Sea-Dart vloog over het
zonnige Californië
.Indische Nederlanders kunnen
beter ginds blijven"
BEURS VAN AMSTERDAM
neuwe leidsche courant
7
woensdag 18 november 1953
mmem
Vuurspuwend luchtmonster
Deze kleine, bliksemsnelle straaljager
landt met ski's op het water
'ALIFORNIë! Een stralend blauwe hemel met in de zomer een verzen-
i gend hete zon, die de lucht doet trillen boven de lange, spiegelgladde
asfaltwegen. Aan de kust verschijnen tegen het heuvelachtige binnenland
ie witte steden en dorpen en in de straten en langs de wegen groeien de
iubtropische palmen. Een land, dat in de eerste helft van de 16e eeuw door
le Spanjaarden Gabrillo en Ferrelo werd ontdekt en dat eerst tegen het
■inde van de 18e eeuw door de kolonisten werd bevolkt. Later zwaaiden
ie Mexicanen er de scepter en het zou misschien nog tot México behoort
ïebben als er in 1848 geen goud was ontdekt waardoor tienduizenden en
nog eens tienduizenden avonturiers, goudzoekers en kolonisten uit Oos-
elijk Amerika dwars door het bijna onbegaanbare en rotsachtige binnen-
and het land der verwachting waren binnengetrokken.
de ski's en eenzelfde rolletje
hebben de Californische goudmijnen
veel betekenis meer. Zij worden
Ithans verre overschaduwd door de reus-
chtige industrie die zich hier in de loop
Ier jaren heeft ontwikkeld en die het
sod ongetwijfeld grote voorspoed en wei-
aart heeft gebracht. Van die industrieën
n Californië waarbij we de Hollywcodse
Imlndustrie zeker niet vergeten moeten,
de vliegtuig-industrie de belang-
ijkste plaats in.
van grote Amerikaanse vliegtuig-
ibtfeken zijn hier gevestigd en hun waar-
- de l
lerikai
ionale defensie neemt met de dag in
skenis toe. De onbewoonde zandnla-
j's in het binnenland vormen welhaast
best denkbare oefenbases voor de vele
jwe vliegtuigtypen die hier uit de fa-
rieken rolden. De mooi gelegen baaien
i de rotsachtige Atlantische Oceaankust
ienden njeermalen als landingsplaats
Dor watervliegtuigen en vliegboten..
Thans ontdekken de bewoners .rond<?m
eze waterplassen er misschien het won-
erlijkste luchtvaartuig dat ze ooit heb-
aanschouwd en staren ze vol ver-
ïg naar de kleine, zwarte kanons-
1 met vleugels, die als een mes over
water scheert en even later als een
t in het luchtruim schiet. De angst-
rekkende vogel die hun aandacht trekt Is
an ook een zeer merkwaardig vliegtuig.
Het is geen vliegboot in de gewone zir
an het woord en het is evenmin een wa-
irvliegtuig met logge, zware drijvers die
et vliegtuig op poten boven het wat«ar-
lak houdt. Het is een vliegtuig op ski's
at zich uit het water opricht als het,
oortglijdende op de beide metalen „plan-
en" over het water suist en een soort
aket als het vliegtuig met tegen de romp
angetrokken ski's de lucht in stuift.
Delta-vleugel
Bovendien heeft de „Sea-Dart", zoals
it product van de Convalr-vliegtuig-
abriek is genoemd, een driehoekvleu-
el die hoe langer hoe meer Ingang
rindt, maar in dit geval toch voor het
rerst bij een watervliegtuig is toegepast.
