W1 Ik hoorde in Oost-Berlijn preek van Dibelius Jpp J 1Éé&j* Denkbeeld van officieel niet- aanvalspact van de baan NIEUWE LEIDSCHE COURANT 5 MAANDAG 25 JANUARI 1954 DE VR11HE1DSKLOKLUIDDE Een felle aanklacht tegen het communistische onrecht (Telefonisch, van onze Berlijnse correspondent Link van Bruggen) OM TWAALF UUR begonnen hier gistermiddag alle kerkklokken te luiden. Vijf minuten lang dartelden de klanken door de klare lucht, teneinde de gedachten der Berlijners bij de vanmiddag te openen viermo- gendheden-conferentie te bepalen. Het sonore geluid van de door Amerika geschonken „Vrijheidsklok" overstemde alle andere klanken. Een vijftigtal kerktorens zwegen, omdat zij hun door de oorlogsramp verloren stem nog steeds niet hebben terug gekregen. Ook in de Oostelijke sector van Berlijn riepen de kerkklokken de bewoners op, het lot van Duitsland in hun ge beden te gedenken. De machtige klank van de zwaar geschonden Dom dreunde over de levenloze ruïnes, alsof zij hen tot een nieuw leven wilden wekken. De steenresten van woonhuizen en zakenpanden zijn in dit ge deelte van de stad vrijwel nergens opgeruimd. Alleen het puin dat in de weg lag, is weggeschept. Tot honderden meters ver is er daar geen levend wezen te zien. Wij weten dit allemaal, omdat wij ons gisteren in de Oostelijke sector hebben begeven om onder het gehoor van de Evangelische bisschop Dibelius te kunnen De ondergrondse bracht ons in tien mi nuten van het centrum van de Westelijke 6ector naar het centrum van de Ooste- Contröle was er niet en zal er (naar tenminste algemeen wordt aangenomen) gedurende de conferentieweken ook niet zijn. Iedere buitenlander, zelfs de jour nalist, kan zich voor het eerst sinds 1949 vrij in de Oostelijke sector bewegen. En dat er druk gebruik van wordt gemaak:, wordt bewezen door het feit, dat wij zeker 20 collega's in de straten van Oost- Berlijn hebben ontmoet. Vlaggen Toen wij op de Alexanderplaiz het hoofd boven de grond staken, waren wij even met stomheid geslagen. Overal om ons heen hingen Duitse (rood-wit-gele) Toch is het zo! /~iP DE uitgestrekte weidevlakten "van Noord-Amerika leeft de zgn. koevogel, die een vaste begeleider van het vee is en zich voedt met de runde ren parasiterende vliegenmaden. Deze koevogels trekt her- en derwaarts met de kudden mee en is eigenlijk tot een soort vagebond geworden, die de band met een bepaald broedgebied heeft verloren. De eieren worden met vrij grote tussenpozen gelegd en wanneer de koevogel broedt, treft men in het nest vaak jongen van zeer uiteenlo pende leeftijden aan. Het kan echter ook voorkomen, dat door het vagebonderende leven van de vogel de tijd voor broeden ontbreekt, zodat de eieren alsdan in nesten van andere vogels worden ondergebracht en de zorg voor de opvoeding der jon gen op de schouders van pleegouders wordt gelegd. Wil de vogel niet uit sterven, dan is zij inderdaad genood zaakt haar toevlucht tot deze parasi terende practijken te nemen. We zouden ons kunnen voorstellen, dat het broedparasitisme van onze koekoek op soortgelijke wijze is ont staan. Als rupsenverdelger is de koe koek veel op zwerftochten, dus Maar komaan, laten we.niet te ver goelijkend over de hier 'te lande be kende koekoek spreken, want het ge hele huwelijksleven van deze soort kan eigenlijk niet door de beugel. Zoals de meeste vogels, beheerst ook de manne lijke koekoek In het bos een bepaald gebied, waarin hij geen medemin naars duldt. Daar kunnen we in komen. Maar het zonderlinge is, dat ook de wijfjes voor zichzelf een bepaald ge bied hebben afgebakend, welk terrein echter niet samenvalt met de gebie den der mannetjes. Daardoor kruisen de wijfjes veelvuldig de mannelijke territoriën, hetgeen herhaalde parin gen tot gevolg heeft. Het is werkelijk een schandalig los bandig leven, dat het koekoekswijfje leidt, want tezamen met