Vrachtauto heeft schipper niet verdrongen FRANCIS Speeltuin „Om de doorbraak" feestelijk geopend Boekbesprekingen UIT DE HOGESCHOOL NIEUWE LEIDSCHE COUBANT MAANDAG 17 AUGUSTUS 1953 Van trekschuit tot beurtschip Vooral zware vrachten zijn nog steeds lonend (Van één onzer verslaggevers) Hegelmatig ronkend baant de Cor II van de Leidse beurtschipper Th. Roth füsz zich met ruim twintig paardenkrachten en een vracht van vijf-en- veertig ton een weg door het water. In de stuurhut staan beurtelings schip per Maarten Winkel die pas z'n zilveren jubileum vierde en de schippersknecht Evert Hogervorst. De Cor II is een stug en pittig scheepje, dat reeds kan bogen op vijftig jaar trouwe dienst en dat in de loop der jaren geheel voor z'n huidige bestemming werd verbouwd en versterkt. Rothfüsz en zijn mannen weten dus. dat ze op de Cor II kunnen rekenen. En dat mag ook wel, want wat is een beurt schipper zonder een goede boot? Boven dien moeten ze een traditie handhaven: hun dagelijkse «chroefdienst op Utrecht is tenslotte een regelrechte voortzetting van de trekschuitdienst op Utrecht om streeks 1700. In de aard en de omvang van de beurt schipperij is zo langzamerhand heel wat veranderd en daar kan de heer Rothfüsz van meepraten, die zelf al veertig jaar in het boeiende bedrijf van de beurtschip perij werkt. Hij heeft nog de tijd gekend, dat een 'beurtschipper wekelijks honder den adressen met paard-en-wagen of handwagen moet afrijden om paketjes en allerlei andere kleine vracht te halen en te brengen Maar met de Invoering van het vracht vervoer per auto verdween de kleine vracht uit de beurtschepen. Omstreeks de dertiger jaren begon deze verandering en thans is het zo, dat een beurtschipper het niet meer van het volume moet heb- »n. maar van het gewicht. Dit betekent tevens, dat de beurtschip perij nooit zal kunnen verdwijnen. Men denke hierbij aan d% vrachten, die klein ;an omvang, maar zwaar van ge wicht. Zelfs de zwaarste vrachtauto zal hiertegen niet kunnen concurreren. Bo vendien liggen juist vele grote bedrijven het water en hebben een goed inge richte aanlegplaats met uitstekende hijs- installaties. Wel Is het aantal beurtschippers in ons land. vooral na de oorlog, enorm verkleind. Sommigen gingen over op het autoverkeer en anderen combineerden zich met collega's. Thans zijn er nog 450 beurtschipper»- bedrijven In Nederland, met by elkaar ongeveer duizend schepen. Ook de concurrentie, die vroeger voor velen funes' was. bestaat tegenwoordig practisch niet meer en het beurtschip persbedrijf is thans goed geregeld. Vroe ger kon iedereen, die maar wilde, met de beurtschipperij beginnen, wat thans on mogelijk is. Voorts ziln er maximum- vrachtprijzen vastgesteld en heeft iedere schipper z'n eigen traject, waar niet van mag worden afgeweken. Dit wordt regel matig geeontróleerd door de rivierpolitie. Geen haast coasters met een totaal gewicht van meer dan vijf ton moesten worden afgeleverd. Omdat de Rijn vanaf Woerden alleen nog maar geschikt is voor zeer kleine schepen, liet de Cor II even voorbij Alphen aan den Rijn de Rijn rechts lig gen en vervolgde z'n weg door het Aar kanaal. En daar bij 't Tolhuis in Nieuwveen, waar het 'Aarkanaal, de Drecht en de Amstel bij elkaar komen, kwam de Cor II, dank zij de sluisknecht Dirk. op Am sterdams peil te liggen. Via de kronkelen de Amstel. de Gaasp en het Amsterdam Rijnkanaal dat thans twee maal zo breed wordt gemaakt kwam de Cor II tenslotte bij zijn bestemming: de Demka- fabriek in Utrecht. Hijskranen staan hier Waar om de Cor lossen, die zich niets behoeft aan te trekken van de grote vrachtschepen, die op lossing Liggen te waöhtèn. Want een beurtschipper heeft altijd voorrang! De in Leiden vervaardigde „coquilles" gietvormen zijn nog maar net uit het schip gehesen of er zakt al weer een nieuwe vracht voor Leiden in. Het leven van de beurtschipper is dus een leven van tegenstellingen. Tijdens de vaart staan de twee schippers om 