Vader, moeder en zoonook
1 bij de industrie
I.
Bakker, van 't land naar
de Tweede Kamer
Koopvaardij sinds 1939 met
375.000 ton gegroeid
Autoweg
dwars
van 14.000 km
door Afrika
ÜEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 4 IULI 1953
Fabricage van gramoioonplaten
ale;
rd
fVorming van familie-archief
is voorzorg tegen verlies
het inderdaad lumineuze idee zou krijgen om te trachten iets derge-
ichpks te construeren, dan was er grote kans dat de muziekliefhebbers in dit
orjpzicht niet aan hun trek zouden komen. Het lijkt nogal boud gesproken
;si-jn dit technische tijdperk. Theoretisch is de gramofoonplaat echter in som-
'g^pigè opzichten een „onmogelijk" ding en als iemand heden ten dage met
ewfeen dergelijk denkbeeld naar voren zou komen, dan zouden de technici het
Waarschijnlijk als onuitvoerbaar terzijde leggen. Toch hebben de zwarte
^""schijven al een schitterende loopbaan achter de rug en nog een prachtige
detoekomst in het verschiet.
Een verklaring van deze wonderlijke
gang van zaken is niet zo gemakkelijk
te geven. Theorie en praktijk gaan dik
te-ijls hand in hand, maar niet zelden
bok ieder hun eigen weg. Misschien is
TV?iit wel juist de reden, dat de praktijk
Idioms vele theoretische „onmogelijk-
jéifieden" weet te overwinnen. Dat het
eu^dee om muziek of gesproken woord op
_b®feramofoonplaten vast te leggen, overi-
LiitPens al vele iaren eel eden werd geboren,
m-ïnoet dan ook wellicht worden toege-
laglfichreven aan ogenschijnlijk niets ter
j^iten: schellak. Op de naam afgaande lijkt
het een echt huiselijk materiaal, maar
het moet van verre worden aangevoerd.
India is de voornaamste leverancier van
dit materiaal, dat een afscheiding op
bomen en struiken is van een bepaald
insect. Deze schellak, gemengd met lei
steen en een aantal andere stoffen voor
kleur, vormvastheid en persbaarheid,
levert de grondstof voor de platen.
Is men eenmaal in het bezit vai
bandopname maar voordat het zover
is gaan er soms vele uren en een enkele
keer zelfs wel dagen, met eindeloos lij
kende herhalingen van het op te nemen
stuk voorbij dan kan de eigenlijke
fabricage een aanvang nemen.
Deze repetities zijn overigens nodig,
omdat een uitvoering van een muziekstuk
zelden onmiddellijk volmaakt is. Iederec
laat wel eens een steekje vallen en oo!
de beste musici en vocalisten ontkomen
daar niet aan. Het typische is, dat dit ii
Een gramofoonplaat komt van de pers. Men ziet de openstaande pers
machine met de persmatrijs voor een der plaatzijden. De andere pers
matrijs blijft in het platte vlak liggen. De etiketten worden direct
meegeperst op de plaat.
extra goede zin uit bed gestapt of
ej gelijk was het langzamerhand klassiek
*2 geworden inspiratie van één procent,
die de grondslag legde voor een thans
bloeiende industrie,
ei De oervorm van de gramofoonplaat
s' was een rol met spiralen. Later kwam
jj Berliner op de gedachte de rol door een
I vlakke plaat te vervan een en deze dan aan
I, twee kanten te gebruiken. Daarmee was
c de moderne uitvoering geboren, hoewel
jj] het lange tijd; geduurd heeft voordat 'de
huidige technische perfectie werd be
reikt.
jj Productieproces
Het productieproces kan gesplitst wor-
3 den in een muzikaal-artistiek en een
j technisch gedeelte, waarbij onmiddellijk
r moet worden opgemerkt, dat de techniek
er is of althans behoort te zijn om de
r -kunst te dienen. Het kunstwerk dient
autonoom te zijn, terwijl de techniek in
dit verband slechts een registrerende
functie bezit. Een belangrijke functie
,i niettemin, want juist door het feit dat de
techniek zich volkomen moet wegcijféren,
r komt men voor dikwijls moeilijke pro-
blemen te staan.
