Sultan Hamid II schold Westerling uit
na aanval op Bandoeng
Nederlandse autoriteiten waren niet
betrokken bij complot
vD
'onncina
JEUK S
D.D.D.
Oud-Katholiek protest tegen
R.K. eeuwfeest
Rampenfonds heeft thans reeds
de 68 min. overschreden
Toch is het zo
nieuwe leidsche courant
MAANDAG 2 MAART 1953
Getuige speelde dubbele rol
In de tweede zitting van het Indonesische Hooggerechtshof te Djakarta over
de zaak-Hamid II trad de 35-jarige Tram Najoan als getuige op, geboortig
van Menado. Deze kwam in December 1949, toen hij nog lid was van de
Nederlandse politieke politie, in contact met de beweging-Westerling. Deze
getuige, die bij de gebeurtenissen een dubbele rol heeft gespeeld, is thans
rechercheur bij de criminele politie te Djakarta.
Getuige Najoan zeide, dat hij sedert
begin December 1949 contact had met de
beweging van Westerling. Hij had Wes
terling het eerst ontmoet in Djakarta in
de woning van een lid van het K.N.I.L.,
een zekere Benz. Desgevraagd zei getuige,
dat het doel van de beweging van Wester
ling was de regering van de R.I.S. om
ver te werpen en te vervangen door een
andere regering. Najoan zei, dat het hem
'bekend was, dat de Apra-beweging onder
leiding van Westerling stond. Deze orga
nisatie had ten doel, zo zeide getuige,
behalve de omverwerping van de rege
ring van de R.I.S. ook het bestaan te
waarborgen van de minderheidsgroepen,
namelijk de Indo-Europese. de Ambonnese
en Menador.ese groepen. Najoan zei, dat
Westerling hem had medegedeeld con
tacten te hebben met diverse leiders,
onder wie de leider van de Daroel Islam.
Kartosoewirjo, in Oost-Java met Van dei-
Plas, voor de souvereinlteltsoverdrachl
regeringscommissaris voor bestuursaan
gelegenheden in Oost-Java. In West-Java
met kolonel Soeriosantoso en met Wira-
nata Koesoema, het toenmalige staats
hoofd van de Pasoendan, met Kartalc
gawa, met beklaagde, sultan Hamid II er
met Mansoer. Bovendien zou Westerling
contact hebben gehad met een zekere
Asbeck Brussche. in die tijd commandant
van de veldpolitie. Brussche kreeg de
taak de onder hem staande eenheden ge
reed te houden voor eventuele bewakings
diensten. De eenheden van Brussche zou.
den niet voor opstand gebruikt worden.
Najoan noemde voorts verschillende
andere namen van personen met wie
Westerling contact zou hebben gehad.
Een rapport over de sterkte van zijn
eenheden en de bewapening daarvan in
Djakarta had Najoan aan Westerling in
Bandoeng doorgegeven. Voorts had Wes-
Advertentie)
HOESTBUIEN, VAST SLIJM
<T\Dan
SL'JM-OPLOSSEND
Dan
helpt bl/lÜÜD
Uniecongres S.S.R.
Overheid en economisch
leven
De visie van prof. dr F. L.
van Muiswinkel
Vorige week heeft prof. dr F. L. van
Muiswinkel op het 67c Uniecongres
S.S.R. te Wageningen gesproken over
onderwerp „Overheid en economisch
leven". Hij behandelde drie vragen:
le. heeft het economische leven
eigen souvereiniteit, beter een eigen com
petentie. die af te bekenen is tegenover
de souvereiniteit van de overheid?
2e. is die oompe'entie scherp en prac-
tisch te onderschelden?
3e. is het denkbaar, dat, indien
overheid de volledige leiding neemt, de
competentie van de andere kringen kan
blijven bestaan?
Het standpunt in deze vraagstukken
moet bepaald worden door onze levens
beschouwelijke visie. De Schrift geeft een
antwoord. Niet, dat zij een oplossing geeft
voor elk concreet probleem, maar wel
geeft zij richtlijnen, met behulp waarvan
een concrete oplossing te vinden is. Deze
aanwijzingen leiden a-utomatisch tot het
vinden van de meest doelmatige oplos
sing, want Gods wetten geven niet alleen
Zijn'wil, maar stellen ook de waarachtige
levensbelangen veilig.
De richtlijnen, welke de Schrift geeft,
rijn: le. de persoonlijke verantwoorde
lijkheid; 2e. dat concentratie van de
politieke en economische macht in één
hand satanisch kan zijn; 3e. dat de over
heid het recht en de plicht heeft, als er
kringen zijn, die hun competente sfeer
overschrijden, deze terug te dringen; 4e.
dat. als het economische leven uit zich
zelf onmachti-g is. de juiste maatregelen
te nemen ter waarborging van de samen
leving, die harerzijds te treffen.
Aan de hand van deze richtlijnen, toe
gelicht door tal van voorbeelden, toetste
spr. de verhouding van overheid en eco
nomisch leven.
De Christen heeft in het economisch
leven naar twee zijden front te maken;
le naar die van de overheid; 2e naar de
zijde van het economisch leven, als het
in zijn eigen organisatieleven zijn compe-
tenties overschrijdt.