haar minnaar zoekt zij een geschikt nest op om daarin een ei te deponeren en daarna gaat het stel uiteen, waarna hetzelfde lichtzinnige spel zich nog vele malen met andere minnaars herhaalt. Verschillende waarnemers vertellen, dat het koekoekswijfje ook later af en toe een bezoek brengt aan een nest, waarin het ei werd ondergebracht, als om zich er van te overtuigen, dat haar jong bij de pleegouders goed onderdak is. Mocht dit juist zijn, dan moeten we toegeven, dat de moederlijke gevoe lens bij deze vogels toch niet geheel zijn uitgewist, maar dit is dan ook het enige goede, dat we na het voorgaande van de koekoek willen horen. Overigens staat het broedparasitisme van vogels in de natuur volstrekt niet alleen, want zelfs bij de bijen die er toch om bekend staan dat hun gehele bestaan is gericht op de verzorging van de volgende generatie zelfs bij de bijen dus, komt dit verschijnsel voor. Er zijn n.l. bijensoorten, die geen verzamel-apparaten bezitten en dus geen voorraden kunnen aanleggen, zo dat zij genoodzaakt zijn hun eieren in cellen van andere bijen te deponeren. De larven voeden zich dan met de voorraden, die door de oorspronkelijke nestmoeder werden aangelegd. De naam van deze parasiterende bijen soorten is treffend: koekoeksbijen I Nu u al deze ontaarding van moe- derdieren heeft vernomen, zal het u ongetwijfeld goed doen eens iets te horen over de tedere zorgen, waarmee mannelijke dieren hun kroost omrin gen Daarover morgen. (Nadruk verboden)- en rode communistische vlaggen uit de ramen, terwijl er ook een paar in brede banen langs gevels of masten waren ge drapeerd. Het toneel werd afgewisseld door vaak tientallen meters rode of blauwe doeken, die direct over de dakrand langs de facade waren gespannen. En in opdracht van Moskou had de Duitse communisten leider Wilhelm Pieck een portret van zichzelf, dat zeker een afmeting van 10 X 5 meter had. aan de muren van een regeringsgebouw laten slaan. De zinnen op de spandoeken droegen uiteraard een propagandistisch karakter en waren net zo hol als die, welke de Duitsers tijdens de bezetting op hun plakkaten in Nederland gebruikten. „Wie vrede wil, moet handelen", stond op het ene. „Wij danken de Sowjet-Unie voor de wederopbouw van Duitsland" lazen we op een ander. En de overige spandoeken waren bijna alle bedrukt met woorden als „Eenheid", „Vrijheid", „zekerheid" enz. „Speciaal voor de conferentie aange bracht", zeide een laconieke Oost-Rer- lijner, die met ons de spandoeken stond te bekijken;- „Allemaal propaganda. U moet nie: denken." voegde hij er aan toe, „dat er rode vlaggen door particulieren zijn uitgestoken. Al deze bombastische doeken zijn op bevel van de autoriteiten aan de gevels van officiële gebouwen aangebracht. En als er één uit een raam van een particulier hangt, dan is dat meestal wel verplicht geweest.'' In de keik Geflankeerd door de vlaggen en leuzen van een machtsstaat arriveerden wij bij de kerk, waar bisschop Dibelius zou spre ken. Doch niet. dan nadat wij tientallen leden van de Volkspolizei waren gepas seerd. Deze jonge snaken met hun groen bruine en ook wel zwarte uniformen zagen er uit als voormalige S.S-ers en stonden dikwijls in groepjes van vief of meer op de hoeken der straten. Alleen de officieren en onder-officieren waren ge wapend. De rest had men de karabijn af genomen, waarschijnlijk ter voorkoming van incidenten tijdens de conferentie- Met moeite hebben wij ons een plaatsje in de Mariënkirche veroverd om bisschop Dibelius aan te horen. Een kwartier voor de aanvang van de dienst werden de deuren al gesloten, hoewel er in de gan gen en koren nog honderden konden staan. Maar het staan of het gebruik ma ken van de klapstoeltjes in de kerken is in de „Duitse Democratische Republiek' verboden. Als de zitplaatsen zijn ingeno men, mag er, aldus een stedelijke veror dening, niemand