Nederlandse arbeider kleedt zich slechter dan vroeger Het herstel in Z.-Holland werd ter hand genomen Reorganisatie Waterschappen in Zuid-Holland De 21ste lijst met namen van de slachtoffers I VAL DA Toch is het zo! ZATERDAG 28 FEBRUARI 1999 h Interessante mededelingen van de directeur- generaal van hef Centraal Bureau voor de Statistiek (Van een onzer verslaggevers) TTET AANDEEL van de voeding in de totale uitgaven door handarbeiders A A in de grote en de kleine steden van ons land gedaan, is vergeleken met onderzoekingen van 20 jaar geleden, gelijk gebleven. Alleen deden zich ver schuivingen voor in details van het voedingsbudget: groenten, fruit, genot middelen en melk. Zo zijn in het budget van de Haagse arbeiders de uit gaven voor snoep, groente, gebak, fruit, vis, kaas en eieren in de laatste 30 jaren relatief belangrijker geworden. Vooral de uitgaven voor snoep en fruit tonen een belangrijke stijging. Ten opzichte van het jaar 1921 zijn die uitgaven vijf maal zo groot geworden. Rekent men de prijsstijgingen mee, dan werden z(j drie maal zo groot. Voor fruit geeft men thans zes maal zo veel uit als in 1921. Het verschijnsel trad vooral op na de tweede wereldoorlog. Dit deelde de directeur-generaal van het Centraal Bureau voor de Statistiek, dr Ph. J. Idenbürg, gisteren meer in een persconferentie over de resultaten het Nationaal budget onderzoek. Van de 3500 gezinnen, die er aan deelnamen (het percentage uitvallers bedroeg 10 al5%) zijn thans de 1000 huishoudboekjes van handarbeidersgezinnen onderzocht. De gegevens eruit zijn verwerkt. In totaal moeten 14 i 15 millioen uitgavenposten bijgeschreven worden op 420.000 artikelen- kaarten. In de huishoudboekjes werden n.l. alle artikelen afzonderlijk genoteerd. In Maart hoopt men gereed te komen met de gegevens over de landarbeiders en de hoofdarbeiders in loondienst. Daarna volgen de gegevens der ouden van dagen, de ondersteunden, de zelfstandigen en de uitoefenaren van de vrije beroepen. Uit de gegevens bleek, dat in geheel Nederland in de kleine gezinnen (minder dan vijf personen) 35.8 van het budget besteed wordt aan voedingsmiddelen. In Amsterdam,Rotterdam en Den Haag dat 34 Voor de grote gezinnen liggen de cijfers iets ongunstiger. Die gaven in geheel Nederland 40.6 aan voedings middelen uit en 39.7 in de grote steden. {Advertentie; rokken. Het Huren zijn laag Zowel grote als kleine gezinnen gaven i 1951 iets minder dan 1/5 van hun geld. middelen aan hun woning uit. In het al gemeen liggen de uitgaven voor woning (huur, verwarming en verlichting) plattelande gunstiger dan in de stad. Het gemiddeld bedrag, dat per week per ge- huur werd uitgegeven bedroe* >r kleine gezinnen en 5.20 voor grote. Voor de grote steden lag dat be drag aanmerkelijk hoger. Daar betaalt klein gezin 6.20 aan huurpenningen, groot 6.75. In de middelgrote ste den zijn die bedragen 4.75 voor de klei- 5.75 voor de grote gezinnen. In de kleine steden 3.45 de kleine 4.15 de grote gezinnen, de kleine steden hebben n.l. meer me eigen woning. Dat is in deze cijfers /erkt. Het verschil tussen grote- en kleine gezinnen bedraagt, wat de huur bedragen aangaat, in het hele land 10 Vergeleken met 1935 betekent het. dat de arbeiders thans veel minder uitgeven voninghuur. In dat jaar [■■MM percentage r woninghuur 15% van het koper is dan hier. totaal inkomen. Thans beloopt het van 5V£ tot VA In Den Haag daalde het huurpercentage op het budget van 19 in 1937 tot 8.2 7- in 1951. Kleding en schoeisel Terwijl in 1935 in totaal 8 a 9 aan kleding en schoeisel werd besteed be draagt dat percentage thans 12 a 13 De absolute uitgaven bedroegen 12; a 150 per jaar in 1935. Met de prijsstij ging zou men tot een theoretische uitgaaf 1951 moeten komen van 550 a 650 In feite heeft dat bedrag, bij de arbeiders gezinnen tussen de 300 en 400 gelegen. Waaruit dus volgt, dat er minder is aan gekocht. dan nodig was. De bevolking van de kleine stad