Het volk berust in zeer
kleine salarissen
La<
trepan het schrikwekkend weinige geven
zij nog graag iets weg
Zilveren jubileum van De Garde
feestelijk herdacht
Filmvorming voor de rijpere
jeugd onder de loupe
1Q0 kg nl#ar
I I953((1EUWE LEIDSCHE COÜRANT
1
MAANDAG 19 OCTOBER 1953
WIM DUSSEL OVER JOEGOSLAVIË
■R"
isdag i
iiro, JK GELOOF, dat ik u nog wekenlang over Joegoslavië zou kunnen ver
beeld te^en. want hoe meer men hier naar het Zuiden doordringt, des te
ee 'keer verbaast men zich. Een paar dagen in Belgrado, met zijn brede,
lijna auto-loze boulevards, zijn prachtige parken en het enorme stadion.
ggAaar ook met zijn oude en arme wijken, doen even het wilde, grootse van
le natuur buiten de stad, vergeten. Die brede „autobahn" alleen paar-
en, ezels, kinderen en een enkele vrachtauto ziet ge er op doet de
peeduizend kilometer zandweg vergeten. In Belgrado praat ge met de
iensen de vreemdelingen ditkeer wisselt gedachten uit met de
cinkele Nederlander, die er woont, en praat uren, zo geen dagen, met enige
oegoslavische studenten; dan gaat ge weer verder naar het Zuiden, naar
naar Skolje, wat ge rustig de meest wonderlijke stad in Europa
:iuiwjunt noemen, omdat het er een mengeling is van West en Oost, op enkele
ierkante kilometers verzameld.
Ja, het Oosten nadert. In Skonlje IoodI
ig een enkele halfgesluierde -
en werkt er niet in de middag,
de vroege morgen en na vijl
avonds. Ge wandelt er door héél oude.
Sél geheimzinnige straatjes
reral de ranke minaretten, een herinne-
de tijd. dat vijfhonderd jaren
ekon^ng de Turken hier de baas waren.
De indrukken, in drie weken zwerve
rlei i staan hier opgedaan, beginnen mij
•at moét ik daar straks
dragélemaal van vertellen?
Moet ik u nog eens zeggen, dat het Joe-
En
berustten.
da islavische volk zo intens vriendelijk e
anse tleefd. gastvrij, eerlijk,
irdwerkend is? Weet ge dat een arbei
d—bij de spoorwegen bijvoorbeeld
[taliaioo dinar per maand verdient, hetgeen
eerkomt op honderd gulden? Dat
ikter. werkende in een ziekenhuis, met
ichtdienst. z<
het (is 10.000 dinar krijgt? Dat men met
iantal kinderen van drie of vier méér
de ferdient aan kinderbijslag 3000 dinar
udenjer kin(j dan aan salaris? Dat de
gefcn bijna él hun geld aan kleren en eten
aftl1itgeven. omdat ze zo graag netjes ge-
ien* (leed gaan? Dat men dol is op schaken.
p voetbal, op waterpolo, dat
lOep Raat het niet!
jU zou er eigenlijk zélf eens heen
er Jrn ^aan' zou z^' eens moeten rond-
rekken en genieten van dit alles. U
Itlf eens moeten ervaren, dat het
lioeilijk is om iets niet te krijgen, want
t geven zo graag wat wég, die mensen.
11 verdienen ze nog zo weinig.
Och, die boeren, ze hebben het niet
ireed. Ze werken van héél vroeg tot
Ve^éél laat ik heb ze 's nachts om drie
|ur langs mijn tentje horen komen, op
jeg naar hun maisvelden en ik heb
te ll avon^s om e^' twaalf uur. zonder licht
in hun zwaar beladen wagens terug
j gloren komen, de zachte hoeven
chejfSCn ploffend door het nog warme zand
aajan de weg:
e,Hun land is niet groot ze mogen ei
m naar vijftien hectare hebben, al het;'an-
.ere wordt verdeeld over diegenen, die
hinder of niets hebben, maar het werk
travj primitief. Er zijn weinig tractoren,
net heinigen hebben een paard, velen moe
iden het met ossen doen. Maar de oogst is
dit jaar. béter dan het in tien jaren
>it geweest is en daarom is de boer blij
werkt hij nóg harder. En altyd kunt
bij hem aankloppen om een plaatsje
jjj^oor uw tent op zijn land, altijd komt hij
toe met fruit, met water. Het
zich bevrijd voelen en contact
ieken.
(i k4 Ik heb eens gekampeerd by een paar
ters in een kloostertuin. Ik heb wat
og Ihet hen gepraat, want ze verstonden en
0 kt>raken Duits. Hun parochies waren
imengevoegd en één geestelijke moest
klaagden r
Ze praatten niet over zichzelf,
de mensen, die hun hulp en steun be
hoefden- Maar in hun ogen las je de
hoop. De hoop dat het eens weer nét als
vroeger zou mogen worden.
