Dr Gustav Heinemann
De schildersclausule
Dr Oosterhoff en dr v. Genderen
aanvaardden hoogleraarsambt
Int. Werkgroep van Protestantse
journalisten in Straatsburg
SIR PERCY
LAXEERAKKERTJE5
AVONTURIERS
DONDERDAG 14 JANUARI 1954
van de bekende figuren op geestelijk en politiek gebied in het Duits
land van na de oorlog. Gisteravond sprak hij te Amsterdam, vanavond
spreekt hij in Den Haag (in de Dierentuin). De titel van zijn rede is reeds
kenmerkend: Het probleem Duitsland en de wereldvrede.
Dr Heinemann heeft eigenlijk eerst veel van zich doen spreken, toen
hij in October 1950 als minister ontslag nam uit het kabinet van Adenauer.
De reden van dat ontslag was tweeërlei. Dr Heinemann kon er niet
mede accoord gaan. dat kanselier Adenauer zeer belangrijke beslissingen
nam op tamelijk autoritaire wijze en zonder zijn ministers er in te kennen.
De voornaamste reden echter was, dat dr Heinemann niet kon instemmen
met de door kanselier Adenauer gevoerde politiek, met name voor wat
betreft de aansluiting van Duitsland bij het Westen.
LEZER kent de standpunten in deze. Adenauer is er met heel de
kracht van zijn gezaghebbende persoonlijkheid op uit, Duitsland deel
te doen worden van de Europese gemeenschap, maar dan ook voorzover
deze gemeenschap militair-defensief gericht is.
Duitsland, zo luidt zijn politieke stelling, behoort deel te worden van
de Europese Defensie-Gemeenschap. Hierin ziet hij een belang van Duits
land, dat anders weer aan zijn lot zou worden overgelaten. Maar hij ziet
er ook een belang in van de Westelijke wereld en zelfs van de wereld in
het algemeen, omdat van een Duitsland dat in een gemeenschap van vol
keren is opgenomen geen dreiging meer behoeft uit te gaan.
XJIERTEGENOVER nu staat dr Heinemann een dusgenaamd neutraal
Duitsland voor. Hij is zich bewust (iets wat Adenauer trouwens even
min vergeet), dat Duitsland verdeeld is in een Westelijke en in een Oos
telijke zone, een voor een Duitser inderdaad wel zeer smartelijke scheiding,
die bovendien voorlopig nog zonder uitzicht is.
Maar Heinemann behoort tot diegenen, die menen, dat, met name
Rusland alleen met de vereniging van de Westelijke en de Oostelijke zone
zal kunnen en willen instemmen, wanneer aan Rusland werkelijk de ga
rantie van een neutraal Duitsland kan worden gegeven. Anders zal het
een hereniging van Duitsland nimmer goedkeuren.
Ziehier het standpunt van dr Heinemann, dat men een (niet: hèt)
typisch Duits standpunt kan noemen en dat b.v. niet het standpunt is van
een pacifist zonder meer. Onze indruk is niet, dat Heinemann tegen be
wapening is; wèl is hij tegen bewapening van Duitsland en zeker op dit
ogenblik.
T)E AANWEZIGHEID van dr Heinemann is ons land is min of meer ge
organiseerd door de organisatie „Kerk en Vrede". Inderdaad zegt hij
dingen, die ook door deze organisatie gezegd worden. Maar wij hebben in
dr Heinemann nog geen pacifist-zonder-meer kunnen ontdekken; hij is
het voor wat Duitsland betreft.
In een ontwapend, neutraal en hopelijk herenigd Duitsland meent hü
een bedreiging te minder voor de wereldvrede te zien. Maar hij zal het met
ons eens zijn. dat die wereldvrede er weinig bij gebaat zou zijn, als heel
de Westelijke wereld zich in het pacifistische kamp begaf.
^L KUNNEN WIJ het standpunt van dr Heinemann niet delen, aan
achting voor zijn persoon en zijn overtuiging doet dit niet af. Zijn
overtuiging bracht hem er toe, te breken met de Christlich-Demokratische
Union, de grote partij van Adenauer, waarin, zoals de lezer weet, protes
tanten en rooms-katholieken verenigd zijn. Bij de laatste verkiezingen
in Duitsland is niet gebleken, dat Heinemann veel aanhang heeft kunnen
verwerven.
De achting welke men hem toedraagt blijkt ook hiertiit, dat hij
praeses is van de Synode der Evangelische Kerk en lid van de Raad der
Evangelische Kerk in Duitsland.
