DE
MOEDERNAAM
m m
m m m m
m
0
Merkwaardige traditie in
de Grot van Han
ZONDAGSBLAD 9 JANUARI 1954
No. 172 J. H. H. Scheyen Kerkrade.
Oplossingen
Correspondentie betreffende deze
rubriek aan de heer W. Jurg. Jan
Luykenlaan 12, Den Haag.
Nieuwe opgaven
De namen van v. Meggelen en v. d.
Kwartel zullen voor de lezers wel niet
onbekend zijn. maar kwamen toch nog
6leeht« enkele keren in deze rubriek
voor. We stellen het dan ook op prijs
ditmaal wederom werk te kunnen bren
gen van deze begaafde problemisten. In
hel vraagstuk van v. Meggelen valt het
accent op het fraaie en originele "slot-
motief, terwijl v. d. Kwartel de oplossers
vergast op een bijzonder mooie bewer
king van een bekende slotstand. Scheyen.
die we als geregelde medewerker aan
deze rubriek kunnen beschouwen, komt
eveneens met een keurig probleem, dat
ook eindigt in een oorspronkelijk en ver
rassend motief. Dit vraagstuk is door de
auteur opgedragen aan de heer G- v.
Rhee te Kralingseveer.
No. 171 H. v Meggelen. Groningen.
0
i
0
a i 1 i
1 m
tl
0 0
és
0
m
O mm mm BHi
i; S
0
«K -
mm mm mm Wjg mm
Hl -
m m m
Io:ËL
No. 173 P. v. d. Kwartel. Leiden
lloritonUal; 2 Soort walvis 6 oogholte
7 vlegel 8 voor 10 tropische ziekte 14
laatstleden 16 kennisgeven 18 water in
Friesland 19 volmacht 23 boomloot 25
puntje 26 schrede 27 oosters kleed, man
tel.
Verticaal; 1 Tijdperk 3 langwerpig
rond 4 tovenaar 5 keten zonder einde
8 tropische plant 9 voorzetsel 11 roofvo
gel 12 welpenleidster 13 denkbeeld 15
rivier in A/.ië 17 broedplaats 19 meer
stemmig koorgezang op bijbelse gewoon
lijk Latijnse tekst 20 plant 21 strijdperk
22 voorzetsel 24 akelig.
Inzending per briefkaart uiterlijk
Donderdagmorgen as. aan het bureau
van dit blad. Ui de linkerbovenhoek
aan de adreszijde vermelden: „Puzzle-
oplossing". Er zijn drie prijzen: 1 5.—,
2. f 2.30, 3 2.50
HoriaonUal; 2 Vet 4 kot 8 ijzer 10
buit 11 sek 13 tegenvaller 18 beemd 19
sop 21 esp 22 kus 24 teil 26 luit 27 kaf
28 kil 29 loom 32 dame 34 pol 35 kas
37 sop 38 galop 40 straaljager 44 Lea
45 over 47 agio 48 mas 49 are
m H Jü Hl f>-
0 1198
0 0
0 mm 8
1 w
0
a 8-
0
B H
No. 162 (H. Bocrsma)
Zwart: 12. 13. 16. 17. 25/28. 32.
>it 21. 29. 30. 36. 37. 41. 42. 48
Opl.: 36—31, 48—42. 42x11. 37 17
Een naar onze mening originele
methode om tot deze bekende slotstand
le komen
No. 163 (Joh. v. d Boogaard)
Zwart 8 10. 15/19. 23. 26. 28. 29.
Wil 20. 31. 32. 34. 35. 37. 39/43. 46. 48
Opl 31—27. 39—33'. 46—41. 48- 42,
35—30. 34—29. 32x5. 5x49
No. 164 (J. Viergever)
Zwart: 9/13. 17. 19. 20. 23. 24. 26. 29.
30. 34, 35.
Wit 22. 27. 28. 32. 37. 38. 41/45. 47, 49, 50
Opl: 43—39. 37—31 (26 :46). 47—41.
