Zangvogels worden geteld in
Meijendel bij Wassenaar
Onder leiding van prof. dr D. J. Kuenen
„Om de doorbraak" hield haar
j aarvergadering
De heer Pijpers plotseling
overleden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 20 MEI 1953
Vroeg uil de veren
Elk soort steil eisen aan zijn broedgebied
Van het begin van April af houden wij ons weer bezig met broedvogel-
tellingen. Twee, soms drie, ochtenden in de week springen wij vroeg uit de
veren. Immers om de zingende mannetjes op een bepaald terrein te re
gistreren, moeten we vóór zonsopgang daar zijn. Dan valt de Donderdag
morgen het zwaarst, want wij bezoeken dan Meijendel bij Wassenaar. Hier
worden de zangvogels geteld in het kader van het Meijendelonderzoek dat
onder leiding van prof. dr D. J. Kuenen van het zoölogisch laboratorium
te Leiden staat.
En dan te bedenken, dat de zon nu I plaatsen kunnen vaak geen volledig of
elke week vroeger opkomt! Langslapersgeen uitgevlogen broedsel groot brengen,
kunnen dus wel thuisblijven. Er is even- j Merkwaardig is het, dat een territo-
wel nog niemand geweest met spijt, datjrium soms jaren achtereen door hetzelfde
hij zo vroeg opstond, als hij in de prille vogelpaar wordt bewoond. Elk voorjaar
morgen rondom zich een vogelkoor luid j komen ze er na een lange reis uit het
hoorde losbreken en- de zon zich van de Zuiden terug. Door de vogels te ringen
horizon zag losmaken. Toch kan het
's morgens nog vinnig koud zijn; ook in
de afgelopen maanden behoorden nacht
vorsten niet tot de zeldzaamheden. War
me kleding en laarzen voor het bedauw
de veld zijn niet overbodig.
Reeds vroeg in het voorjaar moeten
we op verschillende terreintjes alle zin
gende mannnetjes nauwkeurig gaan aan
tekenen op duidelijke plattegrondjes.
Dat zijn in het begin voornamelijk de
zingende zang- en grote lijsters, merels,
roodborsten, heggemussen, winterkonink
jes en vinken. Merkwaardig is de trouw
aan het kleine broedgebied waar het
mannetje steeds zingend te vinden is.
Zo'n klein territorium wordt door mid
del van de zang afgebakend. Wordt een
zingende vogelsoort talloze keren op de
zelfde plaats aangetroffen dan bestaat er
vrijwel geen twijfel meer of hier heeft
zich een paartje gevestigd, dat op deze
plaats zijn jongen hoopt groot te bren
gen. Vergelijken we de kaartjes van alle
weken dan is de plaats van het territo
rium vrij precies vast te stellen. Ja zelfs
komen dan ook de rondzwervende
netjes in het terrein duidelijk naa
ren, evenals zingende doortrekkers die
gedurende enige tijd komen pleisteren.
Wat voor zin heeft dit nu?
Teneinkeus
Allereerst is op deze manier spoedig
het aantal broedparen van elk soort be
paald. Vergelijken we dit met vorige
jaren dan zijn de schommelingen
aantal broedparen bij diverse
heel duidelijk te constateren. Ook blijkt
hier de voorkeur van een soort
bepaald terrein met speciale begroeiing
duidelijk uit. Er zijn soorten met spe
ciale eisen. Het ene soort heeft overigens
minder noten op z'n zang dan het andere;
wat betreft de terreinkeus. De fitis pre
fereert bijvoorbeeld hoog oud geboomte
met weelderige ondergroei, de fluiter kan
men vaak in eikenbossen eu oude beu
ken vinden op de zandgrond. Spotvogels
houden meer van ijle elzenbosjes met
ei wat ondergroei, rondom boerderijen e.d.
Dit houdt ten nauwste verband met ge
schikte broedgelegenheid en voedselryk-
dom. Een ieder kan begrijpen dat dit
voor elk soort verschillend is. Door mid
del van zangvogeltellingen krijgen wij
er een aardige kijk op.
Het aantal broedende paartjes
merel, houtduif, vink, roodborst, kool
mees en zanglijster is op een tei
10 hectaren gemengd bos aan de binnen-
duinrand veel groter dan op een even
groot terrein op de droge zandgrond, be
groeid met dennenbos. De eis van de
grootte van het terrein hangt nauw sa-
met de hoeveelheid voedsel, die er
is te vinden. De vogelrijkdom staat dan
direct verband met de weelderig
heid van de begroeiing. Naast de be
groeiing lette men -op de insecten, spin-
;n slakjes, waarvan de meeste zang
vogels leven.