Nog eens: niemand klaagt, itiaar
kan merken, dat de mensen het moeilijk
hebben. Ik ben eens een avond op bezoek
geweest bij een doktersgezin. Dokter
kwam thuis van zijn (staats)-werk:
tróle op arbeiders, die onder bijzonder
móeilyke omstandigheden werken (on
der water). Een specialiteit, die beter be
taald werd dan normaal. Maar duktc
moest daarnaast de hele middag (waarop
niet gewerkt wordt) iets anders doen
zodoende wat bij te verdienen. De r
heeft dat al twee jaar lang gedaan, nim
mer vacantie gehad maar wél de teleur
stelling gehad, dat zijn salaris onlangs
gelijk dat \an alle andere hogere func
ties enkele duizenden dinars werd ver
laagd. En elke avond komt'dokter thuis,
moe, doodmoe, Maar hij zet door
het voor zijn gezin is, dat dure kleding
behoeft en dat hij graag goed te etcri
Hij klaagt niet. Er zijn er zoveel die
het minder hebben
Erg gelukkig
In de broodieswinkcl in Skoplje stond
een grijze, oude heer naast me, die een
gesprek in het Duits begon. Hij was pro
fessor. professor in de muziek en hod irr
Wenen en Praag gestudeerd. Nu was hij
(staats)professor en was naar SkoDlie ee-
stuurd om daar onderricht te geven. Hij
erg tevreden, want hii had zevén
kinderen, hetgeen hem 21000 dinar per
maand opbracht. Mèt zyh salaris van
15.000 dinar was dat nog om te doen....
Nee, professor mocht niet klagen, want
het onderwijs is gratis en een zoon van
hem was nu student in Belgrado. Profes-
hoopte. dat zoonlief óók mocht sla-
■gen, nét als zijn vader. En hij'-nam" er
nog eerï'Öi'óog bröödjé op', met een glas
yoghurt. - - --
,U bent érg gelukkig. U kunt reizen
de wereld zien. Ik hoop. dat. u een
goede indruk van ons hebt gekregen
De studenten zijn erg enthousiast. Ik
heb urenlang met een jongeman gespro
ken, die chemie gaat studeren. We zijn
jonge staat, zei hij en we maken
nog niet véél natuurlijk, maar het begin
er! O, er moet zoveel gebeuren. Ik
•eet het, de wegen zijn slecht, maar we
hebben éérst willen industrialiseren,
éérst aan bouwen van centrales willen
denken, omdat we voor onze nieuwe
fabrieken stroom nodig hebben! Waarom
industrie willen? Omdat we hier vrij-
tering en uitbreiding, terwijl de rest ver
deeld moet worden bij wijze van tan
tième onder de leden van het perso-
Dat is een nieuwe regeling, een verbe
tering, want daarvoor verviel 80 pet var
de winst aan de staat
En over prijzen gesproken eer
schrijfmachine, geïmporteerd, kost 350.000
dinar, ofwel vijfduizend gulden. Een
ter stof voor een costuum komt op tach
tig a negentig gulden.
Langzaam, heel langzaam komt
betering, doordat de strenge import
restricties wat soepeler worden. Maar
regel is, dat élles wat het land zélf kan
maken of voortbrengen, niet geïmpor
teerd mag worden.
Een radio kost in een simpele uit
voering 50.000 dinar, zodat ei
veel lieden zijn, die in het bezit
dergelijk apparaat zijn. Maar wonderlijk
is het, te luisteren naar de muziek, die
vrijwel geheel Westers is georiënteerd.
Jazz en samba schallen uit de overal In
de parken van Belgrado opgehangen luid
sprekers, die destijds ongetwijfeld ge
diend hebben voor „betere" zaken. In de
boekwinkels vindt ge levensbeschrijvin
gen van Roosevelt, Churchill, Eisen
howers kruistocht door Europa enz.
Een asfaltweg brengt u gedurende de
eerste honderd kilometer gemakkelijk in
Zuidelijke richting. Maar kort is de duur
van het prettige ryden: het zand, het stof
en de stenen beginnen weldra.
Hard wordt er gewerkt om verbetering
te brengen. De vérbinding via I
Skoplje met Griekenland is belang]
heeft dat ingezien, zodat drie stoom
walsen tegelijk hun best doen de oneffen
heden plat te drukken.
Maar men heeft tien, honderd, duizend
stoomwalsen nodig, asfalt, beton en arbei
ders. En dat kost tijd. Veel tijd en
eel geld. En in dat laatste zal het hem
/el zitten, dat het nog even duurt v
hier de hobbelpaadjes verdwenen zijn.
Ik heb me drie weken lang afgevraagd,
aarheep toch telkens die boeren gaan
met hun vee, hun hebben en houwen, hun
familie.
Ge moet geduld hebben, als ge door
streek reist, waar een grote marktdag is.
Het plaatsje behoeft niet groot te zijn,
integendeel, maar om de een of andere
reden móet iedereen die dag
markt. De wegen zijn dan onzichtbaar
in het stof, opgejaagd door de tientallen
nog eens tientallen ossenwagens, waai
ee men dan naar dat plaatsje optrekt.
En wat Joet men er? Ik weet het niet,
:t is me onbegrijpelijk. Het vee wordt
verkocht, maar men koopt ander
Het fruit wordt verkocht, maar
neemt ook weer fruit mee. Men gaat met
drie ossen, en komt met drie os:
terug.
Bij het dalen van de zon achter de ber
gen keert men huiswaarts met volbela-
den wagens, waarop oude vrot
kleine kinderen dommelen in de scheme-
het Oosten, dat hier begi
gaat. Het vee wordt gebaad door kleine
bruine jongens, of door heel wonder-
knapen, met spierwit haar en hel
der blauwe ogen, die zó uit Friesland zou
den^ kunnen- komen.
