Jlieuwc fciiisrlK (ümmutt Spectaculaire, verrassende taferelen Perzische rechtszaal „Het stuk bewaarde ik in brandkast van Russisch fabrikaat en...het is weg!" in De 52-jarige Emir Saoed volgt zijn vader op Wist U Onteigening van landbouwgionden 3INSDAG 10 NOVEMBER 1953 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel. 31441. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: 6,— per kwartaal; 2,— per maand; 0,47 per week. ADVERTENTIËN: 0,18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELUR-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken Vier en dertigste jaargang No .Stofltoasttcb I* gftetfetta «Bn htrt (n tegfjenspoef" Groter complex Mossadeq praat vanuit fwee geestestoestanden HET PROCES tegen ex-premier Mossadeq, dat gehouden wordt in de Spiegelzaal van het voormalige paleis te Sultanabad, werd van daag voortgezet. Men kent de entourage: de gevangenis, de aangren zende kazernes worden streng bewaakt, waarbij tanks en pantserwagens zijn ingeschakeld. Mossadeq moet zich verantwoorden wegens ongehoor-1 Eclen- de m>n- van Buit. Zaken, heeft - ----- - verklaard, dat de opstand in Triest be- Het beleid van gen. Winlerton Engeland en Amerika wijzen critiek af Wil Tito toch plebisciet? zaamheid aan de Sjah en wegens pogingen het wettige bewind omver te werpen. Spectaculair zijn de taferelen in de „rechtszaal" ongetwijfeld. Zo vroeg de ex-premier aan de Openbare aanklager, het origineel van de order van de Sjah over te leggen, waarin stond, dat hij als minister president moest aftreden. Daarbij sprak Mossadeq: „Ik bewaarde lingste vragen. ,,Was U soms van plan het origineel in een oude brandkast van Russisoh fabrikaat, die slechts door acht koeües kon worden vervoerd en die al leen een smid zou kunnen openbreken. En nu zegt U, mynheer de Aanklager, dat dit stuk niet te vinden is. Maar boven dien, dit stuk is niet authentiek, en men gaf mij geen gelegenheid er met de Sjah overleg over te plegen". Mossadeq pro beert telkens in de schoenen van de Openbare Aanklager te gaan staan! Bij herhaling heeft Mossadeq r.u op theatrale wijze te kennen gegeven, dat hij de Sjah geen gratie zol vragen, aan gezien gratie slechts aan verraders wordt verleend. Hij beschouwt zich als een -slachtoffer van vreemdelingen, na melijk de Britten. Zielig is het. de hys terisch opgewonden man, daar nu te zien ziten. Gekleed in een slonzige bad- zien zitten. Gekleed in een slonzige bad mantel, waaonder een pyama, het hoofd zakkend van links naar rechts, de indruk makende alsof hij flauwvallen nabij Telkens graait hij in oen reusachtige stapel papieren en valt dan uit tegen de aanklager. Mossadeq neemt het standpunt^ in, dat dit proces volkomen ongeldig is. De Sjah had niet het recht hem af te zet ten en de militaire staatsgreep van ge neraal Zahedi, de beschieting van Mos- sadeqs huis. dat was volkomen mis dadig Die perfide Britten waren er op uit, hem. Mossadeq. te vernietigen, dat zijn z'n grote rivalen. Dan schiet hij op eens weer een zinloze bedreiging uiit: ,.ALs dit proces zo door gaat, dan kom ik niet meer op jullie zittingen". Het is of Mossadeq oreert vanuit twee ver schillende geestestoestanden, Enerzijds dreigit hij, dan weer veran dert hij plotseling van houding en stem, en zegt tegen de president van het Hof: „Natuurlijk mijnheer de pre sident. U bent mijn meerdere en ik moet U gehoorzamen. Allah zal toezien, dat hier recht geschiedt. Ik ben bereid voor de goede orde te sterven als het moet. Ik zal bewijzen dait ik nog steeds de wettige premier ben." Mossadeq, een comediant, stelt de president de zonder- Bedelaars incasseerden 110 gld. per dag gedeeltelijk