Mau Mau, een vul-
canisch oerinstinct
STADSNIEUWS
D. PLAN JE
NIEUWE LEIESCHE COUHANT
9
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1952
Azië als in Afrika. De vraag moet wor
den gesteld of het binnen afzienbare tijd
gedaan zal zijn met de „white man's
supremacy", de overheersende positie
van de Europeaan. In landen als India
oa. 2ijn er genoeg verdedigers der
theorie van „gelijkwaardigheid der ras
sen", gepaard gaande met politieke onaf
hankelijkheid en economische zelfstan
digheid. Vooral in dat laatste punt
schuilt een enorme moeilijkheid, als men
bedenkt hoeveel Westers kapitaal en
arbeid, hoeveel „techniek" op het gebied
ran gezondheidszorg en hygiëne, wegen,
fabrieken, juist in inheemse, „koloniale"
(pardonnez le mot) gebieden uierd ge
ïmporteerd- Door deze kapitaal-export
kan men toch maar niet in eens een
streep halen. De afkeer van „rassendis
criminatie" behoeft overigens nog niet de
erkenning in te houden van volkomen
politieke en economische gelijkwaardig
heid. Hier liggen vele voetangels en
klemmen. De stroom van berichten uit
alle delen van Afrika uijst op grote on
rust, bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, Port
Elizabeth, alsmede in Kenya in het Oos
telijke deel. Na de Japanse periode heb
ben in Azië de communistische wekkers
het ontwaken van het nationalisme ver
sneld, Oost kwam in botsing met West,
maar de vraag rijst in hoeverre zulks
de explosies der Mau Mau in Kenya be
ïnvloed heeft! Er valt wel een verband
te leggen tussen de opstandige beweging
in Zuid-Afrika en de erupties in Kenya,
maar een wiskundig bewijs valt hier
zeker niet van te leveren. In Zuid-
Afrika tiert het verzet tegen de apart
heidspolitiek van premier Malan, maar
het zou onbillijk zijn er juist Malan ge
heel de schuld van te geven. Ook onder
het regiem van Smuts kreeg men met het
probleem der verhouding tussen blanken
en naturellen te maken. Uiteraard heeft
echter de politieke apartheid, die aan de
blarke bevolking speciale bescherming
ve'leent, felle reacties in het leven ge
nepen. Het enorme aantal naturellen in
Zuid-Afrika zou in de toekomst de
„blanken" kunnen verdringen. Men
dient dus voorzichtig te zijn met al te
scherpe conclusies. Maar zelfs al zou
Malan, naar veler mening, met de maat
regelen, verbonden aan zijn apartheids
politiek, te ver gaan, hetgeen wel blijkt
uit de vorming van een „commissie van
goede diensten" uit de V.Nwat in
Kenya plaats rindt, ligt grotendeels op
ander terrein.
Genoemde
sprekingen ov
360.000 Indiërs
Uniè, India
'I Verklaard*
uitzicht
moet nu de be-
r de behandeling der
n Zuid-Afrika, tussen de
Pakistan, weer op gang
brengen. Is het Zuid-Afrikaanse pro
bleem meer een politiek-economische
kwestie, in Kenya, het uitgestrekte ge
bied ten Zuiden van Ethiopië met de
hoofdstad Nairobi, stuit men op moeilijk
heden, waarvan de oorsprong veel dieper
ligt. Ten Noorden
Nairobi vindt
de Kikoejoe's,
primitieve staat
voorstellingsver
mogen in het geheel
niet met de Europese cultuur te ver
gelijken valt. De „Mau Mau", waarvan
men bij herhaling in de telegrammen
leest, is een soort ondergrondse „bewe
ging", die op zeer suggestieve wijze de
Kikoejoe's als het ware weet te betove
ren, autonomie te eisen, en daarbij niets
en niemand te ontzien. Moorden, bran
den. plunderingen (de opgaven in aantal
verschillen) zijn aan de orde van dé dag.
hetgeen het Britse bestuur in Kenya
noopte de noodtoestand af te kondigen.
Er is hier sprake van een volkomen
anti-Westerse. anti-Europse beweging.
Het merkwaardige feit doet zich voor,
dat de Mau Mau haar actie van dood en
vernieling het eerst onder de inheemsen
zelf begon en eerst later werden de
Europeanen bedreigd. Thans wordt een
soort van „heilige oorlog" gepredikt, hier
op neerkomende, dat de „vreemde heer
sers" verdreven moeten worden.
Wat in Kenya gebeurt zou men enigs
zins kunnen vergelijken met het optre
den van felle extremistische fanatici, die
omstreeks 1923 in ons vroegere Indie, en
wel in het Buitenzorgse, opereerden,
een iegelijk vermoordende, die op hun
weg trad en waaraan, als ik mij goed
herinner, kapitein Rhemrev spoedig een
einde wist te maken. Geen wonder, dat
de Britten in Kenya krachtdadig optre
den en duizenden aanhangers van de
Mau Mau-organisatie zijn gearresteerd,
terwijl ook de leider van de „Kenya
African Union", Kenyata, in zijn woning
in hechtenis werd genomen. In een
Afrikaans blad lazen wij, dat Kenyata
met een Engelse vrouw is getrouwd en
na zijn verblijf in Engeland, omstreeks
1946 in Kenya terugkeerde.
Het felle optreden der Britten tegen
de Mau Mau, heeft intussen niet kunnen
verhinderen, dat de actie zich uitbreidt
en terreurdaden ook reeds in Tanganjika
hebben plaats gevonden. De Britse troe
pen staan hier voor enorme moeilijk
heden doordat de stam der Kikoejoe's
ongeveer een millioen leden telt. De
Britse minister van Koloniën, Oliver
Lyttelton, die een inspectiereis in Kenya
heeft gemaakt, kan zich de hersens afpij
nigen met de vraag, wat te denken van
de „zwarte magie" in dit deel van don
ker Afrika. Heeft men hier te maken
met een duister oerinstinct, bijgeloof,
hetwelk zich bedient van gangster-me
thoden, teneinde de blanken uit te
roeien? Een deel der bevolking, dat met
de Mau Mau-methoden niets te maken
wenst te hebben, legt nu z.g. „relnigings-
eden" af, waarbij inheemse geestelijken
of medicijnmannen de leiding hebben.