1 De eerete fase van het eigenlijke pro
ductieproces speelt zich af in de opname
studio, maar voordien hebben de pro-
grammaleider en zijn medewerkers reeds
tal van voorbereidingen van allerlei
aard dienen te treffen. In de studio moet
men vervolgens de juiste wijze van sa
menvoeging van technische en artistieke
1 mogelijkheden weten te vinden. De
acoustische eigenschappen van de op-
neemruimte men kan niet altijd over
een geëigende studio beschikken
moeten worden beoordeeld, moeten er
één of meer microfoons worden inge
schakeld. hoe moeten de musici worden
opgesteld, kortom tal van vraagstukken
'behoren uit technisch en artistiek oog
punt te worden beoordeeld en opgelost,
waarbij het einddoel de artistieke
zuiverheid der registratie
het oog mag worden verloren.
De geluidsband
Is alles voor de opname geregeld, dan
verschijnt een ander geluiddragend me
dium, de magnetofoonband, als tussen
schakel, ten tonele. Deze magnetofoon
is een instrument voor electro-mégneti-
sohe geluidsregistratie en dit apparaat
heeft de oorspronkelijke wasplaat thans
op vrijwel alle fronten verdrongen.
De magnetofoonband is in vele op
zichten even merkwaardig als de gra
mofoonplaat; ook hier is de theorie nog
niet in staat de resultaten volledig te
verklaren. Het bandsysteem is de voort
zetting van de reeds in het begin van
deze eeuw voor het magnetisch vastleg
gen van redevoeringen gebruikte staal
draad. De ontwikkeling hiervan heeft ge
ruime tijd stilgestaan, totdat enige jaren
voor de tweede wereldoorlog de draad
werd vervangen door een band. Tegen
woordig valt bij geluidsreproductie door
middel van de magnetofoonband nauwe
lijks nog kwaliteitsverlies waar tc
nemen, hetgeen uiteraard voor de gra-
mofoonplatenindustrie vooral van niet
te onderschatten belang is.
verwacht iedereen een vlekkeloze re pi
tussenschakels, die nodig zijn alvorens
het eindproduct in de huiselijke kring
kan worden beluisterd. De lakplaat gaat
namelijk naar de matrijzenmakerij, waar
de plaat eerst wordt verzilverd. Daarna
wordt op de zilverlaag langs galvanische
weg een laag koper aangebracht.
Op deze wijze verkrijgt men een kope-
;n matrijs, die in vakkringen de „vader"
wordt genoemd en waar de geluidsgroef
bovenop ligt, zodat de vader negatief is.
Door het neerslaan van koper op deze
plaat wordt een tweede matrijs, de
„moeder" geproduceerd. Hierop ligt de
geluidsgroef weer in de diepte en deze
metalen schijf is dus positief. Door het
neerslaan van koper, nikkel en chroom
op de tweede matrijs ontstaat tensiotte
de werkmatrijs, waarvan de
platen voor de gebruiker worden geperst.
Familie-archiel
Deze vorming van een complete „fami
lie" in de matrijzen is geen overbodige
liefhebberij, maar een voorzorg tegen
verlies. De werkmatrijs slijt namelijk
ductie. Daarom blijft men in de opname
studio net zo lang in touw, totdat eer
bandopname is verkregen, die volkomen
naar wens is en zelfs de meest critische
beoordelaar zal bevredigen.
Van deze bandopname wordt dan
eerst een lakplaat vervaardigd. Dit zijn
metalen of glazen schijven, die overdent
zijn met een dunne, maar volkomen
homogene laklaag, waarin de geluids
groef wordt gesneden.
