Honderd jaar Christelijk Onderwijs
de Sleutelstad
in
thans
Dertien Hervormde scholen tellen
ruim drieduizend leerlingen
Morgenavond begint de herdenking
met een kerkdienst
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 17 JANUARI 1953
Verstandelijke ontplooiing naast geestelijke ontwikkeling
Dankbaarheid bij dit eeuwfeest
(Van een onzer redacteuren)
Het dier vraagt alleen naar voeding, maar de mens heeft opvoeding nodig.
Het moet met hem naar de hoogte. Is de staat het belangrijkste, dan moet
de opvoeding van de mens er op gericht zijn hem tot een goed lid van de
gemeenschap op te heffen. Concentreert men zich op de cultuur, dan zal
men er voor zorgen, dat de mens als een volgroeide boom straks zijn ge
wenste vorm vertoont. En wordt de kennis als het voornaamste beschouwd,
dan zal men het bevattingsreservoir van het kind tot aan de rand vullen.
Voor de mens, die belijdt, dat God oorsprong en doel vari het leven is, dat
ons zijn zonder Hem zijn zin en bestemming mist, is dit het essentiële: dat
de mens in dit leven zó wordt geleid, dat hij tot de levende belijdenis komt:
Jezus is Heer. Die belijdenis is allesomvattend. Zij heeft óók te maken met
onze kennis, met onze culturele visie en met onze beschaving.
dankbaarheid mag dit bü het honderd
jarig bestaan worden geconstateerd.
Initiatief van zeventien
Als wij een artikel wyden aan het
honderd-jarig bestaan van de vereniging
voor Christelijk onderwijs in de Sleutel
stad (de Hervormde schoolvereniging),
dan mogen deze gedachten, naar onze
bescheiden mening, niet ontbreken. Ze
zijn een poging om het motief en het
doel van deze vereniging te verlichten.
Ook de Hervormde schoolvereniging is
er van overtuigd, dat zij een belangrijk
deel van de taak ven de ouders over
neemt. Zij neemt naast de zorg voor de
verstandelijke ontplooiing van het kind
een dosis geestelijke opvoeding voor haar
rekening, die. niet mag worden onder
schat. Door de school zelf niet, door de
ouders niet en door „buitenstaanders"
niet.
En dóór de veelheid van stemmen over
school en gezin, school en samenleving,
Christelijke school en openbare school en
Kerk en school heen blijft toch dit ene
onwrikbaar staan: dat neutraliteit ten
aanzien van wat wy in het leven als het
hoogste zien en belijden in wezen onbe
staanbaar is. Het kind zou door een ge
spletenheid in de algehele opvoeding
deze dingen ondergeschikt gaan achten.
Het is moeilijk na te gaan, welke de ge
volgen hiervan zouden zijn. Daarom ziet
de Hervormde schoolvereniging nü in al
haar geledingen haar taak wezenlijk niet
anders dan de oprichters die, honderd
jaar geleden dus, hebben gezien. Met
BRIEF NAAR B. EN W.
Zeventien Leidenaars hebben
honderd jaar geleden het initia
tief genomen tot oprichting van
de eerste Chr. school in onze
stad. Hun namen vindt men in
het artikel. Aan de brief, die
deze heren aan het college van
B. en W. der gemeente Leiden
zonden, is het volgende ont
leend:
„Het doel van die oprigting
is, aan hunne kinderen door
eenen hoofdonderwijzer van
den tweeden rang alhier geves
tigd, geassisteerd door zoo veel
hulponderwijzers als het getal
leerlingen noodig zal maken,
een aan hunne wenschen om
trent Christelijk onderwijs en
opvoeding beantwoordend on
derwijs te doen geven, in de
Bijbelsche Geschiedenis, het
lezen, schrijven en rekenen en
die verdere vakken, die tot het
lager onderwijs behooren".
De zeventien hadden zich
verenigd „tot oprigting en het
geregeld onderhouden eener
Bijzondere school der eerste
klasse binnen de stad Leijden,
ten behoeve hunner kinderen
en voor de kinderen derzulken,
die later door onderteekening
leden dier school zullen wor
den".
