Luisterrijke dag op vogelreservaat
bij Hoek van Holland
In een paar uur overtocht van honderd
duizenden vogels
We don't give you
of
golden rain
superlatives,
we give you
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1952
De sensatie van de najaarstrek
Bij bange trekkeities overwon de trekdritt soms
In de afgelopen weken hebben leden van de Koninklijke Nederlandse Na
tuurhistorische Vereniging en Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie,
geassisteerd door vele andere vogelkenners, op bepaalde dagen in de vroege
morgen de aantallen passerende trekvogels genoteerd. Tot zelfs in België
zaten de waarnemers om een beter inzicht te verkrijgen in het verloop
van de najaarstrek in ons land. Alle doortrekkende vinken, spreeuwen,
veldleeuweriken, kauwtjes, roeken en bonte kraaien werden genoteerd.
Daarbij werden ook de richting, waaruit zij kwamen en waarheen zij gin
gen, de tijd, vlieghoogte, weersgesteldheid, waaronder de windkracht, aan
getekend.
Op deze wijze krijgt men een globaal
overzicht van de trek op een bepaalde
tijd. Men moet weten, dat de trek het
sterkst is in de vroege morgenuren.
Plaatselijke gegevens kunnen, bijv. door
ochtendnevel, zo gauw een onjuist beeld
geven.
Experimenteel heeft de Duitser Gustav
Kramer kortgeleden kunnen aantonen,
dat spreeuwen gedurende de herfsttrek
zich oriënteren op de zonnestand. Er zijn
echter nog taUoze vragen, waarop wij op
het ogenblik geen antwoord kunnen ge
ven. In de afgelopen weken bleek het
weer, dat weersgesteldheid en windrich-
Herfsttrek in ons land
(naar Tinbergen 1949).
ting grote invloed kunnen uitoefenen op
de richting en hoogte, waarop de vogels,
trekken. Zelfs naderende depressies kun
nen van grote invloed zijn. Ook de vin-
ker Gerrit Berg uit Loosduinen, die met
een speciale vergunning „vinkt" ten
bate van het ringonderzoek, kan ons dat
vertellen. Deze rasechte vinker vertelde
vorige week nog, dat men er zeker
kon zijn, dat als er een dag was met vrij
wel geen trek er ongunstig weer zou
komen. Daartegenover stond, dat toen
tijdens zware regenbuien talloze troepen
vinken doorkwamen er goed
komt was.
Een luisterrijke dag hadden w
Jaar op het vogelreservaat De Beer ten
zuiden van Hoek van Holland. Onder
zeer gunstige weersomstandigheden
ren we in de gelegenheid op een
meest voordelige punten van ons land de
massale doortrek van vogelsoorten
dichtbü gade te slaan. Immers bij Hoek
van Holland concentreren zich grote
vluchten vogels.
Het overzichtkaartje toont de najaars
trek, in het bijzonder van de vink, dui
delijk aan. We kunnen direct een voor
keur voor een Z.-W. richting aanwijzen.
Het oversteken van grote watervlakten
wordt (als het tenminste niet erg helder
weer is) zoveel mogelük vermeden; z.g
„watervrees" komt hier goed naar vo
ren. De vogels volgen de kustlijn, waar
bij' zoveel mogelijk de voorgenomen rich-
ting wordt gehouden. Hierdoor concen
treren zich in het najaar zowel aan dt
IJsselmeer- als aan de Noordzeekust
grote troepen vogels, die uit N.-O. rich
ting 'komen. De waarnemingen
najaar toonden echter ook aan, dat op
ca 1500 m hoogte vinken en spreeuwen
het IJsselmeer overstaken. Deze onzicht
bare trek geeft natuurlijk vele
gezichtspunten-
Zwarte mezen
Reeds bij zonsopgang was er een op
vallende trek van talloze troepjes vin
ken, kepen, sijsjes, koperwieken en
spreeuwen, echter niet te vergelijken met
de werkelijke grootse doortrek, die we
enkele uren later te zien zouden krij
gen, zodra de mist was opgetrokken. Zo
lang de mist bleef hangen hielden we
ons op in de vlierbosjes en rijkelijk met
duindoorns beplante duinterreinen.
Bijzonder waren in deze bosjes niet
alleen de honderden spreeuwen en de
vele koperwieken en kramsvogels,
maar ook de kleine troepjes mezen.