Het congres heeft 's morgens en ook
een deel van de middag in huishoudelijke
vergadering doorgebracht. Gisteravond
werd het nieuwe bestuur geïnstalleerd,
waarbij de aftredende praeses, de heer
H. Vos, van Utrecht, de jaarrede hield.
Het nieuwe bestuur is als volgt samen
gesteld: praeses R. Groeneveld (Leiden),
ab-actis I J. Joosse (Sarphatistraat 145 I,
Amsterdam), quaestor W. Kooi (Rotter
dam), ab-actis II J. G. E. Been (Utrecht),
assessoren: S. Boonstra (Groningen), P.
K. Schenk (Wageningen), F. Ubels
(Delft). R. Klein (Utrecht), H. van Hil-
ten (Leiden).
Hot congres werd besloten met een
feestelijk samenzijn in de Junushoff.
terling contact met een zekere Karewoer,
die een strijdmacht zou hebben in OosL
Indonesië, bestaande uit ex-K.N.I.L.-leden.
iNajoan verklaarde voorts, dat Westerling
hem had meegedeeld, besprekingen te
hebben gevoerd met generaal Buurman
van Vreeden.
Plan vooropstond
bij overdracht
souvereiniteit
Getuige zei, dat reeds voor de soeve
reiniteitsoverdracht door Westerling ten
huize van Benz een vergadering was
gehouden, waarbij Najoan en een zekere
Rapar aanwezig waren. Rapar verklaar
de, dat hij en enige anderen in Djakarta
een strijdorganisatie hadden. Westerling
had het plan op 27 December 1949
opstond te beginnen. Karewoer, die
klaard had wapens te bezitten, maar
bleek ze niet te hebben, kreeg op die
bijeenkomst van Westerling een uitbran
der. Karewoer trok zich daarop terug en
werd vervangen door Rapar. Rapar zou
300 geoefende mannen hebben en ver
klaarde zich wel in staat het plan to:
opstand uit te voeren, indien hij vol
doende wapens had. Tussen Westerling
Rapar zijn later besprekingen
voerd. waarbij Raoar zich bereid
klaarde 250 man naar Bandoeng te
Tenslotte vertrokken er 100
Bandoeng, waarvan er 95 werden
gearresteerd door het corps polisi mili
tair, omdat deze mensen achterdocht
hadden opgewekt. Najoan verklaarde, dat
hem opdracht werd gegeven 10 leden van
de zogenaamde plebiscietbeweging, onder
Soejoso, te doden. Najoan gaf t
lij van Westerling geld had ontv;
en dat hijij van een zekere persoon,
s naam onverslaanbaar w
die beschouwd kon worden als
Westerlings financiers, geld -geleend had.
Najoan zei, dat Westerling af en toe fond
had ontvangen van personen uit
kringen der regering van de Pasoendan.
Voorts verklaarde getuige, dat Wester
zijn beweging ook contact had
opgenomen met generaal-majoor Engles.
Op 9 Januari, zo ging Najoan voort,
hield Westerling weer een bijeenkomst
ten huize van Benz. waarbij aanwezig
waren Ra-par, Najoan en nog
deren, onder wie een zekere Titela. Tite-
pamfletten opstellen
Menadonese en Ambonnese bevolkings
groepen, welke o.a. zouden moeten be
vatten, dat „De regering van de R.I.S.
onder leiding stond van collaborateurs,
currupte personen en opportunisten, het
geen niet toelaatbaar was". !H
Voor de Amboime6e beyoükdnigsgroep
zou het pamflet de eanEproring moeten
bevatten, dat zy zich moesten verenigen,
omdat zU in gevaar verkeerden door
Java onderdrukt te worden. Terwijl zij
nog vergaderden kvarni Simatoepang
(toen nog kolonel en chef-stof van de
strijdkrachten) voorbij. Op dat ogenblik,
aldus Najoan was te merken, dat bij
Westerling het kwade voornemen ont
stond Simatoepang te doden.
Getuige kon de uitvoering
voor-nemen voorkomen, door te zeg-gen,
dat de voorbijganger niet Simatoepa-ng
Nsjoam verhaalde vervolgens van 'het
plan voor de aanval op Bandoeng -
Djakarta, waarvoor 400 man va-n d»
ledig bewapende speolaie troepen
Djakarta zouden moeten gaan. Dit mis
lukte volkomen. In Djakarta kwam
slechts een klein deel van de nodige
wapens, die waren opgeborgen aan
Djalan Kra-mat 20, ter beschikking.
Staatsgreep te
Bandoeng, ruzie
te Djakarta
In d'e ochtend van 23 Januari 1950, dé
ag van de aanval op Band-oeng, was
Westerling in de woning van Brussche
in Djakarta. Daar brachten een zekere
en Samuel het bericht, dat
Bandoeng door de Apra was aangeval
len en om 1 uur 's middags nog door de
Apra bezet werd gehouden. Klaassen
verzocht Westerling naar Bandoeng te
gaan om met de plaatselijke militaire
leiders besprekingen te voeren, maar
Westerling antwoordde, dat de bespre
kingen in Djakarta moesten worden ge
houden. 's Avonds (23 Januari) werd
weer een vergadering gehouden, waarop
besproken werd, welke belangrijke pun
ten in Djakarta moesten worden aange
vallen. Dat waren o.a. de kazerne van
de militaire politie, het hoofdkwartier
an de mobiele brigade en ook het pa
ris van de president.
