■j' r K w i tpUZZLE w w wrm M+M Mm sb 9 m 'mw&w m b mm m m m mm VOOR óe VROUW "s cUreemcle readied de, X knipt EET EENS ANDERE VIS! 6 ZONDAGSBLAD 7 MAART 1953 Oplossingen en correspondentie »an de heer H. J. J. Slavekoorde, Goudreinetstraat 125, Den Haag. Lasker als mens Vrijwel alle beroemde schaakspelers rijn geëerd in een biografie. Maar een Lasker-biografie ontbrak tot dusverre. Niet door gebrek aan ijver of goede wil. doch omdat de loop der gebeurte nissen de plannen heeft doorkruist Aanvankelijk zouden dr J. Hannak en dr Emanuel Lasker samen een biogra fie schrijven, welke in 1938 ter gele genheid van de 70e verjaardag van de oud-wereldkampioen zou verschijnen. Hannak werd echter enige jaren in concentratiekampen opgeborgen en toen hij er weer uitkwam was Lasker reeds overleden. Het tweede plan: het schrijven van een biografie met medewerking van Las- kers weduwe, leed opnieuw schipbreuk toen Fine die aanvankelijk op zich had genomen het manuscript in het Engels te vertalen na het intreden der Ver. Staten in de oorlog hiervoor niet meer de nodige tijd ter beschikking had. Toen overleed ook Laskers vrouw. Maar dr Hannak heeft niet gerust voor dat de biografie gereed en uitgegeven was En dit is dan nu geschied door Siegfried Engclhardt's Verlag te Ber lijn. Het is een monumentaal werk ge worden van ongeveer 315 bladzijden Wie zich Hannak nog herinnert als schrijver van de Steinitz-biografie ..Der Michel Angelo des Schachspiels" zal zich niet verbazen, dat hy, zoals toen, ook nu weer alle nadruk op de mens heeft laten vallen. Dit is enerzijds een grote winst, want juist op dit terrein Ii«5t stellig Hannak's grootste kracht. Maar aan de andere kant betekent dit. dat de schaakspeler Lasker in dit boek minder tot zijn recht komt. veel min der bijv. dan Capablanca in bet door F,uwe en Prins geschreven boek over een andere wereldkampioen. Men mag dit zonder meer betreuren, omdat er bijna geen interessanter onderwerp te be denken is dan Juist Lasker als schaak- Dezelfde ietwat eenzijdige instelling van de auteur openbaart zich ook in de 100 partijen welke in het bock zijn op genomen Zeker, de partijen zijn alle van analyses en aantekeningen voorzien, doch er is geen poging gedaan de he dendaagse vi.:ie in die analyses en aan tekeningen te leggen: ze zijn zonder meer overgenomen uit de boeken of tijdschriften welke ten tijde dat de desbetreffende partijen gespeeld wer den verschenen. Zo heeft dit boek, met alle verdien sten welke het ook nu heeft, de kans gemist een klassiek werk te worden, een werk dal men aan alle toekomsti ge biografie-schrijvers ten voorbeeld zou hebben kunnen stellen. Dit neemt niet weg. dat we voor de verschijning er van zeer dankbaar zijn. Al zal dit boek dan ook niet klassiek worden hel behandelt een fascinerend onderwerp: de wereldkampioen Lasker. die 27 jaar lang de titel wist te behou den en nog jaren later, toen hij reeds een oud man was, de schrik van de allersterkstcn w|«s. Elke schaakliefhcb- ber. die een bibliotheekje van belang rijke schaakwerken aanlegt, zal dit boek ai is het ook tamelijk prijzig (D M. 10,80 plus 0,45 porto) willen bezitten. Oplossingen Hieronder volgen de oplossingen der partijstcllingen. opgenomen in onze rubriek van 21 Februari j.L Wade—Bennet: 1. Tg3 Lh5 2. Th3 Lg6 3. D g6ü h k6 4. Lxnt! Txf7 5. Th8 K h8 6. Pxf7t Kg8 7. Pxd« Td8 8. Te6' en zwart gaf het op. Treybal— Dyk: 1. h5 Te6 2. hXg6'. Kg8 J. Th8» K