Gastvrije ontvangst in
de stad Edmonton
Radio is: amusement, sport
en reclame...
Bouwcoöperatie van scholieren
op Nieuw-Guinea
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 9 FEBRUARI 1954
NAAR HET DERDE LAND VAN DE WERELD (VIII)
Waar de waterman de raten
komt vullen
TflER BLOKKEN NAAR LINKS en vijf blokken naar rechts!" zo wijst
men U de weg in Edmonton, de grootste stad van Alberta, geheel naar
Amerikaans model gebouwd. Men heeft de ruimte genomen om deze stad
van 200.000 inwoners te bouwen. In Europa zou op ditzelfde gebied, zeker
een stad van een millioen inwoners zijn verrezen. In een diep dal snijdt
de North Saskatchewan rivier door de stad. 's Avonds ziet men aan de
rivierkant een fantastisch lichtenspel, dat herinnert aan Parijs. Wanneer
iemand te laat is voor de trein, kan de mobilofoon in de taxi de zaak redden.
Het station wordt opgeroepen. Het kaartje klaargemaakt. De trein wacht
even.
Voor ik naar Edmonton ging, waar ver
schillende bezoeken op her programma
ztonden, voerde de reis mij eerst naar
Blackfalds, een plaatsje niet ver van Red
Deer, waar een mij zeer goed bekend
jong echtpaar uit Rijswijk was neer
gestreken.
Het landschap ven-toont hier al veel
meer glooiing. Vanuit de verte had ik
iets van de beroemde Rockies kunnen
z en. Hier waren blijkbaar de laatste uit
lopers Ik kan niet zeggen, dat men mij
te veel pakjes naar de bekende adressen,
die ik zou bezoeken, had medegegeven.
Maar in dit geval had ik een heel andere
opdracht te vervullen. De vader van Mrs
Drost, die dolgraag mede had gewild, en
heel de omgeving, waar zijn dochter
woont, al in kaart heeft gebracht, zei in
Holland bij het afscheid: „Je geeft ze van
ons maar een dikke
Dat ik met dergelijke vertrouwensop-
drachten overladen of verwend?
ben. kan ik heus niet zeggen. Trouwens,
kun je zoiets als predikant wel accep
teren?
Toen zij mij in Red Deer met hun car.
die niet nieuw meer was. van de trein
haalden weer die verheugde gezich
ten! heb ik onderweg in enkele woor
den mij iets over dit verzoek van vader
laten ontvallen.
..Oh, dan moet het meteen maar ge
beuren". zei Bep. Dacht zij aan een bit
tere pil. die maar heel vlug ingeslikt
moet worden? In ieder geval: bony soit
Qui mal y pense!
De zon steekt
'TOEN IK 'S MORGENS over de boer
derij liep. temidden van de bossen in
het golvende land. voelde ik de zon
typisch steken. Ik zei tegen mijn gast
vrouw. dat het wel leek of wij hier in
Zwitserland waren, zo stak de zon. Toen
bleek mij, dat wij ons al op een 1000
m boven de zeespiegel bevonden. Van
daar die heerlijk gezonde lucht en die
aterke zonnestralen.
Mr. Rolf Drost is als ..hired man" op
deze farm ooder bijzondere condities ge
komen De afspraak was gemaakt, dat de
farmer hem zou belonen naar prestatie,
zodat hij dus geen jaar voor een mini-
m urn-contract-loon behoefde te werken.
Daar heeft zijn broer, die een farm heeft
ui Rocky-Moutain-House voor gezorgd.
bovendien nog gehandicapt door m'n
koffers, alle mensen bereiken?
Na een ..coke" de afkorting voor
Coca Cola die verfrissing bracht in
ae warmte, ging ik de telefoon opzoeken.
Wat heeft de telefoon mij in Canada
vaak geholpen!
Een jonge vriend moest ik bij de Hud
son Bay Company kunnen bereiken. Na
een paar maal bellen, kreeg ik zijn af
zitten om de courant te lezen.
Zo hoog als de gebouwen zijn in de
hoofdstraten van Edmonton, zo laag zijn
meestal de huizen verder in deze wijn
gespreide stad. Ook dit huis was een
vriendelijke bungalow.
Er om heen lag een hele lap grond
voor eigen gebruik. Bijna iedereen heeft
in Canada iets van een farmer over zich.