Ge drinkt in bijna héél Joegoslavië Uw
koffie Turks, ge moet natuurlijk tsjiwap-
tsjitsji (zal ik het nog eens zeggen: tsji-
wap-tsji-tsji) gegeten hebben: een aantal
heeL kleine croquetjés, anders bent ge
niet in dit land geweest
Nieuws uit eigen land
in een nofedop
i Zaterdag zal de Ned. vereniging van
'e'.J^ostzegelhandelaren haar 25-jarlg be-
inlaan in het Kurhaus te Schevcningen
naarrdénken-
beljl
nf Het aantal jonge hennen is veel groter
een jaar geleden (15 tegen 10 mil-
n). Gevolg: veel kleine eieren aan
markt. Maar het publiek tuil grote
■en, al zijn die duurder, ook naar
(oudi ng.
JDe Raad van Beroep van de directe
Jelastingen te Groningen heeft de opge-
pgde aanslag voor de Nieuw Ned-
merik. Hypotheekbank tot een bedrag
f 1.246.786 (vermogensaanwas) ver
nietigd.
Kil De N.V. Philips heeft een wedstrijd
Afgeschreven in het vervaardigen van
vr\j electronisch ontwerp; dit in het
todér van de tentoonstelling De Gou-
len Schakel, in Mei 1954 te Rotterdam
te houden.
Bij de N.V. L. Smit te Kinaerdijk
het motorschip Caltex Padang (draag-
s ermogen 3000 ton) met goed gevolg te
nater gelaten.
.Tachtig verzetshelden werden in de
Ridderzaal te Den Haag posthuum ge-
•erd. Mr F. J. Kranenburg, staatssecre-
van Oorlog, reikte de onderschei-
lingen uit.
De Sociaal-Economdsche Raad heeft
'erordeningen vastgesteld tot uitvoering
de wet op de ondernemingsraden
'oor de verbruikscoöperaties, het maat-
:ledingbedrijf. de metaal- en electro-
echnische industrie, het spaarkasbedrijf
in de papierindustrie.
I Ter gelegenheid van het 25-jarig be-
ptaan van De Garde, de Kon. vereniging
van grenadiers en jagers, hadden Zater
dag in Den Haag enkele kransleagingen
plaats.
Op de hoek ThorbeckelaanAppel-
jatraat te Loosduinen wordt door de
'firma Gesman en Zoetermeyer uit
Alphen aan den Rijn een nieuwe Geref.
kerk gebouwd. Op 13 November hoopt
men dit bedehi .s, dn Peoakcrk (800
aitplaatsen) te cpent.i. Het orgel is ge
bouwd door Ernst Leeflang te Middel
burg.
Een beeld van het „platteland" van Joego-Slavië, het land, dat thans
door de kwestie-Triëst weer alle aandacht tot zich trekt. Bij het zien
van deze noeste arbeid huiveren we reeds bij de gedachte aan een
nieuw wereldconflict
Fraaie uniformen in Pulchri
De heer J. H. v. Seben Zaterdag gehuldigd
(Van een onzer verslaggevers)
De Kon. Vereniging van Grenadiers
Jagers Dé Garde herdenkt haar 25-jarig
bestaan. Zaterdag vermeldden we reeds
de kranslegging door het hoofdbestuur
bij het monument aan de Hofweg te Den
Haag Deze plechtigheid vormde de in
leiding van het jubileumprogramma van
De Garde, waarvan het hoogtepunt wel
was de feestavond, die het bestuur zijn
leden en begunstigers Zaterdagavond aan
bood in Pulchri Studio, waar talrijke oud
officieren van de regimenten Grenadiers
en Jagers verschenen waren in de prach
tige buitenmodel-uniform van deze gar
deregimenten.
De avond werd geopend door de voor
zitter van De Garde, luit.-kol. b.d. H G
Horn, die in het bijzonder verwelkomde
de gouverneur der residentie, luit.-gen.
D. C. Buurman van Vreeden, de garni
zoenscommandant, kol. G. J. v Buuren.
de commandant van het garde-regiment
Grenadiers, maj. J. P F. v. d Horst en
de commandant van het garde-regiment
Jagers, luit.-kol. F. C. G- von Lindheim
Voorts zei de president, dat verschillende
telegrammen en brieven met gelukwen
sen werden ontvangen, o a. van Z.KH
Prins Bernhard, die lid van deze 3
eniging is, en de luit.-gen b.d., adj,
buitengewone dienst van HM. de Konin
gin. J. J. G. B. van Voorst tot Voorst.
Het erelid kol. b.d. A. N. C. F. Keijzer,
vertelde daarna iets over de geschiedenis
de oprichting af en bracht daarbij
vooral naar voren het verlies van wijlen
de kapitein Schwing. Ook huldigde hy
de penningmeester, de heer J. H.
Seben. die van het begin af bestuurslid
lid van de redactie van het orgaan
geweest. Lyit.-kol. Horn nam vervol
gens wegr het. woord en onder het aan
bieden vari'eeh "actetas en een vulpen
houder, bracht „'deze de heer Van Seben
dank voor al de door hem in de afgelo-
25 jaar verrichte werkzaamheden
Mevr. Vari Seben werd eveneens i
huldiging betrokken, zij ontving een grote
doos bonbons.