In de loop van April en ook begin Mei
nog komen steeds nieuwe soorten uit het
Zuiden aan. Midden April was het aantal
zingende fitisjes op Meijendel bijvoor
beeld beduidend groter, vermoedelijk
veroorzaakt door een aantal zingende
fitisjes, welke nog op doortrek waren. Bij
soorten, die reeds vroeg in het voorjaar
begonnen te broeden, is de zang op het
ogenblik afgelopen of verflauwd, andere
soorten zijn nu pas goed op toeren. Daar-
het belangrijk, dat de broedvogel-
tellingen zich over een lange periode
uitstrekken.
Soms ook komen er paartjes zich mid-
ïn in een broedseizoen vestigen, door
dat zij op een andere plaats zijn ver
stoord of nog geen gunstig terrein heb
ben kunnen vinden en zich nu met een
tweede-rangs broedplaats tevreden moe
ten stellen. De beste plaatsen zijn dan
t natuurlijk allemaal bezet en slechtere
aluminium ringetje
het
rijksmuseum
Leiden zijn
Wordt de verandering in het broedge
bied door ontwatering, kappen of iets
dergelijks té groot, dan blijkt ook de
vogelbevolking hierdoor veranderd. In
dit geval is het aardig er op te wijzen.
hoe de vestiging van allerlei nieuwe
vogelsoorten in de nieuwe IJsselmeer-
polders wordt nagegaan. Wordt een ter
rein gunstig voor een bepaalde vogel
soort, dan verschijnen zij daar ook. maar
verandert het weer dan komen er vol
gend jaar andere soorten, die zo'n terrein
prefereren.
Op doorreis
an vogelsoorten te
ons land broeden,
Noordelijker ge-
Toch zijn er nu t{
ontdekken die niet
maar op doorreis i
legen broedplaatsen zijn. Op de plassen
zien we vele kuif- en tafeleenden en
de vlugge overlopertjes langs stenige
kantjes van de plas. Op bepaalde dagen
zijn er dan ook nog grote troepen door
trekkende regenwulpen te vinden. Het
bi-bi-bi-bi" is 's nachts soms niet van
de lucht. Deze wulpensoort, kleiner dan
onze wulp, heeft een lichte oogstreep.
Een ander interessant soort, dat we op
het ogenblik in het Westen van het land
op doortrek kunnen vinden, is de bonte
of zwartgrauwe vliegenvanger,
het mannetje prachtig zwart-wit
tekend is. Daar voornamelijk in Twente
deze soort in ons land broedend te vin
den is en de mannetjes over het alge
meen lang zo mooi niet getekend zijn,
behoeven we er niet aan te twijfelen of
de bonte vliegenvangers die wij nu in
het Westen zien, alle broedvogels uit
Noordelijker streken zijn.
Het wijfje lijkt veel meer op onze ge
wone grauwe vliegenvanger. De witte
vleugelspiegel en de witte buitenste
staartpennen zijn echter een goed ken-
Agenda voor Leiden Geef Van der Kwaak
zijn elftal
Woensdag
Rapenburg 23, Vakschool voor meisjes,
24 en 79 uur: openbare les met ten
toonstelling.
Koor Pieterskerk, 8 uur: Bijzonder
Kerkewerk der Hervormde Gemeente,
Pinksterspel „Des Heilands Tuin" door
de Leidse oecumenische spelgroep.
Kam.-Onneslaboratorium, 8 uur: F
O., H. van der Starre over atoomener
gie, met proeven.
Burcht, half 8: brandweer-personeels
vereniging De Vlam, feestavond.
Trouwzaal stadhuis, half 9: inlichten-
genavond Nait. Reserve.
Ubr. Jaagpad 11. 8.15 uur: cursus „Hoe
begrijpt U meer van muziek?" door mej.
Lien Sibbes.
Hoogl. Kerk, half 8: Avondstilte.
Steenschuur 21. half 8half 9: zitting
prijzencommissie.
Oegstgeest, Zendingshuis, 8
Classicale Zendingscommissie, sprekers
dr G. P. H. Locher, de heer J. A. Mulder
en ds S. P. Tabaksblatt.
Donderdag
Stadhuisplein, 3 uur v.m.: K. ei
dagtocht naar Amsterdam.
Burcht, half 3: Bond van gepension-
neerden, ledenvergadering.
Haagweg 4. half 5: ledenvergadering
Ambachtsschool.
Rapenburg 23, Vakschool voor r
jes, 2—4 en 7—9 uur: openbare les
tentoonstelling.
Trouwzaal stadhuis, half 9: inlichtin
gen-avond Nat. Reserve.
Utr. Jaagpad 11, 8.15 uur: cursus „Hoe
begrijpt U meer van muziek?" door mej.
Lien Sibbes.
Evang.-Lutherse Kerk, 8 uur: Gemeen
te-avond, bezichtiging herbouwde sacris
tie en consistoriekamer.
Leger des Heils, 8 uur: intrede de heer
en mevrouw Dros (senior-kapiteins).
Burcht, 7.45 uur Chr. metaalbewer
kers, feestelijke jaarvergadering (50
jaar C.M.B.), met „Jong en Jolig".
Doelen kazerne, 8 uur: oefenavond ver
bond Leiden Nat. Reserve.
