Maar wij denken er zó over
Gedachten over de dichter
A. Roland Holst
IVOROL: Uw trouwe metgezel op reis!
Predikbeurten voor Leiden en omgeving
Engeland maakt zijn plan
thans bekend
Angst voor de vermoeide enkeling
in de massa
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1953
A14es
goed
en wel
(Ingezonden stukken)
Menkemaborg
In het Zondagsblad van 25 Juli j.l.
lazen wij een artikel over de trots van
het Groningerland., n.l. de Menkemaborg.
De schrijver, de heer J. W. Grisnigt, ver
eelt ons op overigens niet onverdienste
lijke wijze, de geschiedenis van deze
borg In zijn opstel komt de passage voor:
„De Menkemaborg vertoont wel het ka
rakter van een kasteed of Burcht". Om dit
nader toe te lichten haalt hij een oude
gravure aan, waarop men het gebouw zag
met zadeldak, een slotplein en een toren.
De schrijver heeft de indruk gewekt,
dat de Menkema inderdaad onder de
kastelen of burchten van Nederland ge
rekend kan worden. Het komt ons voor.
dat dit niet juist is. Bij het naslaan der
bronnen kwamen wij tot een heel andere
conclusie
•1. De heer B. T. Wildeman schreef
over de Menkemaborg: „Vandaag kun
nen wij nog nagaan, hoe drie, vier
eeuwen geleden de aanizienilijke Gronin
ger landsheren resideerden op hun bui
tens, Men moet voorzichtig zijn met de
aanduiding Borg. Zo gemakkelijk kan de
leek daaruit een verkeerde voorstelling
maken, want borg ofwel borgh behoeft
geen kasteel of burcht te zijn".
2. De vroegere rijksarchivaris in de
provincie Groningen heelt in zijn studie
„De Ommelander Borgen en hare bewo
ners in de 17e en 18e eeuw" het volgende
opgemerkt: „Het moge taalkundig dezelf
de betekenis hebben als het Hollandse
burohit of burg, feitelijk is het begrip
borg veel ruimer. Men verstaat daaronder
elk landhuis, dat door uiterlijke vorm,
omgeving, soms gesteund door de kwali
teiten van de bewoner en de aan het huis
verbonden rechten, zich onderscheidt
boven een boerenhofstede. De Groninger
borgen zijn alle uit „edele Heerden" ont.
«taan. dat is een behuisde plaats met 15
hectare land. De Menkemaheerd is opge
klommen tot een verblijf van een jonker
en ontving de naam van borg".
3. Jhr Van Nispen tot Sevenaer beziet
het als volgt: „Met het voortgaan der
eeuwen veranderden zowel smaak als be
hoeften van de kasteelheer. Het sterke
huis veranderde geleidelijk aan in een
comfortabele sierlijke woninig, die beter
gelegenheid bood om gasten te ontvangen,
dan om een vijand af te slaan. De Men
kemaborg in Groningen vertolkt eén be-
gTip van voornaamheid en vredige rust".
4. Ten slotte zien wij een overeen
stemming tussen het Friese 9tate en het
Groningse borg Zij komen wat uiterlijk
betreft vrijwel overeen. De naam State is
afkomstig van het middeleeuwse staet,
hetwelk huishouding of verblijfplaats be.
tekent. Worden van andere kastelen de
eigenaars betiteld met burchtheer, in
Groningen en Friesland spreekt men van
jonker en statemeier.
5. Het uiterlijk van de Menkema, zo
als ddt was in vroeger eeuwen hebben
wij nauwkeurig bestudeerd. Waar is de
donjon! de hordijs on. de kanteel? Ver
haalt Melis Stoke van de burcht van,
Medemblik:
„Dat tie bórch was volmaect
En-de vast en-de wel gheraect
En scoone ende starke",
dit is helaas niet van toepassing op de
Menkemaborg te Uithuizen.
J. DONKERS,
Haarlemmerstraat 253,
Leiden.., ,J
Sieg Heil
In Hannover heb ik iets beleefd, wat
de lezers wellicht zal interesseren. Op
25 Juli begon op de Maschsee een water
feest, waarbij ook een parade van ge-
illumineerde vaartuigen in het pro
gramma was opgenomen. De mooist op
getuigde boten zouden een prijs, krijgen^
Voor mij was het plezier van dit fantas
tisch mooie schouwspel bedorven, toen
de bemanning van twee gekoppelde
Canadese kano's met een stellage er op,
voorstellende de Brandenburger Tor, in
koor driemaal Sieg Heil riep.
Later werd Berlijn nogmaals een ere
saluut gebracht, zoals de conferencier het
uitdrukte, door het spelen van de plaat:
„Ich hab' nog einen Koffer in Berlin"
Van het laatste zal ik niets zeggen, maar
het eerste is, dunkt mij, toch een twijfel
achtige eer.
Bij de prijsuitreiking bleek de eerste
prijs te zijn gewonnen doorde
Brandenburger Tor. Welke vereniging
dit op touw heeft gezet kon ik helaas
niet verstaan.
Tijdens het naar huis wandelen drukte
ik juist mijn misnoegen uit over deze
comedie tegenover twee Zweedse col
lega's en een Pers, die hier, evenals ik,
practisch werk verrichten voor de studie
aan de technische hogeschool, toen we
de eerste prijswinnaars passeerden. Op
dat moment klonk weer, goed gediscipli
neerd, driemaal dezelfde roep.