Een kijkje onder de Romeinse
Narenta-brug te Mostar door
In dit prachtige stadje met zijn
warme klimaat wordt een bijzon
der vurige wijn gemaakt.
wel alle delfstoffen hebben. En we heb
ben ook zoveel steenkool: vóór de oorlog
konden we 12 millioen ton per jaar ex
porteren. We exporteerden ook graan: nu
moeten we het invoeren
ze vertellen je enthousiast over de
plannen, over de jeugd- en studenten
brigades, die in hun vacanties aan de
wegen werken, over de reuzen-centrale,
die bij Zwornik gebouwd wordt, over een
heuse spoorlijn van normale breedte,
vanaf Belgrado naar de kust. in de rich-
•an Dubrovnik. .,En heus, kom over
twee of drie jaar eens terug. Dan moet
eens zien", zeggen ze.
Het zakenleven heeft ook zijn moei
lijkheden. Om een zaak te hebben moet
je goederen hebben, en, daaraan heeft
het door de na-oorlogse politiek, nogal
ontbroken
Huismoeders vertellen je, dat er ner
gens wit garen te krijgen is. garages
hebben geen gereedschap, benzine is iets,
dat alleen voor eigenaars van regerings
auto's verkrijgbaar is en de kleinste din
gen zijn soms het moeilijkst te krijgen...
Staat krijgt 80
van de winst
Vijftig procent van de winst van èlk
bedrijf groot of klein vervalt aan
de staai e- van de ov-rje vijftig procent
mag de helft besteed worden aan verbe-
Kom zelf eens
Ge moetach, ge moet zoveel. Ik
zeg het u nóg eens, ge moet hier zélf
komen genieten van dit nieuwe land in
Europa, waar het goed is te vertoeven,
omdat de ménsen er zo goed zijn. Ge
moet hierheen komen, ook al is er geen
behoorlijke ansichtkaart te krijgen, i
ge geniet van de stilte, van de weidse
natuur, van de rust buiten. Er razi
geen auto's voorbij, en ge hebt geen last
van de jeugd, die overal-één-zit.
Als ge hier 's avonds voor uw tentji
zit, komt iedereen kijken. Ze kijken naa:
je luchtbed zoiets hebben ze nog nóóit
gezien ze kijken naar je primus en
hoe-je-het-eten-klaar-maakt. Maar
het eten klaar, is, zegt er één: smakelijk
eten of zoiets, en dan gaan ze allemaal
weg. En nó het eten komt er iemand
langs om te vragen of u nog wat nodig
heeft. En probeer niet hem of haar een
fooi te geven, een sigaret of wét dan ook.
Men wil het niet. „Het hóórt bij het land",
zeggen ze.
En met die gedachten ben ik vérder ge
gaan, naar Griekenland. En vergeef me,
aan het communisme heb ik niet meer
gedacht.
Trappenhuizen storend
voor huiselijke rust
De moderne architectuur maakt thans
bij het bouwen van flats veel gebruik
trappenhuizen, die in tegenstelling
met vroeger, toen de trappenhuizen open
werden uitgevoerd, en alleen over de
hoogte van de eerste woonlaag, thans
veelal ingebouwd zyn met één buiten
deur als centrale toegang en die door
lopen van beneden naar boven.
De TN.O. (Organiatie voor Toegepast-
Natuurwetenschappelijk Onderzoek) heeft
een qnderzoek ingesteld naar de vraag
of deze trappenhuizen storende elemen
ten vormen voor de huiselijke rust. De
enquête, die zich uitstrekte over onge-
1200 woningen, heeft volgens het
orgaan van de T.N O. op deze vraag een
onomstotelijk bevestigend antwoord ge
geven.
TJit onderzoekingen in de proefwonln-
gen te Rotterdam kon bovendien wor
den vastgesteld, wat gedaan kan worden
om in zulke toestanden aanzienlijke
beteringen te brengen: men kan de
wanden van zulke trappenhuizen bekle
den met geluidabsorberende materialen.
Het geluid, dat dan in deze ruimten
wordt gemaakt, zal niet meer terugge
kaatst worden door de wanden, doch
voor het grootste gedeelte worden ..ge
dempt".
Schipper waarschijnlijk
over boord geslagen
De kapitein T. Vermeulen van de sleep
boot Jaane is gisteren vermoedelijk over
boord geslagen en verdronken tussen de
sluis Roosteren en de brug Illickhoven.
De schipper, die in 1909 werd geboren,
as ghuwd. Hij was gestationneerd in
Grevenbicht (L.). De vermissing van de
kapitein kwam pas aan het licht toen de
sleepboot, waarachter zich vier vaartui
gen bevonden, tegen de wal liep.
Men is direct met dreggen begonnen,
doch tot nu toe is het stoffelijk ov-r-
schot nog niet gevonden.
Gebrilde kippen
T/ERSCHE1DENE kippenhouders zijn
er de laatste tijd toe overgegaan,
hun pluimvee te voorzien van zoge
naamde „kippenbrillen". Dit zijn
aluminiumplaatjes, die met een alu-
miniumspeld onwrikbaar in de bo
vensnavel van de dieren wordt bev
tigd. De kippen worden hierdoor
eerst met recht „kippig", want het
- vooruitzicht is hun benomen.
Dit is ook de bedoeling van de kip
penbril. Het instrumentje is namelijk
een uitstekend middel gebleken tegen
de neiging van kippen en hanen
elkaar te bevechten en staart en
len tot bloedens te verwonden. Der
gelijke gewonde kipper, zijn sterker
vatbaar voor ziekten en haar leg-
prestaties gaan achteruit.
De kippenbril, die verhindert dat
de vogels elkaar gelijktijdig „in het
front" kunnen zien, bedwingt de
kwade neigingen, naar het schijnt
doordat de sierseten van kop en staart
alleen maar van uit een bepaalde ge
zichtshoek bezien de jaloezie kunnen
opwekken. De kippenbril is van Ame
rikaanse oorsprong, maar wordt
ons land reeds in grote aantallen door
een bedrijf te Zeddam (Gelderland)
vervaardigd.