Castvrijheid
De banden knerpten van een Morris,
die met een vaart kwam aanstuiven en
plotseling bij de deur stopte. Zij was de
„driver". Zij had hem afgehaald van zijn
werk, wat zij altijd deed. Hun zoontje
kwam ook uit de car. Hij zou over enkele
aagen al alleen gaan vliegen, naar de
grootouders in Peace River District.
In een minimum van tijd was ik geen
vreemdeling meer, maar een welkome
gast. Zij kan er niet overuit, dat ik ge
komen was.
Ik heb mij erover verbaasd, dat men
iemand, die men niet kent, en zo maar
komt aanwaaien, zoveel gastvrijheid en
hartelijkheidkan bewijzen. Daarbij zal
het feit, dat ik predikant was. en uit Hol
land kwam. wel veel moeten verklaren.
Natuurlijk moest ik blijven. En ik kon
logeren. Zij kon mij rijden met haar car,
waarheen ik maar wilde. Hij was een
Geen kerk, maar het administratiegebouw van de Universiteit van
Edmonton.
deling. Ik hoorde zijn verwonderde stem
door de telefoon. Hij was juist bezig iets
te verkopen. Hij zou mij dadelijk terug
bellen.
Binnen een uur zaten wij samen in een
van de weinige „behoorlijke" restau
rants, zoals hij zei. tegenover elkaar Zijn
chef had hem hiervoor vrij gegeven "en
paar uur lang. Een heel gesprek!
Hij sprak uitsluitend in het Engels. Zo
Van buiten eenvoudig, van binnen stemmig. Dat is de Chr. Ref. kerk
in Lacombe (Alberta). De kerkgangers parkeren hun „car" rond het
gebouw, zoals men ziet.
Dat de eerste tijd desondanks niet ge
makkelijk is geweest, lag aan verschil
lende factoren. Het huis, dat zij bij aan
komst kregen, was een éér.kamer-blok-
hut. Daarbij kwam een vreselijke mieren-
plaag. En wanneer men het thuis dan
zoveel beter gewend is!
Nu waren zij al blij met hun houten
driekamerwoning. Een huis met deuren:
De omgang met de farmer en z'n vrouw
is erg vriendschappelijk. De Hollandse
vrienden en de banden, die er zijn in
de Chr. Ref. Church van Lacombe, waar
ik oen lezing mocht houden voor een
aandachtig gehoor, deden de rest om hen
zich hier thuis te doen gevoelen. En het
vooruitzicht is: een farm. En straks een
eigen farm!
Wat bovenalles domineerde was hun
vertrouwen op God, Die hun leven
leidde. Dit het boerenbedryf in deze
mooie glooiende wereld zeker niet zon
der risico's is. is mede te danken aan de
.chinook", een warme wind, die van-
over de bergen komt zetten en zeer snelle
temporatuursverhoging bewerkstelligt.
Dc botsing van de warme en de koude
lucht gaat vaak gepaard met ontzettende
regen, en hagelbuien. De hagel kan zo
verwoestend werken, dat cr van de oogst
op ccn bepaald gebied haast niets over
blijft. Zo hoorde ik van memsen. die. wat
hun gewas betreft, voor 80 procent waren
uitgehagcld. Vandaar dat men hier ook
hagclverzekcringen kan sluiten, om zteh
tegen deze schade, althans gedeeltelijk,
te dekken.
Overigens is het goed voor een mens
te weten, dat hij niet alles ln zijn hand
heeft Daarvan getuigt het leven van
vele emigranten in deze vruchtbare stre
ken van Alberta. Men kan dan ook
ongedachte zegeningen.
Op
intensief had hij zich daarop blijkbaar
toegelegd, dat het hem moeilijk scheen
terug te sohakelen op het Hollands.
De baan was goed. Het leven hier was
ook goed, maar niet alles. De gezellig
heid was hier niet als in Holland. En
vader en moeder hij hoopte, dat ze
eens konden overkomen voor bezoek.
Maar niet terug? Neen. niet terug naar
ons land!
Lange modderstiaat
doel. Nadat ik van Pier Viergever. zo
heette m'n jonge vriend afscheid ge
nomen had. en hij mij verbazend aardig
op weg had geholpen, reed ik met een
bus een heel eind door Edmonton. Overal
hoge gebouwen aan de kant. Recht en
stijl. Amerikaanse bornvJa, Edmon
ton is een stad!! Aan het eindpunt moest
ik weer op een andere bus overstappen.