Electrische aispeling
De schellakplaat, die in afmetingen van
i en 30 cm diameter wordt vervaardigd
die respectievelijk een speelduur van
en 5 minuten heeft, bezit reeds een
eerbiedwaardige leeftijd. Vroeger kende
alleen de mechanische afspelers,
vooral de koffergramofoon
grote populariteit heeft verworven, maar
langzamerhand deed ook de elctrische
platenspeler zijn intrede. Dit naast elkaar
voortbestaan van apparatuur voor
chanische en electrische weergave
hinderde tot op zekere hoogte de
gang op platen met fijnere groeve Hier-
bleek namelijk electrische afspeling
noodzakelijk te zijn, want schellax
korrelige massa, waarin een fijnere groef
veel ruis zou veroorzaken.
Na de oorlog is, als welhaast revolu-
tionnaire noviteit, de zogenaamde lang
speelplaat tot ontwikkeling gekomen.
Deze muziekdragers worden afgespeeld
snelheid van 33 l/3yin
mige gevallen van 45 omwentelingen
per minuut, in tegenstelling
dere, waarvan de snelheid 78
lingen per minuut bedraagt.
Doordat tegenwoordig in overgrote
meerderheid electrische afspelers in ge
bruik zijn, zijn de langspeelplaten al
spoedig in de algemene belangstelling
komen te staan. Ook deze wordt vervaar
digd in formaten van 25 en 30 cm diame-
hun speeltijden zijn aanzienlijk
langer, namelijk 14 en 24 minuten per
kant. Dit is vooral uit muzikaal en cul
tureel oogpunt van groot belang, want
klassieke meesterwerken kunnen thans
op één of twee en dan nog lichte en
onbreekbare platen worden opgenomen;
vroeger waren daar vijf, zes of zeven en
soms nog wel meer zware en gemakkelijk
breekbare zwarte schijven voor nodig,
die bovendien uitermate gevoelig waren
voor beschadiging.
In het bijzonder de grote meesterwer
ken der klassieke muziek zijn hierdoor
voor de platenverzamelaar meer en beter
toegankelijk geworden. De langspeel
plaat wordt dan ook meer en meer in
dienst gesteld van het klassieke reper
toire, terwijl deze plaat het de opera
liefhebbers eerst recht mogelijk maakt
om ook in de huiskamer van hun lieve
lingsmuziek te genieten. De recent
schenen opname van de complete opera
„Paljas" op Philips „Minigrove" platen
vormt daar een actractief en sprekend
voorbeeld van.
Nieuwe stimulans
Enkele cijfers kunnen wellicht nog
interessant zijn. De afstand tussen twee
groeven op een standaardplaat is onge-
m en de groef "zelf neeft een
breedte van 0.15 mm. Bij langspeelplaten
bedragen deze afstanden respectievelijk
0.1 mm en 0.05 mm. Het korrelige schel
lakmateriaal leende zich zoals gezegd
minder goed voor deze kleine groefbreed-
ten en daarom werd voor dit doel een
nieuw plastic materiaal ontwikkeld,
waarin de geluidsgroef zich met grote
exactheid laat persen.
Ondanks de op dit terrein reeds be
reikte resultaten gaat het onderzoek
op wetenschappelijke basis cnv
poosd door. De chemische en acoustische
research heeft juist door de langspeel
plaat een nieuwe stimulans gekregen
>r de nimmer eindigende strijd ter
•betering van de kwaliteit
A.N.W.B. bouwde zijn
werkzaamheden uit
Het ledental van de A.N.W.B. wist zich
vorig jaar te handhaven op het getal
250.000, dat in 1591 werd bereikt, zo blijkt
uit het jaarverslag. Het aantal leden van
de Wegenwacht steeg van 106.000 tot
bijna 120.000.