Toch zijn er Britten zoals de Lagerhuis-
leden (Labour) Brockway en Hale, die
na hun bezoek aan Kenya verklsarden,
dat toch ook economische omstandig
heden de oorzaak vormen van de misère,
en agrarische hervormingen dringend
noodzakelijk zijn. Het Engelse blad, de
Manchester Guardian, oordeelde, dat
aan de inheemsen van Kenya het recht
toekomt, hun grieven te uiten, aanspra
ken te doen gelden, en dit belangrijke
orgaan achtte het verkeerd, dat Kenyata,
de leider van de Kenya African Union,
gearresteerd werd- Ondanks het krach
tige optreden der Britse militairen zal de
onrust voorlopig zeer zeker voortduren.
Hoe wil men ook tot een compromis ko
men met een organisatie als de Mau Mau,
die de dood heeft gezworen aan de Wes
terse beschaving?
De politiek der Engelsen in Afrika
wordt door het blad „Die Burger" scherp
gecritiseerd. Het blad merkt op, dat de
Britten in de kolonie Kenya op kracht
dadige wijze optreden, en terecht, maai
dat tegelijkertijd in Zuid-Afrika, de Brit
ten de nationale regering niet steunen
Integendeel „die Regering word in sij
optrede gedurig met skerpe kritiek be
lemmer". Vanwaar die merkwaardige
tegenstelling, vraagt Die Burger zich af.
De Britten, die hun „England rules
Films voor het L.A.K.
Filmtaal en mensen-
spraak
Of het opzet is geweest van het L.A.K.
m de film Toni en een film, gemaakt
an tekeningen van de impressionnist
Henri de Toulouse-Lautrec op één avond
laten draaien, weten we niet, maar
ieder geval gaf deze combinatie de
gelegenheid na te denken over de vraag,
•at men tegenwoordig van een film ver-
De hoofdfilm Toni, waarover enige
tijd geleden reeds werd geschreven, is
film uit 1936, dus zestien jaar oud.
De film leeft snel. Rond 1930 kwam de
geluidsfilm. Toen men dit verschijnsel
niet helemaal onder de knie had.
meldde zich de kleurenfilm, en nu we
daar goed en wel aan bezig zijn, klopt
reeds de drie-dimensionale film aan de
Toni is een oude film in die zin, dat
ve hebben te maken met een product,
vaar de menselijke stem de hoofdrol
ipeelt. Ze praten maar; we zouden kun-
ïen zeggen: het is een serie foto's var
pratende, lopende, ruziemakende mensen
ls zodanig verfilmd toneel. Nergens
komt de film zelf aan het woord, hoe
•d sommige gedeelten foto-technisch
ook zijn.
film heeft haar eigen taal leren
spreken in deze zestien jaar. Fototech
niek en montage hebben aan de film
spraak gegeven, waardoor zij met
haar eigen mogelijkheden tot de men-
spreekt. Dat liet de film van het
werk van De Toulouse-Lautrec zien.
Deze kunstenaar zocht zijn onderwerpen
in de artistenwereld, in variété en circ
Voor wat men heeft bereikt, hebben
de grootste bewondering.
De camera grijpt de beelden, gooit
door elkaar, de montage rijgt ze wi
aaneen en men heeft als resultaat
circusvoorstelling van de mensen, door
Lautrec getekend. In deze korte film
geen dialoog, zij spreekt pakkend
boeiend. We zijn blij, deze zuivere film
Dinsdagavond te hebben gezien.
Keistspelweekeinde in
Oud-Poelgeest
Om leiders en spelers bij de voorberei
dingen voor het Kerstspel de helpende
hand te bieden, houdt Oud-Poelgeest op
15 en 16 November eeen Kerstspelweek-
einde onder leiding van Ben Albach en
mr A. W. Kist. Een groot deel van het
weekeinde wordt gewijd aan intensieve
repetities van Nijhoffs De Ster van
Bethlehem. Er is ook een oecumenische
huiisdien&t
Leger des Heils
Tot jeugdleidster bij het Leger des
Heils te Leiden is benoemd maj. C. Ras.
Zondag wordt haar een welkom toege
roepen. De majoor heeft als zodanig
het district Gelderland gewerkt
Haags© Economische
politierechter
Tuinder beboet
Een tuinder uit Ter Aar had in Mei
i Juni te veel bloemkool geteeld -?n hy
moest hiervoor thans verschijnen by de
Haagse economische politierechter.
•dachte betoogde, dat hij niet in
treding was geweest. Men had het hele
terrein gemeten, maar geen rekening
gehouden met het feit, dat de bloem
kool eens zo wijd stond als normaal er
it er witlof tussen stond.
De officier van Justitie wilde wel aan-
ïmen, dat de verdachte zijn grond zo
degelijk mogelijk had beteeld. Hij had de
teelten beter apart kunnen houden. Con
form de eis werd verdachte veroordeeld
tot f25 boete of 10 dazen.
Kruidenier voor de rechter
Een kruidenier te Leiden had
Februari 1950 een bedrijf overgenomen
in stand gehouden, zonder dat hij
het bezit was van de vereiste vergunnin-
Bijna had verdachte het diploma
vakbekwaamheid gehaald. Hij had nu
ministeriële verklaring aangevraagd,
zö vertelde hij de Economische politie
rechter. In afwachting van de resultaten
dit verzoek werd de zaak aange
houden tot 10 December.
Geen vestigingsvergunningen
Bij verstek werd een handelaar In
huishoudelijke artikelen uit Alphen
Rijn door de Haagse economische politie
rechter veroordeeld tot f30 boete. Ver
dachte voldeed niet aan de vestigings-
Hij was nu bezig een cursus te
volgen. De officier van Justitie had f40
boete of 20 dagen geëist
Bestelwagen in de
Nieuwe Rijn
De bestelwagen van de groentehande
laar P. Mechelse uit de Jac. Catsstraat
dook vanmorgen in de Nieuwe Rijn. De
eigenaar had de wagen geparkeerd
tegenover het stadhuis, zonder de hand
rem aan te trekken. Tijdens een kort
bezoek, dat de heer M. aflegde, kwam
de auto in beweging en in he: water
terecht. Een kraanwagen van de brand
weer takelde de auto onder grote be
langstelling weer op het droge.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Jansje A., dr van H. T.
Kamminga en D. Deenik; Catharina A.,
dr van P. Vinkestijn en R. A. Noort;
Hendrik J. R., zn van H. Ladan en Th.
