Jlicutue £ciJtsrl)e ÖTourant rins zag olifanten en buffels uit hun schuilplaatsen komen Loonadvies van commissie vandaag verwacht De toestand in Atjeh zeer ernstig geacht Er komt geen staking in het bouwbedrijf Wist U DAG 28 SEPTEMBER 1953 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie. Redactie, Abonnementen- eD Advertentie-afdeling: Tel. 31441. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: 6,- per kwartaal; 2,— per maand; 0,47 per week Vier en dertigste Jaargang No 9849 Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: H. W. I. ENSER1NK CHRISTELUK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken .Staatvacttri) H glretlevea «gn hert in legljeaspocf De feestwijzer is er weer Uren roerloos in hul van takken Fantastisch tafereel bij volle maan, aan de rand van het oerwoud (Van onze correspondent Alfred van Sprang) ARUSHA (Tanganyika), Vrijdag. |E MAAN IS NU VOL. Wanneer de nacht zich, fluweelzacht en geluidloos, over het tentenkamp heeft gelegd, ligt de Afrikaanse Idemis daar in een fantastische, geheimzinnige pracht. Het lijkt op n machtig filmdecor, maar het is veel beklemmender, veel machtiger, ant heel die nachtelijke stilte leeft. Van dichtbij en veraf draagt de ind de geluiden over van de dieren, die zich buiten de rand van het rwoud wagen om te gaan drinken. Maar zij zijn niet alléén onder de opische hemel. Daar, in dat kleine hutje van takken en gras, onzicht- jar, zit, muisstil, een groot dierenvriend in zijn observatiepost. Het Prins Bemhard. j)e dag is vermoeiend geweest. de vochtige bodem. Het is, alsof dui- De Afrikaanse hitte "en de lange, in- ianende dag laten, wanneer het donker irdt. slechts belangstelling toe voor één ij: rust. Niets is méér nodig dan dat. int morgen is het weer voor dag en opstaan en gaat het opnieuw de iboe in. «aar het bed van de Prins ligt nog on- ïlapen. Zijn geestkracht won het verre n de vermoeidheid, en. zijn toelangstel- het dierenleven gaat de inte- ir de nachtrust een heel eind Daarom is Prins Bernhard er op uit strekken. Om. onbespied, de dieren vrij eigen omgeving te zien. De Prins wacht geduldig. Uren lang zit dat primitieve bouwseltje te wach- a de dingen die komen. En op de i, die nog maar niet komen willen. Duizend zware stampers ar luster. Van uit de compacte rildernis komt een vreemd, donker eluid, dat zich snel voortplant langs Prins Bemhard opnieuw naar Afrika Er worden momenteel plannen uitge stippeld voor een economische oriëntatie- in Prins Bernhard naar landen in Afrika. Deze reis zal vermoedelijk in November a.s. worden gemaakt, aldus De Tel. Pacten met Rusland in voorbereiding De Ver. Staten. Engeland en Frankrijk werken op het ogenblik aan een reeks vérstrekkende veiligheidspacten met Rus land, waardoor de huidige spanning Oost- zou worden weggenomen. Boven dien wordt een plan bestudeerd op grond an aan weerszijden van de Pools- Duitse grens een gedemilitariseerde zont ju komen. Pacten zouden moeten worden geslo ten tussen: 1. Amerika en Rusland, 2. En geland en Rusland en 3. de E.D.G. en Rusland. nog geen definitieve overeenstem ming over deze unieke plannen bereikt, zo meldt Ass. Press. (Deze plannen zijn n samenvoeging van de voorstellen die achtereenvolgens Churchill. Adenauer Belg Spaak deden om een eind te maken aan de onhoudbare spanning tus- len Oost en West). In de St.Crt. van gisteren wordt ge publiceerd de prijzenbeschikking zie kenhuistarieven 1953. In verband met kostenstijgingen, ten- svolge van de verkorting van de ar beidsduur in de ziekeninrichtingen van 48 uur per week, wordt de zieken huizen en sanatoria toegestaan hun ta rieven van 1 October 1953 met 0.30 pei verpleegdag te verhogen. zend zware stampers bezig