Het aantal manschappen van de Wegen
wacht bedroeg vorig jaar 112, namelijk
1 hoofdinspecteur, 7 inspecteurs (die elk
over een bestelwagen beschikken) en 104
wegenwachters. Er werd in het afgelopen
jaar bijna 92.000 maal hulp verleend.
De Technomobiele Dienst beschikt
thans over vijf technostations (in Den
Haag, Utrecht, Eindhoven, Enschede en
Groningen), die vorig jaar ruim 3000 on
derzoeken verrichtten. Het mobiele deel
deze dienst stelde ruim 1900 onder
zoeken in.
Er werden in het verslagjaar 206 weg
wijzers, 226 richtings- en voorlichtings-
borden en 186 paddenstoelen geplaatst.
Op 542 plaatsen bestaat nu een telefoon
post van de A.N.W.B voor het inroepen
technische hulp bij panne en medi
sche en geestelijke hulp bij ongelukken.
Er werden vorig jaar bijna 139 000 kam-
p eerdocumenten afgegeven, waaronder
bijna 131.000 kampkaarten en 8000 kam-
peerpaspoorten.
Het aantal afgegeven grensdocumenten
bedroeg 162.609 <in 1951: bijna 135.000),
namelijk rond 43.000 carnets. 21.000 trip
tieken, bijna 52.000 internationale rijbe
wijzen en 46.000 internationale grensbe-
Het Mauritshuis heeft twee schilde
ryen van Aert van der Neer aangekocht.
In bruikleen is ontvangen een beroemd
leren beeld van Etienne Maurice
Falconet, „L'Amour menacant".
Matrijzen
Met de moderne snij- en versterkings
techniek is men in staat ook aan de lak
plaat, die als een soort gramofoonplaat
welke enige malen kan worden
speeld is te beschouwen, een bijzonder
hoge graad van geluidskwaliteit te
lenen. Maar toch wordt deze schijf niet
afgespeeld; hij vormt slechts een va
bij het persen van de platen. Met behulp
van de „moeder" die op haar beurt
beveiligd is door de „vader" kan dan
weer een nieuwe werkmatrijs worden
gemaakt. Het lijkt niettemin een om
slachtige gang van zaken, maar de prak
tijk heeft getoond,, dat deze volkomen
verantwoord is. Het ligt voor de hand
dat dit familiearchief een van de kost
baarste bezittingen vormt van een gra-
mofoonplate nf a b riek.
Tenslotte worden de platen geperst,
waarbij de persmassa schellak voor
standaardplaten en vinylite voor
speelplaten tussen twee op de pers
gespannen werkmatriizen wordt
bracht Onder een druk van ongeveer
honderd atmosfeer en een temperatuur
tussen 100 en 150 graden Celcius wordt
het geheel op elkaar gedrukt en dan zit
ten de etiketten ook al meteen op hun
plaats. De plaat wordt afgekoeld.
dat ze uit de pers wordt gehaald en
wordt de rand afgebraamd, waardoor
deze zijn spiegelglans verkrijgt. De gra
mofoonplaat is gereed.
In werkelijkheid komt er nog wel wat
meer voor kyken. Némen we bijvoor
beeld de grondstof voor de standaardpla-
Bij een tachtigjarige
Een leven gewijd aan de strijd voor
sociaal recht
TK KEER TERUG tot my'n oorsprong", zegt de heer J. Bakker, oud-lid
der Tweede Kamer, als we hem komen opzoeken ter gelegenheid
van zijn tachtigste verjaardag. De heer Bakker Jouke Bak
ker noemen de Friezen hem familiaar strijder voor sociaal recht gedu
rende een mensenleeftijd, actief volksvertegenwoordiger voor de Chr.
Historische Unie gedurende meer dan een kwarteeuw, werkt weer in de
grond, zoals hij vroeger als landarbeider heeft gedaan. Maar nu doet hij
dat in de lommerrijke tuin, die zijn huis aan de dorpsvaart van Menal-
dum waar hij in goede gezondheid zijn levensavond doorbrengt, omgeeft,
aldus Trouw.
andere verenigingen en instellingen heeft
hij mede de stoot gegeven.