blijkt voorts meer aan kleding en schoeisel uit te geven, dan die van de grote. En grote gezinnen geven minder uit dan kleine. In de culturele- en sociale sector is het zo. dat de kleine gezinnen 13.4 uitgaven voor ontwikkeling, ontspanning en ker kelijke bijdragen. De grote gezinn* kwamen tot een percentage van 11.2. Voor verkeer gaven de arbeiders op het platteland relatief hetzelfde ui hun collega's in de grote stad. In de delgrote steden liggen die uitgaven veel lager. De totaal uitgaven voor levensonder houd van deze groep arbeiders waren ir de drie grote steden voor de kleine ge- zinnen 3940,per jaar en voor de grote 4575.Voor geheel Nederland be droegen die cijfers 3664.en 4297, Gespaard werd er niet. Vergelijking met Zwitserland Vergeleken met Zwitserland waar eer gemiddeld gezin 4.3 personen groot is tegen 4.2 in ons land, geeft de Nederland se arbeider méér aan voeding uit dan de Zwitser. De percentages zijn 37,2 vo Nederland en 35,5 voor Zwitserland. A; huishuur besteedt de Nederlander 7 van zijn inkomen, de Zwitser 11,6 (vrije huurprijs). Kleding en schoeisel vergen hier 12.6 in Zwitserland 10%. De Nederlandse arbeider verrookt 2.8 van zijn inkomen, de Zwitserse 0.9 Maar terwijl wij 5.6 voor verlichting en verwarming besteden behoeft de Zwitserse arbeider slechts 4.3 van zijri budget voor dat doel uit te trekken. Om dat de electrische stroom daarginds goed- Ongelijk is niet ongelijk waardig (Vervolg van pag. 1> "ÏTEELAL is ook verkeerd verstaan wat het Nieuwe Testament ten opzichte van de vrouw leert. In het Oude Testa- ,ment treft enerzijds de doorwerking de vloek, ook in de veelwijverij die altijd de vrouw naar beneden trekt. Aan de andere kant neemt de vrouw bij het oude Israël een veel hogere plaats in dan bij de omringende volkeren. De kinderen moeten evenzeer de moeder als de vader eren. Veelal is het de moeder, die de naam geeft aan de jonggeborene. De vrouw kon ?ich ook wijden aan de Here. Men denke voorts aan Mirjam (lees Micha 6:4), aan de vrouw van Manoah, aan Hulda. Maar ook de vloek deed zich gevoelen. In het bijzonder in de vier eeuwen die er liggen tussen de laatste profeet en de geboorte van Christus hebben de Joden daarbij in hun opvattingen veel heidens o. ergenomen en werd bij hen de plaats der vrouw steeds lager. Men denke aan het gesprek van de Here Jezus met de discipelen over de norm van reinheid. Op Zijn woord, dat voor de man precies dezelfde norm van kuisheid geldt als voor de vrouw, reageren zij met eer slagen „Wie zal er dan nog trouwen' In de eeuwen na de Reformatie heeft men, voor wat betreft de plaats der vrouw, in het bijzonder aandacht ge schonken aan de vermanende teksten, die ook nauw verband houden met hetgeen in Paulus' dagen zede was. Aan de ande re kant heeft de Reformatie de een hogere plaats gegeven door het huwelijk weer in zijn werkelijke waarde te stellen en dit niet te zien als een zaak van lager orde. STAAT nu ook bij óns en in ons volks leven de (alledaagse) vrouw werkelijk zo ver achter bij de (alledaagse) Het valt moeilijk te zeggen. Wat vele vrouwen aan de binnenkant leven doen en presteren moge niet bij zonder de aandacht van de buitenwereld trekken, het is daarom nog niet onbe langrijk. Ook de economisch-maatschap- pelijke ontwikkeling heeft er toe bijge dragen, de vrouw een betere plaats te geven. Er zijn meer mogelijkheden van ontwikkeling en zo de man dit geestelijk ontwikkelingsproces meemaakt, wordt ook de onderlinge verhouding beter. De ware bevrijding van de vrouw, haar verheffing, is van Christus gekomen. Men bespeurt dat in onze dagen nog op de zendingsvelden. Er mede gepaard gaat ook een dragen van groter verantwoor delijkheid harerzijds voor de gemeen- De belangstelling van de vrouw is als regel anders gericht dan die var Het zijn over het algemeen ma de grote en kleine uitvindingen doen. Zij zijn ook lang niet zo intens bij het scheppingsproces van de mens betrok