ROME: ruisende fonteinen,
machtige bouwwerken
DE KMONING IN KLEUMEN
De Waldenzen strijden nog
voor hun vrijheid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
WOENSDAG 10 IUNI 1953
Men herkent er twintig eeuwen
cultuurgeschiedenis
(Van een onzer redacteuren)
T~\E TREIN DENDERT door de Italiaanse bergen. En alle reizigers
AJ schudden mee in de monotone cadans van de schommelende wagons.
Moeizaam zeult de locomotief de lange sleep tegen de hellingen op en
puffend tracht zij af te remmen, wanneer het weer bergafwaarts gaat.
De Italianen in de coupé zyn in slaap gezakt. Smakkend hebben zij hun
kleine broodjes gegeten en de wrange rode wijn gedronken. Met stille
toewijding hebben ze met tandestokers, naar 's lands wijs, hun gebit
schoongepeuterd- en nu slapen ze weer. De beste manier om gedurende
de lange treinreizen in Italië de uren door te brengen. Buiten schiet het
landschap voorbij. Popperig-kleine dorpjes boven op de bergen, een
zame boerderijen op de hellingen. Snelle bergbeekjes blikkeren in het
zonlicht. Vanachter zijn golvende kudde staart een herder de voortrazende
trein peinzend na. Langs de weg die naar het dal leidt, daalt langzaam
een boerenkar af. De ossen stappen bedachtzaam, tred voor tred.
Soms.
door
de trein minutenlang
i stikdonkere tunnel is gereden
e» het plotseling de coupé binnenflitsen-
de zonlicht iedereen een ogenblik dreigt
te verblinden, heeft men een onverwach
te doorkijk in de valleien. De bergbeek
jes zijn hier uitgezakt tot ondiepe er
trage, bruine modderstromen. De hoge
bruggen, met hun bijna drooggevallen
peilers, staan er, als versteende reigers,
verdwaasd bij.
In de brede winterbedding spelen kin
deren met het grint op de drooggevallen
zandplaten.
De cypressen en olijfbomen staan roer
loos. Geen zuchtje wind. In de coupé is
het drukkend heet. Italianen hebben
blijkbaar een hekel aan frisse lucht,
want de ramen worden angstvallig dicht
gehouden.
En de trein raast maar door
ROME! Alle reizigers slaken
zucht van verlichting. De moderne flat
gebouwen in de buitenwijken var
stad flitsen aan het raam voorbij en even
later staat de trein hijgend stil aan
der talrijke perrons van het hyper-
móderne station Termini.
Trots vertellen de Italianen, dat dit
het grootste station van Europa is. Het
is een prachtig staaltje van hedendaagse
bouwkunst. Blijkbaar heeft men n'et
met ruimte-gebrek te kampen gehad:
onder de enorme overkapping heeft mén
zelfs een royale winkelstraat aangelegd!
Buiten het station raast het drukke
Romeinse verkeer. Men moge dan wel
eens klagen over verkeersmoeilijkheden
in sommige grote Nederl. steden, in Ro
me is het levensgevaarlijk. De duizenden
scooters, een geliefkoosd Italiaans ver
voermiddel, schieten tussen de auto's
door met een snelheid, of de dood hun
op de hielen zit. Dit is dan ook vaak
het geval, want het aantal aanrijdingen
is schrikbarend.
De grote pleinen hebben geen vlucht
heuvels en iedereen rijdt hier maar kris
kras. De voetganger is bijna geneigd de
grond te kussen, wanneer hi; schichtig
en hijgend de overkartt ongedeerd heeft
weten te bereiken.
Maimer en fonteinen
Rome is de stad
de fonteinen en van kolossale bouwwer
ken. Het verhaal gaat. dat. toen koning
Alarik I aan het hoofd van zijn West-
gothische legerscharen omstreeks het
jaar 400 plunderend door Italië trok
Rome bezette, er in de stad meer m
mer:n paarden waren dan deze vorst
aan levende in zijn leger had. Nu kan
men dit verhaal waarschijnlijk beter ge
loven dan navragen, maar ook nu is het
aantal beelden in de eeuwige stad zc
groot, dat het verhaal wel zeer geloof
waardig wordt.
Voor een Italiaan is een brug blijk
baar geen brug als zij niet is versierd
met een aantal levensgrote beelden. En
wat zou een gebouw zijn zonder deze
opluistering?
Door de eeuwen heen is het de beeld
houwkunst geweest, die Rome heeft ge
maakt tot de stad der steden. Zelfs op
het oude Romeinse Forum, schamele
maar nog steeds indrukwekkende rest
van een groots verleden, voelt men nog
duidelijk, welk een overheersende plaats
de beelden in het Rome van meer dar
twintig eeuwen terug moeten hebben in
genomen. Te bedenken, dat over dt
grote plavuizen van deze tempelruïnes
eens de roemruchte Romeinse keizers
geschreden hebben!