Veel foto's en geschriften herinneren
Vóór de gramofoonplaat in de
hoes gaat is er nog een laatste
visuele keuring. Ook aan de eti
ketten mag niets beschadigd zijn.
SS8 Grote schepen, 710 coasters
Nederland toont toenemende belangstelling
voor de tankvaart
Landarbeider en rentenierend kamer
lid. daar ligt een lange, veelbewogen
periode tussen. Een periode, waar de heer
Bakker boeiend en levendig van kan ver
tellen. Hij roept het verleden in enkele
woorden weer op, hij toont een voortref
felijk geheugen te bezitten door vlotweg
te citeren uit toespraken en discussies en
door op smakelijke, humoristische wijze
voorvallen uit een grijs verleden te ver
tellen. „Als je in de politiek niet eens kon
lachen, dan was ik nooit oud geworden",
zegt hij.
Landarbeider, ja, daar begon het mee.
Als kind uit een gezin van twaalf per
sonen, waarvan de vader f6 per week
verdiende, werkte Jouke op 8-jarige leef
tijd al op het land tegen een uurloon var
Hij kan de tijd, waarin door zo-
velen armoede werd geleden, nog precies
beschrijven en hij vertelt van onder
grondse holen, waarin mensen woonden
eenkamerwoningen, waarin twet
gezinnen woonden, slechts door een krijt
streep op de vloer van elkaar gescheiden.
Jouke Bakker was een man met
bewogen hart; in menig gesprek hekelde
hij de mensonterende toestanden, die hij
dat leidde er al spoedig toe, dat
vurig socialist werd genoemd.
Maar dat was hij niet. De Christelijk His
torische Unie is steeds zijn partij geweest
het nóg. Maar binnen die partij
heeft h!j menigmaal een geluid laten
horen, dat velen wakker deed schrikken.
Via het beroep van landarbeider kwam
Bakker in de handel terecht, hij kreeg
relaties en zo kwam hij omstreeks 1914
de leiding van de pootaardappeldistri-
butie. Hij zat nog midden in deze werk
zaamheden toen hij in 1918, voor hemzelf
geheel onverwacht, op een verkiesbare
plaats op de C.H.U.-lijst voor de Tweede
Kamer terecht kwam. Hij was toei
negen jaar lid van de gemeenteraad
Menaldumadeel. In die jaren vervulde
hij ook al vele spreekbeurten en steeds
kwam in deze redevoeringen zijn ver
langen naar sociale gerechtigheid tot uit
drukking.
Daarvoor heeft de heer Bakker ook ln
Tweede Kamer gestreden. De Friese
landarbeider werd in dit milieu een
aparte, maar ook markante verschijning
ïen had bewondering voor de kennis
vele zaken, welke deze r
slechts enig lager onderwijs had gehad,
toonde.
E KOOPVAARDIJVLOOT onder Ne
derlandse vlag telde op 1 Januari
a dit jaar 558 schepen met een geza
menlijke inhoud van 2.985.160 b.r.t. Dat
betekende sinds 1 Januari van het voor
afgaande jaar een netto-aanwas van
87.876 b.r.t. Rekent men ook de 710 kust
vaartuigen (met een inhoud van minder
dan 500 b.r.t.) mee, dan bedroeg de to
tale tonnage van de Nederlandse vloot op
1 Januari jl. 3.224.378 b.r.t. Op 1 Septem
ber 1939 was het totaalcijfer 2.853.961
b.r.t., aldus het jaarverslag van de Kamer
van Koophandel te Rotterdam.
