Een halve eeuw strijd van
vervoerpersoneel
Verantwoordelijkheid door
ongeloof in verval
Filippus vierde in Arnhem zijn
diamanten jubileum
P OPENTDoopT "1™ ZU*
2
VRIJDAG 22 MEI 1953
Prot.-Chr. Bond in het goud
Eerste steen werd gelegd tijdens de
spoorwegstaking in 1903
OP 27, 28 EN 29 MEI A.S. hoopt de Protestants-Christelijke Bond van
Vervoerspersoneel zijn vijftigjarig bestaan te vieren. Dat is ongeveer
een week, nadat het gouden jubileum officieel is gepasseerd. Want de
P.C.B., zoals hij meestal wordt aangeduid, is op 21 Mei 1903 officieel ge
sticht. Dat wil niet zeggen, dat de geschiedenis van de Christelijke orga
nisatie onder het vervoerspersoneel niet eerder begint. Alleen zijn over die
begintijd slechts vage berichten bewaard gebleven. Zeker is, dat op 14
Juli 1894 door de afdeling Utrecht van Patrimonium een onderafdeling
spoorwegpersoneel werd gevormd. Oók in andere afdelingen van Patri
monium geschiedde hetzelfde. Op 16 Mei 1901 werd te IJsselmonde een
afzonderlijke Prat.-Christelijke Vereniging van Spoorwegpersoneel ge
sticht. De Utrechtse onderafdeling van Patrimonium werd in 1903 omge
zet in een zelfstandige vereniging, die 20 Februari 1903 definitief met 40
leden werd gesticht en het initiatief nam tot bondsstichting.
socialistische organisaties had de spoor-
organisatie afkerig gemaakt
Op 30 Januari 1903, op de dag van de
eerste spoorwegstaking waren te Utrecht
drie mannen bijeen, om te spreken over
de vraag wat gedaan moest worden om
te komen tot stichting van 'n Protestants-
Christelijke vereniging van spoorwegper
soneel. Die mannen waren: J. M. de Ko
ning. K. A. Grondijs en C. van Doorn
Dat er een band bestond met de onder
afdeling van Patrimonium, blijkt wel uit
het feit, dat zeker de twee eerstgenoem-
den een leidende plaats in die afdeling
bekleedden. Wij achten het vrij zeker, dat
de initiatiefnemer voor de stichting van
de onderafdeling Grondijs is geweest, die
van 1890 af een zeer belangrijke figuur
in Patrimonium was. Onder de druk der
omstandigheden zag hij met zijn vrien
den: daarbij- kon het niet blijven.
De volgende dag reeds was er een
vierde man, J. Schoen, werkzaam bij de
H.IJ.S.M. En 11 Februari waren nóg vier
anderen in het overleg betrokken, waarbij
W. Belger, die later als bondspennlng-
meester een zeer grote ral in de bond
zou spelen. Want toen 20 Februari de
stichtingsvergadering gehouden werd,
stond al vast; het moet niet tot Utrecht
beperkt blijven, het moet een landelijke
bond worden.
Naai een landelijke bond
Daartoe werden vertegenwoordigers uit
andere plaatsen, IJsselmonde, Zwolle, Nij
megen, Haarlem, Arnhem, Tilburg, Lei
den en Dordrecht uitgenodigd tot een
vergadering op 21 Mei 1903 in het Volks
koffiehuis aan de Lijnmarkt te Utrecht.
Die dag werd de bondsstichting een feit.
Als voorlopige bestuursleden werden
gekozen: De Koning, Utrecht, voorzitter;
Ketel. Haarlem, secretaris; Kooiman.
IJsselmonde, penningmeester; Schoen,
Utrecht; Augusteijn en Tuyten, Zwolle;
London, Arnhem; Koolwijk, Tilburg;
Naaktgeboren, Dordrecht.
21 Mei was de spoorwegstaking in ons
land reeds bezworen. Maar ook de jonge
Christelijke organisatie onderging er de
terugslag van. Het onbesuisd optreden der
Een kiespijn-aanva
kon Uw pionnen in duigen gooien.
't Is altijd makkelijk
bij U te hebben,
die helpen direct!
Toch is het zo
laakbare daad te hebben ge
pleegd, kunt u van hem vorderen
hiervoor bewijzen aan te voeren. Tot
voor kort was dit beginsel ook in de
Nederlandse rechtspraak algemeen
gebruikelijk, zodat de rechtbank niet
kon volstaan met a priori aan te ne
men, dat de verdachte schuldig was;
neen, hiervoor moesten wettige en
overtuigende bewijzen worden ge
leverd.
Maar in de crisiswetgeving van de
dertiger jaren werd een nieuwig-
heidje ingevoerd, dat bij de Bijzon
dere Rechtspleging van na de oorlog
werd overgenomen. Deze moderne
rechtsregel bestond hierin, dat het
niet meer de taak van de rechtbank is
het bewijs van schuld te leveren,
doch dat de verdachte maar moet
zien aan te tonen dat hij onschuldig
is aan de ten laste legging. De om
gekeerde bewijslast dus!
Het zal een ieder duidelijk zijn dat
dit een rechtsregel is, waarvoor zelfs
vele feodale tyrannen uit de middel
eeuwen hun neus zouden hébben op
gehaald. Want bewijst u maar eens
een gulden niet t_- hebben gestolen,
wanneer iemand u daarvan beticht!
In de meeste gevallen is dat volstrekt
onmogelijk.