OOK BIJ VAN HEM afwijkende mening moet men, hem horende, onder
de indruk komen van de ellende, die de scheur tussen Oost en West
dwars door het Duitse volk heeft gebracht, een situatie, die blijkbaar ook
de protestanten in Duitsland verdeeld houdt.
Gelukkig kunnen zij nog één zijn in het geloof, dat ook bij alle pogen
en bemoeiingen van mensen de redding, ook voor hét volkerenleven, uit
eindelijk ligt bij God en bij Hem alleen. Ons uitzicht moge vaak door
grenzen en zelfs door ijzeren gordijnen zijn beperkt, het uitzicht naar
Boven blijft steeds open en onbegrensd. Over Oost en West welft zich
dezelfde hemel.
IN DE SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD zal, zo laat het zich aanzien,
morgen een interessante bespreking worden gevoerd. Zij zal gaan
over de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en het onderwerp van de
bespreking is in de kringen van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
bekend geworden onder de naam „de schildersclausule".
Wat verstaat men daaronder?
^OALS MEN WEET, is een belangrijk gevolg van de Wet op de Bedrijfs
organisatie, die heel de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie wette
lijk beoogt te regelen, dat er product- en bedrijfschappen komen met
onder meer de belangrijke bevoegdheid, regelen te stellen met betrekking
tot de lonen en arbeidsvoorwaarden.
Dat betekent een ingrijpende wijziging, vergeleken bij de huidige
situatie en het is begrijpelijk, dat velen hier met enige schroom tegen
over staan. Er zijn nu eenmaal verantwoordelijkheden, die te zwaar kun
nen gaan drukken.
Echter, het is niet beslist noodzakelijk, dat het vaststellen van d>
lonen en arbeidsvoorwaarden, hoezeer ook in het algemeen een van de
belangrijkste taken van het bedrijfschap, in de bepalingen van een be
drijfschap wordt opgenomen.
J^JAAR HOE DAN NU? Dan bij de instelling van een product- of bedrijf
schap over de lonen en arbeidsvoorwaarden zwijgen? Men heeft in
de kringen van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie naar een oplossing
in deze moeilijkheid gezocht.
In het bedrijfschap voor het schildersbedrijf meende men de oplos
sing te hebben gevonden in een bepaling, dat aan een bevoegdheid van
het bestuur van het bedrijfschap inzake vaststelling van lonen en arbeids
voorwaarden vooraf zou behoren te gaan een desbetreffend verzoek van
de representatieve organisaties in het schildersbedrijf. Met andere woor
den: de representatieve organisaties zouden het tijdstip aangeven, waarop,
naar zij meenden, de toestand rijp was voor een regeling door het be-
drijfslichaam.
J}E SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD had zich met deze oplossing in
meerderheid reeds accoord verklaard. Het is deze oplossing dan, die
reeds enige bekendheid heeft verworven als „de schildersclausule".
Edoch, nadien is gebleken, dat de regering zich met deze oplossing niet
verenigen kan. Zij acht haar in strijd met de wet. Het standpunt van de
regering is. dat, zolang heel deze materie van lonen en arbeidsvoorwaarden
door het bedrijfschap (voorlopig) opzij is gelegd, men moeilijk staande kan
houden, dat onder de bedrijfsgenoten over de verordenende bevoegdheid
hieromtrent overeenstemming is bereikt. Er is immers alleen overeen
stemming hierover, dat men deze zaak voorlopig laat rusten, zonder enig
aangeven van de tijd overigens.
Het schijnt, dat de bezwaren van de regering zich met name tegen
dit laatste richten en dat ér naar haar oordeel al veel gewonnen zou zijn,
indien de Sociaal-Economische Raad het tijdstip bepaalt, waarop de ver
ordenende bevoegdheid ten aanzien van de lonen en arbeidsvoorwaarden
dan wèl een aanvang neemt. Die aanvang zou in elk geval niet later
mogen vallen dan uiterlijk vier jaren na de inwerkingtreding van het be
sluit, waarbij het bedrijfschap wordt ingesteld.
QVER DEZE ZAAK zal de Sociaal-Economische Raad nu morgen te rade
gaan. De uiteindelijke oplossing schijnt gezocht te worden in deze
richting, dat men zich wil aansluiten bij de wensen der regering op dit
punt. met dien verstande, dat de Sociaal-Economische Raad van zijn be
voegdheid tot het bepalen van bedoeld tijdstip alleen gebruik wil maken
na overleg met het bestuur van het bedrijfschap. De representatieve orga
nisaties zouden met deze nieuwe regeling eveneens accoord kunnen gaan.