Iriehoekvormig is ook het verticale
taartvlak met de aanduiding „Navy"
-Marine die het vliegtuig in zijn
lijlsnelle vaart bestuurbaar maakt.
c" De Sea-Dart letterlijk betekent dit
enfen werpspies voor het gebruik op zee
J- is een snelle straaljager die op alle
Watervlakten kan worden gestation-
gejiEerd- en daarom ook gebruikt kan wor-
len als op die plaatsen geen vliegvelden
lanwezig zijn. Ook op zee zonder dat er
rliegkampschepen bij nodig zijn
Het is een fantastisch snel vlieg-
jrng. klein van afmetingen en be-
tnand door één vlieger. Maar ondanks
ie kleine afmetingen heeft de construc
teur toch kans gezien om er twee zware
r" Westinghouse-straalmotoren in aan te
"brengen die vuur spugen als het vlieg-
f'luig de lucht in gaat.
waterski's werken als een glijboot.
ze met grote snelheid door het water
ren, gaan ze overeind staan zodat al-
het achterste deel in het water blijft,
ij in dezelfde stand komt het vliegtuig ook
T»ler op het water neer en tn die stand
rolt het vliegtuig ook over de grond, ge-
iteuhd door kleine wieltj<
i het achr
A. Borstlap Europees
secretaris P.C.A.I.
Het bestuur van de P-oteetants-Chris-
Jteüjke Arbeiders Internationale heeft de
A. Borstlap benoemd tot secretaris
Europa.
De heer Borstlap, die thans adjurict-
is van het Internationaal Chris
telijk Vakverbond is. heeft d«"er dagen
bestuur van het LC.V. ontslag
e functie gevraagd
De verbondsraad van het C.N.V. heeft
isloten. de heer Borstlap lid te doen
(blijven van het verbondsbestuur van het
•N.V.
Manus Oly wilde
weer uitbreken
De beruchte Amsterdamse tn- en uit
breker Manus Oly, die op het ogenblik
in de strafgevangenis te Groningen ver
blijft, heeft weer eens een vergeefse uit-
braakpoging gedaan, zo -meldt de H.Crt.
Samen met twee medegevangenen ver
school Manus Oly zich bij het werken
in de gevangenistuin onder de hoge boe-
rehkoölpianten. Het doel was, 'savonds
de "surveillerende bewaker néér te slaan
dan over de muur te klimmen. Zover
is het echter niet gekomen, want toen
de gevangenen vermist werden, waren
ze al gauw opgespoord.
onder de
De Sea-Dart Is een deel van de „vlie
gende vloot" van de Amerikaanse marine
die thans wordt opgebouwd. Veel gege
vens zijn er niet over bekend, alleen weet
men dat dit Convair-vliegtuig werd ge
bouwd aan de hand van ervaringen met
kleine vliegtuigmodellen die draadloos
worden bestuurd. Het zal in de toekomst
de kust van het rijke Californië bescher
men, en wie weet, welke andere kusten.
Eerst een klein golfje, dan een
golf en tenslotte grote water
zuilen bruizen op als de ski's
van de Sea-Dart over het water
strijken. De drijvers flitsen als
vlakke stenen over het water
totdat het toestel eindelijk zijn
duizelingwekkende vaart ver
liest
Tweede maal in 2 maanden
Spoorbomen in Delft op
terwijl trein naderde
Vermoedelijk door onoplettendheid van
de overwegwachter zijn Maandag in Delft
de afsluitbomen van de overweg bij de
Binnenwatersloot open gebleven, toen
een electrische trein uit de richting Den
Haag naderde. De treinbestuurder be
merkte het gevaar en gaf signalen, ter
wijl hij krachtig remde. De overweg-
wachter schrikte van de signalen op en
liet de bomen nog snel zakken, terwijl
de trein slechts ongeveer vijf meter voor
de overweg tot stilstand kwam
Op dezelfde overweg bleven op 24 Sep
tember j 1. ook de bomen geopend. Een
automobilist kon toen nog net een botsing
met de trein voorkomen door vol gas te
geven.
Die dag is juist een plan bekend ge
maakt om bij de vier Delftse overwegen
tunnels aan te leggen.