Verkiezings-
mr Woudstra
OO". HL -wtweede orde;
snapper genaamd, beter kennen. Deze d.®r Kwaak over: Ter wille van de
soort kunnen wij rondom huizen, tuin- vry"e'd; zang en muziek.
huisjes, boerderijen enz. in de zomer i Academie, 3 uur: Afscheidscollege
veelvuldig ontmoeten. j1"0'' dr J Ï.J"™.,,,
Tenslotte zou ik nog op een andere,
vrij zeldzame doortrekker willen wijzen, i
Dat is de visarend. Al enkele malen had Driesten (tot 1 Juni).
A. J. v
ik het geluk deze slanke roofvogel in de
eerste weken van Mei hier in het Wes
ten tegen te komen. Hopelijk mogen ook
lezers zich, na dit gelezen te hebben,
eens over een ontmoeting verheugen.
Het blijft altijd een buitenkansje!
Mei 1953. Jaap Taapken
Operaconcert voor K. en O. in
de Gehoorzaal
In de beste zin populair
Het bestuur van K. en O. heeft zijn leden wel zeer aan zich verplicht met
het prachtige operaconcert van gisteravond. Uit de schatkamers van de
negentiende-eeuwie dramatische en ballet-muziek was een programma
gekozen, dat, in de beste zin populair, aan alle voorwaarden voor een
zuiver muziekgenot voldeed.
Men kan zeggen, dat de echte musiceer- j feilloze techniek, een sterk dramatische
vreugde over alle medewerkenden vaar- j zeggingskracht en een orgaan van buiten-
dig was. Het Rotterdams Philharmonisch gewoon volume. Geestelijk zijn ze ver-
Orkest, onder aanvoering van Eduard schillend ingesteld: Van Mantgem is het
Flipse, heeft ons van begin tot einde ge- j echte type van een heldentenor
boeid door een stijlvol, geestdriftig spel.
Deze sterke uitbeelding vergoedde ruim
schoots, wat aan de verfijning, met
in het koper, zo nu en dan ontbrak. Juist
door deze meeslepende, overtuigende
eemt het Rotterdamse orkest
bijzondere plaats in.
Flipse is toch wel zeer sterk doordron-
:n van de geest der door hem gerepro
duceerde werken. Hij profiteert 'kristal-
scherp, hij brengt de contrasten zo sug
gestief mogelijk tot leven en voert de
climaxen vaak tot indrukwekkende
kracht op. Maar ook in het meer intieme
werk. zoals een juweel als de Rosamunde-
entre-acte, klonken de cantilenen bijzon
der fraai.
Ter inleiding van ieder werk gaf Flipse
:n korte toelichting. Hij deed dat op
zijn eigen, gemoedelijke wijze,
daardoor, vooral aan de minder goed ge
oriënteerde toehoorders, een waardevolle
bij het luisteren. Een opsomming
alleen geeft al een duidelijke indruk
an schoons te genieten
Beethovens ouverture Leonore III, de drie
delen van de orkestsuite uit Carmen
de Urendans van Ponohielli hebben
nog niets van hun glans verloren.
;e prominente krachten van de Ne
derlandse Opera zetten de avond luister
bij. Gré Brouwenstijn zong aria's uit Der
Freischütz (Wie nahte mir der Schlum-
mer), Tosca (Visi d'arte) en Aïda (Ritor-
no vinei torno) en Jan van Mantgem
uit Der Freischütz (Durch die Walder.
duroh die Auen) en de sprankelende La
Danza van Rossini. Samen vertolkten zc
het grote duet uit de tweede acte van
Der Fliegende Hollander (Bleib' Senta.
bleib' nur einen Augenblick).
Beide kunstenaars beschikken over een
Nu er een tuin komt, stijgt het ledental
i speeltuinvereniging „Om de doorbraak" hield gisteravond in de cantine van de
neelfabrick haar jaarvergadering. De voorzitter, de heer Th, W. van der Klugt,
prak in zijn openingswoord nogmaals de dankbaarheid van de vereniging uit
legens het gemeentebestuur voor de toewijzing van een speeltuinterrein.
Er zal nu hard gewerkt moeten wor-
om de speeltuin zo vlug mogelijk te
nen, zei hij. Verschillende werkcomi-
zullen moeten worden gevormd. Er
it een tijd, waarin geld en veel ener-
van de leden gevraagd zal worden.
Het jaarverslag van de secretaris, de
heer H. Schoenmaker, was vol lof over
naJe vacantiebezigheden van vorige zomer.
miret Sevolg was, dat het ledental steeg
kater l*eP dit aantal echter terug
286, maar nu de vereniging een speel-
Ja [errein toegewezen is, begeeft het leden-
'pl zich weer in stijgende lijn.
De penningmeester, de heer J. Lefèbre,
;@rhaakte in zijn jaarverslag melding van
sn behoorlijk batig saldo.
