ïlieuiuc £eiltsrf)e (üvurattl
Als de
Liftmaster...
Britse oorlogsbodems zijn op weg naar
het opstandige Guyana
■onden knapt de zaken anders op dan
wij indertijd in Indonesië
Gezin met 18 kinderen dakloos
door boerderijbrand
In Korea heerst een zeer
geladen atmosfeer
De veriatenen
Wist U
DINSDAG 6 OCTOBER 1953
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen- e
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Vier en dertigste jaargang No 9856
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. I. ENSERINE
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stan!»a«tle& Is gbeMtoea
«in btrl ia legbeospotT
Diamant, bauxiet, goud, rum en suiker I
HET ONRUSTIGE BRITS-GUYANA, de kolonie naast Suriname, is
de politieke toestand momenteel uiterst gespannen. De gouverneur,
Alfred W. L. Savage, heeft moeilijkheden met zijn opstandige linkse
inisters. Engeland heeft oorlogsschepen en troepen naar zijn enige
ode" kolonie gezonden. Troepenverplaatsingen, die officieel worden
schreven als voorbereidingen voor Vlootmanoeuvres, welke op 8 Octo-
r a.s. zullen beginnen, doch waarvan regeringswoordvoerders in
rticuliere gesprekken hebben verklaard, dat zij bedoeld zijn om
luvemeur Savage te steunen.
Britse Kruiser „Superb" heeft In
gston (Jamaica) 400 Welsh Fuseliers
boord genomen, en is met „verzegel-
orders" naar „onbekende bestem-
ning" vertrok
ken. Een etmaal
tevoren.- stoom
de het fregat
„Bigbury"
Caraïbische
Zee in de rich
ting van het
Zuid-Ameri
kaanse vaste
land. Morgen
zal de kruiser
..Sheffield"
naar West-Indië
vertrekken en
volgens de
Britse admirali
teit slechts voor
een normale
inereis. De progressieve volkspartij
Pi. die in de afgelopen lente met 18
de 24 zetels in de Wetgevende Ver
ging. het bewind overnam, verzamelt
iet ogenblik handtekeningen voor een
koningin Elizabeth, waarin
worden aangedrongen op de volgende
ijzigingen:
Beperking van de bevoegdheid van
gouverneur, om de politiek inzake
het buitenland en binnenland
Ontslag van de „Speaker", die is
jewezen door de gouverneur, en ver-
|ing door een speaker, die door de
gevende Vergadering is gekozen.
Een einde te maken aan het recht
de gouverneur, over de wetten een
uit te spreken.
de afgelopen maand kwam het tus-
de PPP en de gouverneur tot een
arbeidsomstandigheden. Af-
ardigden in de regering, steunden
de staking der arbeiders op de sui-
speciale bevoegdheden heb-
gekregen, om aan alle eventualitei-
het hoofd te kunnen bieden. Er
it ook het plan te bestaan, om de
ministers aan de kant te zetten,
gevreesd wordt, dat de
leiders van de PPP dan eerst
lijkheden zullen veroorzaken.
tienduizenden werken op de
uitgestrekte suikerplantages en rijstvel
den. Bovendien heeft de PPP vele vol
gelingen onder leger en politie. Een plot
seling bijeengeroepen vergadering van de
Privy Council werd, zoals eerder gemeld,
voorgezeten door koningin Elizabeth.
Men leidt hier uit af, dat de vorstin de
nodige orders voor Savage heeft onder
troepen door de'tekend.
De „Daily Express" meldde, dat ko
ningin Elizabeth tijdens de spoedzitting
de Kroonraad een nooddecreet heeft
ondertekend, waarin de grondwet, die
half jaar geleden aan Brits Guyana werd
gegeven, wordt ingetrokken.
Engeland, aldus de politieke correspon
dent van het blad, heeft deze dramatische
stap genomen, om een communistisch
complot te verijdelen, dat van Guyana eer
rode kolonie wilde maken. Offieieel is nof
niet bevestigd, dat de grondwet is inge
trokken.
Wij wijzen er nog op. dat de huidige
premier Cheddi Jagan is. een in India ge
boren tandarts, die drastische hervormin
gen eist. Zijn vrouw is de 32-jarige in Chi
cago geboren Janet Rosenberg, een felle
communiste.