In dit terrein, waar mezen geen
broedvogels zijn, is het merkwaardig
tal van troepjes te zien, ofschoon be
weerd wordt, dat kool- en pimpel
mezen in ons land voornamelijk
standvogels zijn. Dat we hier met
trekkers te doen hadden, wie weet
Familieberichten uit
andere bladen
BEVALLEN: Mevr. Baas-Roosjon. z„ Sa-
latiga, Ind.; mevr. de Jong-van Oord. d..
Haarlem: mevr. Kobus-Niemeyer. z, Scars-
dale, N. Y.. U.S.A.: mevr. Oele-Rutgcrs van
Rozenburg. z„ A'dam.
OVERLEDENC. B. Bult-Swltters, v., 74
Delft; C. H M. Dercksen. z.. 57 j„ Sant-
--- R J. Wtersema, m., 26 j.. Hilversum;
G. Jol
Bekker
60 j..
waar vandaan, was buiten twijfel.
Zwarte mezen komen soms in vlagen,
vooral in deze tijd van het jaar, plot-
seling ons land opzoeken. Vermoe
delijk is er dus ook op het ogenblik
zo'n doortrek in ons land. Nadere
waarnemingen en berichten zullen
dit spoedig aantonen.
De zwarte mees lijkt het meest op
onze bekende koolmees, echter mist hij
de zwarte borststreep en hij heeft geen
geel in de veren. De witte vlek in de nek
is een der beste kenmerken. Zwarte
zen zijn overigens ook iets kleiner dan
de koolmezen. Enkele jaren geleden
kwamen er op een goede dag in het na
jaar honderden zwarte mezen in de Wie-
ringermeerpolder. Een aparte verschij
ning natuurlijk in een gebied, waar deze
soort anders altijd ontbreekt! Via de af
sluitdijk bereikten zij uit N.-O. richting
Noord-Holland.
Bij het opklaren van de mist kwamen
we bij de buitendijk, waarover we ver
der Zuidwaarts tippelden. Hierdoor had
den we een prachtig overzicht over het
binnen- en buitendijkse terrein.
Toen de mist nog niet helemaal was
verdreven, nam de trek van de eerste
grote doorkomende troepen vinken e.d.
duidelijk toe. Per minuut passeerden
steeds grotere drommen vogels. De sterk
ste trek noteerden we o.a. van spreeu
wen, die in een breed front overkwamen,
vinken met daartussen talrijke kepen,
veldleeuweriken die gestadig doorkwa
men, kneutjes, troepjes ringmussen,
groenlingen en ook vele koperwieken en
kramsvogels. Roeken, kauwtjes en vele
bonte kraaien trokken bij het heldere
weer vrij hoog over. De roep van dui
zenden doortrekkende vogels was niet
an de lucht.
In een paar uur, tot in 't begin van
de middag, kwamen honderdduizen
den vogels over, soms vrij hoog, an
dere laag over de zeedijk en de bui
tendijkse duinrand. In de meest Z.-W.
gelegen bosjes van het natuurmonu
ment hielden zich talrijke vogels op,
die de sprong over de vlakte naar
Voorne niet durfden wagen. Als vis
sen in een fuik was ook hier een con
centratie van „bange" trekkertjes,
w.o. vele vinken, roodborsten, mezen
en winterkoninkjes. Af en toe ver
trokken er toch weer in Z.-W. rich
ting. De trekdrift overwon.
Series
Later op de dag, toen de trek duide
lijk weer afnam, waren we in de gele
genheid het overige deel van het na-
turmonument te verkennen- Meer dan
90 soorten hebben we die dag kunnen ob
serveren- Buitendijks werden vele stelt
lopers op slikjes en strandjes gezien,
waarvan ik de volgende soorten wil noe
men: busruiters. groenpootruiters, ture
luurs, rosse grutto's, drieteenzandlopers,
steenlopers en bontbekjes.
Verder in zee konden we smienten,
eider- en bergeenden, aalscholvers
verschillende meeuwsoorten w.o. de n
algemene kleine mantelmeeuw) waar__
men. Minder algemene soorten als klap
ekster, ijsvogel, houtsnip, frater, de kleu
rige putters of distelvinken en sneeuwgor-
zen werden doortrekkend waargenomen.
Als vrij late doortrekkers zag
de boerenzwaluw, grote stern en visdief.
