Nieuw-Zeeland Een rijksdaalder met een lap voor krot grond Iedereen weet het, iedereen laakt het, iedereen laat het Toch is het zo COUPON 5 ZATERDAG 9 JANUARI 1954 Zó LEVEN MENSEN IN NEDERLAND (Van onze §-redacteur) In Oude- en Nieuwe-Pekela moeten de mensen het ons maar niet kwalijk nemen, dat wij er niet zouden willen wonen. Het zijn in deze tijd van het jaar naargeestige oorden. Bovendien hebben wij er akelige dingen gezien. Ongetwijfeld was dat de buitenkant. In de kleine huisjes langs het Pekelderdiep en langs de monden van de wijken, die thans vrijwel allemaal gedempt zijn, woont natuurlijk óók het geluk. Dat is niet ge bonden aan de plaats of kwaliteit van een woning. Maar het goede huis draagt er wel een massa toe bij. En wat die goede huizen aangaat: dit is het verhaal. Wie nu langs Pekelderdiep rijdt, krijgt als dat in Oude-Pekela. daar wel héél het gevoel, dat de winter hier met alle hevigheid heerst. Grote plekken witte massa drijven op het grijze kanaalwater. De mist dwaalt over het vocht en dat maakt, dat u tóch denkt dat we een win ter van veel sneeuw en ijs beleven. Vooral als u ziet hoe de grijs-grauwe opper vlakte koekt tegen de voorstevens van de schepen, die hier in het kanaal liggen. Dat alles heeft evenwel niets met smel tende sneeuw te maken, doch wél het een en ander met de „campagne". De aardappelmeel- en strokartonfabrieken lozen namelijk hun afvalwater op het kanaal. Dat wordt er grondig door be dorven. Het stinkt erbarmelijk, maar de mensen in Oude-Pekela zeggen: „Als het stinkt, wordt er geld verdiend". En dat is er een waar woord, want om die „cam pagne" draait een groot deel van het economische leven. Als die afgelopen is, worden de mensen werkloos. Op 31 Januari van 1952 was, blijkens een rap port over de Arbeid in Oostelijk Gronin gen in Oude-Pekela 12',4 van de on zelfstandige mannelijke beroepsbevol king werkloos, tegen 12*/» in April van dat jaar en 5.7 op 30 September. Of die „campagne" ook van invloed is. In Nieuwe-Pekela werkten in 1950 in de landbouw 680 mannen en 63 vrouwen. In de nijverheid, die hier veel minder sei- zoengevoelig is dan in Oude-Pekela, somber bij af. De somberste cijfers komen evenwel niet uit de hoek der werkgelegenheid, maar uit die van de woonomstandigheden. ning gehouden wordt met het verloren gaan van woningen, de bevolkingstoe neming e.d. Met andere woorden: wat de wooncultuur aangaat, zou de twintigste eeuw Oude-Pekela dan volkomen voorbij gaan. Men gaat die richting al aardig op. Want Ged. Staten van Groningen hebben het bouwvolume voor de komende drie jaar op 45 woningen gesteld. Dat is dus 15 huizen per jaar. En daaronder valt ook het bouwvolume voor het tehuis voor ouden van dagen, dat er noodzake lijk moet komen. Natuurlijk heeft men extra-bouwvolume aangevraagd, maar of het lukt? In Nieuwe-Pekela In Nieuwe-Pekela is de toestand niet beter. Daar zijn 75 woningen, die voor onbewoonbaarverklaring in aanmerking komen. In al die 75 woningen wonen nog mensen. Veertien zijn er al onbewoon baar verklaard. In de komende twee jaar mag men in Nieuwe-Pekela 26 woningen bouwen en in 1953 zijn er 27 gereed ge komen. Er wonen 5700 mensen in Nieuwe- Pekela. 767 i Als i weet, dat het werkloosheidspercentage voor heel Nederland op 31 Januari 1952 5.3 bedroeg, dan steekt zo'n percentage TIJEN KAN met getallen toveren en tussen verschillende dingen een verband voorgoochelen dat in werke lijkheid helemaal niet bestaat. Derge lijke betrekkingen kunnen het gemak kelijkst worden voorgerekend door aan letters van het alphabet verschil lende waarden toe te kennen (a 1, b 2, enz.) en met de getallenwaarde die een bepaald woord aldus verkrijgt, te gaan jongleren. Alles is daarbij ge oorloofd, mits de redelijkheid maar verre