h8 4. Th3t Kg8 5. Th8. K h8 8. Dh5t en 7 Dh7 mat. Van alles wat Wie, zoals wjj, het voorrecht heeft, dat hij regelmatig vrij veel buitenlandse schaaktijdschriften onder ogen krijgt, heeft menigmaal gelegenheid zich te verbazen over de onuitputtelijke rijk dom van het schaakspeL Het openbaart zich op zo veel ver schillende wijzen en op zo veel ver schillende plaatsen aan onze waarne ming, dat wij slechts kunnen betreuren, dat slechts zo weinigen kunnen kennis ncsnen van het beste en het boeiendste, dat de buitenlandse vakpers ons biedt. Het is daarom, dat wij zullen pro beren U onder de titel „Van alles waf* nu co dan een selectie voor te zetten van hetgeen ons boeide, ln de houp, dat U^.-r evenveel pleizier in zult hebben Paard tegen drie plannen. Allereerst dan een partijstelling, welke wij kort geleden ergens tegenkwamen, doch waarbij wij helaas verzuimden de bron te noteren. Wit zet wint. Een eenvoudige stelling zult U zeg gen. U hebt zo iets wel eens meer ge zien. Men moet de zwarte koning in de hoek vasthouden en hem dan op het juiste ogenblik matzetten. Inderdaad, dat is de manier! Lost U dit gevalletje dan maai even op. Mocht het U. tegen de verwachting in. toch niet meevallen, kijkt U dan maar even aan het eind van dit artikel. Vier soorten schakers In het enkele maanden geleden her rezen, voor de wereldoorlog zeer be kende, schaaktijdschrift „Schnch-echo" vonden wij de volgende Indische wys- Er zijn spelers, die zwak spelen en niet weten dat zij zwak spelen: dat zijn de onwetenden Vermijd ze: Er zijn spelers, die zwak spelen en weten, dat zij zwak spelen: Jat zijn degenen, die inzicht hebbenHelp ze! Er zijn spelers, die sterk spelen eri niet weten, dal zij sterk spelen dat zijn de bescheidencn Houd ze in ere! Er zijn spelers, die sterk spelen en weten, dat zij sterk spelen: dat zijn de schaak wijzen Volg hen na! Eenvoudige eindspelstudie In de Schwcizerische Schachzeitung kwamen we een eindspelstudie legen van A. Burgct. welke ons boeide doordat cr zo weinig materiaal op het bord stond. Dnt kon niet moeilijk zijn, meen den we. En dies gingen we welgemoed, zo maar van het diagram af. trachten de oplossing „even" te vinden. Eindspel van A. Burgct X A- .7 r- ?<m §m rk m m b c d e f g b Wit aan zet wint. m i x mx 'xm\ X ai m ■vm 'JA a m t m M m mm mm Ziehier de stelling, waarop ons oog viel. Wilt U eens pruberen hoe Wit deze stelling tot winst kan voeren? Zwart antwoordde 40. Pf8. Voor wie het niet kan vinden: zie het slot van dit artikel. Oplossingen Paard tegen drie pionnen: I. Pg4t Khl 2 Kfl 13 3. Kf2 h2 4. Kfl f2 5 Px f2 mat. Eenvoudig genoeg als U het zo ziet sUaji. nietwaar? 5 Kd6 Ke8 6 Ke6 Kd8 7. Td7t Ke8 8. Tc7 en wint. Enkele varianten: 1 Kb7 2 Th7i Kc« 3. Pe7t; 1Tgl 2. Kbö TUI t 3. Pb4 enz. Na 4Kb8 van de week T ripl e-kruiswoordiraadse 1 keus genoeg'. Eu dies probeerden we: 1. Th8t Ka7 2. Pc6t Kb7 3. Th7t Kc8 4. Pe7t met lorenwinst. Dit leek al te gemakkelijk. Natuurlijk: 2Kb7 is fout. Want als zwart 2 Ka6! speelt? Dan komt 3. Ta8t Kb" 4. Ta7t Kc8 5. Kb6 Tg7 6. Pe7t Kd8 7. Kc6 Ke8 8. Kd6 Tgl en wit bereikt niet meer dan remise. We kijken deze zettenreeks nog eens na en noteren, dat op 5. Pe7t Kb8 volgt en dat 7Txe7? 