Laten we tot goed begrip van de
zaak voorop mogen stellen, dat we
deze inleiding niet nodig hebben om
voor eigen parochie te preken, doch
om u er van te overtuigen hoe moei
lijk het is het bewijs te leveren dat
Galileï de woorden „en toch beweegt
ze" (met betrekking tot de draaiing
van de aarde om de zon) niet gespro
ken heeft. Ook dit is de omgekeerde
bewijslast.
U weet hoe het gelopen is: Galilei,
die de leer van Copernicus verkon
digde en verklaarde, dat de aarde om
de zon wentelde, bezwoer in 1633
voor een door het H. Officie inge
stelde commissie onder ede, dat dit
dwalingen en ketterijen waren die hij
met een oprecht hart en ongeveinsd
geloof afzwoer, vervloekte en ver
foeide. Dat hy onmiddellijk na de
houding van diepe zelfvernedering,
tijdens het proces, zou hebben uitge
roepen „E pur si muove", is psycho
logisch volstrekt onaannemelijk. De
gewraakte zin komt voor op een por
tret dat een jaar vóór zijn dood werd
geschilderd, en het is waarschijnlijk
dat deze woorden hem in de mond
zijn gelegd door geestdriftige ver
eerders, die hem hierdoor wilden vrij
pleiten van een te slaafse en willoze
onderwerping aan de Kerk.
Hoe men overigens over het ge
drag van Galileï moge denken, in
ieder geval dient niet uit het oog te
worden verloren dat het in die tijd
van kettervervolgingen en heksen
processen voor een bijna 70-jarige
heel wat veerkracht eiste om door
weigering de marteling en de dood
op de brandstapel tegemoet te treden,
waaróp Giordano Bruno hem was
voorgegaan. Elk oordeel is dan mis
plaatst.
Laten we bij die heksenprocessen
nog even verwijlen, want we hebben
een recept voor een bijzonder fijn
heksenzalfje.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden.)
de eerste drie jaar waren voor de
P.C.B. dan opk wel de moelijkste uit zijn
bestaan.
15 Februari werd echter met succes
krachtige poging gedaan om tot nii
leven te komen. Afgevaardigden uit
Utrecht. Nijmegen en Den Bosch kwamen
in Utrecht bijeen. Zij hadden toezegging
van medewerking uit Zutphen en Tilburg.
Bovendien hadden zij de medewerking
van dr J R. Slotemaker de Bruine, toen
predikant te Nijmegen, dr E. J. Beumer
het latere lid van de 2e Kamer, mr J. J.
de Waal Malefyt en dr L. W. Bakhuizen
van den Brink uit Utrecht.
Het belangrijkste besluit van deze ver
gadering was wel, dat besloten werd tot
uitgifte van een orgaan. Reeds 1 Maart
1906 verscheen het eerste nummer. Daar
uit blijkt wel, dat de verschijning er van
vóór de vergadering was voorbereid. Dat
blijkt ook uit het feit. dat de genoemde
heren zitting namen als redactiecommis
sie. Eén spoorman werd aan hen toege
voegd, P. Z. L. de Groot, uit Utrecht.
Dr Beumer vooral was een bekwaam
redacteur. Op 1 Juni 1907 werd hij. zelfs
hoofdredacteur. Het Seinlicht werd voor
al door zijn werk één der leidinggevende
sociale bladen. Op 15 Januari 1911 werd
hij opgevolgd door mr V. H. Rutgers, die
echter reeds op 1 Maart 1912 terugtrad.
Wel was nog enige tijd mr G. Seret hoofd
redacteur en daarna van 1 October 1913
tot 22 Maart 1917 mr L. Stadig, maar het
bestuur trad steeds meer in het blad naar
voren. Met name P. Z. L. de Groot en J.
Eijkelboom, die in 1912 in de redactie zit
ting kregen, naast de wetenschappelijke
hoofdredacteur, bleken vaardige pennen
te bezitten 15 Maart 1917 trad Eijkelboom
als bezoldigd bestuurder op en werd
tevens met de eindredactie van Het Sein
licht belast, een werk, dat hij met grote
bekwaamheid tot aan zijn pensionnering
op 12 September 1950 verrichtte. Als jong
spoorwegman in Zwolle was hij trouwens
reeds op het journalistieke pad getreden
en had door medewerking aan Onze Cou-
fant. het toenmalige Zwolse Christelijke
dagblad, de nodige ervaring opgedaan.
Ondei goede leiding
voor\vaarts
f Tn het nieiiwe bestuur, dat in 1906 werd
I gekozen, had Utrecht een gróte invloed.
'Voorzitters-, secretaris- en penningmees
tersfunctie .waren in handen van J. M. de
'Koning. P. Z. L. de Groot en W. Belger.
Dat was een goede maatregel, want
j Utrecht was een spoorwegcentrum en de
aangewezen plaats van vestiging was de
Stichtse hoofdstad. Het drietal was bo
vendien een goed team, dat de dagelijkse
bondszaken met grote activiteit behan
delde. Vooral Belger werd de beheersende
figuur, omdat hij dit drietal het
langst zitting in de bondsleiding hield.
Reeds in 1907 kwam J. Augusteijn (die
ook reeds in het eerste bondsbestuur zit
ting had gebad, maar door overplaatsing
afgetreden) in het bestuur terug. Ook
zou een beheersende figuur worden.