Autoriteiten van het ministerie var
loniën beweren, dat Jagan en de partij,
die hij leidt, zeer dicht bij het commu-
isme liggen.
Behalve voor rum en suiker is de kolo-
e ook van groot belang voor Engeland
egens de rijkdom aan diamant, bauxiet,
goud, kolen en mogelijk uranium.
sstelijk voorstel inzake
Triest
geland. Frankrijk en de V.S. zulen
enkort aan de Italiaanse en Zuidsla-
regeringen de onderlinge verde-
n Triëst, op grond van de huidige
lelijke toestand voorstellen, meldt
er uit Rome.
ilgens het plan zou zone A, welke
laven van Triëst zelf omvat, en een
wegend Italiaans karakter draagt,
Italië komen. De zone staat thans
Brits-Amerikaanse militaire con-
Zone B. welke een overwegend
sens karakter heeft, en thans door
lidslavische regering w
en deel van Zuid-Slai
Westelijke mogendheden werden
eens, dat verdeling volgens
ige oplossing
na^de jong-
Amsterdamse tram
rijdt model
Prof. dr P. fl. Diepenhorst
(74 jaar) overleden
De bekende oud-hoogleraar in de eco
nomie aan de Vrije Universiteit prof. dr
P. A. Diepenhorst, is gisteren op 74-j.
leeftijd te Epe (Gld na een langdurige
ziekte, overleden. Voor een uitvoerig
levensbericht verwijzen wij naar pag. 2
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot is vastgesteld Vrijdag 9 Oct.,
middags half één op de begraafplaats
Epe. Des morgens om 11 uur wordt op
De Epenhorst een rouwdienst gehouden,
waar na de begrafenis ook gelegenheid
is tot condoleren.
Mossadeq verdedigt
Mossadeq
Het militair tribunaal te Teheran heeft
Mossadeq de gelegenheid geboden, een
verdediger aan te wijzen. Hij heeft vijf
dagen tijd om' hierover na te denken,
maar heeft reeds verklaard: „Ik zal mij
zelf verdedigen". Mocht hij er echter
toch de voorkeur aan geven zich door
een advocaat te laten verdedigen, dan
krijgt deze tien dagen tijd. om zich voor
te bereiden. Onder de Perzische mili
taire wetten moet de beklaagde verte
genwoordigd worden door een advocaat
die door hemzelf aangewezen is of door
het hof. De verdediger moet een advo
caat van het leger zijn. Volgens Ass.
Press zal het proces openbaar zijn, maar
de datum is nog niet vastgesteld, hoe
wel het op 15 October aanvankelijk was
bepaald. Als Mossadeq veroordeeld wordt,
wacht hem, zoals gisteren reeds gemeld
is, de doodstraf. Volgens het te Téheran
verschijnende onafhankelijke dagblad
„Kehyan" zijn ongeveer honderd officie
ren en soldaten van de Perzische lucht
macht gearresteerd, als gevolg der in
cidenten in September, toen officieren
op de luchtbasis Galeh Morghi brand
probeerden te stichten.
(Men zie ook 't Verklaarde Uitzicht in
dit nummer).
Nederl. auto
A
in Frans huis
Een familie in Maubeuge in Frdnkrijk werd op een wel heel ongewone
wijze gewekt toen deze met vlees geladen vrachtauto uit Overschie
hun slaapkamer binnendrong. Twee mensen werden gewond. Toen
men de zware vrachtauto weer uit het huis getrokken had, zakte dit
in elkaar.
Bewoners gered, maar schade groot
Ook meubelfabriek te Hengelo vannacht
in vlammen opgegaan
Te Herpen in de gemeente Ravenstein
(N.-Br.) is gisteravond brand uitgebro
ken in een boerderij aan de Broeksteeg.
De landbouwer H. van Grunsven kon
zich met zijn gezin dat achttien kin
deren telde in veiligheid brengen.
De boerderij brandde geheel uit. Ook
;n hooimijt, een schuur en de gehele
oogst gingen verloren. De oorzaak van
de brand is onbekend.