zijn, het zwarte struikgewas en de slingerende lianen fijn te plempen. En het be- beweegt. Het gedruis verraadt de komst van machige beestenlijven, die, schurend langs de stammen, zich een weg banen naar het water, dat in de drinkplaats lokt. Een zwaar gesnuif. De dieren moeten u toch wel heel dichtbij zijn. En kijk, daar in de zilveren maneglans, die. van heel hoog, de scherpe omtrekken van de bomen, de grillige struiken en de strakke tenten van het kamp in een diffuus licht omvprmt tot zachte lijnen, schijnt iets wits, dat voorzichtig beweegt. Even lijkt een geweldige arm zich uit de wildernis los te maken om een doorgang te maken in het laatste, kronkelende gelid van doornbomen. Ineens stapt een kolossaal lichaam naar voren twee ivoren spietsen hoog geheven. Een olifant! Het dier blijft staan en verkent het ter rein. Dan, alsof het afgesproken is, dreunen nog vijf majestueuze dieren voorbij, op weg naar het meertje, dat hen als een spiegel toelacht. De vreemde spanning van het wachten is voorbij: de eerste dieren zijn er. Lang zaam en genietend doen zij zich te goed. (Voor vervolg ïi Eindhoven ontdekt Verkeersagent zijn is geen kleinigheid „FTET BLOED staat in mijn schoe- nen!" Met deze kernachtige op merking gaf de heer S. Numann, directeur van de internationale pro- pagandadienst van Philips, op plasti sche wijze zijn indrukken weer, die hij gisteravond had opgedaan, toen hij op het drukste verkeerspunt van Eind hoven, de Woenselse overweg, ais ver keersagent was opgetreden. Drie kwartier heeft hij daar op de ver.- höging van de verkeersagent gestaan en door armgezwaai en geblaas op zijn fluit zijn uiterste best gedaan de duizenden fietsers en automobilis ten, die daar tussen vijf en zes uur passeren, veilig en zonder botsingen te laten voorbijgaan. Terwijl de heer Nümann al deze voor hem ongewone actiuttett ont plooide, stonden elders in de stad op de drukke verkeerspunten eveneens burgerverkeersagenten het verkeer te regelen. Zij waren allen employé's van de N.V. Philips. Deze stunt, waarvoor het initiatief was uitgegaan van Sjoerd de Vrij van het Phihps-pers- bureau, had ten doel het publiek na der kennis te laten maken met de pro blemen van de verkeerspolitie op de spitsuren. Natuurlijk liep het verkeer het algemeen op geen stukken n vlot als op andere dagen, al hielden vele echte agenten een oogje in he' zeil opdat er geen grote opstoppinge zouden ontstaan. Menige weggebrui ker ontlokte dit de verzekering, nooit meer op een verkeersagent t< zullen mopperen, wanneer hij een: wat te Umg naar zijn zin moet wach Prinses Beatrix bezocht Rijksmuseum Prinses Beatrix heeft gistermiddag met haar klasgenoten een bezoek van ruim een uur gebracht aan de tentoonstelling De Venetiaanse Meesters in het Rijks te Amsterdam. Twintig employé's van Philips hebben gisteren in Eindhoven op het drukst van de dag het verkeer geregeld. De proef werd genomen om de burgerij eens een licht te laten opgaan over de moeilijkheden waarmee de verkeerspolitie dagelijks te kampen heeft. Hier zien we de directeur van de internationale propaganda-afdeling, de heer S. W. Numman, aan het werk. Met ingang van de nieuwe win- terdienstregeling (4 October zal de K.L.M. drie klassen in voeren in de nieuwe Super Constellations op de diensten naar New York en Johannes burg. Voorin zijn 15 toeristen- stoelen (3de klasse), in het midden is de hoofdcabine met 24 slaapstoelen (2de klasse) en achterin zijn 11 eerste-klasse stoelen. Spoedig verkiezing van Europese Tweede Kamer De plaatsvervangers van Klein Eqropa, te Rome bijeen, hebben besloten, zo spoedig mogelijk eenvoudige en practi- sche verkiezingen te doen houden voor een Tweede Kamer van het voorgestelde