Optimistische Leidens klanken over positie Bijna een halve eeuw rechter hand van velen Leidse Vola over dijkherstel in Zeeland Mensen in nabije Oosten mogen niet gefotografeerd NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3 MAANDAG 18 JANUARI 19S4 Nieuwjaaisiede van de burgemeester Maar ook dit jaar wacht een zware taak Burgemeester jhr mr F. H. van Kinschot hield vanmiddag de volgende N ieuwj aarsrede SINDS wij onze vorige raadsvergadering hielden, hebben wij de jaar- drempel 19531954 overschreden. Ik wil dan ook deze vergadering aanvangen met een hartelijke gelukwens jegens u en de uwen. Moge 1954 voor.u een voorspoedig jaar zijn! Wanneer wij, op de drempel staande, de gebruikelijke blik achteruit werpen, blijft onze blik direct staren op de ramp, die nu weer bijna een jaar achter ons ligt. Gelukkig kan worden geconstateerd, dat Leiden in hulpbetoon en offervaardigheid niet ten ach ter is gebleven. Hechte banden met Nieuwe-Tonge zijn hiervan het resul taat. Hoezeer wij hopen, dat de sporen van de ramp zo spoedig mogelijk worden uitgewist, evenzeer zijn we er van overtuigd, dat de samenwer king tussen deze beide gemeenten, als een welkome vrucht, in stand dient te worden gehouden. Tot de gebeurtenissen, die in 1953 de ge wone loop der gebeurtenissen onderbra ken, behoort ook het optreden van de mieuwgekozen raad, bij welk feit ik op 1 September j.l. langer stil stond, zodat ik daaraan thans sneller kan voorbijgaan. Afgezien van het optreden van de nieu we raad, is het jaar in betrekkelijke rust verlopen. Veel gewichtige besluiten vallen niet te vermelden. In de eerste vergadering van 1953 viel een besluit omtrent de verlegging van Rijksweg 4b, welke omlegging een har monische ontwikkeling onzer gemeente waarborgt. De volledige afwikkeling van deze aangelegenheid kan dit jaar worden tegemoet gezien. Waren aan het eind van 1952 de donkere wolken boven de kapitaalmarkt langzaam maar zeker opgeklaard, in het afgelopen Jaar hebben zich geen wolken aan de he mel vertoond en het ziet er niet naar uit, dat de lucht in dit opzicht in het komende Jaar betrekken zal. vredigend. De maanden November er December hebben een toename van he' aantal gevallen van diphterie te zien ge geven. Voorshands is er echter geen re den tot ongerustheid. Als voorzorgsmaat regel werd overgegaan tot vaccinatie op grote schaal van schoolgaande en niet- schoolgaande kinderen. Voor de woningbouw was 1953 een goed jaar. Rond 650 nieuwe woningen, dat is ca neer dan in het voorgaande jaar, werden in 1953 aan de woningvoorraad toegevoegd. Op 9 Mei '53 werd de 2000ste, de oorlog gebouwde, woning in ge bruik genomen. i en ander verklaart, dat we op het punt van huisvesting het dieptepunt heb ben gepasseerd; niettemin blijft de bestij. Gunstig jaar Trouwens in het algemeen kan men zeg gen, dat 1953 een gunstig jaar is geweest. De financiële positie is niet slecht te noemen; we hebben 't hoofd boven water kunnen houden, hoewel gezegd moet wor den, dat de gemeenten van hogerhand niet veel water krijgen om in rond te zwemmen. Intussen valt het op, dat de financiële verhouding met het rijk nog steeds niet geregeld is. Men krijgt zo de indruk, dat de regering naarmate de termijn, waarvoor de ont worpen regeling gelden moet, verstrijkt, 6teeds minder haast krijgt om de regeling tot stand te brengen. Een ander zeer belangrijk aspect be treft de arbeidsmarkt: ook hier kan de stand van zaken gunstig geoordeeld wor- De in de tweede helft van 1952 reeds ingetreden verbetering van de situatie op de arbeidsmarkt zette zich in 1953 voort. Het verloop van het bij het gewestelijk arbeidsbureau geregistreerde direct be schikbare aanbod van mannen (geheel werklozen en D.U.W.