We hebben enkele weken geleden dc
heer M. H. de Reede, bestuurslid van
de vereniging, gevraagd, of hij voor ons
blad wat „historisch materiaal" wilde
•erzamelen, er van overtuigd zijnde dat
dit voor óns een haast onmogelijke op-
mé
Nico Binnendijk uit Rijnsburg
(Kanaalstraat 2), leerling van
de u.l.o.-school aan het Noord
einde, weet raad met dit tuis-
kundevraagstuk. En de klas
kijkt aandachtig toe.
Foto N. van der Horst
gave zou zijn. Wü zyn hem dankbaar
voor de wijze, waarop hij ons verzoek
heeft beantwoord. Hy bleek een me
zyn, die de geschiedenis der vereniging
door en door kent. En niet alleen
de periode, dat hy in het bestuur zitting
heeft.
Op de achttiende December van
jaar 1852 bereikte het college van I
W. van Leiden het verzoek om toestem
ming te verlenen tot oprichting van
büzondere school. Dit verzoek ging uit
van de heer B. Corts en zestien anderen.
De heer Corts was fabrikant by de firma
Van Wök en Co. Van de zestien andere
heren noemen we C. W. Najer, deken
fabrikant, G. J. Corts, fabrikant-winke
lier en beddenmaker, Th. van Wyk, W.
F. van Wijk jr. W. F. van Wijk sr. mr J,
F. Bodel Nüenhuis (verzamelaar van
platen van oude stadsgezichten; zijn col
lectie werd later overgedragen aan het
gemeente-archief), H. Hasselman, win
kelier (was gehuwd met J. Pander), A.
J. van Hoeken, scheepsmaker, en A.
Rutgers, hoogleraar in het Hebreeuws
en uitlegger van het Oude Testament
aan de Leidse universiteit.
Deze heren vroegen dus om
school met de bedoeling Christelijk
onderwijs te doen geven. Het comité
kreeg vooraf advies van dr D. Chan-
tepie de la Saussaye, Waals predikant
te Leiden, en mr dr J. v. d. Brug-
De heer A. O. Timmer, hoofd
van de Finse school aan de
Burggravenlaan, verzekerde
ons, dat zijn kinderen altijd
ordelijk en rustig de school
verlaten. Maar toen de foto
graaf de jeugd stond op te
wachten, vonden ze het toch
wel plezierig het op een hol
len te zetten. En de heer Tim
mer kon er geen bezwaar tegen
hebben.
Foto N. v. d. Horst
gen, stichter van De Klokkenberg te
Nijmegen en later minister van on
derwijs. Ds Chantepie heeft zich ook
verdienstelijk gemaakt door het op
stellen van een beginselverklaring,
waaraan het personeel van de school
zijn adhaesie moest betuigen. Op 20
Januari 1853 kwam de goedkeuring
van B. en W. af en de werkzaam
heden konden op 18 Mei 1853 begin
nen. De stukken van B. en W. tonen
duidelijk aan, dat het gemeentebe
stuur in onze stad geen schoolstrijd
wilde en de wet loyaal wilde uit
voeren.
Vader van Jacq. van
der Waals
De eerste school van de vereniging
erd gevestigd aan de Oude Vest. Spoe
dig volgde verplaatsing naar de Haar
lemmerstraat. Door uitbouw van het
gebouw is dit later Stille Rün geworden.
Bij de opening was ook de heer J. Breet-
veld, het hoofd van de school, aanwezig.
Hy had voordien al een particuliere
school geleid, die voor een groot deel in
lieuwe werd opgenomen. Er waren
ook leraren en kwekelingen by. Onder
de kwekelingen bevond zich ene Van der
Waals (voorletter niet bekend), die la
ter hoogleraar te Amsterdam werd. Deze
is de vader geworden van Jacqueline
der Waals (1868-1922).
Men is in 1853 begonnen met tachtig
leerlingen. De school aan de Stille Rün
floreerde, maar heeft ook tyden vai
zinking gekend. Na de heer Breetveld
werkten er als hoofd de heren J. N. Sen-
iyn, H. H. Kievits, J. Bosloper en J. B
Meijnen. De heer Meynen kwam in 1883
en is gebleven tot aan zyn pensionnering
in 1922. Op 1 Februari 1908 werd de
school aan de Stille Rün verlaten en
men zqn intrek in het verbouwde
bouw voor Christeiyke belangen, Noord-
einde 40.