Europese parlement. Door dit besluit is de politieke eenheid van Europa weer wat meer nabij gekomen. Hollandse molen voor Zuid'Alrika De Westzaanse molenmaker K. Jonge- jans heeft uit Zuid-Afrika een order ont vangen voor het bouwen van een Hol landse wipwatermolen, bestemd voor de oud-Zaankan-ter W. J. M. Hardonk, die in Germistan een Hollandse rozentuin ex ploiteert. In Februari moet de opdracht zijn uitgevoerd en zal de molen in Zuid-Afrika malen. De bedoeling is onder andere, ipeer reclame te maken, voor de Hollandse rozencultuur. Prof. De Vries, prof. Borst en ir Fetter kwamen gisteravond nog niet gereed Een gisteren door de regering inge stelde commissie zal op korte termün ad vies uitbrengen over de juistheid van de berekeningen, die van werknemers- en werkgeverszijde zijn gemaakt tijdens de onderhandelingen, die ten doel hadden het percentage der loonsverhoging vast te stellen. Het was de bedoeling, dat deze commissie nog gisteravond met haar eigen becijferingen klaar zou komen, in welk voornemen zij, naar wij vernemen, niet geslaagd is. Hedenmorgen werden de be rekeningen voortgezet. Haar advies zou dan ter kennis worden gebracht van de werkgevers- en werk nemersorganisaties, welke daarna in eigen kring overleg konden plegen, hetgeen zo mogelijk nog hedenochtend zou geschie den. In de loop van deze middag zou dc Stichting van de Arbeid vergaderen. Deze adviescommissie bestaat uit prof. mr F. de Vries voorzitter van de S.E.R., prof. dr P. Borst, hoogleraar in het han delsrecht en het burgerlijk recht aan de V.U. en ir Z. Th. Fetter, oud-directeur- generaal van de arbeid. Aanvankelijk zou den leden zijn: prof. mr J. R. M. van den Brink, de oud-minister van Economische Zaken, die als voorzitter zou optreden, met als plaatsvervanger prof. De Vries, prof. mr F. de Gaay Fortman, met als werkgevers draagt Fa D. KRET en Zn. VAN REGERINGSZIJDE te Djakarta heeft Ass. Press vernomen, dat de toestand zeer ernstig is geworden in Atjeh. Evenwel voegden deze zegslieden er aap toe, dat de regering de toestand meester is en dat mili tairen en politie in het gehele land paraat zijn. De Indonesische minister van Voorlichting, dr F. L. Tobing, heeft in een radiorede verklaard, dat men te doen heeft met een opstand om de staat omver te werpen. Voor zover in Djakarta bekend is, zijn op zijn minst in elf van de voornaamste plaatsen van Atjeh gelijktijdig gevechten uitgebroken. De plaatsen liggen langs de slechte, maar enige weg van de provincie Tapanoeli. In Atjeh zijn de weg-, spoor- en telefoonverbindingen vernield. De berichten uit die provincie zijn met I hebben te Peureula, halverwege tussen elkaar in strijd doch schijnen de rege- Atjeh en Medan. De regeringstroepen ringsfunctionarissen niet te verontrusten, zouden 500 arrestaties hebben verricht, daarentegen geven verscheidene hunner, Aneta melt nog, dat het commando v; nen hen particulier spreekt, uiting Noord-Sumatra troepen heeft ingezet ter hun vrees, dat de woelingen zich beveiliging van Atjeh. Het commando tot de gehele provincie zullen uitbreiden. I deelde mede. dat de ordeverstoringen De aanvoerder van het verzet, de vroe- veroorzaakt zijn door een kleine groep. gere militaire gouverneur en leider uit de onafhankelijkheidsbeweging, Teung- Later wat meer wind Tot morgenavond verwacht De Bilt: Vooral aanvankelijk nog flinke opklaringen, maar ir de nacht en ochtend plaatse lijk mist of laaghangende be wolking. Overwegend droog weer. Zwakke tot matige, de kustprovincies later vrij krachtige wind tussen Zuid en Zuid-W. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt im tien uur). ZON EN MAAN Zondag: Zon 6.34 tot 18.28 uur; i 20.08 tot 12.48 uur. Maandag: Zon 6.35 tot 18.25 uur; J 21.01 tot 13.57 uur. Op 29 September L.K. Beide partijen zullen uitspraak van rijksbemiddelaars aanvaarden FR ZAL op 1 October geen staking in het bouwbedrijf komen. Zoals we Donderdag reeds berichtten, zijn de onderhandelingen over loons verhoging in het bouwbedrijf Woensdag afgebroken, omdat geen volledige overeenstemming te bereiken was. Van werknemerszijde werd daarbij gesteld dat, indien vóór 1 October geen oplossing verkregen was, de werk nemers helaas tot andere maatregelen zouden moeten overgaan. Zover zal het echter niet komen, want beide partijen hebben intussen de be middeling van het College van Rijksbemiddelaars aanvaard. Dit betekent, dat partijen bij voorbaat verklaren, zich bij de uitspraak van dit college te zullen neerleggen. de werkgevers alleen bereid te zijn de genoemde punten uit te voeren, indien ook volledige overeenstemming plaatsvervanger prof. Borst en ir Fetter met als plaatsvervanger prof. dr Th Lim- perg uit Amsterdam. De heren Van den Brink en De Gaay Fortman wa wel verhinderd en zodoende i plaatsvervangers hun zetels in. Deze commissie heeft gisterochtend reeds op het ministerie van Sociale Zaken, onder voorzitterschap van prof. De Vries, de vertegenwoordigers en werknemers gehoord. De thans ingestelde niet alleen een adviserend karakter, ook een bemiddelend. Het was de bedoeling, dat de Stichting van de Arbeid zich heden-middag raden over het resultaat van het onder zoek door de commissie ingesteld baar advies. Het advies van de-commissie is niet bindend. De regering hoopt, dat vandaag alsnog overeenstemming worden bereikt over het percentage de loonsverhoging. Uit het feit, dat de afzonderlijke gaderingen van werkgevers en werkne mers vanmorgen wel werden gehouden, mag men afleiden, dat verwacht werd, dat men voordien toch reeds over een advies van de commissie van drie kon beschikken. In verschillende kringen, waar wij informeerden, sprak men als zijn mening uit. dat het wel laat in de avond zou worden, voor de Stichting van de Arbeid, op grond van nieuwe gegevens, tot een beslissing over het al of niet aan de regering uitbrengen een advies zou kunnen komen. (Zie ook pag. 110 Het loonsconflict HET MISLUKKEN van de onderhande lingen over een algemene loonsverho ging tussen wericgevers en werknemers in de Stichting van de Arbeid heeft de rege ring voor de taak gesteld, in deze zelf een beslissing te nemen. De hoop op een vrije- loonvorming. waarvoor de werkgevers l slechts enkele maanden geleden het pleit voerden, is daarmee voorlopig de bodem ingeslagen. We betreuren dit. te- daar beide partijen het, gezien hun uitlatingen, over de noodzaak van een loonsverhoging eens waren. Het verschil betrof de grootte van de verhoging. Daar- ,-er is men het niet eens geworden. Niemand zal ontkennen, dat een com pensatie in verband met de huurverhoging noodzakelijk is en dat de resterende con sumptiebeperking. gezien de sinds 1951 verbeterde omstandigheden (toen de con sumptiebeperking werd ingevoerd), dien de te worden opgeheven. Daarnaast speel de ook de kwestie van een groter ver schil in beloning van geschoolden en on geschoolden. Een wéns, die door het CNV eens bepleit was en die oo]f in werkgeverskringen de nodige instemming vond. Toch werd men het niet eens. De werk nemers wilden een hoger percentage dan de werkgevers. De juiste cijfers uit het overleg zijn niet gepubliceerd, maar uit verschillende commentaren kan men op maken. dat de werkgevers vasthielden percentage van vijf procent en dat de werknemers meer dan vijf procent loonsverhoging wenslen Wat de compensatie voor de huurver hoging betreft, dit percentage is eenvou dig te berekenen. (Voor de consumptie beperking, die