44—40. 50x39. 49—44, 45—40. 38—33.
32x3, 314, 14x50. Prachtig slag-
No. 165 (H. Boersma)
Zwart 8. 11. 13. 15. 22. 29. 35.
Wil: 19. 20. 23. 30. 34. 39. 43. 44
Opl 44—40. 43—39. 39 - 6 Op 13x24
volgt nu 6—1 (29x40), 23—19 en
1X45.
•No. 166 (Jos v. Kollenburg!
Zwart 2. 7. 9. 11. 12. 16'19 24. 30. 34. 40.
Wit: 2t. 25/28. 31. 33. 41. 42. 45/47. 49.
Opl.: 27—22 (18x36 gedw.) 42—3.8. 47—42.
49—44, 45—40. 40x 18. 25x3. 3x35
(2—8«. 35x2 (11—16). 2X11. 26—21.
(7—12), 21—17 en 46—41
No. 167 (B. J. Pranger)
Zwart 7'10. 12. 13. 16. 16. 20. 23. 24. 26.
29. 35. Dam c«p 19.
Wit: 17. 21. 27. 30. 31. 37/44. 46. 50
Opl 27—22, 39—34, 37—32.42—37.50—45.
30—25. 25x1. 1—7. 7.X16. 46x37.
Een opgave waarop heel wat op
lossers gestruikeld zijn.
Correspondentie
Voor alle opgaven geldt: wit begint er. Alle lezers, die ons nieuwjaarswensen
wint. Alle vraagstukken tellen voor de deden toekomen hartelijk dank. Weder-
lndderwedstrijd. Oplossingen inzenden kerig wensen wij u allen een voorspoe-
binnen 3 weken na plaatsing. dig 1954.
■eg 3
15 cb 16 L D. 17 etui 19 stolp
42 gage 43
19 stolp
lam 26 li
pikol 22 kulaas 23 stoep 25
30 ooit 31 ballet 33 mode 35 kaal 36
38 ga 39 pa 40 stof 41
rood 46 ra 47 ar.
Drie mensen brachten hun leven door lussen beroemde
druipstenen.
VRAAGT men in Manilla. San Fran
cisco. Tokio of Putten op de Velu-
wc aan een willekeurige voorbijganger
o' hij iets weet van de Grot van Han,
tien-tegen-één zal men het antwoord
niet schuldig blijven. "In meer dan hon
derd jaar hebben millioenen uit alle de
len van de wereld de geheimzinnige gan
gen in de beroemde grotten van liet
kleine Belgische dorpje Han bezocht. In
alle talen die men bedenken kan is be
wondering geuit voor dit machtige won
der van de natuur. En als men de grot
ten zelf niet gezien heeft, heeft men er
in ieder geval wel eens van gehoord
In geen aardrijkskundeboekje zullen de
stalagmieten en stalactieten van Han
onbesproken blijven.
Maar wie kent Hyacinthe Lannoy?
Honderdduizenden hebben hem gezien
en in gespannen aandacht geluisterd
naar zijn Vlaams. Frans. Duits of En
gels. waarmee hij toeristen zoals een
goede gids oetaamt in korte trekken
zo vér mogelijk meeneemt in de geheim
zinnige sfeer van de donkere holen en
zalen, diep onder de beboste heuvels van
hel Belgische Ardennengebied
Maar slechts enkelen zullen deze
goedlachse gids van de Grot van Han
bij naam kennen. En toch. de Grot van
Han en het geslacht Lannoy zijn eigen
lijk één begrip.
IN het begin van de 19de eeuw, toen
er nog slechts enkele gangen van
de grot ontdekt waren en men begon
met de rondleidingen voor toeristen,
waren er drie gidsen, drie Lannoy's.