Suikerzieke geschikt voor
overheidsbetrekking
Aldus uitspraak van Centrale
Raad van Beroep
Gisteren heeft de Centrale Raad v
Beroep te Utrecht uitspraak gedaan in
de zaak van het college van B. en W
van Den Bosch tegen de uitspraak var
het ambtenarengerecht te Arnhem, waar
bij de heer WAF L.. rijksambtenaar tc
Nijmegen, op grond van medisch onder
zoek geschikt werd geacht tot het be
kleden van de betrekking van directeur
van Sociale Zaken te Den Bosch, of
schoon hjj lijdende aan suikerziekte zou
zijn: De Centrale Raad bevestigde in zijn
uitspraak de beslissing van het ambte
narengerecht, zodat de heer L. geschikt
moet worden geacht de bedoelde betrek
king te bekleden.
Motie-Lemaire verworpen
Meerderheid in Tweede Kamer geeft de
regering de vrije hand
In de Tweede Kamer is gisteren de
motie van de heer Lemaire (K N.P.)
de in Indonesië verblijvende Nede
ders aan de orde geweest. Bovendiei
sprak de Kamer de motie van de heer
De Graaf c.s. over de organisatievorm
van het maatschappelijk werk voor
Nederlanders in Indonesië.
Zoals men we^t, nodigt de heer Lemaire
de regering uit om zodanige maatregelen
te nemen, dat bij het verstrekken in In
donesië van voorschotten voor overtocht
naar Nederland met het oordeel van de
betrokkenen wordt rekening gehouden als
met een doorslaggevende factor. Ook wil
de motie de vrije keuze van onderwijs
otrrrnrn
voor de kinderen door de ouders eerbie-
De heer Lemaire begon het debat met
een wijziging ln de motie aan te kondi
gen. Hij bracht daarin het element dei
voorlichting aan. door te bepalen, dat de
betrokkenen, voor zij een beslissing
nemen omtrent vertrek naar Nederland,
vooraf ontvangen nauwgezette en objec
tieve voorlichting dienen te overwegen
De motie van de heer De Graaf drong
aan op organisatie van het maatschappe
lijk werk voor Nederlanders in Indonesië
De heer 'tufkens (Arb.) verklaarde zich
tegen de motie Lemaire. doch voor die
van de heer De Graaf. De heer Schouten
(A R.) was tegen de motie De Graaf,
dat zij de keuze van de betrokkene
zelf te bepalen of hij wil blijven of heen
gaan, aan de betrokkene ontneemt. Hier
door worden aan deze mensen fundamen
tele rechten ontnomen. De beslissing
wordt gelegd In handen van de regering
en haar orga
Is dit een onheilspellend, voorwereldlijk monster, of de raket van de
toekomst, waarmee dappere geleerden het helal willen verkennen?
Niets van dat al. Het is de Sea-Dart, het hyper-moderne straalvlieg
tuig van de Amerikaanse marine. Het toestel is uitgerust met water
ski's, waardoor het op water kan landen. De „voelhoorn", die uit de
neus van de Sea-Dart steekt, is de snelheidsbuis, waarmee de vaart van
de machine kan worden vastgesteld.
Personeel ongerust
Directeur van Nautic
neemt ontslag
De N.V Holland Nautic te Haarlem
komt Sn steeds Kritieker positie te ver
keren. De directeur, de heer A. J. Kreu-
ger, zou per 1 December ontslag hebben
aangevraagd, aldus Dp Tel.
Dezer dagen zün de materialen, die be
stemd waren voor de bouw van een
kustvaarder voor Brazilië van de terrei
nen gehaald eh naar elders gebracht.
Hieruit wordt de conclusie getrokken, dat
deze order is geannuleerd, hetgeen be
tekent. dat er na Decembei ook voor de
scheepswerf geen werk meer zal ziin.
De laatste weken zijn gemiddeld vier
tot vijf faillissementsaanvragen van de
Holland Nautic per week bij de recht
bank ingediend. De vorderingen werden
echter te elfder ure betaald.