Hoe het groeide
In 1870 stond er een groep mensen op:
die de mogeiykheid had overwogen om
voor kinderen „uit on- en minvermogen
de gezinnen" Christeiyk onderwys te ge-
over te gaan. Typerend voor de geest
deze mensen is Wel de volgende uit
spraak: „We moeten wachten tot God
ons de weg wüst".
Op zekere dag stuurde iemand de
voorzitter van het comité een gift
van f 150 ter vrije beschikking. Dit
gaf het comité zo veel moed, dat het
terstond besloot zijn streven voort te
zetten. Toen kwam van allerlei kan
ten steun opdagen. Niet lang daarna
kon het besluit worden genomen
grond aan te kopen en een schoolge
bouw te zetten. Op 8 Augustus 1871
werd de geheel uit giften van vrien
den en andere belangstellenden ge
stichte school aan de Middelstegracht
officieel in gebruik genomen. D«
stichtingskosten bedroegen f 20.000.
De school werd schuldvrij gesticht.
Bovendien was de toezegging ge
daan, dat men jaarlijks over een be
drag van f 4200 zou beschikken voor
de exploitatie der school. Deze
den werden bijeengebracht door 1720
personen, van wie er 235 twee cent
per week bijdroegen.
By de eerste inschryving werden 336
leerlingen gemeld. De school voorzag dus
wel in een behoefte. Zq werd spoedig zo
vol, dat men niet wist hoe de leerlingen
te plaatsen. Het gevolg was: een tweede
school van dit genre. Op 1 Maart 1S79
werd deze school aan de Pieterskerk-
gracht geopend. Tegenwoordig is op deze
plaats de Leidse tekenacademie Ars
Aemula gevestigd. Het eerste hoofd
de school aan de Middelstegracht was de
heer L. van Dyi. Voor de school aan
Pieterskerkgracht werd de heer F.
Uytenbroek tot hoofd benoemd. Het
sohoolgeld bedroeg twintig eer..
week. By meer kinderen uit één gezin 1
vöftien cent. Deze school heeft bestaan I
tot 10 September 1925.
Steun van buiten
Stadsuitbreiding en de hogere eisen,
die aan schoolgebouwen werden gesteld,
deden het bestuur plannen beramen een
nieuwe school te bouwen, maar de gel-
deiyke middelen hiervoor schoten tekort.
Totdat een groot legaat van een voor
aanstaand ingezetene daarin voorzag. De
school aan de Pasteurstraat werd toen
gebouwd, waarin plaats was voor zes
honderd leerlingen. Daardoor werd de
gelegenheid geschapen de school aan de
Middelstegracht te moderniseren. De
opening vond plaats op de 23ste Juli van
het jaar 1909. Hoofd werd de heer A. J.
de Lange. In 1910 werd het gebouw aar.
de Middelstegracht weer geopend.
De vereniging beschikte toen over vier
schoolgebouwen, geheel uit eigen midde
len gesticht. Hierin vonden ruim der
tienhonderd leerlingen een plaats, toen
de lager-onderwy'swet 1920 de gely'k-
stelling bracht tussen het openbare en
het büzondere onderwas. Men beschikte
tevens over een school voor uitgebreid
lager onderwas (in 1908 opgericht), die
ook aan het Noordeinde 40 was geves
tigd.
De beide cómité's waren inmiddels
verenigingen geworden. In 1924 werd
besloten de beide verenigingen te
dqen samenvloeien en alle scholen
onder één bestuur samen te brengen,
het bestuur van de vereniging voor
Christelijk onderwijs te Leiden. We
kunnen bij dit jubileum dus beter
zeggen, dat honderd jaar geleden de
eerste Chr. school in Leiden werd
gesticht. De vereniging dateert pas
van 1924. Het bestuur bestond uit de
heren ds M. J. Punselie, voorzitter,
P. J. Fontein en A. Couvee.
Andere schooltypen
Op 28 Februari 1923 werden de scho
rl aan de Oosterstraat en de Munniken-
straat geopend. Deze zün gebouwd om
een grote speelplaats. Aan de Ooster
straat werd de heer W. A. Bodewes
hoofd, aan de Munnikenstraat de heer P.