Men treft hier nog de triomfboog
keizer Titus aan, aan de binnenzijde rijk
versierd met de afbeeldingen van zijn
heldendaden. Hij was de man, die in 70
onwetend Christus' voorspelling ten uit
voer legde: de verwoesting van Jëru-
zalem.
Op de boog staat hij dan ook afgebeeld
temidden van zijn zegevierende soldaten,
die trots de uit Jeruzalem geplunderde
schattèn met zich voeren. Een van
hen draagt de zevenarmige gouden kan
delaar. De beeldhouwer, die de afbeel
ding van dit heilig voorwerp uit het
marmer beitelde, zal destijds wel niet
geweten hebben, dat hij daarmee
het nageslacht de enige authentieke af
beelding van deze kandelaar naliet
Colosseum
Achter Titus' triomfboog doemt het ge
weldige Colosseum op, door hem
keizer Vespasianus gebouwd. Welk eert
bouwwerk, dat zelfs nu nog in zijn ont
luisterde staat imponeert! Dit enorme
ovale amphitheater bood plaats aan tien
duizenden toeschouwers. De knappe
constructie verschafte allen een goed ge
zicht op de arena en maakte het mogelijk
het gebouw in korte tijd te ontruimen.
Hier vonden de gladiatoren-gevechten
plaats en organiseerde men complete
jachten op wilde dieren, die men uit de
onder de arena aangebrachte hokken en
stallen te voorschijn liet komen.
„Brood en spelen" was de eis van het
Romeinse proletariaat uit die dagen
dieren. Hoe moeten de toejuichingen of
de kreten van afkeuring van het duizend
koppige publiek in deze geweldige open
lucht-schouwburg geklonken hebben!
Oorspronkelijk was het Colosseum ge
heel met marmer bekleed, maar in de
loop der tijden heeft men het van zijn
kostbare mantel ontdaan.
Veel van het Colosseum-tfnarmer is ge
bruikt voor de bouw van kerken. Wie
graag kerken bezichtigt kan in Rome
zijn hart ophalen: er zijn er ruim 450.
Wie zou de schoonheid van deze ker
ken kunnen beschrijven? Wie zou kun
nen uitmaken, welke de mooiste is? Is
het de imposante S. Giovanni in Lattero,
de moederkerk der Christenheid, met de
prachtige doopkapel? Of is het de S.
Maria Magiore op de Mons Esquilinus,
een kerk met een heilige deur, die alleen
in een Heilig Jaar door de paus geopend
mag worden?
De ene kerk schijnt de andere in
schoonheid naar de kroon te steken.
Majestueuze marmerpaleizen, mozaïeken,
fresco's, beeldengroepen en gebrandschil
derd glas. Toch spreekt er uit deze gods
huizen een waardigheid en rust, die niet
nalaten zelfs op buiten-kerkelijken een
diepe indruk te maken.
Victoiianum
het kollossale en indrukwekkende terug.
Hoe pompeuzer, hoe mooier. Het enorme
Victorianum, opgericht ter ere van Vic
tor Emanuel H, is er een voorbeeld
Deze vorst bewerkte de éénwording
van het Italiaanse schiereiland en
dankbare volk stichtte in 1911 dit ge
weldige monument. Langs meters-brede
marmeren trappen klimt de bezoeker op
naar de zuilengaanderij, die de achter
grond vormt van het bronzen ruiter
beeld van Victor Emanuel. Van hieraf
heeft men een prachtig uitzicht over de
stad.
Het standbeeld van onze koning Wil
lem II op het Buitenhof in Den Haag
steekt wel schrieltjes af bij deze natio
nale tempel, die de Italianen voor hun
tweede vorst bouwden.
Vlak vóór faèt Victorianum op het
Venetië-plein, bevindt zich het Pallazzo
Venezia. Een lelijk, rechthoekig gebouw,
waarvan de eentonigheid van de gevel
slechts gebroken wordt door een klein
en onogelijk balkonnetje. In de jongste
historie heeft dit balkonnetje echter
grote rol gespeeld. Van hieraf sprak Mus
solini de schare toe. Vanaf dit balkon
had de dictator het uitzicht op het Vic
torianum. Heeft hij hieraan zijn hoge
aspiraties ontleend? Heeft het „Altaar
des Vaderlands", de rustplaats van
Onbekende Soldaat onder het standbeeld
van Victor Emanuël, hem nooit tot
denken gestemd?