de arbeiders destijds met de nodige vlotheid hebben aanvaard, zou hetzelfde kunnen gelden, indien men al thans hetzelfde uitgangspunt heeft). Dat uitgangspunt moet zijn, naar we menen, het gem jJ olde contractueel vast gelegde uurlrig „u niet de werkelijk uit betaalde lori( - waarin allerlei toeslagen voor overv' en tarief zijn verrekend. Zou men v'an dat laatste uitgaan, dan zou den al die groepen, waar geen overwerk is en geen tarief, achtergesteld worden bij de anderen. Maar men voelt, dat het per centage in het eerste geval hoger ligt dan in het laatste. DE WERKGEVERS wilden, alvorens tot loonsverhoging over te gaan. advies inwinnen bij de S.E.R. Immers, een loons verhoging brengt andere verhogingen met zich. Verhoogt men de lonen met bijv. zes procent, dan kan men aannemen dat door allerlei doorberekeningen het totale kostenpeil stijgt met ruim acht procent. Een dergelijke loonsverhoging kan werkloosheid met zich brengen. De S.E.R. moe9t nu adviseren, of dit so ciaal-economisch verantwoord was. De werknemers achtten dit niet nodig, omdat de S.E.R. destijds, bij de invoering van de concumptiebeperking. al had uitgespro ken, dat deze ongedaan diende te worden gemaakt, indien betalingsbalans en ar beidsproductiviteit verbeterden. Dat is vandaag zeker het geval. Het opnieuw vragen om advies aan de S.E.R. was dus onnodig, ook al omdat de betrokkenen hier ook zelf verantwoorde lijkheid hebben te dragen. Bovendien was het de vraag, of de S.E.R. op zo korte ter mijn van advies zou kunnen dienen. Een dergelijke wens had men reeds maanden geleden kenbaar kunnen maken. Trouwens, het feit dat de werkgevers bereid waren een beslissing te nemen zon der dit advies, indien dit niet tijdig aan wezig zou zijn, bewijst, dat het zeker niet absoluut noodzakelijk was. op het vragen van zulk een advies zo aan te dringen als geschied is. De regering achtte het advies van de S.E.R. evenmin noodzakelijk, wat begrij- (Zie vervolg pag. 2). Van de zijde van het Ned. Chr. Bouw- arbeidersbond vernemen we nog, dat de onderhandelingen (die niets te maken hebben met de onderhandelingen over de algemene loonsverhoging waarover de regering een uitspraak moet doen), reeds gevoerd worden van 1948 af. Pas op 21 Augustus van dit jaar werd over eenstemming bereikt. Toen waren werk nemers en werkgevers het er over eens met ingang van 1 Jan. a.s. de pensioen premie te brengen op ƒ3.de lonen in groep I en n te verhogen, een sociale regeling tot stand te brengen voor de uitvoerders en na te gaan of het moge lijk was een C.A.O. af te sluiten voor de chauffeurs in het bouwbedrijf. Op 2 September werd ook stemming bereikt over het der loonsverhoging. Maar toen bleken bereikt over de reisregeling. Hierover is men het niet eens geworden, ook niet nadat de zaak nogmaals was voor gelegd aan de looncommissie uit de Stichting van de Arbeid. De werknemers hebben toen meege deeld, niet langer de verantwoordelijk heid te kunnen dragen voor verder uit stel van de loonsverhoging (speciaal niet voor groep II, zgn. ongeschoolden, opperlieden, grondwerkers, enz., waar voor men al die jaren had gepleit), al leen omdat er een "geschil was over de reisregeling. Daarop zijn de onderhan delingen afgebroken. Afgewacht dient nu te worden wat de rijksbemiddelaars zullen beslissen. koe Daoed Beureuh, moet zich als doel gesteld hebben Atjeh tot een deelstaat te maken van de Mohammedaanse Indone sische staat (Daroel-Islami onder leiding isoewirjo, die in de bergen van West-Java zijn hoofdkwartier heeft. De Atjehers staan bekend om hun on- verzettelijkhid en fanatisme. De Neder landers slaagden er pas na tientallen ja ren van strijd in hun gezag onbetwist te bevestigen en de Japanners