Toen hij in 1913 De Koning als voorzitter
opvolgde, heeft de P.C.B. lange tijd op
het kompas van het driemanschap Augus
teijn, Belger, Eijkelboom (die in 1917 de
eerste werd) gevaren.
Wij kunnen niet alle fasen van de ge
schiedenis van de P.C.B. vermelden. Vol
doende is. dat de bond na 1906 hoe lan
ger hoe sterker op de voorgrond trad bij
behartiging van de sociale belangen
het spoorwegpersoneel. In 1913 was
het eerste 1000-tal leden volgeboekt. In
1916 deed met O. van der Kooi de eerste
bezoldigde bestuurder zijn intrede in de
bond. Vakgroepen werden gevormd, het
aantal afdelingen steeg en daarmee ook
het ledental, dat in 1918 reeds de 5000
naderde. Ook het tramwegpersoneel had
:n plaats in de P.C.B. gevonden.
Na een inzinking in de jaren '20 ging
2t weer sterk opwaarts.
Augusteijn, die als spoorwegman „in
valide" werd, trad op als bezoldigd voor
zitter en een tramman C. Nauta kwam het
bureau versterken.
Dat -bureau, in 1918 gevestigd in een
paar kamertjes van het gebouw de
U.C.J.M.V. aan het Domplein werd over
gebracht naar het nieuw gevestigde ge
bouw voor C.S.B., waar het almeer ruim-
beslag nam, tot dit na de oorlog
Prof. Van Riessen op sociale dag
C. Smeenk benoemd tot erevoorzitter
van verbond Patrimonium
(Van onze sociale redacteur)
„De verantwoordelijkheid in verval"
was het onderwerp, dat gisteren in Am
sterdam op de sociale dag van het ver
bond Patrimonium werd behandeld door
prof. dr ir H. van Riessen, bijzonder
hoogleraar in de Calvinistische wijsbe
geerte te Delft.
In zijn referaat, dat in een 19-tal con
clusies werd samengevat, betoogde prof.
Van Riessen, dat verantwoordelijkheid
is een „antwoorden" aan God, die reken
schap vraagt van 's mensen leven in Zijn
dienst. Ook waar men verantwoordelijk
is tegenover bevoegd gezag of medemen
sen, blijft dèt de achtergrond.
Over dit referaat ontstond een zeer]
brede bespreking, die zich voornamelijk
op wetenschappelijk niveau bewoog.
Deelnemers aan deze discussie waren:
prof. dr A: M; "Donner, prof. dr J. P. A.
Mékkes, dr A. Zeegers, ds J. Meester en
ds E. G. van Teylingen.
De negentien conclusies, die de refe
rent had getrokken, werden met enkele
kleine wijzigingen aangenomen.
Een belangrijke opdracht
Tot kracht gekomen Tevens werd vastgesteld een "20e con-
iclusie, luidende:
Voor de oorlog schommelde het leden-! „De vergadering, op de Sociale Dag
tal om de 5000, maar na de ooriog, waar-! van Patrimonium bijeen, verzoekt het
in de P.C.B. met ere was ondergedoken, j bestuur, uitgaande van deze algemene
kwam hy met vernieuwde kracht naar gezichtspunten voor het herstel der ver
antwoordelijkheid, de nadere bestude-
In het Zuiden was het werk reeds
direct in October 1944 onder leiding van
H. van Wifferen, uit' Eindhoven, aange
vat, maar na de bevrijding van het hele
land hervatte het driemanschap zijn
beid en woei al spoedig de vaan van
P.C.B. weer over neel net land.
Ook het buspersoneei kwam de bond
versterken, met anderen, die in de ver
voerssector werken.
Voorzitter Augusteijn en penningmees
ter Belger ide laatste was altijd in spoor
wegdienst gebleven en had zijn arbeid
voor de bond steeds in vrije tijd gedaan!
achtten ecnler ae tijd gekomen, om nun
functie neer te leggen. Toen in 1950
Eijkelboom afscheid nam, stond de bond
onder nieuwe leiding.
Voorzitter is nu A. Meines, secretaris
K. IJszenga en penningmeester U. Hoek
stra. Naast hen staan drie jonge bestuur
ders: W. H. Hendriks, T. J. den Hartog
en C. L. van Dalen. En dan zijn daar de
onbezoldigde voorzitters van de vakaf
delingen, onder wie er zijn, die bijna een
halve eeuw de bond dienen.
De bond heeft in verband mèt zyn ge
wijzigde positie zijn naam veranderd in
dié van Prot. Christelijke Bond van Ver
voerspersoneel. Met zijn 8000 leden, neemt
hy in het vervoersbedrijf een sterke po
sitie in.
De geschiedenis van de bond die door
oud-secretaris-redacteur J. Eijkelboom,
op aantrekkelijke wijze beschreven is in
een boek onder de titel Een halve eeuw
strijd, getuigt van de strijd, maar ook
van de energie van een Christelijke orga
nisatie.
Dat de P.C.B.-ers een grote liefde heb-
»n voor hun bond zal bij de komende
jubileumviering ongetwijfeld blijken.
Kraayenbrink (Oostwold). M. H. Lutter
(Groningen). J. N. Spoelstra (Bedum),
A. de Boer (Arnhem). C. Goote (Veenen
daal), A. In 't Veld en C. Zaagsma (Am
sterdam). Gekozen werden de heren J.
F. Dragt (Lemmer). L. Pulkerman (Hil
versum) en D. W. Ormel (Den Haag).