In de afgelopen nacht is in Hengelo
(Gld.) een meubelfabriek uitgebrand.
Ook de woning van de eigenaar, waar
in tevens een kruidenierswinkel, een
meubelzaak en een wijkgebouw van het
Groene Kruis waren gevestigd, ging in
de vlammen op. Volgens een voorlopige
raming bedraagt de schade 150.000 a
200.000 gulden.
De brand ontstond omstreeks kwart
Dor vier en het vuur greep zeer snel om
zich heen Door het spoedig ingrijpen
de plaatselijke brandweer, die'werd
bestuurder, dodr leg nog
stojfie!"
teidag verspreide opklaringen
t morgenavond verwacht De Bilt:
Vannacht overwegend zwaar
bewolkt met plaatselijk lich
te regen. Morgen overdag
verspreide opklaringen. Ma
tige tot krachtige wind tus
sen West en Noord. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt om tien uur).
ZON EN MAAN
lensdag: zon 6.50 tot 18.05 uur;
i".-6.21 tot 17.22 uur. Op 8 October
Amsterdamse tram rijdt
weer model
Een commissie van het Amsterdamse
trampersoneel is gistermiddag opnieuw
bij het stadhuis geweest met het verzoek
toegelaten te worden tot de commissie
van bijstand. Dit verzoek werd geweigerd.
Daarom zou het „modelrijden" vandaag
tot nader order worden voortgezet.
Soekamo naar Celebes
President Soekamo zal van 7 tot 13
October Zuid-Celebes bezoeken gedeel
telijk met het vlaggeschip der Indonesi
sche zeemacht, de torpedobootjager
Gadia Mada, de vroegere Tjerk Hiddes
bijgestaan door haar collega's uit Vor-
den. Ruurlo. Zelhem en Doetinchem. wa:
het- mogelijk een nabij gelegen schoen
fabriek te behouden.
De brand is ontstaan in de meubel
makerij. De oorzaak is nog niet bekend,
doch mén denkt aan kortsluiting. De be
woners schrokken wakker door het knet
teren van de vlammen. Verzekering dekt
slechts een deel van de aangerichte
schade.
Terwijl men in de V.N. „praat"...
Seoel zal de Indische bewakingstroepen
er eventueel uitjagen
ZUID-KOREA zal misschien gewapende strijdkrachten gebruiken om de
Indische bewakingstroepen uit Korea te verdrijven. In aansluiting
aan hetgeen gisteren reeds vermeld, wijzen wij er op, dat de Zuidkoreaanse
onderminister van Buit. Zaken, Tsjo Tsjoeng Hwan, in het parlement ver
klaard heeft, dat het van de toekomstige activiteit der Indische troepen
afhangt, of de Zuidkoreaanse regering geregelde strijdkrachten zal ge
bruiken of niet. Ook blijkt uit het standpunt van deze minister, dat even
tueel gebruik zal worden gemaakt van Koreaanse „vrijwilligers", omdat
communistisch China zulks ook in de Koreaanse oorlog heeft toegepast.
De Geallieerde troepen dienen op alle eventualiteiten voorbereid te zijn.
de Indische troepen, of „verdedigings
maatregelen" van de Zuidkoreaanse re
gering, indien zü zouden blijven.
Vreugde om redding
van doodgewaande
Chinese krijgsgevangenen van
Panmoendjon die eerst weiger
den zich te laten uitwisselen,
maar later weer van gedachten
veranderden. Onbewogen zitten
ze nu achter hun rijstkommen
en luisteren naar een kameraad
die allerlei beschuldigingen uit
schreeuwt aan het adres van
het V.N.-Commando dat de
Chinese gevangenen zou heb
ben mishandeld en gemarteld.
Rechts aan de tafel zitten Chi
nezen en Noordkoreaanse
ondervragers.
Uit dit alles blijkt, dat de situatie op
Korea nog zeer explosief is. Het zou tot
bloedvergieten en geweld kunnen komen,
neer Indische militairen de gevange-
bewerken om te luisteren naar com
munistische argumenten, teneinde achter
het IJzeren Gordijn terug te keren. Velen
hebben gezworen liever te sterven dan
rar de rode vogelaars te luisteren.