meer worden toegelaten. Bisschop Dibelius. een kleine, grijzen de man met snor en puntbaardje sprak over geduld en geloof naar Johannes 13): Felle aanklacht 10. In een felle aanklacht tegen het on recht van de' wereld werkte hij zijn thema uit, zonder ook maar éénmaal Rus land of het ..Na zoveel bange jaren", zei hij letter lijk, „is het eindelijk mogelijk, dat wij onder de druk zullen uitkomen. Maar mochten de resultaten van de Berlijnse conferentie teleurstellend zijn voor de Duitsers, dan moeten de Oost-Berlijners geduldig en gelovig op Gods hulp blijven vertrouwen Het was doodstil in de wit gepleisterde kerk, waar zo weinig jongeren zaten en grauw en zwart overheersten. leder- wist en voelde, waar deze kleine dap- man het over had. Vooral toen hij verheffing van stem uitriep, dat het moest zijn met die bedriegerij en on eerlijkheid daar buiten. Zo eindigde deze plechtige kerkdienst in de Oostelijke sector, waar, evenals in de Westelijke sector, voor de volkeren wereld, het welslagen der vier- mogendheden-conferentie en de vrede werd gebeden. Hoe lang nog Op de terugweg passeerden ons op Un- ter den Linden een betere naam zou thans zijn: Langs de Ruïnes een vrachtauto met Russische soldaten. Deze jonge mannen met hun bontmutsen en glanzende gepoetste laarzen gingen wacht aflossen voor de Russische ambassade. Hoe lang zullen zij en hun landgenoten het regiem van Wilhelm Pieck nog met hun bajonetten steunen? Twee Nederlanders in België gedood Twee anderen zwaar gewond Op het zeer drukke verkeerspunt in België, waar de grote weg BrusselGent de weg DendermondeAssche kruist, hebben Zaterdag bij een auto-ongeluk twee Nederlanders het leven verloren en werden twee anderen zwaar gewond. De 29-jarige J. Weyns uit Driebergen (gem. Terneuzen) maakte met zijn echtge note en het echtpaar Dekker-De Feijter een uitstapje per auto naar Brussel. Toen de wagen, die door de heer W. werd be stuurd, de verkeersweg BrusselGent in sloeg, werd hij door een op die weg in de richting Gent rijdende zware truck mef aanhangwagen in de flank gegrepen er totaal vernield. De vier inzittenden van de personen auto werden ernstig gewond naar het zie kenhuis te Assche overgebracht. Kort ns aankomst zijn de heer W. en mevr. D.-de F. daar overleden. De toestand vi W. is zeer zorgwekkend. De heer D. liep een zware hersenschudding op. Hall Februari: Zuidairik. spoorwegen werven weer personeel Een speciale commissie van de Zuid- Afrikaanse Spoorwegen zal midden Fe bruari in ons land met een nieuwe wer ving van employé's beginnen. De voorzit- van deze commissie, dr Van Heerden de spoorwegopleidingsschool, is 6 Ja nuari uit Zuid-Afrika naar ons land vertrokken, waar de heer Pretorius reeds voorbereidende werkzaamheden richtte. Zoals men weet, heeft Zuid-Afrika plaats voor 2300 spoorwegemployé's. Spoedig luchtverbinding via de Noordpool? Wanneer de regeringen van Canada, de Verenigde Staten en de drie Scandinavi sche landen overeenstemming bereiken zal 't nog slechts enkele maanden voor de eerste passagiersdienst ov Noordpool wordt ingewijd. Zaterdag is de derde proefvlucht op de route StockholmLos Angelos gemaakt. De tocht duurt 24 uur. Men wil beginnen met twee vluchten per week in beide richtingen. Toen deze foto werd gemaakt was Wilhelm Zaisser (rechts) nog min. van Staatsveiligheid in O.