Hierna lichtte de voorzitter een tipje
'an de sluier van de toekomst op en ont-
p talde hij iets van de plannen die men met
speeltuin heeft. Het ligt in de bedoe-
Van hct bestu,,r te proberen zoveel
,j„J°8elijk de werktuigen door de leden
u„r^ te laten maken.
Toen het punt bestuursverkiezing aan
orde kwam, deelde de heer Van der
"gt mee, dat hij om gezondheidsrede
zijn functie moest neerleggen. De
eer H. van der Ster werd in het bestuur
erkozen. Verder werden gekozen de
tren Hollebeek, Van Tongeren, Den Os
Filippo. Het bestuur zal de functies
ierling verdelen.
De secretaris sprak een hartelijk dank
woord tot de scheidende voorzitter en
wenste hem beterschap. Tenslotte werden
de statuten en het huishoudelijk regle
ment besproken.
Subsidie aan Nederlandse
speelfilm
Voor het eerst heeft de regering recht
streekse financiële steun verleend aan de
Nederlandse speelfilm. Zij heeft namelijk
aan de pas-opgerichte nationale film
productiemaatschappij een subsidie ver
strekt ter grootte van een derde deel van
het aandelenkapitaal dezer N.V.
De maatschappij is gevormd door een
combinatie van bioscoopexploitanten,
eigenaars van tal van theaters, o.m. te
Leiden, met het doel te komen tot een
permanente filmproductie in Nederland.
Men streeft er naar, dit jaar één film te
maken, het volgend jaar twee en daarna
drie a vier per jaar. Half Juni begint de
productie van de eerste film: Rechter
Thomas, naar het gelijknamige boek van
Francois Pauwels. Als er op deze film
winst wordt gemaakt, zal die niet wordèn
uitgekeerd, maar bestemd worden voor
de uitbreiding van de productie.
Men is reeds bezig met de uitwerking
van plannen voor een tweede film.
zodanig machtig imponerend; Gré Brou
wenstijn ontroert door haar voorname
muzikaliteit en de fijne distinctie van
haar voordracht. Opmerkelijk was in
beide kunstenaars de klankbeheersing
de afwezigheid van uiterlijk effectbejag.
Zo werd èn aan de dramatische gedachte
èn aan de tekst alle recht gedaan. Het
orkest begeleidde hen nauwkeurig en in
spirerend.
De voorzitter van K. en O., de heer H.
de Wilde, dankte in een hartelijk speech-
je de solisten, de dirigent en het orkest.
MevT. Brouwenstijn bood hij daarbij
bloemen aan.
Joh.
i W.
Veertig jaar b.l.o. in
Leiden
In 1954 zal worden herdacht, dat het
gemeentelijke buitengewoon lager onder
wijs veertig jaar geleden alhier werd
opgericht. De voorbereidingen voor
feestelijke herdenking zijn al aar
gang. Het erevoorzitterschap is aanvaard
door de wethouder van onderwijs,
heer J. C. van Schaik. Er zijn vier i
missies samengesteld, t.w. voor de finan
ciën, voor een feestelijke ouderavond,
voor een officiële bijeenkomst met ge
nodigden en voor de kinderen. Het is
niet het plan een en ander uitbundig te
vieren. Men wil het op gepaste wijze
doen, wat echter niet wil zeggen, dat het
feestelijke element zou ontbreken.
Wedvlucht „Het Oosten'
Wedvlucht van Roosendaal af, in con
>urs 325 vogels. De duiven werden on
45 uur met Z.W. wind in vrijheid ge
steld. De eerste duif bereikte zijn hok
tur en maakte een snelheid van
1529.63 m per minuut. De laatste prijs-
om 2.40.15 uur met een snel
heid van 1257.73 m per minuut De uit
slag luidt:
Th. Houthof 1, 5, 56; H. Kettenis 2, 55,
1; B. Singeling 3, 16. 50; W. Ruis 4. 11.
62; W. Nagtegaal 6. 14 32; J. v. Stokkel
7; J. Schippers 8, 9; J. Smits 10, 65; W.
Alting 12; J. v. d. Weele 13. 30. 38. 44, 52;
J. de Weerd 15, 26, 29. 35, 41, 42, 43; J. v.
Leeuwen 17, 48; Jac. Marijt Jr 18. 53; J.
Boekhooi 19. 51, 54. 60; A. v. Gennip 20,
58; Lolkes de Beer 21; A. Singeling 22, 28,
d. Vecht 23, 34; J. Harteveld 24,
25, 27, 45. 46; J. Braxhoven 31; W. v. Om-
36. 57; K. v. d. Berg 37; H. Beij 39;
F. Breedijk 40; Ch. Selier 47; J. Schoe-
man 49; Smeets 59; Burgers 61; J. Groe
nendijk 64.
Drie jubilea bij A.Z.