Menselijke skeletten onder
toren van Ermelo
Bij een onderzoek in de oude toren
ran de Herv. kerk van Ermelo is geble
ken, dat deze tufstenen toren anno 1150
gebouwd is op de resten van een
oud Christelijk bedehuis. Bij deze resten
werden ook twee menselijke skeletten
getroffen.
6000 Liefhebbers voor
reis naar de maan
In een bijeenkomst van de
Vereniging voor Technische Phy-
sica te Delft heeft dr J. J. Rai-
mond jr uit Den Haag gesproken
over het onderwerp „Ruimte
vaart". Daarin zei hij dat velen
door de idee de aarde per voer
tuig te verlaten worden gefascir
neerd. Vandaar het feit dat reeds
zesduizend vrijwilligers zyn ,.ge--
boekt" voor de eerste reis naar de
Van spoorbrug te water
geraakt en verdronken
De 58-jarige voorman van de Neder
landse Spoorwegen, A. Kramer, uit de
A. L. Dyserinokstraat te Haarlem, is
Zaterdag van de spoorbrug over het
Spaarne gevallen en ven-dronken. Hij
bezig met het vastdraaien van moe-
in de rails op de spoorburg. Ver
moedelijk is de moersleutel losgescho
ten, waardoor de man het evenwicht ver
loor en tussen de sporen door in het
water viel. Een collega die met hem aan
het werk was, voer met een bootje naar
de plek waar K. in het water was ver
dwenen. doch daar de man niet kon
zwemmen, moest hij onverrichter zake
naar de wal terugkeren. De politie heeft
Het verdere gedeelte van
gramma werd verzorgd door de Haagse
Toneel- en Muziekvereniging Durf Te
Spelen, die bijzonder goede kleinkunst
op de planken bracht. De leiding
de heer Joop Jonker in voortreffelijke
handen. Vooral dient vermeld te worden
het echtpaar Van Raamsdonk met goede
muzikale voordracht.
Kranslegging
Zaterdagmiddag heeft het hoofdbestuur
op Nieuw Eykenduynen op het graf
de op 10 Mei 1940 gesneuvelde kapitein
der Jagers, A. A. Schwing. destijds
taris der vereniging, een bloemstuk ge
legd. Mevr. de wed Schwing was door
familie-omstandigheden verhinderd
wezig te zijn, maar de broer, de luit.-kol.
der artillerie b.d. W. J. A. Schwing
echtgenote, woonden de plechtigheid bij.
De luit.-kol. Schwing dankte het hoofd
bestuur van De Garde voor de hulde.
Peron nu goede vrien
den met zijn buren
Argentinië en Nicaragua hebben be
sloten. hun werk op politiek f
misch terrein te combineren.
Een verklaring van deze strekking
werd getekend door president Perón
Argentinië en de president van Nicara
gua, generaal Anastasio Somosa.
President Perón van Argentinië heeft
verklaard, dat „geschillen tussen Ar
gentinië cn de Ver. Staten nu geheel zijn
opgelost". Perón. die sprak op
sabetoging ter gelegenheid van de Ar
gentijnse „onafhankelijkheidsdag", prees
president .Eisenhower, die.„zjjn eigen
bro.er heeft gezonden, om aan alle me
ningsverschHlen een eind te maken'
(Eisenhowers broer Milton, heeft deze
zomer een studiereis door Zuid-Amerika
gemaakt).
Motorrijder bij proefrit
verongelukt
Electricien maakte dodelijke val
van stelling
By het maken van een proefrit voc
hert verkrijgen van een rijbewijs is m<
-ryder De R. uirt W i 11 e m s t a d op de
Rondweg te Roosendaal in botsing ge
komen met een personenauto. De i
werd zwaar gewond en is gisteren in
ziekenhuis overleden.
De 53-jarige electricien D. uirt R
sendaal is Zaterdagmiddag op
spinnerij van de vlasfabriek Dinteioord
te Steenbergen van een vijf meter hoge
stelling gevallen. Hij brak een nek wer
vel en was vrijwel op slag dood.
Motorschip Koratia te
water gelaten
Ook Belkarin (voor Noorwegen)
liep van stapel
Van de werf Wilton Feyenoord
Schiedam is Zaterdag met goed gevolg
te water gelaten het motorschip Koratia.
dat daar gebouwd wordt voor rekening
van de Koninklijke Shell.
De Koratia is een van de vyf tanksche
pen. die voor rekening van de Shell
Nederland worden gebouwd. Twee
deze schepen worden gebouwd bij Wilton
Feyenoord. Het draagvermogen is_ onge
veer 8000 ton.
Op de werf De Hoop te Lobith Tol
kamer is Zaterdag het 6000 ton metende
motorvrachtschip Belkarin van stapel ge
lopen. Het schip wordt gebouwd
Noorse rekening en is speciaal bestemd
voor het vervoer van locomotieven
ander zwaar spoorwegmaterieel. De plech
tigheid werd bijgewoond door de Noorse
gezant.