De drie anderen hebben mijn ergernis
niet begrepen, maar de Duitsers mochten
zo langzamerhand wel eens wat hebben
geleerd.
Hannover. P. Breuning.
Wedelstrasze 3 III
Scheve voorstelling?
blad van Zaterdag las ik in
In
reportage over de kleine boer verschil
lende dingen, waardoor het publiiek een
Verkeerde kijk krijgt op het probleem
van de boer op de zandgrond. Laat ik be
ginnen met te zeggen, dat ik zelf boer
ben en dat ik ook al heel wat meemaakte
in eigen bedrijf Ik ben het ook wel met
u eens. dat er over het algemeen hard en
veel gewerkt wordt door de boeren en
dat het vaak een zwaar leven is. Ik vind
het dan ook prachtig, te proberen de bur.
ger daarvan iets bij te brengen.
Maar we moeten bedenken, dat deze
boer, die nog 25 ha land heeft en zijn vak
onder de knie heeft, hiervan beslist moet
kunnen leven. Wat mij heel vaak is op
gevallen, ook weer bij het lezen van dit
verhaal, dat deze mensen er veel slag
van hebben om de toestand, waarin zij
leven zo beroerd mogelijk voor te steilen
Ze zijn vaak dom en erg slim.
Ik ontmoet ze vaak in Utrecht op de
markt en deed ook meer dan eens zaken
met hen. maar wij moeten wel heel goed
uitkijken, voordat men zo iemand kan
beoordelen. Ik doe daar minstens twee
maal over. Al met al geloof ik, dat het
een verslaggever uit de stad niet gege
ven is om daar zo-maar over te oordelen.
Ik als boer geloof vast. dat de man het
nog niet zo slecht heeft. Maar ik geloof
ook. dat hij erg slim is en er slag van
heeft om de zaak een beetje scheef voor
te stollen.
C. B.
Vijf dagen werken? I
Met genoegen heb ik in uw blad van
25 Juli het schrijven gelezen van D. O. en
- M. als antwoord op het schrijven van
de heer S. op 18 Juli. Hierin kwam tot
uiting, dat zij ook tegenstanders van de
vijf werkdagen zijn. Nu heren, ik leg er
zoveel bij. De heer S. denkt puur om zijn
eigen belangen. Hij denkt niet in de
eerste plaats aan de Schepping Gods. Wij
weten de wet des Heren. Zes dagen zult
gij arbeiden, maar de zevende dag is
de dag des Heren. Men mag deze wet
zo-maar niet veranderen.
Maar er is nog een andere kant aan.
Beseft de heer S. wel. dat ik bij voor
beeld, als rijwielhandelaar, dag en nacht
klaar moet staan? Weet de heer S., dat
wij zelfs oP Zondag lastig gevallen
den? Weet de heer S., dat wij 's avonds
tien uur nog klaar moeten staan ook
voor mensen, die strijden voor vijf dagen
werken? Mocht de heer S. er aan twijfe
len, dan verzoek ik hem om één dag bij
mij te zijn. Dan kan hij aan de weet
komen wat werken is voor een eigen
werker.
Vijf dagen werken? II
Allereerst iets over het stukje van de
heer O. Ik zou de heer O. willen vragen,
of de grenzen thans bereikt zijn. Ik kan
het niet zeggen, omdat ik niet in de toe
komst kan zien en dus niet kan vaststel
len. hoe de samenleving nog verder tech
nisch zal ontwikkeld worden.
Punt twee is de vrije-tijdsbesteding.
Hier kiest O. de weg van de minste
weerstand. Want hier merkt men toch
wel duidelijk, dat hij er tegenop ziet te
helpen problemen op te lossen.
Punt 3 is het gebed Gods. Als O. dat
gebod zo absoluut neemt, zoals hij het
hier zegt, bedenkt hij dan wel de vér
strekkende draagwijdte van deze opvat
ting? Want dan is elke dag, die hij niet
aan de arbeid besteedt, principieel onver
antwoord, ook de Chr. feestdagen, die
buiten de Zondag vallen, ook de vacantie.
Punt 4 is de opmerking van O.: Laten
wij de arbeid nooit zien als een last maar
als een zegen. Aan dit punt zou ik de
opmerking willen koppelen uit het stukje
van M., die de suggestie doet oni in plaats
van contract- prestatieloon in te vo<
Wat hierop neerkomt, dat de sterken en
handigen alleen recht hebben op
bestaan en de zwakkeren en minder-
handigen maar moeten zien, hoe zij het
redden in deze wereld.
Arbeid kan alleen als een zegen gezien
worden, als wij deze gebruiken zoals
God hem ons bij de Schepping geschon
ken heeft, namelijk dat wij Zijn mede
scheppers mochten zijn. Maar wij hebben
van de arbeid een vloek gemaakt door
hem te gebruiken als een winstobject.
Dit kwam ook duidelijk naar voren in
het stukje van Margaritha.
Leiden. J, N.
kerk 10 l
sche dier
Oud-I
geest gehouden (voorganger dr Schoonheim
en ds Steenbeek, onderwerp: ..Strijd om de
Aarde", koorzang van deelnemers der con
ferentie). 7 U ds De Ruiter: Hooglandse kerk
8 30 u ds Kleermaker. 10.30 u ds Kleermaker
(jeugddienst, onderwerp: „Water en brood").