blijft. Deze kunst wordt met een geleerd woord wel isopsephie (spreek uit: iso- psè-fie) genoemd, en behoort tot het gebied van de raadselkunde, welk be drijf in de oudheid niet alleen door magiërs, maar ook door leken veel vuldig werd toegepast om namen ge heim te houden, of om betrekkingen aan te tonen die in werkelijkheid niet bestaan, maar door de gelijkheid der cijfers worden „bewezen". Een een voudig voorbeeld hiervan vormt een zin, die is ingekrast op een van de muren in Pompeii, de stad die in het jaar 79 door uitbarstingen van de Ve suvius onder de as werd bedolven. Zoals thans harten en pijlen op sym bolische wijze de betrekkingen tussen twee geliefden moeten weergeven, zo hadden de jongelui van Pompeii ook een bepaalde manier om hun gemoed te luchten, en één hunner had dit ge daan door op de muur te krabbelen: „Ik bemin haar, wier getal 545 is." Hoe de naam van de dame in kwestie nu luidt, weten we niet, maar zouden we de letters van haar naam door cijfers weergeven, dan zou het gelal 545 te voorschijn treden. Dat is het enige wat er van te zeggen is. Diepzinniger is de mededeling van de Romeinse historicus Suetonius, die uitdrukkelijk vertelt dat Nero zijn eigen moeder doodde, een gruwelijke bijzonderheid die destijds aan ieder een bekend was. Waarom Suetonius daarvan desondanks met zoveel na druk melding maakt, is een dertigtal jaren geleden onthuld door een Duits onderzoeker, die voor de oplossing van dit raadsel eveneens het terrein van de isopsephie heeft betreden. Wanneer de letters van het Griekse woord voor Nero door de daarmee overeenkomen de cijfers worden vervangen, levert dit het getal 1005 op, terwijl de getal waarde van de woorden „doodde eigen moeder" eveneens het getal 1005 ge ven. Hiermee zou de schrijver op ver borgen wijze hebben willen te kennen geven, dat het doden van de moeder van de aanvang af in de naam Nero besloten heeft gelegen, zodat de Ro meinse keizer voor deze wandaad als het ware voorbeschikt is geweestl Wie lust heeft in puzzelen, kan op deze wijze aan Nero ook het karakter van een zachtzinnig man toekennen, mits zorg wordt gedragen dat de woorden, waaruit dit blijken moet, in het Grieks de waarde 1005 opleveren. Voor ijverige puzzelaars is dit wellicht een welkome opgave voor lange winter avonden? Antwoordt U hierop a.u.b. niet dat de isopsephie of de getallenmagie uit de tijd is, want zij is nog springlevend! Daarover Maandag. (Nadruk verboden). Dit is de woonkamer van de familie Suk in Nieuwe-Pekela. De moe der staat bij de kinderwagen, de vader bij het duivenhok, waar hij vergeefse moeite doet één der dieren te vangen. De fotograaf staat dus met zijn gezicht naar het echtpaar. Het is belangrijk dat U dat bedenkt, want op de volgende foto ziet U wat zich in dezelfde kamer achter de rug van de fotograaf bevindt. Wij geloven, na wat we ervan gezien heb ben, dat er weinig gemeenten in Neder land zijn, die een slechter rapport over de woningnood kunnen overleggen dan Oude-Pekela. Daar had men op 1 Januari 1953, blijkens een mededeling van het ge meentebestuur, 1800 woningen voor 7772 inwoners. Van die 1800 huizen waren er 180 zonder meer: rot. Dat waren krot ten van het soort, dat u hier afgebeeld ziet. Het aantal afgekeurde woningen be droeg in 1953 in totaal 118 stuks. En 188 woningen werden er door meer dan één gezin bewoond. Het gemiddelde der één kamerwoningen was in 1909 in Amster dam 3,54 van het woningtotaal. Dit percentage is in Oude-Pekela bijna 50 jaar later nog 3,69. Dat spreekt wel boekdelen voor de toestanden, die er heersen. Men moet het eenkamerstelsel in hoofdzaak schrijven op het euvel der z.g. „zijkamertjes", die in Oude-Pekela en ook in Nieuwe-Pekela en elders, tot afzonderlijk woninkje ingerirtit worden en