Ned. tjalk bij Zweden
aan de grond
Het Nederlandse motorschip Zeemeeuw
uit Delfzijl is gisteren aan de grond ge
lopen in de eilandengroep ten Noord
oosten van Oeland in Zweden- De gehele
romp van het scheepje, dat een
weinige tjalken is die nog in de vaart
zijn. steekt boven water uit. De beman
ning van vier koppen, onder
kapitein-eigenaar de heer August uit
Delfzijl, is eerst aan land gegaan,
later aan boord teruggekeerd in afwach
ting van de beslissing van de Nederland-
verzekeringsmaatschappij. Een Zweed
reddingboot, de Karl, is in de nabij
heid.
De Zeemeeuw, die een laadvermogen
an 150 ton heeft, was op weg naar Oxe-
loesund naar Karlskrona. om daar hout U
laden voor Nederland. Onderweg kreeg
het schip motorstoring, waardoor het
naar-de kust afdreef.
Netty Rosenield gaat trouwen
en kreeg ontslag
Netty Rosenfeld, de omroepster
de AVRO, treedt 29 October in het hu
welijk met de VARA-reporter Arie Klel-
wegt. De AVRO heeft nu aan NeUy Ro
senfeld bericht gezonden, dat haar vaste
dienstverband op de dag van haar hu-
welijk eindigt. Dit besluit heeft de om-
K. op- roepstcr echter niet van haar huwelijks
plannen kunnen afhouden.
Congres van de Stichting „Film en Jeugd"
te Arnhem
Prof. dr P. Muntendam hééft Vrijdag
te Arnhem het tweedaags nationaal
congres geopend van het instituut ..Film
en Jeugd", dat filmvorming van de rij
pere jeugd behandelde. Dit onderwerp
vond prof. Muntendam uiterst belangrijk,
omdat het in het vlak van de geestelijke
volksgezondheid ligt. Hij drong c
alle pogingen te coördineren en dat
gene te bevorderen wat vormend en op
voedend voor de rijpere jeugd kan wer-
De heer L. Liinders, O.P. te Brussel,
meende dat duidelijk is, dat filmvorming
de rijpere jeugd nodig is- Het is
echter alleen nog niet duidelijk, hoe dit
gebeuren. Hij herleidde het vraag
stuk van de filmvorming tot twee stel
lingen: de toeschouwer zoekt in de film
ontspanning, de jeugdige toeschouwer
nieuwe activiteit in. De rijpere
jeugd staat hier tussen in.
Derhalve kan bij filmvormmg niet een
bepaald systeem worden gevolgd. Spr.
achtte de meest geschikte vorm 't school
verband. Hij bepleitte de invoering
;n systematische cursus voor de film.
De heer Stanley Reed uit Londen gaf
?n aantal aspecten van de filmvorming
i Engeland. Het filmbezoek van vol
wassenen en kinderen in dit land rs zeei
groot en de keuring is bedoeld om de
kinderen te beschermen. Uitzonderingen
voorbehouden wordt de verantwoorde
lijkheid aan de ouders gelaten. Evenwel
blijft het kernprobleem bestaan, namelijk
het trainen van onderwijskrachten
jeugdleiders in grote aantallen. Spr. her
innerde er aan, dat in Engeland de
bioscoop herhaaldelijk verantwoordelijk
is gesteld 'voor jeugdmisdadigheid.
waarschijnlijkheid hiervan is echter niet
komen vast te staan.
De heer Reed betoogde, dat de
afdoende en laatste afweer van jonge
mensen tegen de neerhalende invloed van
de bioscoop in hen zelf ligt Door opvoe
ding dienen zy eigen verdediging te be
werkstelligen.
Aan het slot van het nationaal congres
over de filmvorming van de rijpere jeugd,
dat gedurende twee dagen te Arnhem is
gehouden, zijn Zaterdagmiddag drie con
clusies uitgesproken. Ten eerste: dat aan
filmvorming van de jeugd grqte waar-
moet worden toegekend, ten tweede:
moet worden nagegaan op welke
wijze deze vorming tot stand kan worden
gebracht met betrekking tot de onder
scheidene leeftijdsgroepen en hoe deze
ook in technisch opzicht kan
worden verwezenlijkt, ten derde: dat het
gewenst wordt geacht dat enkele per
sonen zich in de filmvorming bekwamen,
opdat zij leiding kunnen geven en ten
alle tijde op hen een beroep kan worden
gedaan.
Het Instituut „film en Jeugd" te Den
Haag zal zich beraden hoe aan deze uit
spraken gevolg zal kunnen worden ge
geven.
Tijdens de Zaterdagmorgensamenkomst
sprak de heer J. Pront over de wegen tot
ontwikkeling van de critische zin van de
jeugdige „massale" bioscoopbezoeker.
Hieronder zei hij te verstaan die jonge-
i, die afgaand op de aankondiging in
„Aannemen obei"
niel meer nodig
I?EN glasbewerkingsbedrijf te
Goes heeft een apparaatje ont
worpen, waarmee restaurantbezoe
kers zonder moeite of gerucht de
aandacht van dc ober kunnen
trekken indien zy iets mensen te
bestellen of willen afrekenen..
Het apparaatje bestaat uit een
electrisch lampje met het woord
„bediening". Op elk tafeltje
wordt zo'n lampje geplaatst. De
bezoeker die iets van de kellner
verlangt, laat door een druk op
een knopje het lampje branden.