Het was even zoeken. De chauffeur sloeg
z'n hand op mijn arm en zei: „Kom maar
mee, ouwe jongen! Ik zal je wel op weg
brengen!"
Bij het eindpunt van deze bus bleek,
dat ik nog wel een flink kwartiertje
moest lopen. De familie, die ik zou op
zoeken was mij onbekend. Het was een
oorlogsbruidje. Zij had een Scandinavi-
sche naam: Mrs. Grimsrude. Zij was weer
familie, een zuster, van een vroeger en
van een tegenwoordig gemeentelid. Door,
een tragisch ongeluk had zij plotseling
een zoontje van anderhalf jaar verloren,
wat haar zwaar had geschokt. Hoe zou
ik het daar aantreffen?
De 113A street, waar ik op nummer;
13055 moest zijn, was een lange modder-
straat. Geen mooie stoep en geen gepla
veide straat: Door de klei liepen diepe
r> j i autosporen. De regen had er een modder-
ZOek IJl QlIlOnlOnpoel van gemaakt. Hoe
rustig en evenwichtig man. Een carpen
ter. een timmerman, goed in zijn vs
waarin hij dollar 1.75 per uur maakii
Het huis had hij zelf gebouwd. Het
zag er keurig uit.
Bij alle gemakken, die er waren, was
er in dit huis geen waterleiding van
buitenaf. Toen ik er was kwam de water
man met zijn tankwagen het grote vat
in de keuken vullen. Hij komt elke week.
Enwanneer u dan weet. dat een
jaar geleden met diezelfde tankwagen
met deze rijder het ongeluk is gebeurd,
waardoor hun jongste zoontje van an
derhalf jaar vlak bij hun huis is dood
gereden. terwijl zij meende, dat het kind
veilig bij zijn vader was. begrijpt u dat
hierdoor telkens de ergste herinnering
bij hen wordt wakker geroepen.
ALs predikant bemerkt men dan, dat
er onder veel opgewektheid en wat
schijnbare luchthartigheid een wereld
van verdriet verborgen is en geestelijke
verwonding. Zij vroeg zich pijnlijk af,
hoe het toch komt. dat kinderen altijd
door mannen overreden worden en nriet
door vrouwen? Verder was er de grote
vraag, hoe dat alles toch zo bestuurd
kon worden en waarom.
Aan de vertroosting en zielszorg, die
ik haar trachtte te geven, door te wijzen
op de enige Heelmeester. Die alle wonden
geneest, mag ik op deze plaats verder
wel voorbijgaan evenals aan meerdere
geestelijke arbeid, die een vertrouwelijk
karakter draagt.
Waar is mr Van
der Meulen
jVTRS GRIMSRUDE reed mij met haar
car niet alleen door Edmonton zo
dat ik de fam. Rijpstra. die. naar ik meen
met 19 kinderen naar Canada was ge
gaan. kon bezoejeen om de groeten uit
Holland over te brengen, maar wilde mij
Deze straat heeft alle allures
van een grote wereldstad. De
foto gunt een blik naar het
Noorden van de bekende Jasper
Avenue in Edmonton.
was. En hij
-•ader op 1
Die beste t
Hij had er
Westlock rijden, een 75 km ten
Noorden van Edmonton, waar ik een
familie moest opzoeken. Ik durfde het
haast niet accepteren, maar het spaarde
mij veel tijd. Daar aangekomen bleek
de bedoelde familie niet aanwezig te zijn.
'e naar Bant! Wat
jammer!'Wel hoorde ik van de Canadese
chef," dat hij erg tevreden over deze
Dutchmen was en dat zij het goed maak-
en. Nog weer een 35 km verder woonde
n Barrhead de fam. Van der Meulen, een
roegere onderwijzer uit Rijswijk, nu
werkzaam aan de school in Barrhead. Het
risico lopen om hem ook niet thuis te
treffen, was mij echter te groot.
Het was immers vacantietijd.
Daarom belde ik op de telefooncentrale
in West Lock de secretaris van de ge
meente in Barrhead op. Deze kon mij
niet vertellen of de familie Van der
Meulen thuis was. maar zou iemand
sturen, zodat ik na een half uur kon
terug bellen. Toen bleek, dat de familie
in Edmonton was. Door het mooie land
schap ging het weer terug naar de stad.
Daar heeft de telefoon mij weer ge
holpen.