Deze soorten zijn eigenlijk allemaal al
vertrokken naar het Zuiden. Roofvogels
waren natuurlijk ook present, waarvan
we slechtvalk, bruine en blauwe kieken
dief, smelleken, buizerd en sperwer no
teerden- We mogen ook de sijzen, witte
kwikstaarten, rietgorzen en graspiepers
niet vergeten.
Langs de pieren bij de Nieuwe Water
weg hadden we bij het naar huis gaan
nog het geluk een slechts" zelden in ons
land waargenomen vogelsoort, namelijk
een rosse franjepoot te ontdekken. Ver
meldenswaard is, dat op diezelfde dag
ook een exemplaar bij Waalhaven, Rot
terdam, werd waargenomen. Interes
sante vogels met merkwaardige levens
gewoonten, afkomstig uit IJsland, Groen
land en Westelijker streken. Wijfjes zijn
het voorjaar mooier gekleurd dan de
mannetjes. Nadat het wijfje de
heeft gelegd, laat zij de verdere
ging van eieren en jongen over a
mannetje. Vandaar dat het kleed
mannetje ook meer op camouflage moet
zijn ingesteld.
Leiden, November 1952.
Jaap Taapken.
Sartre en de vraag naar God"
Prof. dr G. C. van Niftrik sprak in
filmzaal van Academie
In kader lezingen over wetenschap,
cultuur en geloof
De vraag naar de zin van het leven wordt beantwoord naar de vraag, of
God al dan niet bestaat. Als God bestaat hangt alles van Hem af, bestaat
Hij niet, dan is de mens zelf God, aldus prof. dr G. C. van Niftrik in zijn
lezing: Sartre en de vraag naar God.
functie, maar een existentiële gegrepen-
heid. God is geen innerweltliche groot
heid. Hy is altijd subject.
In God kunnen we alleen maar geloven
op grond van de openbaring in Jezus
Christus, zo zei prof. Van Niftrik ten
slotte.
Leidse gashouder zeeg
ineen
Gasvoorziening loopt echter
geen gevaar
WIJ GEVEN U GEEN
VUURWERK
VAN GROTE WOORDEN,
WU GEVEN U
Deze lezing, georganiseerd in het ka
der van lezingen over wetenschap, cul
tuur en geloof door dr K. E. H. Oppen-
heimer in samenwerking met de N.C.S.V.
de V.C.S.B., werd gisteravond in de
filmzaal van de academie gehouden.
Ons geslacht, zo zei prof. Van Niftrik,
wil weten of er een God is of niet. Sartre
komt in zijn toneelstuk: Le diable et le
bon dieu tot de conclusie, dat God niet
bestaat. Als God er is, kan de mens niet
vrij zün- Sartre ontkent God om de mens
te erkennen.
Men moet echter wel bedenken, aldus
spr., dat Gods zijn anders is dan mijn
zijn. God is God, dat wil zeggen: Hij is
altijd subject, nooit object. God valt niet
te constateren, want dan wordt Hij ob-
gaat Hij tot de wereld behoren en
houdt Hij op God te zijn.
Over God praten heeft geen zin. Hij
wordt óf met hartstocht beleden óf met
hartstocht ontkend. Het gaat hier om een
existentiële geloofsbeschikking. Dit komt
nu uit in Sartre's toneelstuk. Als God er
niet is, dan kan de mens pas in vrijheid
verantwoordelijkheid leven, zo zegt
Sartre.
De vrijheid van de mens gedoogt geen
vrijheid naast zich. De verhouding tot
naaste leidt altijd tot een échec. Er
is geen relatie met de ander mogelijk,
als je vrij bent. Nu de ander er is word
ik als mens in m'n vrijheid bedreigd. Als
er was, zou Hy de Ander met een
hoofdletter zijn, zou Zijn vrijheid zo groot
zijn dat er van de menselijke vrijheid
niets overblijft.
God moet, als Hij er is, de mens be
handelen als een ding. Naast God kan
niets bestaan. In Sartre's stuk vecht
mens tegen God om mens te zijn. Als
Sartre God dan heeft doodverklaard
blijft de mens eenzaam achter.
Dat is de ethische situatie van de
ens: hij is alleen. Sartre maakte van
God de ontzaglijke leegte om de mens
heen, want die mens heeft ruimte nodig
voor zijn vrijheid.