'beurten in de stuurhut en van haast is dan geen sprake. Altijd zijn ze aan de snelheid van het schip gebonden, die niet kan worden opgevoerd. Maar is eenmaal de tijd van lossen of laden aangebroken, dan moet hard worden aangepakt. Zilvervloot Ove: het algemeen bestaan de vrachten de schepen van de heer Rothfüsz tegenwoordig uit metalen Soms zelfs wel eens uit edelmetalen. Eind vorig jaar kreeg de Cor II bijvoorbeeld en niet voor de eerste keer tienduizend kilo zilveren guldens te vervoeren var Nederlandse BankDeze waren pakt in vaten van ongeveer vierhonderd kilo per stuk. Dit vrachtje was een kolfje naar de hand van Rothfüsz en zijn schip pers Ze werken graag met zware vrach ten, die zich gemakkelijk en vlug laten laden en lossen. En de schippersvrouwen zijn er ook bij gebaat: des te eerder ziei ze hun mannen weer terug. Want het i, een nadeel van de beurtschipperij, dat de schippers weinig thuis zijn. Wie haast heeft, kan beter niet «en schip gebruik maken om op zijn bestemming te komen. Met de Cor II der twee schepen van Rothfüsz hebben we een tooht meegemaakt, n Utrecht: normale reisduur negen u Die dag duurde de reis nog langer, c dat bij de scheepswerf Boot in Alphen den Rijn vier ankerkettingen Agenda voor Leiden Dinsdag Döelenkazerne, 2 uur: officiële inge bruikneming Koksschool. Marekerk, 8 uur: Zondagsschool „Pre diker", herdenkingsdienst 90-jarig be staan. Woensdag Hoogl. kerk, half 8: Avondstilte. Prediker, 8 uur: feestavond personeel Zondagsschool. Tentoonstellingen Steenstraat 1 A: „1853—1953 H. A. Lo- entz en H. Kamerllngh Onnea" (tot ^gustus). De Burcht: schilderijen van B. C. v nptinger (tot 31 Augustus). Nachtdienst apotheken ing Apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn 18, e elefoon 20523 en de Doeza-apotheek, ifpoezastraat 31, telefoon 20313. (Advertentie) C.F.A. AFD. LEIDEN Zomervoorstelling Ontspanningsavond As. DONDERDAG 20 AUGUSTUS om en 9.15 uur nm., draait in het CASINO THEATER' £3 (de sprekende ezel) \Ia- be-Een zeer aardige en geestige film, die U oekpen avond vol humor zal bezorgen. 'i ahj Tentcampagne gesloten Op het terrein van de Doorbraak werd l dejisteravond de laatste tentsamenkomst laar «houden. Ala sprekers traden op dr P. pre- Schoonheim, Hervormd predikant van jah eiden, en dr H. J. Westerink, Geref. irbijiredikant. Evenals bij de opening was wie e belangstelling ook nu bevredigend. De zikeer Smittenaar sprak een kort slotwoord. wilJ Ook nu werd het gesproken woord af- D1ewisseld door koor-, solo- en samen hang. De leiding berustte bij de heer C. z'^e Ru. Evenals iedere avond van de actie sc rerd in de consistoriekamer van de Oos- Tkerk een korte dankdienst gehouden. er Moge de wens van ds Schoonheim, dat anksdit terrein spoedig een evangellsatie- hIei«bouw zal verrijzen, waarin ook de nte- lugd een plaats kan vinden, spoedig in t ti ervulling gaan. burgerlijke stand van Leiden ïtl.ek GEBOREN: Jacob zn van J. Wesselink J. W. Schouten; Amtonius J. zn van Noort en W. A. Hoogeveen; A. M. dr van W. J. Freriks en J- van den Berg; Abraham zn van P. I. Ouwerkerk; Cornells F. zn in der Steen en L. J. Wisse; ,'illem zn van A. Haasnoot en M. H. ^an Rheenen; Anthonius F. J. zn van B. van der Horst en M. J. Siraa. Vroeg in de morgen wordt de Cor II op het terrein van de Ketting- fabriek geladen met „coquilles" (gietvormen). De schippers Evert Hogervorst en Maarten Winkel helpen een handje. Foto N. van der Horst Gevestigde en vertrokken personen In de week van 10 tot en met 15 Augustus str 11; W B S Berkhout, dokters Singel 86; P J M G NiepothBik, Le vendaal 166b; J J M de Boer, arts, Rijns- b.weg 29; M Boezaard, mach bankwer ker, de Genestetstr 28; E M Brugman, dienstbode, de Sitterln 96; A J Braams Brummel, Boshuizerkade 18: F Ober Bijlsma, de Sitterln 54a; G H van Dalen, h i/d huish, Herengrt 17; J van Dam en Fam. schipper. Levèndaal 44; L van Drie fam, classificeerder a/b „Elisabeth", ligg Haarl.vaart t/o sportterrein; H W Drieënhuizen, korp kok KM, Noord einde 2a; D Elzenga en fam, techn be ambte KM, Boshuizerkade 81; J van den Eijkel, h i/d huish, Meloenstr 45; A A C SpruytDe Geus en fam, Const Huy- gensln 1; C de Graaf, touwspinner. Var kenmarkt 32; D Groenewegen en fam, breimeester, W Rozenstr 16b; J F C Groot, analyste, Roodenb.str 9; J de Groot, pottenperser, St Jacobsgrt 20; W de Groote, rijwielhersteller, Roodb.str D M Haak en fam, fabr.arb. Oude Singel 164a; A B Hoornweg en fam, mach bankwerker, Utr Veer 27; J Klev- nenberg, Lijsterstr 14; C T Korfage. 