ïlicutue GTourant LMr A-duikboot „Nautilus" gaat Donderdag te water De man, die bijna nooit lacht? Westelijke Drie hebben een uitgewerkt plan Jarige Prinses Margriet vandaag gewoon naar school Eisenhower wil voedsel aan de arme landen verkopen Wist U Maandag 18 Januari 1954 Bij uitbarsting van Merapi 25 mensen omgekomen DINSDAG 19 JANUARI 1954 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen' en Adverteiitie-afdehng: Tel. 31441. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: ƒ6,40 per kwartaal; ƒ2,15 per maand; ƒ0,50 per week. ADVERTENTIËN0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: a W. ENSER1NK CHR1STELIJR-NATIONAAL DAGBLAD Voot Leiden en Omstreken ,Stant«a6ticfi Is tjhf&leoeti tngn farrt ia Icgljeaspott" Vier en dertigste Jaargang No 9943 MAMIE EISENHOWER VERRICHT DOOPPLECHTIGHEID (Van een onzer redacteuren) EENZAAM, midden in de uitgestrekte woestijn van Idoha (V.S.) ligt een klein gebouwencomplex, dat er uitziet als een gevangenis. Somber, dreigend haast, verrijzen hoge, zware muren uit het zand van de eindeloze vlakte en onttrekken de gebouwen bijna geheel aan het oog. Toen de correspondent van het grote Amerikaanse weekblad „Time" hier enige maanden geleden een bezoek bracht, leek alles ver laten. Zes korte pijpen die boven alles uitstaken, rookten niet. Maar daar zijn zij ook niet voor. Het zijn nood-ventilatiepijpen. Waarvan? Nog even geduld, lezer. Alles scheen dus verlaten, maar het tegendeel was waar. Want in de gebouwen werd koortsachtig gewerkt. De gehele ruimte binnen de muren trilde en dreunde mee met het machtig rhythme van een zware motor. Het gebouwencomplex: 's wereld eerste kern- physisch laboratorium. Het doel van al die bedrijvig heid: 's werelds eerste atoom-reactormotor, in kringen van atoomgeleerden bekend als de „S(ubmarine) T(hermal) R(eactor), hetgeen zoveel betekent als „atoommotor voor een onderzeeër". Het noeste wer ken, daar in de woestijn van Idaho, is intussen bekroond: de atoommotor is reeds in de duikboot „Nautilus" gemonteerd. En Donderdag zal Mamie Eisenhower, echtgenote van de Amerikaanse presi dent, de eerste atoomduikboot te water laten op de werf van de Electric Boat Cy in Groton (Connecticut). Dan is een nieu,w tijdperk begonnen in de geschiede nis van de oorlogvoering ter zee TOELICHTING J~\ ONDERDAG WORDT 's we- relds eerste atoomduikboot, de „Nautilus", te water gelaten. Naar aanleiding van dit grote gebeuren publiceerde het Amerikaanse weekblad „Time" dezer dagen een uitvoerig artikel, waarvan wij hierbij een uittreksel geven. Waarom moest er een atoom- duikboot komen? Biedt de „Nau tilus" nu werkelijk zoveel voorde len, dat de hoge kosten verant woord zijn? Op deze vragen wilde „Time" een antwoord geven en daarin is het blad o.i. geslaagd. Na lezing in dit artikel zult U er van overtuigd zijn, dat de atoomduikboot een veel machtiger wapen is dan de gewone onder- En hiervan is nu ook de Ameri kaanse marine overtuigd. Zij gaf order tot het bouwen van een tweede atoomduikboot, die „Sea Wolf" zal heten. Diensttijd lichting '53 ook 20 maanden De duur van de eerste oefening voor de dienstplichtigen van de lichtingsploe- gen 1953 zal, evenals voor de voorgaande lichtingen reeds het geval was, 20 maan den bedragen. Voor de groepen, die behoren tot de opleiding voor reserve-officier of dpi. onderofficier en voor de z.g. specialisten is weer een termijn van 24 maanden ge steld. Ook de in de toekomst aan de mi nister van oorlog voor te stellen groot- verlofsregelingen zullen op het boven staande