De volgende middag kreeg Najoan de
opdracht Hamid op te zoeken in Hotel j
des I-ndes. Nadat hij daar inderdaad de
sultan had aangetroffen, bracht hij met
Hamid een bezoek aan Westerling. Bij
dde ontmoeting, aldus getuige, had sul- 1
Liet gezin in de steek en
werd „evacué"
Garagehouder uit Oude Tonge
krijgt 6 maanden
De 47-jarige garagehouder J. P. uit
Oude Tonge, die onrechtmatig steun had
getrokken als evacué, is dezer dagen door
de R'damse politierechter overeenkom-
»tig de ©is veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf. Hij werd onmiddellijk
in hechtenis genomen.
Tijdens de ramp was de mart In België,
waarheen hij vorig jaar de wijk had ge
nomen. Hij had zijn vrouw en kinderen
in Oud© Tonge in de steek gelaten en
leidde in België een zwervend bestaan.
Na het vernemen van de ramp keerde hij
naar Nederland terug en meldde zich
als evacué bij de dienst voor Sociale
Zaken in Rotterdam, waar hU ƒ54,60 aan
vergoeding in ontvangst nam.
tan Hamid nuwe woorden gebruikt tegen
W©sterling en gezegd, da-t bij de aanval
op Bandoeng politiek verkeerd aohtte.
Sultan Hamid had Westerling gevraagd,
waarom hij niet tevoren met hem over
leg had gepleegd. Hamid zei aa-n Wes
terling van dat ogenblik steppen te doen
om verbeteringen aan te brengen aar
het reeds gebeurde. De sultan zou Wes
terling hebben verzocht aan de orders tf
gehoorzamen en niiet koppig te zijn. Ha
mid had gezegd, a-ldus Najoan, da-t het
,,spel" niet in Bandoeng moest worden
opgevoerd-, maar in Djakarta, in het
trum. Getuige zei, dat Hamid op dat
tijdstip Westerling de opdracht had ge
geven de ministerraad aan te vallen.
Najoan moest de aanval leiden en de 3
defensie-autoriteiten (suita-n Hamengikoe
Boewono, Ali Boedda-rdjo en Simatoe-
pang) dood schieten. Direct bij binnen
komst ven de zaal, en vervolgens sultan
Hamid II in zijn voet schieten.
Westerling aanvaardde de opdracht
besprak voorts met Najoan de wijze
uitvoering. Najoan alleen zo-u niet
staat zijn de aanval uit te voeren, omdat
hij niet over wapens beschikte. Hij zeide
later op de avond om acht uur het plan
tot uitvoer te kunnen brengen. Najoan
verklaarde te weten, dat de kabinetszit
ting om acht afgelopen zou zijn. Om acht
uur zocht hij sultan Hamid in Hotel des
Indes op om hem op de hoogte to stel
len van het feit, dat de aanval niet was
doorgegaan omdat de zitting reeds was
afgelopen. Hamid was niet in Hotel de:
>ides aanwezig; hij was naar een receptie.
Liquidaties
Op vragen van mr Satochid, lid van
het Hooggerechtshof, antwoordde Na
joan, dat naar Westerling had verklaard,
Hamid het opperbevel van de APRA op
zich moest nemen. De sultan van Djocja,
de toenmalige kolonel Simatoepang en
mr Boediardjo moesten worden doodge
schoten, omdat zij als hinderpalen wer
den beschouwd.
Op een vraag of Najoan zich bij de
APRA had aangesloten om de APRA te
steunen, of dat hij bevel had gekregen
daarin te infiltreren, zeide getuige, dat
zijn chef, overste Agerbeek van de mili-
tare inlichtingendienst, hem had opge
dragen zich bij de APRA aan te sluiten
jegevens te verzamelen. Hij had alle
inlichtingen aan overste Agerbeek door
gegeven. „Maar naar uw houding en
wijze van handelen te oordelen waren
deze in tegenspraak met uw bedoelin
gen", zei de de procureur-generaal, mr
Soeprapko. Najoan verklaarde dit door
te zeggen, dat hij eerst het vertrouwen
Westerling moest winnen, voordat
hij alle gegevens kon krygen.
Vervolgens vroeg de procureur-gene
raal of naar getuige .neende, gezien het
feit, dat zovele functionarissen van de
pre-federale regering nauwe betrekkin
gen onderhielden met Westerling, onder
deze functionarissen ook personen wa-
i, die hebben deelgenomen aan de be
weging van Westerling en of overste
Agerbeek eveneens bij de beweging was
betrokken.
Politieke godsvrede
in Delft?
Voorstel van A.R. in verband
met watersnood
De A.R.-kiesvereniging te Delft heeft
in alle politieke partijen aldaar voor
gesteld om, nu er wegens de watersnood
grote offers worden gevraagd, de cam-
e voor de aanstaande verkiezingen
de gemeenteraad zo 6ober en gema
tigd mogelijk te laten zyn. Men ver
wacht, dat door de voorgestelde tijdelijke
politieke godsvrede een belangrijke be
sparing kan worden verkregen, die direct
of indirect aan de slachtoffers van de
nationale ramp ten goede kan komen.
Voorgesteld wordt, dat elke party op
zijn hoogst één openbare vergadering zal
houden, één strooibiljet zal verspreiden
en één soort raambiljet zal bezigen,
Daarbij zullen de partijen alleen hun
eigen beginselen en inzichten propageren,
doch zich onthouden van het bestrijden
van andere partijen of vertegenwoordi
gers daarvan.