Nadat ik zes keer opgebeld had, van
het ene adres naar het andere, kreeg ik
tenslotte de zoon, John Van der Meulen.
aan de haak. Hij kon vader weer berei
ken, die in de universiteit was voor de
Ook moeder, die in de stad
:ou mij komen ophalen, om
graag enkele dollars voor
taxi te nemen. Dan maar
overwerken op de factory!
Toen hij mij vroeg, hoe ik aan zijn
adres gekomen was, wist ik het niet
meer. Maar ik had in ieder geval beet.
Verboden voor
vrouwen
DAT MEN HIER NIET houdt van ..ge-
meneer" en „gemevrouw" bleek mij.
toen mijn gastvrouw mij wegbracht naar
het Zuiden van de stad. waar de univer
siteit is. Zij zei op het laatst: „zegt u
maar Teddy!, dat zegt iedereen hier tegen
mij!" Later vond ik in de zak van m'n
jas een enveloppe met inhoud, om een
aandenken te kopen voor mijn vrouw
van de familie Grimsrude. Ouze Kerst
tafel was daardoor op het laatste Kerst
feest extrg versierd.
God zegene je, Teddy, met je man eD
Het was een feest in de universiteit
Mr L. Van der Meulen te ontmoeten. Hij
stak glunderend zijn hand uit, en geleid
de mij naar zijn kamer in het dormitory
van de universiteit Ik hoorde, dat in
deze interne marmcnafdeling geen vrouw
binnen mag komen. Zelfs zijn vrouw mag
hem hier niet bezoeken.
Het is strerug verboden voor vrouwen!
Deze hebben hun eigen interne afde
ling, weer streng apart.
Gedurende de zes weken wordt hier in
de zomer een cursus summerschool
gegeven voor onderwijzers, die verder
willen studeren om een graad te behalen.
Mr Van der Meulen was met zijn studie,
die reeds .jaren duurde, al gevorderd. Hij
was nu BA. d.w.z. bachelor of arts. Wan
neer hij de twee volgende graden gehaald
had, bezat hij de volledige doctorstitel.
En de staat honoreert deze studie heel
goed, door onderwijzers die vorderingen
maken in hun universitaire studie zeer
behoorlijke tractementsverhogingen toe
te kennen. Zo wordt verdere studie ge
stimuleerd en groeit het leger van de
intellectuelen, dat Canada nodig heeft
Er is hier ook nog een groot gebrek
aan onderwijzers.
Uit het gesprek, dat ik met Mr Van
der Meulen op zi>n kamer voerde, be
greep ik wel da*, hem de moeilijkheden
in Canada allerminst bespaard waren, en
dat ook in dat land het paradijs verloren
is. Toch mocht hij gewagen van veel
zegeningen. In ons land was het stellig
niet gelukt om de studie voort te zetten,
zoals het hier in Canada mogelijk bleek.
De universiteit van Alberta hier in Ed.
monton is zo'n enorm complex van ge
bouwen. dat het een half uur neemt om
omheen te wandelen. Men heeft het
hier meteen maar flink opgezet en kon
dat blijkbaar doen uit een royale beurs.
Aan de faculteit voor de land. en tuin
bouw is een eigen proefstation verbonden.
heeft een eigen boerderij, verder
eigen afdelingen voor onderzoek van de
bodem, van zaden en gewassen, alles
gerust met alle middelen voor onder
wijs en onderzoek.
Wie alleen deze vele hoog oprijzende
gebouwen ziet. met de mooie aanleg van
tuinen en parken ertussen, begrijpt, dat
dat alleen al voor zovele Nederlandse
professoren om van te watertanden is,
waar wij in ons land vaak zo erg be
krompen zitten met de ruimte.
Later op de avond kreeg ik nog ge
legenheid Mrs Van der Meulen te ont
moeten.
Zij was hier ten slotte toch ook wel
thuis geraakt, na alle moeilijkheden van
het begin, en had ook leren genieten van
wat Canada bood. maar verlangde heel
sterk naar dc „trip" naar Holland, waar
voor zij spaarde.
Dat de gastvrijheid ook in deze uni
versiteit heerste, ondervond ik spoedig.
Een collega van Mr Van der Meulen was
zo vriendelijk mij zijn kamer af te staan
voor de nacht.
In de grote eetzaal, waar goede schil
derijen aan de wand hingen, was er voor
mij plaats om een goed ontbijt te
nuttigen.