C. Smeenk erevoorzitter
De heer C. Smeenk (Arnhem) had
meegedeeld, zich niet meer beschikbaar
te stellen als voorzitter. In zijn plaats
werd bij enkele candidaatstelling als
voorzitter gekozen ds M. de Goede (Am
sterdam).
In opdracht van het verbondsbestuur
sprak de heer R. Hagoort (Utrecht) de
heer Smeenk op zeer hartelijke wijze toe.
Hij herinnerde aan diens werkzaamheid
van 19411952 als redacteur .van het or
gaan en van 19281953 als voorzitter.
De heer Smeenk maakte indertijd het
orgaan tot hét centrale blad der Chris-
telijk-sociale bewèging. Door zijn boeken
(„Voor het sociale leven" en „Christelijk-
sociale- beginselen") en talloze brochu
res heeft hij de gehele Christelijk-soclale
beweging aan zich verplicht en voor
geheel ons volk zeer belangrijk werk
gedaan.
Met luid applaus aanvaardde de ver
gadering het voorstel van het verbonds
bestuur, om de heer Smeenk tot ere
voorzitter te benoemen. Ook overhan
digde dc heer Hagoort een enveloppe,
waarvan de inhoud bestemd was ter aan
vulling Van de boekenkast van de schei
dende voorzitter.
De heèr Smeenk. dit alles dankbaar
aanvaardend, dankte op zijn beurt de
heren J. Feitsema, M. v. d. Burg e
Hagoort" die uit het verbondsbestuur ge
treden waren, voor het, vele werk, dat
ze in die functie hebben gedaan.
Nederlanders op de bon
Parkeermoeilijkheden
in België
K.N.A.C.: Belgische borden niet
juist geplaatst
Nóg steeds worden, naar de K.N.AC.
is gebleken, talloze Nederlandse automo
bilisten in België bekeurd wegens over
treding van de parkeerverboden.
In een zeer groot percentage van de
gevallen is dit, volgens de automobiel-
club, alleen te .wijten aan de in België
toegepaste methode om een parkeerver
bod ban te duiden, een methodë, welke
niet alleen afwijkt van die in ons land,
"maar van die alle andere landen
tevens in strijd is met het, ook door Bel
gië getekend, verdrag van Genève.
Teneinde de bestaande moeilijkheden
met parkeren zoveel mogelijk te voor
komen, wijst de KN.A.C. er op dat het
gedeelte van de straat waar niet gepar
keerd mag worden in België wordt aan
geduid door aan de beide einden van dit
weggedeelte een parkeerverbodsbord te
plaatsen met de voorzijde van-het bord
naar het verboden gedeelte toe,
Het bord bij de- aanvang van de ver
boden zone staat dus met de achterzijde
naar het verkeer gekeerd, terwijl het
eind van de parkeer-verbodszone wordt
aangegeven op de manier waarop in .Ne
derland en. overal elders het begin van
het parkeerverbod wordt aangegeven.
Men dient dus voorbij het tweede bord
té gaan staart en niet ervoor, zoals bier
gebruikelijk is, aldus dé K.N.A.CJ
Eerste goederentein
weer naar Goes
-Vbor het eerst' na =de ratnp- is Donder
dagmiddag een geladen goederentrein
door de overstroomde Kruiningerpolder
gereden. Hiermede is het goederenvervoer
per spoor tussen Bergen op Zoom en Goes
weer in beperkte mate hersteld. De lijn
is namelijk wegens laag water slechts
één uur per dag vrij: en er kan dan een
trein van en een trein naar Goes pas
seren. Het vervoer over de lijn is beperkt
en dient voordien door de N.S. in Utrecht
te worden goedgekeurd.
De trein die gisteren voor het eerst
mingsraden, de mooerne arbeidsvormen, j h ft geredeili betond uit vijftig goede-
Voorts spreekt zy in het algemeen de renwagens, waarvan er 28 met kolen wa-
wenselijkheid uit van een uitwerking
dezer conclusies voor onderwerpen als
de gemeenschap der heiligen, de Euro
pese integratie, de gemeentelijke en pro-
vinciale autonomie, de plaats der weten
schap, de taak der techniek, de politieke
partij en de overheidstaak."
ring en publieke behandeling voor. te
bereiden van een practische uitwerking
dezer gezichtspunten voor onderwerpen
zoals: de sociale zekerheid, de geleide
I economie en de centrale planning, de
de| geleide loonpolitiek, de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie, de onderne-
Nieuw bestuur
In de avondvergadering hield het Ver
bond Patrimonium een verbondsvergade
ring. De verslagen van de verbondssecre-
taris, de heer C. Goote (Veenendaal) en
de penningmeester, de heer M. H. Lutter
(Groningen), werden met algemene
stemmen goedgekeurd.
Het belangrijkste punt was de be
stuursverkiezing. Het gehele verbonds
bestuur had zijn zetels beschikbaar ge
steld en bovendien voorgesteld, een aan
tal bepalingen van statuten en huishou
delijk reglement buiten werking te stel
len, teneinde tot formatie van één nieuw
bestuur te komen, verdeeld over het ge
hele land. (Tot dusver was er een mode-
ramen van 9 leden, aangevuld tot ver
bondsbestuur door vertegenwoordigers
der gewestelijke organisaties). Dit voor
stel werd aanvaard.
Ala verbondsbestuursleden werden bij
enkele candidaatstelling herkozen de
heren H. Veenstra (Akkerwoude), J.