We zullen tegenover Sartre's ontologie
geen andere ontologie zetten, zo zei spr.
Het protestantisme heeft geen ontologie.
We zullen Sartre beantwoorden en zeg
gen: Ge hebt de werkelijke God nooit
gezien; ge hebt de mens vergoddelijkt en
God vermenselijkt. Wat Sartre van God
maakt is de God van de Bijbel niet. God
is geen object en het geloof geen ziele-
Eén van de twee bij de stedelijke licht
fabrieken in gebruik zijnde gashouders
is gistermiddag buiten gebruik gekomen-
Doordat een drukmeter een te hoge druk
in de gasruimte opgaf, werd teveel gas
aan die ruimte onttrokken. Het gevolg
was, dat het dak van de houder na ver
loop van tijd de steeds zwaarder worden
de druk van de buitenlucht niet m
kon weerstaan en in het midden n
beneden zeeg.
Toen de schade door deskundigen
ogenschouw werd genomen, bleek die
zich tot enkele scheuren in het midden
van het dak te beperken. Zodra de scheu
ren zijn gelast, kan de druk in de houder
weer worden opgevoerd en zal dak weer
in de oorspronkelijke stand komen. Dat
zal in de loop van de volgende week
kunnen zijn.
De uitgevallen houder voorzag de
Leidse omgeving van gas. Deze voorzie
ning is geen ogenblik in gevaar geweest,
omdat zij onmiddellijk door de tweede
houder kon worden overgenomen. Er
zijn ook geen moeilijkheden voor de
Leidse gasvoorziening te verwachten,
tenzij onverhoopt een strenge winter zou
invallen, aldus werd ons van bevoegde
zyde verzekerd.
Opening en heropening
De firma C. H Nolet opende vanmid
dag onder grote belangstelling haar nieu
we zaak Botermarkt 8. gelegen naast de
oude zaak-
Er bestond vanmiddag ook veel belang
stelling voor de heropening van de ge
moderniseerde winkel van de firma P. J.
Wetselaar, Haarlemmerstraat 254.
Agenda voor Leiden
Donderdag
Vlies, half 1: koffiemaaltijd Maatschap-
j voor handel en nijverheid, spoor
praatje, ir F. Q den Hollander.
Stadibuis, 2 en 8 uur: gemeenteraad,
begroting 1953.
Schouwburg, 8 uur; K. en O., populair
toneel, Ned. Comedie met „U spreekt
et uw moordenaar" van Fr. Knott.
Liberty, 8 uur: oprichting afdeling
Leiden genealogische vereniging..
Rehoboth, 8 uur: afdeling Leiden
VERON, lezing van de heer Annokké.
Vlies, 8 uut: Ned. reisvereniging, B.
Baanen over bergtoerisme.
Antonius-clubhuis Mare 43, 8 uur: R.
A. O.-toneelavond, Adel in livrei.
VrUdag
Foyer, half 10 en 10.45 uur v.m Leidse
Jeugd Actie, films van de stichting Na
tuur en Jeugd voor schoolkinderen Pro-
fessorenwijk.
Stadhuistoren, 11—12 uur: oarulom-
oor.oert R en Ritter.
Lcidsohe Wo^pinnerij, 11 uur: verga
dering van aandeelhouders.
Stadhuis. 2 en 8 uur: gemeenteraad,
begroting 1953.
Schouwburg, 8 uuir: K. en O., populair
toneel, Ned. Comedde met „U spreekt
met uw moordenaar" van Fr. Knott.
Groot auddtonium academic, 4 u
inauguratie dr H. C. van de Hulst.
Kaiserstraat, zoölogisch laboratorium,
half 2: officiële opening nieuwe verdie
ping oostelijke vleugel.
Levendaal, 8 uur: C.H. Jongerengroep,
prof. dr J. de Zwaan, Klippen en on
diepten.
Geref. Jeugdhuis, 8 uur: A it. wijkkies-
vereniging I, mevrouw Mulder—Hem
mes over de verkiesbaarheid der vrouw.
Harmonie, 7.45 uur: Ohris ten-vrou
wenbond, propagamda-avond.
Burcht, 8 uur: uitslag wedstrijd „Onze
Tuin".