Gedurende 1952 werden 20 schepen,
metende 113.160 b.r.t. aan de Nederland
se koopvaardijvloot toegevoegd (afgezien
van de schepen kleiner dan 500 b.r.t. die
ook verder in dit overzicht buiten be
schouwing worden gelaten). Van deze 20
schepen werden er 12 in Nederland en 5
op buitenlandse werven gebouwd, terwijl
3 schepen in den vreemde werden
gekocht. In dezelfde periode gingen
de Nederlandse vlag 18 schepen verloren
door verkoop, sloop of anderszins.
De gemiddelde leeftijd van de vloot per
ton bruto bedroeg op 1 Januari 1951:
16,1 jaar, op 1 September 1939: 12,5 jaar.
Daar staat tegenover, dat in 1939 onge
veer 39 van de tonnage ouder was
dan 15 jaar, terwijl dit percentage op 1
Januari van dit jaar 28 was. De groep
passagiersschepen (hieronder worden ge
rakend schépen met accommodatie
tenminste 100 hutpassagiers) had bij de
aanvang van 1953 een gemiddelde leef
tijd van 14,0 jaar per ton bruto, in 1939:
10,5 jaar. De overeenkomstige cijfers
voor de passagiersvrachtschepen tonen
een gunstiger beeld: 14,4 jaar op 1 Ja
nuari jl. en 15,2 jaar in 1939.
Bij de vrachtschepen (waaronder mede
zijn begrepen schepen met een accom
modatie voor ten hoogste 12 passagiers)
is de gemiddelde leeftijd per ton draag
vermogen 11,5 jaar, tegen 15,6 jaar in
1939. In deze groép is de gemiddelde
leeftijd dus aanmerkelijk gunstiger ge
worden.
De afmetingen der schepen zijn sinds
1939 aanzienlijk gegroeid. In genoemd
jaar bestond 31 van het deadweight
tonnage der vrachtschepen uit eenheden
van minder dan 4.000 b.r.t., op 1 Januari
1953 maakten schepen kleiner dan 4.000
b-r.t. nog slechts 16 van het deadweight
tonnage der vrachtvloot uit. Hierbij heeft
mede een rol gespeeld de verwerving
vele in de oorlog gebouwde stan
daardschepen. die doorgaans een draag
vermogen hebben van ongeveer 10.000
b.r.t. De groep van schepen met een in
houd van 6000 tot 8.000 b.r.t. omvatte
op 1 Januari Jl. 49 van het totale
draagvermogen der vrachtschepen, tegen
32 1939.
Een ontwikkeling in de Nederlandse
scheepvaart, die het afgelopen jaar de
aandacht heeft getrokken, is de groeien
de belangstelling van de zijde van Neder
landse rederijen voor de tankvaart. Ver
scheidene rederijen zijn overgegaan tot
bestelling van een of meer tankschepen,
terwijl twee nieuwe tankvaartrederyen
werden opgericht. Onder de 74 schepen
die op 1 Januari 1953 voor Nederlandse
rekening in aanbouw of bestelling wt
zjjn dan ook 39 tankschepen (met
draagvermogen van 659.000 b.r.t.) e
vrachtschepen (draagvermogen 248.000
b.r.t.). De groei van het aandeel dat par
ticuliere Nederlandse rederijen (in tegen
stelling tot dochterondernemingen van de
grote olieconcerns) in de toekomst in de
Nederlandse tankervloot zullen hebben,
blijkt uit de volgende cijfers: 84 van
de deadweight tonnage van de bestaande
vloot behoort aan de olieconcerns, 16 <5
aan particulieren; voor het nieuwbouw-
programma zijn deze percentages resp.
65 e
i 35.
In het algemeen was de gang
zaken in de scheepvaart in het afgelopen
jaar minder gunstig dan in 1951. Vooral
de trampvrachtenmarkt. de wilde v
is wel zeer ernstig gedaald. De lijn vaart
had minder te lijden van de omstandig
heden, die een zo ongunstige invloed op
het peil van de trampvrachten hebben
gehad.
de drukke jaren van dit welbe
stede en rijk gezegende leven. Jouke
Bakker ziet ze nog wel eens in. En hij
volgde ook nog met belangstelling alles
het politieke leven van ons
land gebeurt. Maar als we afscheid van
hem hebben genomen en hem hebben toe
gewenst, dat hij met zijn kinderen op
Vrijdag a.s. een mooie dag mag hebben,
dan keert hij toch terug tot hetgeen hij
zijn oorsprong noemt: de Friese grond.