zijn daarin nooit geslaagd. De financiële en economische toestand van het land is zeer slecht. De enige hoofdweg is slechts een eindeloze reeks Beweerd wordt dat 34 leiders der re bellen omgekomen zijn. Volgens berich ten stromen vluchtelingen met boten uit de steden van Atjehs Oostkust naar Medan, hoofdzakelijk familieleden van ambtenaren, zakenlieden en planters. In Lhok Seumawe zouden honderden opstandelingen gedood en gewond zijn. De opstandelingen zouden volgens ge- ruchten hun hoofdkwartier gevestigd DAT de commandant van het korps commandotroepen te Roosendaal 1 Oct. de groene baret uitreikt aan 50 dienst plichtigen van de opleidingscompagnie. Mansholt verlof is verleend de ster le kl. van de ster der Italiaanse soli- DAT tot het de orde dariteit. DAT de insp. van de geneeskundige dienst der Kon. Ned. Landmacht, gen.- maj. dr J. Th. Wilkens, 1 Oct. 55 nieuwe res.-officieren van deze dienst zal be- edigen. DAT in de Lutherse Kerk te Zierikzee gistermiddag een zending van bedden t.w.v. ƒ20.000. welke nog onderweg is. namens de Raad van de Luth. Kerken in Duitsland, symbolisch werd overge dragen voor de getroffenen in Ouwer- en Nieuwerkerk op Schouwen en Dili- DAT de oorlogscorrespondent van het Ned. detachement Ver. Naties in Korea. 2e It. J. Rups, 27 Sept. 's avonds half zeven uit Tokio op Sohiphol wordt ver wacht. DAT een deel van het landgoed Hooge Boekei te Enschede voor het publiek is geopend. DAT Dinsdag bij C. v. d. Giessen en Zn N.V. te Krimpen a. d. IJssel het voor Finse rekening gebouwde motortankschip Tupaivuori (d.w. ton 15.000) te water wordt gelaten. DAT 3 Oct. in Musis Sacrum te Arn hem een receptie gehouden wordt t.g.v. het 25-j. bestaan van de Hollandse Me tallurgische Bedrijven N.V. aldaar. DAT het oudste Ned. Spaarkasbedrijf, N.V. De Ned. Spaarkas in A'dam, giste ren zijn gouden jubileum vierde. DAT door de bouw van een zuiverings installatie in Stein (L.) de Maas niet mèer verontreinigd wordt door het riool water van het stikstofbindingsbedrijf der Staatsmijnen. DAT de Commissaris der Koningin in Zuid-Holland, mr L. A. Kesper, in R'damse Rlvièrahal de aquariumtentoon stelling Aqua Vero '53 opende. DAT burgemeester Van Walsum R'dam, 1 Oct. aan de Westersingel al daar het nieuwe pand van de Ned. Mid- denstandsbank N.V. zal openen. DAT de Maastrichtse burgemeester gis teren het halfautomatische telefoonver keer met Luik en Aken opende DAT binnenkort ook in Nijmegen er Arnhem het dagelijkse weerbericht tele fonisch gedraaid kan worden. DAT in Arnhem de 37-j. koopman W C. L. in hoger beqoep wegens smokkel van 400 pond koffie veroordeeld werd tot 6 mnd. met aftrek en verbeurdver klaring van de koffie. DAT de ambtenaar G. E. van de straf- gestichten te Norg in Assen veroordeeld is tot ƒ50 boete, wegens knoeierij ii boekhouding om een te hoge uitkering aan een ontslagen gedetineerde te bergen (eis 4 mnd.) Giiteren wat ik bij boer Jaspers, 't Is een goeie vriend van me, want we zijn allebei gek op jagen. Hij op eenden, ik op nieuwe abonné's. Hij zat joist onder de koe, toen ik kwam binnenstappn. Jaspers, zeg ik, je bent net onze re dacteur buitenland. Die moet ook trekken en drukken voor hij een smetteloos bericht in de emmer heeft. Zo, zegt-ie, en wat ton dat? Niks, Jaspers, zeg ik, 't is een beste vent, die redacteur buitenland. Weet je dat hij iedere dag een fles van jouw smetteloze melk drinkt rat zou dat g ik, de koe bij de ng ging proei 't Heeft daarna nog wel wat water gekost, maar toen de druppel melk in de emmer de bon in mijn zak. En daai VOLGT HET IDEE VAN WELTEVREE EN ZENDT EEN NIEUWE ABONNE! Woonplaats: S.v.p. doorhalei Afzender: abonné

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 1