat Hij geven kan: de Zoon
des mensen geeft tenslotte Zijn leven
als een losprijs voor velen.
Voor velen. Dat woord is tegelijk
ruim en beperkt. Want er staat niet
weinigen, maar ook niet allen.
Velen, dat is de grote schare, die
niemand tellen kan. En waar ligt de
grens, waarbinnen die velen vallen?
Die grens ligt alleen in het geloof, dat
ons deel wordt door de Heilige Geest.
Jezus Christus heeft de losprijs be
taald voor allen, die Hem aannemen
met een waar geloof. Allen, die zich
zondaren weten en hun zonden bela
den, ontvangen van Christus een vrij
brief en kwijtbrief voor hun schuld.
Aan het kniis van Golgotha heeft
Jezus aan de wereld laten zien Zijn
absolute Zelfovergave, Zijn dienen tot
in de dood.
Ja, amen. ja, op Golgotha, stierf Hy
voor onze zonden.
Ds. W. F. M. LINDEBOOM.
ZONDAGSBLAD 27 FEBRUARI 1954
5
Van
Benzinemotor bracht voor luchtvaart-beslissing
In laatste halve eeuw werden stoutste verwachtingen overtroffen
^ADAT de mens het wilde dier had
getemd en zich daarna door hem liet
vervoeren; nadat hij had geleerd te
zwemmen en vuur te maken om in zijn
levensbehoeften te kunnen voorzien,
keek hij naar de vogels, die zich frank
en vrij door het luchtruim verplaatsten
en hij benijdde hen om hun onmetelijke
vrijheid.
Hij begon te zinnen op middelen zich
op dezelfde wijze voort te bewegen, wat
hem niet lukte. In zijn onmacht begif
tigde hij zijn goden en duivelen met
vleugels, symbolen van hun bovenna
tuurlijk bestaan.
Door de gehele geschiedenis der my
thologie en archeologie vindt men in de
overblijfselen van gestorven beschavin
gen de bewijzen van 's-mensen verlan
gen als de vogelen het luchtruim te door
klieven.
Op de oude Assyrische voorstellingen
ziet men de adelaar en de gevleugelde
stier, symbolen voor de heidense god
heden. In de Griekse mythologie zit
Perseus op het vliegende paard Pegasus.
Een van de bekendste luchtvaart-mythen
is het verhaal van Daedalus en Icarus;
Icarus, die zijn vader ongehoorzaam
was en te dicht bij de zon kwam, waar
door zijn vleugels van veren en was
smolten en hij in zee viel.
Al deze mythen en stoute verhalen
met voorstellingen van vliegende we
zens worden thans wetenschappelijk uit
gelegd als religieuze en kunstzinnige su
blimaties van de verijdelde dromen van
de mens om zich in het luchtruim te
kunnen verheffen.
Velen hebben in hun waan de vogels
te kunnen evenaren de dood gevonden.
Zo verging het koning Bladud van Brit-
tannie <863 v C), die zo begeesterd was
door de legende van Icarus, dat hij zich
vleugels van veren liet maken, hiermee
van de Tempel van Apollo in Londen
sprong en de nek brak.
Model van vliegende machine,
ontworpen n aar de omstreeks
1505 door Da Vinei gemaakte
schetsen.
DE eerste vruchtbare bijdrage tot de
kennis van het vliegen kwam van
Leonardo da Vinei. Ook deze geniale
vertegenwoordiger van de Renaissance
was gefascineerd door het denkbeeld,
dat de mens indien hij maar dc zwaarte
kracht kon overwinnen, in staat zou zijn
tot vliegen. In 1505 hield hij zijn eerste
verhandeling over het mechanisme van
het vliegtuig en werkte zelfs het eerste
technische constructieplan uit van een
vliegmachine gebaseerd op de structuur
van de vleugels van de vleermuis. Hij
was met zijn theoriën op het gebied van
de aërodynamica zijn tijd eeuwen voor
uit. Maar evenals zijn navolgers heeft
hij het nimmer zo ver kunnen brengen
zelf te vliegen, omdat de mens nu een
maal zelf niet de kracht op kan bren
gen zich met welke middelen ook in de
lucht te verheffen.
Legio zijn de ontwerpen van zwaar-
der-dan-lucht-vliegtuigen, die sinds de
theorieën van da Vinei gemaakt zijn;
grote vormen van gevleugelde mensen
en machines, de een nog onpractischer
dan de ander, maar alle geïnspireerd
door de obsessie om te vliegen. Dc
meeste modellen kwamen nooit de lucht
in; slechts enkele brachten het tot enige
tientallen meters van de grond, maar
stortten daarna neer.