Vlekken? CETREX! FoetsieI
VLEKKENWATER
In het Rampenfonds
f 112,8 millioen
Tot gistermiddag was bij het Nationaal
Rampenfonds een bedrag van f .112,8 mil
lioen binnengekomen,-'het geen f 200.000
meer is dan vorige opgave van Dinsdag.
Ds J. J. Berends ridder in de Orde van
Oranje Nassau
(Van een onzer verslaggevers.)
Onder presidium van prof. dr G. M.
den Hartogh van Kampen kwam het
Geref. tractaatgenootschap „Filippus"
gisteren te Arnhem in algemene vergade
ring bijeen. Na opening op gebruikelijke
wijze heette de voorzitter allen welkom
en wees hij met een enkel woord op de
betekenis van „Filippus" aan de hand
van het voorgelezen hoofdstuk uit Han
delingen, met name de woorden:
wiens ik ben dewelke ik ook dien".
Dat is ook het motief van de oprichters
geweest en daarom bestaat „Filippus"
nog.
Hierna bracht de secretaris, ds E. I. F.
Nawijn van 's Gravenhage, zijn jaarver
slag uit. Het bestuur besloot ds J. J.
Berends, het hoogbejaarde afgetreden
bestuurslid, het ere-lidmaatschap aan te
bieden, waartoe hem een fraaie oorkonde
DRINKT GEREGELD
VICTORIA
WATER
natuurlijk bronwater
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Balk (toez.) Drs H.
Belier, vicaris te Harich (Fr.).
Aangenomen: de benoeming tot
hulppred. te Doetichem (Ned. Herv. Zen
dingsgemeente) Dr F. J. Fokkema, eme
ritus predikant te Oegstgecst; idem als
predikante met bijzondere opdracht mej.
A. C. Fokkema, cand. te Oegstgeest.
Geref. Kerken
Beroepen: te Beetsterzwaag cand.
B. Berends te Noord-Sleer..
Bedankt: voor Poortugaal J. H.
van Halsema te Tholen.
Beroepbaar: de classis 's Graven-
hage-Oost heeft praeparatoir geëxami
neerd en beroepbaar verklaard de heer
C. W. de Vries, cand. aan de V.U.. Laan
van Oostenburg 43 te Voorburg, die
eventueel beroep gaarne terstond zal
overwegen.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.)
Beroepen: te Hoogeveen, Joh.
Francke te Rotterdam; te Overschild, H.
Scholte te Nleuwleusen.
Bedankt: voor Rijswijk (Z.-H.) J.
I v. d. Haar te Emmen.
Twee kerkeraadsleden
lid van oecum. raad
Övervéen aan twee van "zijn kerkeraadsr
léden toestemming verleend om per
soon lidte wórden van de oecumeni
sche raad van Haarlem en omgeving. Niet
dus de Geref. Kerk, doch de heren ds D.'
Ringnalda en D. Stouthamer zijn lid ge
worden. Zij zullen als waarnemers de
vergaderingen van de raad mogen bij
wonen om aldus contact tussen deze raad
en de kerkeraad der Gereformeerde Kerk
van Overveen te onderhouden.
Ambtsaanvaarding prof. dr W. Rip
Prof. dr W. Rip, bijzonder hoogleraar
in de Christelijke maatschappijleer aan
de Landbóuwhogeschool te Wageningen,
zal Dinsdag 9 Juni om 3 uur zijn ambt
aanvaarden met het uitspreken van een
rede in de aula.
Op het congres van de internationale
kamer van koophandel te Wenen ls be
kend gemaakt, dat het in Augustus
verschijnen achttalige woordenboek met
2500 vaktermen ook Nederlands bevat.
De andere talen zijn Frans, Duits, Engels,
Spaans, Portugees, Italiaans en Zweeds.
Het lied der aethergolven
ZATERDAG 6 JUNI
Hilversum I. 402 m: KRO: 7.00 Nieuws
7.10 Gram., 7.15 Gewijde muziek. 7.45 Mor
gengebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram., 9.0
Voor de huisvrouw. 9.40 Gram.. 10.00 Voo
de klèuters. 10.15 Gram.. 11.Off Voor de zie
ken, 11.45 Gram., 12.03 Gram., 12.55 Zonne
wijzer. 1.00- Nieuws. 1.20 Lunchconcert. 2.0'
Bockbespr.. 2.10 Gram.. 2.20 Eng. les. 2.4'
Dameskoor. 3,00 Kron.
SÜ'
Gregoriaans. 5.00 Voor de jeugd. 6.00 Am
muziek. 6.15 Journ. weekoverzicht, 6
Amus. muziek. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram., 7
Van het Binnenhof. 7.30 Gram., 8.25 De j
wone man. 8.30 „Lichtbaken". 8.50 Grai
progr., 9.50 AcJ
47 wen is weg. De stemming wordt vijandig. Moeizaam kruipt Joris overeind. Het vertrekje
Joris doorkruist de stad. Het is een prachtige is kaal en leeg, er staat alleen een bank, waar-
Inmiddels is hij óp zijn hoe(ie. Met de officie- middag. Als een zorgeloze pauw stapt hij rond, op Joris mistroostig plaats neemt. Zijn lichaam is
ren van zijn staf bespreekt hij de positie, waarin pronkend in zijn nieuw costuum, de zwierige ba- pijnlijk, zijn ogen branden, zijn gezicht is ge-
de Spanjaarden zich bevinden. Hun aantal is ge- ret speelt in de handen. Voor de open deur van kneusd, zijn onderkaak heeft een gevoelige plek,
ring, de Tlascala zijn niet betrouwbaar, het Azte- een alleenstaand huis staat een oude vrouw, pezig die hij niet kan aanraken. En hij heeft een bran-
kenvolk is talrijk. De Merenstad bergt tiendui- en mager. Hij ziet, dat ze naar hem kijkt alsof dende dorst.