De dames P. H. v. d. Bèrg en H. Kwes-
o en de heer A. Knijff herdachten, dat
j 25 jaar geleden bij het Academisch
ziekenhuis in dienst traden. In een bij
eenkomst van directie en personeel wer
den zij gehuldigd. Sprekers waren dr
Levend, directeur, de heer Queströo,
voorzitter van de personeelsvereniging,
en dokter Noordijk. Enkele geschenken
werden aangeboden.
Burgerlijke stand van Leiden
Prentenkabinet, 25 uur: „Een eeuw
fotografie" (t.m. 20 Juni).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Kok, Rapenburg 9, teL 24807,
én apotheek „Tot hulp der menschheid".
Hooigracht 48, tel. 21060.
Gevolg van onvoorzichtig
rijden
In het verslag van het Leidse kanton
gerecht maakten we gisteren melding
van een ernstig gevolg van onvoorzichtig
rijden, waardoor de achtjarige A. Ver
meulen voor zijn leven invalide zou zijn,
zoals tijdens de zitting werd opgemerkt.
Hoewel de toestand zich aanvankelijk
Examens Endegeest
In de psychiatrische inrichjingen Ende
geest c.a. te Oestgeest slaagden voor het
eerste overgangsexamen de zusters C. A.
E. de Boer, J. A. Booy, J. Elzer. H. J.
Eyhusen, L. P. van Heyst, G. C. Hofstee
M. P. Hoogervorst, A. Kastelijn, J. W.
Kees, J. M. Lips, A. A. v. d. Nat, B. Neder-
lof, N. Peters, E. J. M. Pieck, C. L. M.
Sengers en C. Zwiebel en broeder W
Overvliet;
voor het tweede overgangsexamen de
zustersJ. M. Corba, J. M. W. de Greeff.
J. C. Guldemond, J. A. de Hey en H. C.
Orgel Kooikapel
De firma Van Leeuwen te Leiderdorp
hoopt in Augustus tot plaatsing van het
orgel in de Kooikapel over te gaan. Thans
wordt in de orgelfabriek hard aan het
instrument gewerkt.
In verband met de aanstaande gemeen
teraadsverkiezingen wordt Vrijdagavond
8 uur in de Stadsgehoorzaal een groot
appèl gehouden vanwege de Prot.-Chr.
partijen in onze stad. Sprekers zijn de
heren Van der Kwaak en mr Woudstra,
resp. lijstaanvoerder en voorzitter va
fractie in de Leidse raad. De heer Van
der Kwaak hoopt te spreken over
wille van de vrijheid" en mr Woudstra
over „Van eerste en van tweede orde'
Medewerking verlenen het jongenskoor
„De Lenteklokjes" onder leiding
Riek Meijering en het Leids kamerorkest
onder leiding van de heer J. Trouwee.
programma vermeldt ook samenzang.
Het motto van de bijeenkomst is „Geef
an der Kwaak zijn elftal".
Kerkelijke hulp aan
Nieuwe Tonge
Zoals bekend, hebben vorige week de
Leidse predikanten Vossers en De Wit
met wethouder Menken een bezoek
Nieuwe Tonge gebracht. Dit naar
leiding van het verzoek van de burge
meester van Nieuwe Tonge, de heer Van
Hofwegen, aan het gemeentebestuur van
Leiden om ook te zorgen voor hulp aan
het kerkelijke leven en het verenigings-
De besprekingen zullen in ieder geval
't gevolg hebben, dat in verschillende
'rmen bijstand wordt geboden. Het is
nog niet concreet te zeggen, welke die
ïen zy'n. Het Leidse comité wil eerst
nog contact opnemen met de Hervormde
kerkeraden der anc'ere adopterende ge
meenten, waarvan Alblasserdam er één
Voor de twee sanatoria
De in Leiden gehouden collecte voor
de sanatoria Sonnevanck en Zonnegloren
heeft f 1693.14 opgebracht.
Des Heilands tuin
Bezielend Pinksterspel in de
Pieterskerk
Voor het eerst sinds de middeleeuwen was gisteravond in het koor van
de Pieterskerk een eenvoudig toneel opgeslagen en brachten lekenspelers
binnen de Gothische gewelven weer een religieus spel, bedoeld als predi
king van het Evangelie. Het was de Leidse oecumenische spelgroep o.l.v.
de heer H. A. Zondervan, die onder auspiciën van het bijzonder kerkewerk
der Hervormde Gemeente te Leiden „Des Heilands tuin" van Martinus
Nijhoff vertolkte.
In dit spel heeft de bekende dichter,
die verschillende religieuze spelen heeft
geschreven, de twaalf apostelen, de
evangelisten en Maria, de moeder van
Jèzus, samengebracht in de opperzaal,
waar het laatste avondmaal werd ge
houden. Zij bereiden er zich voor op de
komst van de Heilige Geest, Die hun
werd beloofd, en kiezen er de plaats
vervanger van de verrader Judas Is-
De verbreiding van de blijde bood
schap over de gehele aarde wordt niet
alleen realistisch weergegeven door de
uitbeelding van de zending naar de vier
windstreken, maar ook zeer gelukkig
gesymboliseerd door de vier sibyllen,
door de Geest Gods naar Jeruzalem ge
voerd en daar van verkondigsters van
de wil der goden geworden tot uitdraag
sters van de boodschap van de verlossing.