1.1. kraamverzorgster. Ie Binnenv.grt 30; A Kroonenburg. dienstbode, Janvossenstg 75/77; L Labordus—Kuilenburg, B Bal- lotstr 30; D M Kuivenhoven, militair, Stieltjesstr 39; A C van Laar. los werk man, Kortenaerstr 91; CE Lemmen, dienstbode. Leeuwerikstr 49; R Lim-A- Po, Lorentzkade 4; H F A Linders, dienstbode. Evertsenstr 42a; A Nievel- steinVan Mamsom en fam, Zaanstr 15; T S Oen. Thorbstr 47; J Ouwerkerk. Plantage 12; I M L Paddenburg. Nwe Rijn 11; W Piersma. dienstbode. Rijnsb.- C M F Pleyte en fam. rijks ambtenaar. Bernhardkade 10; R G Ruig- rok. Thorb.str 66; W M Rijsdam, dienst bode. Hooigrt 15; H E Breman—Smedes. Pietersk.hof 4; W M T Stoop, lerares NO. de Sitterln 18: T L Tan. Lammen- sch.weg 34; S Tichelaar, dienstbode, Plants--n 73; W J H Verhagen, kok I KM. Bronkh.str 49a; G H Verwers, Ka- gerstr 16; W J Vink, huisknecht, St Jorisstg 13; G II M A Vogelenzang, landbouwer, Irenestr 1; E M de Vries en fam. Ie Binnenv.grt 17; M J Vrolijk, landarbeider, Ververstr 49; J H Wieg- Haagweg 22; J de Wit, Thorb.str 37: A A Wobbe. W Singel 96; C W Wu. koopman in textiel, Breestr 177; A Zand bergen. Steenschuur 11; H G Bosman Zonderop, naaister, Dozystr 12. Uit Lelden vertrokken; E M Alt, W Singel 27. Oegstgeest. Em- malaan 23; G P van ZeijlArts, Madoe- Boisotkade Zuidlaan 1; M den Brok—v d Berg. Oude Vest 107a, Katwijk. Lupinenhof 10; R H Blom, Rapenburg 119, Amsterdam, Prin- sengrt 825hs; J Breijer, Kaarsenm.str 7; Noordwijk, Rembrandtweg 9; J C A Geussens, Mezenstr 2. België; J H van der G'ind en fam, v d Werfstr 33. Al- blasserdam, Ruigenhil 56; J Th van DiestHalvemaan. 4e Binnenvestgrt 68, Voerendaal, Tenelenweg 50; H G Heuzo- veldt, Pieterskerkgrt 3a, Amsterdam, Leidsegrt 23; P Heijmans, Hoogl.kerkgrt 17, Vlisingen, Pr Hendrikweg 40; E Hui- zinga, W Singel 81, Doorn. Parklaan 40; L de Jong, Haagweg 16a, 's-Gravenhage, Westduinweg 25; A P A Kalmeijer, Ka- naalweg 161, Sittard. Rijksweg Noord 7; J G Kraai. Joh de Wittstr 43. Enkhuizen. Dijk 36; J T de Miranda. Da Costastr De Bilt (UI, Gezichtsin 168; J M Mulle- meister, W Singel 90, Hilversum, Ver- meerln 40; W B van der Mijn. Zoeterw.- singel 108. Rotterdam. Zonnebloemstraat 35b; F T J van Peski, Boisotkade 2. Rot terdam, Vijverln 4; G J van de Poll. Koenestg 2. Vlissingen, Holbeinstr 7; A Riedel en fam, a/b „Renaissance". Wou- brugge. a/b nabij de Vlietkade; J P Rie del en fam, a/b „Renaissance" Woubrug- ge. a/b nabij de Vlietkade; C A Rietz- schel, Warmonderweg 21, 's-Gravenhage. de Sav Lohmanln 525; E H de Rooij, de M v Streefkerkstr 51, Haarlem, Frederik Hendrikln 49; G C Ruigrok. Haagweg 54, Loenen, Zandpad 3; J N Schilder, 3 Octo- berstr 45a, 's-Gravenha^e, Fr Maelsonstr 55; H C M van der Schoot. Bloemistenln 44. Hillegom, Weeresteinstr 84; C P Schij ven. 4e Binnenvestgrt 10. Brunssum. Pel grimsweg 55; F J M Seisveld. Haarl.str 22, 's-Hertogcnbosch. Hertog Janstr 14; T H M Stam. Marisln la. Meppel, Emma- str 1; M van Swaay. Gerecht 5. 