J. Kooien; Wijnand, zn van W. Sloos en
H. van Houten; Jan P., zn van D. van
Turenhout en T. Hensen; Hyacintha Th.
M., dr van P. J. van Bemmel en J. C.
Weijers; Jan, zn van F. Hertog en C.
H. Kerstens; Leendert, zn van J. Aande-
wief en L. de Jong.
GEHUWD; G. M. J. Oppelaar en C.
Pet, G. Ligtvoet en M. C. Knol, P. Zand
vliet en M. Heruer, G. de Vos en M. F.
J. Trouwee, A. van Heijningen en J. W.
H. van der Meijden, J. J. M. Timp
M. van Beuikering, W. van den Wijn
gaard en W. J. Nouse, C. N. SpoeLstra en
C. van der Laan, A. A. de Jong en A. D.
Bruéne.
OVERLEDEN: L. den Os, wed. van
Bavelaar, 76 jr; F. van Katwijk, man,
59 jaar.
Stemmen bij volmacht
Minister in overleg met
weigerende artsen
Minister Beel betreurt, dot verschil
lende artsen vó6r de jongste verkiezin
gen hebben geweigerd een geneeskun
dige verklaring af te geven aa-n kiezers
die op grond van hun gezondheidstoe
stand wilden stemmen bij volmacht. De
gedragslijn dat zo'n venklaring wordt
verstrekt door een andere dokter dan de
huisarts is gegrond op een advies van de
Kon. Ned. Maatschappij ter Bevordering
der Geneeskunst. Daarom zal de minis
ter opnieuw met deze maatschappij in
overleg treden.
Inkrimping personeel
bij Wederopbouw
Het personeel van het ministerie van
Wederopbouw en Volkshuisvesting zal
in de komende jaren aanzienlijk worden
verminderd. Daarna zullen de wederop
bouwwerkzaamheden volgens de ver
wachting van minister Witte zo ver zijr
gevorderd, dat de overige taken van hel
ministerie bij 'een of meer andere depar
tementen kunnen worden ondergebracht
Het daarvoor onmisbare personeel zal
dan eveneens naar die departementen
overgaan, zodat het ministerie van We
deropbouw kan worden ontbonden.
Momenteel is opheffing nog niet moge
lijk, omdat de werkzaamheden voors
hands nog onder verantwoordelijkheid
van één minister moeten blijven, aldus
minister Witte in zijn antwoord op het
voorlopig verslag van de Tweede Kamer
over zijn begroting voor 1953.
Visseiijgolljes
Haagse politierechter
Speelclub werd door de leider
schandelijk beheerd"
Valse declaraties toegelaten om de goede
sieer geen schade le doen
(Van een onzer verslaggevers)
„Een schande", zó kwalificeerde de Haagse politierechter, mr Rutgers, gis
teren de houding van de 44-jarige mr N. W. L., repetitor in Oegstgeest, die
terecht stond als leider van de voormalige speelclub „Aristo" in Den Haag.
De politierechter bedoelde, met deze uitlating speciaal de wijze van beheer
van verdachte te kenschetsen.
Uit het verhoor van deze verdachte
kwam n.l. vast te staan, dat L., die in
1948 lid was geworden van Aristo, geen
fraaie rol heeft gespeeld als bestuurslid.
Toen verd. lid werd, trof hij de admini
stratie van Aristo aan in éen deplorabele
toestand en zijn taak,, eerst als secretaris
en later als secretaris-penningmeester
was, orde op zaken te stellen. Daarvan
kwam echter, blijkens de eigen verkla
ringen van L. niet-veel terecht. Integen
deel. L. vernietigde bewijsstukken, zodat
controle op zijn financiële transacties
door bestuursleden, noch gewone leden,
mogelijk was. Bovendien parafeerde hij
valse declaraties van de andere bestuurs
leden. Hij wist, dat daarop gefingeerde
posten voorkwamen, doch meende, voor
het handhaven van de goede sfeer, daar
op geen critiek te moeten uitoefenen in
de overtuiging ook, dat deze verzonnen
bedragen moesteh dienen als een tege
moetkoming aan de bestuursleden voor
de door hen verrichte werkzaamheden.
De officier van Justitie, mr Maris, vond,
dat verdachte zich zodanig had misdra
gen, dat hij er geen woorden voor kon
vinden en eiste 4 maanden gevangenis
straf. De politierechter maakte er 3000
boete van. De verdediger van verdachte,
mr A. de Lauwere, meende, dat het be
heer van Aristo niets met de tenlasteleg
ging heeft uit te staan. Hij vroeg clemen
tie of verwijzing van de zaak naar de
gewone rechtbank. Verd. zélf vroeg zich
af, waarom hij hier als hoofddader moest
staan en bijvoorbeeld de eigenaar van
het Casino in Scheveningen, die ƒ66.000
aan huur heeft opgestreken, niet terecht
staat. Hij haalde een in een dagblad
schenen artikel aan van mr G. Vonk,
oud-procureur-generaal van het Indische
Hooggerechtshof, waarin wordt betoogd,
dat het hanteren van art. 140 Wetb. van
Strafrecht tegen speelclubs betekent: het
schieten met een kanon op een konijn.
Dit wetsartikel gaat tegen de misdadige
organisaties, maar niet tegen de kansspe
len. L. is dan ook van plan in hoger be
roep te gaan.
Huilende vriendin
uit zaal gezet
Deze zaak tegen de leider van „Aristo'
werd behandeld, nadat reeds 25 andere
spelers, o.m. uit een speelhuis in Noord-
D.O.S. herdacht persoon en
werk van Heyermans
Met een opvoering van Ghetto
Het is bij D.O.S. een gewoonte geworden om ter herdenking van Heyer
mans in November (22 November 1924 stierf hij) een opvoering van één
van zijn werken te geven. Dat is een sympathieke gewoonte, zolang het
werk van deze schrijver nog leeft voor de mensen. We voelen er niets voor
om het leven van welk werk dan ook kunstmatig te rekken.
Hoe staat het in dit opzicht met de
toneelstukken van Heyermans? Zonder
dat wij ook maar iets wensen af te doen
zdj-n girote betekenis, menen we toch
dat heel veel van zijn werk nu niet
leeft. Hij was iemand die fel leef
de, bewogen door de sociale toestand in
zijn tijd. Hij moest die hekelen, fel en
onverbiddelijk. Daarin lag zijn kracht,
ook zijn beperktheid. Niet van zijn
kunstenaarschap, maar wel van zijn- ac
tualiteit.