zijn gebaseerd. Weer een Nederlander gearresteerd Uit Bandoeng wordt gemeld, dat daar de Nederlander Ulimer, vroeger sergeant telegrafist van het KNIL. door de politie gearresteerd is en werd overgebracht naar Djakarta. De komende conferentie te Berlijn Voor de hereniging van Duitsland na het houden van vrije verkiezingen Wapen van onschatbare waarde in de moderne zee-oorlog HET is aan dc ijzeren wilskracht van een Poolse immigrant te danken, dat de Ver. Staten het eerst de atoomduikboot bezitten. Deze man is Schout-bij-Nacht ir Hyman Rick- lover, de oudste zoon uit een Joods gezin, dat in 1906 van Russisch Po len naar Amerika emigreerde. Toen, jin 1906, was de toekomstige admi raal zes jaar oud. De kleine Hyman mocht wel studeren, maar dan moest ihij er bij werken. En dat deed het pientere knaapje. Hij studeerde iavond aan avond, nadat hij overdag Nieuwe lawines Dode en grote schade in Oostenrijk Oostenrijk Is gisteren opnieuw door lawines geteisterd. Aan de lijst van 120 floden en tien vermisten moest één do pe worden toegevoegd. In de omgeving van Innsbrück wer den gedurende de afgelopen 36 uur ver scheidene grote boerderijen door lawi- hes vernield. In de plaats Wildschönen llleen al werden vier boerderijen onbe woonbaar gemaakt. In het Karawanken-gebergte werd ten Oostenrijkse skiër gedood door een twine, die ook zijn drie metgezellen dolf. De laatsten konden zich echter Bigraven. j Intussen heeft het zwaar getroffen dorpje Blons in de Walservallei 47 van pijn slachtoffers in een massagraf ter larde besteld. Ook in andere dorpen Jiadden dergelijke droeve plechtigheden plaats. Morgenochtend begint de uitlevering Van anti-communistische krijgsgevangenen Het Indische repatriëringscommando In Korea heeft verklaard, dat met het Overdragen van de 22.000 anti-commu- Bistische krijgsgevangenen aan het ge- lllieerde commando zal worden begon- ïen morgenochtend om 9 uur. De ge- Meerden hebben alles voor de ont- •kinff 'n gereedheid gebracht. De In- *'dische woordvoerder deelde tegelijker- lieren^d mede. dat de pro-communistische krijgsgevangenen niet aan de commu- nlsten zullen worden uitgeleverd, aar.- 215D9feezien hierover geen overeenstemming "|s verkregen. had gewerkt als boodschappenjongen en later als telegrambesteller. Toen zijn elementaire opleiding voleindigd was, wilde Hyman verder studeren, maar dat kon zijn vader, een kleer maker, niet betalen. Nu besloot Hy man de kosteloze opleiding te volgen aan het instituut voor de marine te Annapolis,. Techniek was steeds de hobby ge weest van de toekomstige admiraal. Hij slaagde met lof voor het examen electrotechnisch marine-officier. Op kosten van de marine behaalde hij enige jaren later aan de beroemde Columbia-universiteit 't ingenieurs diploma en trouwde. Zo begon het In 1946 werd de ijverige captain Rick- over met vier onderofficieren uitgekozen i het atoomcentrum Oak Ridge kern energie te bestuderen. En zo begon eigen lijk het plan voor de atoomduiLkboot te groeien in het brein van de jonge caip- Een langdurige, onverkwikkelijke wor steling tegen onbegrip en discriminatie volgde. Geen van Riokovers superieuren het plan voor een atoomduikboot serieus. Eindelijk, in 1949, kreeg captain Rick- over van de Amerikaanse Commissie voor Atoom Energie gc-daan. dat een speciale dienst werd ingesteld voor de ontwikkeling van kernreactoren. En cap tain Rickover kreeg rijn eigen afdeling: de marine-atoommotor. Met onuitputtelijke energie zette cap tain Rickover zich aan het werk. Hü ver zamelde de jonge officieren uit de