-Duitsland. Vandaag is het eens oppermach tige hoofd van de geheime politie gevallen voor de onophoudelijk zwaaiende zeis der zuiveringen. De Berlijnse conferentie Russische propaganda betoogt: „Het regiem te Bonn draait uit op militairisme" (Vervolg van pag. 1) Het Westen heeft afgezien het denkbeeld van 'n officieel non-aggressle- pact met Rusland. Ook het idee van pre mier Churchill voor een pact naar he type van Locarno is opgegeven. Het denk beeld van een non-aggressiepact is ver worpen, omdat sommige grenzen nog astgesteld moeten worden, waarbij Duits land en Rusland betrokken zijn. West- Duitsland erkent de Oder-Neissegrens me' Polen niet. Ameriga heeft nooit de op neming van de Baltische staten (Estland. Letland en Litauen) erkend. Wel is het Westen bereid een officiële verklaring te verlangen van een regering geheel Duitsland (en deze mede te ondertekenen), dat dit Duitsland Europa de vrede bewaren zal. Mocht herenigd Duitsland de vrede verstoren, dan zouden Amerika, Engeland en Frank rijk op die wijze gebonden zijn, tegen Duitsland op te treden. Van Amerikaanse zijde zou men thans buitengewoon tevreden zijn over het feit. Westelijk eenheidsfront tot stand kon worden gebracht. Minister Dulles het volste vertrouwen hebben, dat het Westen opgewassen zal zijn tegen elke ising, waarmee Molotof ter confe rentie kan komen. Intussen zal men moe ten afwachten, hoe Molotof de zaken zal aanpakken. Hij heeft zich tot nu toe niet in de kaart laten kijken Rood China In plaats van E.D.G. Frans plan voor een defensieve unie Met Engeland, Noorwegen en Denemarken als partners Vier Franse senatoren hebben op ec persconferentie een voorstel geopperd, dat de oprrichting beoogt van een „Europese verdedigingsunie", die in de plaats het verdrag voor een Europese Defensie Gemeenschap (E.D.G.) zou moeten treden. De vier senatoren zijn Maroger, Sailer, Debre en Marcilhacy. Een dergelijke unie zou berusten op deelneming van Groot-Brittannië, Noor wegen en Denemarken, het weglaten var instellingen met politiek karakter, het handhaven van de wezenskenmerken de nationale souverelnltelt en deelneming van West-Duitsland op voet van gelijk heid met de andere leden. Zetel Jasumij naar Rotterdam De aandeelhoudersvergadering van de Java-Sumatra Handelmlj N.V. heert de statutenwijziging aangenomen-, waarbij de zetel verplaatst wordt van Amsterdam Rotterdam. Het grootste deel der aandelen is overgenomen door de N.V. Handelsverkeer te Rotterdam, die direc trice wordt Tot commissarissen zijn ge kozen mr J. J. Oyevaar, mr Jacq. Duthii, dT F. R. Boot, mr J. A Grothe van Schei- lach. mr R. Michielsen. J. van Randwijk, Zaisser uit de partij gestoten Wilhelm Zaisser, het vroegere hoofd van de Oostduitse geheime politie, is uit de communistische partij gestoten. Tezamen met hem heeft Rudolf Herrn. stadt, gewezen hoofdredacteur van Neu- es Deutschland, („het belangrijkste" blad van de communisten) de gelederen van de partij moeten verlaten. Na de opstand in Juni van het vorige jaar waren beiden ontslagen uit hun functies in het Poli tiebureau en het Centrale Comité de Partij. Verscheidene andere functionarissen kregen .strenge reprimandes". Alweer een Nederlander gearresteerd Zaterdagmiddag is volgens Aneta te Djakarta wederom een Nederlander ge arresteerd, namelijk een gymnastiek leraar aan de Carpentier Altingschool. De vice-minister-president van Indo- nesië, mr Wongsonegoro, heeft in eer persconferentie te Makassar volgens Aneta verklaard, dat het onderzoek zake de arrestaties van Nederlanders nog niet gereed is. Volgens de eerste aanwijzingen stelde de beweging zich ten doel steun te verlenen aan benden deze van voorraden te voorzien. De beweging, die in West-Java ontdekt is, schijnt ofschoon hierover nog geen zekerheid bestaat verbindingen te heb ben gehad met die in andere streken. Mevr. Abdoel Kadir in Djakarta overleden Wereldnieuws in zakformaat Mevrouw Abdel Kadir. echtgenote van K. K. H. Spaens, die tevens de raad voormalige plaatsvervangend luite- commlssarissen vormen van de N.V nantij-gouverneur-generaal is in Djakarta Handelsverkeer. I overleden. (Advertentie) Djilas. de afgezette communistische lei der in Zuid-Slavië, zal zijn voorgenomen bezoek aan Noorwegen en Zweden niet brengen. <r Israël zal een klaqht indiënen bij de Veiligheidsraad wegens het door Egyptenaren beschieten