D.S. heeft gisteravond het stuk
Ghetto" opgevoerd'. Een echt Joods
stuk, waarin de strijd getekend wordt
tussen het orthodoxe Jodendom en de
vrijzinnige richting. De orthodoxe Joden,
die zich afzonderen, met een eigen God.
een vrijwillig Ghetto, terwijl de vrij-
nnige Jood deze beperking niet wenst;
hij wil er uitbreken. God is voor de
hele wereld en niet voor de Joden
ailleen.
Met felle dramatische kleuren, voor
ons te fel en te dramatisch, maar Heyer
mans was obk hierin kind ven zijn tijd.
wordt ode deze strijd getekend- Maar
wat zegt ons dit nu nog? Wie kent in
onze stad het leven van orthodoxe Jo
den? En wanneer dan deze rollen ge-
the waves" al lang hebben moeten prijs
geven, zien zich thans voor moeilijk
heden geplaatst in een gebied, dat voor
de verdediging van Afrika van het groot
ste belang is. Zal de ervaren Churchill
hiervoor een oplossing kunnen vinden?
speeld moeten worden in 1952 door niet-
Joden, den is dat een zware opgaaf.
Wanneer de spelers dan ook ndet hele
maal geslaagd zij-n, zullen we hum dat
niet kwalijk nemen.
Het geheel was een goede opvoering.
Er had hier en daar wat getemperd
kunnen worden, met name in de drama
tische gedeelten. Er had ook wat meei
vaart in kunnen zitten. Piet van Oort,
als de blinde Sackel was vooral In het
•ste bedrijf uitstekend, Ook Diek
Fuoks, de zoon Rafaël, gaf -goed spel. I-n
scène met Rebecca in het tweede
bedrijf had zijn stem wat feller kun-
zijn; dan had zijn lange claus aan
diepte gewonnen. Mevrouw Jo de Oler
•uyn speelde de rol van Esther met de
nodige sluwheid en gemeenheid. Wan
neer we zeggen, dat ze onsympathiek
werd. is dat bedoeld als hulde. Tony
der Woend had in zo ver de gemakke
lijkste rok dat ze de enige niet-Jood
maar overigens eist de figuur ver
Rose van de speelster een grote beheer
sing om niet al te dramatisch te worden.
Tony van de Woerd heeft zich binnen
de grenzen weten te houden, waardoor
Rose ook nu nog aanvaardbaar wa
Ook de kleinere rollen werden
hoorlijk gespeeld en waar er voor
gevoel onlogische scènes waren
tegen het eind van het tweede bedrijf,
waar de zoon de vader maar rustig laat
liggen), is dat meer de schuld van de
schrijver dan van de regie, die bij A C.
v. d. Woerd in goede handen was.
wijk en uit Mondial door mr Rutgers
n berecht en er straffen w.
gedeeld variërend tussen een matige
boete en voorwaardelijke gevangenis
straffen.
De lompenkoopman p. uit Amsterdam,
ie in Noordwijk de touwtjes in handen
had, werd echter veroordeeld tot 3 maan
den gevangenisstraf en ter zitting gevan
gen genomen. De- parketwachters moes
ten zijn vriendin H., die daarop in huilen
uitbarstte en de rechter toeriep: „Dat
kunt u niet doen" verwijderen. Onder de
berechten bevonden zich kooplieden,
cus, een hospita, arme vrouwtjes, die
haar laatste rijksdaalder hadden ingezet,
winkelier, een journalist, een mas
seuse, een bouwkundige en een architect.
Meer geld aangevraagd
voor premiewoningen
Nieuwe regeling maakt verschil
tussen stad en platteland
Het is niet uitgesloten, dat volgend
ar meer dan de voorgenomen 55 000
woningen kunnen worden gebouwd er
dus het aantal (particuliere) premiewo-
ningen het programma van 20 000 stuks
zal overschrijden. Om hiervoor
armslag te hebben, heeft minister Witte
bij de Tweede Kamer een extra-be
drag van f20 millioen aangevraagd. Deze
is voldoende om eventueel ongeveer
5000 premies meer toe te kennen.
De reeds aangekondigde nieuv
mieregeling zal de verschillen
standigheden van stad en platteland tot
uitdrukking brengen. De minister is
echter niet van plan, het algemeen peil
in de premie te verlagen.
De vraag of er meer rijkssteun kan
worden gegeven voor woningen met
grotere inhoud dan 375 kubieke m
zal de minister nader bezien. Ook wil
hij trachten een bevredigende financie-
ngsregeling te ontwerpen voor de be
vordering van het woningbezit door
der draagkrachtigen-
Raad voor de Emigratie
samengesteld
De Raad voor de .Emigratie is thans
bij Koninklijk Besluit samengesteld. Als
vertegenwoordigers van het Rijk zijn tot
lid benoemd de heren A. N. van Mill,
directeur-generaal van het Rijksbureau,
dr Ch L. H. Truyen. directeur-generaal
van Handel en Nijverheid, ir A. W. v. d.
Plassche. directeur-generaal van de
Landbouw, mr S. J. Baron van Tuyll van
Serooskerken, secretaris-generaal van
het ministerie van Buitenlandse Zaken,
mr J. C. Tenkink, secr.-gen. van het min
van Justitie, mr H. J. Reinink, secr.-gen.
van O.. K. en W., jhr mr E. van Lennep.
thesaurier-generaal van het min. van
Financiën, J. W. F. Backer, directeur-
generaal van de Rijksluchtvaartdienst.
Uit hoofde van hun functie bij ei
lager openbaar lichaam zijn oenoemd
prof. dr J. E. de Quay, commissaris der
Koningin in Noord-Brabant en mr H. P.
Linthorst Homan, idem in Friesland.
Uit hoofde van hun wetensch?ppelijke
hoedanigheid of hun plaats in het maat
schappelijke leven zijn benoemd: het
Tweede Kamerlid J. Schilthuis en prof.
dr R. van Dijk, hoogleraar in de socio
logie aan de V.U. in Amsterdam.