Zo had de universiteit van Edmonton
op de meest prettige wijze voor mij zijn
Deze geoloog, dr A. H. Lang, ruikt uranium. Met zijn Geiger-teller ver
richt hij opmetingen in Canada om de juiste vindplaats aan het licht
te brengen.
DS H. J. SPIER.
Bij de Nederlanders in Australië
Toch nemen kerkelijke uitzendingen een
belangrijke plaats in
(Van onze correspondent in Australië, Leo 't Hart)
HET IS MET DE AUSTRALISCHE radio-uitzendingen evenzo gesteld als
met vele andere dingen in dit land, er is een sfeer van gemoedelijk
heid, welke via de luidspreker in de woningen wordt gebracht. De radio
is hier geen stuk van het culturele leven, het is amusement vermengd met
ïeclame. Waarmee bovendien nog iets valt te verdienen!
Deze week beluisterde ik vier Neder
landers tijdens een „amateur-hour" waar
in tien nieuwe Australiërs optraden: bij
een andere uitzending speciaal ten dienste
van immigranten, waren het drie Neder
landse families, die geinterview'd werden.
En tijdens een bijeenkomst, welke per
radio werd uitgezonden, mocht mijn
zoontje één en ander over Nederland
vertellen.
Met dit alles wil ik slechts demonstre
ren, welke invloed de nieuwkomers reeds
op de radio-uitzendingen uitoefenen
Uiteraard zijn er immigranten uit vele
landen die zich voor de microfoon doen
Doch het is hier heus niet zo'n gewel
dige gebeurtenis indien iemand „voor de
radio" is geweest; men tilt zoiets minder
zwaar dan in Nederland.
De radio is een stuk gemeengoed, dat
zich aanpast bij het Australische leven.
Een plaatje en een
praatje
Eigenlijk bestaat een goed deel van het
Australische radio-programma uit een
gramofoonplaatje en een praatje.
Een praatje over zeep, kousen, ijskast,
auto, meubilair, kortom, al hetgeen men
het dagelijks leven kan gebruiken.
Ir is geen marktkoopman die een
Australische radio-omroeper in het aan
prijzen van een artikel kan verbeteren
zijn intonatie, zijn opwekking tot kopen
lof op elk artikel is phenomenaal.
Soms wordt het artikel bezongen; er
zijn versjes over bepaalde merken meel.
ys, chocolade, etc., etc. Een radio-station
vermeldde zelfs de naam van de begrafe
nis-ondernemer die zeker iemand, na een
ongeval overleden, ter aarde zou bestel
len. Daar zat reclame in. En voor reclame
wordt betaald.
Dan worden er weer gramofoonplaatjes
gedraaid. Leuk en gezellig. Men houdt
van luchtige muziek. Je moet hard zoe
ken om een station te vinden dat iets
klassieks geeft. Dat zware genre ligt de
Australiërs niet.
nu en dan hoort men een zwakke
stem die wat meer „zware muziek" be
pleit of iemand die er tegen protesteert,
dat op Zondagavond drie stations tegelijk
een „murder-play" uitzonden, doch er zal
niets door veranderen in de programma's.
We blijven luisteren naar de gezellige
,Hill-billy"-cowboys; de harde stem van
een Johny Ray en de griezel-verhalen
voor oud en jong. Want, wat men ook
van de uitzendingen kan zeggen, er zit.
afwisseling in.
Veel spoit
Zou men in dit land van de sport, de
sport-uitzendingen verwaarlozen? Geen
Vele middagen en avonden ratelt de
stem van de reporter bij paardenraces
door de luidsprekers; hy zegt vier woor
den per secondeVoorts hebben
de reportages over tennis, bowling,
cricket en vele andere sporten. Men kan
medeleven met de gebeurtenissen
ring tijdens het boksen of worstelen. De
Australische radio is up to date,
sport betreft.
De Nederlandse immigrant, gewend als
hij is aan zijn uitzendingen van Kurhaus-
en Concertgebouw-concerten, geeft het
na een paar weken op om naar zyn ge-
liefd genre muziek te zoeken. Dat
geet je hier maar. Men zegt immer
er in Australië (nogi geen cultuur is?