-arbeiders tezamen) vertoonde dan ook een gunstig beeld. Be droeg in 1952 het gemiddelde aanbod in 1 rayon Leiden nog 2035, in 1953 was liet gedaald tot 1431. In de gemeente Leiden liep het aantal ingeschreven werklozen terug van rond 2100 op 31 Januari tot 870 op 31 Augustus; einde December bedroeg het rond 1550. Verbetering van de conjunctuur De werkgelegenheid nam in het afge lopen jaar aanmerkelijk toe door de ver betering van de conjunctuur, welke zich in bijna het gehele bedrijfsleven heeft voorgedaan. In het bijzonder kwam dit tot uiting in de metaalnijverheid, in de tex tielindustrie en de bouwnijverheid. Door de verruiming van het bouwvolu me is de bouwactiviteit in 1953 sterk ge stegen en nam de werkgelegenheid in de bouwnijverheid en in de daarmede samen hangende bedrijfstakken zoals de hout verwerkende industrie en verschillende takken van de metaalnijverheid aanmer kelijk toe. De vraag naar geschoolde bouwvakarbeiders overtrof dan ook het aanbod veelal belangrijk. 1 Het aantal arbeidsplaatsen in de me- I taainijverheid is in 1953 behalve als ge- volg van de reeds gemelde conjunctuur verbetering ook sterk toegenomen door de vestiging van enkele nieuwe bedrij ven. In dit verband zij gewezen op de in 1953 gevestigde Royal Typewriter Cy en de Tokheim Oil Tank and Pump Cy. in welke bedrijven eind December 1953 reeds respectievelijk 150 en 35 per sonen werkzaam waren. Belangrijk voor de toekomst is. dat de personeelsbezetting van met name het eerstgenoemde bedrijf naar verwacht wordt in 1954 nog aanzienlijk zal worden uitgebreid. De textielindustrie had in vergelijking met 1952 een gunstig jaar. Optimisme In de sector voedings- en genotmidde len heeft zich de werkgelegenheid voor al in de z.g. seizoenbedrijven gunstig ontwikkeld; dit vooral als gevolg van de zachte weersgesteldheid in het na- Jaar. De daling van het direct beschik bare aanbod in de loop van 1953 deed zich ii\ alle bedrijfsklasscn voor. doch gezien de aard van bovengenoemde fac toren trad de verbetering in het bijzon der op in de bouwbedrijven en in de samenhangende bedrijfstakken, in ae metaalnijverheid en bij de losse arbei ders en hei transportpersoneeL Ook het aanbod van kantoorpersoneel nam door de grote bedrijvigheid en tevens door de behoefte aan personeel bij de uit voeringsorganen der sociale verzeke ring af. Het algemene beeld van de arbeids markt in 1953 stemt dus tot grote tevre denheid en wettigt een zeker optimisme ten opzichte van de ontwikkeling in 1954. In het licht van het voorgaande is het te begrijpen, dat het aantal ondersteun de armlastigen in 1953 niet ongunstig afstak bij dat in 1952. Gezondheidstoestand De gezondheidstoestand van de bevol king in het afgelopen jaar kan over hel algemeen gunstig genoemd worden. Be gonnen werd met een systematisch on derzoek van de bevolking op tuberculose. De deelname aan dit onderzoek is be ging van de berg, die naar het hoogte punt voert, een moeilijke zaak. Vermeldenswaard is zeker ook het prin cipe-besluit inzake de bevordering de particuliere bouw. Onderwijs Het onderwijs heeft ook in velerlei op zicht de aandacht van uw vergadering gevraagd. Een tweetal schoolgebouwe te weten de nieuwe kleuterschool aan Damlaan en de heringerichte meisjes school voor u.l.o. werden in gebruik ge- Een speeltuin in de Mors en eei het terrein van de v.m. katoenfabriek erden opengesteld. De nodige besluiten werden genomen tot uitbreiding van het Nijverheidsonder wijs. Niet alléén het Nijverheidsonderwijs onderging uitbreiding, maar ook de nij verheid zelf. In verschillende gevallen de raad daarbij rechtstreeks betrok- in verband met uitgifte van indu strieterrein. Grond werd o.m. beschik baar gesteld voor de N V. Louis Keunen de fa Deckers. We beleefden de fees telijke opening van het fabriekscomplex de Tokheim' N.V. De gemeente zeg de haar medewerking toe aan de Royal Typewriters N.V., die toen met de pro ductie is begonnen. De eerste in Leiden vervaardigde schrijfmachine werd reeds enkele maanden geleden aan men aange boden. terwijl de officiële opening voor de deur staat. Markten Ook de markten vertoonden een stig beeld, met name de veemarkt e vette-varkensmarkt- De aanvoer schapen en lammeren bijv. steeg ruim 30 pet, die van vette varkens met niet minder dan 55 pet. Het aanbrengen