dan hele gezinnen onderdak gaan ver lenen. Zo'n zijkamertje wordt dan apart als woning verhuurd. In 1952 werden er 70 nieuwe woningen gebouwd, doch het aantal woningzoekenden is niet vermin- Dat bedroeg op 1 December 1952, toen men In Oude-Pekela alle zijkamertjes voor, een complete woning rekende" en aldus tot een woningtotaal van 1922 kwam, 315 of 16,38 van dat woning totaal. Men heeft toen ingezien, dat „zij kamertjes" als inwoning moesten worden aangemerkt en is daarop tot het woning totaal van 1800 gekomen, dat wij hier boven noemden. Zo moet men het verschil tussen beide getallen verklaren. Op grond van samenwoning in een overbevolkte woning waren er 142 aan vragen. Wegens trouwplannen of nood zakelijke vestiging in de gemeente 73. Er werden 100 aanvragen ingediend op grond van onhoudbare woningtoestanden. De totale woningnood berekent de ge meente Oude-Pekela als volgt: in de na bije toekomst zullen 308 woningen moe ten worden afgekeurd. Dat is 16.02 van het totaal, terwijl 13.05 van het totaal der woningen éénkamerwoningen is. Het aantal woningen dat nieuw gebouwd j moeten worden om de overbevolking andere dan de, onder bovengenoemde categorie vallende huizen af te keuren woningen, te beëindigen, is 140. En om de ndustrie-arbeiders, die te Oude-Pekela geregeld werk hebben, doch die wegens voningnood buiten de gemeente huizen, aan goede woningen te hel pen, zijn er 307 nodig. Zodat het totale werkelijke woningtekort 755 huizen be draagt! En dan is er nog geen rekening gehouden met de toeneming van de be volking. TOELICHTING SCHRIJVEN OVER KROTTEN in Nederland is een open deur in trappen. Er is niemand, die er niet van overtuigd is, dat er iets ge beuren moet om een einde te ma ken aan het lijden van 20.000 Ne derlandse gezinnen, (schatting van „Wederopbouw"), die nog in krot ten wonen. Daarom is er een Krot- opruimingscommissie benoemd. En daarom zal er in de eerste maand van het nieuwe jaar een subsidie regeling voor de krotopruiming af gekondigd worden. Maar op gróte schaal zal men in Nederland toch eerst met de bestrijding van dat euvel kunnen beginnen als de ach terstand in de woningbouw is in gehaald. En dat zal niet voor het jaar 1960 zijn. Het is maar de vraag: Wie komen het eerst aan de beurt? En verder: Zullen de mensen zo lang kunnen wachten? In een serie reportages zullen wij onze bevindingen meedelen over een aantal krotten-,.noodgebieden". De lezers moeten dan zelf maar eens een antwoord geven op de hier gestelde vragen. Waf er bij kwam Sinds 1945 zijn er in de gemeente Oude- Pekela 158 nieuwe woningen gebouwd. Er zijn er, in dezelfde periode, 66 door brand, afgekeurd e.d. verloren gegaan, zodat het woningtotaal vermeerderd is met 92 of iets meer dan 5*/« gerekend naar het woningtotaal van 1 December 1952, dat toen, zoals gezegd 1922 be droeg (zijkamertjes inbegrepen). De ge- méente-architect van Oude-Pekela heeft uitgerekend,. dat het woningtotaal toe met 0.75 per jaar en dat het, aldus voortgaande, het jaar twee duizend wordt, voor men de woningnood heeft teruggebracht tot het landelijk gemid delde van#het jaar 1952, zonder dat reke- Dat is een kwestie van persoonlijke in stelling. Dat bewijst het gezin van de arbeider Pieter Schrik, die met vrouw en drie kinderen in een vijf weken geleden onbewoonbaar verklaarde woning zit in Nieuwe-Pekela. Het is een klein wrak kamertje met vele gebreken, maar die mensen verdienen op slag een beter huis. Ziet u maar eens, hoe keurig ze er alle maal bijzitten. De moeder heeft de krul spelden in het haar, omdat er een uitvoe ring van een winkelierscombinatie is en ze er prettig uit wil zien. Behalve de twee jongens is er nog een klein meisje. Het bed voor één van de knapen staat in de kamer. Die ligt des avonds net