Het spel boeit bijzonder door de men
selijke trekken, die relief geven aan het
gebeuren: Marcus, die gekweldl wordt
door zijn schuldbesef. Petrus, die er door
vermorzeld werd. Lucas, de verfijnde
Griekse geneesheer, Maria, die de moe
der werd van God de Zoon. en de exta
tische lievelingsleerling van Jezus. Jo
hannes, vol bezorgdheid voor de moeder
van zijn Heer.
Harmonisch
Een verzameling edelachtbaren.juist, U hebt 't al gezien, het is de
Prot.-Chr. raadsfractie, zoals die thans is samengesteld. Zittend v.l.n.r.:
de heren D. van der Kwaak, mr C. J. Woudstra en J. C. Elsgeest;
staande de heren L. Questroo, S. M. Stolp, B. de Kier, G. Hordijk (die
zich niet herkiesbaar stelde), A. Knetsch, mr dr H. D. Af. Knol en J.
van Iterson. De foto werd onlangs genomen ten huize van mr dr Knol.
Het is nu nog een tiental, dit team van lijst 2. Alle zeilen dienen te
worden bijgezet om nummer elf er bij te krijgen. Dan kunnen de heren
B. J. Huurman en J. Ravestein hun entree maken èn komt de heer
Elsgeest opnieuw in de raad. Geef Van der Kwaak z'n elftal!
De spelgroep heeft er tegen de ach
tergrond van een eenvoudig maar mo
numentaal decor, dat harmonisch paste
in de grootse wijdheid van de Pieters
kerk, een ontroerende gebeurtenis van
g. -aakt. Ondanks de slechte acoustiek
van de kerk was bijna, alles te verstaan
en de moeilijke tekst werd practisch
zonder één hapering en met begrip en
liefde gezegd.
Het „spel" was uiterst sober gehou
den, de weinige gebaren waren zinvol,
de dictie was niet overdreven drama
tisch en de aankleding smaakvoL Het
moment van de nederdaling van de
Heilige Geest werd prachtig aangegeven
door klokgelui en gezang in de verte,
hetgeen mede door de voorafgaande
tekst (waarin de apostelen als in een
visioen bouwen aan de kerk van de toe
komst) een zeer aanvaardbare oplossing
werd. Extra verlichting maakte op dat
moment de intussen in volkomen duis
ter gehulde kerkruimte achter het decor
zichtbaar, hetgeen als een apotheose
Het inleidend woord van dr P. L.
Schoonheim bleef beperkt tot enkele
technische opmerkingen. Het talrijke
publiek zong gezamenlijk psalm 98 I
en 2. gezang 77 1, 2. 7 en 8 en gezang
80. Als begeleiding van het spel werd
door enige leden van het Hervormd
kerkkoor Gezang 77 en 78 gezongen.
Vooraf ging lezing van enkele gedeelten
uit Handelingen 2.
Jeruël te Leiden wordt
Baptisten-Gemeente
Het bestuur der stadsevangelisatie Je
ruël. Eerste Groenesteeg 16, opger. 1917,
deelt mede, dat men besloten heeft, over
te gaan tot het vormen van een Gemeente
en wel een Baptisten-Gemeente, aange
sloten bij de Unie der Baptisten in Ne
derland.
De installatie der Gemeente, waa
tijdelijk voorganger zal zijn de heer H.
Schouten Jr, zal vermoedelijk in de
tweede helft van Juni plaats hebben.
Men kan zich als Gemeentelid of mede
werker aanmelden bij de voorlopige
secretaris, de heer L. C. Heijnen, Bree-
straat 11, of de heer H. Schouten Jr,
Evangelist, Plantsoen 55.
Hij was een geziene figuur in de
Leidse gemeenschap
Vanmorgen vroeg is, 69 jaar ou<
zijnen huize plotseling overleden de heer
L. J. Pijpers. De heer Pijpers is onder
meer ambtenaar in algemene dienst in
de rang van commies, lid van de demo-
bilisaticraad, lid van de commissie S.W.G.
leider van het voorlichtingsbureau
Dor gerepatrieerden geweest.
Hij werd te Utrecht geboren. Toen hij
zestien jaar was, verliet hij het ouder
lijke huis om als vrijwilliger bij het in
structiebataljon te gaan dienen. Het was
figuur te zien, dat hij
vroeg in aanraking was gekomen met
het militaire leven. En aan zijn manier
an optreden niet minder.
In Februari 1907 trad de heer Pijpers
in het huwelijk. Hij verliet
Dat bracht hem zijn tweede pensioen.