Waarom wij van dit alles op deze plaats melding maken? Omdat heel
deze stof van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie langzamerhand zo
belangrijk ia geworden, dat wij allen moeten leren er enigszins mee te
werken.
Tenslotte zijn het ons aller belangen, die hiermede gemoeid zijn. En
daarvoor behoeven we nog niet eens allemaal schilders te zijn.
Van het erf van School en Kerk
Beioepingsweik
Grote belangstelling in Apeldoorn
Na de oratie van prof. W. Kremer, i predikanten ds J. F. Colenbrander en ds
waarover wij gisteren reeds berichtten, J. R. Goris, namens het Apeldoornse con-
aanvaardden 's middags prof. dr B. J.jvent van predikanten, dr H. Bout, Ned.
Oosterhoff en prof. dr J. van Genderen i Herv. predikant te Utrecht en ds D. Slort,
hun ambt van hoogleraar aan de Theolo- iBapt. pred. te Apeldoorn,
gische School der Chr. Geref. Kerken tel
Apeldoorn. De president-curator, ds W. t
Laman. batuisda tevoran ajn daalne- Dfiscteur Kabelfabriek officier O.N.
ming in het overlijden van een van prof.
Van Genderens kinderen.
Prof. dr B. J. Oosterhoff, voorheen pre
dikant te Utrecht (C.), hoogleraar in het
Oude Testament, sprak over „Het Open
baringskarakter van 't Oude Testament"
Dat de O.T. Schriftuur openbaiing God!
is, heeft men dikwijls ontkend.
Onmiddellijk na prof. Oosterhoff sprak
prof. dr J. van Genderen, voorheen pre
dikant te Zutphen, hoogleraar in de dog
matiek. over ..Het practisch syllogisme"
(De sluitrede des geloofs).
Na de oraties recipieerden prof. Kre-
ier en pro'. Oosterhoff. Onder de tal
rijke aanwezigen merkten wij o.a. op de
burgemeester van Apeldoorn, mr A. L.
des Tombe, de emeriti-hoogleraren L. H.
d. Meiden en J. J. v. d. Schuit, prof.
dr K. Dijk. hoogleraar te Kampen (mede
tens de Unie Een school met de Bijbel
de Schoolraad), prof. dr A. H. Edel-
koort te Utrecht, die indertijd promotor
was van dr Oosterhoff, prof. dr L. W. G.
Scholten, directeur van de Geref. Kweek
school Rehoboth te Utrecht, waaraan prof.
Oosterhoff leraar was, ds D. "Ringnalda.
Geref. predikant te Overveen, namens de
Vereniging „Het Hoogeland", de Geref.
Ir F. G. Proos, die zoals wij meldden,
zijn functie als directeur van de N.V.
Ned. Kabelfabriek te Delft heeft neerge
legd die hij 40 jaar heeft bekleed is
gisteren tijdens een afscheidsreceptie,
welke door tallozen werd bezocht,
noemd tot officier in de orde
Oranje Nassau.
Verkoudheid
van neus. keel of borst,
snuift en wrijft U wee met
Hoog bezoek aan De
Zeven Provinciën
Onder grote belangstelling aan
vaardden de nieuwe hooglera
ren aan de Theologische School
der Chr. Geref. Kerken hun
ambt. Tijdens een plechtige
bijeenkomst in het kerkgebouw
aan de Canadalaan te Apel
doorn had hun installatie plaats.
Op de foto v.l.n.r. prof. J. J. v.
d. Schuit, de nieuwe hoogleraar
dr B. J. Oosterhoff, de nieuwe
hoogleraar W. Kremer en prof.
J. Hovius. Prof. dr J. van Gen-
deren kon door droeve familie
omstandigheden niet bij deze
plechtigheid aanwezig zijn.
Maandag a.s. zullen de plaatsvervan
gende secretaris-generaal van de NATO,
jhr H. van Vredenburch, vice-admiraal
R. Dick van de Britse Marine, dc perma
nente vertegenwoordiger van Nederland
bij de Noordatlantische Raad, de heer
Vigeveno, de vertegenwoordiger
Nederland voor economische en
financiële aangelegenheden bij de Noord
atlantische Raad. drs G. J. H. de Graaff,
de directeur-generaal voor "het econo
mische en militaire hulpprogramma, drs
E. H. van der Beugel, een bezoek bren-
Hr Ms kruiser Do Zeven Provin
ciën te Rotterdam, aan boord
met de staatssecretaris
-admiraal H. C. W. Moorman, de
staatssecretaris van oorlog, mr F. J. Kra
nenburg en de waarnemend vlagofficier
materieel, schout bij nacht kmr C. W.