Herfkens. De heer Herfkens is als zo
danig nog in functie. Op 1 Maart volgde
de opening van de school aan de Hoge
Morsweg. De school voor uitgebreid lager
onderwijs, die met de lagere school het
gebouw aan het Noordeinde deelde, be
trok in 1931 een nieuw gebouw: Noord
einde 3. Dg school aan de Pieterskerk
gracht was inmiddels verhuisd naar het
Plantsoen.
In 1942 kwam de school voor voort
gezet lager onderwas tot stand, die de
kinderen van het zevende en achtste leer
jaar opvangt en het onderwüs geheel
richt op de practyk. Hoofd van de school
werd de heer M. I. de Jonge. Thans fun
geert als zodanig de heer J. van Leeu
wen. De heer De Jonge is nu hoofd van
de Oosterstraatschool.
Op aandrang van de minister van on
derwijs, die van mening was, dat het by-
zonder lager onderwüs op Christeiyke
grondslag in Leiden een bedenkeiyke
achterstand vertoonde, besloot het be-
Woord van de
overheid
Bij de herdenking van het
honderd-jarig bestaan van de
vereniging voor Christelijk on
derwijs gaan mijn gedachten
allereerst uit naar de „pioniers"
bij dit onderwijs. Zij toch heb
ben in geestelijk en materieel
zeer moeilijke omstandigheden
de kracht in zich bewaard om
tegen een sterke publieke opi
nie in een offer te brengen voor
hun overtuiging.
Dan past hier een eresaluut
aan de democratische gedach
ten, die onze overheden hebben
geleid, want zonder deze zou
den de opkomst en de uitbouw
van het christelijk onderwijs,
zoals latere geslachten die heb
ben meegemaakt, niet mogelijk
zijn geweest.
Het resultaat, dat de pioniers
door hun krachtig en bezield
optreden, hun moedig en ook
vaak voorbeeldig offer hebben
bereikt, mogen wij allereerst
zien in de tot-stand-koming
van de wet van 1920, waardoor
aan het bijzondere onderwijs
een grote uitbreiding is gegeven
kunnen worden, maar ook
en dat is het vanzelfsprekende
gevolg van elke diepbeleefde
actie in een belangrijke be
ïnvloeding van de scholen, die
niet tot deze groep behoorden.
Het honderd-jarig bestaan
van de vereniging voor Chr.
onderwijs is dus alleszins waard
om met enige luister en diepe
erkentelijkheid voor hetgeen is
bereikt te worden herdacht.
Langs deze weg dan ook mijn
hartelijke felicitatie.
J. C. VAN SCHAIK,
wethouder van onderwijs
Bij dit eeuwfeest is de vereniging voor Christelijk onderwijs met dank
baarheid vervuld, niet alleen tegenover die zeventien mannen, die in 1853
de geloofsmoed hebben gehad om op eigen kosten de eerste Christelijke
school in Leiden te stichten, maar ook jegens die schare van onderwijzers
en onderwijzeressen, die dikwijls met grote financiële opofferingen de zaak
van het Christelijk onderwijs hebben gediend. Hun toewijding en die der j
ouders hebben er toe bijgedragen, dat de ene school in 1853 kon uitgroeien
tot dertien scholen in 1953.
Maar bij dit eeuwfeest moet er in de kring der vereniging ook voor ver- j
ootmoediging plaats zijn. Hoezeer de gelijkstelling van openbaar en bijzon
der onderwijs in 1920 een eis der gerechtigheid is geweest, zij heeft ook tot
gevolg gehad, dat de liefde voor het Christelijk onderwijs niet meer op zulk
een verrassende en tastbare wijze tot openbaring komt als in de vorige
eeuw. Tegenover de normen, die het Evangelie aan de Christelijke opvoe- i
ding stelt, is er trouwens voor tevredenheid en zelfverheffing geen plaats.
Maar ondanks dat ziet de vereniging bij dit eeuwfeest de toekomst met
vertrouwen tegemoet. Zij is nog even sterk van de noodzakelijkheid van
Christelijk onderwijs overtuigd als de oprichters in 1853. Nu immers de
bijbelse grondslagen voor het leven dagelijks meer worden ondermijnd, is
het dringend gewenst, dat de kinderen in him rijpingsjaren horen, wat de
grondslag van hun leven moet zijn. De tijd, waarin op de verstandelijke
ontwikkeling van het kind uitsluitend de nadruk werd gelegd, moet voorbij
zyn. Als de waarachtige humaniteit, als het mens-zijn in gevaar komt, zijn
geestelijke vorming en karakterontwikkeling van nog groter waarde dan
intellectuele kennis.