Maar de Australiër vindt zoiets hele
maal geen gemis; hij is best tevreden
met hetgeen zijn luidspreker doet hori
Kerkelijke uitzendingen
Ge zult het mogelijk niet verwachten
en ook vele immigranten verwonderen
zich er aanvankelijk over. dat ondanks
alles, de kerkelijke uitzendingen niet
worden verwaarloosd. De morgenwijdin-
gen ontbreken niet. evenmin de dagslui
tingen. Des Zondags kan men de gehele
dag op verschillende stations kerkdien
sten beluisteren, benevens zang van
telijke liederen. Zondagsschool-bijeen
komsten enz. De Katholieken beschikken
over een eigen zender; die in Syndney (2
SM) bestond onlangs zelfs 21 jaar.
Radio is zakelijk
Over bepaalde onderdelen in de Ausira.
lische radio-programma's hoop ik latei
nog wel iets te vertellen, doch uit hel
voorgaande zult ge reeds hebben begre
pen. dat de radio zakelijk is ingesteld.
Of duidelijker gezegd: er zit handel in.
Om het met een cijfer uit te drukken;
in het afgelopen jaar ontvingen de di%-erse|
stations 3.600.000 (plm. 30 millioen) I
voor de gemaakte reclame.
Maar de Staat heft voor elk radio
ontvangtoestel 2 (plm. 17) per jaar
als luister-bijdrage.
Er zijn thans 2.500.000 luister-vergun
ningen uitgegeven, doch er zyn heel wat
clandestiene luisteraars!
Als gevolg van de enorme uitgestrekt
heid en mede om technische redenen van
wege dit bergachtig land. zijn er vele
zenders nodig met beperkte actie-radius.
Er zyn thans 102 zakelijke zenders in
Australië met een zendcapaciteit van
rond 50.000 KWU, doch er komen binnen
kort nog 17 stations bij, speciaal ook voor
het achterland, sommige met een sterkte
van 100.000 KWU. of meer.
Er zijn twee stations, n.l. één in Sydney
en één in Adelaïda, die een „rond de
klok", dus dag- en nachtdienst hebben
Buitenlandse invloed
De radio-zenders, welke eigendom zijn
van de Staat, worden om een bepaald
aantal jaren bij contract verhuurd aan
diverse ondernemingen.
Het is echter gebleken, dat er zeer veel
Engels kranten-kapitaal in de Austra
lische zenderhuur is geïnvesteerd, iets
het Parlement nogal wat te
geweest, omdat men niet gesteld
is op „buitenlandse invloeden" in de
Al is dat „buitenland" dan ook Enge-
Voorts hebben enkele Australische bla
den huur-beschikking' over zenders. Dat
het geen slechte „bussiness" is, bewyst
o.a. het jaarverslag van de Sydney-zen-
der 2 K.Y. welke bij een exploitatie-cijfer
van 77.482, 6% min.) een winst
boekte van 7.997, (plm. 68.000).
Evenwel „verdient" ook het publiek
aardig wat aan de radio, b.v. aan uit
zendingen met allerlei soorten prijsvra
gen, enz. Bij een uitzending wordt soms
voor duizenden guldens aan prijzen be
schikbaar gesteld, waarbij echter ook de
liefdadigheid niet wordt vergeten.
De radio leeft in de Australische wo
ningen!
Zullen Papoea's hun eigen woningbouw
gaan verbeteren
(Van
sociale redacteur)
JN EDMONTON BELANDDE ik al spoe
dig in een restaurant, niet ver van het
station, om mijn plan de campagne op
te maken voor dc verschillende bezoeken.
Ook in dit restaurant vindt u een „juke
box", de naam voor een automatische
gramofoon, die een van de honderd
keuze-platen speelt, wanneer er een
nickel, een vijf centsstuk. wordt inge-
Had nu echter geen tijd voor zoiets
Er moeten spijkers met koppen geslagen
worden! Hoe zou ik in deze stad. me',
zo grote afstanden, zor.der dat ik een
wagen tot mijn beschikikng had, cn
gemaakt. Hoe kan het ook
Veronderstel, dat men in Canada, waar
de afstanden zo onmetelijk groot en de
wegen zo langgerekt zijn, overal zulke
keurig bestrate wegen zou hebben, met
stenen en- klinkers, als bij ons! Dan zou
half Canada wel aan de wegen mogen
werken!
Eindelijk was ik erl
Er stond een fles melk op de stoep, er
lag een courant naast, maar het huis was
gesloten N:cmand thuis! De buren ze
den. dal ze straks wel terug zouden
Toen ben ik maar op de stoep gaan
„Litudju", eendracht, heet deze eerste
coöperatieve onderneming ter verbete
ring van de huisvesting voor de autoch-
thone bevolking van Nieuw-Guinea.