Geruchten doen de ronde, zo verluidt
uit Seoel, dat luitenant-generaal Won Jon
Doek, als chef van de militaire politie,
coup voorbereid, zoals ook op 18 Juni
plaats vond, toen 27.000 anti-communisti
sche Nóord-Koreanen werden vrijgelaten.
De autoriteiten klagen, dat de Indische
troepen pro-communistisch zijn. Overal
in het land zullen demonstraties worden
gehouden, gericht tegen het „barbaarse
optreden" der Indische bewakers in de
kampen.
Inmiddels hebben de Noord-Koreanen
Amerika er weer eens van beschuldigd de
demarcatielijn geschonden te hebben, het
geen zou zijn geschied door vier Ameri
kaanse vliegtuigen op 1 October. Ham-
marskjöld, de secretaris-generaal der
V.N., heeft Rood-China een boodschap
gezonden betreffende Korea. Aan com
munistisch China zal binnenkort het ver
slag worden toegezonden betreffende de
besprekingen in de Assemblée over de
plaats, die het Koreaanse vraagstuk op
de agenda der V.N. dient in te nemen.
Voorts heeft Noord-Korea verklaard,
negen door de Amerikanen opgeleide sabo
teurs gearresteerd te hebben, die naar
het communistische grondgebied gesmok
keld zouden zijn om fabrieken te vernie
tigen en militaire inlichtingen in te win-
Radio Pjongjang heeft omgeroepen, dat
de mannen behoorden tot de „3519de
Amerikaanse eenheid van het commando
in het Verre Oosten". Zij zouden op 22
September door de burgerwacht te Sin-
honoe in het district Koemgoen, gear
resteerd zijn.
Aan Reuter ontlenen wij nog:
Meer dan 50.000 Zuïd-Koreanen heb
ben vandaag te Seoel gedemonstreerd,
als protest tegen „het onmenselijk op
treden" van de Indische troepen, die be
last zijn met de bewaking van krijgs
gevangenen, die niet gerepatrieerd wil
len worden. Zij eisten terugtrekking van
Prins maakte 6000 m
kleurenfilm
Alvorens Arusha (Tanganyika) te vei
laten, heeft Prins Bernhard gisteren
meegedeeld, dat hij 6000 meter gekleurde
film heeft gemaakt van de dieren i
wilderns. De Prins reisde met zijn eigen
Dakota via Nairobi naar Nederland.
Ned. ministers kwamen
in Afrika aan
Minister-president dr W. Drees, minister
Algera en hun gezelschap zijn gisteren
met de Superconstellation Proton vai
K.L.M. in Johannesburg aangekomen.
Het toestel arriveerde 24 uur te laat als
gevolg van de motorstoring, die het
het vertrek uit Frankfurt had opgelopen.
Het gezelschap werd begroet door d«
minister van Verkeer, P. Sauer, de minis
ter van dé Mijnen, J. H. Viljoen, de bur
gemeester van Johannesbrug. H. Miller,
en ambtenaren van de Nederlandse le
gatie.
De ministers Drees en Algera vertrok
ken naderhand met de heren Sauer
Viljoen naar Pretoria, waar zij de gasten
van de regering zijn.
MEN HEEFT in Nederland over het al
gemeen geen begrip van de toestan
den. waarin de Indische Nedei landers
thans in Indonesië leven. Zij die. als
Indo-Europese ambtenaren jarenlang het
land hebben gediend, wisten op een klein
salaris een Nederlands levenspeil te
handhaven en met grote offers trachtten
zij hun kinderen in de Europese sfeer
een toekomst te geven
Thans worden zij allerwegen uit hun
betrekkingen gestoten, omdat zij Neder-
landers wensten te blijven. Er zijr- voor
aanstaande mensen in Nederland, die
deze trouw niets begrijpen en zich
net het woord „sentiment" van af
maken. Is voor hen dan trouw en vader
landsliefde niets meer dan sentiment
Hun is de weg om zich een toekomst
te zoeken in Indonesië afgesneden en
zij zijn aangewezen op steun van Neder
land. Hoe het met die steun staat, kan
een enkel voorbeeld leren.