Daarom aanvaardt het tegenwoordige bestuur der vereniging de erfenis
van het voorgeslacht met eerbied en verantwoordelijkheidsbesef, in de
vaste overtuiging, dat God dit werk voor het huidige en voor het komende
geslacht tot zegei} wil stellen.
D. J. VOSSERS,
voorzitter vereniging voor Chr.
onderwijs.
len genoten een gemeentesubsidie. De
school aan de Morsweg, die op 28 Augus
tus 1937 geopend werd, echter niet. In
1948 is ook deze school in de subsidierege
ling opgenomen.
De scholen der vereniging worden
bezocht door ruim drieduizend kin
deren. Er zijn 260 jongens en meisjes
op de u.l.o.-school, 160 op de school
voor voortgezet lager onderwijs, 160
op die voor bijzonder lager onder
wijs, ongeveer 1800 op de gewone
lagere scholen en 600 op de kleuter
scholen.
Het bestuur van de vereniging bestaat
nu uit de volgende personen: ere\
zitter ds M. J. Punselie, voorzitter ds D.
J. Vossers, secretaris de heer A. L. L.
Gathier, penningmeester de heer M. H.
In de school aan de Oosterstraat, hoofd de heer M. I. de Jonge, waren
we even in de klas van de heer Van Daalen, die juist bezig was met
schriften nakijken. Hij heeft blijkbaar een fout ontdekt en bespreekt
die met de leerlinge. De anderen wachten op hun beurt, maar zij leren
er toch ook van.
Foto N. van der Horst
de Reede, leden de heren P. J. Mulder
sr, P. J. van Hoeken, ds J. de Wit, prof.
dr W. den Boer, G. F. E. Kiers, dokter
A. J. Sneep, J. Stigter, dr W. D. van
wyngaarden en P. W. Foeken,
Er is één u.l.o.-school: Noordeinde 3.
De lagere scholen zyn: Noordeinde 40,
Pasteurstraat 2, school Middelstegracht,
Oosterstraat 16, school Munnikenstraat,
Hoge Morsweg 12 en de nieuwe Finse
school in de Rodenburgerpolder. De
school voor v.g.l.o. Is ook gevestigd aan
het Noordeinde 40. De school voor b.l.o.
staat aan het Plantsoen. Tenslotte zyn er
de volgende kleuterscholen: Middelste
gracht 5, Plantsoen 99 en de school aan
de Morsweg.
De feestviering
Tenslotte nog een en ander over de
feestelyke herdenking van het honderd
jarig bestaan. Die wordt morgenavond
om zeven uur in de Pieterskerk geopend
met een bijzondere dienst, waarin spre
ken zal ds A. K. Straatsma van Den Haag.
Ds D. J. Vossers, de voorzitter van de
jubilerende vereniging, hoopt een kort
inleidend woord te spreken. Medewer
king verlenen mevrouw T. Rensink-
Zaalberg (zang) en de organist van de
Hooglandse kerk, Adriaan Blankenstein
(de heer Mens is wegens een ongesteld
heid verhinderd). Aan de uitgang wordt
een collecte gehouden voor de belangen
van het Prot.-Chr. onderwys in die stre
ken van ons land, waar minderheden
onder byzonder moeilyke omstandig
heden moeten werken. De opbrengst
wordt ter beschikking gesteld van het
hoofdbestuur van Chr. volksonderwys.
Maandagmorgen Is er een herdenking
op alle scholen. De onderwijzers en on-
derwyzeressen zullen de kinderen iets
over de zin van de Chr. school en over
de geschiedenis der vereniging vertel
len. De kinderen krijgen dan ook een
tractatie.
Maandagmiddag van 3 tot 5 uur is er
een receptie in het Vlies.