Een brede weg loopt van het Victo
rianum via de oude keizerlijke Fora
het Colosseum. Mussolini heeft deze weg
aangelegd, een weg die twintig eeuwen
verbindt. Heeft de dictator er de ononder
broken en eeuwigdurende grootheid van
Italië mee willen aanduiden?
Een grote groep burgers merkt overi
gens niet veel van deze grootheid. Dat
zijn de peukjeszoekers, de bedelaars en
de sjacheraars, die u vulpennen en Ame
rikaanse sigaretten te koop aanbieden.
De vreemdeling is vernast door het grote
aantal mensen van deze categorieën. De
sociale toestanden in Italië laten nog
veel te wensen over. Het commun'
grijpt snel om zich heen
In de restaurants doen de buitenlandse
bezoekers zich te goed aan de producten
van de voortreffelijke Italiaanse keuken.
Grote lampen toveren de oude tempels
en de ruïnes om tot sprookjespaleizen.
Reusachtige fonteinen, een harmonisch
samenspel van licht en water, bieden
feërlek schouwspel: Rome, de bakermat
van onze beschaving: Rome, zevenmaal
verwoest en weer opgebouwd; Rome, de
Eeuwige Stad
(Van onze Londense correspondent)
DE kroningsfilm, die Arthur Rank met
zoveel fanfares op de markt heeft
gebracht, heeft haar debuut in Londen
gemaakt. Mannen als Sir Laurence
Olivier (commentator) en Sir Malcolm
Sargent (muzikaal adviseur) hebben er
hun naam aan gegeven, terwijl Chris
topher Fry de tekst schreef. Deze week
zal de film „A Queen is Crowned" is haar
naam haar prémière in Utrecht be
leven. De tekst is dan in het Nederlands
vertaald en zal worden uitgesproken door
de Nederlandse Londenaar Albert Mil-
hado.
„A Queen is Crowned" is ongetwijfeld
:n monumentale rolprent. Ze is bijna
;t zo lang als een gewone speelfilm,
namelijk tachtig minuten, en laat door
haar rijkdom aan kleuren een onverge
telijke indruk achter. De kroningsdienst,
de koninklijke processie door de Londen
se straten, alles is er, uiteraard in ver
korte vorm, in verwerkt. De enige on
derdelen, welke zijn weggelaten, zijn de
zalving de voorbereidingen er toe ziet
men wel gedeeltelijk de communie
de wijding, de zelfde onderdelen dus.
welke ook niet op de televisie mochten
verschijnen.
Maar ondanks dit monumentale, dit
indrukwekkende en dit vaak ontroeren
de, moeten ons een paar woorden var
critiek van 't hart. In de eerste plaats
op de techniek der film; in de tweede
plaats op het land- en mensverheerlijkènd
element, dat hier en daar in sterk over
dreven vorm naar voren wordt gebracht.
De aanloop en ook de uitloop der film
past in 't geheel niet bij het eigenlijke
onderwerp, en is naar onze mening nog
al kunstmatig. Men begint en eindigt
beeldenreeks van het Engelse
en om vooral de bewoners van het
hoge Noorden niet te krenken ook
het Schotse landschap, een beeldenreeks,
welke bijna bedoeld schijnt te zijn om
toeristen te trekken. Op zichzelf genomen
zijn de plaatjes buitengewoon mooi,
maar evenals de enigszins gekunstelde
litteraire tekst zou men ze zo voor pro
ducten van de Travel and Holidays As
sociation kunnen verslijten.
Arthur Rank, of beter gezegd: regis
seur Castleton Knight, is er dan ook niet
in geslaagd een film te brengen, die in
werkelijkheid meer dan een „newsreel"
is. Op zichzelf is dit natuurlijk helemaal
niet erg, ware het niet. dat ,.A Queen is
Crowned" met nogal wat pretenties is
aangekondigd.
Ons tweede punt van critiek: het over
dreven land- en mensverheeriykende
element dus, richt zich vooral tegen de
climax van de film. Het verschijnen van
de koningin en haar naaste familieleden
op het balkon van Buckingham Palace
een alleraardigst en zelfs ontroerend
moment overigens zou het natuurlijk
einde van de film moeten zijn.
Maar neen, de regisseur vindt dit
blijkbaar niet genoeg. Hij wil meer le
veren dan de concurrerende filmmaat
schappijen (in totaal komen er drie kro
ningsfilms op de markt!) en plakt er
dan een stuk film van twee jaar geleden
aan vast, die de koningin als amazone
bij „Trooping the Colour" (haar jaar
lijkse verjaardagsparade) laat zien.