's-Gra venhage. Nw Parkin 84; G SchotTam- minga, W Singel 27. Velsen. S v Gelder- str 56; F A van Velsen. N Beetsstr 28a, A'dam, Haarlemmer Houttuinen 77hs; J Wanninkhof, Roodenb.str 61. België; G de Weert en fam, Lammcns.weg 115, Am sterdam, Th Schwarzeplein 7hs; Wolf, Oude Rijn 44b, Oegstgeest, Nassau- laan 30. Prins Bernhard naar Delftse antiekbeurs Prins Bernhard brengt Vrijdag 21 Aug. een bezoek aan de Oude kunst- e- an tiekbeurs in het Prinsenhof te Delft. Met vaste hand knipt mevrouw De Jong, echtgenote van de directeur van de Kon. Ned. Grofsmederiji het lint door, met welke handeling de speeltuin „Om de doorbraak" officieel ter beschikking kwam van de jeugd in dit stadsdeel. Foto N. van der Horst Feestbetoon in hele stadswijk „Lang gewacht en toch gekregen", deze zegswijze kan met recht slaan op de speel tuinvereniging „Om de doorbraak", die op 9 Juni van het vorige jaar werd op gericht in de stadswijk, waar de jeugd alle gelegenheid miste om zich op gezonde wjjze in sport en spel uit te leven. Dat deze toestand zich nu ten gunste heeft ge wend is te danken aan de onvermoeide ijver van het bestuur, dat van de gemeente en talrijke particulieren de nodige medewerking heeft gekregen om de plannen tot stichting van een speeltuin te verwezenlijken. Zaterdag was dc dag van de fees telijke opening aangebroken. deze stadswijk nooit de speeltuin dwijnen, de jeugd kan er eenvoudig niet meer buiten. De genodigden verzamelden zich aller eerst in de school aan de Zuidsingel en gingen daarna in optocht naar de nieuwe tuin. De afrastering ging toen al schuil achter een dichte mensenhaag, die nog met de minuut aangroeide. Voorzitter J. Hollebeek kon daar wel kom heten wethouder J. C. van Schaik, ir De Jong van de Kon. Ned. Grofsmederij met echtgenote, de ingenieurs Kruyt, en Hoek, de heer Vjjlbrief van de Nuso, en vertegenwoordigers van de Leidse bond en de zusterverenigingen. Allereerst kreeg wethouder Van Schaik het woord. Hij merkte op, dat de stich ting van speeltuinen in Leiden in een snel tempo verloopt. Nauwelijks twee maanden geleden werd de speeltuin Mors- kwartier geopend, en nu deze. In dé ja ren na de oorlog is het aantal speeltuinen in Leiden geklommen van vier tot twaalf. De oudste hebben hun zilveren jubileum al achter de rug. Enkele speeltuinen dragen een tijdelijk karakter, zo ook deze. Maar de wethou der had ook opgemerkt, dat niets de neiging heeft zo lang te blijven bestaan als juist het tijdelijke. Overigens zo De heer D. Bergsma onderscheiden De 71-jarige heer D. Bergsma, wonende Waldeck Pyrmontstraat 9, voor wie hi gisteren 50 jaar geleden was, dat hij in dienst trad bij de firma Pieck in de Haarlemmerstraat, werd vanmorgen ge huldigd. De heer D. ter Haar ging de loopbaan van de jubiiariè na. Vervolgens sprak de directeur van het bedrijf, di J. C. M. Piéck, die de jubilaris eei plichtsgetrouwe en grappige verkoper noemde en hem een enveloppe met houd overhandigde. Nadat de jubilaris zijn dank had uit gesproken en de heer ter Haar hém en zijn echtgenote namens het personeel ge schenken had aangeboden, werd het d gevoerd door wethouder J. C. van Schaik, die dc Friese stoerheid van de eer Bergsma roemde. Voorts kon hij mededelen dat het H.M. de Koningin heeft behaagd de heer Tgsma voor zijn trouwe en uitnemende dienst de zilveren medaille, verbonden de Orde van Oranje-Nassau, toe te kennen. Blijft Avifauna in Alphen Naar w(j vernemen, toont de gemeente Alphen aan den Rjjn de laatste t(jd zulk een belangstelling voor het internationale vogelpark Avifauna, dat hieruit kan den afgeleid, dat men het vogelpark niet zal laten vertrekken. Zowel voor de ge meente als voor de crediteuren acht men het namelijk de meest efficiënte oplossing. Maar volgens dc directie van Avifauna zal de gemeente in dit geval toch zeker een bedrag van een half mlllloen gulden hiervoor moeten besteden. Uiteraard heeft het gemeentebestuur zich tot heden hierover nog niet verder uitgelaten. De besprekingen wérden trou- alleen nog in het college van B. en evoerd. Maar hoewel de laatste ver gadering van de oude raad eigenlijk al eind vorige maand werd gehouden, is het niet uitgesloten, dat de raad voor 1 Sep tember nog een keer bijeen zal moeten komen om een beslissing inzake Avifauna te nemen, aangezien de curatoren vóór die datum willen weten waar ze aan toe zijn en of de veiling wel of niet moet