De olie-kartelvorming
Engeland weigert zijn
medewerking
Emgela-nd zal weigeren toe te staam, dat
de Amerikaanse gerechtelijke ins taint ie,
een onderzoek instelt naar het be-
i van een internationaal! oldekartel,
ïn-zage krijgt van bepaalde, belangrijke
documenten inzake de werkzaamheden
Britse oliemaatschappijen.
ails men zich wellicht herinnert,
heeft de Amerikaanse regering
gen grote oliemaatschappijen inzage in
haar boeken geëist over de periode sinds
1 JamiaTi 1948.
Het motief voor de Engelse weigering
is, dat de boeken cn bescheiden geheime,
militaire gegevens bevatten. Verder
wordt aangeveerd, dat voldoening aan
het Amerikaanse verzoek van nadelige
invloed zou kunnen zijn op de betrek
kingen met de landen, waarmee Enge
land Qliewinnin®s-ov ereenikometen heeft
1-pen.
Er kon nog meer bU
was de IJmuidense markt dan
Maandag al schrikbarend hoog, de dag
gisteren heeft bewezen, dat er altijd
nog baas boven baas is: alles steeg ver
der, incl. de verse haring, die van f, 18
op het zoete sommetje van f20 per kist
terechtkwam- Braatschelvis deed braaf
en promoveerde tot f50 voor een
waar grote schelvis in het seizoen
>lij mee is- Ook schol liep nog iets
kwam van f 45 op f 50 terecht voor
de variëteiten en van rond f35 op f40
de pufscholletjes. Wijting, die zowel
gestript als dicht en in allerlei maten in
de hal werd gezet, liet zich evenmin
kennen en deed tussen de f25 en de f38
per 50 kilo, terwijl de koolvis varieerde
f60 tot f65 per kist van 125 kilo.
Voor de Engelse-walharing, die door de
KW 124 laat in de dag werd aangeboden,
betaalde de handel tussen de f 18 en de
f20.
Hele hap voor Haarlem
De Haarlem bofte maar weer eens met
het feit, dat het schip gisteren als enige
trawler voor de markt lag: Schipper
Blok zorgde na een elfdaagse i
f37.400. Ook de besomming van de Van
Hattum mocht er zijn: een twaalfdaagse
werd bekroond met f32.400 en zoals
gemeld viel ook de Wirom (IJM 209) op
door f15.200 uit het vuur te slepen. Het
kleine Slot-bootje „Pietertje" (HD 87)
deed het al even mooi met f8700
:n weekreisje-
Eveline alleen
Van de trawlers had alleen de Eveline
vanmorgen een plaatsje voor de hal- Het
schip bracht na een gebroken reis
gens een motordefect 300 kisten
huis en de hoge markt van giste-
zette zich dan ook prompt voort:
vooral de schelvis trok aller belangstel
ling. Een paar dappere dagvissertjes
zorgden voorts voor wat plat- en fynvis
Nog niet veel
De Vrijdagmarkt zal de hoorn des
overvloeds ook nog niet kennen: lief
hebbers hadden zich gisteravond al
ten melden, maar seintjes bleven uit
Alleen de Schoorl gaf te kennen, dat het
schip Zaterdag verschijnt met ruim 400
kisten. Van de rest der trawlers, die nog
:ee is, valt weinig te verwachten,
want in de Noord is schraalhans nog
steeds keukenmeester en er kan boven
dien door het slechte weer haast nie:
gevist worden. Het is wel een barre
herfst voor de Nederlandse visserij.
Kanaal gaat trekken
De loggerrederijen lijken meer belang
stelling voor de haringvisserij in he
Kanaal te gaan koesteren: uiteraard al
leen voor hun zwaardere schepen. In
middels vertrokken al met de trawl aar
boord de KW 141 (Cornells Marinus) er
de KW 85 (Huiberdina Gijsbertha). Aan
de Engelse wal is het niet erg breed:
Zondag tot gisteren kwamen alleen
de KW 170, 42. 173 en 144 met in totaal
1100 kantjes zoute-
Polenparade
Van de Poolse vloot trokken weer naar
;e de SWI 104, DIOF en SWI 102. Bin-
en kwam de vrachtboot Radunia oir
;n vracht haring voor Polen te halen.
Vragen over het vissershavenbedrijf.
In het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer over de begroting 1953
staatsvissershavenbedrijf is een aantal
vragen opgenomen. Zo informeert
Kamer of de retributies en de huren
kantoren en pakhuizen enigszins verlaagd
kunnen worden in verband met de finan
ciële uitkomsten van het bedrijf. Verder
gronden zijn voor de.bewering, dat
de keuring van de vis strenger
mate de aanvoer groter wordt. En, of het
is, dat er weieens verkocht wordt
met de mededeling, dat er tussen de goede
eer slechte kan schuilen. De Kamer
wenst voorts te weten of een pas gekoch-
eer dure machine voor het schoon
maken van viskisten, bijna voortdurend
ongebruikt staat. Tenslotte wordt de
vraag gesteld, of schepen enkele dagen
moeten wachten op lossing, omdat e
weinig lossers zijn.
VOORSCHOTEN
Volgend jaar een
zwembad?
Zal er volgend jaar werkelijk
zwemgelegenheid komen in Voorscho
ten? In de raadsvergadering van morgen
zal er waarschijnlijk weer over worden
gesproken. De gemeente is namelijk in
de gelegenheid om achter de Nieuw
Voordorpstraat aan de Vliet een -terrein,
groot ruim 31ha te kopen van de heer
P. M. Grundeken. Gaat dat door, dan
zou daar een zwembad kunnen worden
aangelegd en het lijkt haast
Nicolaas verrassing zou te
geschikt terrein worden verkre
de ijssport. De aankoop van het gehele
terrein vraagt een crediet van 16.132.
Gouden huwelijk
Op Woensdag 19 November hoopt het
echtpaar J. J. van Dijk, Leidseweg 92,
zijn gouden huwelijksfeest te vieren. Dé
heer Van Dijk. gepensionneerd politie
man, uit Rotterdam, is onder meer ma
gazijnmeester van het gezondheidscen
trum.