Nog is het niet genoeg. Want als de
film onder daverend applaus haar einde
vindt, klinkt plotseling het „God save the
Queen" op, gezongen door de Royal
Choral Society. En niet één, niet twee,
-- maar drie coupletten lang, staat elke
gladiatoren en het gehuil der stervende man en vrouw in de zaal in de houding.
De cameralieden van Arthur Rank,
die kennelijk op de beste plaatsen langs
de route en in de Westminster Abbey
hebben gestaan, hebben schitterend werk
verricht. Hun close-ups zijn studies op
zichzelf: hun overzichtsfoto's bepaald in
drukwekkend. De kleuren, vooral van de
buitenopnamen, zijn iets te hard, maar
het is nu .eenmaal nog steeds niet mo
gelijk natuurlijke kleuren te fotograferen.
Hier en daar is ook voor een vrolijke
noot gezorgd. Het bedrukte gezicht van
die admiraal op een steigerend paard
lokt een oorverdovend gelach uit. En
ook het uit de pas vallen van sommige
leden van koloniale troepeneenheden
werkt onweerstaanbaar op de lach
spieren.
Wat tevens de nodige vrolijkheid wekt,
is, vreemd genoeg de handbeweging,
welke door de koningin wordt gemaakt,
nadat haar gemaal, de hertog van Edin
burgh, haar de gebruikelijke hulde heeft
betoond. Na ontvangst van een kus op
de linkerwang grijpt de vorstin namelijk
naar de zware St. Edward's kroon, welke
Philip als bezegeling van zijn eed van
trouw even heeft aangeraakt. De angst
van de hofmaarschalk, dat één verkeerde
handbeweging of gezichtsuitdrukking het
meest verheven moment van de kroning
tot een farce kan maken, is dus niet on
gegrond geweest, en het is maar gelukkig
VIA NAALD EN PLAAT
Volksmuziek en symphonieën
op de zwarte schijf
Twee balletten van Strawinsky en De Falla
rijke gramofoonplaten gemaakt en Philips
Phonografische Industrie kan over
resultaat zeker tevreden zijn. De gehele
wereld kan nu de prestaties van dit
prachtige ensemble beluisteren en tot he
den is het succes bijzonder groot geweest.
Philips heeft nu ook eens een opname
van dit orkest later' maken onder een
andere dirigent en wel de Hongaar Antal
Dorati, die m ons land geen onbekende
meer is. Op een langspeelplaat vertolkt
het Res. Orkest met deze grote dirigent
de 5e Symphonie (Neue Welt) van An-
tonin Dvorak tA 00154 L) en hier wordt
zo gaaf en zo warm gemusiceerd, dat het
luisteren er naar de grootste voldoening
geeft. Hoe vol spanning, warmbloedig en
met gevoel voor de détails heeft Dorati
gewerkt en hoe volkomen heeft hij zich
het wezen van deze muziek eigen ge
maakt. Het Res. Orkest is in topvorm en
opname-technisch benadert deze plaat
het ideaai.
Een anoere uitzonderlijke opname
maakte Philips van het Petrouchka-
ballet van Igor Strawinsky, gespeeld door
het Philh. Symph Orkest van New York
o.l.v. de Griekse dirigent Dimitrl Mitro-
poulos Er zijn wei eens bezwaren geuit
tegen Mitropoulos ais zijnde, een show
man en wie hem zag dirigeren zal mis
schien ook tot die conclusie zijn geko
men Maar men zal niet kunnen ontken
nen dat Mitropoulos eer groot musicus ts
en deze fantastische mooie en gespannen
opname van een van Strawinsky's beste
werken is er om dit te bewijzen.
De folklore die net Nat. Danstheater
van Joegoslavië vorig laar in ons land
bracht in de vorm van volkslied en
volksdans, was voor Philips aanlei
ding enkeie opnamen van deze groep te
maken en hiervan beluisterden we de
normaalplaat (N 12049 G) met de werve
lende Slavische volksdansen (met zang)
en een fijngevoelig en door een der vrou
welijke leGen met een verrukkelijke na
tuurstem gezongen volkslied. Joegoslavië
heeft wel een onuitputtelijke rijkdom aan
volksmuziek en eigenlijk moeten we
jaloers zijn op de vaart, de glans en het
gezonde karakter van deze muziek. Een
plaat om telkens weer te draaien.