van verlichting aan de toegangen va markt in het winterseizoen is een langrijk. door de belanghebbenden gewaardeerde, verbetering. De kaasmarkt vertoonde, vergeleken met 1952, een daling van circa 10 pet, die echter niet verontrustend kan worden genoemd, omdat zij een gevolg is van het kleiner wordende aantal zelfkazende boeren. Zodoende nam dan ook het Leid- aandeel in de totale aanvoer percents gewijs niet af. Bedrijven Voor de stedelijke fabrieken van gas electriciteit was 1953 een belangrijk jaar. Niet in de eerste plaats door de toeneming van de productie, die voor de electriciteitsfabriek 7,3 pet bedroeg en voor de gasfabriek 1,2 pet. Dit laatste percentage had belangrijk hoger kunnen zijn, waren de laatste maanden niet zo uitzonderlijk zacht geweest. Belangrijker ls echter, dat de gemeenten Alphen aan den Rijn, Lisse en Hillegom voor de gas- voorziening tot het Leidse verzorgings gebied zijn gaan behoren Half Juni werd begonnen met het ver werken van kraakgas van de B.P.M. Ook de uitbreiding van de electrische cen trale maakte goede voortgang, zodat op October de eerste nieuwe turbogene rator in proefbedrijf kon worden ge- Politie en brandweer Voor de politie onderscheidde zich het jaar niet ongunstig van zijn voorgangers. Van een toeneming van de criminaliteit kan niet worden gesproken. Noemens waardige verstoring van de openbare orde en stakingen kwamen niet voor. Wel blijft het tekort aan personeel als gevolg van het feit. dat van regerings wege geen uitbreiding wordt toegestaan, een ernstig probleem Ook de brandweer behoefde niet vaker in het geweer te komen dan andere jaren. Grote branden kwamen niet voor, hetgeen te danken is aan het snelle uit rukken en de perfecte mobilofooninstal latie voor de berichtgeving met name heeft de rampnacht dit aangetoond maar ook aan dc preventieve werkzaam heden van de brandweer. Het materiaal voldoet voorts aan de te stellen ei» zodat de dienst in overeenstemming met de norm, die voor een gemeente als Leiden mag worden gesteld. Wel wordt onder ogen gezien, of niet moet worden overgegaan tot uitbreiding van personeel en aanvulling van de mobilofoon-appa- Bescherming Bevolking Ook de B.B. beleefde een belangrijk Jaar. De organisatie kreeg n.l. vorm. Niet alleen, dat de A-kring Leiden door het treffen van een gemeenschappelijke re geling tussen de burgemeesters van Oegstgeest en Leiden in werking trad, ook dc opbouw van het apparaat werd krachtig voortgezet Gelukkig heeft de oproep, die ik vorig richtte, om zich beschikbaar te stellen voor dienstneming, goede weerklank ge vonden: dit stemt tot dankbaarheid en ik vertrouw, dat de bereidheid zal blijven en zal toenemen. Belangrijke hoeveelheden materieel werden van rijkswege ontvangen, terwijl de raad gelden beschikbaar stelde voor de uitrusting van de blokploegen. De financiering en de verdeling van de daaruit voortvloeiende lasten tussen Rijk en gemeente blijft nog steeds de aan dacht vragen. Gezien de grote betekenis, die de B.B. heeft, moge ik er opnieuw bij de raad, maar zeker ook bij de bevolking, op aan dringen deze organisatie te steunen, waar dit mogelijk is. Verblijdend Enkele diensten hebben dit jaar stil gestaan bij een verblijdend feit. De herdenking van het 50-jarig be staan van het openbaar slachthuis ligt ieder nog vers in het geheugen. De dienst sociale zaken zdg een lang gekoes terde wens, nl. een behoorlijke en doel matige huisvesting, in vervulling gaan. Hiermede kwam een oude zaak tot op lossing. Ook enkele andere oude zaken werden opgelost. De oudste is onbetwist de af koop van de Warmondertol, waaraan ook de gemeente Leiden haar tol betaalde. Voorts werd de bestemminSf van het Gravensteen eindelijk geregeld, de kwes tie Zandvoort beslecht, het welstands toezicht in nieuwe banen geleid en het schouwburgvraagstuk aangepakt. Het is te hopen dat ook in het nieuwe ar verschillende oude kwesties tot een einde worden gebracht. Anderzijds zullen zaken moeten worden aan gesneden. Er wacht voor de raad. voor