ken als de vrouw. Van het leven der meeste vrouwen wordt een groot deel gevraagd door de naaste kring vi en kinderen. Toch vinden in or niet weinigen gelegenheid, in de andere vorm ten dienste van de gemeen schap bezig te zijn. Het zal wel nooit zo worden, dat het werk van de vrouw in dezelfde mate de algemene aandacht trekt als dat vele mannen. Daarom behoeft het nog niet van minder betekenis te zijn. De vrouw zal steeds, meer dan de de interne zijde van het leven betrokken blijven, gezien haar grote aandeel in voortplanting en opvoeding. Maar ook meer en meer nodig, dat zij tevens oog heeft voor de noden en verantwoorde lijkheden in de wereld daarbuiten. Ook dat besef is groeiende. Voorlopig rapport van Ged. Staten aan Provinciale Staten In het voorlopig rapport over de. inmingsmaatschappij Zanen Verstoep Zuid-Holland aangebrachte schade delenlden gedicht. Reeds zijn zinkstukken Ged. Staten mee dat door de gemeentegebracht ter verdediging van de kopein- Katwijk in overleg met de technische -den eq als fundering voor in het gat te dienst van Rijnland een plan is vastge- zinken betonnen elementen. Een poging steld tot herstel van de afslag langs de] tot het op deze wijze dichten van dit ge- boulevard te Katwijk, waarbij een nieuw- vaarlijke gat zal vermoedelijk zeer spoe- duinbeloop zal worden gemaakt met zand dig worden gedaan klei. De kosten van hemel zjjn voor-| Qp Go„„ overflakkee is, var 106 km dijk 30 kn. weggeslagen. Bij de hoofdwaterkering is bereids aanvang gemaakt met het dichten vai stroomvoerende gaten. Gedacht wordt de hoofdwaterkering langs het Haringvliet, welke op vele plaatsen incidenteel be- lopig geraamd op rond f 90 000. In de Hoeksche Waard zijn alle gaten in de dijken van de Hogezandse-, de To renstee- en de Westerse polder, alle ue- horende tot de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen, reeds tot boven gewoon hoog water gedicht. De gemalen in dit gebied zijn bijna alle weer in bedrijf. Op 17 Februari waren deze polders weer nage noeg droog. Aan het herstel van Tiengemetcn wordt, met behulp van de Nederlandse Heidemaatschappij gewerkt. Op Voorne en Putten zal het grote gat i de Oudenhoornse zeedijk onder leiding in de Rijkswaterstaat door de Aanne- i Advertentie) schadigd is. te herstellen. De Zuidelijke Westelijke hoofdwaterkering is groot gedeelte dusdanig vernield dat het twijfelachtig is. of doelmatig herstel hier mogelijk is. Voorshands is besloten grote dijkvlakken een geheel nieuwe dijk te bouwen. Ook het definitief herstel der binnendijken is met kracht aangevat (Advertentie) 'nthol ogenblikkelijke verlichting. Handige blik- ijes 50 cent bf eker en Drogist POTTER'S LINIA Isoniazide tegen t.b.c. nu volop beschikbaar Isoniazide. een nieuw geneesmiddel tegen tuberculose, dat reeds zijn grote waarde heeft bewezen, is thans in zó mate beschikbaar, dat een normale dagdosis voor een patiënt slechts gering bedrag kost. Uit een bericht i New York Times blijkt, dat 35 chemische firma's in zes landen zich reeds op de productie van isoniazide hebben toege legd. De eerste practische proeven me dit nieuwe geneesmiddel werden pas eet jaar geleden genomen. (De pharmac^itische hoofdinspectie ii Den Haag deelt ons naar aanleiding vat bovenstaand bericht mede, dat isoniazide thans ook in Nederland wordt vervaar digd en een belangrijk geneesmiddel is gebleken). Van het erf van School en Kerk Grote lof voor wijze waarop zij zich bij ramp weerden In de vergadering van 4 Maart a.s. van de Prov. Staten van Zuid-Holland, die in de Kurzaal in Scheveningen wordt ge houden, zal een waterstaatsnota van Ged Staten aan de orde komen In een begeleidend schrijven deelt het college mee, dat het spoedig een Voorstel 'noopt te kunnen indienen omtrent op richting van een waterschap, dat de ge hele Ringdijk van het eiland IJsselmonde zal beheren. De oprichting van een der gelijk waterschap voor de eilanden Voorne en Putten, Rozenburg