ge- om binnenkort op reis te gaan?" En als de president dan „Ja" antwoordt zegt Mossadeq langs zijn neus weg schitterend, dan houd ik U hier nog twee maanden bozig". Uiteraard kreeg hij daarbij de lachers op zijn hand. Mossadeq berijdt allerlei stokpaardjes. „Ik verdedig me niet om een vrijspraak mijne heren, ik vind het helemaal niet erg gevangen te zitten, immers dat doet mijn aanzien sty- Gesteld, dat ik werd vrijgelaten, voor veiligheid zou ik dan buiten de gevangenismuren genieten? Indien ik in de gevangenis zou worden gedood, zou iedereen weten wie de hand in mjjn ver- rding had. Doch wanneer ik buiten do gevangenis om het leven zou worden il niemand neten wie het heeft gedaan.' De manier waarop Mossa- •orden gedood, ii hem dus lang niet „lood om oud ijzer" Ook bracht de oud-premier In herin- cring, hoe militaii vrachtauto's werden aangevoerd, hem thuis de order van de Sjah kwamei overhandigen. Hij vroeg toen: Sindi is het nodig, dat een koninklijk besluit door een dergelijke militaii :ht ter kennis van de betrokkene dt gebracht?" En vervolgens op dige wijze opmerkend, dat hem dit be langrijke besluit werd overhandigd, op n tijdstip, dat in Teheran een uitgaans- •rbod van kracht was, vroeg hij, fijn- es glimlachend: vonden deze personen zich wel wettig op straat?" Hef auto-ongeluk bij Keulen 7000 RM borgstelling voor De Baat gevraagd Schade op 240.000 geschat Het ministerie van Buitenlandse Zaken deelt mee, uit Duitsland bericht te heb ben ontvangen, dat de Nederlandse chauffeur De Baat, die betrokken de kettingbotsing op de Wiedbachbrug naby Keulen, en die sindsdien lopige hechtenis is gehouden, in vrijheid zal worden gesteld indien bij het Landes- gericht te Linz een borgstelling van ze- ■enduizend mark wordt gestort. De materiële schade, die de vracht auto van de firma Decker In Ouderkerk aan den IJssel bU dit ernstige ongeluk heeft aangericht zal ongeveer veertig duizend gulden bedragen. Dit is volgens Het Parool de schatting van de expert van de Haagse assurantiemaatschappy, waarbfj de transportfirma een verzeke ring heeft lopen. Zeer ruw geschat komt daarnaast een bedrag van tweehonderd duizend gulden voor vergoeding aan de nabestaanden. De verzekeringsmij heeft echter nog niet beslist over het al of niet uitkeren van de schade. Pas na het strafproces tegen de chauffeur zal de maatschappij haar standpunt kunnen bepalen. Fiscale zorgen voor Nobelprijswinnaar Iet aanwijzen van prof. dr F. Zernike als Nobelprijswinnaar heeft de vraag ac tueel gemaakt of deze hoogleraar belas ting zal moeten betalen over de £125.000, die hij straks zal verwerven. Naar wij van de hoofdinspecteur de belastingen te Groningen hangt dat af van de beslissing die ter zak< door het Dep. van Financiën genomen wordt. Beslist men dat de prijs geen band houdt met door prof. Zernike richt werk. dan is 't belastingvrij, op de vermogensbelasting na andere beslissing dan zou prof. Zernike wel eens f 74.000 van de f 125.000 lasting moeten neertellen. Dit is gen.-majoor Sir John Win- terton, de Britse bevelhebber in Triest, die momenteel zeer ge haat is bij de Italianen, omdat men de talrijke botsingen aan zijn beleid toeschrijft. Zo kon het gebeuren, dat de monarchist Spjadazzi hem uitnodigde tot een pistool-duel. organiseerd buiten zone A van Triest Hij verdedigde het beleid van de Britse gou- ur. generaal Winterton. tegen de. door Italië uitgeoefende, critiek. Ook Amerika heeft de critiek op Winterton de hand gewezen. Eden legde c nadruk op, dat neo-fascistische elementen verantwoordelijk zijn voor de ordelijkheden. Inmiddles heeft Rome deze Engelse lezing volkomen verworpen. In dit verband