In 1939 had de gemeente Leiden een
militaire specialist nodig voor het bureau
militaire zaken, afdeling kostwinnersver
goeding. Eind 1939 trad hij bij de gemeen
te in dienst. Drie jaar later kwamen de
Duitsers hem halen. De oorzaak was: hulp
aan landgenoten van Joodse origine. In
1942 werd hij bevrijd.
Hierna heeft hij zich het lot aange
trokken van de oorlogsweduwen, die door
zijn bemiddeling langs illegale weg uit
keringen ontvingen. Na werkzaam te zijr
geweest bij de distributiedienst werd de
heer Pijpers in 1946 (hij was bij de ge
meente niet ontslagen) bevolkingsambte
naar in de rang van adjunctcommies. Een
jaar later werd hij ambtenaar in alge-
Zeer veel Leidenaars hebben ook
zijn diensten gebruik gemaakt, nadat de
heer Pijpers was benoemd
demobilisatleraad en hij was belast met
de leiding van het voorlichtingsbureau
voor de gerepatrieerden. Men denke in
dit verband aan de Indische Nederlan
ders, die hier zonder have en goed rond
doolden. Het was ook de heer Pijpers,
die de betrokken families bezocht, als er
een zoon als militair in Indonesië was
gesneuveld.
Vermelden wij ten slotte zijn leider
schap van de inzameling en uitdeling van
rampgoederen in het voormalige Joodse
weeshuis aan de Rodenburgerstraat, waar
de heer Pijpers de laatste maanden iedere
"ag te vinden was.
Zaterdagmiddag 12 uur vindt op Rhijn-
hof de begrafenis plaats.
Vikings mej speren in
Enschede
Vijf en twintig als Vikings (oude Noor-
e zeevaarders) uitgedoste Denen heb
ben Maandag door Enschedé gemarcheerd.
._ZÜ kwamen uit het plaatsje Frederiks-
dat jaar,sund en maken een tocht jioor Duits-
ook het leger, maar verbond zich toch'land- Nederland. België en Frankrijk
aan het reservepersoneel van de land- belangstelling te wekken voor een his-
macht. Zijn maatschappelijke loopbaan torisch spel, dat dit jaar Juli in hun
zette hij voort bij de Ned. Spoorwegen woonplaats zal worden opgevoerd. Se-
- te Utrecht, waar hij als bureel ambte-1 dert Januari hebben de meesten van hen
'liaar werkzaam is geweest. De jaren 1914; hun baarden laten staan, sommigen al
1919 bracht de heer Pijpers weer in eerder. Gekleed in een kleurrijk tenue,
door, en wel als adjudant (met helmen op het hoofd en lange spe-
GEBOREN: Corn-elis J. J., z. van C.
J\ Emans en S. E. Ouwerkerk; Pauline,
n P. Schaap en C. Vooijs; Willem, z.
van J. Stouten en E. Beije; Maria E., d.
J. J. M. Noordman en B. W. L. A.
Schrijnen) akers.
OVERLEDEN: A. Koonings, man, 52 j.; militai
v. d. Tuin. wed. van Bonnét, 74 j.; F. van de commèndant landweer. Toen hij'ren n de hand, trókken zij door de stad,
C. Feuerstein, man, 72 j.; M. A. Verha- vijftig jaar was, werd hij als zodanig ge-1 voorafgègaan door het politiemuzlek-
huisvr. van Janson. 71 j.; D. J. N. pensionnèerd. Hij trad op deze leeftijd corps en gadegeslagen door duizenden
rik, wedii, 86 j. 'tevens uit zijn functie bij de Spoorwegen.inwoners.
Leon Fleisher concerteerde in
Zuiderkerk
Meester van pianistische klank en
muzikale vormgeving
Het kunstseizoen van het Leids Academisch Kunstcentrum werd gister
avond besloten met een pianovoordracht in de Zuiderkerk door de Ameri
kaanse pianist Leon Fleisher, die de laatste tijd, zowel in het buitenland
als ook in ons land, sterk de aandacht heeft getrokken. Dat Fleisher deze
aandacht ten volle verdient, bewees hij bij dit optreden stellig.
stijl van dit werk reohtvaardigt evenwel
Reeds bij het weerklinken van de
ste noten van Bach's prachtige Toccata
in D was het duidelijk, dat we hier met
èèn kunstenaar van groot formaat
van ongewone begaafdheid te maken
hadden. Want slechts een groot kunste
naar vermag zo een superieure techniek
ondergeschikt te maken aan een w
lijk architectonisch herscheppend
mogen, dat nog gesteund wordt door
bijzonder scherp inzicht in sfeer en stijl
van het kunstwerk.
Reeds in Bach's prachtige Toccata, met
als climax de stralende fuga, bereikte
Fleisher een hoog niveau, al kon
zich soms afvragen, of de solist niet i
de grootse klankèffecten van het orgel
voor ogen had, dan de bescheiden
subtiele sfeer van het clavecimbel. De
Huishoudschool Rapenburg
In de huishoudschool aan het Rapen
burg is het vanmiddag een komen en
gaan van belangstellenden, niet alleen
moeders, tantes en nichten van leerlingen,
r dames uit allerlei kringen en on
derwijskrachten van diverse instellingen.