De ca 500 personeelsleden verkeren in
ernstige ongerustheid
De pleidooien in hoger beroep in-r
zake de lopende procedures tussen
„Noord-Metaal" ën „GróoUMetaal", zul
len op 20 Novenjber a s. worden gehou
den voor de-rechtbank te'Groningen en
op 30 November voor het Haagse ge
rechtshot. - In - beide procedures heeft
„Groot-Metaal" hoger beroep aangete
kend.
Premier Jósjide -/an Japan en ztfn ri
vaal ln de liberal» partij. Hatoyama.
hebben besloten, de twee groepen der
partij, die in Maart jl. uiteen gingen,
weer samen te voegen. Josjida's groep
lelt 201 zetels en dit van Hatoyama 34.
Blinde predikant slachtoiler
van oplichter
„Het is helaas niet voor de eerste maal
ln mijn leven dat Ik er ben ingelopen",
zo zei de blinde predikant van de Gere
formeerde Kerk van Amsterdam, dr W.
G.Harrenstein, gisteren voor de Am
sterdamse rechtbank als getuige in de
zaak tegen de 52-jarige gewezen steward
L. J. H. B., die terecht stond wegens op
lichting. Hij had het medelijden
predikant opgewekt met ci
verhaal en hem tot afgifte van geld
25) bewogen. Tegen de verd..
reeds 12 veroordelingen wegens oplich
ting achter de rug had, werd een jaar en
zes maanden gevangenisstraf geëist.
De moord op Bobby
Greenlease
Deze week is te Kansas City de doodstraf
geëist tegen de ontvoerders en de moor
denaar van Bobby Greenlease. Belden
hebben schuld bekend. (Zoals bekend
werd Bobby door mevrouw Bonnie Headv
ontvoerd en later door Carl Hall ver
moord».
De jury behoeft thans nog slechts te
beslissen, op welke wijze het doodvonnis
Zal worden uitgevoei-a In de staat Kan
sas worden doodvonnissen veelal door
gasverstikklng voltrokken.
Benoemd ls tot RIDDER in de orde
van Oranje-Nassau. W. P. J. Bolt. tech
nisch hoofdambtenaar bij het gemeente
lijk electriciteitsbedrljl te Arnhem.
Ongeanimeerde markt
Amsterdam 17 Nov.
Het buitenland heeft vandaag op alle
fronten verstek laten gaan en van pu
blieke zijde bestond er enig aanbod en
bij opening kwamen dan ook alle ru
brieken op een lager niveau. Het ont
breken van buitenlandse steun kwam
het duidelijkst tot uiting bij olie en
Unielever die flauw waren Het hoofd
fonds noteerde tijdelijk zelfs ruim 4pt
lager en Unilever móest zich bij de ope
ning een even groot verlies getroosten.
Tegen het slot volgde echter voor beide
fondsen een licht herstel, waardoor het
verlies beperkt bleef tot resp. 3 en 2
punten.Philips nauwelijks prijshoudend.
AKU daarentegen goed op peil. dit
laatste mogelijk in verband met ander
nieuws over de introductie in New
York waarover berichten in omloop
zijn.
Ook de scheepvaartafdeling volhardde
niet in haar vaste houding van de laat
ste dagen. De activiteit was veel ge
ringer en de noteringen stelden zich 1 s
2 punten lager De cultuursector lag al
even ongeanimeerd. Deli's konden het
echter aardig bolwerken en noteerden
vrijwel onveranderd. Amsterdam Rub
ber en H V.A. boekten ruim 1 punt ver
lies. Guldensbeleggingen kalm prijshou
dend. Prolongatie 2V* pet.