Heringa de lunch zullen gebruiken.
In de loop van de middag zullen de gas-
■n een bezoek brengen
de Rotterdamse Droogdok Maatschappij
N.V. ter bezichtiging van de voor de ko
ninklijke marine in aanbouw zijnde on
derzeebootjager Holland en aan de Dok-
Werfmaatschappij Wilton-Fijenoord te
Schiedam ter bezichtiging van de kanon
fabriek en van een voor de Koninklijke
Marine in aanbouw zijnde mijnenveger.
Ir L. J. A. Bergansius met
pensioen
Bij K B. Is met Ingang van 1 April a.s.
m de hoofdingenieur-directeur van de
Rijkswaterstaat ir L. J. A. Bergansius.
In verband met het bereiken van d«
pensioengerechtigde leeftijd, eervol ont
slag verleend met dank voor de belang
rijke den lande bewezen diensten. Ir
Bergansius is hoofd van de directie We-
Rijkswaterstaat.
Vêor het eerst in de hisforie;
In '53 slaagde ruim de helft
voor Staatsexamen HBS-A
Uit mededelingen in het „Weekblad
van het Genootschap van leraren aan de
Ned. gymnasia em lycea en de Ver. van
leraren aan de Rijks-H.B.S.-en blijkt, dat
in 1953 aan de staatsexamens HBS-A.
-B en „Art. 3" 525 candida'.en hebben j
deelgenomen (tegen 553 in 1952). Hiervan
legden 240 235) het A-examen af. 209
(255) het B-examen en 66 63» het exa
men volgens art. 3. Het aantal geslaagden
in procenten uitgedrukt is als volgt:
Examen H.B.S.-A 55.83% (42.12)
Examen H.B.S.-B 36.71% (32.15)
Examen „Art 3"39.39% 126.98)
Dat ruim de helft van de A-candidaten
slaagde is noöit eerder voorgekomen.
Wat betreft het Nederlands merkt het
rapport der examencommissie op, dat er
weinig zorg wordt besteed aan de uiter
lijke verzorgin-g van het schriftelijke
werk en aan de lijstjes met gelezen boe
ken. Ook wordt er weinig aandacht be
steed aan de interpunctie en aan de in
deling van het opstel. Wat de moderne
talen betreft werd voor alle drie gecon
stateerd, dat de uitspraak van het Frans.
Engels en Duits in velé gevallen abomi
nabel slecht was.
Dhr W. der Nederlanden overleden
In Den Haag is. 57 jaar oud. de hee:
W der Nederlanden. reefrendaris
griffie van de Tweede Kamer, overleden.
Onder de Kamerleden gold hij als
zeer gezien hoofdambtenaar.
Ter griffie was hij werkzaam sinds 1
September 1917 De begrafenis is
eesteld op as. Zaterdag te kwart vóór
12 uur op Oud Eik en Duinen.
Beroepen: te Hasselt B. G. A. v. d.
Wiel te Tholen.
Aangenomen: naar Naarden. toez. (vac.
G. W. van Tricht) voor buitengewone
werkzaamheden geestelijke verzorging
onder de Rechtzinnig Hervormden A.
Snoep, vicaris te 's-Gravenhage.
Ned. Herv. Kerk
Bedankt: voor Harderwijk P. P. J.
Monster te Katwijk aan Zee.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Borssele M. Blok te Rot
terdam-C.
Voorjaarszendingsweek 1954
De Raad voor de Zending der Ned.
Hervormde Kerk heeft voor de week van
Februari tot 7 Maart 1954 de Voor
jaarszendingsweek uitgeschreven.
Uit het verslag, dat mr S. C. Graaf
an Randwijck uitbracht na zijn reis door
Indonesië en Nieuw-Guinea is gebleken,
welke wijde perspectieven er voor het
zendingswerk zijn en hoe nodig het
ve krachten worden ingezet. In
de komende Voorjaarszendingsweek zal
daarom een beroep worden gedaan op
de kerk om het zendingswerk
ooit te steunen.
Dr B. A. Knoppers 40 jaar
predikant
70-jarlge predikant der Geref.
Kerk van Amsterdam-Centrum dr B. A.