zo lang wakker als de lamp aan is. Maar ja, die toestanden hebt u in enkele buur ten in de grote stad ook wel. al zijn de huizen dan ook niet onbewoonbaar ver klaard. Twee bedsteden in één In de' woning van A. Haas in Oude- Pekela bevindt zich vlak achter de voor deur de keuken, waarin moeder de vrouw de slacht verzorgt. Bloedworsten liggen in een grote bak bijeen, allerlei vlese lijks staat in schalen"en fcommen en in de woonkamer, waar zes grote mensen wonen (man, vrouw en vier zoons van 20, 18, 15 en 11 jaar), hangen de worsten aan de zoldering. Er zijn twee bedsteden gebouwd in de breedte van de kamer. Die liggen naast elkaar, maar omdat het flinke lange kerels zijn, die er in moeten slapen, heeft men ze in elkaar gebouwd. De bewoners van de eerste bedstede lig gen dus met het hoofd boven de benen van de slapers in de andere bedstede. De ene slaapplaats is over de andere ge bouwd. Vrouw Haas loopt even achter De fotograaf heeft zich omgedraaid en ziet dit: de drie zoontjes Suk in de bedstede, die zij nog met hun vader moeten delen. Links van die slaapgelegenheid, door een half steensmuur van de buitenlucht ge scheiden, is nog zo'n bedstede in dezelfde kamer. Daarin slapen de moeder met de meisjes. Genoeg over cijfers. Belangrijker is de praktijk, want: hoé wonen de mensen hier en hoe worden ze? Gaat u eens mee naar de woning van de landarbeider W. Suk in Boven-Pekela? Een stulp terzijde van de grote weg langs het kanaal, waar man, vrouw en zes kin deren leven. Het is één boordevol hok, waar een weinig-licht-gevende lamp boven een tafel hangt, waar ver der nog wat stoelen staan, plus een scheefgezakt kastje en een compleet dui venhok mét bewoners. De man maakt een vrij goede indruk. Hij is een arbei der, die bij de boer waar hij werkt, wordt gewaardeerd. Twee gulden vijftig per week betaalt Suk voor dit huis plus de erbij behorende grond. Gezin en huis vormen, zo zegt de maatschappelijke werkster die ons dit laat zien, het ergste geval van Nieuwe- Pekela. Er zijn in dit krot twee smalle bedsteden. In de ene slaapt de moeder met de twee meisjes. In de andere: de vader met de drie jongetjes. En er zijn altijd wel een paar kinderen, die niet zindelijk zijn. Als we weggaan, is achter in de stulp juist een begin van brand ontstaan. Vader Suk had een krant over een laagbrandend petroleumstel gelegd en h:t papier was as. eer hij er erg in had.. Slecht behuisd zijn, behoeft natuurlijk niet samen te gaan met a-sociaal worden. Zo barst men in Oude-Pekela uit de woningen. Dit huis heeft i muur, die geheel naar bui ten uitbuigt. Let U eens op dat muuranker bovenaan, dat ge heel losgesprongen is. En op de scheur in de muur. Daar vlak achter wonen en leven zes grote Financieel Overzicht [van de week) Het Nieuwe laar 1954 begon met een hausse de slacht-bekkens vandaan on) ons te laten zien hoe het huis er uit ziet. De rechter muur buigt naar bulten uit. Als We zouden u naar nog meer van derge lijke woningen kunnen brengen. Naar die van E. de Haan, Zaailaan 6, waar de krom in zijn bedstede moet liggen ei vocht door de halfsteensmuur zó i: bedstede doordringt, dat daar alles drijft als het regent. En geen water en geen toilet natuurlijk. Trouwens met dat laat ste is men erg gemakkelijk: een emmei met een bret (een plank) erover en d« W.C. is klaar. In het gezin van J. Zijl, Oude wijk 13, verdeelt men twaalf personen (man, vrouw en tien kinderen, van wie vijf der de schoolgaande leeftijd) over twee bedsteden en twee ledikanten, die boven pp een zoldertje staan Het wasgoed hangt in de ene woonkamer over volle tafel te drogen en uit een n druppen traag grijze droppen water op het tafelblad. We zouden naar de arbeider D. Beer kunnen gaan, waar 9 personen in onbewoonbaar verklaard huis