De Spaanse componist Manuel de Falla
greep in zijn werken ook terug op de
Remonstrantse vrouwen hielden
in Den Haag hun Landdag
Zusferenverbondenheid binnen de Broederschap
volksmuziek en zowel in zijn pianower-
Holland Festivai worden uitgevoerd) is
er de Invloed van de Spaanse volks
kunst Van het ballet „El Amor Brujo"
(de liefde van de tovenaar) werd een
concertsuite gemaakt voor orkest en
mezzo-sopraan, een uit 11 delen bestaand
werk, waartoe ook de befaamde „Danse
rltuelle du feu'' behoort Ras-echte, rood
gekleurde en meesterlijk geschreven mu
ziek is het met elan en verve gespeeld
door het Orchestre de la Société des
Concerts du Conservatoire o.l.v. Ataullo
Argenta en m.m v. de prachtige mezzo
sopraan Ana Maria Iriarte. Het is een
nieuwe langspeeiopname van Colum
bia (C 1004), ae maatschappij die thans
ook unieke platen van 45 toeren per mi
nuut in de handel brengt
De meer benoudende muziekliefheb
bers zullen vreugde beleven aan een an
dere langspeelplaat van Columbia,
waarop zijn opgenomen de Symphonieën
92 (Oxford) en 101 (Klok) van Haydn,
resp. gespeeld door het Cleveland Orkest
o.l.v. Georg Szell en het Philadelphia
Orkest o.J.v. Eugene Ormandy (CX 1028).
Van de 104 symphonieën die Haydn
Zuid-Afrika, een van de emi-
gratielanden, van deze tijd,
heeft nog steeds de aandacht
van de Westerse wereld wegens
de daar heersende rassenkwes
ties. Toch zoeken velen nog hun
bestaan in dit gebied, waar Jan
van Riebeeck in 1653 als eerste
Nederlander voet aan wal zette.
De verbinding tussen Zuid-
Afrika en Europa wordt thans
voor een groot deel onderhou
den door het luchtverkeer. Op
de foto zien we een toestel van
de lijn LondenZuid-Afrika
na aankomst op het vliegveld
van Johannesburg.
schreef zijn dit wei de meest gespeelde
ken, liederen en balletten als in zijn
opera's (waarvan er twee tijdens het as
en het zijn pracht.ge voorbeelden van d«
klassieke symphon:e Hier is Haydn weei
de charmante causeur naar wie te luiste
ren vreugde verschaft, omdat de taal zc
zuiver en kinderlijk blij is. Heel door
zichtig worden ce beide werken op deze
plaat gespee'a.
Tot slot nog een Philips opname
de twee Arabesques van Debussy (A
09715 S), kundig en muzikaal gespeeld
door Hans Henkemans maar naar ons
gevoel nog net iet- te nuchter. Doch dit
is slechts een Kwestie van visie en
aanbeveling kunnen we deze plaat zeker
Corn. Basoski.
(Van een onzer verslaggevers)
Vijfhonderd Remonstrantse
it èen groot deel van ons land kwamen
gisteren naar Den Haag om de land
dag in de kerk aan de Laan mee te ma
ken. Door een dergelijke bijeenkomst
wil men de zusterenverbondenheid dui
delijk doen uitkomen, zoals mevrouw E.
SchiffStork, die deze dag namens de
commissie van voorbereiding inleidde,
opmerkte. De spreekster meende, dat
veel sterker zich persoonlijk geven
die zusterverbondenheid binnen de Re
monstrantse Broederschap kan bevorde
ren. Zij wees daarbij op het samengaan
van de vrouwen op de wekelijkse bij
eenkomsten, waartoe zij in Den Haag het
initiatief nam, en die zeer in de smaak
blijken te vallen. Spr. aöhtte het voor
de Remonstrantse vrouw van groot be
lang om door deze vrouwenmdddagen
elkaar, ondanks verschillen in maat
schappelijke opvattingen en politieke
richtingen, te vinden. In haar openings
woord heette zij in het bijzonder welkom
de 17 dames uit Sommelsdijk, die door
hun komst ervan getuigen, dat ook de
dames in het door de watersnood ge
troffen gebied niet by de pakken neer
zitten.
Dr J. C. A. Fetter hield een korte ver
handeling over ontstaan en ontwikkeling
de Remonstrantsche Broederschap,
de kerkelijke organisatie van hen, die
in het begin van de 17e eeuw wegens
afwijkende godsdienstige gevoelens vai.
de Gereformeerde Kerk zijn gescheiden
Dr Fetter stond daarbij uitvoerig stil bij
leidslieden als Episcopius, Grevincho-
ven en in het bijzonder bij de geestelijke
vader van de Broederschap. Uitenbo-
gaerdt. Ook vandaag wil de Remon
strantsche Broederschap nog steeds zijn
'n geloofsgemeenschap getrouw aan haar
beginsel van vrijheid en verdraagzaam
heid, om daarin God te dienen.