Gelukkig is die in de tuin aan de Menal-
dumer dorpsvaart lichter en beschaduw-
der dan op de plaats, waar hij als 8-jarige
jongen zijn eerste uurloon van 2 cent
verdiende!
Weinig slaap
Maar naast het lidmaatschap van kamer
gemeenteraad heeft de heer Bakker
nog zoveel functies gehad, dat hij thans
glimlachend moet zeggen: „Ik heb in mijn
leven maar weinig slaap gehad". Vooral
voor de vereniging van kerkvoogdijen ii
de Ned. Hervormde kerk heeft hij vee
gedaan; hij hoopt er binnenkort 25 jaar
voorzitter van te zijn geweest. In dezelf
de functie heeft hij ook de Friese afdeling
van deze vereniging een kwarteeuw ge
diend. Een nog iets langere periode had
hij zitting in de Christelijke Nationale
Werkmansbond en ook in Menaldum, de
plaats, waar hij steeds gewoond heeft,
nam hij vele functies waar. Aan het
kenfonds is hij daar al meer dan
halve eeuw verbonden en tot oprichting
van Groene-Kruisafdeling, geheelonthou
dersvereniging. boerenleenbank en vele
Met een variant op de bekende
versregel uit „Lioba" van Van
Eeden kan de Franse premier
Laniél zeggen: Hier sta ik te
midden van m'n bloemenvolk".
Zijn trouwe aanhangers zijnop
de eerste rü van links naar
rechts: Barrachin, minister van
Staat; Corniglion-Molinier,
eveneens minister van Staat;
Bidault, die de belangrijke post
van Buitenl. Zaken heeft; de
vice-premier Teitgen; en de
grote man, de Franse premier
Joseph Laniel, met naast hem
de president van Frankrijk,
Auriol. Naast Auriol de vice-
premier Reynaud; de vice-pre-
mier Queuille; Martinaud-De-
plat, die Binnenl. Zaken be
heert en Mitterand, ook minis
ter van Staat. Op de tweede rij:
Bacon, minister van Arbeid;
Faure, Financiën; Louvel, Han
del en Industrie; Chastellain,
Publieke Werken; Coste-Flo-
ret, Gezondheid en Hygiëne;
André Marie, Nationale Op
voeding, alsmede Ribeyre, Jus
titie. Op de derde rij ziet men:
Jacquinot, Koloniën; Mutter,
Oudstrijders; Houdet, Land
bouw; Ferri, P.T.T.; en Le-
maire, die de portefeuille van
Wederopbouw beheert. De mi
nister van Defensie Pleven was
hierbij niet aanwezig.
Vier naties werken samen
Via de hete Sahara en de vunzige moerassen
van de Congo naar Kaapstad
T\OOR de politieke ontwikkelingen ln
Azië is Afrika na de oorlog steeds
de oorlog
de Westerse belangstelling komen
Vooral door de mogelijkheden
die Afrika biedt. Denken wij vooral niet
min over deze mogelijkheden. Nemen wij
alleen al het feit dat één rivier, de Congo,
in staat kan zijn om liefst 20 millioen p.k.
méér te leveren dan alle rivieren van
de Ver. Staten bij elkaar. Volgens de
Power Commission uit de Ver. Sta
ten bezit Afrika ongeveer de helft van
de gehele wereldcapaciteit aan water
kracht. Van de gehele wereldchroompro-
ductie levert het zwarte werelddeel ons
niet minder dan 50 pet. En wij zouden
nog door kunnen gaan. met gunstige op
sommingen. Een eerste vereiste voor
iedere ontwikkeling is het bestaan van
goede verbindingen. En juist hieraan ont
brak in Afrika wel het een en ander.