het college van burgemeester en wethou ders en voor de ambtenaren nog een zwa re taak. Een ieder zal zich moeten af vragen, wat zijn taak is. Blijkens de laatste begrotingsdebatten leeft deze vraag bij de raadsleden zeer s'erk. zij het dat het nog niet tot een gelijkluidend antwoord kwam. In ieder geval dient de raad te zijn en tc blijven het hoofd van de gemeente. Gelijk een verkeersagent deze ver gelijking is afkomstig van prof. Van Poelje geeft de raad richting aan het beleid en verleent hij aan het één voor rang boven het ander. Men zal goed in het oog moeten houden, dat het hier Inderdaad gaat om richting geven en voorrang verlenen en niet in de eerste plaats om controle uitoefenen op wat anderen doen. Weliswaar zijn burgemeester en wet houders volgens de wet verplicht jegens de raad verantwoording af te leggen om trent het door hen gevoerde bestuur, doch belangrijker is de wettelijke bepa ling. die de raad in beginsel aanwijst als hèt orgaan, dat de huishouding der ge meente regelt en bestuyrt De taak van een verkeersagent is nu eenmaal een andere dan die van een agent van straat dienst, die zich meer met controle en toezicht bezig houdt. Sprak ik zoëven van een zware taak, zij is ook schoon. Het kan niet anders, of ieder die er bij betrokken is, wordt er door geboeid. Men beseft ten volle, dat het de moeite waard is zich in te span nen. Ik wens u dan ook allen toe. de kracht en de lust om uw taak blijmoedig te vervullen. Dan zal het onder Gods zegen waarachtig wel gaan' aldus besloot jaar van deze plaats tot de bevolking j de burgemeester zijn toespraak. H. Th. van der Starre nam afscheid van het Kamerlingh Onnes-laboratorium de heer H. Th. van der Starre, technisch ambtenaar le klasse, temid den van chefs, collegae en ondergeschikten zijn arbeid neergelegd, die hij bijna een halve eeuw met grote getrouwheid heeft verricht. Bij het af scheid waren tegenwoordig de meeste leden van de wetenschappelijke en technische staf van het laboratorium, leerlingen van de Leidse instrument- makersschool en de heer Van der Schilde, administrateur der universiteit. men kwamen voorbereiden en in de heec Van der Starre een kundig en ijve-ig repetitor vonden. Gebleken was, dat de heer Van der Starre steeds grote belangstelling had voor buitenlandse reizen, en het hu'.di- gingscomité wist dan ook niiet beter te doen dan de scheidende een enveloppe met inhoud aan tc bieden, waarvai inhoud hem in staat zou stellen aan lane gekoesterde wens te voldoen Als eerste spreker voerde de directeur van het Kamerlingh Onnes-laborator prof. dr' C. J. Gorter, het woord, die tevens in' zijn functie van voorzitter der ïnstrumentmakersschool, de heer Van der Starre schetste als een voortreffelijk le raar van de school en een zeer bekwaam ambtenaar van het laboratorium. „Een man. gepolijst in zijn optreden, die vrijwel het gehele terrein van de natuurkunde beneerst". aldus spreker. Prof. dr W. J. de Haas. sprekend als voorzitter van het huldigimgscomité en als oud-durecteur van het laboratorrum, schetste in 't kort de loopbaan van de heer Van dier Starre, die ongeveer tege lijkertijd met spreker zijn werk in het laboratorium was begonnen. In Decem ber 1904 werd de heer Van der St. in tijdelijke dienst aangesteld, welke t stelling acht jaar lateT in een vaste anderde. Na verschillende rangen te heb ben doorlopen, werd hij in 1926 aangesteld als ambtenaar le klasse, en in deze func tie heeft hy zowel het laboratorium air die instrumentmakersschool grote dien- Nadat spr. de verschillende verdtensten van de heer Van der Starre had opge somd, zowel als mens als op wetenschrp- pelijk gebied, vertelde prof. De Haas. dat de heer Van der Starre zich bovendien bekend en bemind heeft weten te maken bij de medische studenten, die hun Euripides gat opvoering van Rebecca T>EBECCA, de roman van Dahpne du Maurier, geniet in wijde kring A*- bekendheid, niet in het minst, doordat die historie van de vamp van Manderly ook dankbare stof vormde voor filmers en