(Advertentie)
ziekteklei
diep ln de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Tweede lijst geëvacueerde
Herv. predikanten
Aan de dezer dagen vermelde lijst var
Ned. Hervormde geëvacueerde predikan
ten kan de volgende opgave worden toe
gevoegd: H. Bakker, catecheet-hulppre
diker te Zierikzee. ev.adres Da Costra-
straat 92, Zwijndrecht, ds W. S. Bakker,
Moerdijk (Herv. Pastorie Leur), ds T.
H. L. Beernink, Oudenhoorn (Vierpol-
ders, bij Oudenhoorn), ds J. van Drenth,
Ooltgensplaat (H. J. Schimmelpennmck-
laan 42. Utrecht), ds C. den Engelse. Ril-
land-Bath (ds J. F. v. d. Berg. Vrederust,
Bergen op Zoom), ds A. J. van Heuven,
's Gra-vendeel (Rijksstraatweg 17. Dub
beldam, post Dordrecht), C. J. Kesting,
hulppred. Middelharnis (Hamburgerslr
14, Utrecht), ds C. C. T. Postma, Den
Bommel (Akkenveg 16, Laren), ds J. P.
van Roon, Zierikzee (evac.adres Post-
stnaat C 92, Zierikzee), ds C. J. van
Royen, Zierikzee (evac.adres Havenplein
D 411, Zierikzee), ds G. van Schuppen,
Kortgene (Herv. pastorie. Colijnsplaat).
Wijzigingen ln de eerste opgave: ds
W. C. van Burgeier, Kruiningen (Zand
weg 26. Driewegen bij Goes), ds H. Goed
hart, Middelharnis (Groenekansenweg
64. Maartensdijk), ds W. van Griethuysen,
Numansdorp (weer in zijn gemeente), ds
E. P. Kuin, Ouwerkerk op Duiveland (dr
Vogelaar, Oude Haven, Zierikzee), ds
M. G. Westerhof, Nieuwerkerk op Duive
land (Groningerweg 26. Paterswoldc)
Brief van bisschoppen
„Politieke invloed van Rome steeg, maar
religieuze invloed daalde"
n XJET IS U BEKEND, dat de Roomse Kerk zich opmaakt in ons land het
J- feit te herdenken, dat haar paus honderd jaar geleden in Nederland,
met miskenning van elk begrip van kerkelijk recht, altaar tegen altaar
heeft opgericht". Met deze woorden begint een herderlijke brief, die gis
teren in de OudKatholieke kerken is voorgelezen en waarin de aarts
bisschoppen van Haarlem en Deventer hun stem verheffen tegen de ko
mende feestelijkheden bij het eeuwfeest der Roomse hiërarchie, omdat
„ieder denkend mens gevoelt, dat er iets niet in orde is, wanneer in een
land, dat twaalf eeuwen christelijk is, een kerk zich bisschoppen ziet toe
gewezen".
De Oud-Katholieke bisschoppen mener
jorts, dat Rome wel in quantiteit ge
groeid is. maar dat het aantal gelovigen
in practische waarde is afgenomen, dat
de politieke invloed steeg en de religieuze
invloed daalde: „Rome staat onder de
kerken alleen en is verlaten".
„Velen", zo vervolgt de brief, „achten
de totalitaire kerk van Rome een gevaar
en niet ten onrechte, maar dan een ge-
Getuige antwoordde: Ik meen van vaar voor zichzelve en voor haar gelo-
niet. Sultan Hamid verklaarde desge- vigen. Om dit gevaar te bezweren heeft
vraagd, dat de verklaringen van Najoan Rome in deze eeuw aan haar gelovigen
betreffende de ontmoeting in Hotel des een drietal dogmata van eigen maaksel
Indes juist waren. geschonken: zij heeft de'H. Maria tot
Beurzen gingen weer open
„Snert-actie" in Nijmegen bracht j 25.000 op
"C^EN BEDRAG van ruim 68 millioen gulden was Zaterdagavond bij het
A-* Nationale Rampenfonds binnengekomen, hetgeen een toeneming van
2 millioen gulden betekent vergeleken bij de stand van Vrijdagavond.
De opbrengst van een radio-avond, Zaterdag te Leeuwarden, bracht het
totaal van de actie „Beurzen open, dijken dicht" op f 1.882.903,27.
De taart die twee Engelse banketbak
kers, die tijdens de oorlog ln Noord-
Brabant vochten, schonken, zal worden
verloot onder de bezoekers der radio-
avonden van de stad, die bij de giften
het hoogste gemiddelde bereikt.
In Nijmegen was de „snertactie" een
even smakelijk als financieel succes met
een opbrengst van 25.000.
In overleg met de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten heeft het Rampen-
(Advertentie)
comité van Leeuwarden besloten dé ge
meenten Noord-Gouwe en Kerkwerve te
adopteren, terwijl de Groninger Maat-
sohappij van Landbouw boerenzoons op
roept om hulp te bieden bij de girondbe.
werking op de Zuidhollandse eilanden.
Inmiddels houdt de stroom van hulp
uit het buitenland aan. Het Portugese
9toomsehip Pebane bracht Zondagmiddag
een tweede zending uit Portugal,
staande uit vijf ton dekens, kleding
levensmiddelen. Uit Noord-Italië ls een
trein op weg met 29 motorpompen en 21
technici. Oostenrijk, waan men reeds een
millioen gulden inzamelde, zond een
trein met timmerhout, Een collecte in de
Amerikaanse kapellen in West-Duiteland
bracht plm. ƒ45.000 op. Een vijf-tons
truck is door de Amerikaanse Stude-
baker-fabriek aan de Rijkswaterstaat ten
geschenke gegeven. Te Parijs stelden 150
Franse kunstenaars, o.w. Picasso, Van
Dongen en Matisse, schilderijen en
beeldhouwwerken ter beschikking, die
zullen worden verkocht ton bate van het
Nederlands noodgebled.