Snouck-Hurgronjehuis, 8 uur: K. en O.,
prof. dr D. Pont uit Pretoria over de ver
houding tussen blanken en niet-blanken
in Zuid-Afrika.
Pieterskerk, 7.157.45 uur: Avond
gebed.
Jeruël, 8 uur: Bidstond.
Zaterdag
Gehele dag: Klaproos-collecte!
Rehoboth, half 3: Chr. onderwijzers, J.
de Rek uit Amsterdam over Geschiede
nis een wetenschap van onzekerheden.
Boerhaavezaal, 3 uur: Leids Kunst
centrum. opening Najaarsexpositie.
Volkshuis, 4 uur: Jo Hendriks-Kranen
donk draagt voor De Goudfazant, Chinese
legende van Fritz Rosenfeld.
Schouwburg, 8 uur: Litteris
brengt De Cirkel van W.
Maugham.
Leiderdorp, Dorpshuis: afscheid
zuster T. de Geus.
Alphen aan den Rijn, Bethel:
ringappèl C.-H. Jongeren.
Noordwijk aan Zee. Kruispunt
Oude ZeewegRembrandtweg, half 4:
onthulling monument voor de gevallenen.
Tentoonstellingen
Lakenhal, 104 uur: werken van Wil
lem van der Helm (stadsarchitect. 1662—
1675). tm. 30 November.
Stadhuisplein, 9—8 en 7—10
zende tentoonstelling Van Juliana tot Ju
liana (tm 13 November)
Universiteitsbibliotheek, half 10
half 6: originele tekeningen van het
oude Leiden (t.m. 22 November).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Van Driesum, Mare 110. tel.
20406, en de Zuider-apotheek, Lamrr.en-
schansweg 4. telefoon 23553.
Een kunstkring in de
Bollenstreek
In het woonschip van de kunstenaar
Overbosch te Lisse heeft een groepje
kunstminnaars de mogelijkheden
een kunstkring in de Bollenstreek onder
ogen gezien. Uiteindelijk heeft men
sloten vooral geen tam-tam naar buiten
te maken om zo veel mogelijk leden
werven. Want een grote kring zou n
voorlopig toch niet aankunnen. De p\
belangstellenden komen er vanzelf bij.
De kring zal op geregelde tyden bijeen
komen. Een expert houdt dan een in
leiding over een bepaald onderwerp,
aarna debat. Vermoedelijk zal op de
•rstvolgende bijeenkomst de heer Over
bosch spreken over moderne litteratuur.
volgende heren vormen het be
stuur: D. Overbosch voorzitter, J. van
Wamel secretaris. A. van Kampen twee-
ecretaris, J. Beraelman penning-
Quo Vadis
Ex Animo gaf een groots opgezette
jubileum-uitvoering
Ter gelegenheid van zilveren jubileum
van Hermann de Wolff
Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van haar dirigent Hermann de
Wolff gaf de Christelijke zangvereniging Ex Animo gisteravond in de
Stadsgehoorzaal een groots opgezette jubileumuitvoering van het oratorium
„Quo vadis" van F. Nowowiesjki. Hieraan werd bovendien meegewerkt
door het Rijswijkse Christelijk mannenkoor, de Haarlemse orkestvereniging,
door de solisten Mea Naberman, sopraan, Herman Schey en Léon Combé,
bas, en de heer Sonneveld, orgel.
maal in de hogere regionen te kampen
met de zuiverheid. Met name het orkest
viel zowel bij het begeleiden als tijdens
de instrumentale tussenspelen op door
uitnemende trekjes van vakmanschap.
Van de solisten roemen we vooral Her
man Schey, die zyn partij prachtig ver
tolkte, el schoot zijn stembereik in de
laagste regionen soms iets te kort. Mea
Naberman zong haar iets minder belang
rijke party zeer fraai en met zuiverheid
van interpretatie. Léon Combé had het
niet gemakkeiyk in zyn Petrus-rol, maar
hy kweet zich goed van zyn zware taak.
Ook hij moest rijn stem iets forceren,
doch overigens wist hy aan deze party
diepte en majesteit te verlenen. De or
gelparty van de heer Sonneveld werd op
styivolle wyze uitgevoerd.
Kunnen we dus over het werk zelf niet
zeer enthousiast zyn, deze jubileumuit
voering heeft niettemin bewezen dat de
Chr. Zangvereniging Ex Animo tot zeer
goede prestaties in staat is, waartoe de
bekwame directie van Herman de Wolf
stellig in belangrijke mate zal hebben
bygedragen, en naar wy hopen, zal zy
dit ook in de toekomst doen.