studie tijd in Oak-Ridge om zich heen en begon aan het ontwerp voor een atoommotor Deze voorbereidende werkzaamheden werden verricht in het gebouw „Tempo 3" in" Washington. En toen de atoom duikboot „Nautilus" (de onderzeeboot van Jules Verne's „Kapitein Nemo") op papier stond, werd het werk voortgezet in de woestijn van IdaJho. In het kern- Schout-bij-nacht Hyman Rickover physisch laboratorium werd de atoom- motor gebouwd. Als blijk van waardering voor zijn werk, werd captain Rickover benoemd tot Schout-bij-Nacht. (Vervolg zie pagina 5). Gelijk bekend, zullen de ministers van Buitenlandse Zaken van de Westelijke Grote Drie reeds a.s. Vrijdag in Berlijn aankomen om een onderlinge voorbespre king te houden vóór de bijeenkomst van de Grote Vier op Maandag, 25 Januari in het gebouw van de geallieerde bestuurs raad dat sinds April 1948 leeggestaam heeft begint. George Bidault, de Fran se minister van Buitenlandse Zaken, zal vergezeld zijn van 17 ambtenaren van zijn ministerie, onder leiding van secre taris-generaal Alexandre Parodl. Zijn Engelse collega, Anthony Eden, komt met een uit vijftig personen bestaande delegatie in Berlijn. De Amerikaanse nister van Buitenlandse Zaken, Dulles, vertrekt Donderdag per vliegtuig uit de Verenigde Staten. Hij stuurt zijn woord voerder. Henry Suydam, enige dagen vooruit In het internationale per9huis, dat te genover het gebouw van de geallieerde bestuursraad gelegen is, zullen 202 tele foonverbindingen ter beschikking va journalisten staan. De Westelijke mogendheden zullen op de bijeenkomst van de Grote Vier komen met een volledig uitgewerkt plan vooi de hereniging van Duitsland. Gelijk be kend, willen de Russen eerst een ge meenschappelijke regering vormen, ter wijl zowel West-Duitsland als de Wes telijke Drie eerst algemene en vrije kiezingen willen doen houden. Ook is het duidelijk, dat de Russen ter conferentie de strijd tegen de herbewapening Duitsland, zoals zjj dat noemen, zullen voortzetten. West-Duitsland zendt een waarnemers delegatie van 12 man en de reizende bassadeur Herbert Blankenhorn naar lijn, terwijl te Bonn een speciale afdeling Post bracht duizenden brieven Morgenmiddag wordt pas het grote feest gevierd met een 40 kinderen uit het hele land Van vele gebouwen en huizen ln den lande, wapperde vandaag de nationale vlag ter gelegenheid) van de elfde ver lag van Prinses Mangriet. Op Soest- diijk bracht de post vanmorgen reeds dui zenden brieven en briefkaarten voor de jarige en vele (vaak eigen gemaakte) cadeautjes van kinderen uit het gehele land. MILLI ARDENPLAN De Amerikaanse minister van Land bouw, Ezra Bensen. heeft medegedeeld, dat president Eisenhower aan het Ame rikaanse Congres zal vragen om tot ten hoogste ƒ3800 millioen aan landbouw overschotten te gebruiken ter verster king van de economie in bevriende lan den. Bovendien wil men voor 9,5 mil liard overschotten uit de markt houden voor bijzondere doeleinden. Het gebruik van de overschotten ten behoeve van het buitenland zou over drie jaren worden verdeeld. Eisenhower heeft bovendien het Con gres verzocht 95 millioen ter beschik king te stellen ter uitwerking van een programma om een gedeelte van het risico der particuliere ziekteverzekering door de regering te doen overnemen. Hij heeft geweigerd de gezondheidsdienst te nationaliseren. Ieder moet het recht heb ben zelf te bepalen op welke wijze hij tijdens de ziekte behandeld wil worden, doch het is de taak der regering te zor gen, dat iedereen daartoe in staat zal zijn. Ook moet de regering zich niet