hoorspelbewer kers. Het is dan ook stellig niet het element van verrassing, dut de op voering van de toneelbewerking door Euripides in de eerste plaats ken merkt. hebben behoorlijke toneelroutine en ook weten zij zich gemakkelijk te bewegen, te improviseren desnoods. Maar Loes Bonte-v. d. Heuvel, had als mevrouw Denvers in de scène op de trap zo'n ern stige inzinking, dat het bepaald pijnlijk was om aan te zien. De souffleur was dan ook op de tiende rij nog duidelijk hoor baar. Mieke Buising als Beatrice kon aardig voldoen; zij heeft een volle, rijke stem en beschikt over behoorlijk speltalent. Veel minder was Jan Raaphorst als haar man. Hij slikte de woorden veel te veel in en maakte een al te onzekere indruk. Wim Bitter had goede momenten als Frank Crawley, maar zijn creatie bleef wat vlak en overtuigde daarom niet. Neen-, zo vlak voor het tienjarig be staan van deze toneelgroep hadden we een betere prestatie verwadht. Dat het zo moest lopen spijt ons oprecht, en hope lijk, Euripides niet minder. G. Tulp. Daarom is het zo jammer, dat, nu juist alle aandacht op het spel zelf geconcen treerd kon worden, de niet zo erg talrijke bezoekers van de Zaterdag in de schouw burg gegeven voorstelling met een gevoel van lichte teleurstelling naar huis zijn gegaan. Behoorlijke rolkennis is toch wel een eis. die ook aan een amateurgezelschap mag worden gesteld. Bij Euripides heeft het daaraan in vrij ernstige mate geha perd. De toneelbewerking geeft ruimte aan dramatische momenten, die alleen door sterk spel en goede tekstkennis tot hun recht komen. Met name in het twee de bedrijf verspraken de hoofdfiguren zich zo dikwijls, om van de momenten van pijnlijke stilte maar te zwijgen, dat eigenlijk maar een heel enkele figuur kon overtuigen. De beide hoofdfiguren. Sjef Genang als Maxim de Winter, en Willy van der Wijngaard als zijn (tweede) vrouw, heb ben het er nog het best afgebracht. Zij Rechterhand De heer uuwerkerk spra'k namens d* collega's op. Prof. dr Visser uit De Bilt ge- riTiigen op. Prof. dr Visser uit De Bilt ge waagde van de bijzondere steun, die hij vam die heer Var der Starre had m genieten tijdens zijn Leidse jaren, schetste hem als z'n tweede rechten- in diie dagen. Namens de leerlingen van de Instru- mentmakersscnool sprak die heer H. P Vossen, die gewaagde over de bewon derenswaardige plichtsbetrachting van dc scheidende leraar. „Uwe vele leerlingen", aldus spreker, „zijn met grote dan {baar heid vervuld voor uw wijze van doceren, waaraan gij steeds een grote mate var. opvoedkundige waarde wist te paren. Onze achting voor uw persoon zowdi ais voor uw wert zullen steeds in onze her- imnerinig blijven voortleven". Na deze woorden bood hij de heer Vam der Starre eveneens een geschenk aan. Namens de cud-leerlimigeni sprak c'e heer J. S. Góbel uit Den Haag, die even eens niets dan woorden van lof had voor de wijsheid en vakbekwaamheid van de vergrijsde leraar. Ten slotte was het woord aan de heer Van der Starre zelf, die zeide. -het eer. groot voorrecht te vinden, bijma een halve eeuw in ddt millieu van wetenschap vertoefd te mogen hebben, waarbij hij de beste herinneringen zou bewaren aan de mannen, die het laboratorium groot en beroemd hadden gemaakt. Tot slot kregen de vele belangstellen den gelegenheid, tijdens de afscheidsre ceptie de heer Van der Starre de hand te drukken. Gouden huwelijk Het echtpaar J. P. M. de Keuning—C. H. A. van Hall, Schutterstraat 12a, hoopt op 2 Februari vijftig jaar getrouwd te zijn. J. Nieboer veertig jaar bij de P.T.T. Op sobere wijze heeft de heer J. Nie boer Zaterdag te zijnen huize, Piéter de la Courtstraat 109. herdacht dat hij veer tig jaar geleden bij de P.T.T. in dienst trad. Daar werd hij toegesproken door de heren J. Habcrmehl. directeur, en S. Hoogteijling, bureauchef. Aangeboden werden de gebruikelijke gratificatie en een oorkonde. Ja. die volle milde Virginia geur en smaak heeft alleen: STERLING H Waarom Omdat Niemeijer voor Sterling het allerbeste uit de Virginia-oogst