Door het Bureau van de Raad van
Europa is een plan opgesteld om de
Europese hulp aan de getroffen gebieden
in Nederland, Engeland en België te co-
ordineren. Dit plan zal aan de regerin
gen, vertegenwoordigd in de Raad van
Europa, worden voorgelegd.
buitengewoon schepsel gemaakt, vrij
elke smet van zonden nog voor haar ge
boorte; haar Paus bekleed met een
feilbaar leergezag en met een absolute
regeermacht; de H. moeder des Heeren
met ziel en lichaam in de hemel geplaatst.
Door deze tegen elke traditie indruisen
de daden heeft Rome bewerkt, dat er in
haar kerk meer Oud-Katholieken zijn dan
in al onze kerken samen gevonden wor
den. Rome heeft ook bereikt, dat velen
van haar verlichte gelovigen, bisschop
pen, priesters en 1 leken, onverschillig
tegenover geloof én vroomheid staan of
wel met een glimlach eireen zekere goed
moedige gelatenheid de uitingen van de
Roomse bijgelovigheid op de koop toe
Om dit gevaar te bezweren tracht
Kome niet zonder tegenstand in eigen ge
lederen verbeteringen aan te brengen in
haar liturgie, en door sterker dwang hier,
door gevlei op ander terrein, haar to be
houden. Maar de stap, die gedaan zal
moeten worden en die te zijner tijd ook
gedaan zal worden: terugkeer tot het
evangelie en tot de zuivere traditie der
oude kerk. heeft Rome gedurende deze
eeuw in Nederland niet gezet. Wij be
treuren dit omderwille van onze vele
Roomse vrienden en volksgenoten en als
mede-Christenen".
Van het erf van School en Kerk
Nieuwjaarsdag geen
Chr. feestdag?
Beroepingswerk
Ncd. Herv. Kerk
_2 r o e p e n: als predikant voor bui
tengewone werkzaamheden (Prot. Kerk
in Indonesië) W. J. Gunning te Wijchen.
Gercf. Kerken (Art. 31 K.O.)
Aangenomen: naar Katwijk-Valken,
burg cand. H. J. v. d. Kwast te Amster
dam.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Scheveningèn W. de
Wit te Moercapelle.
Vrijzinnige richtlijnen
voor kerkelijk gesprek
De Ver. van Vrijzinnige Hervormden
heeft in een rondschrijven aan de afde
lingsbesturen en de kerkeraden der vrij
zinnige gemeenten in de Ned. Herv. Kerk
haar conclusies bekend gemaakt
aanleiding van een gedachtenwisseling
over het kerkelijk gesprek in d«
Herv. kerk.
Zij spreek daarin uit dat het kerkelijk
gesprek noodzakelijk is. „Niet alleen in
de oecumenische christenheid, maar ook
en in de eerste plaats binnen de Her
vormde Kerk behoren de christenen el
kaar te zoeken. Zij mogen niet in koude
onverschilligheid of nog erger, in een
vijandige houding jegens elkaar in de
gemeente voortleven, maar behoren te
wetenvan een band, die in Christus ligt
en allen verbindt".
Voorts spreekt de Vereniging uit dat
het kerkelijk gesprek moet geschieden
openhartigheid en openheid, en dat het
doel niet in de eerste plaats is om tot
aanwijsbare resultaten te geraken, maar
om elkander geestelijk nader te komen.
„Men stiure niet aan op een „verklaring",
waarin men zijn gemeenschappelijk ge
loof tot uitdrukking tracht te brengen.
Dit houdt verschoillende gevaren
dat mensen die ongetwijfeld bij de kerk
behoren, worden afgestoten omdat
zich met een bepaalde formulering -
wel een van plaatselijke aard
kunnen verenigen. Ook het aansturen op
een fusie ontraadt de vereniging. „Wan
neer men tracht elkaar zo zuiver moge
lijk te verstaan, en wanneer blijkt dat
het bij allen werkelijk gaat om de
bidding in geest en waarheid var
macht der liefde, die zich in Christus
openbaart, komt een nauwer samengaan
vanzelf tot stand".
Kardinaal Van Rosy
naar Nederland
De „Osservatore Romano" meldt dat de
Paus kardinaal Van Roey, aartsbisschop
van Mechelen, heeft verzocht de Heilige
Stoel als pontificaal legaat te vertegen
woordigen op de plechtigheden die in
.k. in Nederland zullen worden ge
houden ter viering van de 100ste ver
jaardag van de instelling der bisschop
pelijke hiërarchie in dat land.
Prof. Sukenik overleden
Prof. Eliëser Sukenik een van de be
kendste oudheidkundigen dn Palestina,
na 1947 een belangrijk aandeel had
de bestudering van de vondst van
uiterèt 'belangrijke Bijbelse handschriften,
Zaterdag na een langdurig ziekbed
op 64-jarige leeftijd overleden.
In Boston is, 75 jaar oud, overleden
de in Rotterdam geboren prof. dr Roy
Davis, die Engels doceerde in Boston.