leven. Van de zeven kinderen slaapt er één bij vader en moeder in de bedstede. En aai W. H. Bosschastraat Ha wonen zelfs twee flinke gezinnen in zo'n klein huisje ven personen vóór, elf achter. Daar slapen 3 jongens en één meisje: de jongens 14, 6 en 4, het meisje 13 jaar, in één bedstede en twee jongens van 10 en 11 jaar met een zusje van 12 in een andere slaapge legenheid. Vader en moeder hebben eer kind bij zich in bed en een drie-jarige heeft een klein bedje. Slecht en klein wonen behoeft natuurlijk niet samen te gaan met verslonzen. Dat bewijst deze prent, gemaakt in de kamer van het echtpaar Pieter Schrik in Nieuwe-Pekela. Ondanks de dunne buiten muur met scheuren en de wrakke vloer is het er keurig. Maar dat be wijst juist hoe nodig het is, dat dergelijke mensen goede huizen krijgen. En we zouden u de Tuinbouwwijk 37 kunnen laten zien, waar op te merken valt hoe men in Oude-Pekela huizen „maakt". Er is daar een heel rijtje onbe woonbaar verklaarde woningen, maar tussen twee huizen in was een gangetje. Daar heeft men een muurtje vóór en een er achter gezet Een dak erover en: wéér een huis! De daklijst onthulde bij de tel ling het gebeurde. Lateq we afscheid nemen van de Pekel. We hebben er één mevrouw .gesproken (in een keurig eigen huisje), die met haar man naar Vlisslngen was getrokken, waar het werk beter zou zijn. Maar het huis was er slechter cn dus keerden zij terug om in Oude-Pekela te kunnen wonen. Dit om te voorkomen, dat u zou denken, dat alles er slecht is! Het nieuwe jaar bracht voor de effec tenbeurs een voortzetting van de hausse, welke in kracht toenam en zich tot vrij wel alle rubrieken uitbreidde. De langstelling, welke het publiek aai dag legde, was aanzienlijk en daarnaast was het buitenland telkens weer in de markt. Het teleurstellend interim dividend van Koninklijke Olie bleef vrij wel zonder schadelijke invloed werd gunstig uitgelegd. De redevoeringen ter gelegenheid van de jaarwisseling, hebben het vertrouwen in de gang van zaken ge '.'rende 1954 verstevigd. De rede van president Eisen hower. waarin het voornemen van d< Amerikaanse Regering tot uitdrukking kwam om een eventueel optredend on gunstig economisch getij met moderni middelen, zoals openbare werkverschaf fing, te keren, heeft een goede indruk gemaakt. Verder wijzen wij op de clusie van. de heer Twijnstra. voorzitter van het Verbond van Ned. Werkgevers, die uitsprak, dat het jaar 1954 een goed jaar zal kunnen worden voor allen, die in de industrie hun dagelijkse arbeid vinden. De geldruimte onder het publiek is miskenbaar toegenomen. De lonen zijn met 5 pet verhoogd', de huren verder aan gepast. prijsstijgingen komen elke dag voor, in het kort, men houdt rekening me! het optreden van inflatoire tendenzen. Natuurlijk kan het straks veel meevallen en kunnen de prijsverhogingen plaats maken voor prijsverlaging, maar in ieder geval worden nu ter beurze stemmen ge hoord, die met het gesignaleerde gevaar rekening houden. Anderzijds kan vermelding vinden, dat de spaarzin aanmerkelijk is toegenomen blijkens de cijfers van de spaarbanken. Dit wijst erop, dat het publiek de waarde van het geld als „appeltje voor de dorst" weer inziet en niet, zoals enkele jaren geleden, elke liquiditeit in goederen poogt om te zetten. De tussentijdse mededelingen uit het bedrijfsleven hebben intussen de effec- tenmarkt gestimuleerd, omdat er veelal uit bleek dat de directies van een gu stige gang van zaken gedurer.de b afgelopen jaar melding konden maken In zijn Nieuwjaarstoespraak voor het personeel deelde ir Keus van de Heemaf mede, dat de gunstige verwachtingen voor 1953 niet beschaamd zijn het nieuwe jaar een grotere fabrieks- bezetting te verwachten is. Dergelijke uitspraken hebben deze week de markt verder