Woensdag 7.30 u avondstilte: Oostcrkerk10
u ds Ottevarvger. 5 u vicaris Bons; Mare-
kerk 10 u ds Callenbach van Oegstgeest;
Kooikapel 10 u vicaris Van der Lelie; Mors-
woglokaal 10 u ds Van Achterberg: acade
misch zlekénh. 10 u ds De Wit; diaconessen-
huls 10.30 u da Van Everdingen; tehuis voor
ouden van dagen Donderdag 7 u de heer
Kooi (godsdienstonderwijzer); Eglise Wal-
lonne geen dienst; Engelse dienst Maandag
11 u aan Witte Singel 105; vereniging van
vrijz. Hervormden: 10.30 u ds Engels van
Zaandam
Geref. Kerk: Zulderkerk 10 u ds Thomas
Hilversum, 5 u ds Flinterman van Goes;
Herengracht 10., U Csnd, Donkers, 7 u ds
Hajér; Oude Vésl It) u ds TTajer'. 5 iTds Tho
mas; Mors-Rijndijk 10.30 u ds Flinterman.
5 u cand. Donkers.
Geref. Kerk art. 31: 10 en 3 u ds Hey van
Hasselt.
Chr, Geref. Kerk: 10 en 5 u student Cur
lier van Apeldoorn.
Geref. Gemeente: 10 en 5 u leesdienst.
Evangelisch Lutherse Gemeente: 10 u ds
Pabon van Den Haag.
Remonstr, Gemeente: 10.30 u da Poortman,-
Doopsgezinde Gemeente: geen dienst.
Hérst. apóst.'Gemeente in de eénheid der
apostelen:-9.45 en 4 u. dienst, alsmede Woens
dagavond 8 u.
Óud-Katholieke Gemeente: 9.45 u hoogmis.
Baptisten Gemeente: 10 u breken des
broods, 5.30 u dc heer Schouten jr, Dinsdag
B u Bijbettjcspreking, Woensdag 8 u open
lucht Sieboldstraat. Vrijdag 8 u bidstond.
Leger des Heils: heden 8 u openlucht, mor
gen 10" u .heil dienst. 6.45 u openlucht. 7.30
u verl. samenkomst. Dinsdag 8 u sold, samen
komst. Donderdag 8 u heil. dienst.
Evang. Christen-gemeenschap: heden 8 u
openlucht Vrouwenkerkhof, morgen 10 en 5
u de heer Dikkes. Maandag en Dinsdag geen
AARLANDERVEEN: Geref. Kerk: 10 en
6.30 u ds Moolhuizen van Dalfsen.
Chr. Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u leesdienst.
TER AAR: Herv Gemeente: geen opgave
ontvangen.
Geref. Kerk: 10 en 630 u ds Wynia Zeven
hoven.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Hervormde Ge
meente: Julianastraat 9 u ds Lambour, 10.30
u Idem. 6 30 u ds Poort van Koudekerk aan
den Rijn; kapel Gouwsluis 10 u ds Stehou-
wer; "gebouw Jonathan 6.30 u idem: Ouds-
hoornseweg 10 u ds Kat
kerk 10 u ds Goedendorp v
u ds Mulder: aula 10 u ds Bloc
ds Goedendorp: Oudshoorn 10 en
ABBENES: Her
NIEUW-VENNEP: Her
Chr. Geref. Kerk: 9.3(
n. 630 u ds Vai
ds Dragt va:
België echter wil geen verwisselbaarheid
Het plan van de Britse minister van
Financiën Butler, om te komen tot vrije
inwisselbaarheid van het pond sterling,
is thans openbaar gemaakt. Op de bij
eenkomst van de premiers der landen
van het Gemenebest, nu acht maanden
geleden, is het plan gesmeed, daarna
heeft Butler het plan voorgelegd aan
Amerika, maar de Verenigde Staten stel
den hun oordeel afhankelijk van de
mening der landen, die deelnemen aan
de Europese Betalingsunie. Zo was Enge
land dus gedwongen zijn plan aan de
West-Europese landen voor te leggen en
dit is gisteren te Londen geschied in een
bijeenkomst van vertegenwoordigers der
West-Europese landen.
Het plan houdt in de oprichting
een adviesraad van achttien leden. Deze
zal toezicht moeten houden op het econo
misch leven van de handeldrijvende
landen. Zo zou er voor gezorgd moeten
worden, dat de valuta's verwisselbaar
blijven en de handel niet aan beperkin
gen onderhevig gemaakt wordt. De
De E.B.U. zou dan weinig betekenis
meer hebben en alleen in stand gehouden
moeten worden voor landen als Oosten
rijk en Turkye. die niet in staat zijn hun
valuta verwisselbaar te maken
De landen die aan het plan deelnemen,
zullen een evenwichtige geldpolitiek moe
ten voeren. Voorts zullen de V.S. het
dollarkapitaal van het internationale
geldfonds moeten verhogen. Tevens zal
Amerika de invoerrechten moeten ver
lagen en alle andere belemmeringen van
de internationale handel uit de weg
De adviesraad zou een vrij groot ge
deelte van de goudreserves der deelne
mende landen moeten beheren en pro
blemen moeten oplossen. Drie tot vier
leden zouden vast zitting in de raad
moeten hebben.