doorgaan. Overigens is het nog de vraag of de gemeente eventueel Avifauna in of bui ten de velling om zal kopen. En ook over de verdere plannen van de gemeente. In dien ze Avifauna inderdaad in beheer krijgt, is nog niets bekend. Ds I. Sybrandi overleden Te Winsum (Gr.) is in de ouderdom van 88 jaar overleden ds J. Sybrandi, em. predikant van de Geref. Kerk van Stiens. Ds Sybrandi diende tevoren de gemeenten van 's-Gravendeel en Mil- dam. In het kerkelijk leven in Fries land nam hij een vooraanstaande plaats in. Na zijn emeritaat in 1937 vestigde ds Sybrandi zich te Huizum, waar stoffelijk overschot vanmiddag werd be graven. Zeepaardje in kuilnet bij Termunterzijl Visser P. W. Westerhuis uit Termun terzijl heeft dezer dagen tussen de vangst in zijn kuilnet in de Eems een zee paardje aangetroffen. Dit is wel een zeer grote zeldzaamheid. Sinds mensen heugenis is er in de Eems nog nooit een zeepaardje gevangen, aldus meldt Trouw Het gevangen paardje is 15 cm lang een volwassen exemplaar kan 20 cm halen en galoppeert nu in een aqua rium in het Delfzijls museum, waar het in lengte van jaren zal blijven, wan) men is van plan het later op te zetten. In Leiden zün thans 5000 gezinnen bU het speeltuinwerk betrokken, met samen meer dan 10.000 kinderen. Bijzonder ver heugend achtte spreker het, dat juist in dit werk de mensen elkaar zo prachtig kunnen helpen. Zo wordt de ware bur gerzin aangekweekt. Ook hier hebben veel ouders de handen uit de moi gestoken. De wethouder kondigde dat de gemeentelijke subsidie voor dit werk zich altijd op een niveau zal be wegen, dat met de eisen van de tijd over eenstemt. Namens de landelijke organisatie, de Nuso, sprak de heer Vyibrief. Hp be lichtte de schrille tegenstelling tussen vroeger en nu. Op dit terrein moest dé jeugd eertijds in de ketoenfabriek lang durige arbeid verrichten, nu is daar goede ontspanning voor in de plaats ge komen. Hü spoorde alle belangstellenden aan niet alleen nu. maar ook In de toe komst, alle mogelijke steun te verlenen Namens de organisatie bood hij twee bal len en èen slaghout aan. Geschenken De presidente van het damescomité trad nu naar voren om een hele waslijst geschenken af te werken. Allereerst bood zij een vlag aan, die dOór twee kinderen plechtig in de mast werd gehesen. Na mens leden, donateurs en vrienden bood zij vervolgens een bank, tafel en stoelen voor het eigen gebouwtje aEin. En tot slot kon zij de verheugende mededeling doen, dat er weer 100 nieuwe leden en 50 donateurs zijn gewonnen. Dit brengt het ledental tot boven de 400. Eén aantal jonge meisjes van het club huis De Sperwers voerde ter afwisseling enige dansjes uit, op muziek van accordeons. Mevrouw De Jong, echtgenote va directeur van de Grofsmederij, knipte het groen-gele lint door, dat de speeltuin nog afsloot van het plateau, en werd daarvoor door één der kinderen met een fraai bouquet anjers beloond. Terwijl de muziek vrolijk speelde be zichtigden de genodigden de speelwerk- tuigen, en toen kregen de scharen jon gens en meisjes, die al die tijd geduldig hadden gewacht, de gelegenheid hun lang begeerde speeltuin in gebruik te nemen Dat dit met zeer groot enthousiasme is gebeurd behoeft geen betoog. Het bestuur heeft na afloop van opening nog in de Zuidersingelschool ge recipieerd. De buurtbewoners hadden, ter ere van de opening, de vlag uitgi stoken. Nieuwe directie Institute of Social Studies Naar de N i e u we Leiósche Crt verneemt, zullen prof. S. Hofstra en mr J. Ie Poole resp. als directeur en adjunct directeur van het Institute of Social Stu- Den Haag. worden opgevolgd door prof. J. J. L. Duyvcndak en prof. C. C. Berg uit Leiden. Deze functiewisseling houdt verband met een reorganisatie. Prof. Hofstra heeft zijn ontslag bovendien gevraagd om zich meer aan zijn studie kunnen wijden. Zoals men weet, Is hij hoogleraar in de sociologie aan de ge meentelijke universiteit te Amsterdam. Ook heeft hij zijn functie neergelegd als directeur van