Premieregeling woningverbetering
Door een schenking van een aantal
particulieren is de mogelijkheid
opend een rijkspremie voor woningver
betering te ontvangen. Deze premie
wordt voor 2/3 gedragen door het rijk
en voor 1/3 door de gemeente Sinds het
raadsbesluit van 1 Juni '48 werd
een drietal woningen een verbeterings
premie toegekend wat de gemeente netto
f952 kostte. Thans zijn reeds aanvragen
voor een twaalftal te verbeteren
gen ontvangen. B. en W. vragen machti
ging om deze gevallen te behandelen er
de daarvoor nodige credieten beschik
baar te stellen-
Grondaankoop in de Oranjepolder
Na langdurige en moeizame onderhan
delingen is het gelukt tot overeenstem
ming te komen inzake de aankoop
grond in de Oranjepolder van de erven
C. A. Durang, groot 402.80 ha tegen f 1.40
per m2, waarmede een bedrag van
f 56 392 gemoeid is. Wanneer de gemeen
te deze grond in eigendom heeft, kan
worden overgegaan tot aanleg van de
weg tussen Wijngaardenlaan en Prins
Bernhardlaan, waar een deel van de 56
woningen voor de K.L.M. zal worden
gebouwd.
(Advertentie)
Ambtenarensalarissen
kunnen niet omhoog
Alleen voor topfunctionarissen
maatregelen overwogen
Tot een algemene venbet ering van de
verheidssailairissen kan alleen worden
besloten, indien dit zou passen in het
kader van de hele loonpolitiek Op het
ogen-blik is dit ndet het geval. Dit heeft
minister Beel geantwoord aan de vele
Tweede-Kamerleden, die deze kwestie
het voorlopig verslag over de begro
ting ven Binnenlandse Zaken aan de
orde hadden gesteld.
De sailarissen van de middelbare amb
tenaren wijken volgens minister Beel
het algemeen ndet af van de inkom
sten van venee-ldjkbare functionarissen in
het vrije bedrijf. Wel staat de regering
log steeds voor zeer ernstige moeilijk
eden bij de salariëring van haar top
functionarissen. Om te voorkomen dat
alle hoge ambtenaren vertrekken
het beter betalende bedrijfsleven, bezint
de regering zich opnieuw op maatregelen.
Agent vond hem verdacht
Inbreker in Ede spoedig
gegrepen
In Ede is gisteren een inbreker spoedig
na het plegen van een kraak geknipt. De
aandacht van een surveillerende agent
werd getrokken door een passerende
jongeman, die iets verdachts in zijn hou
ding had.
Zo kwam de jongeman op het politie
bureau terecht en ging men over tot het
lichten van zijn doopceel.
De aangehoudene, de 23-jarlge K. uit
Hurwenen (Betuwe), moest laten zien
at hij bij zich had. Dat was niet zo
weinig; er kwam f 9060.aan bank
papier op tafel, een gouden horloge, als
mede enkele gouden munten. K. vertel
de. dat hij in de afgelopen nacht had in
gebroken in het garagebedrijf Van
Leeuwen te Zaltbommel. Hij bekende
meteen een tweede inbraak, eveneens
in Zaltbommel. doch hier was het resul
taat maar gering geweest. Na ziin nach
telijke escapades nam K. de trein naar
Ede. waar kennissen van hem woonden,
niet vermoedende, dat hil bij aankomst
vrijwel onmiddellijk in de cel zou be-
I 11 last. VI 197
Marktprijzen: Volle haring f 37 20-37.50,
teurharing f 29-30. steurharing met «le
21.50—26 80. «Ie haring f26 Vangstber uit
T1-T v, 7g_20 k'hvl
20540 k, VI 206—50
0 k. VI
VI 83—34 k. VI 166—40 k, VI 200—85 k. VI 4
7 k. VI 50—22 k. VI 80—25 k. VI 14—10 1
VI 56—12 k kanaal, VI 112—60 k r.og 20 i
VI 132—25 k.
KATWIJK AA
afslag. Vangstbi
25 k. Kw 3-25 k. Kw 5—25 k. Kw 14—25
Kw 23—25 k. Kw 25—65 k. Kw 73—20 k.
83—2 k. Kw 38—30 k. Kw 29—30 k, Kw
10 k. Kw 39—25 k. Kw 41—20 k, Kw 78—
25 k. Kw 50—10 k Kw 172-40 k. Kw 15-
50 k. Kw 42—17 k. Kw 43—40 k, Kw 95—40 k.
167—4 k. Kw 22—25 k.
Kw 127—60 k. Kw 175-30 k. Kw 65—20 k. K\
56—17 k. Kw 122—45 k. Kw 70—100 k. Kw
129-10 k. Kw 159-120 k. Kw 161—100 k. Kw
170—40 k. Uit halve vleet Kw 6—50. Kw 9—15
te Kw 138—12 k Kw 140-12 k. Kw 86—10 k.
Kw 13—30 k. Kw 67—10 k. Kw 20—12 k. Kw
49—10 k. Kw 123—35 k. Kw 49-50. Kw 110—
•1 k Kw 176—50 te Kw 37—2 k. Kw 124—100
Kw 168—20 k. Kw 7—60 k. nog 20 netten
rien. Kw 147—12 k. nog 10 netten halen,
w 47—35 k. nog 20 n h. Kw 144-6 k. nog
kanties halen TJm 74—25 k hvl. Urn 75—
k hvl. IJm 283—10 k Weinig vangst heb-
-n de Kw 44. Kw 151 en Kw 163. Kan;
ssenj: Kw 141—15 k. Kw 43-3 k. Kw
k. Gemiddelde vangsten Vlaardingen. Kat-
i1k en Scheveningen 30 kantjes
IJMUTDEN, 13 Nov Besomming^,w«w-
Iers- IJm 116—10 900 Kw 7 247170. IJm 201—
3220 kotters: TJm 228—370. IJm 7—1190 TJm
3—170. Kw 60—540 Kw 35—630. Kw 94—960
SCHEVENINGEN. 13 Nov Binnen van de
irinrvisserlj met verse haring de loggers:
:h 19 met f5240. Sch 264 met f 1000. Sch
GOUDA, 13 Nov.
ijmMM
2.50. Handel
IJMUIDEN, 13 Nov. Prijze
2.60. gr tong 5—3 70, grm
ong 2.64—2.44. kl tong
.80—1.45. tarbot I 2.50—2.81
chol I 57—56. kl «chol II 54—24. schar 42—21.
erse haring 19—14.50. makreel 79.50—23 50,
r schelvis 93. grm schelvis 77. kim 6~bsjajte
LEIDEN. 12 Nov. Groenteveiling. Witta
kool 490. rode kool 610—12. gele kool 62'^—
780. groene kool 630—11.98. boerenkool 5—15.