zend inwoners, de Spanjaarden tellen vierhonderd. ze broeit op een plan. Hij kijkt langs haar heen Die dag kijkt niemand naar hem om. Hij zit
Als de Azteken listig een aantal bruggetjes af- en versnelt zijn stap. Nu is hij vlak voor haar. maar stil en luistert naar verre geluiden. Wat zal
breken, zitten ze opgesloten als muizen in een Ze maakt een paar vlugge passen en beukt een er met hem gebeuren? Hij weet het niet en voelt
-Het
val.
Het besef van dreigend gevaar begint door te
dringen tot de lagere rangen. De soldaten wor
den onrustig. Cortez neemt nu een besluit, even
doortastend als brutaal. Hij zal de koning gevan
gen nemen en afsnijden van alle verband met
zijn omgeving. Maar dit moet gebeuren zonder
geweld, zonder opzien, zonder verwekken van
beroering.
Hij begeeft zich naar het paleis. Groepjes ge
wapende officieren volgen, nonchalant, onopval- keiharde vuistslag recht
lend. Als allen binnen zijn, begeven ze zich naar overrompeld. Een hagel
de koning. Cortez verzoekt de vorst zich tijdelijk bombardeert zijn gezicht, hoofd en schouders. Hij
Goudland gevonden
DOOR K. JONKHEID
zich te moe, te versuft en te machteloos om
te denken.
Door het stil zitten wordt zijn dorst minder.
Ook wordt zijn brein weer helder.
Het begint te schemeren. Boven in de houten
wand is een opening over de hele breedte, lucht
en licht komen voldoende binnen. Maar de avond
valt. Zal hij zich uitstrekken op de grond of
gaan liggen op de bank? Hij hangt zijn boven-
'kleding aan een houten pin in de muur.
zijn gezicht. Joris is De nacht is rustig. Hij sluimert, maar wordt
knokige vuistslagen telkens wakker, de bank is hard.
Ed en schouders. Hij ln de vroege morgen, de zon is nauwelijks bo
te stellen, onder zijn bescherming en zich te ves- gaat zich verweren, het wordt een worsteling, ven de kim, verschijnt de vrouw. Op een houten
tigen in het kwartier van de Spanjaarden. Ver- De vrouw keert zich naar de open deur en stoot bord brengt ze eten, vruchten en een soort brood,
ontwaardigd. weigert Montezuma beslist. Maar krijsende klanken uit. Twee jonge kerels stor- dat ze knikkend en glimlachend naast hem neer-
Cortez dringt aan. De anderen zwijgen, hun han-~MM *--- --A B- - 0.,
den rusten op hun zwaarden.
De koning kijkt rond. Al deze vreemdelingen cchuldigt Joris, haar te hebben aangevallen. Hij Joris heeft trek, het eten zal hem smaken.
de taal, alleen de Maar opnieuw rammelt de deur. Een van de jon-
nog een paar. maar ge kerels treedt binnen, pakt de kléren van de
sert. Hij ontkent zo houten pin en neemt die mee. Zo Zit Joris de
stellig mogelijk, door het woord Neen in hun taal hele dag. Alleen en zonder bovenkleding. Dat is
ogenblik. Montezuma geeft toe en maakt zich ge- toch begrijpt hij, wat ze beweert. Hij ontkent zo houten pin en neemt die
Het volk ziet het en komt in beweging. Maar telkens en met nadruk te herhalen. Het tweetal fris en aangenaam
Montezuma spreekt hen toe en zegt, dat hij vol- kijkt hem aan met gramstorige blikken. Ze grij- rustig om zijn me...
gens eigen overleg en geheel vrijwillig bij de pen hem opnieuw, sleuren hem naar binnen, lui van plan met hem en met zijn kleding?
vreemdelingen te gast gaat.
Zij geloven het niet. 's Konings woorden bezwe
ren nog wel, maar overtuigen niet. Het 'vertrou-
tracteren hem op een partij stompen en vuistsla
gen; smijten hem in een klein vertrek
de deur.
Zo kruipt de dag voorbij, s Avonds krijgt hij
sluiten een kom water en een maaltijd. Langzaam schui
felen de uren van de tweede nacht.
8.00 Nieuws. 8.18 Gram.. 8.30 Orgelspel, 8.55
Voor de vrouw, 9.00 Gram.. VPRO: 10.0C
„Tijdelijk uitgeschakeld", 10.05 Morgenwij
ding. VARA: 10.20 Voor dc arb. in de con
tinubedrijven, 11.35 Viool en fiano. 12.0C
Gram., 12.33 Orgelspel. 1.00 Nieuws. 1.2C
Dansmuziek. 1.50 Gram.. 2.00 Weekjourn.