de Stichting voor inter nationale samenwerking der Nederlandse iniversiteiten en hogescholen. Als zodanig al hij voorlopig worden vervangen door dr P. J. A. Idenburg. Wegens werk in de mijnen: Mildere straf voor 90 pol. delinquenten Bij KB Ls op een 90-tal politieke delin quenten. die gedurende een aantal jarer. vrijwillig mijnarbeid hebben verricht ln de Nederlandse kolenmijnen en die daar door hebben bijgedragen tot verhoging de productie van die mijnen, enige vermindering var. straf toegepast, va riërend tussen één maand er. negen maarden Hierbij is rekening gehouden het aantal jaren, dat de betrokkenen in de mijden hebben gewerkt, alsmede ieders gedrag gedurende die periode Bezetting en Bevrijding, door mr S J R. de Moncby. Uitg N V. Van Stockum en Zn, Den Haag. (Prijs ƒ1,50). De integere, ook door zijn fiere hou ding tijdens de Duitse bezetting zo ge ziene oud-burgemeester van Den Haag mr S J R de Monchy, heeft zijn per soonlijke ervaringen in de jaren 1940—^45 neergelegd in een klein boekske schrijver noemt het op schrift stellen deze belevenissen bescheiden als hij is het aandragen van wat materiaal voor het hoofdstuk der stedelijke geschiedenis „Persoonlijke oelevenissen". zo schrijft hij. „van iemand, die geen grote rol heeft gespeeld, noch kon spelen; die alleen en met anderen vele plannetjes maakte, die door de loop der historie kalm op zijde werden geschoven". Maar de echte Ha genaar za] met "eel genoegen kennis ne men van hetgeen in deze mémoires op levendige en onderhoudende wijze wordt R. W „Improviseren op het orgel" door Hennie Schouten. Uitg Supertune, Laren N.-H. (58 blz.). De bekende organist, schrijver en L aan het Amsterdams Conservatorium Hennie Schouten heeft het eerst Nederland verschenen boekje over improviseren op het orgel geschreve daarmee wederom blijk gegeven van helder inzicht op orgelgebied. Is tweedelige „Techniek van het orgelspel" het standaardwerk geworden op dit rein, het boekje over improviseren zal niet minder door alle organisten en o studerenden worden verslonden. Elke kerkorganist heeft nu eenmaal met in provlsatie te maken en al is voor in provisatie een bijzondere begaafdhei nodig, toch kan heel wat worden geleerd om een bepaald muzikaal gegeven op meer verantwoorde wijze te bewerken Hier ls nu een uitnemende handleiding gegen om, zoals de schrijver in het voor woord opmerkt, aanstaande organisten te helpen de techniek van de elementaire improvisatie te leren beheersen. Aan de hand van talrijke opgaven geeft Hennie Schouten een zeer instructieve verhande ling over de verschillende vormen voor Improvisatie, zowel de homophone als de polyphone. Dit boekje is goud waard voor alle organisten en zo 'belangrijk is dit deel van het muziekonderricht. dat er ook reeds een Engelse vertaling is verschenen. Corn. B. Korte verklaring der H. Schrift. J H. Kok N V. te Kampen. In de bekende en ooor velen geraad pleegde Korte Verklaring der Hei.ige Schrift ls thans verschenen het Hoog lied. opnieuw uit de grondtekst ver taald en verklaard door prof dr G Ch Aa!ders (gebonden f4.25) Er zijn her- di ukken verschenen van de Brief aan de Hebreeën dior prof dr F. W Grosheide (/6.25>; Jesaja door prof dr J Ridder bos (ƒ6.95) en I. 11 Timotheus. Titus, Filemoa (ƒ6.25). R. W. K.L.M. volgeboekt voor Christchurch-race Reeds 65 passagiers, onder wie 50 emigranten Christchurch (Nw- Zeeland) is nu vrijwel geheel volgeboekt. Er hebben zich ongeveer vijftig emigran- vijftien andere passagiers aange meld Onder de emigranten zullen zich tal bruidjes bevinden, die r haar echtgenoten Het toestel, de DC-6A Liftmaster Dr Ir M. H Damme. enige honderden kilo's speciale post meenemen en geschenken van de KLM. en andere instanties voor de auto riteiten in Nieuw-Zeeland. Behalve gezagvoerder H. A Kooper za! de Liftmaster nog ten minste twee andere piloten aan boord hebben, onder wie J F. Griffith en J Noomen. Een van de drie stewards en stewardessen zal mej