Knoppers is op 15 Februari 40 jaar pre
dikant. In 3914 werd hij bevestigd in
Kapelle-Biezelinge, in 1916 vertok hij
Almelo en in 1921 naar Amsterdam
op 1 September gaat hij met emeritaat.
Hij promoveerde in 1931 in Münster op
proefschrift over de jeugdbeweging
in Nederland, getiteld: „Die Jugendbe-
wegung in den Niederlanden, ihre Wege
und ihre paedagogische Behandlung".
Op 27 Januari viert nog een algemeen
bekende Amsterdamse Geref. predikant
een jublileum, dan is ds E. G. van Tey-
lingen namelijk in het zilver. Sinds 1946
staat hij in de hoofdstad (voordien in
Oostwold en IJmuiden-Oost). Ds Van
Teylingen is vooral bekend door zijn
leiding in de samensprekingen met an
dere kerkelijke groeperingen van de Ge
ref. gezindte in Amsterdam.
Vrijwillige uitwisseling
Nederlanders, Fransen en Duitsers samen
in de leiding
het merk Avros, typen 1
snelling en 2 versnellingen, zijn thans
met gewone rijwielen gelijkgesteld.
Bromfiets met Avros-motor gelijk
gesteld met rijwiel
Ook rijwielen voorzien van een hulp-
Onlangs is in Straatsburg een kring
van Protestantse journalisten uit ver
schillende Europese landen bijeen ge
weest teneinde te komen tot de vorming
van een werkgemeenschap. Voor Neder
land waren aanwezig dr E. Diemer. ds F.
H. Landsman en de heer N. G. J. van
Schouwenburg.
De aanwezigen verenigden zich tot een
werkgroep voor Protestantse informaties
in Europa, welke o.m, ten doel heeft het
onderling contact van hen, die in d«
beid van pers en publiciteit zijn betrok
ken, zomede het elkaar wederkerig die
nen in de uitoefening van bun beroep.
Deze werkgroep stelde in, verband
daarmede een drietal terreinen vast,
waarop e.e.a. zou moeten worden
werkelijkt. Bij de samenbrengihg
Protestantse journalisten uit geheel
Europa gaat het niet om de officiële
tegenwoordiging van kerken of kerke-
Tbey smoke them here
they smoke them there
They smoke tbem
everywhere
J*
GOUDGELE VIRGINIA
Pure Virginia Cigarettes
Vow N«4«rUe4: N.V. OGAUTTU IMPORT CY
lijke besturen, doch om een vrijwillige
uitwisseling van informaties tussen alle
journalisten, die zich hun verantwoor
delijkheid bewust zijn. In verband hier
mede werd de voorbereiding ter hand ge
en van een in drie talen te verschij-
informatie-orgaan, dat niet zozeer de
dagelijkse berichtgeving op kerkelijk ge
bied zal bevatten, als wel veel meer de
behandeling van belangrijke vragen
algemene betekenis (achtergrond) dienen
zal. Het hiertoe in de verschillende ker
ken in aanmerking komende materiaal
zal als documentatie moeten dienen. Het
persoonlijk contact tussen de leidingen
der Protestantse persdiensten in Europa
en de Protestantse journalisten in het al
gemeen, teneinde tot een coördinatie en
vereenvoudiging van de arbeid tè komen.
Hiertoe werd een voorlopig bureau ge
vestigd te Straatsburg-BiScheim (29. Rue
Nationale), terwijl de verdere uitwerking
der besluiten in handen werd gesteld van
een dagelijkse commissie, waarvan deel
uitmaken Albert Finet (Parijs-,.réfor-
mé"), dr F. Linz,Landespressepfarrer
der Evanig Kerk Rheinland-Westfalen
(Dusseldorp). Pf. C. Rosenstiehl, Presse-
dienst der Evang. Kerk in Elzas-Lotha-
ringen (Straatsburg) en N. G. J.
Schouwenburg, persbureau der Ned.
Herv. Kerk (Den Haag).
Ds E. A. van Amerongen in
Delden overleden
Ds E. A. van Amerongen. predikant
ui de Hervormde Gemeente te Dolden,
na. een ziekte van enkele dagen te
zijnen huize overleden, op de leeftijd van
48 jaar. Sedert September 1948 diende hij
de gemeente van Delden. In 1934 werd hij
het predikambt bevestigd te Buurse.
Twaalf jaar later deed hij zijn intrede
in Losser.
Prof. Thijsse maakt studie
van getijstroomen in India
Over het bezoek dat prof. ir J. Th.