zij opgemerkt. Churchill verzekerd heeft, dat de Britse Amerikaanse troepen reeds acht n den wachten om naar huis te gaan. Ook hij had het volste vertrouwen in generaal Hier ziet men drie karakte ristieke foto's rondom het op zienbarende proces, dat op het ogenblik te Teheran wordt ge voerd en waarvan Mossadeq de hoofdfiguur vormt. Links rechts de beklaagde in i rechtszaal en in het midden 2 wegvoering. l Prins morgen toch naar Ethiopië De behandelende medici hebben toegestaan, dat Prins Bernhard mor gen naar Ethiopië vertrekt voor het Saoedi-Arabië heeft weer een koning Eens redde hij de oude vorst het leven en werd daarbij zelf ernstig gewond NOG IN HET EERSTE UUR na de dood van koning Ibn Saoed van Saoedi-Arabië, welke mededeling wij reeds in een deel onzer edities brachten, werd diens oudste zoon. Emir Saoed (52 jaar oud), tot koning uitgeroepen. Hij zal heersen over 7 millioen Arabieren, die als bedoeïnen aangekondigde officiële bezoek aan i ieven in de woestijnen van Zuid-Arabië. De nieuwe vorst zal de titel voe- de Keizer, mits het programma een ren van „koning Saoed Ibn Abdoel Aziz". De eerste daad van de nieuwe koning was de benoeming van zijn 48-jarige broeder Feisal tot kroonprins. Aan deze status zijn de posten van premier en opperbevelhebber der strijd krachten verbonden. Tot zijn dood vervulde koning Ibn Saoed deze functies. Kroonprins Feisal was tot vóór zijn benoeming plaatsvervangend premier en minister van Buitenlandse Zaken. Reuter meldt nader: Reuter meldde hedenmiddag: Koning De oude koning overleed te Jeddah.ljn Saoed is kort na zijn dood begraven, waarheen hU uit zijn zomerpaleis in «"«e begrafenis berus op een Taif was overgebracht, nadat hij vorige voorschrift van de Koran dat de doden "verren ,.„L „J iwhnn^H-t. I waaruit wy de volgende punten vermel den: I. De koning wil een vriendschap pelijke regeling van het geschil met niet te vermoeiend karakter zal dra gen. De Prins zal vermoedelijk op 23 November hier te lande terugkeren, waarna een nader onderzoek zal uit maken, of hij zijn bezigheden in volle omvang zal mogen hervatten. Ned. gezant in Ethiopië ernstig ziek Met trombose in ziekenhuis te Addis Abeba opgenomen Naar de Nieuwe Leidsche C r t van haar reizende correspondent Alfred van Sprang vanochtend uit de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba vernam, is de Nederlandse gezant aan het hof van de Negus, Jhr Bosch van Drakestein, plotseling in het zie kenhuis opgenomen wegens ernstige trombose. Zijn ziekte maakt directe overbrenging naar Nederland nood zakelijk. Zware straffen in Rood spionnageproces Een communistisch gerechtshof heeft gisteravond te Oost-Berlijn vier staats ambtenaren veroordeeld wesens spion- nage voor buitenlandse (Westduitse) spionnencentra. die onder leiding zouden staan van de voormalige nazi-generaal Gehlen. Eén der beschuldigden kreeg levens lange dwangarbeid, de anderen kregen straffen variërend van 2\z tot 15 jaar dwangarbeid. Volgens een Oostduitse publicatie doen de afdelingen van Gehlers organisatie zich voor als handelsondernemingen. Haar agenten zouden tot taak hebben in Oost-Duitsland op wetenschappelijk, eco. nomisch, politiek en militair gebied te spionneren. Winterton. In Zuid-Slavië. aldus AP. overheerst de vrees, dat de incidenten ir Triest, de Westelijke Geallieerden er to« zullen brengen, de stad Triëst toch aar Italië over te dragen. Het bericht, dat Tlto een volksstemming in Triëst heeft voorgesteld, wordt door „Tanjoeg" be vestigd, noch ontkend. Volgens he Italiaanse persbureau „Ansa" hebben de Geallieerde militaire autoriteiten voor Italianen nog moeilijker gemaakt, zone