en Weiplaat denken zij reeds in de aanstaande zomer- zitting aanhangig te kunnen maken. Het college is van oordeel, dat herziening van de organisatie van het waterschap de Dijkring Flakkee en die van het Hoog heemraadschap Delfland spoedig aan de orde moeten worden gesteld. Verbetering van de waterschapsorganisatie voor het eiland Dordrecht zal, naar het college meente, daarna ter hand genomen moeten worden. Voorts zal ook in de reglementen van een aantal andere waterschappen, die met beheer van buitendijken zijn belast, verandering gebracht dienen te worden, rekening houdende met de ervaring, welke de ramp van 1 Februari heeft op geleverd. Ged. Staten zeggen verder, dat het best georganiseerde waterschap een ramp, als /an 1 Februari niet heeft kunnen voorkomen. Zij werken voorts nog op, dat opzegging van het vertrouwen aan de waterschappen, hetgeen by de laatste watersnood is voorgevallen, allerminst aanleiding is gegeven. Integendeel dient de wijze, waarop vele waterdschaps- bestuurders in deze provincie hun taak nood hebben verricht en vooral de wijze waaroo het dijkherstel onverwijld ter hand is genomen, grote lof. Buitengewoon waterschaps reglement Z.-Holland Het college van Ged. Staten van Zuid-Holland heeft de Staten van deze provincie voorgesteld een buitengewoon waterschapsreglement 1953 vast stellen. Het college acht het wenselijk in verband met watersnood, oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden een regeling te tref fen, om te kunnen voorzien in de tij delijke afwezigheid of onvoltalligheid van besturen van waterschappen in Zuid-Holland. In het buitengewone Wa terschapsreglement 1953 wordt in deze buitengewone omstandigheden De Werkgemeenschap voor vern wing van opvoeding en onderwijs zal 8—10 April een Paasconferentie houden in Amersfoort. Het informatiebureau van het Ne derlandse Rode Kruis heeft de 21e lijst van geborgen en geïdentificeerde slachtoffers van de watersnood uitge geven, luidende: Goedereede Van der Veer, Lies, geb. 19.6.'40 te Goedereede. Laatste adres: .Ooievaar 293. Oude Tonge Van Otzel, Paulus J., geb. 10.1.13. Nijsse, Cornelis Johannis, geb. 4.8.'41. Tuns, Pieternella G., geb. 21.1.'43. Laatste adres: Capellewèg 57. Stavenisse Rottier, Johanna, geb. 6.11.'76 te Kortgene, weduwe van J. C. Leenis. Laatste adres: Kerkstraat A 306. Heijboer, Louis Eliza, geb. 15.7.12 te Stavenisse, echtgenoot van J. D. C. de Graaf. Laatste adres: Kerk straat A 308. Dorst, Gerarda, geb. 28.8.16 te Sta venisse, echtgenote van P. J. Pot- appel. Laatste adres: Kerkstraat A 312 Wielaard, Willem Martinus, geb. 22.2.'41 te Stavenisse. Laatste adres: Kerkstraat A 323a. Stellendam Van Soest, Johannes, geb. 14.9.'49 te Stellendam. Laatste adres: Wijk 2, No. 11. Van Soest, Dina Hester, geb. 6.12.'44 te Stellendam. Laatste adres: Wijk 2, No. 11. Goudswaard Ardon, Gerrit, geb. 10.2.19 te Gouds waard, echtgenoot van Cornelis Cor nelia Helena v. d. Berg. Laatste adres: Tiengemeten. Begraven op de alg. begraafplaats te Zuid-Bèijerland. Ardon, Dingeman, geb. 28.11.'21 te Goudswaard, echtgenoot van Cornelia Petronella Kooyman. Laatste adres: Tiengemeten 3. Begraven te H. I. Ambacht. Bovenstaande namen werden te voren gepubliceerd in 2e en 3e lijst onder Tiengemeten. Beroepingswerk Ned. Herv. Kerk roepen: Te Ameide en Tienho- :oe.) A. Klein Kranenburg te Koot- wykerbroek; als predikant-voorganger bij de Ned. Herv. Evangelisatie te Naald wijk G. van Doorn te Terheyde. _enomen: Naar Utrecht (als hulpprediker) J. van Veen a.s. em. pred. te Vroomshoop. nkt voor Rouveen (toez.) W. Vroegindewey te Bleiswijk; voor Wage- (toez.) N. den Oudsten te Alk maar. Gercf. Kerken e t a 1 te Assen (3e pred. pl.) K. A. Schippers te Sibculo-Kloosterhaar en K. Vegter te Noord Scharwoude. nkt voor Lekkerkerk H. C. En- dedyk te Wormer. Geref. Kerken (Art. 31 K.O.) ngenomen naar Drogeham cand. G. v. d. Brink te Voorburg, die bedankte Rozenburg en