8. Ta8 mat ten ge volge heeft. Maar verder helpt dit ons met. Dus gingen we het maar over de andere kant proberen. En inderdaad, dat ging beter, al moesten daarbij ook diverse moeilijkheden overwonnen worden. Probeert U het ook eens? Als het niet lukt, kijkt U maar aan het slot van dit opstel naar de oplossing. ByvschcvKeres In het Tijdschrift „Schach" tenslotte treft ons een diagram uit de party ByvshevKeres, gespeeld in de onlangs beëindigde wedstrijd om het kampioen schap van Rusland. De eerste 40 zetten waren: 1. e4 e5 2. Pf3 PctJ 3 Lbo a6 4. La4 Pf6 5. 0—0 Le7 6. Tel b5 7. Lb3 d6 8. c3 000. h3 Po5 10. Lc2 e5 11. d4 Dc7 12. Pbd2 cxd4 13 c d4 Lb7 14 d5 Lc8 15. Tbll!) Ld7 16 Pfl Pc4 17. 1)3 Ph6 18. La3 Tfc8 19. Ld3 Lfii 20. De2 Ph5 21. Lel g6 22. «4 Pf4 23 L f4 ex f4 24. Tbcl Dd8 25. Dd2 Lh6 26 Plh2 Txcl 27. Txcl Tc8 28. Txc8 DXcC 29. g5 Lg7 30. Dxf4 Lx h3 31. D <d6 Pd7 32. Lfl! Del 33. Dg3 Lxfl 34. Pxfl h6 35. Kg2 Dc2(?) 36. gvh6 Lf6 37. Dd6 Dc8 38. e5 Lh8 39. e6 f eG 40. Pg5! Zonder dat u een omschryving voor de horizontale en verticale woorden krijgt is het toch mogelijk een normaal kruiswoordraadsel in het diagram te vor men. Daartoe plaatst men de letters van 22 omschreven woorden van elk vier letters in de vakjes, voorzien van ge lijkluidende getallen. 5 20 9 15 kleverig plantensap. 19 10 1 13 gevierde zangeres. 2 11 8 27 vrijmoedig, onbelemmerd. 12 21 3 4 god der liefde. 23 14 6 18 gering gewicht 22 28 16 7 dwergvalk. 35 17 43 31 drank, schaal. 26 32 29 39 indruksel. 38 24 57 34 metaal. 52 25 33 48 voorzetsel. 42 71 73 40 vereniging. 45 36 49 55 vuurwapen. 44 50 64 58 sarcasme, hoon. 54 47 37 56 wisseling. 67 60 61 53 schouwburgplaats. 62 59 51 46 plaats, vlek. 79 85 41 63 plezier. 68 75 86 72 nevel, mist. 83 30 65 78 vrucht. 80 69 66 82 hond. 76 77 81 70 doopvader. 74 86 87 84 bergplaats. Inzending per briefkaart uiterlijk Donderdagmorgen a.s. aan het bureau van dit blad. In de linkerbovenhoek aan de adreszijde vermelden: „Puzzle-oplos- sing". Er zijn drie prijzen: 1. 5.2. 2,50, 3. 2,50. Horizontaal: 1 kampong, 7 P.S.. 8 saam, 10 ATO, 12 as. 13 al, 14 navel, 16 S.I*. 18 fee, 19 fabel 22 ruk, 24 pulp. 25 os. 26 wig. 29 kil. 31 en 32 dorp. 35 fel. 37 opaal. 38 uit. 40 A.P., 41 steek. 43 af. 44 Po, 45 fel, 46 gems, 48 K.M., 49 over ste. jo eeuw, iu sap, 17 alpino. 20 el, 21 c... dor, 23 kik. 27 gif. 28 braaf, 30 leut, 33 op, 34 pap. 36 liet. 39 leek. 41 soms, 42 KLM. 43 ago, 44 per, 46 ge. 47 St volgt 5. Kb6 Th7 6. Tc7 Th6t 7. PcOT en wint. Byvshev—Keres: Vanuit de diagram- stelling volgde: 40Pf8 41. Dc7 Ld4 42. h7t Kh8 43. Pf7t en wit won de dame. Byshev is een nog zeer jonge speler, die met veel succes ln het kam pioenschap van Rusland debuteerde. Ter oplossing Hierbij een partijstclling uit een partij tussen Salanski en Pjankow, in 1952 te Moskou gespeeld. Natuurlijk staat wit beter, sterker nog: wit lta»t gewonnen. Als U dit met ons eens bent vragen wij U: hoe wint wit aan zet? ZONDAGSBLAD 7 MAART 1953 is een tijd geweest e« misschien komt het hier of daar neg wel vóór dat in boek, geschrift en op de film het Kind geïdealiseerd werd. Kinderen voelden de dingen zo fijn aan enz. Inderdaad hebben kinderen een scherp afgestemd gevoel op stem mingen pan volwassenen, de atmosfeer, waarin zij leven, maar dat dit gevoel altijd even fijn en teer is, valt te betwijfelen. Vast staat, dat zij alles anders aanvoelen dan volwassenen en daardoor staah zij ook in hun reacties zo ver van ons af. Val hen daar niet te spoedig hard over, maar bedenk dat zij in hun eigen kleine wereld leven, waarin andere normen gelden dan in de onze. Zij van hun kant vinden mtnstens zoveel verwon derlijks (en dikwijls met recht!) in onze grote mensen-reacties, als wij in de hunne. Kinderen kunnen wreed zijn. Dat is bekend. Tóch als wij eens rustig de tijd ervoor nemen, om de achter grond van zo'n in ons oog wrede daad of hard woord te bezien zullen wij meermalen tot de conclusie moeien komen, dat er andere gevoelens in het spel zijn, die met wreedheid of ongevoeligheid weinig te maken heb- Zo gebeurde er enkele weken gele den in een Rode Kruis-klerendepot het volgende: Terwijl de van alles be roofde ouders of vrienden bezig wa ren met het passen en in ontvangst nemen van kleren en op vele van die gezichten de pas doorstane doods angsten, het leed om verloren dier- Keurige pyama Déze- pyama kunnen we maken met patroon 135 Het kimonojasje heeft geen t.ntlenaaa. Vanuit de schouder loopt een coupenaad, revers en kraag kun nen, evenals de zakjes afgewerkt wor den met een ztg-zagband in een afste kende kleur, maar noodzakelijk is het niet. De broek kunnen we met een band afwerken of eenvoudig een elastiek door de rand rijgen. Een dergelijk patroon nering doen harmoniëren; we kunnen ook een fijn streepje nemen De pa tronen zijn tot 14 Maart aan onze loket ten verkrijgbaar tegen betaling van ƒ0 40 Postbestellingen uitsl' itend per briefkaart met aan de voorzijde 0,50 aan postzegels naast de normale zegel voor frankering. De maten van dit pa troon zijn: 42, 44 en 46. Maat 40 al leen op bestelling. Benodigde stof 414 meter van 80 cm. breed. baren hun sporen nog hadden achter gelaten, verzamelde een groepje kin deren van deze evacué's zich bij een houten trapje. „Jongens. we gaan lijkie bergen!" riep er één. Een paar seconden later was het „spel" in volle gang. De treden van het trapje waren de gol ven. Eén Hel zich naar beneden rollen en werd door de anderen weggesleept. Toen sloop er plotseling een kat langs hen heen. „Jongens, een kd-at!! Trap 'm dood!" „Ach jó. ben je gék?" „Nou jó, dan hebbe we 'n daver!" (cadaver). Even werd beraadslaagd en intussen was de kat hun ontglipt. Toen ontdekte een joggie van niet ouder dan een jaar of vijf, een ruige wit wollen shawl. Hij trok haar naar zich toe en riep: „Hierzo een sik! Dit is een daver" Een ander comman deerde: „Éérst die davers weg-aelen, die binnen gevaerlijk voor de gezond' eid, hiér wéér 'n lijk! Tjae, verzopen, 't is toch zonde...." Zó speelde dat een poosje dóór, tot één van de ouders het hoorde, haar eigen spruit eruit sleurde, heen en weer schudde en schreiend vroeg, hoe-ie zoiets kón doen? Onterikken dat ge zijt!" Het was voor ons, volwassenen, ook om van te rillen, dit „spel". Toch schrokken die kinderen hevig van dat standje en al die boze blikken. Daar moesten zij nu van huilen. Ze begrepen weer eens niets van die grote mensen. Maar.... begrijpen wij hen wel? Ach, laten we er maar dank baar voor zijn, dat een kind zo vreemd staat tegenover het leed. Stel u vóór, dat zij ten volle besèften wat er ge beurd was. Zij zouden dit immers niet kunnen dragen? Het is een zégen, dat kinderen leed zo gauw vergeten, ten minste leed, dat bóven hun bevatting en draagkracht gaat. Daarentegen vergeet het de pijn om een onrecht vaardig verkregen straf, het verdriet om een gebroken pop, of de dood van een geliefd huisdier nooit. MARGAR1THA. Héél wat erger dan bovenbeschreven kinderreacties, vind ik die van mijnh. W. D. 