Eén van hen was de grootvader van
Hyacinthe. Toen deze eerste Lannoy-
van-de-grot stierf ria veertig jaar dag-
in-dag-uit uren tussen de druipstenen te
hebben doorgebracht, werd hij opgevolgd
door zijn zoon. die na niet minder dan
52 dienstjaren het ambt van gids weer
overdroeg aan zoon Hyacinthe
Drie en veertig jaar doet deze Belg
mei zijn bloemrijke naam nu de ronde
door de grotten, drie maal per dag drie
kilometer, zomer en winter iedere dag
opnieuw
Men kan zich haast niet voorstellen,
dat er dan nog enthousiasme is voor
het vak van gids. Stelt U zich eens
voor: drie en veertig jaar drie maal
per dag dezelfde route van drie kilome
ter door de donkere gangen, elke hon
derd meter hetzelfde verhaaltje ..en
hier ziet u and here you see...";
Hyacinthe Lannoy kan de drie kilo
meter grot nu wel dromen: iedere
druipsteen, die slechts enkele millime
ters groter wordt in vele jaren, z i e t
hij groeien, ieder meertje, dat roerloos
in een loUsplect ligt en ieder stroompje,
dat geheimzinnig aan het kcileem kab
belt. kent hij.
Wij hebtx-n gehuiverd bij de gedachte
gedwongen te worden om voor ons da
gelijks brood veertig jaar lang uren per
dag te moeten toeven in de Egyp
tische duisternis van de Grot vun Han.
waar van de millioen zaadjes die het
„In alle talen is bewondering
geuit voor dit machtige wonder
pan de natuur".
riviertje de Lesse aanvoert, slechts en-
kale ontkiemen kunnen bij het licht
van een electrisohe lamp...
Maar deze 57-jarige telg van het
grottengeslacht Lannoy ervaart nog
steeds de vreugde van zijn beroep. De
steeds weer nieuwe gezichten, vragen
en opmerkingen van de groepjes toe
risten die hij rondleidt, maken iedere
drie kilometer opnieuw een aangename
bezigheid.
Er zijn dagen geweest, dat Hyacinthe
Lannoy een traan heeft moeten wegpin
ken. maar er zijn ook excursies ge
weest in zijn lange gidsenloopbaan. tij
dens welke de ronde Belg zijn buik
heeft moeten vasthouden van het
Het vorige jaar klonk zijn zware stem
door de onderaardse holen voor twee
mensen, een bejaard echtpaar van 83
en 77 jaar. dat voetje voor voetje de
gids volgde over de glibberige paadjes
langs de prachtige druipstenen. „Het is
één van mijn mooiste tochten geweest",
zegt Lannoy.
Zijn Jongste toehoorder was jaren ge
leden ver vóór de oorlog een baby.
De moeder had het kind op de arm
Zij wilde de grot zien en kon het kind
Twee jaar aan de Zuidpool
(Vervolg van pag 5)
lei goederen, dat de gezagvoerder er
zijn eerste grijze haren van kreeg. In
Londen, waar men een paar dagen ver
bleef. kwamen er twee verpakte vlieg
tuigen en andere materialen bij. Later
in Kaapstad kwamen er nog massa's
olie en benzine bij en koesterde de ge
zagvoerder zelfs de vrees, dat hij be
slist geen honden en geen walvisvlees in
zijn hut zou willen nemen. Er was ten
slotte nog plaats in de reddingboten, in
de mast en op het dak van de stuurhut.
Verder was er beslist geen ruimte, hoe
wel er later in volle zee nog vier rups-
banncarriers. tientallen honden en tonnen
walvisvlees bij zouden komen. Geen
wonder, dat de „Norsel", beladen als
een autobus in het spitsuur, slechts al
waggelend op gang kwam om koers te
zetten naar Koningin Maud Land.