Ook heeft Engeland Amerika een toon
aangevende rol in de adviesraad toebe
dacht. De wisselkoersen tussen het pond
en de dollar zouden zonder vaste grens
moeten schommelen, waarbij koers
schommelingen door een valuta-egalisa
tiefonds voorkomen moeten worden
België heeft zich onmiddellijk reed*
tegenstander van het plan getoond. Dit
land wil tot de vrije verwisselbaarheid
komen door de E.B.U Geleidelijk zou
den de goudbetalingen aan de E.B U.
ter verrekening van de overscnotten en
tekorten in het betalingsverkeer ver
hoogd moeten worden Bovendien zou de
E.B.U. noodzakelijk zijn om de Kolen- en
Staalgemeenschap goed te laten werken.
:y. Gemeente: geen op-
I30_en 8 u leesdienst.
dee van War-
Geref, Kerk: 10 en 5 u cand. Dondorp var
ds Sluiter,
icente: 9 30 i
Leiden, 6.30 u ds Van dd
ds Oi
Geref. Kerk: 9 30
HOOGMADE: Her'
Jong.
1 ds De
KATWIJK AAN DEN RIJN: Hervormde
Jemeente: 9 30 u ds Pop (em.-predikant),
Jn Numansdorp.
Geref. Kerk: 9 3(
KATWIJK AAN ZEE:
leenteNieuwe Kerk 8.3C
ds Bezemer van Kerkd
em.-predlkar
u ds Boum
Den Haag.'
Geref. Ki
0.30 en 4.3(
ds Bos: Unlgeboi
Oir. Geref. Kerk: 10 en
Geref. Gemeente: 10 en
Geref. Kerk art. 31: 10 3'
Wilschut Gen-
Haag.
icaris'Bailé.
DE. KAAG.:. Herv,. Gemeente: 10 i
2.30 u ds Gilhuis
et. Kerk: 9 30 e
L1SSE: Herv. Gemeente: 9 en 1
Huls van Gouda. 5 u dc heer Den 1
Geref. Kerk: 10 en 5 u dr Kraai
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 u ds
Oud-Geref Gemeente: 9 30 en 3 li
enst. Maandagavond 7.30 u ds De
Kralingschevcor.
Ned Prot, Bond: geen dienst.
LEIDERDORP: Hervormde Gemeen
ds Molenaar van Den Haag, 6.30 u c
„erbeek Heemse.
6.30 u ds Dijk.
NOORDWIJKE
10 u ds Woortmi
NOORDWIJK AAN I
10 u ds Walvaart van Sa:
Wessel van Schaarsbergen.
Geref Kerk: 8 30. 10.30 e
van Dlnteloord.
NOORDWIJK-BINNEN
Maarsinjrh van Soest.
Geref Kerk: 9 30 en 5 u dr Von Meyenfeldt
OEGSTGEEST: Herv. ^ïemeer
(jeugddienst):
Kerk: 10 en 5 u ds Zeijl Baarn
f Kerk art. 31: 8 30 en 3 u ds v.
Katwijk
S EN NIEUWE WETERING: Hervorn
i ds Van der Wiel van Leiden
Jeref. Kerk: voorh.weg 10 u ds v d. Linde
j ds Erirvga O-geest; Rapenburg 9 u di
inca. 1030 en 4 30 u ds Van 't Riet vai
isklooster, 6 u ds v. d. Linde.
Geref Kerk art. 31: 10 30
Chr Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Brandsm:
RIJNSATERWOUDE: Herv Gemeente
.30 en 6 30 u ds Dc Vree van Oud-Beverland
Geref Kerk: 10 11 ds Bro
u ds Pol Den Haag
Geref Kerk art. 31: 10
imilde. 5
s Bos B;
1 ds Vlss
tkstra Oegstgeest.
ds v. d. Kwast.
Geref Kerk: 10 c
Zoelen
k"'
fries Den Haag
VOORHOUTHer
Geref Kerk - 9 30 u ds Dijk Leiderdorp. 6:
ds Kamoerbeek Heemse.
WARMOND: Herv. Gemeente: 10 en 7 u d
ldendorp, 6 30 u ds Dorsr
Geref. Kerk: 10 e
10 u ds Dorsn
an van Stap-
Jonker Voor-
leesdlenst.
Staohorst. 6 30 u treen dienst.
Ver van vrilz. Hervormden:
ZOETERWOUDEHerv. Gen
RADTO BLCMENDAAT, 9 e
"eshonk van Wolver:. 1145 u
Wassenaar, 3.30 u ds Wesbonk.
GEEF U NU OP: HUIOEKOPERSTRAAT 20 - AMSTERDAM
Financieel Overzicht [van de week)
Nieuwe staatslening heeft een goede kans
op succes
De lanig verwachte nieuwe staatslening
is deze week afgekondigd en reeds aan
stonds kan gezegd worden, dat de be
langstelling voor deze emissie groot zal
Gelijk reeds werd gepubliceerd,
wordt het ditmaal een 3% rente-type.
looptijd 30 jaar en uitgiftekoers 100%
Een leningsbedrag van ƒ400 millioen Ls
respectabel bedrag, maar de geld-
ruimte is tegenwoordig groot, zowel bij
de institutionele beleggers als bij de par
ticulieren.