Ds S. Boersma, Geref. pred. te Oude-
horne, is opnieuw tijdelijk in militaire
dienst getreden, daar enkele legerpredi-
kanten ziek zijn en de noodgebieden om
voorzieningen vragen.
(Advertentie)
1 Hoest? WhfiftficA'
helpen 1
1 Keelpijn ffSSSSSl
4» dadelijk 1
Het lied der aethergolven
DINSDAG 3 MAART.
,,1' 402 mAVRO: 7 00 Nieuws.
7.10 Gram. VPRCL 7.50 Dagopening. AVRO:
10.50 Voc
ilatteland.' 12.40
Jansmuziek. 1
2.30 Grar
9.35 Gri
de zieken. 11.30 Plano-
uziek. 12.33 Vooi
UO
3.00 Gran
Voor de huls»
kleuters. 11.00 Vi
~HA2-00 Licl
Pianoduo. i.OÖ Nli
I Gram. 2.00 Zeg
2.40 Set--'-
3.15 Voor de vro""'
Jeugd. 5.30 Orgel
Nieuws. 6.15 Pi
Meulei
is parte. 7.05 Fanf:
portage. 7.35 Gitaarmuziek
Gev. programma. 9.15 Lichte
..Moet je horen". 9.50 Dansmuziek.' 10 3?
Gram. 10.45 Buitenlands overzicht. 11 00 Nws.
11.15 New York catling 11.20—12.00 Gram.
•8 m. KRO: 7.00 Nieuws
7.10 Gram. 1.15 Gymnastiek. 7.30 Gram. 7.45
ingebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00
de huisvrouw. 9.35 Gram. 9.45 „Llcht-
el. 5.45 Voor de jeugd
omuziek 6.30 R V.U.
„ArablëVerlede
orkest. 7.25 Re-
8 00 Nieuw
24 hij daardoor straf van de keizerlijke rechter vrij, straft worden. En al strafte de commandant:
dan wachtte toch altijd de straf, die hij nooit het was beter die straf te dragen, dan schuldig
En hij had een briefje geschreven. Aan de zou kunnen ontlopen.te staan door helpen of verzwijgen En ook:
commandant van de gevangenis. Met de raad, Huiverend dacht hij aan het vagevuur.. het verijdelen van de poging kon gerekend wor-
het verblijf van de gevangen ketter Aczél goed Steeds meer was zijn onrust hem gaan kwellen den een voorlopige hulp aan de ketters goed te
te laten inspecteren en ook te letten op een toan was hij een van de Roomse kerken bin- maken. Zo zou de commandant het ook wel zien.,
schip uit Waitzen dat daar en daar de plaats nen gegaan; had een biechtstoel gezocht. En daar Toen had de bewaker zijn besluit «enomen
was precies aangegeven voor de wal lag. aan een priester die hij niet kende en die hem Uit de biechtstoel was hij naar de gevangenis ge-i
De commandant had het ongetekende briefje niet kende had hij gebiecht. Had hij om raad gaan; had een onderhoud met zijn chef gevraagd
gelezen en voor zich op de tafel gelegd. Wat
moest hij er van geloven? Wat moest hij er
mee aan? In ieder geval kon het geen kwaad,
die Aczél bijzonder in de gaten te laten houden.
En wat die schuit betrof
Hij had het geval nog niet helemaal door-ge
dacht, toen een van de bewakers hem te spreken
vroeg.
Merkwaardig: juist de bewaker, die ook die
Aczél voor zijn rekening had.
Het had de man een moeilijke en slapeloze
nacht gekost. Dat was niet alleen gekomen door
het gesprek met de handwerksgezel, al had dat
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
door a TE MEK WE
Het viel hem niet gemakkelijk zijn verhaal te
beginnen. Maar hy deed het. Begon bij de red
ding van Michael vertelde toen van het be
zoek van Aczél van de briefjes van het
brood
De commandant luisterde; trommelde af en toe
met zijn vingers op het tafelblad en vroeg dan
zijn ondergeschikte in de rede vallend: „Weet je.
wat er in dat brood zat?"
„Niet, toen ik het aan de gevangene gaf, ede
le heer. Later wel. Want de gevangene dacht, dat
ik alles wist. Omdat ik meehielp. En hij praat-
een Vijl en over de tijd waarop hij
gesprek wel de doorslag gegeven. Eerder al had gevraagd Een raad waarvan hij, eer hij ze ontsnappen moest, alsof ik daar allemaal mee op
hij gewankeld. Zeker, honderd daalder was een vroeg, had geweten hoe hij uit zou vallen. de hoogte w
mooie som en sinjeur Aczél had Michael gered. Nee, de priester zou het biechtgeheim be- „Wanneer
Maar als de zaak uit kwam! Als zijn helpen be- waren; zou de samenspanning niet aan de com-
kend werd Het was toch: een ketter laten ont- mandant bekend maken. Maar wanneer de biech-
snappen. En dat was niet alleen ontrouw tegen- teling echt berouw had van zijn verkeerde voor
over de keizer; dat was ook, dat was veel meer: nemen, rrtoest hij dat zelf doen. Geen vergiffe-
ontrouw tegenover de kerk. Hij had het er nis zou kunnen worden verkregen, als dat niet
benauwd onder gekregen: samenspannen met gebeurde.
lieden, die door de kerk werden veroordeeld: „Maar als de commandant,." had de biech- uit. Overleg"de7
meehelpen aan de bevrijding van een ketterpre- teling aarzelend gezegd. De priester had hem ge- „Goed. Je bent fout geweest heel erg fout
dikant, die beweerde, dat in de moederkerk dwa- rustgesteld. Wie eerlijk zijn verkeerde plannen Maar omdat je me alles bent komen vertellen
lingen werden geleerdZelfs al werd zyn aan- openbaart, wie meehelpt om het uitvoeren van en om wat die biechtvader je half en half heeft
deel aan de ontsnapping niet bekend en liep ketterplannen te voorkomen, zou wel niet ge- beloofd, zal ik het dit keer door de vingers den
die tijd?"