EENMAAL in het Zuidpoolgebied aan
gekomen. was de eerste en grootste
zorg het vinden van een geschikte lan
dingsplaats om daar een overwintcrings-
kamp op te bouwen. Dagenlang zocht
men langs de onafzienbare ijsvlakten
van Koningin Maud Land. Vaak bleef
men steken in de ijsbrei. haast even
ondoordringbaar als een' drijvend
moeras. Het waren geen poolijsschotsen,
maar een echte pap. een in elkaar ge
perste dikke laag van taai opeengeklon-
terde brei van 100 km breedte. Die mas
sa kleefde aan de huid van het schip en
verstopte zelfs de toegang voor het koel-
boord Luchtverkenningen maakten de
poolonderzoekers aanvankelijk niet veel
wijzer Men ontkwam nauwelijks aan de
ramp van door twee ijsbergen te worden
verolettcrd. omdat het zicht 500 tot 1000
De Zuidpoolzomer liep op zijn eind en
van het Oslose kantoor waar het ver
loop van de tocht door professor Sver
drup met spanningen werd gevolgd,
kw im opdracht binnen om terug te ke
ren indien niet binnen een week een ge-
scnikte landingsplaats was gevonden
Vandaar dc opluchting toen eindelijk
een uitstekende plaats werd ontdekt en
de hele groep ijverig aan het bouwen
ging. terwijl het schip bleef wachten,
totdat het kamp definitief was ingericht.
HST leven van een groep mannen in
een primitieve behuizing aan de
Zuidpool is geen vacantietijd geweest
Integendeel, men heeft hard moeten
werken om het streng wetenschappelij
ke programma, dat reeds iaren tevoren
was uitgedokterd, tot uitvoering te
brengen.
Van tijd tot tijd gingen kleine groepen
wetenschappelijke werkers er met de
ho'idensledcn op uit om onderzoekingen
te verrichten. Zij speurden naar de ge
heimen omtrent samenstelling van het
ijs. zij maten met ingenieuze instru
menten de windsterkte, gingen met ster
ke microscopen de kleinste diertjes be
studeren kortom iedere man had zijn
eigen taak óm bij terugkeer een schat
van wetenschappelijk materiaal te kun
nen overleggen.
Twee jaar lang toonde de Zuidpool
zijn koude ijsglimlach aan dit kleine
tro?pje mannen, dat menigmaal uren
vol spanning doormaakte. De treurigsje
gebeurtenis was wel het omkomen van
drie mannen, die met- ijscarrier in het
ijskoude Poolwater reden. Een van de
Poolonderzoekers heeft dit verschrikke
lijke avontuur overleefd.
IN December 1951 kwam het motor
schip „Norsel" weer naar Maud-
heim om de laatste voorraad goederen
te orengen en de mannen naar de be
woonde wereld terug te brengen Tevo
ren zouden per vliegtuig nog verkennin
gen worden gemaakt door een Zweedse
vliegergroep. Men heeft luchtfoto's ge
maakt van de onderzochte gebieden, ter
wijl dc camera's ook zijn gericht op
verspreide berggroepen.
Op 15 Januari 1952 verliet de „Norsel"
Maudheim en behoorde de expeditie, die
drie nationaliteiten omvatte, weer tot het
verleden John Giaever vertelt in zijn
boex, waaraan wij de gegevens voor dit
artikel ontleenden, dat hij aan boord
reeds met angst dacht aan de officiële
ontvangsten, de interviews, voorts radio
en pers en de... belastingbiljetten. Met
angst en niet met blijdschap, want wer
kelijke vreugde kent men op een expe
dite slechts twee maal: de eerste keer.
dat men de ijsschotsen vóór zich ziet en
de Iweede maal als men ze achter zich
laat!
Uileevers Mij W. de Haan N.V. Utrecht.
niet aan dc zorgen van anderen over
laten. Het werd een vermoeiende tocht.
Zo nu en dan moest de moeder even
achterblijven om aan het geschreeuw
een eind te maken Dat was in de
tijd dat de gloed der fakkels nog rond
de druipsteen speelde Nu is er elec-
trische verlichting.
ZEVEN kilometer van de Grot van
Han zijn thans ontdekt. Nóg wor
den vele natuurverschijnselen verborgen
gehouden achter ondoordringbare rots
blokken of onder macabere stroompjes
Maar dc ontdekkingstochten zijn thans
gestaakt De Naamloze Vennootschap,
die de Grot van Han exploiteert, mag
trots zijn op het geslacht Lannoy. waar
van één der telgen in 1858 tijdens een
onderzoekingstocht een belangrijke ont
dekking deed door de toegang te ontslui
ten tot een der fraaiste zalen van de
grot.