Naar het ons voorkomt, heeft de mi
nister van Financiën de mankt goed be
keken en we mogen, gezien de voorwaar
den der lening, venvachten dat de emis-
en succes zal worden. Het rentetype
3xfc% is, als we letten op de maxi
mumlooptijd der lening, zeker met laag
te noemen. De behoeften aan een goede
3V6% rentende belegging is groot,
voor wij verwijzen naar het koerspeil
van dergelijke stukken ter beurze Dat de
regering niet de sprong gewaagd heeft
naar de 3',i% rente, zal vermoedelijk we]
veroorzaakt zijn door het feit, dat een
dergelijke lening voor de levensverzeke
ringmaatschappijen e.d. niet aantrekkelijk
is. Aangezien de medewerking van de
beleggingshchamen tegenwoordig voor
het onderbrengen van grote kapitalen nu
eenmaal niet gemist kan worden, daar
het publiek" van ondergeschikte betekenis
is voor de geldnemers, heeft het ministe
rie uiteraard rekening moeten houden
met de wensen der beleggingslichamen.
Het koerspeil van staatsobligaties werd
enigszins gedrukt door de aankondiging
der nieuwe staatslening, maar van grote
omvang was dé achteruitgang niet.
De consequenties, welke de effecten
beurs tot dusver uit het bestand in Korea
heeft getrokken, wijzen met op een grote
vrees voor een diepe economische terug
slag. Blijkens eerder in ons blad gepu
bliceerde berichten, is het
van de Amerikaanse zakenlieden
toekomst weinig geschokt en wordt hoog
stens een kleine periode van overschake
ling der verschillende bedrijven ver
wacht. In hoevérre deze verwachting
verwerkelijkt zal worden, zal de komen
de tijd leren] Veel zal afhangen van de
vraag of een werkelijke ontspanning lu
de internationale conjunctuur wordt gro-
worden bereikt Men zal goed doen te
letten op de ontwikkeling der interna
tionale goederenmarkten en van de
Amerikaanse effectenbeurs. De gang var
de internationle conjunctuur wordt gro
tendeels door de ontwikkeling in hel
Amerikaans bedrijfsleven bepaald.
i onze Amsterdamse effectenbeurs
de stemming voor internationale
fondsen in het algemeen gunstig te
Voorop gingen de aand. Koninklijke
Olie, terwijl Unilever en AKU op een af
stand volgden. Opmerkelijk is het, dat
Philips tot dusver achtergebleven is, on
danks het feit, dat het rendement op deze
aand. gunstig afsteekt tegenover de an
dere internationale waarden. Het is niet
onwaarschijnlijk, dat de Philipswaarden
gedrukt worden door de nawerking van
de inmiddels geplaatste post aandelen tn
het buitenland.
Koninklijke werd stevig gekocht door
België, in welk land de vrees voor een
muntaanpassing de kop opsteekt. Gelijk
bekend, heeft dit land in 1949 minder ge
devalueerd dan verscheidene andere lan
den (b.v. Nederland) en de moeilijkheden
met de conjunctuur, welke de laatste tijd
ondervonden worden, hebben klaarblij-
waarding van de munt aangewakkerd.
Scheepvaartwaarderi lagen stil in de
markt. Cultures waren eerder iets luier,
met name Rubbers en Tabakkers, maar
veel had de teruggang niet om het lijf.
Het bericht, dat de reeds aangekondig
de uitloting van obl. Soerabaja voorlopig
is uitgesteld, zonder dat uit de opgege
ven redenen voor het uitstel nu een duide
lijke conclusie kon worden getrokken,
veroorzaakte hier en daar een onbeha
gelijk gevoel-
Reeds eerder wezen wij op de onzeker
heid van het transfervraagstuk. Op de
jaarvergadering van-de Ned.-Noorsche
Plantage deelde het bestuur mede, dat
volgens de laatste informatie 40 van
de bruto-bedrijfswia§! ypig^ns de opge-,
stelde maar nog niet afgekondigde trans
ferregeling van Indonesië naar Neder
land in de toekötn'st zou mogen v/prden
overgemaakt.
In het jaarverslag van Lindeteves. dat
ter beurze een uitstekende indruk maakte
en tot een flinke koersstijging heeft aan
leiding gegeven wordt melding gemaakt
van het feit, dat in de loop^ van 1953 zich
op verschillend gebied een achteruitgang
begon af. të_ tekenen»-
De aand. Aniem waren vast gestemd
door de aankondiging van 5 dividend
op de gew. aand. en de komende nationa
lisering van de bedrijven in '1954. En is
een commissie door de Indonesis:he Re
gering in het leven geroepen, die tot taak
heeft de onderhandelingen met dé maat
schappij over de voorwaarden der r
ting.