In de smakelijk ingerichte lokalen van
de school is namelijk een grootscheepse
tentoonstelling ingericht van werkstuk
ken materiaal, van spectaculaire sche
en leermiddelen, terwijl de leerlin-
in eigen omgeving of in daartoe
ingerichte „stands" demonstreren. Een
modeshow, waaraan ongeveer vijftig
leerlingen per keer deelnemen, geeft
in het geheel nog bijzondere glans.
Wij komen op deze demonstratie
het werk en de resultaten van de school
nog nader terug, aangezien er op allei
lei gebied nieuwe methoden zijn toege
past, die in het kader van de onderwijs
vernieuwing veler belangstelling ver
dienen.
Ongeval met dodelijke
afloop
De 25-jarlge doofstomme dienstbod!
J. O. van het Leidse diaconcssenhuis
werd gisteravond door een blauwe tram
op de Jan van Houtbrug aangereden.
Ze had de tram niet zien aankomen.
een schedelbreuk werd mej. O. naar
het diaconessenhuis gebracht, waar zij
vanmorgen is overleden.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
vier militairen uit Utrecht, die grote hoe
veelheden benzine en auto-onderdelen
hadden verduisterd, veroordeeld tot
straffen, variërend van anderhalf jaar tot
maand. Een luitenant werd tei'ens
uit de dienst ontslagen.
In het Internationaal Academisch
Instituut te Den Haag heeft ir Staf,
waarnemend minister van Landbouw, de
deelnemers aan de vierweekse interna
tionale cursus voor diergëneeskunde be
groet
ook de eerste visie.
Fleisher's pianistisch meesterschap
werd eerst volkomen duidelijk in Schu
bert's sonate op. posthume in Bes (en
niet in b kl. t zoals het programma aan
gaf!) Dit werk dateert van Schubert's
laaatste levensjaar, 1828, en behoort,
naast de liederen van het „Schwanen-
gesang", de symphonie in C en zoveel
andere meesterwerken, tot de rijpste
vruchten van dit geniale bestaan.
Fleisher heeft op onnavolgbare wijze
de gesluierde, weemoedige en gelaten
sfeer van de eerste twee delen en de
blijde verrukking van de finale weten te
herscheppen. Hij slaagde er in dit uit
gebreide en soms grillig episodische Tyerk
een hechte psychische eenheid te geven,
hetgeen we bij vertolkingen van deze
sonate zo vaak missen, zodat dan een
gevoel van gerektheid nauwelijks te on
derdrukken valt. Fleisher bezit een bij
zondere gave om, door middel van een
zeer verfijnd toucher, aan bepaalde dé
tails een reliëf en een expressie te geven,
welke men nimmer had vermoed.
Opvallend is ook, hoe spaarzaam
Fleisher gebruik maakt van het fortis
simo; juist daardoor verkrijgen ff-pasea-
ges een veel groter dramatische kracht
Vele pianisten zouden hieraan een voor
beeld kunnen nemen, waarbij ze zich
eveneens zouden kunnen herinneren, hoe
zuinig ook Chopin als pianist met het
fortissimo omsprong.
Het programma vermeldde tot slot
Brahms' Handel-variaties op. 24. Ook hier
toonde Fleisher zich een meester, niet
slechts van de pianistische klank, doch
ook van de muzikale vormbeheersing.
Deze reeks zogenaamde karaktervaria
ties, waarvan elke variatie een bepaald
motief of een ander structuurelement van
het gegeven thema zelfstandig uitwerkt,
vormt een zeer bewust geconstrueerde
architectuur van thematische en dynami
sche contrasten en verwantschappen, het
geen in Fleisher's vertolking zeer goed
tot uiting kwam. Ook hier vormde de
(weinig polyphone) fuga een structureel
en emotioneel hoogtepunt.
Hoewel Brahms in dit opus nog niet
zijn volle meesterschap had bereikt, is
dit toch een zeer boeiend werk, vooral
i vertolking als deze. Geen wonder
Idus, dat de geestdrift der toehoorders
enige toegiften afdwong, en wel werken
Beethoven (Für Elise) en De Falla.
Dit eerste optreden van Leon Fleisher te
Leiden was een muzikale gebeurtenis van
betekenis; we hebben stellig reden het
LA.K. dankbaar te zijn deze pianist hier
te hebben gebracht. Moge het niet de
laatste maal zijn geweest!
Het LA.K. heeft ook dit seizoen op
muzikaal gebied weer belangrijke dingen
stand gebracht en we sluiten ons
tenvolle aan bij de woorden van lof.
welke prof. Prins tot de organiserende
commissie richtte. Het voorlopige pro
gramma voor het volgende seizoen bevat
de muziek vele beloften.
J. van der Veen.