:n 560—11.40. gekookt* kroten 12—22.
8—24. spruiten 15—41. andijvie 5 40—23.
sla 10—20. Nero 30—32. appelen 6—32.
snijbonen 76—126. witlof 30—57. spmazie 18—
48. tomaten 17-28, bloemkool 8-32. sla 2—
13.20. knolselderie 4—12. peterselie 550—32.
selderie 230—5. uien 4—20 50. prei 8—15 80.
ramenas 9-11. Chinese kool 860-990. savoye-
kool 520—10.10.
RIJNSBURG. 12 Nov. Overzicht Flora.
De grossiers hadden er vanmorgen kennelijk
een beetje moed op. In leder geval brachten
de goede bloemen een mooie prijs op. Choco
ging voor ruim f 0.70 van de hand. terwijl
het wit iets beter gevraagd was. Blanche du
ns! f 0,70 per bos. V
laide voor f 0.50 of daaro
tte Joseph voor f 0.70 var
sselde. Zeer goed werden
mbloemlge
f 0.50 tot
Diamond
nt. terwijl
tot f 8 per 100 op. Bacchus
f 0.60 tot ruim
erkrecg f 0.58.
Brightnt
3 lder
f 0,50 f
werden voor f 0.40
TER AAR. 12 Nov. Groenteveiling. Wit
I 36—55. idem II 21—37, idem stek 18, and
10-23. idem II 5—10, spruiten 24—38.
los 18. uien 6—18. savoye kool 5—7. groe
kool 6—8. rode kool 9—11. witte kool 4-
I. prei 10—13,
Jappelen 10 al
30—830. alles
A 2819. Idem B 32—52. Idem C 20—
25. idem CC 16. tomaten binnenland 16—22.
B 16—18. Idem C 16. idem bonken 16—
•la 2—3, glassla 8-9. idem
selderij 3—8 per bos. boere
lderie 2-8. alles
27. peterselie 480—490. selderie 5—510 alles pei
bos. waspeen I 1416. idem II 1015
e kool 430—710. groene kool 730—10.70. rod«
>1 510—910. boerenkool 10—11. spruiten 1
29—30. idem II 16—20, and«v!e 9—20, breek-
--- -- appeler
ten 6—11. kroten 10—12. i
515. kervel 980710.30. alles pei
ROELORARENDSVEFN. 12 N<
•eiling: Alfretton 45—67. Cydo:
100 kg
a—ai
.b 71—87. Minerva «1—79. Champion
51—70, Samaria 36—49. Mitlersdale 30—50.
20—69. Sultane 40—58. N«ra
39—61. Chocod 21—56. Glorious 40—50. Per-
32—52. Utopia 36—48. Snowfall 21—38.
35—61. Cyclamen blot
Asp. Plumovis 1967. 1
i 3—9, Loveliness 613. Pul
-11. 1
apolls 20—25. White
t 18-28. India-
000—15.00. andijvie
mkool 8.00—18 00. spruitkool 24
13,00—16.00, uien 13.00—18.00.
lem bonken 16.00-^24.00 1
2.00,
SCHEVENINGEN. 13 Nov.
ten A 25.00-
16 00—26 00.
afw. 16.00-
0 k.
i 339—
•h 159-15 k hvl. Sch 229-25 k I
263—15 k hvl. Sch 105—15 k hvl. S.
17 k. Sch 365—15 k hvl. Sch 23—32 k uit 60 r
Sch 104—40 k uit 70 n. Sch 332—10 k hvl. Sch
57 niet gehoord. Sch 181—10 k. Sch 199—35 k.
Sch 40-51 k uit 60 n. Sch 49—3 k hvl. Sch
132—26 k hvl. Sch 189—40 k nog 10 n. Sch
23310 k hvl. Sch 247-4 k, Sch 262—4 k hvl.
Sch 2—10 k. Sch 5—2 k in 20 n. Sch 8—5 k
hvl. Sch 9—15 k In 30 n. Sch 15—nog halen.
Sch 30 weinig, Sch 35—2 k ln 30 n. Sch 37—20
k hvl. Sch 45 weinig. Sch 69—10 k hvl. Sch
130—2 k uit 30 n. Sch 210 niets. Sch 236—10
k naar huls, Sch 249—17 k hvl. Sch 250—20
k hvl. Sch 297—25 k hvl. Sch 310-0 k. Sch
312—25 k naar huls. Sch 399-10 k hvl. Sch
36—17 k hvl. Sch 51—5 k hvl. Sch 107—12 k
hvl. Sch 353—25 k. Sch 30 weinig. Sch 225
weinig. Sch 314—10 k. Sch 79—5 k hvl. Sch
141—5 k hvl. Sch 188—3 k hvl. Sch 95—12 k
hvl. Sch 135 weinig. Sch 46—0 k. Sch 64—10
Sch 180-5 k hvl. Sch 242—17 k hvl. Sch 275-
5 k hvl. Sch 3—40 k hvl. Sch 6 nog halen.
Sch 14—30 k. Sch 4740 k hvl. Sch 110—5 k
hvl. Sch 118—15 k hvl. Sch 121—40 k hvl. Sch
302—30 k hvl. Sch 325—20 uit 20 n. Sch 280—
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
GROTE VAART
AAGTEDIJK N York n B Au
nidad AALSDIJK R'dam n N Yoi
AALSUM ii R'dam 11 p Kp Roca AJLIOTH
Pt Alegre n R'dam 11 p Ouessan
B Aires n R'dam 12 te Ilheos ve
BA n R'dam 11 op 125 m N Finist
n A dam 11 op 75 m ONO Malta ALDERA-
M1N Perz GoU n R'dam 12 te Suez ALGENIB
12 te Hamburg ALHENA 12 te Antw ALM-
DIJK n Hamburg 11 v R'dam ALMKERK
12 p Elbe n Hamburg AMSTELSTAD n Golf
v Merico 11 op 225 m NNW Finisterre AM-
PENAN n N York 11 op 100 m ZW Kp Hat-
t ALBIREO
rw ALCAI
CS A MOR
AVERDIJK 12
DIJK v N Y(
te N Orleans BACCHUS n N Orh
Houston BENINEKOM Valparaiso
DENDIJK
BLOEMFONTEIN Adam n O Afrika 13
ItaM BONAIRE n A dam 11 op
rl BOSCHFONTEIN 12
ZW s«
ager BOSKOOP 11 te Bremen CALLÏSTÓ
O Norfolk CERAM
Calcutta n R'dar
11 op
Malta COITICA
VI - - -- 0 m NO Barbados
COOLHAVEN n Rouaan 11 p Finisterre CON-
GOSTROOM n A dam 12 te Le Havre DELFS-
HAVEN 11 p Kp Verd eil. DELFT n Paita
11 v Pisco DOMBURGH 11 le Londen DUI-
VENDUK n R'dam 11 op 80 m NO Guada-
IU p Elb» DON-
GEDIJK R'dam r
r 11 Mor
EDAM n N York 11 te Halifax EENDRACHT
mr EEMDIJK 11 te Mobile EOS
FARM-
i 1100 m ZW Florcs HELDER
KOTA AGOENG
rlovassl KERTOSONO n
i ZW Str Juan de Fuca
rang 11
LAAGKERK n Sydney 11 p Gl-
CRATIS STOKEN
Voor elke 50 ct een kolensegel.