„Vanavond een uur na zonsondergang."
„Goed. Weet je nog meer?"
„Nee, edele heer."
„Niets van een schipper?"
„Niets, edele heer."
De commandant staarde in gedachten voor zich
1.15 Actualiteiten.
1.00 Nli
12.00 Zi
menade Orkest en solist.
3.30 „Ben Je zestig?" 4 00 Voor de zieken. 4 30
Ziekenlof. 5.00 Voor de Jeugd. 5
ties voor de Jeugd. 5.45 Regeringi
Drs B van Eldik: „De economische gevolgen
van de souverelnlteitsoverdracht". 6.00 Ham
mondorgelspel. 6.20 Sportpraatje. 630 Voi
de jeugd. 6 52 Act. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram.
7.15 „Uit het Boek der Boeken" 7.30 Grai
I.00 Orgelspel. 1.25 Voor de arbeiders.
Weerberichten. 200 Nieuws. 2.10 Discussie
over actuele vraagstukken. 3.00 Schoolrad)
4 00 Vespers. 4.45 Causerie. 5 00 BBC Mldlar
Light Orchestre. 6.00 Voor de kinderen. 6.55
Weerberichten. 7.00 Nieuws. 7 15 Sport 7 20
Anecdotes en muziek. 8.00 Hoorspel. 8?'
Pianorecital 9.00 Klankbeeld. 10 00 Nieuw;
10.15 Wereldbeschouwing. 10.30 Gev prog
II.00 Klankbeeld. 11.30 Sopraan en plani
11 45 Parlementsoverzicht. 12.00—0.03 Nieuw.
Engeland. BBC 1500 en 247 m. 12 00 ..Mrs.
Dales dagboek" 12.15 Dansmuziek. 1.00 Par
lementsoverzicht. 1.15 Vragenbeantwoordlng.
'list. 2.45 Voor
w. 3-55 Spoi
In het hoofdartikel ..Zon- en Feest
dagen" werd gesteld, dal Nieuwjaarsdag
helemaal geen Christelijke feestdag is, zo
schrijft een lezer aan „Trouw".
Het is wel jammer dat dit besef thans j
in véle kringen uitgesleten is, maar
Nuuwjaarsdag is van oude tijden af dóór
de Christelijke Kerk als een feestdag be-
schouwd. Geen burgerlijke, doch een i
kerkelijke, een Christelijke feestdag.
Nieuwjaarsdag is de octaafdag - (de
echtste dag) van Kerstmis. Dan herdenkt
de Kerk (moet zij althans herdenken)
de besnijdenis van onze Here Jezus
Christus. Zie Lucas 2 vers 21:
„En toen acht dagen .vervuld .waren,
zodat zij Hem moesten besnijden, ont
ving Hij ook de naam Jezus, die door
de engel genoemd was. eer Hij Jn de
moederschoot was ontvangen."
Is het geen schone gedachte, dat de
Christelijke jaartelling, dat ieder jaar
begint met de dag waarop - Christus de
naam Zaligmaker (Jezus, betekent: de
Here maakt zalig) ontving en_ we dus
elk „jaar onzes Heren" in Zijn naam
ontvangen?
In de Rooms-Katholieke Kerk wordt
nog altijd in de Mis het straks door ons
geciteerde Evangelie gelezen/Maar ook
onze Gereformeerde vaderen in de gou
den eeuw noemden 1 Januari „Het feest
van 's Heren besnijdenisse". Vandaat dat
ook thans nog op Nieuwjaarsdag in de
morgen een godsdienstoefening -wordt
gehouden, evenals- -op Hemelvaartsdag
enz.
Het ware te wensen, dat de liturgische
betekenis van Nieuwjaarsdag weer be
grepen werd, dan waren de kerken op
deze dag ook beter bezocht.
(Advertentie)
Last van zenuwen?
Mijohardc's Zenuwtabletten
De erepromotie van ir F. P. Mesu
te Wageningen zal op 9 Maart geschie
den t.g.v. de 35ste herdenking van de
stiohtingsdag der landbouwhogeschool.
De herstelde en gerestaureerde Her
vormde kerk te Eist (O.B.) zal op
7 Maart as. in gebruik worden genomen.
Onderwij sb enoemingen
Benoemd tot onderwijzeres "toarWde
Paul Krugerschool in Den Haag, mej. J.
Breugem, aldaar; tot onderwijzer aan de
Da Costaschool te Zwolle J. van Mulligen
te Assen.
PROMOTIES.
A'dam 26 Febr. G. U. Bevorderd tQt dr in
de wis- en natuurkunde op proefschrift
getiteld „The specific heat at constant
volume of compressed, carbon dioxide"
J. G. Stxijland, te Huizen. .(N.rH); ge-
.slaagd voör dpót .scheikuqde 'J. Otto
(Busstrm); vb'or doet. wiskdndë F. Th. H.