Arbeider tussen wagons
doodgedrukt
Op het bovengrondse bedrijf var.
mijn Laura te Eygelshoven is Maandag
avond de 38-jarige arbeider F. v. Deick
uit Haanrade om het leven gekomen,
doordat hij bij rangeerwerkzaamheden
bekneld raakte tussen twee spoorweg
wagons. Hij overleed ter plaatse aan zijn
verwondingen. Van Deick was gehuwd
en had een kind.
Gouverneur Van Baal naar
Sorong
Gisteren is de gouverneur van Nieuw-
Guinea, dr J. van Baal, vanuit Hollandia
naar Sorong vertrokken voor een kort
bezoek aan het Westelijk deel van N.-
Guinea. Onder meer zullen bezocht wor
den de olieterreinen van de Nederland-
sche Nieuw-Guinea Petroleum Maat
schappij. Voorts staan op het programma
besprekingen met bestuursambtenaren
de afdeling Westelijk Nieuw-Guinea.
Ontmoefing van
twee hazen
CepyrtgM P I. B Boi 6 CoeW>»
De Italiaanse protestanten
(Van een onzer redacteuren)
Stiefkinderen van het Christendom! Zo zijn de Waldenzen wel eens betiteld
en wie zich verdiept in de geschiedenis van deze kleine Protestantse kerk
in Italië begrijpt al spoedig, dat er in deze naam geen overdrijving schuilt.
Roberto Comba, predikant van de Waldenzen-kerk te Rome, vertelde ons
hiervan. Zijn kerk staat aan het Piazza Cavour, één der mooiste pleinen
van Rome, slechts enkele minuten gaans van het Vaticaan. De afstand
tussen deze twee kerken moge in de stad dan zeer klein zijn, tussen
hun leerstellingen is deze echter hemelsbreed. Gezeten achter zijn bureau
in zyn koele studeerkamer vertelt ds Comba ons de geschiedenis van zyn
kerk. Een geschiedenis van bloed, zweet en tranen. Maar ook een geschie
denis van geloof en Godsvertrouwen.
De stichter van de Waldenzen-ge
meenten was Petnis Waldus (Pierre
Valdes), een rijk koopman die in de
12de eeuw in de Franse stad Lyon leefde.
Het lezen van de Bijbel bracht hem
tot de overtuiging, dat de ware Chris
ten een leven van eenvoud en armoede
diende te leven. Hij verkocht al wat hij
had en trok predikend het land door
Al spoedig werd hij door de R.K. kerk
geëxcommuniceerd en zijn discipelen,
naar hem Walden-zen genoemd, werden
te vuur en te zwaar vervolgd. Zo sterk
zelfs dat de Waldenzen uit Zuid-Frank
rijk geheel verdwenen en hun toevlucht
zochten in het woeste berglandschap
Lombardije in Noord-Italië en in Bohe-
men. Deze laatste groep sloot zich
bij de Protestantse Christenen aldaar, de
Hussieten, en verloor al spoedig geheel
haar eigen karakter.
Slechts in Lombardije bleven de Wal
denzen als eigen groep bestaan. Maar
ook hier lieten hun vervolgers hen niet
met rust. In 1686 richtten dezen een
waar bloedbad aan en dwongen de c
levenden de wijk te nemen naar Zwit
serland. Reeds drie jaar later echter
keerden de verdrevenen met de wapens
ln de vuist naar hun geliefd Lombardij'
terug.
De levendige ogen van ds Comba
flikkeren van trots, wanneer hij me
deze „glorierijke terugkeer" in Gods
hulp volbracht, vertelt, en even iaat hij
zijn blik glijden over het schilderij
waarop een gedeelte van de bakermat
in zijn kerk staat afgebeeld.
Eerst in 1848 erkende koning Carlo
Alberto het recht op gewetensvrijheid
voor de Waldenzen en hielden de
volgingen op. Dit wilde echter nog
zeggen, dat de verkondiging van het
Evangelie nu haar vrije loop zou heb
ben. Binnen hun eigen gebied konden
de Waldenzen het Woord Gods prediken
eigen scholen oprichten. Hun stre-
echter, hun geloof ook verder in
Italië uit td dragen, stuitte op fel ver-
de R.K. kerk en van de overheid,
'as Mussolini die*de vrijheid van
geweten en godsdienst-oefening nog
aanzienlijk beperkte. Weliswaar leg
de de nieuwe grondwet na de oorlog
het recht op volledige godsdienstvrijheid
vast. maar deze constitutionele vrijheid
is nog steeds niet nader wettelijk gere
geld. Daardoor is de oude fascistische
et nog van kracht.
De huidige Italiaanse regering, die
ier sterk onder invloed van het Vati
caan staat, haast zich uiteraard ook niet,
ïn deze toestand een eind te maken
„Als de kat koning is over de muizen,
hebben deze weinig goeds te verwach
ter", merkt ds Comba snedig op.