Daarom is het zo belangrijk, dat thans
een weg dwars door Afrika tot stand
komt.
Een weg die een lengte heeft van niet
minder dan 14.000 km. Deze weg loopt
dwars door de hete Sahara en de moe
rassen van Congo naar Kaapstad in
Zuid-Afrika. Met recht een titanen-arbeid.
Dat over dit ontzaglijke stuk werk zo
weinig bekend is, vindt zijn oorzaak in
het feit. dat men het werk in gedeelten
heeft uitgevoerd en nog uitvoert. Het ge
deelte van Algiers naar Fort Lamy
staat reeds geruime tijd. De Soc. Afri
can. Satt. heeft thans op dit traject
regelmatige dienst, waarbij zy de 4600
km van Algiers naar Ft Lamy in onge
veer 6 dagen kan afleggen. Zes dagen in
een gloeiendhete bus en in hitte in de
woestijn die er de oorzaak van is dat de
voorraden benzine die naar de stations
worden vervoerd, onderweg
vierde verdampen. De aanleg van deze
weg vorderde ca 5 km per dag. Van Fort
Lamy gaat een nog wel zéér voorlopige
verbinding naar Stanleyville in Belgische
De werkzaamheden moeten plaats vin
den temidden van al de enerverende
eigenschappen die het Afrikaanse oer
woud eigen zijn. Van Stanleyville af
Een „vadermatrijs", vervaardigd door het neerslaan i
lakplaat, komt uit het zilverbad.
splitst de weg zich en komt bij Broken
Hill, enkele duizenden km Zuidelijker,
weer samen. Fransen. Belgen, Engelsen
en mannen van Zuid-Afrika werken aan
dit project En nog steeds werken mid
den in de Afrikaanse wouden de Ameri
kaanse bulldozers aan de verbinding die
eens de hoofdader van het Afrika der
toekomst zal worden.
De spoorlijnen zijn ook één van de
zwakke punten van Afrika. Nog steeds is
het onmogelijk om van Kaapstad in Zuid-
Afrika naar Cairo in Egypte te sporen-
Ieder land of gebied in Afrika heeft nL
zijn eigen spoorbreedte! Dit levert na
tuurlijk grote moeilijkheden op vooral
voor het vrachtvervoer, maar om poli
tieke reden worden bepaalde spoorlijnen
niet met elkaar verbonden- Overigens:
alle spoorlijnen van Afrika bij elkaar,
bezitten nog niet de helft van de lengte
van het net van Engeland. Daarom is het
zo belangrijk dat de politiek de nood
zaak heeft geschapen voor een spoorlijn
dwars door Afrika, van de Atl. Oceaan
naar de Indische Oceaan. In Kamina (zie
kaart) wordt nL een grote legerbasis aan
gelegd die de noodzaak van een grote
vrbindlng met zich brengt. Midden in
het oerwoud liggen daar startbanen en
enorme gebouwen en gieren straaljagers
door de Afrikaanse hitte. Het is heel
normaaL daar dure Amerikaanse wagens
te zien rijden. Een dergelijke basis (on
geveer zo groot als de provincie Utrecht)
vraagt enorme voorraden. De noodzaak
van een grote verbinding was dus aan
wezig. Het grootste gedeelte van deze
trans-oceanische verbinding bestaat reeds,
daar men gebruik maakt van bestaande
spoorlijnen. Er ontbreekt echter een stuk
van 440 km. Aan dit stuk wordt than*
gewerkt en de Trans-Afrika-verbinding
FT spoor maakt snelle vorderingen. Dit
ia van groot belang, want als het Suex-
kanaal voor het Westen verloren gaat,
zal deze spoorlijn de kortste verbinding
zijn tussen Europa en Azië.