Veringa (Haarlem); voor wis- emxiatüür-
'kunde mej. H. Hie Nió Teng (Adam) en
F. Vegter (Haarlem); voor cand. Nedér-
lands mej. A. Terpsïna (A'dam.
turn). Th J Durvllle, Groningen; bevorderd
tot arts: mej. L G Groen en mej. T Mei'n-
JGroningen. H W Assies, Dordrecht.
le ged. i
mej. J C Hardenberg, G P A Dar
Boot, A Weyel, K C Kn;
Verkaden. Zaandi
AMSTERDAM. 27 Febr. G.U. Geslaagd
rechten mej A M Tollenaar cn H
als. belden Amsterdam.
'elsh Orchestra
3.00 Voor de
I 00 Nieuws. 11 20 Lichte muziek 0 05 Vo
racht. 0 20 Strijkorkest. 0.56— 1.0Ó Nleuwi
Frankrijk. Nat. Program, 347 m. 12.30 Con-
ïrt. 1.00 Nieuws. 1.45 Vioolrecital. 2.00 Nws
.05 Pianorecital. 6.30 Amerikaanse uitzen
ding. 7.00 Gram. 8 00 Kamermuziek. 10.20
- 111.4512.00 Nieuws
liederen. 12.00
Hoorspel. 11.30 Gram
rberlchten. 12 34 C
12,30 We
Nieuws. 1.15 G
en zang. 4.00 Gram. 4.30 Orgel en zang.
5.00 Nieuws. 5.10 Gram. 5.15 Voor do kleu-
5.30 Uitzending voor de U.N.O. 5.40 Gr
Boekbespreking 6.00 Voor de Jeugd.
Syndicale Kronlel
11ste. 8.50 Gram.
/s. 10 15 Gr
7 40 Gram. 7.50
15 Ethnische muziek 10.00
m. 10.55—11.00 Nieuws.
12.05 Lichte muziek. 100
Orgelspel.
00 Lichte r.
5.30_ Gitaar fluit en plano. 6.30
7.35 Idem. 7.45 Nieuws.
MMn solisten. 9.00 Gram.
10.00 Nieuws. 10 10 Omroeporkest en solisten:
5 15 Grar
Koorzang. 7.00 Gra
8.00 Omroepork
10.50 Niei
Engeland. Uitzendingen voor Nederland.
10.00-10 30 n.m. Nieuws. Vraaggesprek met
enZ49 m.J. 8Chr,Jvers (224
Televisie Loplk.
DINSDAG KRO 20.15—21 45 Gastenboek;
Sport-demonstratie: Actualiteit; Weerbericht:
Nederl. volksliederen en dansén. Pauze;
Volksdansen.
ONDANKS het feit dat de doodstraf
in Rusland reeds in 1744 werd af
geschaft, vielen er onder de regerin
gen der verschillende tsaren ontel
bare doodvonnissen die door kegel
of strop ten uitvoer werden gebracht.
Het scheen, of er nimmer sprake was
geweest dat de doodstraf ééns offi
cieel was uitgebannen. Deze schrille
tegenstelling tussen theorie en-prac-
tijk trad op wrange wijze aan het
licht toen de Doema in 1906 o.m.' af
schaffing van de doodstraf bepleitte,
doch de inwilliging van dit verzoek
door tsaar Nicolaas II „aantasting van
een der onverwoestbare grondslagen
van de autocratie" werd geacht!
De communisten mengdem zich in
die dagen om het hardst in het koor
dat afschaffing van de doodstraf eiste
en in het revolutiejaar 1917 was dit
één van de felst gestelde vorderingen.
Nu kan men uiteraard om.verschil
lende redenen tegenstander van de
doodstraf zyn. Eén van die redenen is
bijv. dat men die straf niet op zich
zelf toegepast wenst te zien. Een an
der motief zou kunnen zijn dat men
een dergelijke straf niet wenst, zelfs
niet voor een tegenstander. Maar zo
ver bleek de afkeer van de commu-
listen echter niet te gaan. althans niet
toen zij eenmaal zelf aan het bewind
waren gekomen. Zij bleken alleen
felle en principiële tegenstanders te
gen de zwaarste straf, zolang zij het
wapen niet zelf konden hanteren,
maar eenmaal aan de macht gekomen
veranderde dit inzicht.
We dienen echter tiè Raden-regerin
gen alle eer te geven die haar .toe
komt en merken op. dat de doodstraf
in de wetboeken en decreten van de
eerste 30 jaren van het Sowjetbewind
nergens wordt vermeld. Maar de zin
snede dat „de ernstigste maatregel van
sociale verdediging tegenover gevaar
lijke en ernstige vijanden van het
volk kan worden toegepast", over
brugde op practische wijze de ernsti
ge kloof welke er bestond tussen de
vroeger aangehongen theorieën en de
talloze executies ónder de Sowjets.
Gelijk ook door arbeidskampen en
administratieve veroordelingen doel
treffend kan worden omzeild het feit
dat de Sowjet Unie sedert 1947 de
doodstraf werkelijk en heuselijk heeft
afgeschaft. Het land der tsaren waar
dig 1 -
Maar komaan, laten we Jets vrolij-
kers bespreken, bijvoorbeeld het ple
zierige verschijnsel dat elke dag die
wy beleven, langer is dap de voor
gaande dag.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