met de ziekteverzekering bemoeien, doch slechts enkele bijzondere risico's op zich Anti-communistenwet in Huis ingediend De republikeinse afgevaardigde Reed heeft in het Amerikaanse Huis een wets ontwerp ingediend, op grond waarvan het Amerikaanse burgerschap zal worden ontnomen aan een ieder, die schuldig wordt bevonden aan verraad of samen zwering tegen de Amerikaanse regering Dit wetsontwerp is de reactie op Eisen howers verzoek om een amti-communis- tlsche wetgeving. nemen. Op het ogenblik geven particu lieren jaarlijks ƒ34.2 milliard uit aan medische hulp, of ƒ380 per gezin. In afwijking van Bensons mededelin gen, verklaart de onderminister van Landbouw, True Morse, dat Eisenhowers plan om ƒ3.8 milliard aan landbouw overschotten ten goede te doen komen aan het buitenland, een onderdeel vormt van het plan om voor ƒ9.5 milliard aan overschotten aan de markt te onttrekken. DAT B. en W. van A'dam tijdens hun bezoek aan Schouwen-Duiveland aai burgemeesters en secretarissen var 18 gemeenten van dit eiland op het raad huis van Zierikzee een koude maaltijd zullen aanbieden. DAT het Centraal Ned. Hengelaars Verbond op 25 April in Haarlem zijn al gemene verbondsvergadering houdt. DAT de ere-penning voor Menslievend Hulpbetoon in brons is uitgereikt aan I. G. Ch. Engelhardt te Willemstad (Cu rasao) gewezen kapitein van het vergane Ned. zeilschip Trader en aan de dienst plichtig sold. Ie kl. der Infanterie, A. v. Sloten. DAT van 1 Febr. af ook in Amsterdam het weerbericht telefonisch (003) te beluis teren valt. DAT Dinsdag 6 April op het Veemarkt terrein te R'dam weer de jaarlijkse Paas- veetentoonstelling gehouden wordt, welke expositie het vorig jaar i.v.m. de waters nood is uitgevallen. Prinses Margriet had vanmorgen nog geen tijd deze brieven en geschenken allemaal te bekijken, wamt ze moest, zo als ieder kind., ook vandaag naar school en haar klasgenootjes uit de vijfde klas van de Baarnse Schoolvereniging hebben haar daar hartelijk geluk gewenst Morgen is echter de vrije middag dan zullen 30 40 kinderen van het Prin ses Margrietfonds uit alle delen van hel land naar het paleis komen om met Mar griet haar verjaardag te vieren. Dan zal tevens de Nederlandse koopvaardij, waar van het Jarige prinsesje petekind is. eer grote taart aanbieden, die op het feestje zal worden aangesneden. Am. materiaal was al boven Spaanse hoofdstad Het eerste Amerikaanse materiaal, dat Spanje op grond van het pact met de Ver. Staten zal ontvangen, is giisteren boven de Spaanse hoofdstad geweest. Tenge volge van de dikke mist die boven de Spaanse hoofdstad hing, moesten de transportvliegtuigen echter naar Frank rijk terugkeren. DAT prof. ir J. Th. Thijsse thans van Schiphol naar India is vertrokken om de getijbewegingen aldaar te bestuderen en hij op zijn heenreis in Karachi (Pa kistan) een int. conferentie zal bijwonen. DAT de directeur van het A'damse ge meentelijk bureau Jeugdzorg, P. C. Faber, benoemd is tot ridder O.N. DAT de N.V. Aannemingsbedrijf G. W. J. Sanders te Arnhem aan de Jansbuiten singel aldaar een nieuwe bioscoop zal bouwen. DAT heden aan de 's Gravendijkwal te R'dam het Duitse zeemanshuis geopend werd. uitgaande van de Deutsche evan gelische Gemelnde, de Zeemansmissie te Bremen en de Westduitse Bondsregering. DAT in Enschede de nieuwe hoofdcom missaris van politie, A. J. Teseling is ge- installeerd. DAT de Snelverkeers Onthouders Ver eniging 31 Mei en 1 Juni in R'dam haar alg. vergadering houdt. DAT de Groningse Gedeputeerden H. Rottinghuis (KVP), D. H. R. Harrenstein (AR) en F. C. Magendans (CHU) na de statenverkiezing niet meer in het college zullen terugkeren. bij het departement van Buitenlandse Zaken is gevormd, die onder de persoon lijke leiding van Adenauer zal staan. Ook een Oostenrijkse waarnemers-delegatie trekt naar Berlijn. Gisteren en vandaag zijn de deskundi gen van de Grote Vier bijeengeweest om technische bijzonderheden uit te werken. Daarbij hebben zij o.m. gesproken over de samenstelling van een secretariaat van de conferentie. Grotewohl, de Oostduitse minister-pre sident. heeft verklaard, dat niet Duits land het grote probleem ter conferentie zal zijn, maar de controle op de atoom kracht en de erkenning van de Chinese Volksrepubliek. Ook het Russische blad de Prawria verklaarde, dat zal worden aangedrongen op een vijfmogendheden- conferentie in de naaste toekomst. m.- Zondag sloegen de door de storm opgezweepte golven nog over de boulevardmuur heen en gisteren kon Scheveningen 'al weer bogen op een bijna zomerse dag. Het kan verkeren. De terras-bezitters weten zich aan de omstandigheden aan te passen en haasten zich by het eerste zonnetje om de stoelen en tafeltjes naar buiten te brengen. De glas wand biedt genoeg beveiliging in de rug en vakkundig gezette koffie verwarmt de mens van binnen. Best uit te houden zo! Maar vandaag Wolk van vuur op Javaanse kampong Tweeduizend personen wisten aan de dood te ontsnappen OPNIEUW IS DE BERUCHTE VULKAAN MERAPI op Midden-Java tot uitbarsting gekomen en heeft tientallen slachtoffers gemaakt onder de bewoners van de bergdessa's. Maandagochtend 7 uur voelde men twee aardschokken, waarna tege nhet middaguur een grote gloedwolk volgde, die door regen en zware bewolking omlaag daalde. Er werden 25 mensen gedood en 66 gewond. De gloedgolf vervolgde haar weg in de richting van kampong Klakag (Bojolali). Politie en militairen verwijderden de bevolking uit de bedreigde landstreken en tot Maandagmiddag waren er 2000 mensen gevlucht, aldus meldt de correspondent van Aneta te Se- marang. Uit de krater vloeit een lavastroom in de richting van Bojolali. In Solo viel 16 cm as en het zicht was slechts meter. Ook uit Poerwokerto en Amba- rawa werden aaregens gemefld. Het ministerie van Sociale Zaken richt te te Solo een gaarkeuken in. De ont- rulmings- en reddingsmaatregelen wer den 8 maanden geleden reeds voorbe reid, toen de eerste tekenen van een derende uitbarsting waargenomen De gouverneur van Midden-Java, Boe- dlono, begaf zich in de middag naar bedreigde land. De vulcanoloog dr G. A. de Neve ver trok gisteren uit Bandoeng naar Djokja om een onderzoek in te stellen. Tot zover de berichten. De 2911 meter hoge Merapi is een van de beruchtste vulkanen van Java. Sedert 1560 zouden er reeds meer dan 50 uitbarstingen zijn voorgekomen. Een der beruchtste is die van de Kerstdagen van 1930, toen ruim 1300 mensen het leven verloren, tengevol ge van de gloedwolken, die met razende snelheid dc berg afdalen en zonder v schuwing de slachtoffers overvallen. Juist met het oog op dit gevaar wordt deze vulkaan voortdurend gecontroleerd om de bedreigde streken zo mogelijk nog tijdig te ontruimen. Ook de laatste jaren hebben zich uitbarstingen voorgedaan. Men schrijft het vooral aan dc Merapi toe, dat de Hindoe Javaanse beschaving in Midden-Java gedurende eeuwen werd verstoord. Naguib ontslaat 22 diplomaten Twee-en-twintig Egyptische ambassa deurs, gezanten en zaakgelastigden, die thans in Caïro vertoeven voor overleg met de regerlng-Naguib, zijn gedwongen ontslag te nemen. Dit is gisteravond