Doetinchem-Does- burg. Geref, Gemeenten nkt voor Benthuizen K. de Gier te Lisse. Geref. kerken in Zeeland De particuliere synode der Geref Ker ken in Zeeland is deze week in Goes in buitengewone zitting bijeengekomen onder presidium van dr C. Stam van De afgevaardigden van de verschillen de kerken in het noodgebied brachten verslag uit van hun wedervarei Het geheel vormde wel een z relaas. De synode herdacht ogenblik stilte al de leden der kerken, die bij de watersnood het leven hebben verloren. Op voorstel van het modcrann benoemde de synode een commissie be staande uit: dr C. Stam, ds H. Veld kamp, te Middelburg, ds A. G. Stoel te Borgen op Zoom, ds H man te Terneuzen, ds Y. J. Ticmersma te Zierikzee, en ouderling W. v. d. B< te Bruinisse met opdracht in contact treden met verschillende kerken en p dikanten in het noodgebied om alles te doen ten einde het kerkelijk levi op gang te brengen en voortgang te doen hebben. Deze commissie ontving mandaat en zal op de gewone Juni gadering vergaderen en van haar arbeid rapporteren. Kerkelijk gemachtige voor Schouwen De Generale Synode der Ned. Herv. Kerk heeft ds C. J. van Royen te Zierik- aangewezen als gemachtigde voor Schouwen en Duiveland. Hij heeft een onderzoek ingesteld naar de toestand van de verschillende kerkelijke gemeenten daar bereids een rapport over uit gebracht. Dreischor, Eikerzee. Kerkwerve, Nieu- ■ekerk, Noordwelle, Oosterland. Ouwer- kerk en Sirjansland zijn geheel ont ruimd. In Brouwershaven en Zonnemaire is een vijfde van de bevolking overge bleven. Had de Synode aanvankelijk besloten dat de predikanten met hun gemeenten zouden evacueren (waarbij men er van uitging dat de gemeente als één geheel vertrekken zou), nu de evacuatie een verspreiding is geworden, was dat niet mogelijk. Voor de lidmaten van Burg, Eikerzee. Haamstede en. Renesse-Noordwelle (West Schouwen) wordt een gestencild kerk- blaadje uitgegeven. Ds Van Royen heeft aan de Synode ook gerapporteerd over de materiële schade aan de kerkgebou wen. Die is niet gering maar kon nog niet definitief worden vastgesteld. Wat de pastorale zorg betreft acht ds VjSn Royen het van het hoogste belang, dat de buiten Schouwen en Duiveland ge- evacueerden eigen gemeentelijk contact behouden. Het lied der aethergolven ZONDAG 1 MAART 1. 402 m. VARA: 8.00 Nieuws 8.18 Gram. 8.36 Orgelspel 9.00 „Wat er groeit bloeit" 9.10 Kamerorkest 9 45 ..Geestelijk sn" 10 00 Lichte muziek 10 30 Met en zon- omslag 11.00 Promenade-orkest 11.30 Ca- iet en solist (In de en gram.) 4.30 Sport- 5 30 Voor de Jeugd sw) sportjournaal 6,15 Nieuws en sport VPRO: 6 30 Korte Ncd. Herv. kerkdienst IKOR: 7.00 Voor de jeugd 7.36 „Gesprekken om de Bijbel", radio-oatechisatle AVRO: 8.00 Nieuws 8 05 Gev. muziek 9 05 ..Paul Vlaan deren en het Jonathan Mysterie", hoorspel 9.45 Hammondorgel 10.00 Cabaret.10.30 Strijk orkest 14,00 Nieuws 11 15 Reportages of gra- mófoortmuziek 11,25—12.00 Dansmuziek. Hilversum II. 298 m. KRO: 8 00 Nieuws 8.15 Gram 8,25 Hoogmis NCRV: 9 30 Nieuws 9.45 Vocaal dubbelkwartet 10,00 Geref. kerk dienst 11.30 Gram 11,45 Orgel en fluit KRO: 12 15 Apologie 12 35 Gram. 12.40 Amusements muziek 12.55 Zonnewijzer 1 00 Nieuws 1.10 Lunchconcert 1.40 Boekbespreking 1.55 Gram. 2.00 Voor de jeugd 2.30 Viool en clavecimbel 2.55 Pianorecital 3 20 „Beeld en teken 111 de rhltectuur" 3 35 Ccmbalogezelschap en so re 4.05 Gram. 4.10 „Katholiek Thuisfront Sport 4.30 Vespers IKOR: 5.00 vragen" NCRV: 7.00 Vocaal ensemble. Bach- orkest en solisten 7.30 „Gelooft u dat?" KRO: 7.45 Nieuws 8.00 Gram. 8.06 De gewone man 8.30 Franse bedjes 8 50 „Alles of niks" 9 05 Amusementsmuziek 9.35 Actualiteiten 9.45 „En het zaad is het woord Gods", hoorspel 10 40 Gram. 10.45 Avondgebed 11.00 Nieuws 11.1612.00 Gramofoonmuziek Engeland. BBC. 330 m. 12.15 Causerie 1280 Muzikale causerie met Illustraties 1.10 Crl- tieken 2 00 Nieuws 2.10 ..Country Magazine" 2 40 Gram. 3.00 Wenken voor de tuin 