Thijsse op uitnodiging van de Vercruigde
Naties aan India zal brengen, kan nog
gemeld worden, dat zijn taak daar om.
zal omvatten een analyse van de gety-
bewegingen in sommige gebieden en het
voorbereiden van een atlas van de ge-tij-
stromingen langs de kust van India. Prof.
Thijsse denkt 17 Januari uit Nederland
te vertrekken en 20 Januari in New Dehll
aan te komen.
Benoemingen en onder
scheidingen
By K.B. Is benoemd tot vice-president
van het Gerechtshof te Leeuwarden, mr
J. B. J. Heijmeijer, thans raadsheer al
daar.
Benoemd tot notaris te Lemmer S. H.
van Hulst, candidaat-notaris te Leid-
schendam (vac. wijlen G. J. Bakker) en
tot notaris in de gemeente Thorn F. H.
A. Wehnekers. candidaat-notaris te Hel
mond, in de plaats van G. J. H. M. Hen
driks, die is afgezet.
Tot ridder in de orde van Oranje-Nas-
iu is benoemd F. K. Buskens te Eind
hoven.
75e Uniecollecte, lijst 18
Schildwolde f300. Rinsumageest f218 75
Nieuw Buinen f140. Enter f825.50,
Gramsbergen f240.60. Slagharen f90—
Keckengen f 340.30, Amsterdam VII
Ransdorp f77.70. Enkhuizen f480.59,
Bergambacht f 114 82. Bodegraven f 103.50
Capelle ad. IJssel I f398, Capelle a d.
IJssel II f 586.77. 's-Gravenzande f 1.587.45,
H.I. Ambacht n f388.85. Nieuwland f320.
Rotterdam IJsselmonde I f 1.402.45. Rot
terdam VII f 419.65, Sassenheim f 607.25,
Scheveningen f 1.032.11, Sliedrecht f55,
aanvulling. Slikkerveer f 608.35, Vlaar-
dingen f 2.050.76, Willemsdorp f240.
Grijpskerk (Zld.) f 170.44. Totaal van
450 locale comité's f 158.742.24 (1952),
f 187.949.44 (1053).
In vogelvlucht
Dr K. de Vreese, privaat-docen' in
de Middel-Indische talen aan de R U. te
Leiden, zal een reis van 10 maanden ma
ken naar India en Pakistan ter verrich
ting van wetenschappelijk werk.
Het ligt in de bedoeling in Nijmegen
West onder Hees een protestants-kerke
lijk centrum te stichten.
Op de prijsvraag 1952 voor Tcylers
Tweede genootschap (leven en werk van
de vroeg 18e eeuwse dichter Wellekens)
is onder kernspreuk: Poog zonder hoop
of vrezen uw lot te horen lezen, ook nog
een 4e antwoord binnengekomen.
reidend examen godgeleerdheid: J E
Veen te Zuidwolde Dr.
Cand ex wis- en natuurkunde F: M K
Joustra Groningen.
vlskunde MO KI:
felsen.
Delfstof-.
Alles gaat beter
als Uw stofwisseling in
orde isNiets beter dan
Het lied der aethergolven
de hul
vrouw 9.10 Gram. 9.33 Schoolradio VPRO:
10.00 „Thuis", caus. 10,05 Morgenwijding
VARA: 10.20 Voor de kleuters 10.40 Klein
koor en kopercnsemble 11.00 Voordracht 11.20
Gram. 14.35 Orgel en zang AVRO: 12.00
Metropole orkest 12 30 Land- en tuinbouw-
mededelingen 12 33 Sport en prognose 12.48
Gram. 100 Nieuws 1.15 Mededelingen 1.30
Amusementsmuziek 2.00 Voor de huisvrouw
2.20 Viool en Mozartvleugel 2.50 Voordracht
3.10 Alt en piano 3.30 Lichte muziek VARA:
4 00 Gram. 4 30 Muzikale causerie 5.10 Voor
de jeugd 5.40 Lichte muziek 6.00 Nieuws 6.13
Verzoekprogramma 6.45 „De haverkist",
hoorspel 7 00 Kinderliedjes 7.10 Meisjeskoor
VPRO: 7.30 „Mensen en conflicten: Anarchie
der Waarden", hoorspel 7.50 Berichten 8 00
Nieuws 8.05 Twee plano's 8.30 Benelux 8.40
„Hoe ontstond de beweging voor Vrouwen
kiesrecht". gesprek VARA: 9.00 .Macbeth",
opera 10.05 Buitenlands weekoverzicht 10 20
.list VPRO- 10 40
dwijding VARA;
Orgelspel 11.35—12.00 Gra-
gengebed 8.00 Nie
9.45
29.
s de stad Hoorn bereikt
monsterd. De kapitein ri<
hem bij zich. „Jij komt uit een gezin, waar men
God vreest, naar ik heb begrepen. Weten je
ouders, dat jij naar zee bent?"