Steer in 't gezin
De „Nieuwe Leidsche" ex in/
van minister Van Th iel vorige week
ontrust, omdat g.ij oud-liberale, over
nen klanken, bevatte. De motie Lemaire
heeft al goed gewerkt, want zij bracht
de motie De Graaf voort. Prof Oud aasde
niet op het bloed van deze minister, zo
zei hij Als hij op politieke winst uit Is.
dan richt hij zich op groter wild. dan deze
minister, maar hij achtte het onjuist, dat
de minister de motie Lemaire zonder
meer naast zich neer wil ftggen.
De heer v. d. Wetering (C.H.), wiens
fractie de motie De Graaf mede-onder
tekende. vreesde, dat verwerping van de
motie Lemaire de positie der Indische
Nederlanders zou kunnen verzwakken,
doordat dit verkeerd zou worden uitge
legd. Daarom bepleitte hij, om haar
in stemming" te brengen.
De heer Van Rijckevorssel (K.V.P.) zag
in het regeringsbeleid eri de motie De
Graaf een aantasting van het zelfbeschik
kingsrecht van het individu.
Hij stelde zich achter de motie Lemaire.
Zijn fractiegenoot De Graaf waarschuw
de tegen sentiment. De regering heeft
zich op andere hulpobjecten te richten.
Indien zij meent, dat overtocht voor
rijksrekening niet ln het belang van de
betrokkenen ts.
Minister van Thiel (Maatschappelijk
werk) bleef bij zijn standpunt, dat de
regering de Indische Nederlanders tegen
zichzelf beschermt en beschermen
Van geval tot geval moet worden onder
zocht of de Indische Nederlanders
ten overkomen of niet. Het is. hun eigen
belang dat zij in Indonesië
slag komen.
De mensen zijn vrij naar Nederland te
komen, maar is de regering overtuigd,
dat zij hier hun ongeluk tegemoet gaan.
De minister ontkende, dat de
in Indonesië voor dc Indische Nederlan
ders wordt beperkt. Maar elk geval
wordt afzonderlijk beoordeeld. De Rege
ring zal deze mensen op alle mogelijkt
manieren helpen, maar zij wil hen waar
schuwen, dat hen in Nederland geen toe-
r v.» j j I komst wacht
Lemaire achtte spr. door de Prof Lemajre ((KNP.) betoogde bij
toevoeging aeer verbeterd. Zij laat een llek „ogmaa,s, dat motte aichl
recht van elk mensenkind om over aleh- legen bepa.lde groep
zeil le beslissen In tact. i a,stoten van de Nederlandse staat
Vandaar, dat de heer Schouten, als er Datr aakt de grondslagen van die staat
een keuze ecaaan moest worden voor de
motie Lemaire zou stemmen. Hij laakte! De mot,e-Lema,re yrd tenslotte ver-
het, dat de regering, zonder de motie ter P 1 if»?™ stemmen,
bespreken, aankondigde de motie Lemairex °or: y v-D-' i, v'
naast zich ne«.r te zullen leggen.
mede de heren Visch en Van Ryckevor-
De Indonesische Nederlanders zijn. se' 'beiden K.VP.J. Schmal en Van de
door de gang van zaken ln het verleden Wetering (beiden C.H.I en de_ enige
in een uiterst précaire positie gebracht.
Dat moet zwaar wegen bij de te nemen
Prof. Oud (V.V.D.)