Dawes- en Youngobligaties konden
een verdere koerswinst behalen op de
verwachting, dat binnen afzienbare tijd
de betaling van intrest zal komen, ni
onderhandelingen tussen Nederland
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AARDIJK 30 NtW Flnlsterre
AALTJE 31 thv Londen
AALSUM 31 te Genua
ABBEDIJK 30 te Rotterdam
BREDA 31 te Valparaiso
ADARA p 31 Vlissingen
AGATHA 29 num v Pladju
AHOY 30 op proefvaart
AKKRUMDIJK p 30 Straat M
ALPHENA 30 te Bremen
AUOTH 30 ZZW Santiago
ALGARVE 31 v Leixoes
ALUDRA 31 v Port Said
.ALPHERAT 27 te Montevideo
ALBERGE 30
AMSTELPARK 1/8 Southampton
AMSTELSTAD 30 v TJ Priok
AMSTELVAART p 31 Dover
A.MSTELDIJK 30 WtN Minlkoi
LLYEEN 31 IHfBM
AMELAND 1
ANNA HENNY p 30 Goere
ARGOS 30 v Canta
ASUNCION 30 ZW
AUDACIA 31 te Bilbao
AVERDIJK 30 W Landse
BANTAM 31 v Color
BETTY ANN ES 30
BENNEKOM 31 te D
BEREND N 30 1 -
BINNENHAVEN 30 v Fedala
BLUE BOY 30 te Boston
BOREAS 31 te A'dam
BORNRIF^ 31 v Southampton
- J 420 NO Fay al
BOSCHFONTEIN p 30 Gibraltar
BONAIRE 31 300 NW Paramaribo
CAMPHUYS 30 ZtO 1
COOLSINGEL p 31 Vlissini.»..
CORNELIA B 2 30 dw Dover
COOLHAVEN 31 dw Portland
CONGOSTROOM 31 te Loblto
DA JE BOHMER 1 v Nantes
DELFT 31
DELFLAN
DENI 31
DESPATCH 31 v Londen
DILIGENTIA 1 te Dakar
DONGEDIJK 30 v Balbao
DOKLAAN 30 v WATERFORD
DRENTE 30 te Balik Papan
EBRO p 31 Noord
EDAM 30 ZZW Kp Race
EENDRACHT 30 v Lattakla
EEMLAND p 31 Dungeness
ELJO- 30 W Liverpool
ELLEWOUTSDI.IK p 30- Vlissingen
ELSENBURGH p 31 Vllano
ELMINA 31 te Conakry
EMERGO 30 v Port Reath
FEROCIA 31 te Rouat
FOLLONICA 31 te Lorlent
FRANKA p 30 Vlissingen
FRANS 30 te New Castle
FRIBLO 31 te Vlissingen
FRIESLAND SSM 1 v d Tyne
GAASTERLAND 31 te Harlingen
GAASTERKERK p 31 Flnlsterre
GA ROET p 31 Minikol
GERRY S 31 v Bordeaux
GLASHAVEN 31 v Antwerpen
Duitsland over het nog hangend vraag
stuk der „bonds", waarover wij eerder
schreven, begonnen zijn.
Wallstreet was de laatste dagen vrij
rustig gestemd en de koersen toonden
enig herstel
OP 23 MEI 1888 is de dichter A. Roland Holst geboren en hij vierde
dus kortgeleden zijn 65ste verjaardag; een gebeurtenis die een gerede
aanleiding is om zich een ogenblik nader te bezinnen op deze figuur en op
zijn werk. „A. Roland Holst". Zijn naam heeft een bekende klank. Maar
is het voor velen ook niet meer dan de klank, die bekend is? De groep van
mensen, die nog regelmatig gedichten lezen is al klein.
Dit artikel ls niet oedoeld,
verschijnsel en aan het indifferentisme ln
zaken van kunst en cultuur ln het alge
meen van brede kringen beschouwingen
te wijden, hoe belangrijk deze ook mogen
zijn. Genoeg zij voor deze plaats, dat ge
constateerd wordt dat veel dichters
dovemansoren spreken. En de dichter
Roland Holst zou zich eigenlijk in
wel bijzonder ongunstige positie moeten
bevinden, want zijn verzen laten zich
moeilijk lezen, zeker voor hen, die deze
P'ëzie voor de eerste maal ondei ogen
krijgen. En toch heeft de naam een be
kende klank? Ja. daaruit zou dan wel
kunnen worden besloten, dat er iets bij
zonders met deze figuur aan de hand is.
En dat is er ook inderdaad; tenminste
met zijn werk. Maar dan immers ook met
hemzelf, want zijn poëzie is de neerslag
van, wat men zou kunnen noemen zijn
„Ik" c bij de beoordeling van een kunst
werk kan men nu eenmaal niet anders,
dan achter het oeuvre de makei daarvan
zien Men kan die twee niet los maken
Wat is nu het bijzondere van het werk
van deze dichter?
Wanneer men probeert, dat onder
woorden te brengen, weet men bij voor
baat bijna zeke,. dat men niet zal slagen
Dat bijzondere laat zich namelijk niet ln
woorden tot uitdrukking brengen Iedere
definitie schiet te kort. Men kan alleen
maar dat bijzondere aanduiden door mid
del van versleten termen, in de hoop, dat
van dat bijzondere een beetje zal wor
den begrepen, maar jk in de overtui
ging, dat het niet meer dan een klein
beetje is, wat die termen duidelijk kun
nen maken. Voor volledig begrip is no
dig. dat men zeli die verzen leest En
eerst dan zal men kunnen begrijpen, wat
bedoeld werd met aanduidingen als- Sug
gestief, bezwerend, magisch, krampachtig
en andere adjectievei
ginregels van het
Zwaar weer op til"
„Bang eerst,
Zo zullen de be-
bekende gedicht:
an Augustus 1939:
doods, thans van
angsthijgen
oorbaar al, viel d stilte na
rukwind op rukwind in. Gee -, zwijgen
ons meer zeggen dan uitvoerige verhan
delingen van welke kunstcriticus ook.