2.30 Hawaiian-ens.. 2.45 Filmprogr.. 3.0J
Limburgs progr.. 3.30 „Van de wieg tot hel
- '.15 Sportpraatje.
if". 3.45 Gi
Kamerork. en
6.00 Nieuws.
lolist
5.15
jeugd,
t. 6.40
ment in deze tijd", 7.55 „Deze week", 8.0C
Nieuws. 8.05 Gevar. progr., 10.00 Soc. comm.
10.15 Weense muziek. 10.40 „Onder de pan
nen". hoorspel, 11.00 Nieuws, 11.1512.00
Verzoek progr.
Engeland. BBC, 330 m: 11.55 Gevar. progr.,
12.55 Weerber.. 1.00 Nieuws. 1.10 Hoorspel,
8.00 Gevar. progr., 9.00 Nieuws. 9.15 Hoorspel
10.45 Avondgebeden. 11.00—11.03 Nieuws.
Engeland, BBC, 1500 en 247 m: 12.00 Sport
12.30 Lichte muziek. 1.00 Sport. 1.35 Gram.,
1.45 Voor de kinderen. 2.00 Variété orkest
en sol.. 2.30 Sport, 5.00» Jazzmuziek.
Orgelspel. 6.00 Sport. 6.35 Gram.. 6.45 Vragen-
i journ.. 7.25 Spoft,
'0.00 Nieuws.
11.56—12.00
Frankrijk, Nat. Progr., 347 m: 12.00 F
muziek. 12.30 Concert. 1.00 Nieuws. 1.20
spel. 2.17 Concert, 4.10 Hoorspel. 4.55 Ki
muziek. 5.55 Gram.. 6.10 Vioolrecital. 6.30
"ing, 7.0Ör~ B
HoorsDel
10.15 Chansoi
10.45 Gram., 11.45—12.00 Nieuws.
Brussel, 324 m: 11.45 Gram., 12.30 Weerber..
12.34 Gram., 1.00 Nieuws. 1.15 Concert. 2.00
Idem. 2.30 Gram., 3.15 Ethnische muz., 4.00
Gram., 4.45 Engelse les, 5.00 Nieuws
Gram.. 5.30 Orgelrecital. 6.30 Voor de
progr.. 3.00 Gram., 4.30 Lichte muziek, 5.00
Nieuws, 5.15 Lichte muziek, 6.30 Accordeon-
muzek, 7.00 Klankb., 7.40 Gram., 7.45 Nieuws,
8.00 Gevar. muziek, 8.45 Gram., 9.00 Gram
10.00 Nieuws. 10.10 Gram., 10.15 Jazzmuziek.
10.45 Gram., 10.50 Nieuws, 11.00 Gram 11 55
Nieuws.
Engeland, BBC, Uitzending voor Neder-
land: 5.00—5.15 n.m. Engelse les voor begin
nelingen. (Op 224, 49, 42 ei
geoffreerd werd. Een tractaat over de
Jehova-getuigen van ds W. A. Wiersinga
ging in bijkans 40.000 ex. Het mede
delingenblad dient voor de bewaring van gr(
het contact met de correspondenten. In m€
1951 verschenen in totaal 44.850 Levens»
woorden en vorig jaar 52.800. In '51 wer»n
den 320.000 gewone tractaten uitgegeven stu
in '52 390.800 ex. Over de laatste twee jj,6
jaar kwamen bijkans drie millioen ge-
schriften van de pers. Daaronder was ook i0"
;n sanatorium- en een huwelijksboekjeJ j
Aan het jaarverslag van de penning-1 dot
meester, ds J. Mulder, em. predikant te de
Heemstede ontlenen we dat '51 een te-J-het
kort opleverde van ruim ƒ8.000 en '52zibt
ruim ƒ7.000. Daar staat tegenover eenldisl
erflating in '51 van ƒ5.637,08 en in '52vro
van ƒ4.045.64. Met name de uitgave vannje
de kalender leverde verlies op. Het le-olij
dental steeg nu tot 9345 en het aantalop
aangesloten corporaties tot 215. De ont-gad
vangsten en uitgaven bedroegen totaaljlie
ƒ76.658.40 in '51 en ƒ60.665.32 in"'52. te i
D aftredende bestuursleden, ds Nawijimiet
notaris v. Halsema, werden herkozeaVar
Namens de Geref. Zondagsschoolver,de
„Jachin" sprak ds J. Douma, em. prediJhet
kant te Arnhem en namens het Verbondmei
van Geref. Evangelisatiecommissies ds Jgini
R. Goris van Apeldoorn woorden van ge*{Fs
lukwens. !*^a
Gisteravond werd in de Westerkeri#ter
met de Arnhemse gemeente een dank^3"
stond gehouden. Prof. Den Hartogh spral#™
een openingswoord getiteld „Niet teverJ
geefs" en deelde mede, dat het H.M.
Koningin behaagd had ds Berends to 'J*1
ridder in de orde van Oranje-Nassau ti vaj
benoemen. Voorts heeft ds J. Overduiit0"
van Amsterdam een propagandatoe )®-<
spraak gehouden getiteld: „Goedkoop or.
duur getuigen?".
Bondsdag Vrijgem. Geref.