Het zijn niet alleen de Waldenzen,
rraar ook de Baptisien en Methodisten,
met welke groepen zij nauw samenwer
ken, die onder deze vrijheidsbeperking
te lijden hebben. Nog maar enkele weken
geleden beklaagden zich een groep
Baptisten in Gravina, een plaatsje bij
T rl. dat zij bij de agrarische hervor
mingen systematisch worden geboycot,
alleen omdat zij Protestant zyn.
De verkiezingen
Juist deze ervaringen "maakten het
voor de Protestantse Italianen zo moei
lijk, hun keus te bepalen voor de ver
kiezingen.
De stromingen in het Italiaanse poli
tieke leven kan men ruwweg verdelen
in fascistisch, clericaal en communistisch
Van de neo-fascisten nóch van de com
munisten hebben de Protestanten veel
heil te verwachten. Maar ook de cleri
cal!? regering van De Gasperi. heeft
sinds het einde van de oorlog niets voor
Zes arbeiders vielen
van een steiger
Zeven betonarbeiders stonden Maandag
middag te Surhuisterveen op een steiger
bij een in aanbouw zijnd gymnastiek
lokaal. Plotseling zakte de steiger ineen
en zes arbeiders stortten naar beneden,
van een hoogte van vijf meter. Drie
werden in bewusteloze toestand opgeno
men. Eén van hen, W. L. uit Twijzel, liep
een zware hersenschudding op, brak zijn
linkerschouder en moest in een zieken
huis worder opgenomen. De aannemer
van het werk, D. v. d. M. uit Zwaagwest-
einde, kreeg eveneens een hersenschud
ding. maar kon naar huis worden ver
voerd. De overige arbeiders kregen
hoofdzakelijk schaafwonden, ook de
zevende man. die niet van de steiger viel.
maar een poging deed om een makker
voor neerstorten te behoeden.
Literator J. Tersteeg
overleden
Maandagmorgen is te 's-Gravenhage op
80-jarige leeftijd overleden de literator J.
Tersteeg. De overledene ontving zijn op
leiding aan de Kon. Militaire Academie en
was van 1895 tot 1905 officier van de
Infanterie. Daarna werd hij kunsthande
laar en directeur der Leidse Uitgevers
maatschappij. Zijn voornaamste werken
zijn „De man van veertig jaar", „De weg
Paul van Raet", „Liefdes veelvuldig
heid" (alle onder pseudoniem van J.
Eilkema de Roo), „Mensen en boeken" en
„Mensen en manuscripten".
Examen hoofdofficier van
de luchtmacht
Bij de Kon. Luchtmacht is een commis
sie ingesteld om tweemaal jaarlijks in
Januari en Juli (voor het eerst Jan. 1954)
een examen voor hoofdofficier af te ne
men. Dit examen is ingesteld overeen
komstig de nieuwe bevorderingswet van
de Luchtmacht. Na Januari a.s. kan men
dus alleen hoofdofficier bij de luchtmacht
worden, wanneer dit examen met goed
gevolg is afgelegd. Vrijgesteld zijn slechts
zij, die de Luchtmachtstafschool a>' een
andere cursus voor hogere militaire vor
ming hebben doorlopen. Er is een per
manent secretariaat ingesteld voor dit
uit twee delen bestaand examen. Dit
secretariaat maakt de bronnen bekend
welke dienen te worden bestudeerd en
zorgt voor de toezending van die bron-
voorzover die niet op andere wyze
verkrijgbaar zijn.
hen gedaan en zal dat in de toekomst
ook zeker niet doen.
Er zijn drie partijen, die de Walden-
:n goedgezind zijn: de Republikeinen,
de Liberalen en de Gematigde Socialis
ten. De drie kleine partijen maken sa-
de „balans" uit in het Italiaanse
parlement.
dus maar de vraag, met welke
der grote partijen dit drietal der kleinen
zich zal verbinden. Zouden zy samen
gaan met de Democrazia Cristiana, de
clericale partij van De Gasperi. dan zou
deze daardoor zó vast in het zadel ko-
te zitten, dat zij er niet het minste
belang bij heeft, de gunst van de Pro
testanten te winnen. In dat geval zal er
•r vrijheid voor de Waldenzen,
de Baptisten en Methodisten geen sprake
is de kans zelfs groot, dat de te
genwerking zal toenemen.
De Waldenzen verwachten weinig van
de verkiezingen en velen hunner hebben
zich van stemming onthouden. Het blijft
hun om het even. of ze van de hond of
van de kat gebeten worden. Hun aantal
is te gering om ook maar enige politieke
invloed te kunnen uitoefenen. In totaal
ongeveer 100.000 Protestanten in
Italië, van wie de Waldenzen de helft
uitmaken. Door emigratie zyn er in
Zuid-Afrika en Uruguay óók Walden-
:n-gemeenten ontstaan en in aantal
rervleugelen zij de moederkerk reeds.