kocht Dus: Sta op STERLING Agenda voor Leiden Maandag Stadsgehoorzaal, 8 uur: Leidse Kunst kring Voor Allen, Janine Andrade (viool) en Gerard Hengeveld (vleugel). Snouck Hurgronjehuis, 8 uur: K. en O. studiecursus „Pen en Penseel" door dra F. P. Huygens. Dinsdag Casino, 7 en 9.15 uur: K. en O., Engelse film „Whisky als Water" van Alexander Mackendrick. Stadsgehoorzaal, 8 uur: uitvoering Leids politie-muziekgezelschap. Filmzaal academie, 7 en 9 uur: Leids. Acad. Kunstcentrum, „Waverley Steps" (Elridge) en „The Overlanders" Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: Kon. Ver eniging „Oost en West", kleurenfilm De Andesexpeditie 1952, toegelicht door drj T. de Booy. Oegstgeest, recreatiezaal Endegeest, 8 uur: Oranjevereniging (verjaardag van Prinses Margriet), Lily Bouwmeester o.a mot ,.Bij stukjes en beetjes". Lisse, H.B.G.-gebouw, half 11: ope ning Bloemhist-tentoonstelling. Woensdag Gulden Vlies, half 3: Ned. vereniging van huisvrouwen, film en causerie „Van tuin naar tafel". Stadsgehoorzaal, 8 uur: K. en 0„ Rott. Philh. Orkest o.l.v. Eduard Flipse, solist Theo Bruins, piano. Kamerlingh Onnes-laboratorium, 8 uur: K. en O., natuurwetenschappelijke cur sus „Licht en kleur" door H. Th. van der Starre. Stadhuisplein. 7.15 uur: Ned. Midden standsbond, vertrek afdeling Leiden naar demonstratieve vergadering in Haagse Dierentuin. Geref. Jeugdhuis. R uur: wijk I A.R. kiesvereniging, C. Mulder over de ver kiezingstijd van vroeger en nu. Gulden Vlies. 3 uur: Tuinbouw en Plantkunde, bestuursverkiezing, J. H. Smit over: Hoe vermenigvuldigen wij Gebouw sociale zaken, Steenschuur 21, half 8—half 9: zitting voorlichtingscom missie prijzen en huren. Haag se School (landschappen uit het midden d%r vorige eeuw) 104 uur, (tot 25 Jan.). Rijksmuseum voor Volkenkunde Steenstraat la, zeven eeuwen Ch'nese calligraphic en schilderkunst (collectie dr R. H. van Gulik). 10—4 uur (tot 14 Februari). Prentenkabinet, Kloksteeg 25, 2—5 u.: Het landschap In de Noord-Ned. prent kunst (eerste helft 17de eeuw) (tot 30 Januari). Salonboot Turfmarkt, 9 uur v.m.10 uur n.m.: miniatuur spoorweg enz. (tjn 19 Januari) Alphen aan den Rijn, Museum Rijnkade 11, 2—9 uur: werken van Paul Citroen. Diana en Johfra (tot 23 Jan.). Nachtdienst apotheken Apotheek Kok. Rapenburg 9. tel. 24807. en apotheek „Tot hulp der Menschheid' Hooigracht 48. tel. 21060 Gevecht mei het water HET ZWAARSTE WERK BEGON PAS. TOEN DE KIJKERS WEG WAREN leden van de vereniging van oud-leerlingen van de ambachtsschool een lezing onder de titel „Gevecht met het water". Deze lezing heeft diepe indruk op de aanwezigen gemaakt, omdat zij een verslag was van de slag om het dijkherstel in Zeeland na de ramp in Februari van verleden jaar. Toen de heer Stuvel zich bij de water bouwkundigen meldde om verslag te mogen maken van dit werk, werd hem gezegd, dat hij alle medewerking kon krijgen, mits hij het goed deed. Dit be tekende, dat hij niet op twee a drie weken moest rekenen, maar dat hij ge lijk voor minstens zes maanden moest tekenen. Spreker had al enige ervaring in waterbouwkunde opgedaan bij de Zui- derzee-werken. Maar wat hij hier van naby heeft meegemaakt, was zoiets na tionaals, zó typisch Nederlands, dat het in de gehele wereld bewondering op wekte, wat mensen hier wisten te pres- Er was een enorm verschil tussen het winnen van de N.O.-polder en het dijk herstel. Men kan het nauwelijks verge lijken. Bij het winnen van de N.O.