izige communist, de heer Gortzak
De motie-De Graaf werd aangeno-
n e n met 48 tegen 26 stemmen. Voor: de
i door de redetegenstemmers bü de motle-Lemaire.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
ALDERAMIN I
ARENDSKERK 1
DALER DIJK
Dili VENDRECHT 1
AMSTERDAM I
G AASTERL AN D I
HEEMSKERK
HERMES 17 te
JAGERSFONTEIN
KAR I MAT A 17 te DJID
LUTTERKERK
MAR1EKERK
is te Oetrend
PHOENIX 16 te Chrutinnamn
POLYPHEMUS
SL LED HECHT 16 NO BarnadM
N SPILBERGEN IS tl
VIVO^Tv NewdCMUe°
DINSDAG 17 NOVEMBER 1953
OBLIGATIES
a s 47 3*4.... 101H 101%
Belegglngcer 3% 99A
Ned 1950 3% 99% 99%
Ned '47 3-3% 99%' 99A
Grootb Obl. 3 97% 97-!,
Nederland'37 3 98?. 98
Ned. S '4799rt 96-t
S '24 88%
1. 3e '37 3% 103A 101
Bk N.G. 0/5/lB 124
B. v. Onr. Z. 4-'37 54
el C
tt CL «V
vln 18A 18a
U.S Steel C
El. Mil An NB
Overz Gas Mö
tzude 96',2'cut. Handel M« 204
suiker 1925 1925 D.-Atieh H.A1 A. 70%
leton 147% 147% Eur. Azlé H. Mi) 93-
1. HB 4% 1041
Kon. Ned Zout I
Kon Pharm.
Kon. Ver Tapijt
Nwe fr. H. Venn 151
Tels en Co113%
Z.-Afr. Handelh.'I 157%
A,g. Expl. Mg 110
Philips 48 3% 101H miH
Stokvis 3%106/ 106
Un. ever 49 3% 103% 103%
Cockeril] 4102%
4%.,lU6% 106%
bataalsch 3% 101%
K. Petr Conv 3% 124T
Spr. en Tram
Comp WL 3ö 4 .101%
Dell Speur '37 3% 84
Pr.l. R'dam I 2% J34i
mpf135%
106%
k MIJ 165%
iser FT. 105%*
leepsb 158
czelbew^ ^,4
75%
AANDELEN
intsche Bk C. 172
0166',:
Mf A 106 105%
dok 338 355%
1. V. 76% 77
est. ..184 185
r144%
U.N.B. 106% 106
103% 104*
ard m. 146/ 145%
105
177%" 17 j.
......146V 147%
1 .11! *142*4 143~
r 7% CP. 155 155
ro% CP 134% 134'4r
-4<-<.CP 100% :OOA
urness188 185
üll.Stmb. MU 109 109
levelt Uoudr 253* 253%
'"ogersberg 425 420
ostzee257 255
t», M|) WDkl125% 1281
Telaga Patengat
Ver. Touw
95% 97 Chrysler
:atoenl57 138
ïltC30H 30*
■if30% 30/
Ja C33%t 32A*
I. SteelC.50%. 50A
67% 66%
aC„ 92% 90%
BUlitor
1430 Dordtsi
Deu-ba
Hoogov
Ned. K;
l 177 178% Java-China P. Cv 113 116 Kon. Olie..
NAGEKOMEN NOTERINGEN
OBLIGATION
Gelderl. '52 4% ...107%
Grav. 52 4%108%
N -Hola '47 3 100%
Z.-UoU.'52 4% lOBrt
Deens Rtvon '37 4 102%
Hyp. Hanken
's-Grav. HUK 3% 98
H. v. Nea. 4% 102T
M. Hyp.Cr. 394% -
Rott. HB AD 3% 98
V. Trans r.o 06% -
E.N Sch V. 4 102'
N. Sen. Hp 3% yy
Rd. Sch Hypb 4'1102%5 -
VJC 14.30
97% Goud ApöÜ'o'
1345
236»
162%
148/ 148
....139%
1855 1851
1- 3% 100%
1 8% 100- 100%
106% 106'
83% 8iik
462
ut 3% 55%
tst^ pret.
tspn. ..".III
Burl Mill»
Gen Clgarh.t. HU
-Gravann i 3% laoi
-Gravenn. u 2% 127
ottero«inU3% uu,
trecflt luo 2% I32i
180%
AA.SUfcLfc.N
Bel N Binn. 243
'»t U14A
Ed 37% 31%
I EO.42% 43
2IH 21A
VERKLARINGEN; t bieden, laten, gea, t
ZUIDERKRUIS