3.30 Concert 3,50 Hoorspel 5.00 Concert 5.46 Boek bespreking 6 00 Voor de kinderen 6.50 Cau serie 7 00 Nieuws 7.16 Verslag van de VJ4 7 30 Symphonie-orkcst 8 45 Avonddienst 9 25 Llefdadigheidsoproep 9.30 Hoorspel 10.00 4.45 Gram. 5.00 Studentenkoor 5.15 1 5 20 Studentenkoor 5.40 Gram. 5.45 Sp< n 5.50 Gram. 6 00 Bas en piam Godsdienstige uitzending 7.00 Nieuw 15 Klankbeeld 11 15 14.52 Epiloog 12.00—12.03 Ndeuw Engeland. BBC. 1500 e I come In?" 12.30 Kerk programma 2 00 Revue-orkes Dansmuziek 2 45_ Gev. 5 00 Verste: solist 5.30 Gev, pro (Tra 6 30 Gev. programma 7 (X •kt variété-orkest mm a 6.00 Gram i Round Britain Quiz 7.30 Hoorspel met muziek 8.00 Nieuws 8.30 Hoorspel 9.30 Community hymn singing Vastendienst 5.' Gram. 8 00 Hooi 10.45 Kamermu: Brussel. 324 tr solist 12.56—1 00 Niet era-buffa 4.30 0 Gram. 5.45 Concert 7.30 spel met muziek 9.30 Gram ek 14.45—12.00 Nieuws. 14.00 Symphonde-orkest en ie-orkest 1.30 Voor c n o gehouden. Wat de ander zijn persoonlijke zaken De cipier had zich wat hersteld. Zo nou aangingen en wat de ander zich met zijn be- dan zou dat wel waar wezen. Maar dat die En op dat uur die avond stonden Thomas en zoekers had te bemoeien? had hij hooghartig en jonge man bij hem aan huis kwam, had een Lajos in de schaduw van de parkbomen; hiel- bars gevraagd. heel andere oorzaak. Hij had zijn zoontje gered, den ze scherp de achtergevel van de gevangenis „Eigenlijk niets daar heb je gelijk aan. toen het ventje bijna onder een paard was ge in het oog. En in die achtergevel het raam, dat Maar als de zoon van een gevangen ketter- raakt. Daarom.. de bewaker hen had uitgeduid als het raam van predikant in en uit loopt bij een gevangenbe- oe handwerksgezel keek op. Was het zo ge- Vaders cel. waker, dan mag een mens dat toch wel eigen- gaan met de kennismaking? Goed. aangenomén. Zo wachtten ze; wachtten ze.. aardig en opvallend vinden". Maar hij wilde de bewaker nog eens wat Dat had gevaarlijk geklonken. Haast als een ders vertellen. De bedekte bedreiging. die sinjeur Aczél HOOFDSTUK X. Vergeefse wacht Vijftig daalders is een hele som, als je die zo ineens tot je beschikking krijgt. En als je dan weet, dat er nog vijftig zullen volgen.. Maar als je ze een paar uur in je zak hebt; als je aan het bezit wat bent gewend geraakt en dan er over denken gaat, waaróm je ze hebt gokregen.. Als je dan verder denkt en je gaat afvragen, hoe je je schoon praten moet als het uitkomt, dat er een vijl in een cel moet zijn binnengesmokkeld.. In een cel bij DE HONGAARSE GALEISLAAF door a TE MEKWE „nee. je hoeft helemaal niet verwonderd te we zen, dat ik zijn naam weet" die oom van die sinjeur Aczél had de schipper opgezocht met wie ze hadden gevaren. Een ketter ook, die schipper. En het was toch wel opvallend, dat de neef met een bewaker goede maatjes wist te worden en de oom bij de schipper ging praten. Helemaal aan de Donau-oever, straten ver van zijn huis." De bewaker had geprobeerd aan het gesprek een eind te maken. „Ik snap je niet", had hij gezegd, „en ik wil Toch had de bewaker gelachen: zoon van een 3e groeten." g^vYngen'enTdi'e l?u"'moetCv"erzorgrn~en jij" eten ketterpred.kant? Nou, dat kon - als de ander Maar de handwerksgezel had hem bij de arm moei brengen.. Dan begin je toch wel even te dat zei, zou het wel zo wezen. Want die kende gehouden. Als de ander hem dan niet snapte, zou weifelen natuurlijk die bezoeker. hij wel uitleggen wat hy bedoelde Een gevangene En als ie dan bovendien nog een ontmoeting De lach had spottend moeten klinken ze die kans zag uit te breken, moest natuurlijk worden hebt zoals de bewaker van ds. Aczèl er een klonk gedwongen; ze klonk vals. En ze ver- verborgen en vervoerd. Waar kon dat beter j stierf, toen het antwoord kwam dan aan boord van een schip? Of' een ontmoeting was het eigenlyk niet ge- Ja zeker, hij kende die kerel. Had met hem „Je raaskalt", en de cipier had zich losgerukt weest De kerel die hem had