Het vrij sterke lichtje alarmeert
de kellner, die na de bestelling te
hebben genoteerd het lampje weer
dooft. De eigenaar van een hotel
te Goes heeft deze vinding reeds
in practijk gebracht cn is er*
enthousiast over. Binnenkort gaat
de Goesse firma het apparaatje in
grotere aantallen vervaardigen.
woord of beeld, dan wel alleen uit ge
woonte of verveling de bioscoopzaal be
zoeken. Deze categorie vormt het groot
ste percentage van de jeugdige bioscoop
bezoekers. Zij voelt zich bij voorkeur
aangetrokken tot bepaalde soorten films
en put daaruit haar ontspanning.
Met het oog hierop achtte hij een sy
steem van regelmatige kinderfilmvoor
stellingen van erkend goed gehalte ge
wenst. Deze voorstellingen kunnen een
grondslag leggen voor de critische zin van
de tot bioscoopbezoeker opgroeiende
jeugd en dragen daartoe volgens de heer
Pront meer bij dan het bezoek aan hios-
coopfilms met het predicaat „voor alle
leeftijden".
Des middags sprak Jac. P. Dirkse
S.C.J. over de aspecten der filmvorming
in Nederland onder auspiciën van de
K.F.A. (Katholieke Film Actie).
Haags stadhuis
in gebruik
In aanwezigheid van zeshonderd geno
digden is Zaterdagmiddag het nieuwe
Haagse stadhuis het grootste in Neder
land in gebruik genomen. Burgemees
ter Schokking deelde bij het begin van
de plechtigheid mee, dat de bouwmeester,
architect M. Luthman, benoemd is tot-of
ficier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij
maakte ook de prijswinnaars bekend van
de in het stadhuis gehouden expositie van
kunstuitingen, die betrekking hadden op
Den Haag. Voor schilderkunst is dat Hu-
bert Hiercks, voor tekeningen Bertram
Weihs en voor grafisch werk Wim Breu-
ning en Kees Andrea.
Ou het Burgemeester De Monchyplein
gaven 's avonds twaalf muziekcorpsen en
vijf zangkoren een uitvoering, en ook
gingen daar fakkelkdragers met muziek
rond. Het feest werd besloten met vuur
werk.
notering: Varkens (lev. gewj; aan-
groter, handel tamelijk met terug.
handel vlug. prijzen hoger.
AAN DEN RIJN Overzicht
leeft schijnbaar zijn dlep-
plaats de voornaamste producten.
ikool en waspeen, terwijl de verschil
lende sluitkoolsoorten ook alle met-lonende
tn opbrengen. En de aanvoer ls en blijft
ange tijd van betekenis zodat er In het
iccn rake klappen vallen. De vooruit-
in de beste 1I
100. doch men begrljpe goed dat het maar
enkeling ls die de hoogste notering
t. terwijl zelfs die hoogste notering nog
esgevend ls. Waspeen ging voor 8. de
duizenden kilo'
Iraaten door c
/eg. Uien hadden iets meer
langstelling maar de prijs is nog slecht
- 5. per 100 kg. Zelfs spruiten bre
ir f 24 tot 28 per 100 kg op. Rode
5 tot 8J0. groene kool van 1
I 8. knolselderij van t 6 tot f 10.80 en ki
t 7 per 100 kg. allemaal afbi
'Cn h^|i:'t'en ccn 'c,s hetere
Felle fabrieksbrand in
Apeldoorn
Verfstoffenfabriek voor de tweede
maal sinds 1951 geteisterd
Voor de tweede maal sinds November
19ol is de N.V. verfstoffenfabriek Holland
aan het kanaal te Apeldoorn door een
hevige brand getroffen
Nadat om half elf gisteravond bij de
contróle alles in orde was bevonden,
werd nauwelijks tien minuten later
brandalarm gegeven. Het bleek, dat één
van de belangrijkste afdelingen, namelyk
de droogafdeling voor pigmenten, in lich
ter laaie stond. De brandweren van Apel-
t Wormen bestreden het vuur
stralen en slaagden er spoedig
in de vlammen meester te worden. Zü
werden bü het blusslngswerk belemmerd
door een hevige rookontwikkeling, zodat
zy genoodzaakt waren van rookmaskers
gebruik te maken.
Het is nog niet bekend, hoe groot de
schade is, doch vast staat, dat voor dui
zenden guldens aan grondstoffen ver
loren is gegaan. De fabriek is voorlopig
aangewezen op het gebruik van enkele
kleine droogkamers. doch alles wordt in
het werk gesteld om stagnatie in de pro
ductie zoveel mogelijk te voorkomen
Verzekering dekt de schade.
Bevorderingen bij de Kan.
Marine
Met ingang van 16 October 1953
kapitein-luitenant ter zee van admini
stratie mr R J Brunner bevorderd tot
kapitein ter zee van administratie.
Mot ingang van dezelfde datum is ka
pitein-luitenant ter zee L. Brouwer be
vorderd tot kapitein ter zee. kap.-luit.
ter zee van de technische dienst L Stam
bevorderd tot kapitein ter zee van de
technische dienst, en kap.-luit. ter zee
van administratie (tydelijk commandeur)
H. Bakker bevorderd tot kapitein ter zee
"an administratie (tijdelijk commandeur)
Met ingang van dezelfde datum werd
luit. ter zee der eerste klasse P. J. S. de
|m tijdelijk bevorderd tot kapitein-
snij boni
KATWIJK
afslag waren; KW 67 met 244 'kantj^KW
39—414 14 KW 176—65 kantjes, totaal 723 k.