't Is dat u vraagt, of ik op uw argumenten in wil gaan en me er niet met een enkel zinnetje zoals de vorige keer afmaak, anders had ik naar mijn eerste impuls gehandeld en uw brief in de kachel gegooid. U bent huiverig voor de hulpver lening uit het buitenland ons betoond en acht dit een veeg teken voor dat zogenaamd „Christelijk" Nederland. Ter illustratie voegt u er dan aan toe: „Zeg mij wie uw vrienden zijn en ik zal u zeggen, uiie gij zijt." DU is wel een geestelijke hoogmoed van het érgste soortInplaats dat U God op uw blote knieën dankt voor Aan het venster. die hulpverlening uit het buitenland, neemt u een air aan, alsof wij hiermee gaven uit de hel accepteren Vervolgens is naar uw mening de Vrouwen-Wereldgebedsdag tegen de Schrift en zal Gods toorn, naar u vreest, door zo'n dag niet verminderen, maar toenemen. En aan zo'n grove, goddeloze aanranding van wat voor millioenen heilig is, durft nog toe te voegen, dal er in deze tijd maar één ding nodig is en dat is: verootmoe diging. Dat is zo afschuwelijk goedkoop, om dat in 't algemeen te zeggen. O, dat goddeloze buitenland, dat ontkerstende Nederland, wat 'n zonden, wat 'n zonden Dat jammeren over anderen konden de Parizeen in Jezus' dagen ook zo mooi. O, o, wee, wee die tollenaren, die hoeren, dat domme volk Maar Paulus zei: „I k ellendig mens En mijnheer D„ als dat deed, als u wérkelijk dagelijks te vechten had met uw eigen boze, egoïstische, hoog moedige Ik. dat oude Ik, dat dóód moet voor God, kwam u aan die jam merklachten over landen en volken i n 'talg em een niet meer toe. Het gaat zo makkelij k dat schuld belijden in 't algemeen. Dat: „u>ij zijn zo zondig zeggen. Laten we liever heel persoonlijk Otis eigen leven van iedere dag bloot leg gen voor God. Hoe weinig heb ik vandaag mezelf weer verloochend, deren, wut ben ik weer een draak geweest in de huiselijke kring en heb mezelf weer poeslief voorgedaan buitenshuis. ...Als u en ik zó beginnen, zijn we voorlopig nog niet klaar. Dan kunnen we alleen maar aan 't eind van iedere dag in deze lijdensweken, in dankbare ontroering stamelen: ,,'t Is a l voor m ij geschied." Zó levend zullen wy er ons in ie allerlaatste plaats voor wachten om werken, die int God zijn, zoals de daadwerkelijke liefde van onze mede mensen en de Vrouwen Wereldgebeds dag te veroordelen. Ik hoop dut w ogen nog eens (als 't kan spoedig!) opengaan. M. scheidenheid van waren. Wanneer de visboer soms een keer geen schol of ha ring heeft, waar we onze zinnen op had den gezet, dan is dat een mooie gele genheid om het ook eens met een an dere vissoort te proberen. Denkt u maar eens aan verse paling met heerlijk wei- nie graten of bijv. aan spiering. Dat ene graatje, dat eens in uw keel is blijven steken, weerhoudt u er toch niet steeds van om vis te kopen? Ook het klaarma ken van een soort dat u nog niet eer der onder handen hebt gehad, hoeft geen probleem te vormen. Vrijwel alle vissoorten kunnen op een of meer der volgende manieren worden klaargemaakt dikke rondvissen, zoals schelvis, gul. baars, grote poon, koken of stoven, want die krijgen we met bakken niet gemak kelijk gaar; moten, filets en platte vissen koken, sloven of bakken; vette vissoorten stoven met iets zuurs, bijv. citroensap, tomaat of wat azijn. De kooktijd hangt af van de dikte van de vis die moeien we cr zelf op aan kijken. Als het visvlees tot op de graat ondoorzichtig is, is de vis gaar. Meestal moeten we bij wat dikkere vissen het vuur temperen na de eerste paar minu ten; dit om te voorkomen, dat de bui tenkant