De mens probeerde het daarna met
ballons. Hiermede had men meer suc
ces, daar de-ballonvlucht berust op het
lichter-dan-lucht principe. Met de op
stijgingen door de gebroeders Mont-
golfier op 5 Juni 1783 begint het ballon
tijdperk, dat feitelijk nog wel voort
duurt. maar door de onzekere en lang
zame navigatie van weinig practisch nut
is voor de commerciële en militaire
luchtvaart.
T J RUCHTBARE resultaten om vliegtui-
gen van de grond op te heffen,
kreeg men eerst na de uitvinding van
de compressiemotoren, waarmede ener
gie kon worden opgewekt vele malen
groter dan de mens met eigen kracht
kon ontwikkelen.
Hoewel kort voor de wereldschokken
de luchtvaart-experimenten van de ge
broeders Wright reeds vliegtuigen van
bepaalde makelij en voorzien van een
voortstuwingsorgaan moeten hebben ge
vlogen, zijn het toch de gebroeders
Wright geweest, die met de eerste prac-
tische vliegmachine hebben gevlogen.
Het vertrouwen, dat men in hun ma
chine had, sproot voort uit het feit, dat
zij haar onder controle konden houden.
Met de proeven van de gebroeders
Wright breekt het tijdperk van de
door de mens in bedwang gehouden
zwaarder-dan-lucht vliegtuigen aan. De
Wrights ontdekten uiteindelijk het ge
heim van de veilige gemotoriseerde
voortbeweging in het luchtruim, dank
zij de ontwikkeling van dc benzinemo
tor. Zij zijn de grondleggers van dc hui
dige snelle luchtvaart. Hun proefnemin
gen en vluchten en die van hun navol
gers, waarvan de bekendste zijn San
tos Dumont, Farman, Voisin en Blériot,
zijn één stuk romantiek.
Op 8 Augustus 1908 maakt Wilbur
Wright zijn eerste officiële vlucht over
het Engelse Kanaal. In September vliegt
hij 52 mijlen aan één stuk, waarbij hij
1 uur. 31 min. en 25 see. in de lucht
blijft en op 21 September van hetzelfde
S>e trap (XIV)
J^E bezoeker tuil méér van
weduwe Kripper weten, eer
hij haar vraag beantwoordt of het
in wezen niet christelijker is om
een eenzame wacht bij de trap te
betrekken omdat er misschien
iemand van haar Heiland moet
horen, dan om naar vele vrome
samenkomsten te gaan. Eerlijk
gezegd, begrijpt de bezoeker het
niet helemaal. Hij is zo lang
zamerhand volkomen ingesteld op
mensen, die zich verzetten tegen
het evangelie. Hij is tegelijk zo
wantrouwend geworden. Hij kan
niet meer argeloos in het lever,
staan. Nu is hij zo plotseling gezet
tegenover een oude vrouw, die
deze blijde dienstvaardigheid wel
schijnt te bezitten. Maar is dat
werkelijk zo, of is het toch maar
schijn? Kan dat echt wezenje
roeping hebben aan een trap. die
Christus verwerpt, en derhalve
zelf elke kerkelijke binding totaal
los laten? Of zit er toch ergens
nog iets anders achter: een stukje
angsteen beetje geestelijk letsel?
Dc bezoeker geeft dus geen
rechtstreeks antwoord op de vraag
van de weduwe Kripper. Hij zegt
enkel en dat om haar verder
uit haar tent te lokken ,,H$t is
héél moeilijk om precies te weten
waarom we iets doen. Het is héél
moeilijk om te weten of we
Christus zoeken of ontlopen willen.
Hoe bent u zelf zo op deze ge
dachte gekomen?"