Nog jaren hoopt Hyacinthe Lannoy
zijn beroep als gids uit te oefenen. Een
jonge Lannoy staat klaar om de tradi
tie van dit merkwaardige geslacht voort
te zetten V
Misschien zullen Han en Lannoy nog
eens in één adem genoemd worden...
VOOR öe VROUW
Zal Hij véél in 't zand moeten schrijven
zijn weer gestart. Aan alle
fronten. Op school worden de her
sens van onze kinderen weer verder
volgestopt flink aandrukken muar!)
met jaartallen en grondsoorten, met
wetten van Archimedes en van Bog
le. met repeterende breuken en axio
ma's, grammaire, grammatica. Home-
.rus. Cicero en al het andere zeer ge
wichtige. wat zij misschien naast
hun ellebogen nodig zullen hebben.
om niet op de onderste tree van de
maatschappelijke ladder te hoeven blij
ven staan.
Vergaderingen, durend tot midder
nacht rijn aan de orde ran de avond:
fabrieken, kantoren, organisaties, ver
enigingen alles werkt op volle toe-
Wij kunnen in dit olies het lied ran
de Arbeid beluisteren. Dat is schoon.
Dat is:
„God roept °"s broeders tot de
daad,
Wet werk wacht, treedt dan
Even verder zingen..,. Dit lied ein
digt met deze regels: „en wie zichzel-
ren geven u»if, door 't donker rlam
men draagt."
Dc vorige week slipten wij even de
geschiedenis aan van Jezus en de over
spelige vrouw en hoe die Farizeeën en
Schriftgeleerden dh-uk praatten over
die Wetten van Afozjts'. Hier stond dit
en dat stond daar zó en diis moest die
vrouw gestenigd worden. Het klopte
als een bus. Precies zó als wij op onze
urenlange vergaderingen kunnen dis-
Neem tijd voor
het ontbijt
Een goed begin is het halve werk:
Een goed ontbijt maakt fit en sterk.
Dit is weliswaar geen gedicht van va
der Cats, toch zouden wij uit de eeuw
waarin hij leefde wel iets kunnen leren
op het g?bied van het ontbijt. In zijn
dagen maakten de mensen zich er vast
niet af met een kop thee en een boter
ham met jam of muisjes. Het ontbijt
moest een flinke basis zijn, waarop men
een paar uur voort kon.
Een groot deel van onze bevolking be
seft dit nog steeds. Velen zijn echter van
mening, dat het ontbijt er niet erg op
Dit is onjuist, want om te kunnen wer
ken heeft ons lichaam voedsel nodig, cn
om in de ochtend te kunnen werken, is
het goed om te putten uit de energie,
die een ontbijt geeft.
Of dit ontbijt een kleine, dan wel een
flinke maagvulling geeft, is een kwestie
van persoonlijke aard en behoefte,
maar een vulling moet er in ieder ge
val zijn Ga niet met een lege maag
Natuurlijk, degenen die slank willen
blijven of worden, vallen meer af wan
neer ze geen ontbijt gebruiken, dan wan
neer ze dit wel doen. Tenminste in
dien ze hun schade niet inhalen door la
ter op de dag extra veel te eten of te
snoepen. Door geen ontbijt te nemen
zullen zij zich eerder slap voelen en dat
zal toch niet de bedoeling zijn. zij zul
len bovendien dc neiging hebben de vol
gende maaltijd te veel te eten.
Voor iedereen, jong en oud. groot of
klein, geldt: ontbijten, met een goed ont
bijt Met „goed ontbijt" bedoelen we
niet een uitgebreid ontbijt, maar een
ontbijt bestaande uit gezonde spijzen:
pap van melk or karnemelk en gort.
havermout of andere volkorenproduc
ten.
of volkoren-, bruin-, krop- of regerings
brood met kaas als belegging en eeo
melkdrank.
eventueel fruit erbij.