De vele aanwezigen betoonden zich
zeer onder de indruk ven het werk en
brachten een warme ovatie aan dirigent
J. v. d. V.
Léon Combé en de heer Sonneveld
stonden daarby voor de zware taak hun
partyen byna „a l'improviste" te vertol
ken, daar Laurens Bogtman en Hennie
Schouten plotseling ziek waren gewor
den. Zy hebben zich op bewonderens
waardige wyze door deze moeilijkheden
heen geslagen. Nadat de vice-voorzitter
der vereniging de aanwezigen had
welkomd en ds Riemens enige hartelyke
woorden gericht had tot de jubilerende
dirigent, waarby aan deze de „g-sleutel"
werd overhandigd als symbool voor zyn
streven „hogere", dat is sterkende
ziek te brengen, werd de eerste scène
in het oratorium ingezet.
De tekst van dit werk is gebaseerd op
de beruchte brand van Rome. die
men gewoonlyk aanneemt, door Nero
zelf zou zyn gesticht, en die aanleiding
werd tot felle christenvervolgingen
verder op de legende van Petrus' komst
en terugkeer in de brandende stad.
Dit alles kan voor een oratorium
lig een zeer geschikt onderwerp
Toch zullen vele aanwezigen zich met
ons verwonderd hebben over de keuze
van dit werk, dat uit het begin van deze
eeuw stamt en sindsdien eigeniyk ver
geten is. En hoewel wy voor de uitvoe
ring van dit werk (er werkten ruim 2(X
zangers aan mee) veel lof hebben, be
treuren wy toch dat voor dit byzondere
concert geen belangrijker werk gekozen
werd.
riet is stellig een prijzenswaardig stre-
i eens iets nieuws te brengen; doch
zyn vele oudere en moderne oratoria,
zelfs van Nederlandse bodem, die eerder
een uitvoering verdienen dan dat di:
goed geschreven, maar geheel en al on-
persoonlyke werk, waarin men alle stij
len van de 19de eeuw kan terugvinden:
de instrumentatie doet vaak aan Wagner
denken, (verg. het begin van de vierde
scène met dat van de 3de acte van Tris
tan) verder zweeft men tussen Mendels
sohn, Brahms, Bruckner, en een enkele
maal, wanneer de componist zich veel
harmonische vrijheden veroorlooft,
Skriabin.
Maar deze vrijheden heeft hy dan
spoedig weer vergeten om tot de meest
conventionele Mendelssohnstyi terug te
keren. De eerste en tweede scène ïyden
aan een teveel aan forti, hetgeen v<
moeiend is; de derde scène is te lang
wordt vervelend; de laatste scène is m
schien nog de beste.
Zoals reeds gezegd, dit doet niets af
aan onze lof voor dirigent en medewer
kers voor deze uitvoering, die in vele
opzichten ver boven het middelmatige
uitkwam. Herman de Wolff is een zeer
degelijk en muzikaal dirigent, die van de
geboden mogelykheden goed party wist
te trekken. Het koor zong doorgaans uit
stekend, al blyven er natuurlyk by zulk
zware uitvoering wel eens zwakke
Voordat Ex Animo gisteravond het concert gaf ter ere van de jubileren
de dirigent Herman de Wolff, vond in Rehoboth een receptie plaats.
Op de foto is de heer De Wolff in gesprek met dr J. Riemens, emeritus
predikant van de Hervormde Gemeente (thans te Zeist) en erevoor
zitter van het koor. Links de echtgenote van de heer De Wolff.
Foto N. van der Horst.
De enige.,.
Heldenkermis
De Franse regisseur Jacques Feyder,
na de oorlog in Zwitserland overleden,
heeft In 1935 een film gemaakt onder de
titel Heldenkermis. Hij was juist terug
uit Hollywood, waar hy zyn grote talen
ten in dienst heeft moeten stellen van
op de kassa afgestemde producten Als
een van de grote avant-gardisten trok hy
over de oceaan, maar gelukkig heeft
Frankryk hem teruggekregen en onder
zyn regie zijn enkele rolprenten vervaar
digd, die niet hebben nagelaten de wel
verdiende aandacht te trekken.