Rietje Kreemer zijn. de stewardess met d* dienstjaren bij de KLM De na- mep van de overige bemanningsleden (in totaal tien koppen) zijn nog niet bekend. Het cabinepersoneel wordt onderweg zeemaal verwisseld Op welke landlngs- aatser. dit zal gebeuren, houdt de KLM nog geheim, daar de route voorlopig een verrassing moet blijven. Kinderwagen te water baby verdronken Bejaard echtpaar in Zuilen door bus overreden en gedood Het dertien maanden oude kindje van het echtpaar Schreuders te Dordrecht Vrijdagmiddag in het Wantij aldaar verdronken. Een buurmeisje, dat de baby rondreed, liet de kinderwagen even on beheerd staan waardoor deze te water raakte. Toen een politieagent en 'n brug- 'achter er niet in slaagden het tuigje an de baby onder water los te maken, is de kinderwagen na anderhalf uur dreggen opgehaald. De levensgeesten van het kindje waren toen reeds geweken. Ir. Zuilen, (Utr.) is Vrijdagavond hét bejaarde echtpaar J. W. Harreman Lovestein, resp. 71 en 72 Jaar. bij het oversteken van de Amsterdamse straat weg onder een N.B.M.-bus geraakt. Mevr. H. overleed ter plaatse, haar echt genoot na aankomst in het ziekenhuis. Een blinde dame. mevr. JansenWillem- se. eveneens uit Utrecht, die mede bij de aanrijding betrokken was. is in zeer ernstige toestand naar het Stads- en Academisch ziekenhuis overgebracht Tumult in Eindhoven Zwemmers drongen door in damesbad Honderden zwemmers trokken zich dezer dagen niets aan van de strenge bepalingen ln het zwembad De IJzeren Man te Eindhoven en drongen in groten getale door in het damesbad. Het per soneel stond machteloos tegen deze mas sale ongehoorzaamheid en riep de hulp van de politie ln. Hoewel deze aanvan kelijk niet drastisch wilde ingrijpen, zag zij zich later toen de tegenstand van duizenden weerspannige baders ernstige vormen aannam genoodzaakt het gehele zwembad te ontruimen, aldus De Tel. Vrijdag zijn de poorten van De IJze ren Man weer geopend. De Elndhovense politie houdt bij voorbaat een oogje in het zeil. Wartnéér men genoodzaakt is veel te lezen en té schrijven en vooral wanneer dit in een gejaagd tempo moet geschieden, kan men gemakkelijk van tijd tot tijd een fout maken. Onze Nederlandse taal is zo moeilijk dat het de best geschoolde, ook ondergetekende, wel eens overkomt, iets te schrijven dat niet geheel door de beu gel kan. Als ik daarop aanmerkingen maak, is dit niet uit leedvermaak of om dat ik meen het zoveel beter te kunnen, maar eenvoudig om tot groter waak zaamheid aan te sporen. „Ik spaar de roede niet, ik heb mijn taal te lief". Als iemand b.v. zegt: Ze nie het goede t dat Dit geldt zijn. sluit oor de advertentie leider wordt ge vraagd, in staat in- en verkoop geheel zelfstandig te k u n n e n behartigen. Want wanneer men tot iets in staat is, dan kan Een ander betuigt zijn dank aan een leraar in het spreken die hem van zijn spreekangst heeft genezen, doch ook door zijn lessen in staat heeft gesteld in het openbaar te kunnen spreken. Dit heeft zelfs iets van „een openslaande porte brisée-deur". Dan zijn er werkwoorden die weinig gebruikt worden en daardoor wat in het duister van het bewustzijn raakten. Dit was het geval bij de man die schreef: „Bovendien kunnen de communisten met een enkel zuiver schot van hun artillerie en met hun bazooka's de fragiele cha pe paald bewonderenswaardig is in dit a band. Tot deze zelfde groep hoort de fout in de volgende zin: „Wie heeft Dekker op die koude dag na zijn 42ste perjaardag naar Den Haag gebracht? Het is tot dus ver steeds onbekend gebleven, maar wij hebben deze geschiedenis nage- pluis d". Ik vermoed dat Douwcs Dek ker toen pas verhozen was. daar hij al leen de weg niet meer kon vinden. Ook komt het voor dat Iemand, klaar blijkelijk met een onvoldoend cijfer voor rekenen, op de lagere school, in de jour nalistiek is geraakt, wat op zichzelf geen beletsel kan zijn voor een goede car rière. Zó iemand dan schrijft: „Verder is daar nog het feit, dat 32 pet van