Wij kiezen melk bij het ontbijt, om
dat melk eiwitten en andere waarde
vuile voedingsstoffen bevat, die de voe
dingswaarde van het brood en dc graan
producten aanvullen. Brood, havermout
en dergelijke zijn op zich zelf al ge
zond. maar pas in de combinatie met
melk komt deze waarde geheel en al
naar voren Dit is niet het geval, wan
neer we alleen thee bij het brood drin
ken of waterpap maken. Evenals brood
en rneik is de combinatie brood en kaas
uitstekend, niet te verwonderen, als we
bedenken, dat kaas uit melk wordt be-
De donkere broodsoorten kiezen we
omdat deze rijker zijn aan voedingt-
zouten en vitamines dan het wittebrood.
Om dezelfde reden verdienen stroop en
appelstroop de voorkeur boven suiker.
Nu degenen, die slechts een zeer klein
ontbut wensen te gebruiken. Laten zij
yoghurt of hangop nemen, met wat fruit,
of een dunne boterham met een beker
melk of karnemelk. En dan degenen,
die beslist een paar koppen thee wen
sen le drinken op de vroege ochtend;
laten zij een melkgerecht vooraf nemen
of hun brood met flink wat kaas beleg-
gen
Hoe het zij laat er een ontbijt zijn.
een goed ontbijt, een smakelijk ontbijt.
cussiëren en debatteren, met een ons
veelvuldig beroepen op de bijbel.
MaarJezus schijnt dit allerminst
belangrijk te vinden. Ongeïnteresseerd
tekent Hij figuurtjes in het zand. Hij
legt andere normen aan. Pas als Hij
met die vrouw alléén is, richt Hij Zich
int Zijn gebogen houding op en over
straalt met het licht ran Zijn zoekende
liefde haar donker zonde-leven.
Ik denk wel eens. dat pas bij de twee
laatste regels van het hierboven aan
gehaalde gezang. Hij luistert. Ons-zelf
géven. Het eigen Ik wegcijferen dus.
om ons te geven aan de ander, om te
dienen hem of haar, die hulp behoeft,
om te zoeken wat verloren dreigt te
gaan. Niet alleen m georganiseerd ver
band, waar dikwijls ettelijke vergade
ringen met veel verloren uren aan
verbonden zijn, maar.... strikt persoon
lijk.
In dit opzicht wordt er véél gezon
digd onder ons. Ik denk aan die man.
die avond aan avond zijn gezin uit
loopt, zich geeft a an kerkelijk- en ver
enigingswerk, maar die daarmee z'n
vrouw en kinderen op z'n zachtst ge
zegd, te kort doet. Nee,, zo één doét
niet wat God van hem vraagt Inte
gendeel.
Er ligt hier een stapeltje beieren
naast me. waarin duizend eenzaamhe
den mij doen huiveren.
Daar is een man, die na de dood van
zijn vrouw, in bittere ellende en een
zaamheid aan de drank is geraakt en
nu één levensdoel heeft: zelfmoord.
„Ik leef op de illusie tot zelfmoorcf,
dat is mijn enig doel". Iets weerhoudt
hem tot nog toe. Géén mensen, want
die kijken niet naar hem om. verach
ten hem om z'n drankzucht. Hij kent
de bijbel, is bij dat Woord van God
opgevoed. Toch strekt hij ergens steun
zoekend zijn handen uit. Wie mérkt
dat? Dc mannen lopen zijn huisje
voorbij, op weg naar kerkeraads- of
kiesvereniging-vergadering. Daarbin
nen is een mens. die in zijn nood
schrijft: „Ik voel me als een drenke
ling op zee. overal water en toch geen
druppel om te drinken, omdat het zout
Ik denk aan mijn ongetrouwde Zus
ters, die ondanks haar mooie werk
kring. dikwijls haar moeilijkheden op
sexueel- en op maatschappelijk ter
rein zo bar alleen en door mensen on
begrepen moeten bevechten'.