In een nachtvoorsteling heeft de Leidse
studenten filmliga de universitaire be
volking in het Trianontheater een voor
stelling van zyn heldenkermis aangebo
den. Men had bezwaariyk een betere
keus kunnen doen.
Ieder zal direct moeten toegeven, dat
Heldenkermis niet is gemaakt om ernstig
te worden genomen. Feyder zelf heeft er
van gezegd, dat hij met dit werk heeft
willen beogen de kunst van de grote
Vlaamse schilders onder de aandacht
het grote publiek te brengen. Hier nu
een prachtige kans voor een kleurenfilm
hebben gelegen; de kleur zou hier
prachtig tot essentieel onderdeel van
werk kunnen worden, maar in '35
"en nog niet zo ver.
Niettemin ontwaart men in dit satyrl-
sche werk een waarlijk Bruegheleriaanse
schoonheid. Het werd, noodzakelijkerwijs,
verfilmd toneel, maar dan toch toneel
met zoveel levenslust en hier en daar
wat erg ondeugende humor, dat de toe
schouwer al gauw ondergaat in dit kyk-
spel op-cn-top. De opnamen zyn gemaakt
het stadje Epernay sur Seine, een Mid-
cclecuws „decor" met romantische huizen
en een betimmering, die maar al te zel
den in haar oorspronkelijke vorm be
baard is gebleven.
Irt deze natuurlyke omgeving speelt
zich het dwaze verhaal af van de komst
van een detachement Spanjaarden in een
Vlaamse stad, het gevolg van een speciale
Voorstellen aan de
Leidse raad
De heer A van Dyk (KVP) heeft de
leidse raad voorgesteld, het vermenig-
vuldigingscijfer voor al het onderwijs te
bepalen op 1.
De heren J. M. van Stralen en C- J-
Piena (P.vd A.) stellen voor, by de toe
komstige uitbreiding van de stad Leiden
de straten van een nieuw te bouwen wyk
namen te geven van onbekende verzets-
slachtoffers, zulks in overleg met het
Ryiksbureau voor Oorlogsdocumentatie
te Amsterdam.
IN WEST-BERLIJN heeft de politie een
hoofdinspecteur gearresteerd, die regel
matig inlichtingen aan de Oost-Duitse
veiligheidsdienst heeft verstrekt.
gezant van de Spaanse koning. Het stadj*
maakte zich juist op om kermis
te vieren, maar de gruwelen van de
log zyn nog niet zo ver in het verleden
vergleden, dï de burgemeester en de
schepenen maken zich de meest overdre
ven voorstellingen van wat er gaat ge
beuren. De Vlaamse „helden" zoeken be
scherming achter vrouwenrokken, maar
dan staat de burgemeestersvrouw op als
een onnavolgsbare diplomate. Zy weet
alles ten beste te doen keren en haar
dochter aan de juiste (schilderachtige)
man te helpen.
Zo erg veel doet het verhaal er trou
wens niet toe. Dit is meer een Kapstok
om byzonder schilderachtige taferelen aan
op te hangen. Feyder is daar op voor-
treffelyke wijze in geslaagd.
De baten van de voorstelling Kwamen
ten goede aan het universitair asylfonds.
De voorzitter van het fonds heeft zyn
gehoor aan het begin van de voorstel
ling opgeroepen de aandacht voor de
van studenten uit vertr# ,le landen
niet te laten verslappen.
T.
uitvoerenden.
Receptie in Rehoboth
Aan het jubileumconcert, dat Ex
Animo gisteravond in de Stadsgehoorzaal
gaf. ging een receptie in het wykgebouw
Rehoboth aan het Rapenburg, waar de
vereniging altyd haar repetities houdt,
Wij noteerden hier de volgende receptie-
gangers: burgemeester Van Kinschot, de
heer Van Schaik, wethouder van onder-
wys, dr Riemens, emeritus-predikant van
de Hervormde Gemeente en erevoorzitter
van Ex Animo, de heer A. Schweitzer na
mens het bestuur van de stichting Het
Rotterdams Philharmonisch Orkest, het
erelid mr Briët, vertegenwoordigers van
het Ryswijks Chr. mannenkoor, waarvan
de heer De Wolff ook dirigent is, de
heren W. F. Marcelis en J. de Koning
namens Con Amore, mr De Ruyter de
Wildt namens het bestuur van de 3-Oct.