de Amerikaanse meisjes beneden de twintig trouwt, terwijl 18 jaar de leeftijd is, waarop de meeste meisjes trouwen. Ik ben zelf ook niet zo sterk in rekenen, maar ik ben toch aan het peinzen ge raakt over deze vraag: Als slechts 32 percent van die meisjes beneden de t tig trouwt, hoe is het dan te verklaren dat ten minste 51 procent op 18-jarige leeftijd in het huwelijksbootje stappen? Mis schien hebben ze een ander talstelsel in Amerika, maar duidelijk is het mij niet geworden. Dan, om met Charivarius te spreken, heeft men „der Geist der stets verne Deze zegt: „Niemand, die lang aa waterkant vertoefd heeft zal écn dezer verschijnselen nooit hebben opgemerkt. De bedoeling zal wel geweest zijn mede te delen dat iedereen het wel eens zal hebben opgemerkt. Sommigen kunnen geen weerstand bie den aan de bekoring van volslagen on zinnige modewoorden, waarvan ze bij enig nadenken de dwaasheid moeten in zien. Dit was het geval bij hem die schreef: „De eerste maal hoorde ik Zalss spreken in de Apollo-hal, waar ik door een toeval nog inkwam, want reeds om zes uur het aanvangsuur was half acht was deze enorme ruimte afgeladen vol. Men probere zich eens eer. afgelsden Apollo-hal voor te stellen, nadat men eerst zich heeft afgevraagd, wie ze dan wel opgeladen had. Weer een ander, die waarschijnlijk heel laat of heel vroeg heeft geschreven, zegt: „In een weekblad beloopt men steeds dc kans, dat een artikel bij verschijning al weer verouderd is". Gevaarlijk is het ook wat slordig ^net zijn bepalende bijzinnen om te springen Een onzer bekendste alle-dagschrijvcrs deelt mee: „Op een gegeven ogenblik schoof een man de draaideur binnen, die aan een band om zyn schouders een ap paraat torste. Een mooi toneel om op een plaatje te vereeuwigen, vooral die tor sende draaideur zou het goed doen. En dat Homerus ook wel eens slaapt blijkt uit een artikel van een journalist om wie de grote bladen gevochten heb ben en die schreef: „Er zal menige legen de moeten worden gebroken, o.a. de legende dat de beste Nederlanders hen zijn, die na de Dolle Dinsdag zieh door allerlei manipulaties een brevet van goed vaderlanderschap wisten te geven" Ja, hun hadden groot ongelijk dat te doen. De taal der sport zondigt nog al eens. vooral, wanneer de schrijver in geestdrift geraakt Ik lees in een zeer verzorgd blad: „Nog juist voordat een lage mist bank opdoemde uit een kalm golvend® zee en zich verspreidde over de Espla nade van Dieppe, zette Voorting met een jubelend gebaar van zijn 11 n- k e r h a n d, de kroon op het succes vaa deze vier min of meer glorieuze dagen". Nu heb ik wel eens van jubeltenen ge hoord. maar het jubelende gebaar van de linkerhand ging toch boven mijn voor stellingsvermogen. Ook schijnt men soms te vergeten dst degene, diegene enz. rooit alleen kunnen gebruikt worden, maar dat er steeds een beoalend woord op moet volgen. Tegen deze regel zondigde de man die schreef: „Ik kan mij volkomen indenken in de gevoelens, die velen onder ons bewaren en koesteren wij zien de tekenen boven de graven en de vlaggen hslfstok. En tegen diegenen kan men ook n:et zeggen: vergeet het nu maar". Hier had hen moeten staan, want diegene, die kan wèl gebruikt worden, maar niet diegenen gevolgd door een werkwoord. Ik eindig met een fout. waarover ik a] eens een geheel artikel heb geschreven: het verkeerde gebruik van dan en als. Als voorbeeld haal ik aan ditmaal geen krant, maar een roman: „Mathurin deed zijn best, luidde nog eens, thans langer, aanhoudender en heviger en ging daarna voort te vertellen dat er niets zo goed was onder de omstandigheden, waarin men verkeerde, dan een groot glas cognac en een enorme pan gebakken spek met eieren (Edmond Nicolas: De Heer van Jericho). Men ziet het: Onze moedertaal ls moei lijk. maar dit is een reden te meer om zich voortdurend rekenschap te geven van wat men zegt en schrijft. Den Haag Dr F. C. DOM1NICUS.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 3