aangesproken, had de reis naar Buda gemaakt op 'n schuit. Toen en was weggelopen. Schijnbaar nijdig in wer- hern opgewacht: had dadelijk gevraagd "naar hij van zijn handwerksreis terug kwam, nog kelïjkheid vol onrust een jonge man die al een keer of wat bij niet zo lang geleden En op die schuit had die De handwerksgezel had hem nagekeken. ,.In hem aan huis 'was geweest. De gevangenis- ketierzoon zélf gezegd, dat zijn vader 4- jgg^ 1 -bag' h|j wachter was geschrokken had zich toch groot gevangenis zat. •kset 8.45 Gr; Symphonie-orkest. koor en solisten Verzoekprogr; Nieuws 3.00 Nationaal 5.10 G: 1000 PWHB- ïi-oo imofoonmuzlek. 484 m. 12.08 Lichte muziek 1.00 15 Verzoekprogramma 2 30 Gi rkest 3.4Ö Gram. 5 00 Nii Godsdienstige uitzending 7 45 rijkkwart: 9 10 Gram 10.00 Nieuws 10.10 Lichte rr 10.50 Nieuws 11.00 Gram. 14.55 Nieuws. Engeland. Uitzendingen voor Nederland 8,008.15 Engelse les voor beginnelingen 464. 49 en 42 m.) 5.00—5.15 Engelse les beginnelingen (op 224 49. 42 en 31 m 1 10 30 Nieuws Londense brief. „En nog dit" (op 224 en 49 m.). MAANDAG 2 MAART Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nieuws Gram 8 00 Nieuws 8.18 Gram. 9.00 „Onder de pannen", hoorspel 9.20 Gram. VPRO: 10.00 „Voor de oude dag" 10.05 Morgenwijd! VARA: 10 20 Voordracht 10.40 Voor de ziek 11.40 Mezzo-sopraan en piano 12.00 Gte 12.15 Lichte muziek 12 33 Voor het plat land 12.38 Strljksextet 1.00 Nieuws en co mentaar 1.20 Metropole-orkest 1.55 Voor middenstand 2.00 Voor de vrouw 2.15 Cla' clmbelrecital 2.15 Gram. 3.00 Gev. progra ma 4.00 Gram. 4.25 Kamerkoor en orgel 4.45 Vragenbeantwoording 5.15 Dansmuziek 5.50 geringsultzendtng: Landbouwruibrlek 8.00 Nieuws 8.05 ..In Holland staat eei hoorspel met muziek 8 35 Aetherfo: iek 9.30 ..Europa beslis- énacter 10.05 s 11.15 Orgi sing" 9.45 „Retour afzender". Radio Philh. Orkest 11.00 Nleu spel 11.4012 00 Gramofoonmuzii Hilversum II. 298 m. NCRV: 7 00 Ni< 7.-10 Gram 7.15 Gymnastiek 7 30 Gram. 7 45 de dag 8 00 Nieui vrouw 9 33 Gram 10 00 Viool en pian Morgendienst 14.00 Gram. 12 25 Voor b tuinder 12.33 Orgelconcert 1 00 Nieuws 1.16 Mandoline-ensemble 1.45 Gram. 2.00 School- radio 2.30 Accordeonmuzlek 2.45 Voor de vrouw 3.15 Gram. 3 30 Klassi Bijbellezing 4.30 Gr; muziek 4.00 I 00 Voor 5.15 Voor de Jeugd 5.45 Regeringsuttzendlng: dr H. K. J. Cowan: „Talenweelde en talen- nrnhlempn In Nleuw-Guinea" 6.00 Muziek. 20 Sportpraatje 6 30 Zigeuni vereniging kwintet 6 45 Engelse les 7 00 Pianoduo 7 30 ..Volk en staat" 7 45 Negr spirituals 8 00 Radiokrant 8.20 Konlnklijki Militaire Kapel 9.00 „TTopenherinnering" hoorspel 9 55 Kamerkoor en solisten 10.3: „Rijkdom onder de grond: Aardolie" 10.4a Avondoverdenking 14.00 Nieuws 11.16 ..Man en vrouw" lil 3012.00 Gramofoonmuz' Engeland. BBC. 330 m. 12 00 Schoi ,00 Gram. 1.25 Gev. progi !,10 C c 3.00 Sch< 5 .30 In .20 C: Voor de '.15 Sport 7.20 Cl t 8 30 Causerie E Portugees comm< Engeland. BBC. 1500 en Dale's dagboek 12 15 Voordi muziek 1.15 Orgelspel j Light Oi 2.45 Voor de klei i. 12.00 Mrs 12 30 D; 45 BBC Midland iek 7 00 Militair orkest e T 7.45 Hoorspel 8 00 Nieuws 8 25 Spoi 8.30 Gev programma 9 00 Vragenbeantwoor ding 9.30 Hoorspel 10 00 Verzoekprogramm 10 30 Gev. programma 1100 Nieuws 11-20 Dansmuziek 12 05 Voordracht 1220 Lie muziek 12 56—1.00 Nieuws Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.00 Gr; lek 100 Nleyws 1.20 Gr; 2.17 Gra 12 30 Pianor 2 00 Nieuws Kamermuziek 5,00 Gram. 6,30 Am uitzending 7.00 Gram. 8.00 Symphov 10 45 Gram 11 45—12 00 Nieuws. Brussel 324 m. 1145 Gram. 12 34 Voor di landbouwers 12.42 Gram, 12 50 Koersen Nieuws 1.16 Pianospel 1.30 Gram. 1.45 Pi spel 2 00 Symphor.le-concert 3.00 Gram. Nieuws 5.10 Gram 5.15 Amusementsmu 6.00 Franse les 6 15 Gram. 6 25 Causerie Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40 G 8 00 Nationaal orkest <9.40 Kunstoverzi 10 00 Nieuws 10 15 Orgelspel en gram. 10 11 00 Nieuws Brussel. 