Gestage groei
Toch groeit ook in Italië deze kerk
langzaam maar zeker, tegen de verdruk
king in. Dertig Jaar geleden werd in
Rome een tweede gemeente gesticht, de
gemeente waarvan ds Comba nu predi
kant is. In die tijd nam het ledenaantal
e van 30 tot 330.
De pastorie van ds Comba is onder
gebracht in het luxueuze flat-gebouw,
de achterzijde van de kerk. Van bui
ten ziet zijn kerk er uiterst sober uit.
laar het interieur is prachtig. In de
ikenhouten preekstoel zijn o.a. de kop
en van Luther en Calvijn uitgesneden
i de schitterende gebrandschilderde ra
ten. waarin symbolische voorstellingen
i teksten uit de Heilige Schrift zijn
aangebracht, scheppen een stemmige en
gewijde sfeer. Een bewijs dat ook een
eenvoudige Protestantse kerk toch mooi
kan zijn.
Driemaal in de week wordt er dienst
gehouden, tweemaal 's Zondags en
Woensdagsavonds nog een dienst. „Deze
diensten zijn altijd vrij onrustig, omdat
er steeds mensen van de straat binnen
komen lopen en dan na enige minuten
weggaan", vertelt ds Comba. „Dit
ïensen, die menen in een RJC. kerk
te zijn, waar zy hun dagelijkse gods
dienstige plichten kunnen vervullen. JOp
deze wyze hebben we echter vaak men-
n onder de ban van Gods woord we
ten tè brengen cn velen zijn thans lid
van onze kerk".
Twee Protestantse kerken in de ker-
kenzee van Romeeen druppel aan
een emmer? Maar onder Gods gunst kan
wat nu nog klein is. groot worden.
Sergeants lieten bij watersnood
dijk in de steek
Voor het Hoog Militair Gerechtshof hogere
straffen geëist
Voor het Hoog Militair Gerechtshof
stonden gisteren drie militairen te
recht, die zich tijdens de watersnood
onttrokken aan het hulpverleningswerk.
t.w. de tijdelijk sergeant L. v. d. G. uit
Middelburg, de sergt. C. J. uit Souburg
en sergt. J. K. uit Den Bosch. Zij had
den op de Zondag van de ramp tot
's avonds 12 uur aan de dijkby Ritthem
op Walcheren gewerkt en waren, toen
zij vermoeid werden, zonder hun com
mandant ervan op de hoogte te stellen.
huis gegaan. De Krijgsraad te
Velde-Zuid had hen resp. tot 5, 5 en 3
maanden gevangenisstraf veroordeeld,
maar de auditeur tekende appèl aan. De
advocaat-fiscaal bij het H.M.G., mr J.
Zaaijer, vond de straffen ook te laag en
eiste tegen De G. en J. 6 mnd. met ver
laging tot de stand van soldaat en tegen
K.. de jongste van het drietal. 3 mnd.
met verlaging tot soldaat
Mr Zaayer merkte op het bedroevend
te vinden, dat onderofficieren bij een
dergelijke ramp hun plicht niet besef
fen. Men moet onder alle omstandighe
den op militairen aan kunnen. De ver
dediger van de drie beklaagden, de le
luitenant W. G. Tibben, lichtte de moei
lijke p«rtlcul*»re omstandigheden waarin
de sergeanten zich toen, en nu nog, be
vonden en wees op hun overigens uit
stekende staat van dienst Hij vond de
strafmaat veel te hoog en vroeg mili
taire detentie ln plaats van gevangenis
straf. alsmede ontslag uit het arrest,
waarin het drietal zich sinds 5 maanden
bevindt
Uitspraak 23 Juni.
Tendentieus en beledigend?
De Haarlemse advocaat mr E J. M.
Tonino heeft bij de officier van Justitie
bij de Amsterdamse rechtbank een klacht
ingediend tegen het Amsterdams dagblad
De Telegraaf, wegens een volgens hem
tendentieus en beledigend bericht inzake
een van zijn cliënten.
Het gaat hier over het bericht dat de
kankerspecialist dr Samuels een aan
klacht heeft ingediend tegen de inspec
teur van de Volksgezondheid in Noord-
Holland tegen de schorsing van dr
Samuels.
Volgens dit bericht was dr Samuels
van oordeel, dat zijn schorsing was be
werkstelligd als gevolg van een meineed
door een Haarlemse monteur. Deze mon
teur ls echter van meineed vrijge
sproken.