Dinsdagmorgen 9 uur verzamelen de
kinderen van een aantal scholen zich op
de Kaasmarkt, vanwaar zij onder lei
ding van K. en G. (van Levendaal) naar
de gehoorzaal vertrekken. De tocht gaat
via de Haarlemmerstraat. Om 2 uur her
haalt zich dit voor de kinderen der
overige scholen. Het gezelschap Puck
uit Amsterdam geeft in de gehoorzaal
een uitgebreide voorstelling. De kleuters
vieren feest op schooL
Woensdagavond tenslotte is er een per
soneelsfeest in het gebouw Irene te
Oegstgeest. Leden van het personeel
j hebben hiervoor een revue samengesteld.
stuur tevens een b.l.o.-school In het leven
te roepen. Op 1 September 1949 werd
deze geopend. Hoofd is de heer A. Huü-
gens Binnen een jaar waren alle plaat
sen bezet. Vandaar dat het bestuur de
gelegenheid om met vier lokalen uit te
breiden, met beide handen aangreep. De
Finse school werd op 1 Maart 1951 in
gebruik genomen. Hoofd is de heer A. O.
Timmer.
Het volgende mag ter verduidelüking
niet ontbreken. De school Pieterskerk
gracht is in 1925 overgegaan naar het
Plantsoen. De heer A. J. Doorneveld was
toen hoofd. Deze werd opgevolgd door
de heer A. van der Baan. De school werd
in 1949 verenigd met die aan de Middel
stegracht, waar de heer N. L. van Dal-
sen hoofd is.
De kleuters
Naast de zorg voor de scholen voor
lager onderwys en uitgebreid lager on-
derwUs moest het bestuur van de ver
eniging voor Chr. onderwüs aandacht
besteden aan de school voor de kleuters.
Zo werd in 1924 de kleuterschool aan de
Middelstegracht opgericht. Hoofd mej.
E. G. Bos. De school telt tweehonderd
leerlingen. Twee jaar later werd een
1,
Gelukwens der Geref. scholen
Met groot genoegen voldoe ik aan het verzoek om enkele gedachten weer
te geven by het honderd-jarig bestaan van de vereniging voor Christelijk
onderwys te Leiden. Welk een gebeurtenis: 100 jaar oud te worden.
By een zodanige gelegenheid in het menselijke leven zullen wij in de
regel iemand aantreffen, die, hoewel hij mag terugzien op een welbesteed
en betrekkelijk gelukkig leven, toch eigenlijk wacht op het ogenblik, dat dit
leven zal worden afgesneden. Bovendien leeft men, op hoge ouderdom ge
komen, veelal slechts in de herinnering aan vroeger, terwijl elk perspectief
voor de toekomst ontbreekt. Moeten wy zulk een jubilaris gelukwensen,
dan zal een zekere schroom ons er van weerhouden aan onze wens toe te
voegen: God geve u nog vele gelukkige jaren.
Hoe anders is het echter bij de honderdste verjaardag van de vereniging
voor Chr. onderwys. Zien wy ook hier terug, dan mag met vreugde worden
geconstateerd, hoe reeds een eeuw geleden ook in onze stad het besef leef
de, dat onze kinderen moeten worden onderwezen op een „School met de
Bijbel'De strijd en de offers zijn historische feiten geworden, waarvan
het juiste begrip tegenwoordig verloren dreigt te gaan. Gode zij dank is met
volle overtuiging, in vast geloof en met taaie volharding aan het ideaal
vastgehouden en God heeft het werk van deze honderd-jarige rijk willen
zegenen. By haar geen seniele aftakeling, niet slechts een leven bij de her
innering, maar juist de blik gericht op de toekomst, waar nog vele moge
lijkheden liggen en taken op vervulling wachten.
Van harte wens ik, dat God de vereniging voor Christelijk onderwys
ook in de toekomst met Zijn gunst moge blyven vergezellen en haar arbeid
zal willen stellen tot eeuwige zegen voor kinderen van stad en omgeving.
Het moge zijn, dat de vereniging voor Chr. onderwys en de Geref. school
vereniging gescheiden optrekken, toch mag worden vastgesteld, dat beide
uiteindelijk hetzelfde bedoelen, namelijk door het onderwijs op de scholen
de kinderen in aanraking te brengen met het Evangelie van Jezus Christus,
de enige Naam onder de hemel gegeven tot zaligheid. Alle belijders van
die Naam hebben elkaar meer dan ooit nodig en daarom hoop ik hartelijk,
dat dit gelijkgerichte streven er toe medewerke, elkaar meer en meer te
vinden en in broederlijke harmonie samen te werken op elk terrein waar
dit mogelijk is.
DE GREEF,
yoorzitter Geref. school verenig ing^