volle haring 31,80—37.20; steurharlng
- KW 1
7 6525 k
k°KW
c KW 97—5 k KW 110—10 k KW
10 k l
KW 85—30 kf Hm
176—30 k KW 16—34 k KW 1^-3 k KW 70—
30 k uit halve vleet KW 129—34 k KW 161—
k KW 163—17 k KW 158-10- k KW 170—
j_,g k KW ft_65 k UJt ha[ve vl#et
ivvy a—a k KW 14—40 k KW 23—17 k KW 25
—20 k KW 73—8 k KW 22—15 k KW 45—
25 k KW 127—10 k KW 175—2 k KW 47—
30 k KW 57—30 k KW 18—17 k KW 38—17 k
KW 48—5 k K 83—10 k KW 86—10 k KW 141
—2 k KW 20^—9 k KW 29—34 k KW 32—10 k
KW 41—30 k KW 49—55 k KW 78—10 k KW
161—12 k KW 130—20 k KW 37—60 k YM 74
—10 k YM 75—60 k nog 30 netten halen YM
283—25 k; geen vangst: KW 2. KW 5 KW
140 en KW 167. Gemiddelde vangsten van
de vleet in 20 kahtjes.
VLAARDINGEN. 19 Oct Binnen van de
haringvisserij: VI 207 schipper B. Hoek met
Vangstberichten uit zee VI 70—17 k VI
85—17 k VI 78—12 k VI 79—90 k VI 172—17 k
VI 203—12 k V] 205—85 k VI 206—25 k VI 208
—80 k VI 316—77 k VI 29—34 k VI 86—56 k
VI 97—75 k VI 114—8 k VI 115—10 k VI 143
—100 k VI 190—22 k VI 196—100 k VI 197—
180 k VI 199—32 k VI 53—37 k VI 61—30 k
VI 71—20 k VI 83-51 k VI 166-34 k VI 200
—130 k VI 40—50 k VI 50-130 k VI 80—55 k
VI 14—85 k VI 56—300 k VI 84—12 k VI 113
—120 k VI 132—3 k uit halve vleet VI 89—70
kantjer
PW1 - Vangstberieh-
- Sch 78—35 k halve vleet Sch
h vl Sch 87—40 k h vl Sch 200—
nog 40 netten Sch
-1 Sch 341—100 k
Wilde eenden in de war
te Pijnacker
Door het uitzonderlijk zachte weer
van de laatste weken, is de dierenwereld
blijkbaar wat van streek geraakt Zo
vond de heer W. Hazen Gz vorige week
aohter het huis aan de Delftsestraatweg
te Pijnacker, verborgen in het riet, een
nest met eendeneieren, afkomstig v„n
koppel wilde ee-- n. dat zieh hier
enige tijd geleden bt .t gehuisvest.
t 201—25 k Sch 264
"3 k Sch 32—10 k
l 51—5 k Sch 99
19—5 k Sch 25—30 k Sch 30—37 k
ten Sch 35—17 k h vl Sch 45—32 k h vl Sch
69—90 k h vl Sch 84—20 k Sch 210—20 k Sch
236—80 Ic nog 30 netten Sch 249—50 k Sch
20 netten Sch 399—20 k Sch 36
'7—20 k Sch 353—40 k h vl Sch 20
223-9 k Sch 225—50 k h vl Sch
314—25 k Sch 79—10 k Sch 141—10 k Sch 284
10 k Sch 95 weinig Sch 135 weinig Sch 140
10 k h vl Sch 46—10 k h vl Sch 72—13 k
Vi.S?h.7JT k h vl Sch 81—20 k h vl Sch
89—15 k h vl Sch 103—45 k h vl Sch 123—
■MMMÉfiÉ halen Sch 160—1 k h vl
:h 275—10 k h vl Sch 6
vl Sch 47—46 k
Sch- 120
khvlS
Sch 180—10 k h vl S
—25 k h vl Sch 21—
h vl Sch 110—15.k Sch 118-
weinig Sch 131—15 k h vl Sch 302—85 k h vl
mlngenSch 310—28
37—13
ch 4—31 last Sch 361—24 latt Sch 339—
gch M_28 Us, Sch gj
160 kisten Sch
13 last Sch 30—26 1
—35 last Sch 97—3
116—25 last Sch 242—13 la-
en 10 kisten Sch 66—26 last Sch 254—22 last
Sch 24—40 last en 200 kisten haring en zoute
Vis.
^«rtnr verse haring 12.50—1780; ma.
Prijzen van Zater-
kreel 23.
IJMUIDEN. 19 Oct. -
3.60—3,01
-O"* wj-i.w mm xong ï.oi145 kl
g I 1.341.24 kl tong II 0,86—0,73 tarbot I
- - -les per kg; kl griet 27 tongschar
hol 48—45 grm schol 51—43 kim
~!l-28 schar 18-8
lakreel 22—16 gr
10 alles per k|
gr schol
schol 41—35
II
■helvls 30—42 L
helvls 4538 kl schelvis i 4035 kl schei-
?„50~1.5.w1J,lnr 23~* *r Pd 48—43 mid.
fui 23—17,30 kl koolvjs rw. 37
lUes per 50 kg: gr
90—76 per
ilngen
m 33—
"6—^460 KW 114—4870
kl rode poon TT 1—
kabeljauw 273—120 gr koolvii H
'75 kg. Totale aanvoer; 7340 kisten"
IJMUIDEN. 19 Oct. Besor
G"™,RO 18 200 "D 87-6710 KW 52—
'0 KW 695700 KW "6KW 114—4870
KW 75-6770 KC 24-8000; Zw^d L.LT»?