van de vis verbrandt, terwijl het binnenste nog niet gaar is. De tweede kant kan dan op het laatst vlug gebak- Hier volgen enkele recepten vror 4 Spiering, sprot of kleine wijting hakken. De kop afsnijden, de vissen open snij den en de lichaamsholte schoonmaken. De vis zouten en het zout een tijdje la ten intrekken. Zoveel boter, margarine of olie heet maken, dat de bodem v verwnui ren de koekenpan er ruim mee bedekt is. Is het vet Rued heet. dan de vissen Stok visschotel door bloem of paneermeel halen en op uien. een flink vuur vlug aan één zijde bruin bakken. De visjes die meteen Raar zijn keren. wijtinR hor een minuut of vijf zachtjes nabakken, vervolgens keren en t uf«ielcn. met water verdunnen en met aangemengd aardappelmeel binden. De citroenschil iet rijst en gebakken de tweede kant bruin bakken. Bij gebakken vis gesmolten boter of margarine geven, die met iets water verdund is. Dunne paling bakken. De paling vlak achter de kop rondom insnijden en de huid er aftrekken. Dc vis in moten snijden en deze aan één zijde bruin bakken. De warmte tempe ren en de vis een minuut of vijf zacht jes nabakken. Dan keren en de tweede kant vlug bakken. Zeepaling of kaheljauwstaart. Zeepaling zowel als kabeljauwstaart smaakt heerlijk met een zure saus (met citroen, kappertjes of azijn). Een stuk vis van ongeveer 300 g, 50 g boter of margarine, een halve ci troen of een eetlepel kappertjes, azijn, zout. paneermeel. De vis zonodig stropen, wassen en in een (vuurvaste' pan leggen. Citroensap of azijn op de vis druppelen. Dit ten minste tien minuten laten intrekken. De boter of margarine en een stuk ci troenschil of een eetlepel kappertjes en wat water toevoegen en de massa aan de kook brengen. De warmte temperen en hot geheel za entjes stoven, totdat de vis ondoorschijnend is (10 20 minu ten). Ze met paneermeel bestrooien cn hierop een paai klontjes boter leggen. Het gerecht, /onder deksel, in de oven of bovenop het vuur nastoven. totdat een korstje gevormd is. Het is het aardigst om alle ingrediën ten apart op te dienen. Gemakshalve of bij gebrek aan kookmateriaal kan men vis. rijst, aardappelen of vis en rijst ook wel samen koken. 200 g on geweekte of 500 g geweckte stokvis. 150 n (I kopje) rijst, k.g aard appelen. 1 kg uien 'augurkjes of groen ten uit het zuur), 45 g (5 eetlepels) bo ter of margarine, olie, mosterd, zout. Zoveel water aan de kook brengen, dat d"e stokvis geheel er door bedekt zal zijn. De vis er in leggen en meteen de warmte temperen. Het water aan de kook houden. De vis ongeveer een uur laten sudderen. De rijst opzetten met ruim 2 kopje» kokend water en ze zachtjes voorkoken. De aardappelen gaarkoken in weinig wa ter. (Desgewenst de rijst op de stoom- hiervan gaar inaken). De uien schillen en in dunne plakken snijden. Vet of olie in de koekenpan heet maken en de uien bruin bakken bij gedeelten tegelijk. De gebakken uien niet afgedekt laten staan. Ongeveer een halve liter water (drie kopjes) stokvi brei .en eetlepel mos terd toevoegen. Hiertoe dc mosterd eerst met een weinig warme saus aanmengen. Wilt u niet alk-s apart koken, dun de vis gaarkoken en een deel van het npt afgieten, de aardappelen onder in de pan leggen, daarop de rijst en dan de vis. De mosterdsaus apart maken of een le pel mosterd met iets kooknat aanroeren en dan door h<n geheel heen scheppen. De uien afzonderlijk goudbruin bakken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 7