omlhoog gedreven en de koersen zijn hier en daar met sprongen boven gegaan. Het hoeft weinig zin om de verschil lende afdelingen te gaan bespreken, om- da: de rijzing algemeen was. Het hoofd fonds Koninklijke bleef deze week ach ter, maar lag toch niet zwak in de markt Philips haalde het détacheren van het interim-dividend spoedig in. terwijl Uni lever ook een verdere stijging onderging AKU kwam goed1 omhoog tengevolge van de aankondiging van een voorlopige winstuitkering. Tot dusver cern hiertoe nog nimmer overgegaan: de notering in Wallstreet heeft vermoedeUjk deze vrijgevigheid veroorzaakt, Intussen is het van belang om nota te nemen van de stijging, welke de effecten beurs al achter de rug heeft. Hier volgen de ANP-CBS-gemiddelden. 2 Jan. 30 Dec. stijging 1953 1953 Petroleum Industrie Scheepvaart Indonesië 143 79 198.01 151.36 129 84 4199 161.32 234.20 175 93 145.72 59.83 12.2 Ook cultures deelden deze week in de algemene vreugde en met name HVA en Amst. Rubber waren gevraagd. Hoe ver- een hausse komt. hoe minder verband bestaat tussen feiten en rijzing. Het is merkwaardig te constateren, dat Indi sche waarden de grootste koersstijging achter de rug hebben van alle rubrieken, ondanks het feit. dat de feitelijke ontwik keling in het vorig jaar zeer teleurstel lend voor het bedrijfsleven was. Tot dusver heeft de effectenbeurs nog weinig symptomen te tien gegeven van naderende omslag der stemming Belangrijk voor de toekomst is de ont- ikkelirg in Amerika. Er zijn daar te lande we hebben er. herhaaldelijk de aandacht op gm-est.gdj ongetwijfeld feiten, welke wijzen op ^en verslapping in de conjunctuur. Het vraagteken is natuurlijk hoe het land uit» eindelijk zal reageren op een sterke ver mindering der verdedigingsuitgaven. Het bewapen in gsplan heeft als een gigantisch werkverschaffingssysteem gefungeerd, maar blijkens de toespraak van presi dent Eisenhower zal de Regering, zo nodig, de vredeseconomie met moderne middelen ondersteunen. In hoeverre Eisenhower daarmede in zijn, streven ter vermijding van een eco nomische depressie zal slagen, moet wor den afgewacht. Het is nu eenmaal zo. dat niemand de reactie van de massa in de komende maanden kan voorspellen. De aankondigingen van de economen bieden weinig houvast, omdat de een zus en de andere zo voorspelt De premielening Enschedé is, naar ver wacht werd, een groot succes geworden. De inschrijvingen op deze lening, waar van voor het publiek f9 millioen beschik baar was. beliepen circa f 1 milliard. Het is duidelijk, dat de toewijzing aan de banken en commissichuizen wederom veel hoofdbrekens heeft gekost Nederlandse vrouwen ontdekken Libella's speciale verslaggever, op reis door Nieuw-Zeeland, vertelt in een serie uiterst boeiende artikelen over het wel èn wee van de Nederlandse vrouwen en meisjes in het nieuwe vaderland overzee. In het nummer van 16 Januari verschijnt zijn eerste relaas, fris, levendig, actueel I In datzelfde nummer begint een nieuw vervolgverhaal: „VREEMDE WEGEN", een roman van de bekende Engelse schrijfster Mary Howard, ongemeen spannend door zijn kleurige schilde ring van liefde en avontuur. Tevens wordt de tocht voortgezet door zestig jaar mode-historieI Platen uit Oma's mode-album roepen herinneringen op aan de tijd van medaillons, tournures en wespentailles. Een hoogst interes sante reeks, die zich over tal van nummers uitstrekt. LIBELLE, altijd interessant en af wisselend! U geniet van óllo 96 pa gina's I Vul NU de coupon inl EXTRA: Gratie Iedere wak het leuke kinderblad TOMBOLA of maandelijks een complete roman- bijlage. U ziet 90 pmr lrw£aol w«k«!ljb| hoi Und.rblo* TOMBOLA f maandellfk* I bloUottor» InwUon ►or*fr#p«n. In op 1"SLW i,nd* SSBt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5