van een Italiaan vrachtboot, die op een Januari de Golf n Akaba trachtte binnen te varen, -ft De Britse regering is bereid, de in Engel se handen zijnde radio-zenders in Oos tenrijk aan de Oostenrijkere terug te ge ven. -fr Een krijgsraad in Tunis heeft twee Tunesiërs ter dood veroordeeld we gens een twee jaar geleden gepleegde moord op de Franse kolonel Durant. -fr Maarschalk Papagos, de Grielree premier heeft de militaire medaille, Frankrijks hoogste militaire onderscheiding, gekre gen. -fr Nikolai Firioebien volgt Alexan der Bogomolof op als Sow jet-ambassa deur in Tsjechoslowakije. Het doden tal van de treinramp in het Taurus- gebergte van Turkije is boven de 2U gestegen, -ir Bij een bliksemsnelle overval op een postauto in Londen is 18.UD0 pond sterling buitgemaakt; de daders werden achtervolgd, lieten de auto in de steek en namen .slechts" 5.000 pond sterlmg mee. -fr De Deense tankboot dié onJan-gs op een mijn liep, voer buiten de geveeg de zöne, zo heeft een officieel onderzoek uitgewezen. De loods moet een boete 1 talen. -£• De 24-jarige tweeling Benny Ivan Poulsen is tot doctor in de rech ten gepromoveerd aan de Kopenhaagse universiteit. Ivans proefschrift was teld „Problemen Lu verband met daden, gepleegd door tweelingen. Israël herva' de werken aan de Jordaan Een Russisch veto verhinderde de Vei. ligheidsraad verleden week een beslissing te nemen in het conflict tussen Syrië ei Israël over de waterwerken aan de Jor daan. De Israëlische regering heeft dit ii haar voordeel uitgelegd en besloten de werkzaamheden, die gestaakt waren, zo lang het debat in de Veiligheidsraad duurde, te hervatten. Zij is n.L van oor deel, dat de Syrische klacht is vervallen, u geen beslissing kon worden genomen. Nieuwe Russische ambassadeur in Rome De Russische ambassadeur te Rome, Mikhail Kostilef, is teruggeroepen. HIJ worden opgevolgd door Alexander Bogomoio. vroeger ambassadeur in Tsjecho-Slowaklje. Op Gelderse IJssel Motorschip gezonken na aanvaring Schipper overleed een half uur later door val Op de Gelderse IJssel zijn Zaterdag middag ter hoogte van Fortmond de mo torschepen Panta Rhei (259 ton) uit Arn hem en de De Vlijt (200 ton) uit Deventer door een navigatiefout In volle vaart met elkaar ln botsing gekomen, als gevolg waarvan eerstgenoemd schip, dat eei lading grint vervoerde, aan bakboordzijd' werd opengereten, water maakte en snel zonk. De schipper en zijn knecht konden zich ternauwernood met een roeiboot redden. De Vlijt liep zware schade de boeg op en maakte eveneens water. De schipper, de 60-jarige A. Stooter uit De venter, wist zijn boot onder de wal ti brengen en aan de grond te zetten. Een half uur later vond de schipper, die de botsing overleefd had, op een tragische wijze de dood. Toen hij de schade ln het vooronder wilde opnemen, kwam hij ongelukkig van een trap te va'.len, dat hij op slag dood was. Hij Iaat een vrou twee kinderen achter. Zijn schip Is Deventer gesleept. Het wrak van de Panta Rhei belemmert het scheepvaartverkeer op de IJssel niet. Opsporing verzocht van automobilist De rijkspolitie te Beilen verzoekt op sporing van de bestuurder van een per- i-auto. vermoedelijk een groene Chevrolet, die op 24 Januari te ongeveer 19.45 uur op de rijksstraatweg onder nadruk gelegd op het belang van de toe lating van communistisch China tot het beraad der Groten. Toen hij Zaterdagmiddag ln 'n bui op het vliegveld Schönefeld de, maakte hij de wachtende journalisten nogmaals op deze eis attent. Westelijke correspondenten konden niet tot het vliegveld doordringen. De tijd van Molotofs aankomst had geheim gehouden. Men kon de nadering echter bemerken, toen de toegangswegen tot de Russische ambassade aan Unter den Linden werden afgezet. Met colonne van zeven auto's bereikte het ge zelschap de ambassade, waar in de tweede week de besprekingen