'BU 50 zegels 1 zak anthraclet gratis.]
JAEGERWOL 1.591
BREIWOL 100 gram 1.95
BABYWOLL9s||
Schoolstraat 150
Telef. 586, Voorschoten
LAERTES
LAURENSKERK n Ca let
Algie
i 11 p Ras Farta
LAWAK i
DAM n R'dam 11 op 660 m O' Kp Roca
LEERSUM n R'dam 11 p Ouessant LEMSTER-
KERK 12 ten Z Startpoint LEKHAVEN n
Tenerlffe 11 p Finisterre LIMBURG Java n
N York 12 te Halifax LISSEKERK 13 !e Pt
Said vervv LOOSDRECHT 11 te Damman
LOPPERSUM n Saffi 11 p Ouessant LUNA
Middelt Zee n A'dam 11 p Gibraltar LUT-
TERKERK n R'dam 11 p Malta MAAS n
Triest 11 te Gibraltar MARKELO n Vecner-
11 p Gothenburg MEERKERK
i^ent- -
MODJOKERTO R'd_
OBERON v- N York 12 t
SUM n Houston 11 op 60 m N Flot
OVERIJSSEL n Pt Swettenham 11 v Sins
pore POLYDORUS Java n N York 11 v
treal 11
n Gdynia 11 p Kiel RIJNLAND t
op 480 m ZZW Palma RUYS n Kobe 11
Nagoya SALATIGA Seattle n Calcutta II
Singapore SCHIE Mlddell ee n A'dam u
koers naar Vigo SINGKZP A'dam n Ind 1
p Guardafui SLOTERDIJK n N Orleana 11
STAD LEIDEN
ZZO Pt Conception STAD MAASSLUIS n
- Doggersbank
Los t'-
RA n
i OZO Malta TARA R'dam n B
Aires 11 p St Pauls Rocks TAWALI n A'dam
11 p Ceylon TELAMON n Maracaibo 11 v
Kralend ijk THEMISTO n Mobile 11 op 240
m O Abaco eil TIBA n Pt Alegre 11 p
Ouessant TIBERIUS n Willemstad 11 p ten
O Trinidad TITUS 12 te R'dam TJIMEN-
TENG Japan it Z Amerika 11 v Kaapstad
•mw-T» T^1_.n v Suez TRITON r
l VAN HEUTSZ 10 t
York 11 v P
Kobe WAINGAPOE 11 c
WAAL 11 te Napels WELTEVREDEN r
Mobile 11 op 400 m W Bermudas.
KUSTVAART
ALGARVE n Goole 11 v R'dam BILL S n
Swansea 11 v Garston BORCULO n Holm-
sund 11 v SundvaU CALAND 11 te Wiabech
CASANA 11 te Antw CELEBES n bundvali
11 v Norrkoping DAGNY 11 m Wastibaai
veins- DEO DUCE n
t DEPA n Le Havre
KLSENBURGH n Casabl
11 p Dungeness EVERTSEN n Abo 11 b«
Portland Bill FEDALA n Dublin 11 p West-
hinder HENRICA n Brest 11 p Portland Bill
HOFLAAN n St Malo 11 v Swansea IMPORT
- Antw 11 v R'dam KORTENAER n Londen
11 v Raf -o LEUVEHA VEN n R dam 11 v Cux-
haven MAYSTAR v Glasgow MERAK n
Rouaan MIRFAK a Aar-
PRIMA 11 p
is 11 p Terschelli..„
ïeland SINT WALBURG 7
DROTA n R'dam 11 v Ebsjerg
Boston TOM VAN DER HEIDE
op 100 m NO EsUcapoint TROMPEN-
H t VROU-
SPES 11
Dovt
ssabon 11 o Ou es
bech WALENBURG H
WESTLAAN n Breme
PASSAGIERSSCHEPEN
JOH V OLDENBARNEVELT n Austraiié
11 v A'dam RIJNDAM N York n R'dam 11
cPj* m Kp Sable eil SIBAJAK Wellington
K- V £r ».i p Kp Fla!|ery WESTERDAM
N York n R dam 11 op 140 m OZO Kp Race
ZUIDERKRUIS Adam n Kaapstad 11 Nov
T&vtPtflr Lundenttzbaai GROOTE
BEER N York n R dam 11 p ScUlrs MAAS
DAM Vllssmgen n N York 11 v Southamp-
S LEEP VAART
NOORDZEE met zuiger II op 1200 milt O
Fno HUMBER met SS ARGOL1B van zee
?£?r nas61sl«rd te Rotterdam op de
11de TYNE met baggermolen en hak li
M0m«lW Kangeroe eri 11 °P
TANKVAART
A.VTONIA 10 te Piadjoe ARMILLA 12 ta
Singapore CALTDC DEN HAAG n R^am
11 op 35 ra N Kp Tenez CALTEX PERNIS n
Rdam 11 p Gibraltar CALTEX UTRECHT
- - ji p ei 1^ Malta CLAVELLA
intle CO RILL \*n Li
FjSBStafJWl CORYDA n Auek-
id 11 p Madeira CLEODORA v Colombo
te Chittagong FRISIA n S*!e 11 op 80 m
Kp de Gata MARCELLA n Gonfreville
v Caen MIRZA 12 is S<-.eraba)s MUREN A