Adolf voelde de grond onder zich wegzinken.
De kunst van het liegen, zoals Dietrich die ver
stond, had hij nog niet geleerd.
„Nog niet", antwoordde hij voorzichtig.
,,Zo, dus jij hebt deze weg zelf gekozen. Weet
je wel, dat zelfgekozen wegen nooit in overeen
stemming zijn met Gods gedachten?"
Adolf zweeg beteuterd-
„Kun je niet terug?"
„Hoe zou dat mogelijk zijn? Mijn ouderlijk
huis is heel ver weg en ik heb geen geld!"
De kapitein begreep de moeilijkheid. „Wat wil
je nu gaan doen?"
„In dienst treden bij een kaperkapitein".
„Bij een kaperkapitein?! Het meest goddeloze
leven zoeken dat er bestaat! Omgaan met ge
weld en met wapenen van geweld!"
Dat begreep Adolf niet.
„Ik zal je wat vertellen. Er wordt op zee veel
gestolen en geroofd. De kaapvaarders en de zee
rovers overweldigen de vreedzame koopvaardij
schepen. Die zijn daarom meestal voorzien van
kanonnen en ander wapentuig, maar bij mij aan
boord zul je geen enkel wapen vinden. Ik wens
te leven naar de woorden van de godvruchtige
prediker Menno Symons. die ons leert dat een
Christen geen geweld mag gebruiken".
„Maar als de rovers op u afkomen, wat doet
u dan?"
„Ik doe, wat ik kan en mag. Ik neem geen
volk aan in vreemde havens, want dat kunnen
vermomde rovers zijn. Op zee kijk ik voortdu
rend goed uit. Zie ik een verdacht zeil, dan ver
ander ik mijn koers, om zo ver mogelijk uit de
buurt te kom?n. Ik gebruik alle geoorloofde mid
delen. maar geen geweld en ik bid God, om voor
I geweld bewaard te blijven".
„En als er eens geen ontkomen aan is?"
„Dan beschouw ik dat als Gods wil".
Daar begreep Adolf nog minder van.
„Is u de enige kapitein die zo handelt?"
„Gelukkig niet. Er zijn verscheidene Hollandse
schippers die ongewapend varen, omdat ze den
ken zoals ik".
Dat was waar. De Doperse kapiteins waren be
kend door hun eerlijkheid en hun voorzichtigheid.
Zij werden door hun lastgevers niet gedwongen
hun schepen te bewapenen. Wanneer het ongeluk
een van hen trof, werden ze zelfs door de Alge
rijnse zeerovers met enig respect behandeld, om
dat ze het hun zo gemakkelijk maakten!
UIT HET LAND VAN
PRINS BERNHARD
door K. IONKHEID
„Wat raadt u mij aan te doen?" vroeg Adolf
bedremmeld.
„Durf je een grote reis ondernemen op een
ongewapend schip?"
„Liever niet".
„O, liever niet. Maar kaperkapiteins ken ik
niet. Zou je willen beginnen op een koopvaardij
schip?"
„Beginnen wel".
„Kom dan mee. ik zal je de weg wijzen en
praten met de kapitein".
Zo werd Adolf diezelfde dag aangemonsterd als
lichtmatroos op het schip „De Goede Gunste".
Adolf was al midden op zee, toen de kramer
in Waldeck kwam.
Onderweg had hij gehoord, dat de graaf ge
storven was en die tijding was hem zeer on
welkom, want hij begreep, ditmaal geen zaken
te zullen doen.
Bij aankomst ging hij dadelijk naar de keu
ken, om van de kok alle bijzonderheden te ver
nemen. Daar was nu ruimschoots tijd voor,
want feestelijke maaltijden werden niet aange
richt en gasten kwamen er niet.
„Wel, wat een treurig geval, ik heb er onder
weg van gehoord. Is het waar...." voorzichtig
keek hij rond en vervolgde fluisterend, „dat de
graaf in dronkenschap gestorven is?"
„De heelmeester zei, dat het een beroerte
„Een beroerte? Zo'n jonge man van vier en
dertig jaar!"
„Er is nog iets anders gebeurd. Twee paar
denknechten hielpen die dag hier in de keuken.