-pol der heeft men geen gevecht met het water behoeven te leveren. Dat was eigenlijk kinderspel, wanneer men het gaat vergelijken met dit werk. Na de af sluitdijk had men met stilstaand water te doen, waarvan de stand tot op de mi nuut in de hand lag. Maar in Zeeland hebben eb en vloed een geweldig stem pel gedrukt op het gigantische werk. In de Zeeuwse stroomgebieden had men be maken met tijverschillen van 3 tot 5 meter. Op de film, die de heer Sbuvel van dit gevecht heeft gemaakt, kon men duide lijk de verschrikkelijke kracht van het water zien. De werkprestaties van dagen werden meermalen in enkeila uren totaal vernietigd. Kruiningen Het grootste gedeelte van dit verslag handelde over Kruiningen. Hoewel dit een betrekkelijk klein noodgebied was, gaf het vier grote karweien, die typisch waren voor het dijkherstel in geheel Zee land. Alles was feitelijk een herhaling van Kruiningen. Zelfs de sluiting van Ouwerkerk vereiste eenzelfde handeling als bij Kruiningen. Alleen deed men in Ouwerkerk er drie stappen over tegen over twee in Kruiningen. Voor dit dijkwerk was Walcheren de leerschool geweest. De ervaring, die men hier had opgedaan, werd in ruime mate toegepast. Toch zijn er tijdens het werk veel nieuwigheden gelanceerd, die dik wijls door de grote nood werden gebo ren. De moeilijkheden waren legio, want naast de grote kunde speelden de elemen ten een grote rol. Voor leken was de Lezing in het Volkshuis TV"A EEN LANGDURIG VERBLIJF IN DE TROPEN had de heer W. N. J-'l Windmeyer zijn tenten verplaatst naar Syrië, Libanon, Grieken land en Italië. Over deze landen hield hij Zaterdagmiddag in het Volks huis een lezing, die werd toegelicht met lichtbeelden en een kleurenfilm. Vooral de oude steden Damascus, Athene en Rome hadden zijn belang stelling. van Athene valt men toch steeds terug op de oude bouwstijl, wat bijvoorbeeld dui delijk te zien is aan het universiteitsge bouw. Home is een stad van fonteinen en beelden. Toch heeft deze stad1 veel van haar bekoring verloren. Naast en tussen de eeuwenoude bouwwerken verrijzen moderee flats, wat de harmonie totaal verbreekt Met enige indrukwekkende beelden van de St. Pieterskerk besloot de heer Windmeyer zi middag. In Damascus werd hij zeer voorkomend ontvangen, maar er ontstonden toch wei enige bezwaren over zijn werkzaamhe den. De vergane grootheid van deze stad mochit volop worden gefotografeerd en nog meer werd het vastleggen van- de mo derne woon- en fabrieks wij kern op prijs gesteld. Maar zodra hij de mensen zélf voor de lens nam. werd de heer Wind meyer zonder pardon gearresteerd. Dit herhaalde zich zeven a acht maal Het ging alles even hoffelijk, maar door deze strubbelingen duurde de uitvoering van zijn opdracht inplaats van vier dagen drie weken. Naast de door opgravingen herstelde monumenten van de oude glorie en het rijke verleden van Syrië, verrijzen in Damascus moderne wijken, die in 6 7 jaar uit de grond zijn gestampt. Duidelijk is de dictatuurstaat van dit land merk baar, want de uniform is zeer populair. Buiten de stad heerst echter een bittere armoede. De lemen dorpen tegen de dorre hellingen bieden een troosteloze aanblik. Het toeristencentrum is Beyroeth met zijn uitstekende hotels. Het is er echter mondain om prettig te zijn. De reis Is vervolgens naar Baaibeek. waar de erblüfselen staan van het machtige bouwwerk, dat de tempels waren van Jupiter. Bacchus en Diana. De culturen Egyptenaren, Syriëre. Phoendciërs, Romeinen en Kruisvaarders zijn alle ver tegenwoordigd in Biblos. Ook hier had de heer Windmeyer een prachtige seri» foto's weten te maken, In Athene wordt de beroemde Akiro- polis de laatste jaren overstroomd door toeristen. Op de film kreeg men de in druk van kudden Amerikanen. Hun ka kelbonte kledij vloekt bepaald tegen de rfeer van de ruïnes. In de moderne bouw Dame stal kousen Zaterdagavond 6 uur is bij V. en D. Sassenheimse dame gearresteerd, die op heterdaad werd betrapt, toen ze kousen stal. Er bleken in haar tas nog meer goederen te zijn, afkomstig van diefstal. Syngman Rhee is boos op zijn parlement De Zuidkoreaarse president, Syngman Rhee, heeft meegedeeld, dat hij binnen kort bekend zal maken, dat de huidige Nationale Vergadering haar bevoegdheid, het volk te vertegenwoordigen, heeft ver loren. Hij zei meer dan genoeg van de afgevaardigden te hebben. Vooral is h(j er boos om, dat de Vergadering z\jn voorstel, een senaat ln te stellen, heeft verworpen. De brochure „Dank U", het oranje kleurige boekje waarin het bestuur van het Nationaal Rampenfonds reke ning en verantwoording in woord