Een van haar schrijft: „In de kerk
voel ik mijn eenzaamheid pas goed Dit
is natuurlijk godgeklaagd, ik weet het.
Wie durft nu, zittende tussen broe
ders en zusters over een eenzaamheid
te spreken? En tóch komt dan eerst
recht over m'n lippen: O God, wat ben
ik eenzaam.' Ik ben zo eenzaam Heer!"
Het deugt niet, dat weet ik wel. 't is
gebrek aan geloofsvertrouwen, er
komt. zeg maar gerust, afgunst bij. Je
bent omringd door echtparen, jenge
gezinnen, moeders, die uit de kerk op
gewacht worden door vaders met de
kleintjes en omgekeerd."
Even verder schrijft zij over het mo
ment in het grote gebed, waar zij nu
al jaren vergeefs op wacht: Je
sna-fct ernaar, dat zo'n zieleherder nu
ook eens speciaal onze noden opdraagt
aan God, met de gemeente samen.
Wat zou dat je onzegbaar verwarmen
van binnen."....
Ik kan niet alles uit deze brief neer
schrijven, hoewel ik het wél zou wil
len Alleen nog haar vraag om de
nood, de strijd van deze alleenstaan
den, die er met name in de steden zo
vele Zijn, vóór te willen leggen aan
predikanten, met wie ik eventueel in
contact kom. wil ik ook op deze plaats
graag doorgeven.
Een andere ongetrouwde, die haar
Sint-Nicolaasavond alléén op haar ka
mer doorbracht, was het toen toch zo
goed te moede, omdat zij de Here zo
dicht bij zich voelde.
Weer een ander, die alleen met haar
Moeder samenwoonde, trof enkele we
ken geleden de slag. dat haar Moeder
plotseling overleed. „Zo'n slag is ver
pletterend en men blijft totaal be
rooid achter", schrijft zij.
Zó zou ik nog wel pagina's kunnen
vullen. Laat dit voorlopig voor ons al
len genoeg mogen zijn.
Dit jaar 1954 ligt nog onbeschreven
vóór ons. Waarmee zullen wij het vul
len? Met gesloof, gedraaf en gevlieg
om ons boeltje knap te houden? Met
ellenlange vergaderingen?
Of zullen wij ieder persoonlijk ons
in liefde geven aan de naaste? Ons het
lot zeer concreet aantrekken van een
zamen en ellendigen. die wij op onze
weg ontmoeten? Onszelf in de eerste
Het moederschap heeft bij alle vol
keren en in alle tijden volk en dichter
steeds het diepst ontroerd.
Is het niet een wonderlijk teken, da'
bijna in alle talen van de wereld het
woord „moeder" van dezelfde stam
is afgeleid en bijna alle een gelijk
klinkende uitdrukking daarvoor bezit
ten In het Grieks, Latijn, Frans, En
gels, Italiaans, Duits en Hollands vindt
men de stamgemeenschap met ons
„moeder." Het is tegelijk een sym-
plaats geven aan hem of haar, die on*
het naaste is?
Daar is igeen roem of erebaantje
mee te oogsten. De gang naar een een
zame zal door niemand opgemerkt
worden. Maar, waar Jezus vaak in 't
zand zal moeten schrijven tijdens on-
nut gezwam of gekrakeel, zal Hij zich
verheugd oprichten, waar één onzer
zich om Zijnentwil bekommert om een
ongelukkig of verdrietig medemens.
De laatste Zondag in het Oude jaar
hebben we in de kerken gebeden voor
onze vervolgde broeders en rusfera
op Celebes. waar acht ouderlingen ge
kruisigd zijn en één dominee doodge
marteld is.
Zijn wij daarna weer overgegaan
tot de orde van de dag, of gedenken
wij deze vervolgde broeders en zusters
nóg in ons persoonlijk gebed?
Het onderduiken in de gemeenschap
is zo gemakkelijk God vraagt ran ons
ieder persoonlijk de daad voor de me
demens.