Een Indonesische huisjongen ontvangt
in Soerabaja een salaris van 120 roepiah
in geld. benevens een bedrag, dat veel
meer waard is. in eten. In Soerabaja
moeten een moeder en een dochter leven
van 180 roepiah steun in de maand zon
der eten. Dit betekent gebrek lijden.
Zelfs al ware het. dat de steun de
Indische Nederlanders veroorloofde op
Aziatisch peil te leven, dan houae men
zich goed voor ogen. dat het met aan
gaat. mensen, die steeds met moeite in
's lands dienst een Europees levenspeil
hebben gehandhaafd neer te drukken
naar het Aziatische peil, dat veel lager is.
'kinderen is de nood eveneens groot.
Er bestaat een stichting, die zorg draagt
voor het Nederlandse onderwijs in Indo
nesië Dit onderwijs is bedoeld voor de
kinderen van gouvernementsambtenaren
en personeel van grote maatschappijen.
Zij. die niet tot deze groepen behoren,
betalen een dubbel schoolgeld. Het ge
volg is. dat personen, die uit hun baan
gestoten worden omdat zij Nederlander
zijn gebleven, niet alleen hun inkomsten
verliezen, doch tevens een onbetaalbaar
schoolgeld moeten opbrengen, zodat hun
kinderen niet meer Nederlands onderwijs
kunnen ontvangen.
Gelukkig heeft de Nederlandse rege
ring thans toezegging gedaan een post
op de begroting te brengen teneinde de
invoering van een wisselend tarief ten
behoeve van deze groep mogelijk te
maken. Af te wachten valt, wanneer dit
geschiedt en hoeveel de regering deze
mensen tegemoet komt.
In de ondernemingen hebben deze
Indische Nederlanders steeds minder
kans, omdat deze gedwongen worden
Indonesiërs in dienst te nemen.
De weg naar het Indonesische staats
burgerschap hebben zij zich zelf afgesne
den. door aan het Nederlanderschap vast
te houden. Zelfs als deze weg weer
wordt geopend, en gesteld, dat zij hun
nationaliteit zouden willen opofferen,
dan biedt dit staatsburgerschap hun
al evenmin hoop.
Immers, Mayor Polak heeft onlangs nog
geklaagd, dat de vroegere Nederlander,
die Irdonesiër wordt, overal wordt ach
tergesteld. Het is niet voor niets, dat
er in West-Java een kantoor bestaat voor
aangelegenheden van „halfbloed" Indo
nesiërs en buitenlanders.
TVBDERLAND mag deze groep niet
laten vervallen in ellende. De
oudere ambtenaren zijn meestal niet
meer te helpen, hun werk is dikwijls zó
geheel anders geweest dan wat zij in
(Voor vervolg zie pagina 5.)
Grote vreugde om een verloren
gewaande man en vader, die na
38 dagen plotseling terecht
kwam, heerst in het gezin Koe
ten aan de Lefèvre de Montig-
nylaan 121 in Hillegersberg.
Een vliegtuig waarin zich
Koeten en zes andere mannen
bevonden, moest zoals men
weet wegens benzinegebrek een
noodlanding maken in de ijs-
wildernis van Noord-Quebec
(Canada). Juist op zijn zeven
de trouwdag werden de uitge
putte ir Koeten en zijn metge
zellen door een speurend vlieg-,
tuig gered. Zijn familie waande
hem toen reeds verloren. Vol
gende week wordt ir Koeten
thuis verwacht.
DAT tot notaris te Heemstede is be
noemd cand. A. W. Voors aldaar, als op
volger van not. mr J. A. de la Hayze.
DAT de bouw van een stationspostkan
toor te Groningen gegund is aan de N V.
Algemene Bouwonderneming Albouw te
Breda voor ƒ1.046.000.
DAT er in Utrecht een nieuw univer-
siteits-laboratorium voor analytische
scheikunde komt met een inhoud van
49.000 m3 en de totale kosten geraamd
worden op f5Vt millioen.
DAT B. en W. voorstellen de cnkele-
ritprijs op de Arnhemse stadsbus, tot
nu toe de laagste in het land m.i. van
1 Jan. te verhogen tot vijftien cent.
DAT in Den Bosch voortaan behalve
de Woensdagse bedrijfsveemarkt een
Maandagse slachtveemarkt gehouden
wordt en de burgemeester gisteren deze
tweede marktdag opende.