A van het vrije gebied van Triëst betreden. medische behandeling. Veertien dagen geleden echter liet zijn hof bekendmaken, dat hij de crisis te boven gekomen was. Emir Saoed, die in 1902 werd geboren, was sinds 1933 kroonprins en twintig jaar lang wist h(j dus al, dat hy eens heerser zou worden over een land, dat tot de rijkste oliegebieden van de wereld behoort. Evenals zijn vader zal Emir Saoed een welgesteld man zijn, dank zU de 200 millioen dollar, die jaarlijks in de schatkist vloeien uit hoofde van de fifty- fifty-overeenkomst met de machtige Amerikaans-Arabische oliemaatschappij Aramco. De nieuwe koning werd al vroeg in de Koran onderwezen, en zyn opvoeding was bijzonder streng. Toen hij 13 jaar oud was, volgde hij zijn krijgshaftige vader naar het slagveld in de Hedsjaz, het Mo hammedaanse „heilige land", en binnen een jaar leidde hy reeds een aanval te gen de vijand. In 1934 redde hij het leven van zijn vader door zich tussen hem en enige aanslagplegers te werpen: zelf werd hij toen ernstig gewond. Reacties Londen: Met koning Ibn Saoed Is één van de krachtigste persoonlijkheden van deze eeuw en een stabiel heerser heen gegaan. Washington: Wij leven diep mee met de dood van de koning. In de landen die aan Saoedi-Arabië grenzen, wordt 48 uur rauw In acht ge- Nader werd nog gemeld: Het Egyptische kabinet heeft wegens het overlijden van koning Ibn Saoed een nationale rouw afgekondigd, welke 14 dagen zal duren. Muziekprogramma's werden gisteren door voorlezingen uit de Koran vervan gen. Generaal Naguib heeft zijn mede leven betuigd in een telegram aan de nieuwe koning. Ook president Sjisjakly van Syrië be tuigde zijn medeleven aan de nieuwe ko ning, die hij tevens gelukwenste met het aanvaarden van zyn functie. DAT de man, die de moord pleegde op de Woerdense polltie-agent Van Eek, Vrijdag 4 December voor de Utrechtse schtbank zal terechtstaan. DAT door een lek ln de schoon [jvenverdieping van het alleenstaand oonhuis van de heer Schoutei Rijksweg Den BoschNijmegen onder Hintham gistemiddag is uitgebrand bij ook een aantal kanaries de dood DAT Donderdagmorgen a.s. kolonel G. C. Berenschot in Venlo het commando over het regiment stoottroepen draagt aan majoor P. de Bruin. DAT op vermoeden van ongeoorloofde uitvoer naar België kortgeleden 6 drach tige kalfvaarzen (waarde 6000) in Bergeyk in beslag zijn genomen en gis teren aldaar hetzelfde gebeurde met een personenauto met 500 kg boter. DAT is benoemd tot substituut-griffier bij de rechtbank te Arnhem m: P. J. M. de Bruin, beëdigd klerk ter griffie van het gerechtshof te Arnhem. DAT Amsterdam weer 5 geldleningen wil aangaan ten bedrage van ƒ.15 mil lioen totaal. DAT te Nijmegen een dievenbende i gearresteerd van 6 jongens, die het g« munt hadden op winkels, consumptie- tenten etc. DAT sommige Tweede Kamerleden een tweede staatssecretaris op Onderwijs geen overbodige weelde achten. DAT de 170ste algemene vergadering in de HolL Mij van Landbouw wordt gehouden op 9 Dcc. in Krasnapolsky te msterdam. DAT gisteren een sneltrein uit Amers foort bU een overweg te Maartensdijk de bakfiets van de 50-J. voddenkoopman G. uit Blauw-Kapel heeft gegrepen en versplinterd, doch G. zelf slechts licht gewond werd. DAT het Ned. Rode Kruis van Zweedse zusterorganisatie een telegram met gelukwens heeft ontvangen voor het Ned. volk t.g.v. de sluiting van het dijk- gat te Ouwerkerk. DAT binnenkort de drooggevallen verkeersweg van Zierlkzee naar Brou wershaven via Schuddebeurs weer her steld is en automobilisten dan niet meer de smalle weg door het Bcttcwaerde be- DAT door de grenswijziging van de meente Utrecht de burgemeester Haarzeulen