Deze eendracht, deze samenwerking te
brengen tussen de uit hun kampongver-
band gehaalde Papoea's, een nieuwe
band te brengen, waar oude banden weg
vielen, is ook één van de doelstellingen
van de Christelijke vakbeweging in
Nieuw-Guinea. Geen wonder, dat deze
gedachten dan ook voortkwamen uit deze
De heer H. Nijhuis, werkzaam aan de
Lagere Technische School te Kota-Radja
schrijft dit in „Ons Nijverheidsonder
wijs". Hij vertelt, hoe deze coöperatie
is ontstaan.
Toen de L.T.S. op 31 December 1953
zijn eerste groep gediplomeerde leer
lingen afleverde, stond men voor de
vraag: wat nu?
Als men hen aan hun lot overliet,
zouden zy óf terugvallen in de kam
pong, waarbij zij aan de verkregen vak
kennis niets zouden hebben, óf by een
aannemer in dc stad terecht komen,
waarbij echter van verdere opleiding
niets zou komen.
De heer K. de Boer, die voor df
Christelijke vakbeweging op Nieuw
Guinea werkt, heeft toen een oplossing
in de richting van coöperatie aange-
De jongens vormen samen een bouw
onderneming en blijven bij elkaar in één
onderkomen. Er is een Raad van Toe
zicht. waarvan de algemeen schoolbe-
heerder van de Zending voorzitter is. De
heer De Boer is één der leden.
Om de onderneming op gang te bren
gen, is haar het bouwen van een teken-
i theorielokaal van de L.T.S. gegund
De. jongens kiezen zelf hun leiders op
;t werk en in het internaat. Ook die
jor correspondentie en administratie.
Tn verband hiermee hebben de leraren
in de L.T.S. in de laatste maanden van
cursus de jongens speciaal voor deze
onderneming voorbereid en hen tevens
opleid in het bijhouden van een eenvou
dige administratie.
Zo werden de jongens uit de kampong
Nu 120 doden bij nieuwe
ramp in India
Bij een scheepsramp te Surat in India
zijn Zondag 120 mensen, voor het groot-
gedeeue vrouwen en kinaeren. on:
leven gekomen. Slechts achttien men-
konden worden gered cn van de om
gekomenen zyn er maar 23 geborgen.
t ongeluk gebeurde met een scheepje
da* pelgrims vervoerde- Het was al vol
passagiers, t-oen er ondanks protesten
de schipper nog meer mensen aan
boord probeerden te komen. Zij klom
tegelijk over de railing,
het vaartuig scheef kwam te liggen
vervolgens kapseisde-
Het schip zou naar een eüand va
waar een godsdienstplechtigheid zou v\
den gehouden.
de Westerse wereld met zijn geheel
andere problemen binnen geleid.
Als het eerste werk klaar is, hoopt
men. dat deze bouwonderneming dienstig
gemaakt kan worden aan de verbetering
van de huisvesting van de stadspapoea's.
Komen er meer vaklieden en hebben
de eerste geslaagden inmiddels practijk
opgedaan, dan hoopt men het werk ook
naar de kampongs over te brengen.
Gouvernement en Zending, onderwijs
en vakbeweging volgen dit experiment
met grote belangstelling.
Am. atoombommenwerper
in Engeland verongelukt
Een Amerikaanse straalbommenwerper'
voor atoombommen van het type B-47,
één der snelste bommenwerpers ter
wereld, is vanmorgen in een bos bij
Oxford (Zuid-Engeland) neergestort. Het
toestel vloog in brand, toen het de bomen
raakte. Alle drie inzittenden kwamen
De B-47 is een buitengewoon moderne
machine, uitgerust met zes straalmoto
ren. Zij heeft terugwijkende vleugels,
waardoor een maximum snelheid van
bijna 1000 km per uur kan worden be
reikt.
De Indiërs verlaten
Korea
De meeste 1600 Indische militairen
die bijna een half jaar hebben gediend als
bewakers van de weigerachtige krijgsge
vangenen in de gedemilitairiseerde zone
Korea, zijn gistermorgen scheep ge
gaan ln de haven van InUjon. Met hen
reizen 12 Chinese. 2 Zuidkoreaanse en 74
Noordkoreaanse. voormalige gevangenen,
die verzocht hebben, naar een neutraal
land te worden overgebracht. Zij zullen in
India blijven tot voor hen een definitieve
regeling is gevonden.