..Och", zegt de weduwe Kripper,
Ochdat is al jaren zo. Vroeger
ging ik ook overal heen. Toen
waren we eens op een kransavond
en toen kwam er bij een van de
andere vrouwen thuis brand. Het
is al heel lang geleden gebeurd,
nog vóór de oorlog. Bij die brand
zijn er kinderen omgekomen omdat
er niemand thuis was. Die hebben
zelf met lucifers gespeeld en toen
is het gebeurd. En toen kwam dat
zo opeens bij me op: als het in
joutu huis was geweest, dan was
jij ook niet thuis geweest. Ik
woonde toen nog in de oude
binnenstad en met een schep ge
zinnen op de trap. weet u. En
toen voelde ik dat als het bij my
thuis gebeurd zou zyn, dat ik dan
mee schuld er aan gehad zou
hebben. Omdat ik toch eigenlijk
t>an myn post toas weggelopen
Ja, nu lacht u daar 'n beetje om,
Uit de
VOLKSWIJK
maar myn man was vroeger sol
daat geweest; die heeft nog in
Atjeh gevochten en die had het er
altijd over dat je op je post moest
blijven. Weet u, die vaders en
moeders gaan wel eens uit, en dan
let er niemand op de kinders. Dan
is het toch maar beter dat een oud
mens thuis blijft en een oogje in
het zeil houdt, is het niet?"
De bezoeker gaat zich al meer
verbaasd voelen. Weer is er im
mers niets ran een verwijt jegens
de uitgaande ouders. Het is een
voudig een comtateren van een
feit, zonder enige klacht of aan
klacht. Het blijft buiten beschou
wing of ouders soms avonds
thuis behoren te zijn. Het wordt
rustig aanvaard dat ze er niet zyn
en dat er dan een ander moet
wezen, die waakt. Deze oude
vrouw verdiept zich niet in vragen
naar andermans verantwoordelijk
heid: ze volstaat er mee Jiaar
eigene te kennen en te aanvaarden.
Ze is op haar post.
„Tsja", zegt de bezoeker en zoekt
naar woorden die hij eigenlijk niet
vinden kan omdat hy het ant
woord al van te voren weet, „Tsja,
maar kom je zo zelf niet tekort?
En maak je het de ouders niet te
gemakkelijk?"
„We komen nooit tekort I"
lacht de ander „Hoe kunnen
toij nu ooit tekort komen? En die S
ouders wat zal ik zeggen? De
mannen hebben vaak 'savonds
ztuaar werk en voor hun vrouwen
is het dan ook niet alles om alleen
te zitten. Daar komt enkel maar
ruzie van. Nou weten ze dat ik
er ben. en ze kunnen met een ge
rust hart van huis gaan..."
„Maar worden ze er beter van
als ze dat doen? Wie toeet tuaar
ze heen gaan?" dc bezoeker
ij nog steeds niet voldaan.
„O, ze gaan overal heen. Soms
naar hun eigen ouders. Soms naar
de bioscoop. En soms naar een
wijkavond....!" Daar lacht dat
oude vrouwtje heel ondeugend om,
als een schaakmeester, die zijn
tegenpartij opeens een kostbare
pion ontrooft. De slag is raak,
tuant de bezoeker kijkt haar stom
verwonderd aan..Naar een wijk
avond
„Ja. natuurlijk, naar een tuyk-
arond. Ze komen mei me praten
als ze in de narigheid zitten. Dan
zeg ik: kind, waarom ga je dun
niet eens ergens heen waar je nog
een goed woord hoort. En dan
vertel ik ze waar ze wezen moe
ten. Als ze dan thuis komen, moe
ten ze me vertellen waar het over
ging. Dat doen ze ook. Ze schelden
wel eens op de kerk, en ze zijn
het er wel niet altijd mee eens.
maar ze gaan een maandje later
weer eens. Ik denk altijd maar: ze
hebben toch een ziel te verliezen I
Dat zeg ik natuurlijk niet tegen hen.
want dan worden ze kopschuw en
dat weten ze bovendien zelf ooi
wel. Je moet een kat niet op h'.i
spek binden, weet je, dan wil de
kat niet vreten I"
De bezoeker geeft het op. Hij
probeert met om verdere problemen
voor te schotelen: die zouden toch
afstuiten op deze vrome levens
wijsheid. H\j voelt zich dankbaar
en blij, als een man, die ergens één
der zevenduizend vond. die hun
knieën niet voor de Baal bogen.
En hij weet dat ergens althans een
pand is, waar Christus voortdurend
vertegenwoordigd wordt. Is dat
niet hoopvol? Als er één zo'n huis
kan bestaan, dan bestaan er moge
lijk dozijnen en honderden van die
woningen. Dan ligt het hele vraag
stuk iets minder moeilijk dan men
gemeenlijk denkt. Laat niemand
zeggen: wat kan nu één bejaard
vrouwtje doen? Ze kan een weg
wijzer zijn. Een koningsdochter, die
de weg wijst naar het paleis van
haar Vader
WIJKPREDIKANT.
jaar vervoert hij zijn eerste passagier.