Niet zoveel praten dit jaar. maar
doen.
Gedreven door Zijn liefde, die éne
hier en die andere ginds opzoeken en
de helpende hand, het warm meele
vende hart bieden.
Iets van Uw adem Heer. iets van
Uw Geest, iets ran Uw vlam...".
MARGARITHA
Mhr. A. v. d. S. te Z. Met waar
dering voor uw opvattingen over het
Kerstfeest vieren, denk ik over de
uiterlijke dingen toch enigszins anders
en die doen voor mij en vele ande
ren niets af van het innerlijk bele
ven van dit feest. Als u dit niet ran
mij aan wilt nemen kan ik er rerder
niets aan doen. Gelukkig zijn het maar
bijkomstigheden. Als we mét elkaar
maar in ootmoed en aanbidding bij de
kribbe neerknielen, zeer reëel daar
komen.
Mevr C. J v. d B te Den Haag.
Hartelijk dank voor uw schrijven. De
door it genoemde dominee was mij
zeer goed bekend.
Af.
bool, dat wij allen één stammoeder
zijn ontsproten.
Dichter en volk hebben met elkaar
gewedijverd aan de grote betekenis
van het moederschap dichterlijke uit
drukking te geven.
Het woord „moeder" uit de dicht
kunst en uit de woordenschat van een
volk schrappen, zou betekenen, dat
men een volk van zijn kostbaarste
bezittingen zou beroven. De talrijke
vervoegingen en samenstellingen als
moederlieide, moederschoot, moeder
taal, moedertrouw, moedermelk, moe-
dergeluk. moederhart, enz. tonen
aan welke buitengewone betekenis het
begrip „moeder" in het leven en het
denken van de volken heeft.
De volksmond heeft, zoals in vele
dingen, ook over het moederschap de
meest diepzinnige gedachten geuit. Zo
hoort men: „Bij de zon is het warm,
bij de moeder is het de zoon wel."
Een Perzisch spreekwoord, nogal wijs
gerig. zegt: „De hemel is tot aan
de voeten van de moeder." Men wil
daarmede zeggen, dat ook het hoog
ste, eigenlijk de gehele wereld, aan
de voeten van de moeder, dat is tot
de oorsprong van alle dingen, liggen
moet Een Duits spreekwoord zegt:
„Wat de moeder aan het harte gaat,
dat gaat de vader slechts tot aan de
knie" en een ander: „Geen hoorn des
overvloeds. die alle schatten brengt,
is rijker dan de moederhand, die ze
gent."
Over de Moederliefde klinkt het^
„Boven moederliefde geen liefde"
en „Moederliefde de beste liefde,
God's liefde de hoogste liefde."
Dat het hoogste geluk op aarde i3,
wanneer men een moeder de zijne kan
no°mcn, wordt in het gedicht van Kau-
lisch gezegd, waarin o.m. klinkt de
versregelen„Wanneer ge nog een
moeder hebt, zo dank God en wees
tevreden."
Het moederoog, dat scherp ziet en
door niets kan worden vertroebeld,
wordt in een gedicht van Vogel bezort-
gen: „Hoezeer ook de zon iJw gelaat
heeft verbrand, het oog van de moe
der heeft U dadelijk herkend."
De trouw van de moeder is vaak
bezongen gewordjen. Het mooist wel
in de oude spreuk: „Moedertrouw is
onpeilbaar, wie een trouwe moeder
heeft, heeft een schat op aarde. Hij
zorge. dat het haar worde vergol
den
Welk een wonderlijke aandoening
ons bezield, als wij onze moedertaal
plotseling, in den vreemde horen,
wet;», iedereen.
A» e grote dichters en schrijvers heb
ben >le moeder bezongen, als het lief
ste, wat wij in het leven hebben. „Een
moeder", zo schreef een Engels dich
ter. „doet ons maar eens verdriet:
als ze ons verlaat, voor goed."
„Met VaderOh, Moeder vraagt hoe laat u thuis komt