Maar voor één criticus moeten we toch
wel ten uitzondering maken, omdat hij
de enige is dia nee. niet een objectief
oordeel over de dichter cn over zijn werk
kan geven, maar wel veel kan verklaren
omtrent de bedoelingen van de dichter
met zijn werk. Deze uitzondering is Ro
land Holst zelf. In het boekje „Eigen ach
tergronden", een inleiding tot een in be
zettingstijd gehouden voordracht uit eigen
werk. vertelt hü veel verhelderends.
Hieruit leren we. we'ke coge eisen hij
aan zijn werk stelt, -iO" hij met zijn
woorden niet maai iets wil zeggen, maar
er veel meer iets mee wil doen. Hoe hij
eist van het woord, dat het een machts
woord zal zijn dat als vanuit een anaere
wereld ons in de oren zal klinken. De
dichter is vol van verlangen naar die
andere Wereld, naar dat rijk van de geest.
Deze wereld biedt hem niets. Hij is hier
in vreemdeling Deze samenleving zal
ten gronde -aan aan haar woestheid of
haar moeheid Het werkje „Woest en
vertelt hiervan, maar eigenlijk ge
tuigt heel het werk van de dichter op, we
zouden haast schrijven, „profetische"
wijze van de woestheid, die zal kunnen
n tot een catastrophe, als niet de
moeheid de sam-n.eving versteent en dit
uen nog groter ramp zijn Want het
ergst-lenkbare vindt de dichter wel de
maatschappij, waarin de vermoeide en
keling door de massa wordt doodgedrukt
en waarin de materie boven de geest
wordt gesteld.
De begrippen materialisme en klasse
zijn hem 1-n ook nooit vertrouwd kun
nen worden, maar het verlangen naar
een ander land, naar een ander rijk, dat
nie in de tijd, maar de eeuwigheid be
staat, werd steeds sterker. Van dit rtj*
zingt hij, in gave gespannen verzen. De
woorden die hij gebruikt om er van te
vertellen, hebben steeds een symbolische
betekenis. Maar -anneer men eenmaal
het verlangen van de dichter heeft be
grepen, gever ook rijn symbolen niet zo
veel moeite meer. Dan doorvoelt men zljr
heimwee naar het ijk achter de tUd er
verstaat men iets van de hoop, die ligt
in een vers als dat van het kind:
„Het lachen van een -eind. dat no(
spreken kan. de snik:
van al de tussen 't een en ander
ogenblik
dreunende menigten en van de
bontgekleurde
beelden, die men aa-.üa i en schond,
wat kont er; dan
een wiegekind, dat lach', alscr' ei
niets gebeurde.
In deze wereld is dit alles tegelijk
en nooit vervuld; man* ergens in
müzeluen wordt
eens Londen, gelijk Babylon.
uiieengestort;
dan kom ik, strompelend over de
puinen. later,
naar waar ik een kind zie in een
klein eeuwig rijk
van ade.nend gras en van een boom
en levend water."
Dit bijna eschatalogisch verlangen zal
wel in 't bijzonder voor de Christen ver-
f -anbaar moeten zijn. Immers, ook hij ls
vreemdeling op deze wereld en ook
wet. dat uit de 'inen van het nu
nieuwe aarde zal herrijzen, waar een
kind met een adder zal spelen en de koe
a de beer samen zullen weiden.
Toch heeft dit weten van de Christen
de dichter Roland Holst niei kunnen be
koren. Hij heeft zich een eigen Elysium
gezocht Deed hij dit misschien, omdat
hij er weini of nie' van bemerkte, dat
ck de Christen zich n:et thuis gevoelt
in een samenleving, die steeds meer ver-
materialiseert? J. E. N'lemeiJer.