offi cieel bekendgemaakt. Er werd geen reden opgegeven. Tot hen behoren de ambassadeurs in Londen, Washington, Moskou, Karatsji en New Delhi, en de gezant in Brussel. DAT dc Ver. van Melkveehouders in de Noord-Oost-Polder een combinatie vormden met 3 coöperatieve zuivelfabrie ken, t.w. Lemsteriand (Munnekeburen) De Volharding (Oosterzee) en De Volhar ding (Blokzijl) en men zich aansloot bij de Frico te Leeuwarden. DAT de Bussumse raad tot minister Algera een motie richtte om de aandacht te vestigen op de gevaarlijke situatie bij de rijksweg I op de kruispunten Naarden- Bussum en Bussum-Huizen. DAT de export van de Ned. Grafische Industrie van 110 min in '52 tot 60 min in '53 daalde. DAT de Ver. Ontwikkeling Arbeids- techniek van het Ned. Instituut voor Ef ficiency Zaterdag 23 Jan. in Utrecht haar algemene jaarvergadering houdt. DAT Provinciale Staten van Noord- Holland besloten ƒ2.750.000 beschikbaar te stellen voor een nieuw gebouw voor de Prov. Waterstaat aan de Dreef te Haar lem en voor de uitbreiding van het ad ministratiekantoor van de Prov. Griffie aldaar. DAT het oud-statenlid, Th. Thien, te Zenderen, 86 jaar oud, Is overleden. Op Maandag 25 Januari begint in het gebouw van de Geallieer de Contróleraad in West-Berlijn de grote viermogendhedenconfe- rentie. Meubelen, karpetten en kantoormateriaal worden reeds nu daarvoor gecharterd. Op de foto ziet men een Russische sol daat met 'n schrijfmachine met Russische lettertekens onderweg. Delit gaat herinenten tegen pokken Voor alle zekerheid nood ziekenhuis ingericht Omdat ook in Rijswijk een geval van alastrim. witte pokken» werd geconsta teerd. zal van vandaag af in Delft gele genheid tot herinenting worden gegeven. In Delft hebben zich weliswaar geen ge vallen van alastrim voorgedaan, doch men wil maatregelen nemen om de be volking te beveiligen tegen zich moge lijk voorkomende gevallen. Om op alle eventualiteiten voorbereid te zijn, heeft men het buitencentrum „De Hertenhorst" nabij de Nootdorpse Plas sen ingericht als noodziekenhuis om er eventuele alastrimpatiënten te kunnen Isoleren Snelle postverzending per helicopter Gistermorgen is de eerste zgn. post- helicopter van de Sabena met post uit België op het landingsveld te Maastricht gearriveerd. De helicopter ontving in Maastricht correspondentie-stukken voor Brussel- stad en Antwerpen-stad. Deze post werd nog dezelfde middag in de beide ge noemde steden bezorgd. DE EERSTE SPINAZIE Ma&ndaigmongen voerde tuinder Arvt. van Staalduinen aan de Maasdijk de eer ste spinazie aan. Deze groente bracht aan de Veiling Woutereweg te 's-Gravenzande 39 cent per log op. Koudegolf over V.S.: 35 graden onder nul Het Noordoosten van de Ver. Staten kwam gisteren onverwachts in de greep •van de koude. In de staten New Eng land en New York daalde de tempera tuur tot 35 graden onder nul. Langs de gehele Canadese grens daalde de tempe ratuur tot 17 graden onder nul. Ook in het Zuiden is het allesbehalve behaaglijk. Het vroor gisteren in Texas en New Mexico. HET WEER IN EUROPA Weerrapporten van hedenmorgen 7 nar: Kopenh. Brussel Parijs Bordeaux dïS 11 s Ssa -6 0.1 10 0 1 0.1 ozo windstil NNO Zacht Het K. N M. I. te De Bilt verwacht tot morgenavond: Veel bewolking met plaat selijk wat regen of motregen. Matige tot kraohtige. lang» de Waddenkust tijdelijk wel licht harde Zuidwestelijke wind. Zacht. (Opgemaakt hedenmorgen te 10 uur). Zon en Maan Woensdag: Zon van 8.38 tot 17.05 uur; Maan van 19.00 tot 9.07 uur. Op 27 Januari L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 1