Die twee zijn er van door gegaan, ieder op een
paard van de graaf. Nu wordt door sommigen
gedacht dat zij de graaf vergiftigd hebben."
„Wat een schurken!"
Ze zwegen beiden, want de kramer zat het
geval te verwerken. Toen zei hij: „Voor die jon
gen uit Lippe heb ik een boodschap van zijn
moeder, kun je hem even roepen?"
„De jongen uit Lippe is een van die twee
„Daar geloof ik niets van! Dat is onmogelijk!
Hij een giftmenger?"
..Dat hij een giftmenger is, kan ik niet aanne
men. maar een paardendief is hij zeker."
„Hebben ze die paarden gestolen?"
„Ze hebben ze uit de stal gehaald en zijn ei
op weggereden."
„En niets meer van hen gehoord?"
„Niets."
Deze tijding trof de kramer nog pijnlijker dan
de dood van de graaf. Vrouw Liese was een
best mens en ze hield véél van haar enige jon
gen. dat wist hij zeker En nu dit! Hoe moest
hij haar die tijding meedelen?
„Hoe is die jongen daar toe gekomen?"
„Door verkeerd gezelschap Zijn kameraad
heeft hem meegesleept, daar ben ik van over
tuigd."
Dat was *>en lichtpunt. Nu kon hij tenminste
de grootste schuld op die kameraad leggen.
itte-orkest. kleii
11.00 Voor de zie
12.00 Angeli
sol. 10.35 Grar
Philh. Or-
■PHPHBI 12.30 Land- en
Inbouwmededelingen 12 33 Amusements-
kest en solist 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nieuws
I.20 Pianoduo 1.45 Voor de vrouw 2.00 Franse
iek 2.30 Hier Vrij Europa 3.00 School-
3 3.30 Mezzo-sopraan en piano 4.00 Voor
deken 5.00 Voor de jeugd 5.11 Klnder-
5.40 Gev muziek 6 00 Gram 6 10
Amusementsmuziek 6 40 Vrarenbeantwoor-
ding 6.52 Actualiteiten 7.00 Nieuws 7.10 Re
geringsuitzending: ..Verklaring en toelich
ting" 7.30 Gram. 8.25 De gewone man 8 30
Politiek forum 9.00 Gev. muziek 9 30 Bra
bants halfuur 10.00 2e Acte „II Barbierc di
Sfviglia". opera 10.45 Godsdienstige causerie
II.00 Nieuws 14.1512.00 Gramofoonmuzlek.
igeland. BBC. 330 m. 12,40 Rhythmlsche
:iek 2.00
Hoorspel" 4.30 Concert 5 45 Voor
dracht 6.00 Voor de kinderen 7 00 Nieuws
".13 Sport 7.30 „Where are you Now?'" 8 00
•ev. programma 8.30 Klankbeeld 9.15 Cau-
erle 9.30 Gev. programma 10.00 Nieuws 10 15
Wereldoverzicht KI,45 Gev. programma 14.15
Plan<
te'.
dagboel
1.00 Fabi
Voor de kinder
Lichte muziek
Orgelspel 6.00 C
ekprogra
1500 en 247 m. 12.00 Mrs
.2.15 Concert 12.45 Voor-
ksfanfare 1.45 Concert 2.43
3.00 Voor de vrouw 4.45
J Mrs Dale's dagboek 5.30
icert 6.45 Gram. 7.15 Ver-
'.45 Hoorspel 8 00 Nieuws
iv. programma O.OO Gram.
Gev muziek 11.00 Nieuws
1)1.50
8.25 Sport 8.:
9.15 Discussie
11.13 Actuele
Snort 12.05 Voordracht 12.20 Da:
12.561.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 11.45 Gram 1.00 Nieuw»
1.13 Electr. orgelspel 2.00 Schoolradio 3.00
iuziek 6.00 Gram. 7.00 Nieuws
en soliste
3 15 Gram 5 30 Pianorecital 5 50 Gram 7
Nieuws 8.00 Radio-varlêté's 0 30 Lihcte' mi
ziek 10.00 Nieuws 10.16 Jazzmuziek 10.
Nieuws.
Engeland. BBC Uitzending voor Nede
land. 10.00—10.30 Nieuws; Boe do weekbl
den het zien; Nieuwe films (op 224 m i
Televisieprogramma. NCRV: 8.15 Journa
en weerbericht; 8.30 Wedstrijd in kijken
peinzen; 9.00 Frans filmpje; 9.15 Zigeune
muziek; 9.35—9.45 Dagsluiting.