en beeld van het werk in 1953 aflegt, vliegt weg. werkwijze soms verbijsterend, maar d« ervaring had geleerd om het water tot de laatste seconde alle ruimte te laten. Daarom begon men soms op plaatsen dijken te bouwen, waar de buitenstaan der dacht, dat dit eigenlijk het laatst* punt moest zijn. Hoewel Kruiningen het op één na zwaarst getroffen gebied was. had het niet die belangstelling als Schouwen-Duiveland. Dit had het voordeel, dat men rustig zijn gang kon gaan. Volgens spreker had men dit ook wel eens overdreven. Zo wist men in Den Haag op 11 Mei nog niet, dat op 9 Mei het eerste gat was gedicht. Trouwens, bij sluiting van een gat begint het zwaarste werk pasals de kijkers weg zijn. De film, die de heer Stuvel vertoonde, was één grootse hulde aan het dijkleger. Men kreeg een indrukwekkend beeld te zien van de enorme arbeidsprestaties. Van de geweldige organisatie om. som* op een bedreigd punt, een duizend men sen op een klein oppervlak het juiste werk te laten doen. Van de zestig zink- werkers, die op Kruiningen hun machtig aandeel in het gevecht leverden. Die in enkele uren tonnen basaltblokken met de handen op hun' rietmatten gooiden. Die dezen matten tot op een decimeter nauw keurig wisten te doen zinken. En dan de ingenieurs en waterbouwkundigen in Delft, die alles vooruit nauwkeurig wis ten te berekenen. Dit hele anonieme leger van hardwerkende mensen vraagt, zonder het zelf te willen, onze bewondering er» dank, aldus de heer Stuvel. De storing in de elec- triciteitslevering De directeur van de stedelijke licht fabrieken meldt ons: In de vroege ochtenduren traden van daag op de koppellijnen van Den Haag via Leiden naar Velsen overslagen over deisolatoren op, welke er uiteindelijk toe leidden, dat omstreeks 6.45 uur deze lijnen moesten worden uitgeschakeld. Dientengevolge was de Leidse centrale verstoken van energietoevoer uit het koppelnet, zowel uit de richting Den Haag als uit de richting Velsen, zodat slechts de beide oude machines direct voor de stroomlevering ter beschikking stonden. Dit gebrek aan productiecapa citeit leidde er toe, dat verschillende de len van het kabelnet, zowel in de stad als in de buitengemeenten moesten wor den afgeschakeld. Intussen worden alle krachten inge spannen om de nieuwe ketels en da nieuwe machine, waarvan het proefbe drijf Zaterdag j.l. werd onderbroken, weder zo spoedig mogelijk in bedrijf te stellen. Gehoopt wordt, dat dit rond het middaguur het geval zal kunnen zijn, waarmede dan de beperkingen in de stroomlevering kunnen worden opge- hev« Kustbrigades in Leiden bijeen In de Zaterdag te Leiden gehouden ver gadering van kustbrigades. aangesloten bij de Kon. Ned. bond tot het redden van drenkelingen, werd besloten dat d* strandwaohters een zgn. cap als herken ningsteken in de zomermaanden aan het strand zullen dragen. De kleur van de cap werd op geel be paald. De cap zal voorzien zijn van de afkortingsletters van elke brigade. Het strandpubliek zal voortaan onmiddellijk de strandwachters aan de cap kunnen onderkennen, hetgeen grote voordelen ter voorkoming van vcrdrinkingsongeval- len zal kunnen opleveren. Voorts werd besloten, in 1954 de bonds- slranddag in Noordwyk te houden. In tegenstelling met vorige jaren zal nu een keurkorps uit alle kustbrigades worden samengesteld. Foto's over de ramp in de Lakenhal De Lakenhal krijgt binnenkort weer een andere tentoonstelling. Een nieuwe reeks foto's van de bekende fotograaf Marticn Coppens zal namelijk van af 30 Januari worden geëxposeerd en wel on der het motto „Nood". De meeste foto's hebben betrekking op de overstromings- Burgerlijke stand van Leiden GEBOREN: Maria A dr v A G Koppers i M J A Coret; Arnold J zn v H P Jur- gens en J Weber; Janna H dr v F H Gu- blcr en J H Braggaar; Theodorus H M zn van Paridon en A J M van der Top; Jordanus A zn v J L van der Vliet en A C Nederlof; Johannes L H zn v L H d* Heiden en N A Droog; Annemarieke dr G Boersma en A Joustra.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 3