en Vleuten, de heer J, H. d. Heide, Is benoemd tot burgemeester van VleutenDe Meern, m.i.v. 1 Jan. DAT in Amersfoort een Amerikaanse industrie wordt gevestigd, nl. de „Bor den Food Products Company", die ruim 80 arbeiders werk geeft en zich be zig houdt met het verpakken van melk- DAT de Ncd. studiegroep, die in de er. Staten gedurende 12 weken studie maakte van de mechanisatie van het boe- •nbedrijf, gisteren met het ss Maasdam ons land is teruggekeerd. DAT de staatssecretaris van Zaken de Soc. Econ. Raad advies heeft gevraagd over een ontwerp-werktijden- bcsluit voor pakhuizen. DAT in Vriezenveen de clandestiene zender „Amateur zonder naam" in beslag is genomen en proces-verbaal werd op gemaakt tegen de 23-j. textielarbeider A. B. H., aldaar. DAT ten gevolge van een defect aan een voedingskabel van het electrlcitelts- net bij Purmerend de plaatsen Pur- merend, Edam, Volendam en Monniken dam gisteravond twee uur zonder licht heben gezeten. i DAT de Encl-CemiJ N.V. Verkoop associatie te A'dam (verkooporgaan dei Ncd. cementindustrie) Donderdag haar zilveren jubileum viert, evenals de direc teur J. U. André de la Portc. DAT Zaterdag de nieuw-geplaveide markt te Den Bosch gereed zal zij „zoete lieve Gerritje" uit de Brabantse Meijerlj met haar gevolg van boeren boerinnen naar de markt komt om laatste steen te leggen. DAT de politie te Bergschenhoek op sporing verzoekt van de minderjarig! Gijsbcrta Hendrika van Mil (geb. 15 Mei 1936). die sedert 7 November 1953 i is. Groot-Brittannië over de Boeraimi- de Perzische Golf. (Deze olierijke wordt zoals gemeld opgeëist door Saoedi-Arabië enerzijds en de Brits- gezinde sultan van Muskat anderzijds); 2. Saoedi-Arabië zal zich houden aan zijn verplichtingen als lid van de Arabische Liga en de Ver. Naties; 3. Het land zal buitenlandse investeringen om de levens standaard van het volk te verhogen, toe juichen; 4. Saoedi-Arabië beschouwt de „Israëlische benden" als aanvallers. Gisteren verdrongen zich weer tien duizenden belangstellenden langs de straten van de Londense binnenstad om het schitterende schouwspel te zien, dat de intrede van een nieuwe burgemeester (the Lord Mayor's pro cession) biedt. De nieuwe burgemees ter, Sir Noël Vansittart Bowater, is voor een jaar gekozen tot bestuurder van de Londense City, het hart van de machtige wereldstad. Bepaald be gerenswaardig is deze functie niet: zij kost de Lord Mayor uit eigen zale enkele., honderdduizenden guldens. Alleen zeer wclgestelden kunnen zich veroorloven, burgemeester van een deel van Londen te zijn. WEERBERICHT Opklaringen Het KNMI te De Bilt ver- West Zuidwest. Vannacht, in hoofdzaak in do Zuidoostelijke helft van het land. plaatse lijk nachtvorst en hier en daar mist. Morgen overdag ongeveer dezelfde tem peraturen als vandaag. (Opgemaakt he denochtend 10 uui Zon ^TELKENS weer worden wij er door getroffen, hoe de ..stad" terrein ver overt op het „land". De steeds toenemen de bevolking en de daarmede gepaard gaande industrialisatie nopen daartoe. Geen weldenkend mens zal zich tegen deze uitbreiding" terrein geen grote problemen liggen. Men moet de echte boeren- en tuinders mentaliteit goed kennen om te weten wat het betekent, eigen gebouwen en eigen land verzwolgen te zien door de steeds verder om zich heen grijpende stad. Nog onlangs zagen we zo'n geval, waar het een bedrijf betrof, da: al meer dan honderd jaar door eenzelfde boerenge slacht was geëxploiteerd. In dergelijke omstandigheden wordt r.eg andere schade geleden dan alleen geldelijke. Het is niet onze bedoeling, in dit artikel de verschillende problemen, die zich bij de onteigening van landbouw gronden kunnen voordoen, op tc som men. laat slaan te bespreken. Neen. er is slechts één facet, waarover we een en kele opmerking willen maken. 