gevoerd zullen Molotofs eerste geste was een bezoek aan de Oostduitse president Wilhelm Pieck. Ook premier Grotewohl en diens plaatsvervanger, Ulbricht, waren bij de ontvangst tegenwoordig. Uit deze geste (waaraan een dubbele betekenis wordt toegekend) leidt men af. dat de Russen geenszins bereid zullen zijn het afhankelijke Oostduitse regiem te laten vallen. Eerder trachtte hij het prestige van dat regiem, dat sedert de Juni- opstand zozeer geslonken was, te herstel len. En Ulbricht, onbetwist leider van d« S.E.D., versterkte gisteren zijn positie nogmaals, door (zoals elders gemeld) kele van z'n voornaamste tegenstanders uit de partij te stoten Propaganda De gehele propaganda-machine van Sowjets is aan het werk gezet om te be togen, dat het regiem van dr Adenauer te Bonn zal uitlopen op een militaristisch herstel. In het bijzonder Adenauers spe ciale gevolmachtigde voor de conferentie, prof. Grewe, heeft het moeten ontgelden. Aan de hand van uitlatingen tijdens het Hitler-bewind wordt hij in de commu nistische pers als een oorlogsmisdadiger betiteld. In de „Saturday Evening Post" tekende de artist McCall bo venstaande schets met zijn straaljager van het type Super- Sabre F. 100. Dit type is geheim en nog nimmer werd de Sabre in deze positie afgebeeld. s Straffen voor Groningse kustvaart-kapiteins De Raad voor de Scheepvaart heeft de 30-Jarige Groningse kapitein A. K- van de 245,5 ton metende kustvaardei in.s. Surtegwoor twee weken de bevoegdheid ontnomen om als kapitein op zeeschepen te varen- K- wordt schuldig geacht aan de stranding van zijn schip op 7 Juli 1953 ln de Hudiksvallfjord (Zweden). Een berisping werd gegeven aan de 39-jarlge kapitein-eigenaar van de 200 ton grote m.s. Dagny. C- T.. eveneens uit Gronin gen thans wonende in Noorwegen die. in mindere mate. verantwoordelijk gesteld werd voor de stranding van zijn schip op 23 Juni 1953 bij Whitby (Enge land). Van Westelijke zijde wordt hierop slechts geantwoord met de nuchtere me dedeling, dat men in voortdurend contact met Adenauer zal blijven en hem over het verloop der conferentie zal inlichten. Intussen heeft Erich Ollenhauer, de leider van de Westduitse socialisten, Za terdag in een radiorede verklaard, dat integratie van West-Duitsland in West- Europa desnoods moet wijken, als dat in strijd zou zijn met de hoop op Duitse hereniging. Hij noemde de viermogend- hedenconferentie een welkom symptoom n achtte het onwaarschijnlijk, dat zij ge heel in negatieve zin zal eindigen. Kominlorm Naar verluidt zal tijdens de conferentie in de Grote Vier in Oost-Berlijn een bijeenkomst van de Kominform worden gehouden. Vermelden we nog, dat er ln Oost- Duitsland een Russische familie-invasie de gang is. Dagelijks komen ongeveer vrouwen en kinderen van Russische militairen naar de Sowjetzone. Ten be hoeve van deze gezinnen worden hulzen gevorderd. Hierbij zijn soms hele straten- blokken betrokken. Dat ia dus wat anders dan weggaanI (Men zie ook het artikel van onze cor respondent ln Berlijn, elders in dit blad). Bijna 900 jaar trouwe dienst Mohammed, familie Noesseibeh houdt sleutel van Heilig Graf Tien eeuwen lang openen en sluiten haar telgen de deur, zonder mankeren Smilde, rijdende in de richting Assen, een wielrijder heeft aangereden en ern stig heeft gewond. De rechtcrkoplamp van de auto is vrij zeker vernield. Aardappelteelt nog onmoge lijk op Schouwen en Duiveland De Landbouwvoorlichtingsdienst deelt ee, dat zij alleen de uitzaai van granen, voederbieten en suikerbieten op het eiland Schouwen en Duiveland durft te adviseren. Het verbouwen van aardappe- moet i var» het te hoge zoutgehalte de bodem sterk ontraden worden, evenals dat van peulvruchten. Vlak achter de kleine deur, die toegang geeft tot het Heilige Graf te Jeruzalem zitten vier of vijf Mohammedanen. Duizenden Christenen, die op de Kerst dagen