PUT'
vrouwenverenigingen de
De Bond van Geref. Vrouwenvereniff"
gingen (art. 31) hoopt op 3 Juni in UtrechP 5
de bondsdag te houden; de avond tevoleil
ren de huishoudelijke vergadering. OPf
de bondsdag zullen ds J. Kamphuis va?ei5
Spakenburg en mevrouw Van Bekkuni
spreken resp. over „Been van Zijn beeif^J
en vlees van Zijn vlees" en „Dienares!
van dezelfde Koning". Ds G. A. HoekJf
Utrecht zal het slotwoord spreCL;
Congres over electro-acoustiek baa:
Van 16 tot 24 Juni zal in Delft, Hilveren
sum en Eindhoven een internationaalanc
congres over de electro-acoustiek worteh;
den gehouden. De opening geschiedt oj»en
Dinsdag 16 Juni in de Ridderzaal te Deitr 1
Haag door de minister van O., K. en Wiiek
mr J. M. L. Th. Cals. President van hefe 1
congres is prof. dr C. W. Kosten.
(Advertentiefv
Krimpen van pijn
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- ele
zenuwpijnen is onnodig. TogaL bevrijdt fin
snel en afdoende van die pijnen. Togaoi
baat waar andere middelen falen. Tog^ei
zuivert de nieren, is onschadelijk vooC.N.
hart en maag. Bij apoth. en drog. 0.9aien
2.40, 8.88.
S - - "r1
Onderwijsbenoemingen |e,d
Benoemd: tot hoofd der 2e school met d}®?5
Bijbel te Staphorst D v d Bosch te Uddel:
tot onderwijzor(es) der Dr H Coljjnschodaar
te Scheveningen J P Augustijn te Rotterdams
an Barneveld te Naaldwijk; te Snee^ee;
(BLO) mej M Bakker te Zaandam. |tuu
De bondsdag van de Bond van Jonglefi!
Oud-Katholieken wordt op 21 Juni in
sterdam gehouden.
Promoties
LEIDEN. 21 Mei - Gepromoveerd tot dol ai
oe geneeskunde op proefschrift g<
titeld „Over een virusreceptorvernietigenc
eigenschap van speeksel en haar ir
betekenis voor infectie met polioi
virus", de heer B. Hofman, geboren
en thans wonende te Leiden.
Aan de Gom. Universiteit te Am
is bevorderd tot doctor in de wis- en
op proefschrift: ..Onderzoekingef'N'
et ribnflflVinp-oM-ioH,* J;
het rlboflavine-gehalté
dc riboflavine.
middelen
ling tijdens dc
van de mlcrobiologisi
A. P. Jansen,
Academische examens
LEIDEN. 21 Mei Geslaagd cand.ex. Net K
recht de heer F. R. v. d. Laken, Den Haaj
AMSTERDAM. 20 Mei. G.U. Geslaag
renlnlen6*' le 8ed': A' Verwoei"dt te Schj
NIJMEGEN. 21 Mei - Geslaagd ™or doel
•rans: pater J. P J Uyterwaal Utrecht- vod S
f.1" ra.nsmeJ R M A Steégmans. Cuyi
studierichting)
Nijmegen; L C Lommac
3 red ah L Kroli. Maav
echten: J Chr A Mers I]
--«...cbsu; ij v- laommaert. Beek (L)- h!
Timmermans. Maastricht; G J E Berkeimani I
Oisterwijk en J Th M Funneman Niimeecr I
AMSTERDAM, 21 Mel (G.U.) GeskTad
Me°ursCa W'S* 611 natuurkunde: mej i g
doet. scheikunde
UTRECHT, 21 Mei Geslaagd v
'ls* en natuurkunde: D P Latoui
n0.? c ,wis- en natuurkunde
Boekelman, Utrecht; cand.
W
rjur
kunde: L Splerenburg^HUv^sum^J^^iuip
ken. Utrecht; F Brouwer, Oudenriln- do
natuurkunde: J Koning, cum laude Ut
G Casteleijn, Oudewater; doet ex sehe
de: Oh W Pluygers, Utrecht; mevr P C "di
Boer—Veenendaal, Soestdijk; L L M
Deenen irtrertint-
Deenen, Utreoht; CAa
kunde: mej J E H Smit, Tilburg- E DNÏÏe"
A'0<Lrden' doct ex veeartsenijkunde:
Koppen, Zaandam; vee-arts ex- W M BloK
Almkerk; M P H Dijksterhuis Bilthc
G J Eggink, Utrecht: K Goudbérg. Gn
gen; mej J H C Sohallenberg. Utrecht-
P Ind, Leeuwarden; en L Zegers. Asat
ct ex rechten: I Koffeman, Utrecht
L F H M Cfijns Jr. Utrecht
AMSTERDAM, 20 Mei (G.U) E
derd tot arts: mej M T C J J Teuling^.
i. H J Bakker, P J Bos on E Liê-Fci
allen Amsterdam; geslaagd voor
->n le ged: L M Tas. D Wouters, be
Amsterdam; A C W Derks, Heemstede
GRONINGEN. 20 Mei Geslaagd
_oct. rechtsgeleerdheid: M J van der Wee
Groningen'
ukh
rte (Frans): mej F G Klein. Groninger-;
e voor doct wis- en natur-'ji
de): H Schuil, Harllngen.
rkunde (wiskui
f Advertentie), r
Blijf niet doorlopen
met die Rheumatische Pijnen.
De zes minerale zouten, die Kruschsj
bevat, wekken lever, nieren en ingewan
den weer tot nieuwe energie. Het bloei
wordt weer gezuiverd en zuiver gehoudej Gij
en zo is er dan geen oorzaak meer voq
stramheid, scheuten, steken en pijnJ
Koop vandaag Kruschen bij Uw apothJaar
ker nf drogist en begin morgenochtend""