7OALS bekend is, worden de prijzen van de landbouwgronden beh 1. dat straks in beginsel een maxi mumprijs zal moeten worden gevonden door kapitalisatie van toekomstige op brengsten. Tot dusverre is echter ook voor niet-landbouwgronden de prijsbe- heersing gehandhaafd. Deze gronden lig gen binnen de verwachtingssfeer van niet- landbouwgronden gelegen in een uitbrei dingsplan en dergelijke, die eventueel voor onteigening in aanmerking komen. De vraag doet zich nu voor. of de prijsbeheersing van r.ict-landbouwgron- den al dan niet gehandhaafd moet wor den. Dit heeft met name betekenis voor de prijsbepaling bij een eventuele ont eigeningsprocedure. Indien immers de prijzen van niet-landbouwgronden be heerst zijn, zullen de schadeloosstellingen van deze gronden bij onteigening afge stemd zyr, op het beheerste prijsniveau. Zou de prijsbeheersmg voor niet-land bouwgronden vervallen, dar» zuüer. er vrije prijzen gelder. Bij onteigening zou den dan deze. in vrijheid tot stand geko men. prijzen maatgevend zijn. ming. ingesteld door de K.V.P.. heeft onlangs aan een commissie opdracht ge geven, dit vraagstuk nader te bestu deren. Het rapport van deze commissie die onder leiding stond van prof. dr Th. L. M. Thurlings te Wageningen, is in middels voor publicatie vrij gegeven De commissie komt tot de conclusie, dat er geen redenen zijn tot voortzet ting van de prijsbeheersing van niet- landbouwgronden. De beheersing van de prijzen is niet alleen niet nodig, doch op den duur ook niet voor uitvoeririg vat baar. Verscheidene argumenten, die worden gelanceerd om deze prijsbeheersing te handhaven, worden door de Commissie gewogen en te licht bevonden. Op ver schillende gronden wordt aangetoond dat er geen veranderingen in het huidige stelsel van de Onteigeningswet behoeven te worden aangebracht en dat het Vor- vreemddng6besluit niet meer behoeft te worden verlengd. De commissie zou voorts de Vervreem- dingswet voor landbouwgronden in deze zin willen wijzigen, dat de Grondkamer niet beoordeelt, of de prijs voldoet aan de voorwaarden genoemd in de artikelen 6 en 7 van deze wet. indien een der partijen stelt, dat andere dan de landbouwkundige factoren de waarde van het goed mede bepalen en deze partij een verklaring van de gemeente overlegt, waaruit blijkt, dat het goed in kwestie valt binnen een goed gekeurd uitbreidingsplan, dan wel een verklaring produceert van Gedeputeerde Staten, waaruit blijkt, dat deze instemmen met het door partijen gestelde. gedachte zelf verdient echter wel nauw gezette overweging. Met vele aangevoerde argumentep kun nen wij instemmen. Het minst geslaagd achten wij het verweer tegen de rede nering dat de betreffende grondeigenaren, gezien de ligging van hun grond en het beperkte aanbod bij een streek- of uit breidingsplan. een min of meer monopo listische positie innemen, hetgeen de prijs te hoog zou kunnen opvoeren. Ook zou den speculanten zich weer op de aankoop van bepaalde gronden kunnen werpen. Toch is het van belang, van de inhoud van dit gedegen rapport kennis te nemen. Het is voor lage prijs verkrijgbaar hii het bureau van het Centrum voor Staatkun dige Vorming, Anna Paulownastraat 93. 's-Gravenhage. Wij maken van deze gelegenheid gaarne gebruik om onze waardering uit te spre ken voor de gedegen rapporten, die. over verschillende sociale en economische pro blemen, in opdracht van d:t Centrum, worden samengesteld on gepi Hier wordt eerste klas werk geleverd W'. Rip,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 1