het Heilige Land hebben bezodht, zullen deze Mohammedanen daar hebben zien zitten, terwijl zij hun amberkleurige gebedskralen door de vingers lieten glij den. Een i hen is altijd aanwezig als het Heilige Graf open is. Hij en zijn voor ouders zijn daar 900 jaar geweest. De andere drie of vier zijn vrienden, die hem gezelschap houden. De geschiedenis van de vreemd aan doende aanwezigheid van deze Moham medanen in dit heiligdom van de Chris tenheid gaat terug tot de zevende eeuw van de Christelijke jaartelling, toen de Mohammedaanse kalief. Omar Ibn Kiat- tab. aan het hoofd van de Mohammedaan se Arabische legers, die de Byzant(jner op de vlucht hadden gedreven, zijn in- todht in Jeruzalem hield. De patriarch van Jeruzalem verliet de Heilige Stad om de kalief buiten de be schermde muren te ontmoeten, smeekte hem de Stad en dc Heilige Plaatsen te eerbiedigen en overhandigde hem de sleutels van het Heilige Graf •n dit onder persoonlijke bescherming »n do kallef te stellen. Christus wordt door de Islam als pro feet erkend en de kalief beloofde de Heilige Plaatsen van het Christendom te zullen eerbiedigen Hij kwam zijn be lofte na Maar de kalief moest naar Mekka, de hoofdstad van het toenmalige Mohamme daanse imperium, terugkeren en hij droeg de sleutels over aan de machtige betrouwbare Arabische familie Noes- seibeh, die met zijn legers was meege komen en voornemens was zich te Jeru zalem te vestigen. Eeuwen lang heeft de familie Noes- seibeh op de vastgestelde tijden de deu- het Heilige Graf geopend en gesloten. Meer hebben zU nooit gedaan zij hebben zich niet gemengd in de Interne aangelegenheden van de Heilige Plaats Toen de Kruisvaarders kwamen en de Mohammedanen uit hei Heilige Land verdreven, werd de familie Noesseibeh haar taak ontheven. Christen-geeste lijken namen de sleutels over en open den en sloten het Heilige Graf. Later verdreven de Moslims op hun beurt de Kruisvaarders weer uit het land. Maar sultan Saladijn sloot met de terugtrekkende Christen-strijdkrachten, een verdrag, krachtens hetwelk christen- pelgrims toegang zouden hebben tot de Heilige Plaateen in Palestina. Hij liet de sleutels van het Heilige Graf in han den van de Christenen. Maar de grote aantallen Christenen, die h«rt Heilige Land en in het bijzonder het Heilige Graf kwamen bezoeken, de den bij Saladijn het vermoeden opkomen, dat christen-krijgers probeerden zich in zijn land te nestelen door een toevlucht te zoeken op de Heilige Plaatsen. Hij vroeg de sleutels van het Heilige Graf op, liet vervolgens de christen-autoritei ten bij zich komen en sloot een nieuwe overeenkomst met hen, waarbij de sleu tels opnieuw werden toevertrouwd aan de familie Noesseibeh. die opdracht kreeg de pelgrims scherp in het oog te hou den, als zij buiten de deur van het Hei lige Graf zich verzamelden en bij ver moeden, dat zich onder hen krijgers kon den bevinden, de deur gesloten houden en onmiddellijk de Mohammedaanse autoriteiten te waarschuwen. Dat was ln het Jaar 1187. Tot de dag van heden zijn de aleutels van het Heilige Graf in het bezit van de familie Noesseibeh gebleven. De deur wordt precies bij het opkomen \-an de geopend en blijtft met uitzondering een koTte periode na het middaguur tot zonsondergang open. De bewaker en zUn metgezellen zitten rustig te converseren en letten er niet op. wie er naar binnen gaat of wat binnen het Heilige Graf gebeurt. De sleutelbe waarder heeft slechts één taak: de deur te openen en te sluiten op de vastgestelde tijden. Zo was het nog. toen Palestina een mandaatgebied was en zo is het get4e- m onder het Hasjemitiache koninkrijk »n de Jordaan. Niemand heeft ooit klachten gehad en nooit zijn incidenten voorgekomen tus sen de bewaarder van de sleutels en de religieure organisaties, die het Heilige Graf beheren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5