Van het experimentele stadium tot de
gcbruiksproductie op grote schaal is nu
nog slechts één stap. De grote concur
rent van de Wrights is Glcnn Curtiss,
die door de invoering van zijn lichtge
wicht-motoren in staat is vliegtuigen te
bouwen, die gemakkelijker de lucht in
gaan. Curtiss legde zich in het begin
uitsluitend toe op marinevliegtuigen en
toen in November 1910 de eerste vlieg
dekschepen «oorlogsschepen, ingericht
met een speciaal dek voor het lanceren
van vliegtuigen) in gebruik kwamen,
was het een piloot van Curtiss, die de
eerste was om met een vliegtuig van de
kruiser ..Birmingham" op te stijgen.
AN nu af aan ontwikkelt de lucht-
vaart zich in een koortsachtig tem
po, slechts afgewisseld, door de grote
experimenten met bestuurbare lucht
schepen. welke echter eindigden na de
ramp met de zeppelin „Hindenburg"
te Lakehurst (VS) op 6 Mei 1937.
Een typisch voorbeeld van de voor
uitstrevendheid van de vliegtuigontwer
pers aan het begin van deze eeuw was
het ontwerp van kapitein Wyndham uit
Engeland, die in 1910 reeds een zg.
,,Delta"-vleugel ontwierp. De Deltavleu-
5el wordt thans als een der snelste mo-
cllen van het huidige straaljagcrtijd-
perk beschouwd
Na de eerste wereldoorlog ontstaat
een wereldomvattende vliegtuigindus
trie, waarin o.a. de Ncderlandn Anthony
Fokker een zeer vooraanstaande plaats
inneemt. Na de twintiger jaren wordt
dc wereld geconfronteerd met verba
zingwekkende vluchten, zoals die van
Lindbergh over de Atlantisch*- Oceaan,
van Admiraal Bird over de Noordpool,
de Engclund-Australiëvlucht
De vliegtuigen worden meer en meer
gestroomlijnd. De eerste burgerlijke
luchtlijn in Europa ontstaat Fokkers
ontsnapping uit Duitsland naar Neder
land is aanleiding tot het ontstaan in
1919 van een van 's werelds grootste
luchtvaartmaatschappijen, dc K.L.M.
Met dc Fokker F-7 in 1925 werd de
K.L.M. dc eerste luchtvaartmaatschap
pij, die met luchtgekocldc motoren
vloog. Na Wereldoorlog I ontslaat le
vens de wetenschappelijke vliegtuig-
Van de stalen of houten geraamten
met vleugels van doek in de eerste de
cennia van de 19e eeuw, worden nu de
vliegtuigen geheel van metaal gebouwd.
Ook de houten propellers worden van
duraluminium vervaardigd.
De commerciële luchtvaart gaat mei
grote sprongen vooruit, waarmede dc mi
litaire luchtvaart gelijke tred houdt. De
grootste ontwikkeling ontstaat na Wereld
oorlog II. Wetenschappelijk onderzoek
van materialen en diepgaande studie van
aërodynamische verschijnselen geven
de stoot tot dc bouw van geheel metalen
straalvliegtuigen, vliegtuigen die met
angstaanjagende snelheid door het lucht
ruim jagen.
Het hypersonische vliegtuig van
morgen, de Douglas X-3. waarvan
de vleugels reeds gemaakt zijn
van het tnekomstmctaal titanium.
EN nog is het einde van deze ontwik
keling niet in zicht. Vliegtuigen be
mand met mensen gaan al sneller dan
het geluid. Supersonische raketten wor
den al ver buiten dc dampkring het
heelal Ingeschoten en het probleem
geven „Aanschouwelijke historie
luchtvaart'' iA Pictorial History of
Aviation* onder de titel ..Flightvindt
ge d«- gehele dramatische geschiedenis
van het vliegwezen in plaatvorm Deze
zeldzaam mooie uitgave, met vele nog
nimmer gepublicccidc illustraties, 1*
os. verkrijgbaar bij Simon St Schuatcr
Inc. New Vork.
Waar de mens eeuwen en eeuwen voor
nodig had om over na te denken en n*>g
eens eeuwen om met wrakke concepties
pogingen tc wagen zich van de grond
te verheffen, zijn in minder dan een
halve eeuw zijn stoutste verwachtingen
ver overtroffen.
En wat zal morgen ona brengen'' Wel
licht de vaart naar andere planeten?