vereniging, afgevaardigden van het kin
derkoor Melodia te Rotterdam, de heren
De Jong en Herman Stenz namens K. en
vertegenwoordigers van het koor
Zanglust te Leidschendam, Leo Mens, or
ganist van de Pieterskerk, de predikanten
Vossers en De Wit' namens de centrale
kerkeraad van de Hervormde Gemeente,
de heren Arnoldus en Van der Zeeuw na-
het gemengd dubbelkwartet Musica,
afgevaardigden van de Hervormde wyk-
gemeente Rembrandtwyk en de dito wyk-
vcreniging Rehoboth en de heren Buis en
Huyg namens het Leidse Alma Mater
koor. Verder zagen we enkele solisten en
vele leden van Ex Animo.
Voordat de receptie begon, heeft de
heer W. Brugman namens het koor de
heer De Wolff gelukgewenst met deze
dag. De voorzitter, de heer Brandt, was
wegens ziekte verhinderd receptie en
concert by te wonen. De heer Brugman
op, dat de heer De Wolff het koor
krachtig omhoog heeft gewerkt. Goede
woorden zijn bij dit jubileum wel dege-
lyk op hun plaats, aldus spr., die nog
herinnerde aan verschillende grote uit
voeringen, die Ex Animo in de loop der
jaren heeft gegeven.
In de jaarvergadering van aanstaande
Dinsdag zal de heer De Wolff een ge
schenk worden aangeboden.
De kleine wereld van
Don Camillo
In het Trianontheater is de film De
kleine wereld van Don Camillo gepro
longeerd. Verwondering behoeft dat niet
ekken. want hier hebben we nu eens
met de verfilming van een boek te doen.
waarby het boek zelf niet om zeep is ge
holpen. Integendeel, de film speelt een
heel eigen leven met het werk van Gio-
vanino Guareschl. het accentueert het
levende, warme, het kleine menseiyke,
waarmee dit hele verhaal is door trok
ken.
Onder de gloeiende zon van Italië ligt
een bergdorp, waar de eerste verkiezin
gen na de oorlog de communisten aan de
macht hebben gebracht- Waarom dat is
gebeurd laat de film met verrassende
eerlykheid zien: de onwil van de land
eigenaren om hun pachters een mens
waardig bestaan te gunnen. In deze
kleine wereld, vol van de strijd om het
dagelyks brood, dwaalt dan de pastoor
rond, Samen heeft hij met de voorman
nen van de communisten in bet verzet
gewerkt, nu gaan hun wegen uiteen, al
blyft de gemeenschappelijke herinnering
een band vormen. Hij is dienaar van de
kerk, waarin de communistische burge
meester Peppone dan toch nog zyn kind
wil laten dopen. Dit volk is nog niet los
van de kerk. maar het ziet, gehard door
het leven, de fouten even goed als de
deugden.
Geholpen door de stem van zyn ge
weten moet de opbruisende pastoor zijn
al even opbruisende parochie leiden. De
conflicten zyn niet van de lucht, over
en weer worden, zowel geestelyk als fi-
guurlyk, buitengemeen rake klappen
u:tgedeeld. Maar de film heeft ook. in
dien men dit gedegenereerde woord wil
gebruiken, een moraal: eendrachtig wer
ken aan een betere toekomst is toch mo
gelijk. ondanks alle ideologische ver
schillen.
Wat al te optimistisch gedacht en wat
al te simplistisch uitgebeeld? Och. in
Noordelyke landen zou dat stellig
gaan, maar in Italië? Ook daar zal
het wel geen getrouw beeld zyn van de
werkeiykheid. maar men vergeeft dat de
makers graag We hebben er een verhaal
voor gekregen, zo sprankelend oorspron-
kelyk, dat zwaarwichtige bezwaren in de
van het geheel worden wegge
vaagd.
In Fernandel had men de man gevon
den met een wel by uitstek fotogeniek
gezicht Hy verbeeldt de pestoor zo
meesterlyk en zo vol humor, dat men
lang heeft moeten zoeken naar een waar
dige tegenspeler Men heeft die gevon
den in Gino Cervi, de ongeletterde bur
gemeester Peppone. Dit tweetal draagt
de film. Ieder kan met dit werk ont
spanning van de beste soort genieten
X.