GhOOTE BEER p 30 Belle Isle
GROOTE KERK 30 v Amsterdam
HASKERLAND 31 v R'dam
HAGNO 30 l« Dublin
HAARLEM 30 NO San Juan
HASO 4 31 t
HEELSUM 31 te Charleston
HERMES 31 te Amsterdam
HELICON 31 ten anker bij Caracol
HERSIL1A 30 NO Bermuda
HEST1A 30 Nto Flores
HELEN 30 v Londen
HERON p 30 Vlissingen
HONDSRUG 31 te Plymouth
HUMBER 30 te Sydney
HYDRA 30 v Port au Prlnca
ILOS 31 v R'dam
ILIAS 31 te R'dam
IMPORT SI te Oporto
INSCO MARINER 30 v Port of Spain
INDRAPOERA 30 v Penarg
IVOORKUST 31 ie Antwerpen
JACOBA CATHARINA p 30 Ouessant
JAN 30 n IJ muiden
JAGERSFONTEIN 30 100 m O Madeira
JAN KREUMER 31 te Londen
JOHAN V OLDENBARNEVELT 30
JOZO p 31 Holtenau
JULIA MARY 30 te Rouaan
KAAP FALGA 30 te Boston
KARIMATA 31 te Colombo
KARINUM 30 te Hamburg
KEIZERSGRACHT 30 dw Kp Arcona
LEMSTERKERK
LOPPERSUM 3
MAARTJE p 30 Halsbro
MAASHAVEN 29 WtN Valentta
MAAS 30 WtZ Ouessant
MAASLAND 30 te Itajal
MARCELLA 31 te GonfrevUle
MARNE 30 v Stockholm
MA RIETJE BOHMER 30 ZW Las Pabnae
MALEA 31 te Rotterdam
MARIEKERK 31 v Suez
MARKEN p 30 Perlm
MALEA 30 v Yarrow
MANOERAN p 30 Ceylon
MADOERA 30 ZO Kret
METEOOR 30 nog bij Gravesend ten anker
MENKAR N 30 v Marseille
MELISKERK 30 v Casablanca
MIDSLAND 31 v Grangemouth
MOLENKERK 30 te Bombay
MODJOKERTO p 30 Kp Spartlvento
MYFEM 30 te Parijs
NERO p 30 dw Klelerbocht
NIEUWEHAVEN 31 v R'dam
NIEUW AMSTERDAM 31 Southampton.
NIGERSTROOM 31 te Amsterdam
NOTTINGHAM 30 v R'dam
NOORD 31 v Shellhaven
NOACH 30 W Ouessant
NOORDERHAVEN 30 In de Finse Golf
NOORDAM 30 460 m ZO ten O Kp Race
OCEAAN p 31 Noordhinder
OLIVE verm 30 v Londen
OLEUM 30 v Mlddlesbro
2H.YIER VAN NOORT 30 thv Aalesund
OLWE 30 te Londen
OMALA p 30 str Messina
ONDINA 30 v SurabaJa
OOSTEREEMS 30 te VonJlnrbor*
Singapore
Puerto Limon
OPHIR HB
ORANJESTAD
OVULA 30 O Kp Rai
PARKHAVEN p 30 Kp Corrlentes
PETER HUBERT 31 dw Ameland
PHOENIX 20 v R'dam
PHRONTIS 30 v Suez
PONZA 30 v Marieberg
POSEIDON 31 te La Quaria
PONTO 30 n Oland
PRINS FRED HENDRIK 31 te Antwerpen
PRINS WILLEM 28 te Montreel
PR JOH W FRISO 30 te Cherbourg
PYGMALION ,A
RAFAELA p
REMPANG 30
REAEL 30 v Ampenan
RELIABLE 30 O Dowsing
RESNOVA p 30 Holtenau
RIDDERKERK 30 NtO St Heler
RIJNLAND 30 Z Rio de Janeiro
ROTULA 30 ZtW Flores
ROKIN p 30 Holtenaup
RUYS 30 OtZ Rio de Janeiro
SAMARINDA 30 O Recife
SANDETTIE p 31 Vlissingen
SCHTE 30 W Kreta
SCHERPENDRECHT 30 NNO V:
SILVAPLANA 30 v Kopenhager
SKALD 30 te Scharborough
STAD AMSTERDAM 30 ZZO Kp Farewell
STAD DORDRECHT p 30 Kp Palos
STAD ROTTERDAM 30 W ValenUa
STAD MAASTRICHT 30 v Rotterdam
STAD BREDA p 30 2235 Vllsslncen
STAD VLAARDINGEN 30 NtW Floree
STAD ALKMAAR 30 O Kp Race
STANVAC DJIRAK 30 te Ti Ubet
STRIJPE 31 v Bremen
STENTOR 31 te Funchal
STIENTJE MESINGA 31 W Valentie
SUMATRA 1 te R'dam
SWALLOW 31 dw Casqueta
TAORMINA 30 v Plymouth
TAWALI 31 te Belawan
TABINTA 30 te Amsterdam
TALTSSE 30 dw Kp San Antonio
TARA 31 v Rotterdam
TEIRESIAS 30 v Colombo
TE RN ATE 30 W Sardinië
TEXEL 31 te Maassluis
TELAMON 30 n Crooked ell
THALATTA p 30 Lissabon
THEMISTO p 30 Lizard Head
THEODORA 31 te Billlngham
TJÏMENTENG 28 te Durban
TJIPONDOK 30 NW Kp Rlvere
TJIBODAS 20 NW Cocoe eil
TIBIAAP 30 Noordkust Ceram
TIDE 30 op de Theems
TIMOR 31 te R'dam
TIB A 1/8 Rotterdam
TOSARI 31 te Manilla
TOMORI 30 WtZ Sabarw
TROMP 30 v Korsnas
TROMPENBURGH 30 dw Quernsey
TWENTE 30 v Londen
TYRO 30 te Caen
URANUS 30 te Boston
UTRECHT 30 te Manilla
L'RMAJO 30 te Rouaan
VAN RIEMSDIJK 31 te Singapore
VECHTSTROOM 30 !n BrlstoUuneai
LIELAND 30 v Malmo
VLIER p 31 Onesaant
VREDE 30 bij Whltbv
WATERLAND 31 Amsterdam
WALCHEREN p 30 Holtenau
V AIKELO 31 te Diakarta
WAIWERANG 30 v Buleleng
ZAANSTROOM p 30 Outerdowstng