484 1.10 Strijkorksi i. 1.00 Ni izlek 3 00 Gra- muziek 5 30 Gi Omroeporkest, ko: Engeland. Uitzendingen voor Nedi i.008 15 Engelse les voor beginnelingen (op 164. 49 en 42 m 10.00—10.30 n.m, N (Advertentie) (Advertentie) Ar m e hnid. Indien Uw huid arm en schraal is, niet soepel en zuiver, brengt PUROL al de gewenste verbeteringen. Berlijns predikant gearres teerd Ds George is op Donderdag na het houden van de avondpreek in de Maria- kerk in Oost-Berlijn door Oostberlijnse rechercheurs gearresteerd. Ds George oont in West-Berlijn. Hij is jeugdpredi- kant van de kring Midden-Berlijn. De evangelische bisschop Dibelius. het hoofd t. de Duitse protestanten, is de predi kant van de Maria-kerk. In dc uitsl; •erd ai mes N. Derlagen den, Idem rie her m, A. Chr, Wette: Den Haag RECTIFICATIE. en van Donderdal, 'ëïljk vermeldGeslaagd v jruarl r hetjg: de Wol D M. Th de Wolf. Den Haag. ROTTERDAM. 26 Fcbr. Geslaagd voor can( c. In de econ wetensch. J Timmermar 'dam. J J Rinkes. Dordrecht, S Gertem ehiedam en Z H Oprei. Delft UTRECHT. 26 Febr. Geslaagd doet. phai iacle mevr. M I F Kreykar jjj| A C H Perre. Delft. AMSTERDAM. 27 Febr. V.U. Geslaagd vo< )ct ex scheikunde J van Schopten.. Ar: ie Waart, A'. A C Aten. 1 terdam. Slikke. der1 BIJ VERKOUDHEID PASTILLES rSS VALDAMILD Nederland ook moge klinken, dat de doodstraf hier te lande sedert 1870 is afgeschaft, zo zonderling zal het zeker aandoen te constateren dat dit feit reeds in 1741 plaats had in het tsaristische Rusland, welke staat toch heus niet bekend stond als bijzonder humaan en zachtzinnig jegens tegen standers of maatschappelijk ontspoor den. De terechtstellingen die sedert 1945 in ons land hebben plaats gehad, zijn met een beroep op de buitengewone omstandigheden voltrokken, ingevolge het Besluit Buitengewoon Strafrecht. Bovendien is de doodstraf altijd ge handhaafd gebleven in ons militair strafrecht, waaronder ook burgers kunnen vallen. Wanneer in ons land derhalve gesproken wordt van de af schaffing van de doodstraf, heeft men het Wetboek van Strafrecht op het oog. waarin zo goed als alle mis drijven voorkomen die men in vredes tijd tegenover mens en maatschappij kan begaan. In ons land waren dus bijzondere omstandigheden aanleiding om na de oorlog in tientallen gevallen de zwaarste straf té voltrekken, maar ook in Rusland golden na 1740 buiten gewone omstandigheden, die echter oorzaak waren van het tegenoverge stelde, n.l. dat de doodstraf werd af geschaft. Nu was men er in Rusland sedert overoude tijden aan gewend dat de tsaar de levens der onderdanen ver nietigde. al naar de luimen van het ogenblik. Maar de Russen schenen langzamerhand schoon genoeg te krijgen van de ongewisheid van het leven onder het tsarenbewind en toen Elisabeth, de jongste dochter van Peter de Grote, zich in 1741 met be hulp van een garderegiment in de tsarenzetel wilde nestelen, kon dit alleen geschieden nadat zij beloofd had tijdens haar regering geen dood vonnissen te laten voltrekken. Elisa beth legde deze belofte gedwee af, bezegelde die met een kus op het Kruis en bevestigde haar voornemen nog eens per oekaze in 1744. Hier mede was de doodstraf in Rusland officieel afgeschaft. Dit alles betekende echter niet. dat ongewenste personen niet geweld dadig uit de weg geruimd konden worden, of dat er een einde kwam aan de afschuwelijkste wreedheden die een brein kan uitdenken. De Nederlandse zaakgelastigde De Swart klaagde in 1757 zelfs over de ver schrikkelijke willekeur en de gruwe lijke onderdrukking waaraan men onder het bewind van keizerin Elisa beth ten prooi was. En dat wilde in die dagen wel iets zeggen! We kunnen de ontelbare inbreuken die in Rusland op de oekaze van 1744 in de loop der eeuwen werden 'ge maakt. hier niet ophalen, doch ves tigen er alleen de aandacht op, dat ook de Russische communisten hier mede lelijk in de knoop zijn geraakt Daarover Maandag. (Nadruk verboden).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 2