DAT de nog steeds in gebruik zijnde
oude korenmolen De Zwaluw te Hasselt
met ondergang bedreigd wordt, daar de
eigenaar zijn bedrijf gaat mechaniseren,
waardoor de molen buiten gebruik komt
DAT van 1 Oct. af telexverkeer met
de Belgische Congo mogelijk is, dat de
voorbereidingskosten voor telefoonge
sprekken met Indonesië verhoogd zijn
en men op werkdagen van 's middags 1
tot 4 uur met Nieuw-Zeeland kan tele
foneren.
DAT binnenkort het haventje van Cad-
zand verdwijnt i.vun. de in het voorjaar
te bouwen nieuwe zeesluis.
DAT de 24-j. modetekenaar Jan Riks
man uit Den Helder binnenkort naar
Rome gaat om de zomercollectie te teke
nen voor het modehuis Emilio Frederico
Sehu'berth.
DAT men ter ontlasting van het post
kantoor op het A'damse Centraal-Station
overweegt er ook een te bouwen op het
Oostelijk Stationseiland.
DAT circa 30 Deense architecten en
bouwondernemers gisteren in A'dam
kennis namen van de uitbreiding en
stadsontwikkeling en zij vandaag R'dam
bezoeken.
DAT de Caltexmaatschappjj 9 jonge
Philippijnse scheikundige en werktuig
kundige ingenieurs voor een jaar in ons
land laat studeren bij de raffinaderij te
Per nis.
DAT de 65-j. directeur van de AKU,
jhr Th v. d. B.. dezer dagen m Arnhem
door een motorrijder werd aangereden
en met een hersenschudding en een ge
broken arm naar het ziekenhuis werd
overgebracht
DAT de Zuid-Veluwse Jachtvereniging
Dinsdag op haar alg. ledenvergadering in
Arnhem het stichten van een rijcentrum
in Arnhem zal overwegen.
DAT minister Mansholt Vrijdag te Goes
de herverkavelingscommissie Zeeland zal
installeren.
DAT het plv. hoofd van het district
Noord-Oost van de Economische Con-
tróle-dienst te Groningen, A. W. v. d.
Pijl, benoemd is tot ridder O.N.
DAT het uit Nieuw-Guinea en Indonesië
in R'dam terugkerende s.s. Tomini o.m.
voor het Rijksmuseum voor natuurlijke
historie te Leiden geprepareerde slangen
en hagedissen meebracht.
DAT de Arnhemse lt ter zee 2e kl..
Simon v. Woerden, dezer dagen met de
Westerdam uit Amerika repatrieerde en
hij na 16 maanden training bij de Ameri
kaanse marïneluchtvaartd-.enst de gou-
De slagzin „Geen prettiger dag dan
een „Wassenaar-dag" heeft altijd een
irote aantrekkingskracht op me gehad.
Daarom kon U me gisteren vinden
voor de apenkooi van het dierenpark
„Wassenaar".
Het is pure apenliefde van me, dat
ik daar zo af en toe een uurtje zoek
breng. Maar dit keer werd ik slacht,
offer van die liefde, toen een speels
aapje een duik nam en met een aap
achtige beweging de Nieuwe Leidsche
uit mijn zak griste.
Dit ontlokte één van mijn mede
bezoeksters de opmerking: Wat een
verstandig beestWaarop ik, met
een blakende inhaakte met: dat
hg de Nieuwe Leidsche leest
Zo raakten we aan de praat. En in
dit geval kwam tot slot de aap uil de
mouw in de gedaante van de wer
vingsbon.
Naar ik hoop zeer tot genoegen van
alle lezers en lezeressen, die de laat
ste weken opstaan en naar bed gaan
met de slazin:
YULUT HtT IDEE VAS IVELTtVREE
ES ZtSUT EES SIEUfTE ABOSSE!
Ik doe mee aan de wei
taal*) abonné als mijn a
de volgende week/maand/kwar-
Woonplaats:
S.v.p. doorbalen wat niet jnist is.
Afzender: abonné
1
